09:10 / 15-10-2025
Rusiyanın ən bahalı bağ evi 8 milyard rubla satılır
09:07 / 15-10-2025
Yanğın tələsindən bir nəfəri xilas ediblər
09:04 / 15-10-2025
Türkiyə Ukrayna münaqişəsinin həllində özünəməxsus rolunu bəyan edib
09:00 / 15-10-2025
Qazaxıstan-Rusiya sərhədində 2500-ə yaxın yük maşını ehtiyatda saxlanılır
08:57 / 15-10-2025
Ukraynanın NATO-dakı səfiri: "Tramp Kiyevə yardıma qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırdı"
08:55 / 15-10-2025
Politoloq Evstafyev Ukrayna Silahlı Qüvvələri üçün “Tomaqavk” raketlərinin artıq Polşada olduğunu deyib
08:46 / 15-10-2025
Qutsul: "Kişinyov Qaqauziyanı tamamilə ləğv etməyi hədəfləyir"
08:10 / 15-10-2025
Bölgə qazısı şəhid atasının yubileyini təbrik edib-VİDEO+FOTOLAR
20:58 / 14-10-2025
Latviya hakimiyyəti tərəfindən deportasiya edilən pensiyaçıya Rusiya pasportu verilib
20:56 / 14-10-2025
ABŞ Ticarət Nümayəndəsi Greer: "Tramp və Si Cinpinin Cənubi Koreyadakı görüşü planlaşdırıldığı kimi davam edəcək"
20:51 / 14-10-2025
"Suriya TV": Suriyanın müvəqqəti prezidenti Əhməd əl-Şara oktyabrın 15-də Rusiyaya səfər edəcək
20:48 / 14-10-2025
Ağır yaralanan iki nəfər helikopterlə Mahaçqalaya aparılıb
20:13 / 14-10-2025
Qəzzadan azad edilmiş Donbaslının anası Putinə şəxsən təşəkkür etmək istəyir
18:38 / 14-10-2025
Cibində telefonu partlayan yeniyetmə yanıq mərkəzinə aparılıb
18:21 / 14-10-2025
TASS: İş adamının həyat yoldaşı amansız hücumda yaralanıb
17:58 / 14-10-2025
Putin Andrey Qrozovu Avstriyaya səfir təyin edib
17:56 / 14-10-2025
Odessa meri vətəndaşlığından məhrum edilməsi qərarına etiraz edəcək
17:53 / 14-10-2025
Böyük Britaniya Ermənistan və Azərbaycana silah embarqosunu ləğv edəcək
17:50 / 14-10-2025
Professor Dizen: "NATO-nun hələ də Moskva ilə münaqişədən qaçmaq imkanı var"
17:44 / 14-10-2025
"Orange": Madaqaskar parlamentinin aşağı palatası prezident Andry Rajoelinanın vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasına səs verib
17:36 / 14-10-2025
Moldovanın hakim partiyası Muntyanunun baş nazirliyə namizədliyini Sanduya təklif edəcək
17:29 / 14-10-2025
Yol polisi 14 yaşlı iki məktəbli qızı saxlayıb
17:21 / 14-10-2025
"Bild": Almaniyanın hakim koalisiyası İsrailə silah ixracını bərpa etməyə çağırır
17:17 / 14-10-2025
Rutte "F-35" tədarüklərini "Lada" və soyuducu ilə bağlı zarafatla şərh edib
17:13 / 14-10-2025
"Politico": Kiyev Avropanın Ukraynadakı münaqişədən yorulmasından qorxur
17:10 / 14-10-2025
Zelenski Odessa merini Ukrayna vətəndaşlığından məhrum edib
17:06 / 14-10-2025
Lukaşenko: "Mən Nobel mükafatına layiq görülsəm, ondan imtina edərdim"
10:49 / 14-10-2025
Qardaşlıq və strateji tərəfdaşlıq yolu
22:16 / 13-10-2025
Venesuela islahatlar çərçivəsində Norveç və Avstraliyadakı səfirliklərini bağlayır
22:13 / 13-10-2025
Pakistanın baş naziri Trampın Nobel Sülh Mükafatına namizədliyini açıqlayıb
22:10 / 13-10-2025
Kallas Aİ-nin qış dəstəyi çərçivəsində Kiyevə əlavə 100 milyon avro ayıracağına söz verib
20:45 / 13-10-2025
"İsrail Hayom": Netanyahu Ərdoğanın mövqeyinə görə Qəzza zirvəsinə qatılmadı
20:40 / 13-10-2025
İsrail HƏMAS-ın girovların cəsədlərinin qaytarılması ilə bağlı razılaşmadan imtina etdiyini açıqlayıb
