23:05 / 23-11-2024
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya ilə Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqəsini vurub
22:44 / 23-11-2024
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
22:39 / 23-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
21:57 / 23-11-2024
"Bloomberg": Mask yenə planetin ən zəngin adamıdır
21:36 / 23-11-2024
Milli Məclisin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupu bəyanat yayıb
21:30 / 23-11-2024
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
21:26 / 23-11-2024
Litvada 2,5 mindən çox NATO əsgəri yerləşdirilib
21:17 / 23-11-2024
Karine Jean-Pierre G20 sammitində rusiyalı jurnalistlərin suallarını cavablandırmaqdan imtina edib
20:59 / 23-11-2024
"Yle": Finnair pilotların tətili səbəbindən təxminən 300 uçuşu ləğv etdi
20:54 / 23-11-2024
Zalujnı hesab edir ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2027-ci ildə cəbhəni yarıb keçəcək
20:46 / 23-11-2024
Qaz partlayışı nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
20:43 / 23-11-2024
Putin miqrantların sənədlərinin saxtalaşdırılmasına görə 60 milyon rubla qədər cərimələr haqqında qanun imzalayıb
20:34 / 23-11-2024
Fransanın xarici işlər naziri Borro: "Ukraynanın Rusiya Federasiyasına SCALP raketləri atmaq hüququ var"
20:28 / 23-11-2024
HƏMAS bildirir ki, Qəzzanın şimalında israilli girov ölüb
20:23 / 23-11-2024
Zaxarova: "Paris Kiyevi dəstəkləmir, amma bitirir"
20:20 / 23-11-2024
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
20:17 / 23-11-2024
Zelenski: Ukraynada 300-dən çox liman infrastrukturu obyekti zədələnib
20:11 / 23-11-2024
Bir qrup şəxs təltif olundu - Siyahı
20:07 / 23-11-2024
Prezidentdən elektrik enerjisi və su təchizatı ilə bağlı - Fərman
19:59 / 23-11-2024
Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
14:20 / 23-11-2024
Rusiyanın Qırğızıstandakı səfiri əmək miqrasiyası məsələsini kəskin, lakin çox vacib adlandırıb
14:16 / 23-11-2024
Abxaziya İttifaq dövlətinin vahid valyutasının sınaqdan keçirilməsini təklif edib
14:13 / 23-11-2024
"Yabloko" Şlosberqin saxlanmasının səbəbini açıqlayıb
14:08 / 23-11-2024
Peskov: "Qərbdə söz azadlığı yoxdur, son illərin hadisələri bunu göstərir"
14:03 / 23-11-2024
Ovçu silahını boşaldarkən ovçuya atəş açıb
13:57 / 23-11-2024
Həkimlər bir yeniyetmənin sidik kisəsindən 46 maqnit top çıxarıblar
13:52 / 23-11-2024
"Qazprombank" UnionPay kartlarının Türkiyədə qəbulu dayandırılıb
13:46 / 23-11-2024
Bastrıkin qızın döyülməsindən sonra cinayət işinin açılmasını əmr edib
13:40 / 23-11-2024
Qırğızıstan-Rusiya Slavyan Universiteti 15 min nəfərlik kampus tikəcək
13:37 / 23-11-2024
"Bloomberg": Avropa növbəti enerji böhranı ilə üz-üzədir, qazın qiyməti 45% artıb
13:02 / 23-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat bu səfirlikdə işləyir - Bakıya gətirildi
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
22:33 / 22-11-2024
Prezidentdən nazirlə bağlı - Sərəncam
22:20 / 22-11-2024
İsrailli nazir Bakıda Aqarunovun məzarını ziyarət etdi - Fotolar
21:58 / 22-11-2024
Laosda 6 turist metanoldan zəhərlənib
