09:32 / 19-04-2024
Rusiya Müdafiə Nazirliyi Stavropol vilayətində "Tu-22M3" təyyarəsinin qəzaya uğradığını təsdiqləyib
09:27 / 19-04-2024
“Liverpul” “Atalanta”ya qalib gəlsə də, Avropa Liqasından kənarda qalıb
09:23 / 19-04-2024
"Bayer Leverkuzen" və "Roma" Avropa Liqasının finalına çıxmaq uğrunda mübarizə aparacaq
08:15 / 19-04-2024
Robert Vud: "Fələstin BMT-nin tamhüquqlu üzvü ola bilməz"
08:09 / 19-04-2024
Kuleba Kobaxidzeni Gürcüstanın “ukraynalaşması” ilə bağlı sözlərə görə tənqid edib
08:04 / 19-04-2024
Qadın 13 yaşlı oğluna bıçaqla hücum edib
07:59 / 19-04-2024
ABŞ Argentinaya müdafiə üçün 40 milyon dollar verir
07:53 / 19-04-2024
Əlcəzair Fələstinin BMT-yə üzvlüyü perspektivinə əmindir
07:49 / 19-04-2024
Ana və azyaşlı oğul yanğın nəticəsində ölüb
07:45 / 19-04-2024
İsrail İranda bir obyektə raket zərbəsi endirib
07:40 / 19-04-2024
Qəsdən adam öldürməkdə şübhəli bilinən şəxs tutulub
22:58 / 18-04-2024
Dövlət Departamenti: ABŞ Fələstinin BMT-yə daimi üzv kimi daxil olmasını dəstəkləməyəcək
22:52 / 18-04-2024
Makron: "Ukrayna üçün İsraillə eyni hava hücumundan müdafiə sistemi qurmaq mümkün deyil"
22:41 / 18-04-2024
CNN: Çad ABŞ-ı hərbi razılaşmanı pozmaqla hədələyir
22:32 / 18-04-2024
Zaxarova: "Kosovonun Avropa Şurasına daxil olmaq hüququ yoxdur"
22:27 / 18-04-2024
Mirançuk "Liverpul"la oyunda "Atalanta"nın start heyətində yer alıb
22:18 / 18-04-2024
Krımda “Ağ kostyum” neonasist qruplaşmasının 12 üzvü saxlanılıb
16:46 / 18-04-2024
Baş prokuror Çin Xalq Respublikasında işgüzar səfərdədir
16:34 / 18-04-2024
ABŞ Konqresinin üzvü Ukraynaya yardıma səs verənləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə qoşulmağa dəvət edib
16:04 / 18-04-2024
"Bild": Rusiya səfiri casusluqda şübhəli bilinənlərin həbsindən sonra Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
15:59 / 18-04-2024
“Rubin”in baş məşqçisi Rəhimov Premyer Liqada bir oyunluq cəzalanıb
15:59 / 18-04-2024
“Rubin”in baş məşqçisi Rəhimov Premyer Liqada bir oyunluq cəzalanıb
15:54 / 18-04-2024
SEPAH: İran İsrailin bütün nüvə obyektlərinin yerini müəyyənləşdirib və zərbə vurmağa hazırdır
15:42 / 18-04-2024
40-dan çox it aclıqdan və soyuqdan ölüb
15:36 / 18-04-2024
Bavariyada iki nəfər Rusiyaya casusluq etməkdə şübhəli bilinərək saxlanılıb
15:29 / 18-04-2024
Peskov: "Oçeretnının Fransadakı villasının həbsi qanunsuzdur"
15:24 / 18-04-2024
Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının idman zalına pilotsuz təyyarə ilə yenidən hücum edib
15:19 / 18-04-2024
Peskov: "ABŞ Kiyevə kömək etməklə özü üçün fayda axtarır"
15:14 / 18-04-2024
Zaxarova: "Almaniya Rusiyanı konsentrasiya düşərgəsi məhbuslarının xatirəsini yad etməyə dəvət etməyib"
15:10 / 18-04-2024
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi: MAQATE rəhbəri Qrossi tezliklə Rusiyaya səfər edə bilər
15:00 / 18-04-2024
İspaniyada 17 yaşlı idmançı meningitdən dünyasını dəyişib
14:57 / 18-04-2024
Müstəntiqlər iradına görə moskvalını öldürən miqrantın şəxsiyyətini müəyyən ediblər
14:51 / 18-04-2024
"Monako"nun futbolçusu Qolovin zədə səbəbindən mövsümün qalan hissəsini yaşıl meydanlardan kənarda qoyub
14:47 / 18-04-2024