20:21 / 13-10-2025
Medvedev: "Fələstin dövləti qurulmayana qədər Qəzzada vəziyyət dəyişməyəcək"
20:18 / 13-10-2025
Tramp: "İran diplomatiyaya hazır olduğunu bildirdi"
19:59 / 13-10-2025
Tramp “Sülh sammiti”ndə iştirak etmək üçün Misirə gəlib
Nizami Gəncəvi Dühası-Anar Rzayev
Tarix: 19-05-2023 19:17 | Bölmə: Ədəbiyyat

Azərbaycanın dahi şairi Nizami Gəncəvi 1141-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Görkəmli mütəfəkkirin təxəllüsü Gəncədə doğulub böyüdüyünə görə Gəncəli mənasında Nizami Gəncəvi, əsl adı isə İlyas Yusif oğludur. Dahi Şeyx Nizaminin əsərlərinə yazdığı müqəddimələrəəsasən əldə etdiyimiz məlumatlardan doğma Azərbaycan dilindən başqa pəhləvi, fars, ərəb və yunan dillərini mükəmməl şəkildə bildiyini öyrənirik. Nizami dünya ədəbiyyatı tarixinə məsnəvi formasında yazdığı beş poemadan ibarət ("Sirlər xəzinəsi", "Xosrov və Şirin", "Leyli və Məcnun", "Yeddi gözəl", "İsgəndərnamə") "Xəmsə" (Beşlik) müəllifi kimi daxil olmuşdur.
"Sirlər xəzinəsi" - Həyatın ayrı-ayrı sahələrini əhatə edən, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrinin rəngarəng surətlər silsiləsini yaradan, yeni fikirlər, ideya və qənaətlər ifadə edən bir əsərdir. Şair bu əsərində elmin, mədəniyyətin, ədəbiyyatın inkişafında dəmir bir qanunauyğunluğun olduğu fikrini yürüdür. Şair və şeir qarşısında ciddi ictimai vəzifələr qoyan Nizaminin fikrincə, şeir insanları tərbiyə etmək vasitəsidir.
Kim ki, sözə verdi sığal, sahmanı,
Sözlə bişirdi çiy olan insanı.
"Xosrov və Şirin" - Dünya ədəbiyyatının məhəbbət mövzusunda yazılmış əsərləri içərisində müstəsna yer tutan bu dastanda şair insanlara yüksək hisslər aşılayan, onları qabaqcıl ideyalar uğrunda mübarizəyə səsləyən ülvi məhəbbətdən söz açmışdır. Nizami Şirinin diliylə Xosrova ədalət dərsi verən zaman da sanki dövrünün ixtiyar sahiblərinə üz tutur, onları ədalətə, düzlüyə, elmə çağırır.
Bəd duadan saqın, mehriban danış,
Pusquda durmasın yolunda qarğış.
"Leyli və Məcnun" - Bu əsərdə şair insan və zaman, təbiət və cəmiyyət hadisələri ətrafında rəngarəng düşüncələrini əks etdirmişdir. Belə bir mövzuda əsər yazmağı ondan Şirvan şahı Axsitan xahiş etmişsə də, Nizami heç də ancaq dövrün şahlarını təmin edəcək əsər yaratmamış, daha çox öz narahat düşüncələrini qələmə almışdır. Nizami insandan ayıq olmağı, öz insanlıq vəzifəsini yaxşı başa düşməyi, yerlərin, göylərin sirlərini öyrənməyi tələb edir
Biz kimik, neçiyik, aç göstər artıq,
Büt qayıranmıyıq, büt qıranmıyıq.
"Yeddi Gözəl" - Əsərin mövzusu Sasani hökmdarı V Bəhramın həyatı ilə bağlı olsa da, böyük şairin istəyi Sasani hökmdarının simasında yeni insan idealını əks etdirmək, zaman və insan anlayışı ətrafındakı dərin düşüncələrini ifadə etmək olmuşdur.
İnsana arxadır onun kamalı,
Ağıldır hər kəsin dövləti, malı.
"İsgəndərnamə" - Bu əsərdəNizami azadfikirliliyini, onun elmi-fəlsəfi görüşlərinin, xüsusən dinə münasibətinin tarixən mütərəqqi olduğunu açıq nümayiş etdirir. Nizaminin fikrincə, Yaradan hər şeydən əvvəl əqli yaratdı və ona ilk yaradılışın sirrindən başqa dünyanın bütün sirlərini açdı.
Bu gizli sözləri, fikirləri sən
Neçin lal dillərə isnad edirsən?
Anar Rzayev,
Bakı Mühəndislik Universiteti ilə Cənubi Koreyanın İNHA Universiteti
arasında icra olunan İkili Diplom Proqramının tələbəsi
Baxış sayı: 1 601
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-05-2023 19:17 | Bölmə: Ədəbiyyat

Azərbaycanın dahi şairi Nizami Gəncəvi 1141-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Görkəmli mütəfəkkirin təxəllüsü Gəncədə doğulub böyüdüyünə görə Gəncəli mənasında Nizami Gəncəvi, əsl adı isə İlyas Yusif oğludur. Dahi Şeyx Nizaminin əsərlərinə yazdığı müqəddimələrəəsasən əldə etdiyimiz məlumatlardan doğma Azərbaycan dilindən başqa pəhləvi, fars, ərəb və yunan dillərini mükəmməl şəkildə bildiyini öyrənirik. Nizami dünya ədəbiyyatı tarixinə məsnəvi formasında yazdığı beş poemadan ibarət ("Sirlər xəzinəsi", "Xosrov və Şirin", "Leyli və Məcnun", "Yeddi gözəl", "İsgəndərnamə") "Xəmsə" (Beşlik) müəllifi kimi daxil olmuşdur.
"Sirlər xəzinəsi" - Həyatın ayrı-ayrı sahələrini əhatə edən, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrinin rəngarəng surətlər silsiləsini yaradan, yeni fikirlər, ideya və qənaətlər ifadə edən bir əsərdir. Şair bu əsərində elmin, mədəniyyətin, ədəbiyyatın inkişafında dəmir bir qanunauyğunluğun olduğu fikrini yürüdür. Şair və şeir qarşısında ciddi ictimai vəzifələr qoyan Nizaminin fikrincə, şeir insanları tərbiyə etmək vasitəsidir.
Kim ki, sözə verdi sığal, sahmanı,
Sözlə bişirdi çiy olan insanı.
"Xosrov və Şirin" - Dünya ədəbiyyatının məhəbbət mövzusunda yazılmış əsərləri içərisində müstəsna yer tutan bu dastanda şair insanlara yüksək hisslər aşılayan, onları qabaqcıl ideyalar uğrunda mübarizəyə səsləyən ülvi məhəbbətdən söz açmışdır. Nizami Şirinin diliylə Xosrova ədalət dərsi verən zaman da sanki dövrünün ixtiyar sahiblərinə üz tutur, onları ədalətə, düzlüyə, elmə çağırır.
Bəd duadan saqın, mehriban danış,
Pusquda durmasın yolunda qarğış.
"Leyli və Məcnun" - Bu əsərdə şair insan və zaman, təbiət və cəmiyyət hadisələri ətrafında rəngarəng düşüncələrini əks etdirmişdir. Belə bir mövzuda əsər yazmağı ondan Şirvan şahı Axsitan xahiş etmişsə də, Nizami heç də ancaq dövrün şahlarını təmin edəcək əsər yaratmamış, daha çox öz narahat düşüncələrini qələmə almışdır. Nizami insandan ayıq olmağı, öz insanlıq vəzifəsini yaxşı başa düşməyi, yerlərin, göylərin sirlərini öyrənməyi tələb edir
Biz kimik, neçiyik, aç göstər artıq,
Büt qayıranmıyıq, büt qıranmıyıq.
"Yeddi Gözəl" - Əsərin mövzusu Sasani hökmdarı V Bəhramın həyatı ilə bağlı olsa da, böyük şairin istəyi Sasani hökmdarının simasında yeni insan idealını əks etdirmək, zaman və insan anlayışı ətrafındakı dərin düşüncələrini ifadə etmək olmuşdur.
İnsana arxadır onun kamalı,
Ağıldır hər kəsin dövləti, malı.
"İsgəndərnamə" - Bu əsərdəNizami azadfikirliliyini, onun elmi-fəlsəfi görüşlərinin, xüsusən dinə münasibətinin tarixən mütərəqqi olduğunu açıq nümayiş etdirir. Nizaminin fikrincə, Yaradan hər şeydən əvvəl əqli yaratdı və ona ilk yaradılışın sirrindən başqa dünyanın bütün sirlərini açdı.
Bu gizli sözləri, fikirləri sən
Neçin lal dillərə isnad edirsən?
Anar Rzayev,
Bakı Mühəndislik Universiteti ilə Cənubi Koreyanın İNHA Universiteti
arasında icra olunan İkili Diplom Proqramının tələbəsi
Baxış sayı: 1 601
Bölməyə aid digər xəbərlər
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb