21:04 / 14-12-2025
Dava və atışmada iki klub mühafizəçisi yaralanıb
21:00 / 14-12-2025
Politoloq Rar: "Merz AB-ni ABŞ-dan asılılıqdan azad etmək üçün hərəkata rəhbərlik edir"
20:56 / 14-12-2025
Zelenskinin Amerika danışıqlar heyəti ilə görüşü Berlində başlayıb
18:21 / 14-12-2025
Podolyaka: "Zelenskinin Kupyanskdan çəkilmiş videosu dərc olunmazdan əvvəl lentə alınıb"
18:14 / 14-12-2025
Polis atanın qızını vurduğu hadisəni araşdırır
18:12 / 14-12-2025
Fransada etiraz edən fermerlər buzov cəsədini ağacdan asıblar
18:08 / 14-12-2025
İnsayder Karpov: "Viktor Qonçarenko Belarus milli komandasının məşqçisi təyin edilib"
18:04 / 14-12-2025
Zelenski prezidentlik kürsüsünə yapışmadığını söylədi
18:01 / 14-12-2025
Artilleriya atəşi nəticəsində bir mülki şəxs həlak olub
17:57 / 14-12-2025
Rubio: "ABŞ Sidneydəki terror aktını qətiyyətlə pisləyir"
17:55 / 14-12-2025
Avstraliya polisi çimərlikdəki atışmada ölənlərin sayını yeniləyib
13:36 / 14-12-2025
İki kişi atəş açaraq 10 nəfəri öldürüb
13:30 / 14-12-2025
Uşakov: "ABŞ Rusiyanın ərazi məsələləri ilə bağlı mövqeyini nəinki bilir, həm də başa düşür"
13:28 / 14-12-2025
İki nəfərin olduğu avtomobil çaya düşüb
13:22 / 14-12-2025
Ali Radanın deputatı işdən çıxarılan Yermakın yenidən Zelenski ilə əlaqə saxladığını bildirib
13:16 / 14-12-2025
Uşakov: "Ukrayna və Avropanın sülh planına verdiyi töhfənin konstruktiv olma ehtimalı azdır"
13:12 / 14-12-2025
Yüngül təyyarənin qəzaya uğradığı yerdən görüntülər yayılıb
13:02 / 14-12-2025
Lavrov: "Qərb Bosniya və Herseqovinadakı yaşayış məntəqəsini "özəlləşdirməyə" çalışır"
12:59 / 14-12-2025
Peskov: "Putin maşın sürür və bundan həzz alır"
12:52 / 14-12-2025
Norveç bələdiyyələri hərbi ailələri dəstəkləmək üçün vəsait çatışmazlığından şikayətlənir
20:16 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kolun həyat yoldaşına müsahibə verdi
19:51 / 13-12-2025
"L'AntiDiplomatico": Zelenski ərazi referendumundan danışaraq dialoqu pozur
19:46 / 13-12-2025
Ruslar Darya Nepryaeva və Saveliy Korostelev 2026-cı il Olimpiadasına vəsiqə qazanıblar
19:43 / 13-12-2025
Yük qatarının relsdən çıxması nəticəsində yaranan yanacaq mazutunun dağılması 750 kvadrat metr sahəni əhatə edir
19:27 / 13-12-2025
Sübhan erməni əsilli rəqibinə qalib gəlib dünya çempionu oldu
19:20 / 13-12-2025
General Müdafiə Nazirliyində yüksək vəzifəyə - Təyin olundu
19:15 / 13-12-2025
Leyla Əliyeva Lənkərandan paylaşım etdi - Video
14:57 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kol ilə yenidən görüşüb
14:55 / 13-12-2025
Messinin qısa müddətli çıxışından sonra azarkeşlər Kolkata stadionunda xaos yaratdılar
14:47 / 13-12-2025
Ukrayna naziri Klimenko: "Bir milyondan çox ukraynalı elektriksiz qalıb"
14:45 / 13-12-2025
Uşaq İncəsənət Məktəbi müəllimləri güzəştli pensiyalarla bağlı Putinin Birbaşa Xəttinə müraciət edib
14:41 / 13-12-2025
Potok əməliyyatında iştirak edən Ulan-Ude paraşütçüləri dövlət mükafatlarına layiq görülüblər
14:39 / 13-12-2025
Tramp Latın Amerikasındakı hədəflərə qurudan zərbələr endirəcəyini açıqladı
14:34 / 13-12-2025
Zoopark-Botanika Bağında qarlı sürüşkəndən sürüşən fili Filimon göstərdi
14:30 / 13-12-2025
Qrossi: "Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası münaqişə zamanı 12-ci dəfə bütün xarici enerji təchizatını müvəqqəti olaraq gecə ərzində kəsib"
14:26 / 13-12-2025
AB təlimatlarını şərh edən Zaxarova Brüssel üçün yeni bir şüar təklif etdi
Nizami Gəncəvi Dühası-Anar Rzayev
Tarix: 19-05-2023 19:17 | Bölmə: Ədəbiyyat
Azərbaycanın dahi şairi Nizami Gəncəvi 1141-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Görkəmli mütəfəkkirin təxəllüsü Gəncədə doğulub böyüdüyünə görə Gəncəli mənasında Nizami Gəncəvi, əsl adı isə İlyas Yusif oğludur. Dahi Şeyx Nizaminin əsərlərinə yazdığı müqəddimələrəəsasən əldə etdiyimiz məlumatlardan doğma Azərbaycan dilindən başqa pəhləvi, fars, ərəb və yunan dillərini mükəmməl şəkildə bildiyini öyrənirik. Nizami dünya ədəbiyyatı tarixinə məsnəvi formasında yazdığı beş poemadan ibarət ("Sirlər xəzinəsi", "Xosrov və Şirin", "Leyli və Məcnun", "Yeddi gözəl", "İsgəndərnamə") "Xəmsə" (Beşlik) müəllifi kimi daxil olmuşdur.
"Sirlər xəzinəsi" - Həyatın ayrı-ayrı sahələrini əhatə edən, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrinin rəngarəng surətlər silsiləsini yaradan, yeni fikirlər, ideya və qənaətlər ifadə edən bir əsərdir. Şair bu əsərində elmin, mədəniyyətin, ədəbiyyatın inkişafında dəmir bir qanunauyğunluğun olduğu fikrini yürüdür. Şair və şeir qarşısında ciddi ictimai vəzifələr qoyan Nizaminin fikrincə, şeir insanları tərbiyə etmək vasitəsidir.
Kim ki, sözə verdi sığal, sahmanı,
Sözlə bişirdi çiy olan insanı.
"Xosrov və Şirin" - Dünya ədəbiyyatının məhəbbət mövzusunda yazılmış əsərləri içərisində müstəsna yer tutan bu dastanda şair insanlara yüksək hisslər aşılayan, onları qabaqcıl ideyalar uğrunda mübarizəyə səsləyən ülvi məhəbbətdən söz açmışdır. Nizami Şirinin diliylə Xosrova ədalət dərsi verən zaman da sanki dövrünün ixtiyar sahiblərinə üz tutur, onları ədalətə, düzlüyə, elmə çağırır.
Bəd duadan saqın, mehriban danış,
Pusquda durmasın yolunda qarğış.
"Leyli və Məcnun" - Bu əsərdə şair insan və zaman, təbiət və cəmiyyət hadisələri ətrafında rəngarəng düşüncələrini əks etdirmişdir. Belə bir mövzuda əsər yazmağı ondan Şirvan şahı Axsitan xahiş etmişsə də, Nizami heç də ancaq dövrün şahlarını təmin edəcək əsər yaratmamış, daha çox öz narahat düşüncələrini qələmə almışdır. Nizami insandan ayıq olmağı, öz insanlıq vəzifəsini yaxşı başa düşməyi, yerlərin, göylərin sirlərini öyrənməyi tələb edir
Biz kimik, neçiyik, aç göstər artıq,
Büt qayıranmıyıq, büt qıranmıyıq.
"Yeddi Gözəl" - Əsərin mövzusu Sasani hökmdarı V Bəhramın həyatı ilə bağlı olsa da, böyük şairin istəyi Sasani hökmdarının simasında yeni insan idealını əks etdirmək, zaman və insan anlayışı ətrafındakı dərin düşüncələrini ifadə etmək olmuşdur.
İnsana arxadır onun kamalı,
Ağıldır hər kəsin dövləti, malı.
"İsgəndərnamə" - Bu əsərdəNizami azadfikirliliyini, onun elmi-fəlsəfi görüşlərinin, xüsusən dinə münasibətinin tarixən mütərəqqi olduğunu açıq nümayiş etdirir. Nizaminin fikrincə, Yaradan hər şeydən əvvəl əqli yaratdı və ona ilk yaradılışın sirrindən başqa dünyanın bütün sirlərini açdı.
Bu gizli sözləri, fikirləri sən
Neçin lal dillərə isnad edirsən?
Anar Rzayev,
Bakı Mühəndislik Universiteti ilə Cənubi Koreyanın İNHA Universiteti
arasında icra olunan İkili Diplom Proqramının tələbəsi
Baxış sayı: 1 631
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-05-2023 19:17 | Bölmə: Ədəbiyyat
Azərbaycanın dahi şairi Nizami Gəncəvi 1141-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Görkəmli mütəfəkkirin təxəllüsü Gəncədə doğulub böyüdüyünə görə Gəncəli mənasında Nizami Gəncəvi, əsl adı isə İlyas Yusif oğludur. Dahi Şeyx Nizaminin əsərlərinə yazdığı müqəddimələrəəsasən əldə etdiyimiz məlumatlardan doğma Azərbaycan dilindən başqa pəhləvi, fars, ərəb və yunan dillərini mükəmməl şəkildə bildiyini öyrənirik. Nizami dünya ədəbiyyatı tarixinə məsnəvi formasında yazdığı beş poemadan ibarət ("Sirlər xəzinəsi", "Xosrov və Şirin", "Leyli və Məcnun", "Yeddi gözəl", "İsgəndərnamə") "Xəmsə" (Beşlik) müəllifi kimi daxil olmuşdur.
"Sirlər xəzinəsi" - Həyatın ayrı-ayrı sahələrini əhatə edən, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrinin rəngarəng surətlər silsiləsini yaradan, yeni fikirlər, ideya və qənaətlər ifadə edən bir əsərdir. Şair bu əsərində elmin, mədəniyyətin, ədəbiyyatın inkişafında dəmir bir qanunauyğunluğun olduğu fikrini yürüdür. Şair və şeir qarşısında ciddi ictimai vəzifələr qoyan Nizaminin fikrincə, şeir insanları tərbiyə etmək vasitəsidir.
Kim ki, sözə verdi sığal, sahmanı,
Sözlə bişirdi çiy olan insanı.
"Xosrov və Şirin" - Dünya ədəbiyyatının məhəbbət mövzusunda yazılmış əsərləri içərisində müstəsna yer tutan bu dastanda şair insanlara yüksək hisslər aşılayan, onları qabaqcıl ideyalar uğrunda mübarizəyə səsləyən ülvi məhəbbətdən söz açmışdır. Nizami Şirinin diliylə Xosrova ədalət dərsi verən zaman da sanki dövrünün ixtiyar sahiblərinə üz tutur, onları ədalətə, düzlüyə, elmə çağırır.
Bəd duadan saqın, mehriban danış,
Pusquda durmasın yolunda qarğış.
"Leyli və Məcnun" - Bu əsərdə şair insan və zaman, təbiət və cəmiyyət hadisələri ətrafında rəngarəng düşüncələrini əks etdirmişdir. Belə bir mövzuda əsər yazmağı ondan Şirvan şahı Axsitan xahiş etmişsə də, Nizami heç də ancaq dövrün şahlarını təmin edəcək əsər yaratmamış, daha çox öz narahat düşüncələrini qələmə almışdır. Nizami insandan ayıq olmağı, öz insanlıq vəzifəsini yaxşı başa düşməyi, yerlərin, göylərin sirlərini öyrənməyi tələb edir
Biz kimik, neçiyik, aç göstər artıq,
Büt qayıranmıyıq, büt qıranmıyıq.
"Yeddi Gözəl" - Əsərin mövzusu Sasani hökmdarı V Bəhramın həyatı ilə bağlı olsa da, böyük şairin istəyi Sasani hökmdarının simasında yeni insan idealını əks etdirmək, zaman və insan anlayışı ətrafındakı dərin düşüncələrini ifadə etmək olmuşdur.
İnsana arxadır onun kamalı,
Ağıldır hər kəsin dövləti, malı.
"İsgəndərnamə" - Bu əsərdəNizami azadfikirliliyini, onun elmi-fəlsəfi görüşlərinin, xüsusən dinə münasibətinin tarixən mütərəqqi olduğunu açıq nümayiş etdirir. Nizaminin fikrincə, Yaradan hər şeydən əvvəl əqli yaratdı və ona ilk yaradılışın sirrindən başqa dünyanın bütün sirlərini açdı.
Bu gizli sözləri, fikirləri sən
Neçin lal dillərə isnad edirsən?
Anar Rzayev,
Bakı Mühəndislik Universiteti ilə Cənubi Koreyanın İNHA Universiteti
arasında icra olunan İkili Diplom Proqramının tələbəsi
Baxış sayı: 1 631
Bölməyə aid digər xəbərlər
27-10-2025, 17:07
ŞAMİL ƏNVƏROĞLUNUN YENİ KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLİB-VİDEO+FOTOLAR
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"