Peskov: "Kiyevə yeni yardım paketi cəbhədəki vəziyyəti dəyişməyəcək"
14:42 / 18-04-2024
Bayden əmisinin cəsədinin yoxa çıxmasını adamyeyənlərlə əlaqələndirib
14:37 / 18-04-2024
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hücumu nəticəsində 8 nəfər yaralanıb
23:29 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycan ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi tərəfindən qərar qəbul edilib
23:09 / 17-04-2024
Amsterdam kütləvi turizmlə mübarizə məqsədilə yeni otellərin tikintisini qadağan edib
Özünü sözündən asan şair-Ələsgər Talıboğlu
Tarix: 06-05-2021 00:32 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Mərhum dostum Aşıq Şahsultanın tövsiyyəsi ilə bir neçə il bundan öncə "Dirili Qurbani" poeziya məclisinə ayaq açdım. Və o məclisdə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindən olan söz adamları ilə, yazarlarla tanış oldum: o cümlədən də gözəl Qarabağımızın dilbər guşələrindən olan Cəbrayıllı Taryel Abbaslı, Yusif Dirili, Qorxmaz Abdulla, Nazir Çərkəzoğlu , Əjdər Yunus Rza, Əhməd Fərhad, Malik Əhmədoğlu, Sabir Şirvan və siyahını uzatmamaq üçün adını yazmadığım neçə- neçə sevimli yazarlarla yaxından tanış oldum. Cəbrayıllı bu yazar qardaşlarımdan yazıçı-publisist Nazir Çərkəzoğlu və şair Əjdər Yunus Rza ilə münasibətlərimiz isə daha üst düzeyə yüksəlmiş oldu. Aramızdakı yaradıcılıq münasibətləri yaxın dostluq səviyyəsində davam etməkdədir.
Bu məqaləmdə isə poeziyasını özündən, özünü poeziyasından daha çox sevdiyim şair dostum Əjdər Yunus Rzanın söz dünyasından söhbət açmaq istəyirəm. Cəbrayıl rayonunun " kürəyini" Gordubaba dağına söykəyən Xələfli kəndində gözünü dünyaya açan şairin poeziyasının mayasını- ana xəttini elə o Gordubabadan başlayan yurd sevgisi, Vətən məhəbbəti təşkil edir.
Dodaqlardan düşmür adı,
Bilinməyir rəngi, dadı.
Sevgi gözəl bir dünyadı,
Şükür, tale yazıb bizə.
Bir vətəndaş şair kimi elə, obaya, torpağa, Vətənə məhəbbətini şeirlərində poetik bir dillə bir manifesto kimi belə səciyyələndirir:
Heyifsilənməsin qoy ömrü bitən,
Torpağın altı da, üstü də Vətən.
Könül dünyasına qəvvaslıq etdiyim şair qardaşımın şeirlərinin dili Xələfli bulaqlarının suyu kimi saf və şirindir. Çünki o öz rişəsini, qidasını minillik tarixi olan aşıq poeziyasından alır. Bu klassik ənənələri ləyaqətlə davam etdirir.
Bir gülə çiçək verdim,
O gül məndən incidi.
Çiçək gülün əlində
Mirvaridi, incidi.
Biri bağımın barı,
Təzə açmış nübarı.
Biri könlümün yarı,
Dünyamın sevincidi.
Əjdər Yunus Rza yaradıcılığı boyu şeirlərində sözün ecazkar sehrindən yerində və məharətlə istifadə edir. O şeirlərində əlçatmaz ideyalardan uzaq qaçır, fikirlərini canlı xalq dilində, anlaşıqlı bir şəkildə ifadə etməyə çalışır. Xalqın çalxana- çalxana durulan təxəyyülündən süzülüb gələn söz qaynağından mükəmməl formada qidalanmağa çalışır.
Bir dağın qucağında
Dan üzü duman çağlar,
Bir gülün solmasına
Bir şehli çəmən ağlar.
Gör, gündə neçə çiçək,
Neçə- neçə gül solur.
Gör, gündə neçə kərə
Çəmənlər saçın yolur.
Şair qardaşımın səmimi duyğularla qələmə aldığı şeirlərində sözün kəsəri və çəkisi oxucu qəlbinə anında yol tapmaqla onun ruhunu yerindən oynada bilir.
Uzaq ol haramdan, uzaq ol şərdən,
Sifətin görünər, yırtılsa pərdən.
Səp, Əjdər, yaxşılıq toxumu hərdən,
Kimsə biçəcəkdi, sən biçməsən də.
"Hayana baxıram barıt qoxuyur" - deyən bu söz ustadı bu narahat dünyamızda baş verən faciələri qəlb ağrısı ilə ifadə edir. Və sonda bu ağrı- acılardan can qurtarmaq üçün daha sərt bir yola əl atmış olur.
Qoşulub aylara, ilə gedirəm,
Qarışıb yağışa, yelə gedirəm.
Başımı götürüb elə gedirəm,
Tövbə,bu dünyaya bir də gəlmərəm.
Başını götürüb bu dünyadan getmək istəyən şair başqa bir şeirində isə insanları bu gözəl dünyamızı qorumağa çağırır:
Bu dünyanın keşiyində
Durmaq üçün yaranmışıq.
Biz dünyanın əşrəfiyik,
Qurmaq üçün yaranmışıq.
Ə.Y.Rzanın formaca da, məzmunca da rəngarəng olan şeirlərinin içərisində " Qar yağır" şeirinin özünəməxsus yeri vardır. Sanki o şeir yazmır. Könlündən axan duyğuları sadəcə həzin və kövrək notlar üstündə pıçıldayır.
Qar yağır
Kiminin yoluna,
Kiminin evinə.
Kiminin dərdinə,
Kiminin keyfinə.
Qar yağır
Çörəyi daşdan çıxanın çörəyinə,
Görüşə gedəmməyən
iki gəncin ürəyinə...
Şair qardaşım Qarabağ haraylı şairdir. Düşmən tapdağı altında otuz il qalan torpaqlarımızın ağrı- acısını köksündə daşıyan bu insan həmin ağrı- acıları, göynərtiləri şeirlərində noetik boyalarla, çeşid- çeşid yozumlarla əks etdirilməklə bu ağrıları sənin də ağrılarına çevirə bilir. Bu uğura isə sevinməyə bilmirsən.
Yurdsuzluq köksümdə tale dağıdı,
Qisməti kədərdi, qəmdi, ağıdı.
Ömrün elə vaxtı, elə çağıdı,
Dolanır payızla qış arasında,
Bir şair sıxılır daş arasında.
"Sevməyə nə var ki, həsrət çətindi"- deyən şairi tökə- tökə itirdiyimiz yurdlarımızın sancısı daha çox ağrıdır.
Bəhrəsin vermirsə ötüşən vaxtım,
Neyləsin taleyim, neyləsin baxtım.
Ay Əjdər, yurdumda yıxıldı taxtım,
Odur ki, düzəlmir heç belim mənim.
***
Viran olub obam, elim,
Solub meşəm, yanıb çölüm.
Gəl, dərdimi sənlə bölüm,
Qoşul mənə, ağla, qaboy,
Ağla, ağla, ağla, qaboy.
İtən torpaqlarımızın yanqısını yana- yana yaşayan və yana- yana da şeirlərində əks etdirən şairin qəlbi yalnız Vətən eşqiylə çarpır.
Mən elə bilirdim ki,
Ayrılıq bir nağıldı.
Öz başıma gələndən
Nağıl dünyam dağıldı.
Əjdər müəllimin yurd sevdalı şeirləri içərisində " Niyə açdın, ay bənövşə" - şeiri də diqqəti daha çox cəlb edir.
Niyə açdın, ay bənövşə,
Dərənin ki, yoxdu sənin?
Doluxsunmış gözlərini,
Görənin ki, yoxdu sənin.
... Müjdəçisən yurdda yaza,
Əjdər hanı şeir yaza?
Dəstələyib gözəl qıza,
Verənin ki, yoxdu sənin.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA-nın böyük elmi işçisi, "Xudafərin" qəzetinin redaktoru, gözəl qələm sahibi Şakir Albalıyev Ə.Y.Rza haqqında yazdığı məqalələrindən birində qeyd edirdi ki, "Şairin Vətən sevgisi şimali- cənublu Azərbaycan coğrafiyası çərçivəsindən aşıb böyük türk birliyinə qovuşur".Bu doğrudan da belədir.
Uyğurumun dili yanır,
Qandallanmış əli yanır.
Atillanın eli yanır
Qan tökülür, alov yağır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Uyğur- Oğuz ortaq candı,
Damarımdan axan qandı.
Harayından içim yandı...
Turan böyük şimşək çaxır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını vərəqlədikcə, diqqətlə izlədikcə gözlərimiz önündə şairin poetik dünyası ən dolğun şəkildə öz əksini tapır. Bu ustad yazarın əhatə dairəsi, yaradıcılıq manerası gözlərimiz önündə öz əksini noetik boyalarla tapmış olur. Bu isə insanı sevindirməyə bilmir.
Əjdər müəllimin müxtəlif illərdə müxtəlif mövzularda qələmə aldığı "Haray", "Gordubaba yadındamı?", "Atatürk", "Xocalı dərdi", "Heydərbabayla üz-üzə" və "Azadlıq carçısı" kimi poemaları onun yaradıcılıq dünyasının çoxşaxəliliyindən soraq verir.
Şairin Vətən haqqındakı fikir və düşüncələrinin sərhəddi, noetik üfüqləri poemalarında daha da genişlənir və nəticədə onun poetik duyğularının obrazlı təcəssümünə çevrilir. Böyük ustad sənətkarımız Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın "Heydərbabaya salam" poemasının təsiri ilə yazdığı "Gordubaba yadındamı?" poeması dediklərimin ən bariz təcəssümüdür.
Heydərbaba, Gordubaba, dağlısız,
Hər ikiniz əlinizdən bağlısız.
Qoşa dərdsiz, sinəmizə ağrısız,
Bu ağrılar dünyamızı qopardı,
Bu ağrılar Şəhriyarı apardı.
...Biz qoşulduq qaçqın adlı karvana,
Mən nə deyim karvan çəkən sarvana.
Səpələndik Mil- Muğana, Şirvana,
Görüşürük yaşdan- yaşa, ay baba,
Vaxt gecikir qan -qisasa, ay baba.
Xocalı faciəsi ilə bağlı çox poemalar yazılıb. Azərbaycan ədəbiyyatında əksər sənətkarlarımız bu mövzuya müraciət ediblər, o cümlədən də sevimli şair qardaşım Əjdər Yunus Rza.
Dostlar gələcəyə inanıram mən,
Qisas qiyamətə qalmayacaqdır.
Bu gün Xocalını ağlayan Vətən,
Sabah Xocalısız olmayacaqdır.
Məhz bu cür böyük inamın nəticəsi idi ki, qırx dörd günlük Vətən müharibəsini boyük qələbə ilə başa vurduq. Otuz illik bir həsrətin üzərindən qalın bir xətt çəkmiş olduq.
Şair "Heydərbabayla üz -üzə" poemasında isə Araz çayını çəpər edib yurdumuzu "o tay-bu tay" deyə ikiyə bölənlərə qarşı sonsuz nifrətini poetik bir dillə belə ifadə edir.
Qarı düşmən yolumuzu bağladı,
Doğma ellər bir- birinə yad oldu.
Kimi gördüm bu görüşdən ağladı,
Göz yaşımız məşəl oldu, od oldu.
Ə.Y.Rzanın " Atatürk" və "Azadlıq carçısı" poemaları da onun yaradıcılığında mühüm yer tutur. Belə ki, bu poemalar Türk dünyasının iki böyük liderinin- Mustafa Kamal Atatürkün və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin bədii obrazlarını noetik bir dillə lirik formada sevə -sevə vəsf edir. Bu isə istedadlı tarixçi alim qardaşımın, yəni gözəl şair Əjdər Yunus Rzanın tarixi keçmişimizə dərin sevgisinin təzahürüdür.
Dünya hesablaşıb, hesablaşır da,
O bir Günəşdir ki, sönməyəcəkdir.
O Türk dünyasının Öndəri kimi,
Sonsuz səmalardan enməyəcəkdir.
Şairin şeirlərindəki qəlb oxşayan, könül doyuran cəhətlərdən təkcə söhbət açmağım, bu duyğuları nəzərə çarpdırmağım o demək deyil ki, şair qardaşımın şeirlərində heç bir nöqsan yoxdur. Yeri gəlmişkən onu da demək istərdim ki, Ə.Y.Rza klassik poeziya ənənələrimizə nə qədər sıx bağlı olsa da, müasir şeir formalarından qismən uzaqdır. Şair diqqətini bu yönə də yönəltsəydi necə də xoş olardı...
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını oxumadan sevmək, sevmədən də oxumaq mümkün deyil. Çünki şairin hansı şeirinə müraciət etsən, hansı misrasına Vətən eşqilə çırpınan bir qəlbin həzin çırpıntılarının, ülvi döyüntülərinin sədasını duyarsan. Ata- baba yurduna dərin sevgi, Vətən torpağına ilahi bir məhəbbət onun könlündən çağlaya-çağlaya axan şirin duyğularının parlaq aynasıdır. Bu dünən də belə olub, bu gün də belədir. İnanıram ki, sabah da belə olacaqdır.Odur ki, bundan sonrakı yaradıcılıq yollarında da şair qardaşıma dərin sevgilərlə böyük uğurlar arzulayıram. Şair necə də gözəl deyib:
Bilirəm bir zaman qınanacağam,
İçimdən keçəni yazdığım üçün.
Amma zaman- zaman mən qalacağam,
Özümü sözümdən astığım üçün.
27- 31 mart 2020- ci il
Baxış sayı: 540
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-05-2021 00:32 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ələsgər Talıboğlu,Şair-publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Mərhum dostum Aşıq Şahsultanın tövsiyyəsi ilə bir neçə il bundan öncə "Dirili Qurbani" poeziya məclisinə ayaq açdım. Və o məclisdə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindən olan söz adamları ilə, yazarlarla tanış oldum: o cümlədən də gözəl Qarabağımızın dilbər guşələrindən olan Cəbrayıllı Taryel Abbaslı, Yusif Dirili, Qorxmaz Abdulla, Nazir Çərkəzoğlu , Əjdər Yunus Rza, Əhməd Fərhad, Malik Əhmədoğlu, Sabir Şirvan və siyahını uzatmamaq üçün adını yazmadığım neçə- neçə sevimli yazarlarla yaxından tanış oldum. Cəbrayıllı bu yazar qardaşlarımdan yazıçı-publisist Nazir Çərkəzoğlu və şair Əjdər Yunus Rza ilə münasibətlərimiz isə daha üst düzeyə yüksəlmiş oldu. Aramızdakı yaradıcılıq münasibətləri yaxın dostluq səviyyəsində davam etməkdədir.
Bu məqaləmdə isə poeziyasını özündən, özünü poeziyasından daha çox sevdiyim şair dostum Əjdər Yunus Rzanın söz dünyasından söhbət açmaq istəyirəm. Cəbrayıl rayonunun " kürəyini" Gordubaba dağına söykəyən Xələfli kəndində gözünü dünyaya açan şairin poeziyasının mayasını- ana xəttini elə o Gordubabadan başlayan yurd sevgisi, Vətən məhəbbəti təşkil edir.
Dodaqlardan düşmür adı,
Bilinməyir rəngi, dadı.
Sevgi gözəl bir dünyadı,
Şükür, tale yazıb bizə.
Bir vətəndaş şair kimi elə, obaya, torpağa, Vətənə məhəbbətini şeirlərində poetik bir dillə bir manifesto kimi belə səciyyələndirir:
Heyifsilənməsin qoy ömrü bitən,
Torpağın altı da, üstü də Vətən.
Könül dünyasına qəvvaslıq etdiyim şair qardaşımın şeirlərinin dili Xələfli bulaqlarının suyu kimi saf və şirindir. Çünki o öz rişəsini, qidasını minillik tarixi olan aşıq poeziyasından alır. Bu klassik ənənələri ləyaqətlə davam etdirir.
Bir gülə çiçək verdim,
O gül məndən incidi.
Çiçək gülün əlində
Mirvaridi, incidi.
Biri bağımın barı,
Təzə açmış nübarı.
Biri könlümün yarı,
Dünyamın sevincidi.
Əjdər Yunus Rza yaradıcılığı boyu şeirlərində sözün ecazkar sehrindən yerində və məharətlə istifadə edir. O şeirlərində əlçatmaz ideyalardan uzaq qaçır, fikirlərini canlı xalq dilində, anlaşıqlı bir şəkildə ifadə etməyə çalışır. Xalqın çalxana- çalxana durulan təxəyyülündən süzülüb gələn söz qaynağından mükəmməl formada qidalanmağa çalışır.
Bir dağın qucağında
Dan üzü duman çağlar,
Bir gülün solmasına
Bir şehli çəmən ağlar.
Gör, gündə neçə çiçək,
Neçə- neçə gül solur.
Gör, gündə neçə kərə
Çəmənlər saçın yolur.
Şair qardaşımın səmimi duyğularla qələmə aldığı şeirlərində sözün kəsəri və çəkisi oxucu qəlbinə anında yol tapmaqla onun ruhunu yerindən oynada bilir.
Uzaq ol haramdan, uzaq ol şərdən,
Sifətin görünər, yırtılsa pərdən.
Səp, Əjdər, yaxşılıq toxumu hərdən,
Kimsə biçəcəkdi, sən biçməsən də.
"Hayana baxıram barıt qoxuyur" - deyən bu söz ustadı bu narahat dünyamızda baş verən faciələri qəlb ağrısı ilə ifadə edir. Və sonda bu ağrı- acılardan can qurtarmaq üçün daha sərt bir yola əl atmış olur.
Qoşulub aylara, ilə gedirəm,
Qarışıb yağışa, yelə gedirəm.
Başımı götürüb elə gedirəm,
Tövbə,bu dünyaya bir də gəlmərəm.
Başını götürüb bu dünyadan getmək istəyən şair başqa bir şeirində isə insanları bu gözəl dünyamızı qorumağa çağırır:
Bu dünyanın keşiyində
Durmaq üçün yaranmışıq.
Biz dünyanın əşrəfiyik,
Qurmaq üçün yaranmışıq.
Ə.Y.Rzanın formaca da, məzmunca da rəngarəng olan şeirlərinin içərisində " Qar yağır" şeirinin özünəməxsus yeri vardır. Sanki o şeir yazmır. Könlündən axan duyğuları sadəcə həzin və kövrək notlar üstündə pıçıldayır.
Qar yağır
Kiminin yoluna,
Kiminin evinə.
Kiminin dərdinə,
Kiminin keyfinə.
Qar yağır
Çörəyi daşdan çıxanın çörəyinə,
Görüşə gedəmməyən
iki gəncin ürəyinə...
Şair qardaşım Qarabağ haraylı şairdir. Düşmən tapdağı altında otuz il qalan torpaqlarımızın ağrı- acısını köksündə daşıyan bu insan həmin ağrı- acıları, göynərtiləri şeirlərində noetik boyalarla, çeşid- çeşid yozumlarla əks etdirilməklə bu ağrıları sənin də ağrılarına çevirə bilir. Bu uğura isə sevinməyə bilmirsən.
Yurdsuzluq köksümdə tale dağıdı,
Qisməti kədərdi, qəmdi, ağıdı.
Ömrün elə vaxtı, elə çağıdı,
Dolanır payızla qış arasında,
Bir şair sıxılır daş arasında.
"Sevməyə nə var ki, həsrət çətindi"- deyən şairi tökə- tökə itirdiyimiz yurdlarımızın sancısı daha çox ağrıdır.
Bəhrəsin vermirsə ötüşən vaxtım,
Neyləsin taleyim, neyləsin baxtım.
Ay Əjdər, yurdumda yıxıldı taxtım,
Odur ki, düzəlmir heç belim mənim.
***
Viran olub obam, elim,
Solub meşəm, yanıb çölüm.
Gəl, dərdimi sənlə bölüm,
Qoşul mənə, ağla, qaboy,
Ağla, ağla, ağla, qaboy.
İtən torpaqlarımızın yanqısını yana- yana yaşayan və yana- yana da şeirlərində əks etdirən şairin qəlbi yalnız Vətən eşqiylə çarpır.
Mən elə bilirdim ki,
Ayrılıq bir nağıldı.
Öz başıma gələndən
Nağıl dünyam dağıldı.
Əjdər müəllimin yurd sevdalı şeirləri içərisində " Niyə açdın, ay bənövşə" - şeiri də diqqəti daha çox cəlb edir.
Niyə açdın, ay bənövşə,
Dərənin ki, yoxdu sənin?
Doluxsunmış gözlərini,
Görənin ki, yoxdu sənin.
... Müjdəçisən yurdda yaza,
Əjdər hanı şeir yaza?
Dəstələyib gözəl qıza,
Verənin ki, yoxdu sənin.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA-nın böyük elmi işçisi, "Xudafərin" qəzetinin redaktoru, gözəl qələm sahibi Şakir Albalıyev Ə.Y.Rza haqqında yazdığı məqalələrindən birində qeyd edirdi ki, "Şairin Vətən sevgisi şimali- cənublu Azərbaycan coğrafiyası çərçivəsindən aşıb böyük türk birliyinə qovuşur".Bu doğrudan da belədir.
Uyğurumun dili yanır,
Qandallanmış əli yanır.
Atillanın eli yanır
Qan tökülür, alov yağır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Uyğur- Oğuz ortaq candı,
Damarımdan axan qandı.
Harayından içim yandı...
Turan böyük şimşək çaxır,
Oyan, Türküm, oyan, bağır!
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını vərəqlədikcə, diqqətlə izlədikcə gözlərimiz önündə şairin poetik dünyası ən dolğun şəkildə öz əksini tapır. Bu ustad yazarın əhatə dairəsi, yaradıcılıq manerası gözlərimiz önündə öz əksini noetik boyalarla tapmış olur. Bu isə insanı sevindirməyə bilmir.
Əjdər müəllimin müxtəlif illərdə müxtəlif mövzularda qələmə aldığı "Haray", "Gordubaba yadındamı?", "Atatürk", "Xocalı dərdi", "Heydərbabayla üz-üzə" və "Azadlıq carçısı" kimi poemaları onun yaradıcılıq dünyasının çoxşaxəliliyindən soraq verir.
Şairin Vətən haqqındakı fikir və düşüncələrinin sərhəddi, noetik üfüqləri poemalarında daha da genişlənir və nəticədə onun poetik duyğularının obrazlı təcəssümünə çevrilir. Böyük ustad sənətkarımız Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın "Heydərbabaya salam" poemasının təsiri ilə yazdığı "Gordubaba yadındamı?" poeması dediklərimin ən bariz təcəssümüdür.
Heydərbaba, Gordubaba, dağlısız,
Hər ikiniz əlinizdən bağlısız.
Qoşa dərdsiz, sinəmizə ağrısız,
Bu ağrılar dünyamızı qopardı,
Bu ağrılar Şəhriyarı apardı.
...Biz qoşulduq qaçqın adlı karvana,
Mən nə deyim karvan çəkən sarvana.
Səpələndik Mil- Muğana, Şirvana,
Görüşürük yaşdan- yaşa, ay baba,
Vaxt gecikir qan -qisasa, ay baba.
Xocalı faciəsi ilə bağlı çox poemalar yazılıb. Azərbaycan ədəbiyyatında əksər sənətkarlarımız bu mövzuya müraciət ediblər, o cümlədən də sevimli şair qardaşım Əjdər Yunus Rza.
Dostlar gələcəyə inanıram mən,
Qisas qiyamətə qalmayacaqdır.
Bu gün Xocalını ağlayan Vətən,
Sabah Xocalısız olmayacaqdır.
Məhz bu cür böyük inamın nəticəsi idi ki, qırx dörd günlük Vətən müharibəsini boyük qələbə ilə başa vurduq. Otuz illik bir həsrətin üzərindən qalın bir xətt çəkmiş olduq.
Şair "Heydərbabayla üz -üzə" poemasında isə Araz çayını çəpər edib yurdumuzu "o tay-bu tay" deyə ikiyə bölənlərə qarşı sonsuz nifrətini poetik bir dillə belə ifadə edir.
Qarı düşmən yolumuzu bağladı,
Doğma ellər bir- birinə yad oldu.
Kimi gördüm bu görüşdən ağladı,
Göz yaşımız məşəl oldu, od oldu.
Ə.Y.Rzanın " Atatürk" və "Azadlıq carçısı" poemaları da onun yaradıcılığında mühüm yer tutur. Belə ki, bu poemalar Türk dünyasının iki böyük liderinin- Mustafa Kamal Atatürkün və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin bədii obrazlarını noetik bir dillə lirik formada sevə -sevə vəsf edir. Bu isə istedadlı tarixçi alim qardaşımın, yəni gözəl şair Əjdər Yunus Rzanın tarixi keçmişimizə dərin sevgisinin təzahürüdür.
Dünya hesablaşıb, hesablaşır da,
O bir Günəşdir ki, sönməyəcəkdir.
O Türk dünyasının Öndəri kimi,
Sonsuz səmalardan enməyəcəkdir.
Şairin şeirlərindəki qəlb oxşayan, könül doyuran cəhətlərdən təkcə söhbət açmağım, bu duyğuları nəzərə çarpdırmağım o demək deyil ki, şair qardaşımın şeirlərində heç bir nöqsan yoxdur. Yeri gəlmişkən onu da demək istərdim ki, Ə.Y.Rza klassik poeziya ənənələrimizə nə qədər sıx bağlı olsa da, müasir şeir formalarından qismən uzaqdır. Şair diqqətini bu yönə də yönəltsəydi necə də xoş olardı...
Ə.Y.Rzanın yaradıcılığını oxumadan sevmək, sevmədən də oxumaq mümkün deyil. Çünki şairin hansı şeirinə müraciət etsən, hansı misrasına Vətən eşqilə çırpınan bir qəlbin həzin çırpıntılarının, ülvi döyüntülərinin sədasını duyarsan. Ata- baba yurduna dərin sevgi, Vətən torpağına ilahi bir məhəbbət onun könlündən çağlaya-çağlaya axan şirin duyğularının parlaq aynasıdır. Bu dünən də belə olub, bu gün də belədir. İnanıram ki, sabah da belə olacaqdır.Odur ki, bundan sonrakı yaradıcılıq yollarında da şair qardaşıma dərin sevgilərlə böyük uğurlar arzulayıram. Şair necə də gözəl deyib:
Bilirəm bir zaman qınanacağam,
İçimdən keçəni yazdığım üçün.
Amma zaman- zaman mən qalacağam,
Özümü sözümdən astığım üçün.
27- 31 mart 2020- ci il
Baxış sayı: 540
Bölməyə aid digər xəbərlər
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD
19-12-2023, 15:51
“Ərəb mənbələrində azərbaycanlı alim və ədiblər (VII-XVII əsrlər)” adlı kitab nəşr olunub
19-12-2023, 15:05
Təhlükəsizlik qüvvələri Akuninin kitablarını nəşr edən nəşriyyata gəlib
30-11-2023, 23:25
BİR ŞAİR YAŞAYIR MİNGƏÇEVİRDƏ...
28-11-2023, 16:41
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
27-11-2023, 10:45
İrlandiyalı Pol Linç 2023-cü il üçün "Man Booke"r mükafatını qazandı
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski
7-08-2023, 22:22
Uşaq kitablarının illüstratoru Nikolay Ustinov vəfat edib
13-07-2023, 14:50
“Naxçıvan paremioloji vahidləri: deyimlər, atalar sözləri və məsəllər” kitabının təqdimatı keçirilib
10-07-2023, 19:57
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
7-07-2023, 22:48
QHT Azərbaycanın klassik və müasir ədəbiyyatını təbliğ edəcək
30-06-2023, 23:49
Həmişə sizinlə olan cəhənnəm-Əkbər Qoşalı
28-06-2023, 20:10
İSMAYIL İMANZADƏNİN UŞAQ ŞEİRLƏRİNDƏN İBARƏT “HƏR ÇƏMƏNDƏN BİR ÇİÇƏK” KİTABINA ÖN SÖZ-ADİLƏ NƏZƏROVA
23-06-2023, 20:44
Baş Prokurorluq tərəfindən "Özəl sektorda anti-korrupsiya standartları" mövzusuna həsr olunmuş kitab hazırlanıb
22-06-2023, 22:44
TANINMIŞ ALİMİN “HEYDƏR ƏLİYEV SİYASƏTİ: TARİX VƏ MÜASİRLİK” MONOQRAFİYASI NƏŞR EDİLİB-Ramiz Qasımov
22-06-2023, 22:37
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
10-06-2023, 20:04
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
27-05-2023, 22:21
Detektiv yazar Elbrus Kəlbiyevlə görüş keçirilib
24-05-2023, 00:22
Qərbi Azərbaycanın mədəni-ədəbi mühitinə həsr edilmiş elmi konfrans olub
19-05-2023, 19:17
Nizami Gəncəvi Dühası-Anar Rzayev
18-05-2023, 20:14
“Axtarışlar” jurnalının yeni nömrəsi nəşrdən çıxıb
17-05-2023, 19:52
“Naxçıvanın əlyazmalar xəzinəsi” kitabı nəşr olunub
16-05-2023, 21:02
Yeni nəşr olunmuş iki monoqrafiyanın təqdimatı olub
5-05-2023, 21:54
Əhliman Ərəfsəli doğma kəndində yad edilib
5-05-2023, 21:38
“Elmi əsərlər”in yeni nömrəsi çapdan çıxıb
5-05-2023, 20:34
Əhməd Cavadın Vətən idealı-Ramiz QASIMOV
1-05-2023, 21:21
KAMAL CAMALOV TƏDQİQATÇILIQ VƏ NATİQLİK MƏHARƏTİİLƏ SEÇİLƏN TƏDQİQATÇI ALİMDİR-Əbülfət Pələngov
28-04-2023, 22:44
Vüqar Əhmədi- İbrahim Yusifoğlu