21:26 / 22-11-2024
Putin: "Oreşnik zərbəsinin təsiri strateji silahla müqayisə oluna bilər"
21:01 / 22-11-2024
Zaxarova amerikalı senatorun Hollandiyanı işğal etmək çağırışına cavab verib
20:44 / 22-11-2024
Livanın cənubundakı UNIFIL bazasına raket zərbələri endirilib, nəticədə dörd italyan sülhməramlısı yaralanıb
Özünü sözündən asan şair-Ələsgər Talıboğlu
Tarix: 06-05-2021 00:32 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Mərhum dostum Aşıq Şahsultanın tövsiyyəsi ilə bir neçə il bundan öncə "Dirili Qurbani" poeziya məclisinə ayaq açdım. Və o məclisdə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindən olan söz adamları ilə, yazarlarla tanış oldum: o cümlədən də gözəl Qarabağımızın dilbər guşələrindən olan Cəbrayıllı Taryel Abbaslı, Yusif Dirili, Qorxmaz Abdulla, Nazir Çərkəzoğlu , Əjdər Yunus Rza, Əhməd Fərhad, Malik Əhmədoğlu, Sabir Şirvan və siyahını uzatmamaq üçün adını yazmadığım neçə- neçə sevimli yazarlarla yaxından tanış oldum. Cəbrayıllı bu yazar qardaşlarımdan yazıçı-publisist Nazir Çərkəzoğlu və şair Əjdər Yunus Rza ilə münasibətlərimiz isə daha üst düzeyə yüksəlmiş oldu. Aramızdakı yaradıcılıq münasibətləri yaxın dostluq səviyyəsində davam etməkdədir.
Bu məqaləmdə isə poeziyasını özündən, özünü poeziyasından daha çox sevdiyim şair dostum Əjdər Yunus Rzanın söz dünyasından söhbət açmaq istəyirəm. Cəbrayıl rayonunun " kürəyini" Gordubaba dağına söykəyən Xələfli kəndində gözünü dünyaya açan şairin poeziyasının mayasını- ana xəttini elə o Gordubabadan başlayan yurd sevgisi, Vətən məhəbbəti təşkil edir.
Dodaqlardan düşmür adı,
Bilinməyir rəngi, dadı.
Sevgi gözəl bir dünyadı,
Şükür, tale yazıb bizə.
Bir vətəndaş şair kimi elə, obaya, torpağa, Vətənə məhəbbətini şeirlərində poetik bir dillə bir manifesto kimi belə səciyyələndirir:
Heyifsilənməsin qoy ömrü bitən,
Torpağın altı da, üstü də Vətən.
Könül dünyasına qəvvaslıq etdiyim şair qardaşımın şeirlərinin dili Xələfli bulaqlarının suyu kimi saf və şirindir. Çünki o öz rişəsini, qidasını minillik tarixi olan aşıq poeziyasından alır. Bu klassik ənənələri ləyaqətlə davam etdirir.
Bir gülə çiçək verdim,
O gül məndən incidi.
Çiçək gülün əlində
Mirvaridi, incidi.
Biri bağımın barı,
Təzə açmış nübarı.
Biri könlümün yarı,
Dünyamın sevincidi.
Əjdər Yunus Rza yaradıcılığı boyu şeirlərində sözün ecazkar sehrindən yerində və məharətlə istifadə edir. O şeirlərində əlçatmaz ideyalardan uzaq qaçır, fikirlərini canlı xalq dilində, anlaşıqlı bir şəkildə ifadə etməyə çalışır. Xalqın çalxana- çalxana durulan təxəyyülündən süzülüb gələn söz qaynağından mükəmməl formada qidalanmağa çalışır.
Bir dağın qucağında
Dan üzü duman çağlar,
Bir gülün solmasına
Bir şehli çəmən ağlar.
Gör, gündə neçə çiçək,
Neçə- neçə gül solur.
Gör, gündə neçə kərə
Çəmənlər saçın yolur.
Şair qardaşımın səmimi duyğularla qələmə aldığı şeirlərində sözün kəsəri və çəkisi oxucu qəlbinə anında yol tapmaqla onun ruhunu yerindən oynada bilir.
Uzaq ol haramdan, uzaq ol şərdən,
Sifətin görünər, yırtılsa pərdən.
Səp, Əjdər, yaxşılıq toxumu hərdən,
Kimsə biçəcəkdi, sən biçməsən də.
"Hayana baxıram barıt qoxuyur" - deyən bu söz ustadı bu narahat dünyamızda baş verən faciələri qəlb ağrısı ilə ifadə edir. Və sonda bu ağrı- acılardan can qurtarmaq üçün daha sərt bir yola əl atmış olur.
Qoşulub aylara, ilə gedirəm,
Qarışıb yağışa, yelə gedirəm.
Başımı götürüb elə gedirəm,
Tövbə,bu dünyaya bir də gəlmərəm.
Başını götürüb bu dünyadan getmək istəyən şair başqa bir şeirində isə insanları bu gözəl dünyamızı qorumağa çağırır:
Bu dünyanın keşiyində
Durmaq üçün yaranmışıq.
Biz dünyanın əşrəfiyik,
Qurmaq üçün yaranmışıq.
Ə.Y.Rzanın formaca da, məzmunca da rəngarəng olan şeirlərinin içərisində " Qar yağır" şeirinin özünəməxsus yeri vardır. Sanki o şeir yazmır. Könlündən axan duyğuları sadəcə həzin və kövrək notlar üstündə pıçıldayır.
Qar yağır
Kiminin yoluna,
Kiminin evinə.
Kiminin dərdinə,
Kiminin keyfinə.
Qar yağır
Çörəyi daşdan çıxanın çörəyinə,
Görüşə gedəmməyən
iki gəncin ürəyinə...
Şair qardaşım Qarabağ haraylı şairdir. Düşmən tapdağı altında otuz il qalan torpaqlarımızın ağrı- acısını köksündə daşıyan bu insan həmin ağrı- acıları, göynərtiləri şeirlərində noetik boyalarla, çeşid- çeşid yozumlarla əks etdirilməklə bu ağrıları sənin də ağrılarına çevirə bilir. Bu uğura isə sevinməyə bilmirsən.
Yurdsuzluq köksümdə tale dağıdı,
Qisməti kədərdi, qəmdi, ağıdı.
Ömrün elə vaxtı, elə çağıdı,
Dolanır payızla qış arasında,
Bir şair sıxılır daş arasında.
"Sevməyə nə var ki, həsrət çətindi"- deyən şairi tökə- tökə itirdiyimiz yurdlarımızın sancısı daha çox ağrıdır.
Bəhrəsin vermirsə ötüşən vaxtım,
Neyləsin taleyim, neyləsin baxtım.
Ay Əjdər, yurdumda yıxıldı taxtım,
Odur ki, düzəlmir heç belim mənim.
***
Viran olub obam, elim,
Solub meşəm, yanıb çölüm.
Gəl, dərdimi sənlə bölüm,
Qoşul mənə, ağla, qaboy,
Ağla, ağla, ağla, qaboy.
İtən torpaqlarımızın yanqısını yana- yana yaşayan və yana- yana da şeirlərində əks etdirən şairin qəlbi yalnız Vətən eşqiylə çarpır.
Mən elə bilirdim ki,
Ayrılıq bir nağıldı.
Öz başıma gələndən
Nağıl dünyam dağıldı.
Əjdər müəllimin yurd sevdalı şeirləri içərisində " Niyə açdın, ay bənövşə" - şeiri də diqqəti daha çox cəlb edir.
Niyə açdın, ay bənövşə,
Dərənin ki, yoxdu sənin?
Doluxsunmış gözlərini,
Görənin ki, yoxdu sənin.
... Müjdəçisən yurdda yaza,
Əjdər hanı şeir yaza?
Dəstələyib gözəl qıza,
Verənin ki, yoxdu sənin.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA-nın böyük elmi işçisi, "Xudafərin" qəzetinin redaktoru, gözəl qələm sahibi Şakir Albalıyev Ə.Y.Rza haqqında yazdığı məqalələrindən birində qeyd edirdi ki, "Şairin Vətən sevgisi şimali- cənublu Azərbaycan coğrafiyası çərçivəsindən aşıb böyük türk birliyinə qovuşur".Bu doğrudan da belədir.
Uyğurumun dili yanır,
Qandallanmış əli yanır.
Atillanın eli yanır
Qan tökülür, alov yağır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Uyğur- Oğuz ortaq candı,
Damarımdan axan qandı.
Harayından içim yandı...
Turan böyük şimşək çaxır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını vərəqlədikcə, diqqətlə izlədikcə gözlərimiz önündə şairin poetik dünyası ən dolğun şəkildə öz əksini tapır. Bu ustad yazarın əhatə dairəsi, yaradıcılıq manerası gözlərimiz önündə öz əksini noetik boyalarla tapmış olur. Bu isə insanı sevindirməyə bilmir.
Əjdər müəllimin müxtəlif illərdə müxtəlif mövzularda qələmə aldığı "Haray", "Gordubaba yadındamı?", "Atatürk", "Xocalı dərdi", "Heydərbabayla üz-üzə" və "Azadlıq carçısı" kimi poemaları onun yaradıcılıq dünyasının çoxşaxəliliyindən soraq verir.
Şairin Vətən haqqındakı fikir və düşüncələrinin sərhəddi, noetik üfüqləri poemalarında daha da genişlənir və nəticədə onun poetik duyğularının obrazlı təcəssümünə çevrilir. Böyük ustad sənətkarımız Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın "Heydərbabaya salam" poemasının təsiri ilə yazdığı "Gordubaba yadındamı?" poeması dediklərimin ən bariz təcəssümüdür.
Heydərbaba, Gordubaba, dağlısız,
Hər ikiniz əlinizdən bağlısız.
Qoşa dərdsiz, sinəmizə ağrısız,
Bu ağrılar dünyamızı qopardı,
Bu ağrılar Şəhriyarı apardı.
...Biz qoşulduq qaçqın adlı karvana,
Mən nə deyim karvan çəkən sarvana.
Səpələndik Mil- Muğana, Şirvana,
Görüşürük yaşdan- yaşa, ay baba,
Vaxt gecikir qan -qisasa, ay baba.
Xocalı faciəsi ilə bağlı çox poemalar yazılıb. Azərbaycan ədəbiyyatında əksər sənətkarlarımız bu mövzuya müraciət ediblər, o cümlədən də sevimli şair qardaşım Əjdər Yunus Rza.
Dostlar gələcəyə inanıram mən,
Qisas qiyamətə qalmayacaqdır.
Bu gün Xocalını ağlayan Vətən,
Sabah Xocalısız olmayacaqdır.
Məhz bu cür böyük inamın nəticəsi idi ki, qırx dörd günlük Vətən müharibəsini boyük qələbə ilə başa vurduq. Otuz illik bir həsrətin üzərindən qalın bir xətt çəkmiş olduq.
Şair "Heydərbabayla üz -üzə" poemasında isə Araz çayını çəpər edib yurdumuzu "o tay-bu tay" deyə ikiyə bölənlərə qarşı sonsuz nifrətini poetik bir dillə belə ifadə edir.
Qarı düşmən yolumuzu bağladı,
Doğma ellər bir- birinə yad oldu.
Kimi gördüm bu görüşdən ağladı,
Göz yaşımız məşəl oldu, od oldu.
Ə.Y.Rzanın " Atatürk" və "Azadlıq carçısı" poemaları da onun yaradıcılığında mühüm yer tutur. Belə ki, bu poemalar Türk dünyasının iki böyük liderinin- Mustafa Kamal Atatürkün və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin bədii obrazlarını noetik bir dillə lirik formada sevə -sevə vəsf edir. Bu isə istedadlı tarixçi alim qardaşımın, yəni gözəl şair Əjdər Yunus Rzanın tarixi keçmişimizə dərin sevgisinin təzahürüdür.
Dünya hesablaşıb, hesablaşır da,
O bir Günəşdir ki, sönməyəcəkdir.
O Türk dünyasının Öndəri kimi,
Sonsuz səmalardan enməyəcəkdir.
Şairin şeirlərindəki qəlb oxşayan, könül doyuran cəhətlərdən təkcə söhbət açmağım, bu duyğuları nəzərə çarpdırmağım o demək deyil ki, şair qardaşımın şeirlərində heç bir nöqsan yoxdur. Yeri gəlmişkən onu da demək istərdim ki, Ə.Y.Rza klassik poeziya ənənələrimizə nə qədər sıx bağlı olsa da, müasir şeir formalarından qismən uzaqdır. Şair diqqətini bu yönə də yönəltsəydi necə də xoş olardı...
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını oxumadan sevmək, sevmədən də oxumaq mümkün deyil. Çünki şairin hansı şeirinə müraciət etsən, hansı misrasına Vətən eşqilə çırpınan bir qəlbin həzin çırpıntılarının, ülvi döyüntülərinin sədasını duyarsan. Ata- baba yurduna dərin sevgi, Vətən torpağına ilahi bir məhəbbət onun könlündən çağlaya-çağlaya axan şirin duyğularının parlaq aynasıdır. Bu dünən də belə olub, bu gün də belədir. İnanıram ki, sabah da belə olacaqdır.Odur ki, bundan sonrakı yaradıcılıq yollarında da şair qardaşıma dərin sevgilərlə böyük uğurlar arzulayıram. Şair necə də gözəl deyib:
Bilirəm bir zaman qınanacağam,
İçimdən keçəni yazdığım üçün.
Amma zaman- zaman mən qalacağam,
Özümü sözümdən astığım üçün.
27- 31 mart 2020- ci il
Baxış sayı: 629
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-05-2021 00:32 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ələsgər Talıboğlu,Şair-publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Mərhum dostum Aşıq Şahsultanın tövsiyyəsi ilə bir neçə il bundan öncə "Dirili Qurbani" poeziya məclisinə ayaq açdım. Və o məclisdə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindən olan söz adamları ilə, yazarlarla tanış oldum: o cümlədən də gözəl Qarabağımızın dilbər guşələrindən olan Cəbrayıllı Taryel Abbaslı, Yusif Dirili, Qorxmaz Abdulla, Nazir Çərkəzoğlu , Əjdər Yunus Rza, Əhməd Fərhad, Malik Əhmədoğlu, Sabir Şirvan və siyahını uzatmamaq üçün adını yazmadığım neçə- neçə sevimli yazarlarla yaxından tanış oldum. Cəbrayıllı bu yazar qardaşlarımdan yazıçı-publisist Nazir Çərkəzoğlu və şair Əjdər Yunus Rza ilə münasibətlərimiz isə daha üst düzeyə yüksəlmiş oldu. Aramızdakı yaradıcılıq münasibətləri yaxın dostluq səviyyəsində davam etməkdədir.
Bu məqaləmdə isə poeziyasını özündən, özünü poeziyasından daha çox sevdiyim şair dostum Əjdər Yunus Rzanın söz dünyasından söhbət açmaq istəyirəm. Cəbrayıl rayonunun " kürəyini" Gordubaba dağına söykəyən Xələfli kəndində gözünü dünyaya açan şairin poeziyasının mayasını- ana xəttini elə o Gordubabadan başlayan yurd sevgisi, Vətən məhəbbəti təşkil edir.
Dodaqlardan düşmür adı,
Bilinməyir rəngi, dadı.
Sevgi gözəl bir dünyadı,
Şükür, tale yazıb bizə.
Bir vətəndaş şair kimi elə, obaya, torpağa, Vətənə məhəbbətini şeirlərində poetik bir dillə bir manifesto kimi belə səciyyələndirir:
Heyifsilənməsin qoy ömrü bitən,
Torpağın altı da, üstü də Vətən.
Könül dünyasına qəvvaslıq etdiyim şair qardaşımın şeirlərinin dili Xələfli bulaqlarının suyu kimi saf və şirindir. Çünki o öz rişəsini, qidasını minillik tarixi olan aşıq poeziyasından alır. Bu klassik ənənələri ləyaqətlə davam etdirir.
Bir gülə çiçək verdim,
O gül məndən incidi.
Çiçək gülün əlində
Mirvaridi, incidi.
Biri bağımın barı,
Təzə açmış nübarı.
Biri könlümün yarı,
Dünyamın sevincidi.
Əjdər Yunus Rza yaradıcılığı boyu şeirlərində sözün ecazkar sehrindən yerində və məharətlə istifadə edir. O şeirlərində əlçatmaz ideyalardan uzaq qaçır, fikirlərini canlı xalq dilində, anlaşıqlı bir şəkildə ifadə etməyə çalışır. Xalqın çalxana- çalxana durulan təxəyyülündən süzülüb gələn söz qaynağından mükəmməl formada qidalanmağa çalışır.
Bir dağın qucağında
Dan üzü duman çağlar,
Bir gülün solmasına
Bir şehli çəmən ağlar.
Gör, gündə neçə çiçək,
Neçə- neçə gül solur.
Gör, gündə neçə kərə
Çəmənlər saçın yolur.
Şair qardaşımın səmimi duyğularla qələmə aldığı şeirlərində sözün kəsəri və çəkisi oxucu qəlbinə anında yol tapmaqla onun ruhunu yerindən oynada bilir.
Uzaq ol haramdan, uzaq ol şərdən,
Sifətin görünər, yırtılsa pərdən.
Səp, Əjdər, yaxşılıq toxumu hərdən,
Kimsə biçəcəkdi, sən biçməsən də.
"Hayana baxıram barıt qoxuyur" - deyən bu söz ustadı bu narahat dünyamızda baş verən faciələri qəlb ağrısı ilə ifadə edir. Və sonda bu ağrı- acılardan can qurtarmaq üçün daha sərt bir yola əl atmış olur.
Qoşulub aylara, ilə gedirəm,
Qarışıb yağışa, yelə gedirəm.
Başımı götürüb elə gedirəm,
Tövbə,bu dünyaya bir də gəlmərəm.
Başını götürüb bu dünyadan getmək istəyən şair başqa bir şeirində isə insanları bu gözəl dünyamızı qorumağa çağırır:
Bu dünyanın keşiyində
Durmaq üçün yaranmışıq.
Biz dünyanın əşrəfiyik,
Qurmaq üçün yaranmışıq.
Ə.Y.Rzanın formaca da, məzmunca da rəngarəng olan şeirlərinin içərisində " Qar yağır" şeirinin özünəməxsus yeri vardır. Sanki o şeir yazmır. Könlündən axan duyğuları sadəcə həzin və kövrək notlar üstündə pıçıldayır.
Qar yağır
Kiminin yoluna,
Kiminin evinə.
Kiminin dərdinə,
Kiminin keyfinə.
Qar yağır
Çörəyi daşdan çıxanın çörəyinə,
Görüşə gedəmməyən
iki gəncin ürəyinə...
Şair qardaşım Qarabağ haraylı şairdir. Düşmən tapdağı altında otuz il qalan torpaqlarımızın ağrı- acısını köksündə daşıyan bu insan həmin ağrı- acıları, göynərtiləri şeirlərində noetik boyalarla, çeşid- çeşid yozumlarla əks etdirilməklə bu ağrıları sənin də ağrılarına çevirə bilir. Bu uğura isə sevinməyə bilmirsən.
Yurdsuzluq köksümdə tale dağıdı,
Qisməti kədərdi, qəmdi, ağıdı.
Ömrün elə vaxtı, elə çağıdı,
Dolanır payızla qış arasında,
Bir şair sıxılır daş arasında.
"Sevməyə nə var ki, həsrət çətindi"- deyən şairi tökə- tökə itirdiyimiz yurdlarımızın sancısı daha çox ağrıdır.
Bəhrəsin vermirsə ötüşən vaxtım,
Neyləsin taleyim, neyləsin baxtım.
Ay Əjdər, yurdumda yıxıldı taxtım,
Odur ki, düzəlmir heç belim mənim.
***
Viran olub obam, elim,
Solub meşəm, yanıb çölüm.
Gəl, dərdimi sənlə bölüm,
Qoşul mənə, ağla, qaboy,
Ağla, ağla, ağla, qaboy.
İtən torpaqlarımızın yanqısını yana- yana yaşayan və yana- yana da şeirlərində əks etdirən şairin qəlbi yalnız Vətən eşqiylə çarpır.
Mən elə bilirdim ki,
Ayrılıq bir nağıldı.
Öz başıma gələndən
Nağıl dünyam dağıldı.
Əjdər müəllimin yurd sevdalı şeirləri içərisində " Niyə açdın, ay bənövşə" - şeiri də diqqəti daha çox cəlb edir.
Niyə açdın, ay bənövşə,
Dərənin ki, yoxdu sənin?
Doluxsunmış gözlərini,
Görənin ki, yoxdu sənin.
... Müjdəçisən yurdda yaza,
Əjdər hanı şeir yaza?
Dəstələyib gözəl qıza,
Verənin ki, yoxdu sənin.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA-nın böyük elmi işçisi, "Xudafərin" qəzetinin redaktoru, gözəl qələm sahibi Şakir Albalıyev Ə.Y.Rza haqqında yazdığı məqalələrindən birində qeyd edirdi ki, "Şairin Vətən sevgisi şimali- cənublu Azərbaycan coğrafiyası çərçivəsindən aşıb böyük türk birliyinə qovuşur".Bu doğrudan da belədir.
Uyğurumun dili yanır,
Qandallanmış əli yanır.
Atillanın eli yanır
Qan tökülür, alov yağır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Uyğur- Oğuz ortaq candı,
Damarımdan axan qandı.
Harayından içim yandı...
Turan böyük şimşək çaxır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını vərəqlədikcə, diqqətlə izlədikcə gözlərimiz önündə şairin poetik dünyası ən dolğun şəkildə öz əksini tapır. Bu ustad yazarın əhatə dairəsi, yaradıcılıq manerası gözlərimiz önündə öz əksini noetik boyalarla tapmış olur. Bu isə insanı sevindirməyə bilmir.
Əjdər müəllimin müxtəlif illərdə müxtəlif mövzularda qələmə aldığı "Haray", "Gordubaba yadındamı?", "Atatürk", "Xocalı dərdi", "Heydərbabayla üz-üzə" və "Azadlıq carçısı" kimi poemaları onun yaradıcılıq dünyasının çoxşaxəliliyindən soraq verir.
Şairin Vətən haqqındakı fikir və düşüncələrinin sərhəddi, noetik üfüqləri poemalarında daha da genişlənir və nəticədə onun poetik duyğularının obrazlı təcəssümünə çevrilir. Böyük ustad sənətkarımız Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın "Heydərbabaya salam" poemasının təsiri ilə yazdığı "Gordubaba yadındamı?" poeması dediklərimin ən bariz təcəssümüdür.
Heydərbaba, Gordubaba, dağlısız,
Hər ikiniz əlinizdən bağlısız.
Qoşa dərdsiz, sinəmizə ağrısız,
Bu ağrılar dünyamızı qopardı,
Bu ağrılar Şəhriyarı apardı.
...Biz qoşulduq qaçqın adlı karvana,
Mən nə deyim karvan çəkən sarvana.
Səpələndik Mil- Muğana, Şirvana,
Görüşürük yaşdan- yaşa, ay baba,
Vaxt gecikir qan -qisasa, ay baba.
Xocalı faciəsi ilə bağlı çox poemalar yazılıb. Azərbaycan ədəbiyyatında əksər sənətkarlarımız bu mövzuya müraciət ediblər, o cümlədən də sevimli şair qardaşım Əjdər Yunus Rza.
Dostlar gələcəyə inanıram mən,
Qisas qiyamətə qalmayacaqdır.
Bu gün Xocalını ağlayan Vətən,
Sabah Xocalısız olmayacaqdır.
Məhz bu cür böyük inamın nəticəsi idi ki, qırx dörd günlük Vətən müharibəsini boyük qələbə ilə başa vurduq. Otuz illik bir həsrətin üzərindən qalın bir xətt çəkmiş olduq.
Şair "Heydərbabayla üz -üzə" poemasında isə Araz çayını çəpər edib yurdumuzu "o tay-bu tay" deyə ikiyə bölənlərə qarşı sonsuz nifrətini poetik bir dillə belə ifadə edir.
Qarı düşmən yolumuzu bağladı,
Doğma ellər bir- birinə yad oldu.
Kimi gördüm bu görüşdən ağladı,
Göz yaşımız məşəl oldu, od oldu.
Ə.Y.Rzanın " Atatürk" və "Azadlıq carçısı" poemaları da onun yaradıcılığında mühüm yer tutur. Belə ki, bu poemalar Türk dünyasının iki böyük liderinin- Mustafa Kamal Atatürkün və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin bədii obrazlarını noetik bir dillə lirik formada sevə -sevə vəsf edir. Bu isə istedadlı tarixçi alim qardaşımın, yəni gözəl şair Əjdər Yunus Rzanın tarixi keçmişimizə dərin sevgisinin təzahürüdür.
Dünya hesablaşıb, hesablaşır da,
O bir Günəşdir ki, sönməyəcəkdir.
O Türk dünyasının Öndəri kimi,
Sonsuz səmalardan enməyəcəkdir.
Şairin şeirlərindəki qəlb oxşayan, könül doyuran cəhətlərdən təkcə söhbət açmağım, bu duyğuları nəzərə çarpdırmağım o demək deyil ki, şair qardaşımın şeirlərində heç bir nöqsan yoxdur. Yeri gəlmişkən onu da demək istərdim ki, Ə.Y.Rza klassik poeziya ənənələrimizə nə qədər sıx bağlı olsa da, müasir şeir formalarından qismən uzaqdır. Şair diqqətini bu yönə də yönəltsəydi necə də xoş olardı...
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını oxumadan sevmək, sevmədən də oxumaq mümkün deyil. Çünki şairin hansı şeirinə müraciət etsən, hansı misrasına Vətən eşqilə çırpınan bir qəlbin həzin çırpıntılarının, ülvi döyüntülərinin sədasını duyarsan. Ata- baba yurduna dərin sevgi, Vətən torpağına ilahi bir məhəbbət onun könlündən çağlaya-çağlaya axan şirin duyğularının parlaq aynasıdır. Bu dünən də belə olub, bu gün də belədir. İnanıram ki, sabah da belə olacaqdır.Odur ki, bundan sonrakı yaradıcılıq yollarında da şair qardaşıma dərin sevgilərlə böyük uğurlar arzulayıram. Şair necə də gözəl deyib:
Bilirəm bir zaman qınanacağam,
İçimdən keçəni yazdığım üçün.
Amma zaman- zaman mən qalacağam,
Özümü sözümdən astığım üçün.
27- 31 mart 2020- ci il
Baxış sayı: 629
Bölməyə aid digər xəbərlər
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb
12-06-2024, 23:33
Professor Mahirə Hüseynova Turan Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib
9-06-2024, 15:53
"Zəfəri yaşadanlar” kitabının təqdimat mərasimindən-VİDEO+FOTOLAR
6-06-2024, 14:52
Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anım mərasimi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
1-05-2024, 21:08
Rusiya yazıçılarının kitablarının 170-dən çox nadir nəşri Avropa kitabxanalarından yoxa çıxıb
27-04-2024, 00:42
ƏZƏL-AXIR SÖZ QALACAQ DÜNYADA
26-04-2024, 11:47
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ
19-04-2024, 12:41
"SUMQAYIT! ƏBƏDİ YAŞA" LAYİHƏSİ mərhum şair Sabir Sarvana həsr olunmuşdu
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD
19-12-2023, 15:51
“Ərəb mənbələrində azərbaycanlı alim və ədiblər (VII-XVII əsrlər)” adlı kitab nəşr olunub
19-12-2023, 15:05
Təhlükəsizlik qüvvələri Akuninin kitablarını nəşr edən nəşriyyata gəlib
30-11-2023, 23:25
BİR ŞAİR YAŞAYIR MİNGƏÇEVİRDƏ...
28-11-2023, 16:41
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
27-11-2023, 10:45
İrlandiyalı Pol Linç 2023-cü il üçün "Man Booke"r mükafatını qazandı
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski