23:50 / 09-08-2025
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ: ELM VƏ TƏDRİSİN UĞUR MƏRKƏZİ-Cavadxan Qasımov
23:37 / 09-08-2025
Vaşinqtonda imzalanan Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti parlaq qələbəsidir
21:33 / 09-08-2025
ChatGPT-nin məsləhəti ilə duzu natrium bromidlə əvəz etdi və nəticədə psixi xəstəxanaya yerləşdirildi
21:08 / 09-08-2025
Eyfel qülləsindən paraşütlə tullanan şəxs həbs edilib
21:06 / 09-08-2025
NHL Rusiya oyunçularının deportasiyası ilə bağlı bildiriş almadı
20:59 / 09-08-2025
NYT: Avropa Putin və Trampın Ukrayna məsələsində təkbaşına razılığa gəlməsindən qorxur
20:56 / 09-08-2025
112:Quldur çantada iki milyon rubl apararkən bıçaqla uşağa hücum edib
20:48 / 09-08-2025
Ukrayna polisinin keçmiş rəis müavini xaricə qaçıb
17:46 / 09-08-2025
EFE: İspaniyada ultra yüngül təyyarənin qəzaya uğraması nəticəsində iki nəfər ölüb
17:42 / 09-08-2025
"Dönügöl" mədənində çökmə nəticəsində bir nəfər ölüb
17:39 / 09-08-2025
Qadını və uşağı suya batırmağa cəhd edən şəxs saxlanılıb
17:33 / 09-08-2025
İki rusiyalı idmançı meldoniumun bədənlərinə inək südü ilə daxil olduğunu sübut edib
17:30 / 09-08-2025
Paşinyan: "Bakı ilə İrəvan arasında sərhədlərin delimitasiyası prosesi davam edəcək"
17:27 / 09-08-2025
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi: Çin və Rusiya iki nəfərlik turist qrupları üçün vizasız rejim tətbiq edə bilər
17:23 / 09-08-2025
"Guardian": Britaniya hərbi bazası gölün radioaktiv su ilə çirklənməsinə icazə verdi
17:20 / 09-08-2025
Beş milyonuncu turist Başqırdıstandan gələn qonaq olub
17:16 / 09-08-2025
Zavodda qaz partlayışı nəticəsində 31 nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib
16:53 / 09-08-2025
Ad günü mərasimində dünyasını dəyişən 12 yaşlı boksçu və qardaşı dəfn edilib
16:49 / 09-08-2025
Filippot: "Paris sülhə nail olmaq üçün Rusiya və ABŞ arasında dialoqa qoşulmalıdır"
16:46 / 09-08-2025
Səfir Yakovenko Putin və Tramp arasında görüş üçün məkan kimi Alyaskanın seçilməsini simvolik adlandırıb
16:43 / 09-08-2025
"Əl Hadath": Ölkənin cənubunda sursat partlaması nəticəsində 6 Livan hərbçisi həlak olub
16:40 / 09-08-2025
Paşinyan ümid edir ki, Rusiya Ermənistan-Azərbaycan dəmir yolunun yenidən qurulmasına sərmayə qoyacaq
16:10 / 09-08-2025
Azərbaycanın və ABŞ-ın prezidentləri, Ermənistanın Baş naziri Ağ Evdə mətbuata bəyanatla çıxış ediblər
23:45 / 08-08-2025
İlham Əliyev Ağ Evə gəldi
22:26 / 08-08-2025
Putin bir gündə altı dünya lideri ilə telefon danışığı aparıb
22:22 / 08-08-2025
BMT Putin-Tramp görüşü üçün öz qərargahını verməyə hazırdır
21:05 / 08-08-2025
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin yaraqlısının üzərindən Kursk cəbhəçilərinin oğurlanmış iki dəst medalı tapılıb
21:01 / 08-08-2025
“Kommersant”: Daxili İşlər Nazirliyinin məxfi idarəsinin əməkdaşı rüşvətə görə həbs edilib
20:59 / 08-08-2025
Böyük Britaniya kralı III Çarlz xalqa müraciət edəcəyini açıqlayıb
20:49 / 08-08-2025
"KahawaTungu": Amerikalı turistlərin olduğu təyyarə Keniyada eniş edərkən zürafə ilə toqquşub
20:47 / 08-08-2025
"Sky News": Tramp Meloni ilə Putinlə görüşün təşkili imkanını müzakirə edib
20:44 / 08-08-2025
VGTRK-nın çəkiliş qrupuna hücumdan sonra iş açılıb
20:41 / 08-08-2025
FHN: Kanat aşması nəticəsində bir qadın yaralanıb, 10 nəfər xilas edilib
20:37 / 08-08-2025
Ev heyvanları qəbiristanlığının direktoru Rozenbaumun gözlənilməz səfərindən danışıb
13:43 / 08-08-2025
"Odnoklassniki" Rusiyanın kiçik xalqlarının orijinal nağılları layihəsini təqdim edib
13:40 / 08-08-2025
Ekspert Batyuk: "ABŞ strateji sabitliyin müzakirəsində maraqlıdır"
13:38 / 08-08-2025
Malayziya kralı Sultan İbrahim Kazana gəlib
11:51 / 08-08-2025
Mübahisəyə görə pensiyaçını döyüb
Vaşinqtonda imzalanan Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti parlaq qələbəsidir
Tarix: 09-08-2025 23:37 | Bölmə: Siyasət
Bu gün Azərbaycan beynəlxalq birliyin fəal üzvünə çevrilib. Bu statusunu gündən-günə daha da genişləndirən Azərbaycanın ayrı-ayrı ölkələrlə ikitərəfli və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əlaqələri yüksələn xətlə inkişaf edir. Ölkəmizin yerləşdiyi coğrafi məkan dövlətlər, xalqlar arasında körpü rolunu daha da möhkəmləndirir. Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artmasına, mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə yönələn addımların miqyası genişliyi ilə diqqətdədir. Qarşılıqlı etimada böyük önəm verən Azərbaycan dövləti xarici siyasətinin dəyişməz prinsipləri ilə daim dünyanın diqqətindədir. Azərbaycan bütün dövlətlərlə qarşılıqlı hörmət və maraq prinsipləri əsasında bərabərhüquqlu münasibətlər qurur.
Tarixi səfər: ABŞ-Azərbaycan münasibətləri strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlir
Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin ABŞ-a səfəri həm Azərbaycan-Amerika ikitərəfli münasibətləri, həm də Azərbaycan-Ermənistan sülh gündəliyi, regional sabitlik və qlobal təhlükəsizlik kontekstində də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Birləşmiş Ştatların Prezidenti Donald Trampın rəsmi dəvəti ilə gerçəkləşən səfər tarixi xarakter daşıyır. Azərbaycan ilə Birləşmiş Ştatlar arasında münasibətlər təkcə ənənəvi diplomatik əməkdaşlıq çərçivəsində inkişaf etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda, keyfiyyətcə yeni - strateji müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlməkdədir. Tarixə nəzər salsaq görərik ki, Donald Trampın birinci prezidentliyi dövründə də Azərbaycan-Amerika münasibətlərinin yüksələn xətlə inkişafı əsas prioritetlər sırasında idi. Xüsusilə Ağ Evin indiki sahibinin ikinci prezidentliyi dövründə Vaşinqtonun Cənubi Qafqaz siyasətində Azərbaycanın rolu daha da ön plana çıxıb. Enerji təhlükəsizliyi, regional sabitlik və beynəlxalq terrorizmə qrşı mübarizə kimi sahələrdə maraqların üst-üstə düşməsi bu iki ölkə arasında münasibətlərin daha dərin və qarşılıqlı etimada əsaslanan bir platformaya keçməsini şərtləndirir. Hələ 2024-cü ilin 5 noyabrında ABŞ-da keçirilən prezident seçkilərindən 3 ay öncə Şuşada keçirilən Qlobal Media Forumunda Birləşmiş Ştatlardakı seçkilərlə bağlı jurnalistin sualını cavablandırarkən Azərbaycan dövlətinin başçısı İlham Əliyev böyük uzaqgörənlik və cəsarət nümayiş etdirərək o zaman prezidentliyə namizəd olan D.Tramp haqqında müsbət fikirlər söyləmiş, diplomatik dillə desək, onun namizədliyini dəstəkləmişdi. Dövlət başçısı İlham Əliyevin ötən ay Xankəndidə keçirilən III Şuşa Qlobal Media Forumunda yeni dünya nizamının formalaşdığı hazırkı dövrdə Azərbaycan-ABŞ münasibətləri ilə bağlı səsələndirdiyi fikirləri ABŞ Prezidenti Donald Trampın özünün sosial media platformasında paylaşması əslində iki dövlət arasında münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm qoymaqda olduğuna dair mühüm mesaj idi. ABŞ Prezidenti Donald Trampın “Truth Social” platformasındakı səhifəsində Prezident İlham Əliyevin həmin çıxışı ilə bağlı dünən növbəti dəfə paylaşım etməsi Birləşmiş Ştatların dövlət başçısının Azərbaycan liderinə dərin hörmətinin nümunəsi və artıq münasibətlərin yeni mərhələyə keçdiyinin göstəricisi idi. Əminliklə söyləmək olar ki, bu səfərin nəticələrinə əsasən ABŞ-Azərbaycan münasibətləri keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyur. Səfər çərçivəsində Azərbaycanla ABŞ arasında münasibətlərin strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəldilməsi istiqamətində iki ölkənin prezidentləri tərəfindən “Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasında Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasının hazırlanması məqsədilə Strateji İşçi Qrupunun yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Amerika Birləşmiş Ştatları Hökuməti arasında Anlaşma Memorandumu” imzalandı. Anlaşma Memorandumuna əsasən, qarşılıqlı maraq kəsb edən sahələrdə strateji tərəfdaşlığın gücləndirilməsinə xidmət edəcək Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasının növbəti altı ay ərzində hazırlanması məqsədilə iki ölkə arasında Strateji İşçi Qrupu yaradılması nəzərdə tutulur. Strateji İşçi Qrupu çərçivəsində enerji, ticarət və tranzit daxil olmaqla regional bağlantılar, süni intellekt və rəqəmsal infrastruktur daxil olmaqla iqtisadi sərmayə, eləcə də müdafiə, təhlükəsizlik və terrorla mübarizə kimi sahələrin prioritetləşdirilməsi planlaşdırılır. Bu, ikitərəfli praktiki əməkdaşlıq üçün institusional çərçivənin təsis edilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Əlvida, “907”ci düzəliş!
ABŞ-Azərbaycan strateji tərəfdaşlığı Amerika texnologiyasının və sərmayəsinin ölkəmizə gəlməsi, Birləşmiş Ştatların iqtisadi fəallığı deməkdir. Səfər, həmçinin iki ölkə lideri arasında keçirilən görüş çərçivəsində ABŞ Prezidenti tərəfindən "Azadlığa Dəstək Aktı"na “907”ci düzəlişin tətbiqinin dayandırılması barədə Sərəncamın imzalanması ilə əlamətdar oldu. Azərbaycan-Amerika münasibətlərində keçmişin mənfi mirası olan “907”ci düzəlişin tətbiqinin ABŞ Prezidenti tərəfindən Prezident İlham Əliyevlə görüş çərçivəsində dayandırılması son dərəcə əhəmiyyətli addım kimi dəyərləndirilməlidir. Torpaqlarımızın Ermənistan tərəfindən işğalının davam etdiyi bir dövrdə ABŞ Konqresi 1992-ci ildə Azərbaycanın guya Ermənistana "blokada" tətbiq etməsini bəhanə kimi göstərərək, Azərbaycana Amerika tərəfindən dövlət yardımının göstərilməsini qadağan edən ədalətsiz qanunu qəbul etmişdi. Bayden-Blinken Administrasiyası Əfqanıstan əməliyyatları başa çatan kimi nankorcasına “907” saylı düzəlişi yenidən canlandırmış, Azərbaycana qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyə çalışmışdı. Ümumiyyətlə, Bayden-Blinken Administrasiyasının məqsədi Azərbaycan qaralamaq, gözdən salmaq idi. Bu cütlük ölkəmizin Qarabağ iqtisadi rayonunda uğurlu antiterror əməliyyatından sonra Azərbaycandan rəsmi nümayəndə heyətinin səfərlərini təxirə salmışdı. Hətta Azərbaycana qarşı sanksiyalar barədə düşünənlər də var idi. Lakin Azərbaycan bütün bu təzyiqlərin qarşısında sınmadı, ləyaqətini itirmədi, milli maraqlarından bir addım da geri çəkilmədi. Bu siyasətin nəticəsi olaraq dünən ABŞ Prezidenti tərəfindən “907”ci düzəlişin tətbiqinin dayandırılması barədə sərəncam imzalandı.
Enerji, nəqliyyat, ticarət, süni intellekt, müdafiə sahəsində yeni əməkdalıq imkanları
Azərbaycan-Amerika münasibətlərində açılan yeni səhifə tərəflərin birgə səyləri nəticəsində atılan addımların əsasında daha böyük uğurlarla zənginləşəcək. İki ölkə arasında əlaqələrin inkişafında əsas istiqamətlərdən biri də enerji sahəsidir. Ölkəmizin istər ənənəvi, istərsə də bərpaolunan enerji sahəsində qazandığı uğurlar davamlılığı ilə diqqətdədir. Xəzər regionunun zəngin enerji ehtiyatlarının Qərb bazarlarına təhlükəsiz və səmərəli şəkildə nəql olunması sahəsində ABŞ-ın dəstəyi mühüm rol oynayır. Xüsusilə Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) layihəsinin uğurla həyata keçirilməsində Donald Tramp Administrasiyasının siyasi və diplomatik dəstəyi strateji əhəmiyyət kəsb edir. Trampın praqmatik enerji siyasəti Avropanın enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə töhfə verib və Azərbaycan üçün yeni iqtisadi imkanların açılmasına şərait yaradıb. Strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan və ABŞ enerji, nəqliyyat, ticarətdən tutmuş, süni intellekt, müdafiə sahəsinə qədər çoxsaylı istiqamətlər üzrə əməkdaşlıq edəcəklər. Vaşinqtonda SOCAR-la “ExxonMobil” şirkəti arasında Əməkdaşlıq Memorandumunun imzalanması bu sahədə əməkdaşlığın daha da genişlənəcəyinin təsdiqidir. Sənəd şirkətlər arasında mövcud olan müsbət əlaqələri möhkəmləndirmək və Azərbaycan Respublikasında həm qeyri-ənənəvi, həm də ənənəvi enerji resurslarının, o cümlədən neft və qaz imkanlarının dəyərləndirilməsi istiqamətində potensial əməkdaşlıq sahələrini ehtiva edir.
Azərbaycanın şərtlərinin qəbul edilməsi onun müəllifi olduğu sülh gündəliyinin təsdiqidir
Azərbaycan 2020-ci il Vətən müharibəsində əldə etdiyi Qələbə ilə Cənubi Qafqazda yeni geosiyasi reallıqlar formalaşdırıb və bu reallıqlar beynəlxalq hüququn prinsiplərinə əsaslanaraq regionda sülhün qurulması üçün yeni əsaslar yaradıb. Bu gün Bakı qalib tərəf kimi regionda sülh gündəliyini müəyyən edən əsas aktor olmaqla, yaranmış reallıqların beynəlxalq miqyasda tanınması və hüquqi çərçivəyə salınması mərhələsinə qədəm qoyub. Bu baxımdan Azərbaycan Prezidentinin ABŞ-a səfəri, həmçinin Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesi kontekstində mühüm nəticələr ilə əlamətdar oldu. Səfər zamanı Azərbaycan, Amerika Birləşmiş Ştatları və Ermənistan liderlərinin Sammiti keçirildi və bu görüşün nəticəsində Azərbaycan və Ermənistan liderləri tərəfindən, habelə şahid qismində ABŞ Prezidenti tərəfindən Birgə Bəyannamə imzalandı. Bununla yanaşı, hər iki ölkənin xarici işlər nazirləri tərəfindən “Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında Saziş” layihəsi paraflandı və ATƏT-in Minsk Prosesi və əlaqəli strukturlarının bağlanması ilə bağlı ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin ünvanına birgə müraciət məktubu imzalandı.
Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsinin zəruriliyi təsdiqləndi
Sülh müqaviləsinin paraflanması saziş mətninin tərəflər arasında razılaşdırıldığını təsdiq edir. Paraflanma hələ sülh müqaviləsinin imzalanması demək deyil. Bununla belə bu istiqamətdə ciddi addımdır. ATƏT-in Minsk Prosesi və əlaqəli strukturlarının bağlanması barədə ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinə birgə müraciətin ünvanlanması 2020-ci ildən bəri Azərbaycan tərəfinin davamlı olaraq gündəlikdə tutduğu, sülh və normallaşma prosesi üçün ən ciddi əngəllərdən birinin aradan qaldırılması istiqamətində digər vacib addımdır. Vaşinqton görüşünün nəticələrinə dair Birgə Bəyannamənin imzalanması Azərbaycanın irəli sürdüyü sülh gündəliyini təsdiq edib. “Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında Saziş” layihəsinin paraflanması ilə bağlı müddəa çərçivəsində, Sazişin imzalanması və ratifikasiyasına nail olmaq üçün əlavə tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olduğu təsbit edilib. Bu kontekstdə, Azərbaycan tərəfi Sazişin imzalanması üçün Ermənistan konstitusiyasında dəyişiklik edilərək Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının aradan qaldırılacağını gözləyir. Yəni yekun sülh sazişinin imzalanması üçün əsas tələblərdən biri – Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsinin zəruriliyi təsdiq olundu.
Zəngəzur dəhlizi reallaşır: Naxçıvana maneəsiz bağlantı təmin ediləcək
Vətən müharibəsindən sonra Prezident İlham Əliyev dəfələrlə bəyan etmişdi ki, Azərbaycanın əsas hissəsinin Naxçıvana quru yolla maneəsiz keçidi təmin edilməlidir. Prezident İlham Əliyevin bu tələbi də Ermənistan tərəfindən qəbul edildi. Belə ki, imzalanmış Birgə Bəyannamədə ölkəmizin əsas hissəsi ilə Naxçıvan arasında maneəsiz gediş-gəliş təsdiq olundu. Birgə Bəyannamədə regionda kommunikasiyaların açılması çərçivəsində Azərbaycanın əsas hissəsi ilə onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsinin zəruri olduğu vurğulanıb. Sənəddə, həmçinin Ermənistan ərazisində xüsusi bağlantı layihəsi – “Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutunun” həyata keçiriləcəyi təsbit olunub. Bu müddəa Ermənistan ərazisi vasitəsilə Azərbaycanın əsas hissəsi və onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsi məqsədilə ABŞ tərəfindən həyata keçiriləcək layihəni nəzərdə tutur. Beləliklə, Zəngəzur dəhlizi reallaşır. Təxminən 5 ilə qədərdir ki, Ermənistanın məsələni yubatmağa, “Sülh kəsişməsi” adlı utopik layihə irəli sürərək oyunbazlıqla məşğul olmasına baxmayaraq, Azərbaycan ən böyük məqsədlərindən birinə - Zəngəzur dəhlizinin açılmasına nail olur. “Tramp yolu” adlanmasına baxmayaraq, hamı başa düşür ki, söhbət məhz Zəngəzur dəhlizindən gedir. Azərbaycan ilk gündən təkid etdiyi maneəsiz gediş-gəlişə nail olur. Zəngəzur dəhlizinin açılması Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrdə bərabərhüquqlu iştirakını təmin edən fundamental hüququdur. Bu dəhlizin reallaşması həm region dövlətləri, həm də daha geniş geoiqtisadi məkan üçün yeni tranzit imkanları və uzunmüddətli sabitlik perspektivləri yaradır.
Qalib, qüdrətli Azərbaycan dövləti Prezident İlham ƏIiyevin liderliyi ilə bütün hədəflərinə nail olur. 2020-ci il Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad edərək tarixi Zəfərə imza atdı. Bu gün müharibənin qalibi olmaqla yanaşı, sülh gündəliyinin banisi də Prezident İlham Əliyevdir. 2022-ci ilin əvvəlində sülh müqaviləsinin əsasını təşkil edən 5 əsas prinsip Azərbaycan tərəfindən Ermənistana təqdim edildi. Lakin Ermənistan qeyri-səmimiliyi, Bayden-Blinken Administrasiyasının, Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun ölkəmizə qarşı qərəzli mövqeləri sülh müqaviləsinin mətnini razılaşdırmağa imkan vermirdi. Yalnız bir sutkadan az davam edən lokal xarakterli antiterror tədbirlərindən sonra Ermənistanla Azərbaycan arasında həqiqi danışıqlar başladı və 2025-ci ilin mart ayında sülh müqaviləsi üzrə danışıqlar yekunlaşdı. Vaşinqtonda imzalanan Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti parlaq qələbəsidir. Prezident İlham Əliyevin bu prosesdəki liderliyi, strateji baxışı və siyasi uzaqgörənliyi yenə də qalib gəldi. Dövlət başçımızın milli maraqarların qorunmasında ortaya qoyduğu qəti, ardıcıl və prinsipial mövqe nəticəsində qalib Azərbayanın yaratdığı status-kvo bir daha təsbit olundu, beynəlxalq ictimaiyyət, o cümlədən ABŞ yeni reallığı qəbul etdi. Müharibədə qalib gəlmiş Prezident İlham Əliyev sülhü də qazandı.
Vüqar Rəhimzadə,
Milli Məclisin deputatı
Baxış sayı: 72
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-08-2025 23:37 | Bölmə: Siyasət
Tarixi səfər: ABŞ-Azərbaycan münasibətləri strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlir
Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin ABŞ-a səfəri həm Azərbaycan-Amerika ikitərəfli münasibətləri, həm də Azərbaycan-Ermənistan sülh gündəliyi, regional sabitlik və qlobal təhlükəsizlik kontekstində də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Birləşmiş Ştatların Prezidenti Donald Trampın rəsmi dəvəti ilə gerçəkləşən səfər tarixi xarakter daşıyır. Azərbaycan ilə Birləşmiş Ştatlar arasında münasibətlər təkcə ənənəvi diplomatik əməkdaşlıq çərçivəsində inkişaf etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda, keyfiyyətcə yeni - strateji müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlməkdədir. Tarixə nəzər salsaq görərik ki, Donald Trampın birinci prezidentliyi dövründə də Azərbaycan-Amerika münasibətlərinin yüksələn xətlə inkişafı əsas prioritetlər sırasında idi. Xüsusilə Ağ Evin indiki sahibinin ikinci prezidentliyi dövründə Vaşinqtonun Cənubi Qafqaz siyasətində Azərbaycanın rolu daha da ön plana çıxıb. Enerji təhlükəsizliyi, regional sabitlik və beynəlxalq terrorizmə qrşı mübarizə kimi sahələrdə maraqların üst-üstə düşməsi bu iki ölkə arasında münasibətlərin daha dərin və qarşılıqlı etimada əsaslanan bir platformaya keçməsini şərtləndirir. Hələ 2024-cü ilin 5 noyabrında ABŞ-da keçirilən prezident seçkilərindən 3 ay öncə Şuşada keçirilən Qlobal Media Forumunda Birləşmiş Ştatlardakı seçkilərlə bağlı jurnalistin sualını cavablandırarkən Azərbaycan dövlətinin başçısı İlham Əliyev böyük uzaqgörənlik və cəsarət nümayiş etdirərək o zaman prezidentliyə namizəd olan D.Tramp haqqında müsbət fikirlər söyləmiş, diplomatik dillə desək, onun namizədliyini dəstəkləmişdi. Dövlət başçısı İlham Əliyevin ötən ay Xankəndidə keçirilən III Şuşa Qlobal Media Forumunda yeni dünya nizamının formalaşdığı hazırkı dövrdə Azərbaycan-ABŞ münasibətləri ilə bağlı səsələndirdiyi fikirləri ABŞ Prezidenti Donald Trampın özünün sosial media platformasında paylaşması əslində iki dövlət arasında münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm qoymaqda olduğuna dair mühüm mesaj idi. ABŞ Prezidenti Donald Trampın “Truth Social” platformasındakı səhifəsində Prezident İlham Əliyevin həmin çıxışı ilə bağlı dünən növbəti dəfə paylaşım etməsi Birləşmiş Ştatların dövlət başçısının Azərbaycan liderinə dərin hörmətinin nümunəsi və artıq münasibətlərin yeni mərhələyə keçdiyinin göstəricisi idi. Əminliklə söyləmək olar ki, bu səfərin nəticələrinə əsasən ABŞ-Azərbaycan münasibətləri keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyur. Səfər çərçivəsində Azərbaycanla ABŞ arasında münasibətlərin strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəldilməsi istiqamətində iki ölkənin prezidentləri tərəfindən “Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasında Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasının hazırlanması məqsədilə Strateji İşçi Qrupunun yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Amerika Birləşmiş Ştatları Hökuməti arasında Anlaşma Memorandumu” imzalandı. Anlaşma Memorandumuna əsasən, qarşılıqlı maraq kəsb edən sahələrdə strateji tərəfdaşlığın gücləndirilməsinə xidmət edəcək Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyasının növbəti altı ay ərzində hazırlanması məqsədilə iki ölkə arasında Strateji İşçi Qrupu yaradılması nəzərdə tutulur. Strateji İşçi Qrupu çərçivəsində enerji, ticarət və tranzit daxil olmaqla regional bağlantılar, süni intellekt və rəqəmsal infrastruktur daxil olmaqla iqtisadi sərmayə, eləcə də müdafiə, təhlükəsizlik və terrorla mübarizə kimi sahələrin prioritetləşdirilməsi planlaşdırılır. Bu, ikitərəfli praktiki əməkdaşlıq üçün institusional çərçivənin təsis edilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Əlvida, “907”ci düzəliş!
ABŞ-Azərbaycan strateji tərəfdaşlığı Amerika texnologiyasının və sərmayəsinin ölkəmizə gəlməsi, Birləşmiş Ştatların iqtisadi fəallığı deməkdir. Səfər, həmçinin iki ölkə lideri arasında keçirilən görüş çərçivəsində ABŞ Prezidenti tərəfindən "Azadlığa Dəstək Aktı"na “907”ci düzəlişin tətbiqinin dayandırılması barədə Sərəncamın imzalanması ilə əlamətdar oldu. Azərbaycan-Amerika münasibətlərində keçmişin mənfi mirası olan “907”ci düzəlişin tətbiqinin ABŞ Prezidenti tərəfindən Prezident İlham Əliyevlə görüş çərçivəsində dayandırılması son dərəcə əhəmiyyətli addım kimi dəyərləndirilməlidir. Torpaqlarımızın Ermənistan tərəfindən işğalının davam etdiyi bir dövrdə ABŞ Konqresi 1992-ci ildə Azərbaycanın guya Ermənistana "blokada" tətbiq etməsini bəhanə kimi göstərərək, Azərbaycana Amerika tərəfindən dövlət yardımının göstərilməsini qadağan edən ədalətsiz qanunu qəbul etmişdi. Bayden-Blinken Administrasiyası Əfqanıstan əməliyyatları başa çatan kimi nankorcasına “907” saylı düzəlişi yenidən canlandırmış, Azərbaycana qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyə çalışmışdı. Ümumiyyətlə, Bayden-Blinken Administrasiyasının məqsədi Azərbaycan qaralamaq, gözdən salmaq idi. Bu cütlük ölkəmizin Qarabağ iqtisadi rayonunda uğurlu antiterror əməliyyatından sonra Azərbaycandan rəsmi nümayəndə heyətinin səfərlərini təxirə salmışdı. Hətta Azərbaycana qarşı sanksiyalar barədə düşünənlər də var idi. Lakin Azərbaycan bütün bu təzyiqlərin qarşısında sınmadı, ləyaqətini itirmədi, milli maraqlarından bir addım da geri çəkilmədi. Bu siyasətin nəticəsi olaraq dünən ABŞ Prezidenti tərəfindən “907”ci düzəlişin tətbiqinin dayandırılması barədə sərəncam imzalandı.
Enerji, nəqliyyat, ticarət, süni intellekt, müdafiə sahəsində yeni əməkdalıq imkanları
Azərbaycan-Amerika münasibətlərində açılan yeni səhifə tərəflərin birgə səyləri nəticəsində atılan addımların əsasında daha böyük uğurlarla zənginləşəcək. İki ölkə arasında əlaqələrin inkişafında əsas istiqamətlərdən biri də enerji sahəsidir. Ölkəmizin istər ənənəvi, istərsə də bərpaolunan enerji sahəsində qazandığı uğurlar davamlılığı ilə diqqətdədir. Xəzər regionunun zəngin enerji ehtiyatlarının Qərb bazarlarına təhlükəsiz və səmərəli şəkildə nəql olunması sahəsində ABŞ-ın dəstəyi mühüm rol oynayır. Xüsusilə Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) layihəsinin uğurla həyata keçirilməsində Donald Tramp Administrasiyasının siyasi və diplomatik dəstəyi strateji əhəmiyyət kəsb edir. Trampın praqmatik enerji siyasəti Avropanın enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə töhfə verib və Azərbaycan üçün yeni iqtisadi imkanların açılmasına şərait yaradıb. Strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan və ABŞ enerji, nəqliyyat, ticarətdən tutmuş, süni intellekt, müdafiə sahəsinə qədər çoxsaylı istiqamətlər üzrə əməkdaşlıq edəcəklər. Vaşinqtonda SOCAR-la “ExxonMobil” şirkəti arasında Əməkdaşlıq Memorandumunun imzalanması bu sahədə əməkdaşlığın daha da genişlənəcəyinin təsdiqidir. Sənəd şirkətlər arasında mövcud olan müsbət əlaqələri möhkəmləndirmək və Azərbaycan Respublikasında həm qeyri-ənənəvi, həm də ənənəvi enerji resurslarının, o cümlədən neft və qaz imkanlarının dəyərləndirilməsi istiqamətində potensial əməkdaşlıq sahələrini ehtiva edir.
Azərbaycanın şərtlərinin qəbul edilməsi onun müəllifi olduğu sülh gündəliyinin təsdiqidir
Azərbaycan 2020-ci il Vətən müharibəsində əldə etdiyi Qələbə ilə Cənubi Qafqazda yeni geosiyasi reallıqlar formalaşdırıb və bu reallıqlar beynəlxalq hüququn prinsiplərinə əsaslanaraq regionda sülhün qurulması üçün yeni əsaslar yaradıb. Bu gün Bakı qalib tərəf kimi regionda sülh gündəliyini müəyyən edən əsas aktor olmaqla, yaranmış reallıqların beynəlxalq miqyasda tanınması və hüquqi çərçivəyə salınması mərhələsinə qədəm qoyub. Bu baxımdan Azərbaycan Prezidentinin ABŞ-a səfəri, həmçinin Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesi kontekstində mühüm nəticələr ilə əlamətdar oldu. Səfər zamanı Azərbaycan, Amerika Birləşmiş Ştatları və Ermənistan liderlərinin Sammiti keçirildi və bu görüşün nəticəsində Azərbaycan və Ermənistan liderləri tərəfindən, habelə şahid qismində ABŞ Prezidenti tərəfindən Birgə Bəyannamə imzalandı. Bununla yanaşı, hər iki ölkənin xarici işlər nazirləri tərəfindən “Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında Saziş” layihəsi paraflandı və ATƏT-in Minsk Prosesi və əlaqəli strukturlarının bağlanması ilə bağlı ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin ünvanına birgə müraciət məktubu imzalandı.
Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsinin zəruriliyi təsdiqləndi
Sülh müqaviləsinin paraflanması saziş mətninin tərəflər arasında razılaşdırıldığını təsdiq edir. Paraflanma hələ sülh müqaviləsinin imzalanması demək deyil. Bununla belə bu istiqamətdə ciddi addımdır. ATƏT-in Minsk Prosesi və əlaqəli strukturlarının bağlanması barədə ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinə birgə müraciətin ünvanlanması 2020-ci ildən bəri Azərbaycan tərəfinin davamlı olaraq gündəlikdə tutduğu, sülh və normallaşma prosesi üçün ən ciddi əngəllərdən birinin aradan qaldırılması istiqamətində digər vacib addımdır. Vaşinqton görüşünün nəticələrinə dair Birgə Bəyannamənin imzalanması Azərbaycanın irəli sürdüyü sülh gündəliyini təsdiq edib. “Azərbaycan Respublikası və Ermənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında Saziş” layihəsinin paraflanması ilə bağlı müddəa çərçivəsində, Sazişin imzalanması və ratifikasiyasına nail olmaq üçün əlavə tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olduğu təsbit edilib. Bu kontekstdə, Azərbaycan tərəfi Sazişin imzalanması üçün Ermənistan konstitusiyasında dəyişiklik edilərək Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının aradan qaldırılacağını gözləyir. Yəni yekun sülh sazişinin imzalanması üçün əsas tələblərdən biri – Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsinin zəruriliyi təsdiq olundu.
Zəngəzur dəhlizi reallaşır: Naxçıvana maneəsiz bağlantı təmin ediləcək
Vətən müharibəsindən sonra Prezident İlham Əliyev dəfələrlə bəyan etmişdi ki, Azərbaycanın əsas hissəsinin Naxçıvana quru yolla maneəsiz keçidi təmin edilməlidir. Prezident İlham Əliyevin bu tələbi də Ermənistan tərəfindən qəbul edildi. Belə ki, imzalanmış Birgə Bəyannamədə ölkəmizin əsas hissəsi ilə Naxçıvan arasında maneəsiz gediş-gəliş təsdiq olundu. Birgə Bəyannamədə regionda kommunikasiyaların açılması çərçivəsində Azərbaycanın əsas hissəsi ilə onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsinin zəruri olduğu vurğulanıb. Sənəddə, həmçinin Ermənistan ərazisində xüsusi bağlantı layihəsi – “Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutunun” həyata keçiriləcəyi təsbit olunub. Bu müddəa Ermənistan ərazisi vasitəsilə Azərbaycanın əsas hissəsi və onun Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında maneəsiz bağlantının təmin edilməsi məqsədilə ABŞ tərəfindən həyata keçiriləcək layihəni nəzərdə tutur. Beləliklə, Zəngəzur dəhlizi reallaşır. Təxminən 5 ilə qədərdir ki, Ermənistanın məsələni yubatmağa, “Sülh kəsişməsi” adlı utopik layihə irəli sürərək oyunbazlıqla məşğul olmasına baxmayaraq, Azərbaycan ən böyük məqsədlərindən birinə - Zəngəzur dəhlizinin açılmasına nail olur. “Tramp yolu” adlanmasına baxmayaraq, hamı başa düşür ki, söhbət məhz Zəngəzur dəhlizindən gedir. Azərbaycan ilk gündən təkid etdiyi maneəsiz gediş-gəlişə nail olur. Zəngəzur dəhlizinin açılması Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrdə bərabərhüquqlu iştirakını təmin edən fundamental hüququdur. Bu dəhlizin reallaşması həm region dövlətləri, həm də daha geniş geoiqtisadi məkan üçün yeni tranzit imkanları və uzunmüddətli sabitlik perspektivləri yaradır.
Qalib, qüdrətli Azərbaycan dövləti Prezident İlham ƏIiyevin liderliyi ilə bütün hədəflərinə nail olur. 2020-ci il Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad edərək tarixi Zəfərə imza atdı. Bu gün müharibənin qalibi olmaqla yanaşı, sülh gündəliyinin banisi də Prezident İlham Əliyevdir. 2022-ci ilin əvvəlində sülh müqaviləsinin əsasını təşkil edən 5 əsas prinsip Azərbaycan tərəfindən Ermənistana təqdim edildi. Lakin Ermənistan qeyri-səmimiliyi, Bayden-Blinken Administrasiyasının, Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun ölkəmizə qarşı qərəzli mövqeləri sülh müqaviləsinin mətnini razılaşdırmağa imkan vermirdi. Yalnız bir sutkadan az davam edən lokal xarakterli antiterror tədbirlərindən sonra Ermənistanla Azərbaycan arasında həqiqi danışıqlar başladı və 2025-ci ilin mart ayında sülh müqaviləsi üzrə danışıqlar yekunlaşdı. Vaşinqtonda imzalanan Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti parlaq qələbəsidir. Prezident İlham Əliyevin bu prosesdəki liderliyi, strateji baxışı və siyasi uzaqgörənliyi yenə də qalib gəldi. Dövlət başçımızın milli maraqarların qorunmasında ortaya qoyduğu qəti, ardıcıl və prinsipial mövqe nəticəsində qalib Azərbayanın yaratdığı status-kvo bir daha təsbit olundu, beynəlxalq ictimaiyyət, o cümlədən ABŞ yeni reallığı qəbul etdi. Müharibədə qalib gəlmiş Prezident İlham Əliyev sülhü də qazandı.
Vüqar Rəhimzadə,
Milli Məclisin deputatı
Baxış sayı: 72
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:37
Vaşinqtonda imzalanan Birgə Bəyannamə Azərbaycanın, Prezident İlham Əliyevin növbəti parlaq qələbəsidir
Dünən, 16:40
Paşinyan ümid edir ki, Rusiya Ermənistan-Azərbaycan dəmir yolunun yenidən qurulmasına sərmayə qoyacaq
Dünən, 16:10
Azərbaycanın və ABŞ-ın prezidentləri, Ermənistanın Baş naziri Ağ Evdə mətbuata bəyanatla çıxış ediblər
8-08-2025, 13:40
Ekspert Batyuk: "ABŞ strateji sabitliyin müzakirəsində maraqlıdır"
8-08-2025, 11:44
Orban Rusiya ilə Avropa arasında sammitin keçirilməsində israrlıdır
7-08-2025, 23:36
Zaxarova Moldova prezidenti Sandu ilə Saakaşvilini müqayisə edib
7-08-2025, 19:55
Putinin Zelenski ilə görüşünə qarşı heç nə yoxdur
7-08-2025, 13:00
“90 yaşım var, güclə beş addım atıram...” - Artur Rasi-zadə
6-08-2025, 12:53
Şor əmindir ki, Yevgeniya Qutsul azadlığa buraxılacaq
6-08-2025, 12:36
Nazir müavini işdən çıxarıldı
5-08-2025, 18:08
Zelenski deyib ki, gənclər üçün hərbi müqavilələr proqramını genişləndirmək lazımdır
5-08-2025, 18:01
Yevgeniya Qutsul qırılmadığını və öz Qaqauziyası üçün mübarizə aparacağını bildirib
5-08-2025, 00:13
Vüqar Rəhimzadə: "Kərimov Əli tükənmişlik sindromu yaşayır"
4-08-2025, 15:47
TASS: Vitkoff avqustun 6-da Rusiyaya gələ bilər
4-08-2025, 12:31
"Tageszeitung": Trampın ultimatumu Putini Xüsusi Hərbi Əməliyyatın (SMO) məqsədlərindən geri çəkilməyə məcbur etməyəcək
3-08-2025, 08:48
ERR: Estoniya-Rusiya sərhədində qapılar və şlaqbaumlar quraşdırılır
2-08-2025, 13:27
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan təbii qazının Türkiyə vasitəsilə Suriyaya ixracı Yaxın Şərq dövlətləri ilə əməkdaşlıqda yeni səhifə açır"
2-08-2025, 07:42
Qaqauziyanın keçmiş rəhbəri Vlah Qutsula qarşı cinayət işlərini qəddar repressiya adlandırıb
1-08-2025, 18:54
Hindistan Xarici İşlər Nazirliyi: Yeni Dehli-Moskva tərəfdaşlığı zamanın sınağından çıxdı
31-07-2025, 17:00
Sandu: "Dnestryanı problem yalnız Rusiya qoşunları çıxarıldıqdan sonra həll edilə bilər"
30-07-2025, 19:08
Medvedev Laos Prezidenti Sisulit ilə görüş keçirib
30-07-2025, 16:23
Milli Enerji Təhlükəsizliyi Fondunun rəhbəri Simonov: "Trampın ultimatumu Rusiyaya deyil, Hindistana yönəlib
30-07-2025, 16:18
Soçidə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hücumunda həlak olanların ailələrinə hər birinə 500 min rubl veriləcək
29-07-2025, 23:34
Səfirin Azərbaycan albomu... - Video
29-07-2025, 19:06
Fiko: "Slovakiya növbəti anti-Rusiya sanksiyalar paketini bloklayacaq"
29-07-2025, 17:16
Vüqar Rəhimzadə: "Qərəzli qətnamə layihəsi Fransanın ifşa olunmuş əsl simasının göstəricisidir"
26-07-2025, 21:56
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
26-07-2025, 12:24
Alaudinov çeçen Bersaevin dindirilməsinin görüntülərini nümayiş etdirdi
25-07-2025, 17:02
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
25-07-2025, 12:25
"Ekspress": Tramp Ukraynaya qarşı ultimatum olsa da, Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyəcək
24-07-2025, 19:53
Overçuk: "Rusiya Ermənistanla əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə hazırdır"
23-07-2025, 18:21
Medinski İstanbuldakı danışıqlardan gözləntilər haqqında: "Çalışacağıq, sonra görəcəyik"
22-07-2025, 21:02
Pistorius: "Almaniya Ukraynaya "Patriot"ları tez bir zamanda dəyişdirmək şərti ilə təmin edəcək"
22-07-2025, 20:49
NYT: Tramp Ukraynanı Rusiya ilə danışıqlara məcbur etdi
22-07-2025, 15:16
Kreml qeyd edib ki, Kiyev Putinlə danışıqlara qadağa qoyub
21-07-2025, 22:30
Rusiya və İran müdafiə nazirləri Moskvada danışıqlar aparıblar
21-07-2025, 09:39
Uzaq Şərqdə 2700-dən çox sərnişin Moskvaya uça bilmir
21-07-2025, 09:35
Simonyan: "Qərblə nüvə müharibəsi olmayacaq, amma təhlükədən istifadə oluna bilər"