Bütün xəbərlər
QİSAS - hekayə-Rəna Abdullayeva
Tarix: 29-03-2023 22:25 | Bölmə: Ədəbiyyat


Rəna Nəcəfqızı Abdullayeva. 1960- cı ildə Yevlaxda anadan olub. 1977- ci ildə ota məktəbi bitirib və həmin il də o vaxtkı Lenin adına ADPU- nin Filologiya fakültəsinə daxil olub. 1982- ci ildən Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi işləyir. Əsərləri "Elm və təhsil", "Yurd", " Bütöv Azərbaycan", " Azad Qələm" qəzet və jurnallarında çap olunub.

                          QİSAS
                        (hekayə)


Turac yuxudan oyanıb əsnədi, incə barmaqlı zərif əllərinin arxasıyla dodaqlarına yüngülcə döyəcləyib xoşhallandı. Gözlərini təkrar qapayanda dodağına qonan təbəssüm çöhrəsini nura boyadı. Sonra nazik yorğanı üstündən atıb yatağında oturdu. Ayaqlarını taxta döşəməyə qoyanda üşüdüyünü hiss etdi. Ürəyindən keçirdi ki, gərək havalar tam qazana kimi çarpayının qarşısındakı xalçanı götürtrməyərdim...
Keçib otağın ayaq tərəfindəki kamodun önündə dayandı. Kamodun kənarları incə naxışlarla işlənmiş aynasnda özünə baxdı. Hörükləri boşalmış, saçları açılıb alnına, üzünə dağılmışdı. Tez əl atıb saçlarını arxaya sığalladı. Qapqara şəvə kimi saçları sözünə baxmadığı üçün hörüklərini açıb yenidən sahmana salmaqdan başqa çarəsi qalmadı. Darağı əlinə alanda xəyallandı.
Anasının sağlığında saçlarını o darayardı. Nəvazişlə sığal çəkər, sonra sıx-sıx hörərdi. Arxaya dartılan saçları sanki gözlərini də çəkib gicgahlarına doğru uzatmışdı . Qara badamı gözləri xumarlandıqca Turac eynən anasına bənzəyirdi.
Artıq o yeniyetmə qız olmuşdu.
Anasının dünyasını dəyişməsindən beş il ötürdü. Bu illərdə atası Zülfüqar bəy ona anasızlığını hiss etdirməmişdi. Məktəbə göndərmək üçün şərait olmasa da kifayət qədər dünyagörüşə malik ,təhsili bir dayə qadın tapmış ,qızının tərbiyə və təhsilini ona tapşırmışdı.
Turac hörüklərini açdı. Saçları şəlalə kimi çiyinləri aşagı axdı. Zərif ipəkdən tikilmiş gecə köynəyinin kürəyi və yaxasının açıq yerlərindən saçları bədənini qarsaladı . Keçib otağın arxa baxçaya açılan pəncərəsinin atlas pərdəsini kənara çəkdi . Tülün arxasından görünən mənzərə onu valeh etdi.
Atası bu otağı məxsusi ona hazırlatmış, pəncərəsinin önündə rəngbərəng, ətrli gül-çiçək əkdirmişdi. Otağın əşyalarını da xaricdən gətirtmişdi.
Turac bu qədər dəbdəbə ilə əhatə olunsa da çox sadə bir qızdı. O, həm gözəlliyi ilə, həm də xasiyyətcə tam anasını xatırladırdı. Onun kimi qamətli, şux, qayğıkeş, mehriban və ürəyiyuxa idi...
Pəncərənin şaqqıltı səsinə bir az aralıdakı kolluqda gizlənmiş Abbasəli səksəndi. Əli ilə kolu aralayanda barmağına batan tikanın ağrısından içini çəkib inildədi. Çiçəyini tökmüş itburnu kollarını geri edərkən onun sərt tikanları əlinin içini də, çölünü də parçaladı. Qanı dayandırmaq üçün aşağı əyilib əlini qarşısında axan arxın suyuna salmağıynan suyun rəngi qıpqırmızı oldu. Az keçmədən əlinin ağrısı səngidi. O, bu dəfə daha ehtiyatla hərəkət etmək qərarına gələrək astaca sivişib özünü gül kollarının arasına saldı. Yerini elə rahatladı ki, onu görən olmasın.
Başını qaldırıb qarşıdakı pənçərəyə baxanda donub qaldı. Gözlərinə inanmadı. Nişanlısı Şahsənəm illər əvvəlki görkəmdə onun qarşısındakı pəncərədən boylanırdı. Abbasəli ilan vurmuş kimi yerində qıvrılaraq öalçaq səslə ;
--- Bu necə olur ,- dedi və yumruğunu düydü,- Şahsənəm ölüb ,axı. Ölməsə belə, gör neçə illər keçib, amma, o ,hələ qocalmayıb .
Turac dərindən nəfəs alıb pəncərədən içəri dolan təmiz havanı ciyərlərinə çəkdi. Onun gözəl üzü və vücudu Abbasəlinin ağlını başından aldı.
Turac üşüdüyündən əlləri ilə çiyinlərini quçaqladı. Bu zaman saçlarının arasından qızın çılpaq qolları göründü. Abbasəli pəncərənin lap yaxınlığında idi. Qızın sağ çiyninə baxanda şüuru yerinə qayıtdı.
Dəqiq yadında idi, nişanlı vaxtı Şahsənəmin sağ qolunu xəncərlə ağır yaralamışdı. O yaranın izi çox dərin idi. Amma bu qızın qolunda heç bir iz görünmürdü.
Turac pəncərənin önündən çəkildi.
Keçib əyninə yaşıl ipək tumanını və zoğalı rəngli məxmər arxalığını geyindi. Saçlarını nə qədər sıx hörsə də alnına tökülən qıvrım tellərini ram edə bilmədi. Bənövşəyi naxışlı kəlağayısını başına atıb eyvana çıxdı. Quş kimi səkərək birmərtəbəli hündür evin pillələrini enib aşağı düşdü.
Səhər- səhər gül- çiçəkdən şehli- şehli dərib otağına aparmağı artıq adət etmişdi. Bu dəfə qulluqçu Mahiyənin səsi onu saxladı;
---Turac xanım, bu gün rəhmətlik Şahsənəm xanımın ildönümüdür. Zülfüqar bəy tapşırıb hazırlıq görək. Ehsan süfrəsi açacaq, bir də qəbir üstə çıxılacaq. Məsləhət görərdim ki, səhər yeməyinizi yeyib sonra Şahsənəm xanımın qəbri üstünə qoymaq üçün onun sevdiyi güllərdən toplayasınız .
Mən toplamaq istəyirdim , ancaq , ağa buyurdu ki, qoy Turac seçsin gülləri.
Turac anasının ölümünü xatırlayıb kədərlənsə də , bu işdə atasının ona etimad göstərməsinə çox sevindi .
Yuyunub səhər yeməyi yemək üçün yuxarı qalxdı.
Hər şey Abbasəliyə gün kimi aydın oldu atıq. Deməli Turac Zülfüqarın qızıdır? Vaxtilə onun nişanlısını əlindən alıb qaçıran, qisas almağa fürsət verməyib , Abbasəlini yerindən- yurdundan didərgin salan Zülfüqar bəyin qızı!
Abbasəlinin gözündə sevinc qığılcımları parladı. Əllərini bir - birinə sürtərək dedi;
---Allah mənə qisas almaq üçün fürsət verdi, Zülfüqar! Sən mənim nişanlımı qaçırdın, mən də sənin qızını qaçırıb, Şahsənəmin qəbrinin üstə aparacam. Qoy ,qəbr evində zəbanə çəksin. Məni atıb sənə qoşulub qaçdı qancıq. Məni el içində xəcil elədi. Kimsənin üzünə baxa bilmədim. Başımı götürüb qaçdım , yurd- yuvamdan perik düşdüm.
Əslində Abbasəlinin düşündüyü kimi deyidi.
Şahsənəm onun dayısı qızı idi. Boylu buxunlu , lay divar kimi cüssəli Abbasəlinin dərdindən ölənlər çox idi. Amma, o, öz dayısı qızı Şahsənəmi seçdi. Şahsənəm də Şahsənəm idi, haaa! Şahanə , məğrur ,ay parçası kimi.
Bibisi oğluna könül verdi Şahsənəm. Böyüklərin də xeyir- duasıyla nişanlandılar.
Günlər su kimi axıb keçdi. Abbasəlinin iç üzü tez açıldı. Zalım, kobud biri olduğu açıq- aşkar özünü göstərdi. Ancaq, nə fayda, olan olmuş, torba da dolmuşdu. Neyləmək olardı?
Şahsənəm it kimi peşman olsa da ,atası daş atıb başını tutdu ki, eşşəyə minmək bir , düşmək iki ayıb. İş elə gətirdi ki, bir gün kefli gəlib Şahsənəmi bağçaya çagıran Abbasəli acığa düşüb ona itaət etməyən nişanlısını xəncərlə ağır yaraladı. Dayı bu işə də "el qınağı"na göz yumdu. Dedi ki, evlənib bir uşağı olar, başı qarışar , ağlı da başına gələr. Ancaq, qozbeli qəbir düzəldər, deyiblər.
Günlərin bir günü təsadüfən gözəl Şahsənəm rəfiqəsigildə Zülfüqar bəyi görür. Zülfüqar da özünə görə Zülfüqar deyildi. Ağıllı ,təhsilli, mədəni və tədbirli. İlk baxışdan aşiq olan gənclər bir neçə dəfə gizlicə görüşdülər. Bir - birinin xasiyyətinə azdan- çoxdan bələd oldular.
Şahsənəm Zülfüqar bəy kimi savadlı olmasa da ,fəhimli qız idi. Həm də həyat ona kifayət qədər dərs vermişdi. Ağı qaradan seçə bilirdi. Çörəyi ağzını qoyub qulağına aparanlardan deyildi.
Zülfiqar qızın nişanlı olduğunu öyrənəndə artıq iş- işdən keçmişdi. Qıza elə bənd olmuşdu ki, onun surətini bir an belə gözündən uzağa qova bilmirdi. Ağlı işində - gücündə olsa da, ürəyi Şahsənəmdə idi. Geniş dünyagörüşə malik Zülfüqar nişan məsələsini o qədər də ürəyinə salmadı. Çünki, Şahsənəmin ona baxan gözlərində gördüyü sevgi qığılcımından qəlbinə düşən atəşin odu qızın nişanlı olmasını əməlli- başlı kölgədə qoysa da, əksinə onun el adətiylə elçi gedib, ailə qurmasına mane oldu.
Ona görə də gənclər qoşulub qaçmağa qərar verdilər.
Bundan sonra Şahsənəmin atası xəcil oldu,qan- qan deyən Abbasəli asdı- kəsdi. İkisini də tapıb öldürəcəm, dedi.
Anası qan- yaş töksə də əslində Abbasəlinin farağat durmayacağını bildiyi üçün qorxurdu. Ürəyinin dərinliklərində isə qızının qaçırılmağına sevinirdi .
Zülfüqar bəy də tədbirli tərpənib uzaqlaşdı buralardan. Ağlı başından çıxan Abbasəli Zülfüqar bəyin evinə od vurub yandırdıqdan sonra hökümətdən uzaq düşdü. İlim- ilim itdi buralardan. Nə öldüsü bilindi, nə də qaldısı.
İndi hansı külək onu qovub buralara gətirmişdi, kim bilir?
Şahsənəmin öldüyünü eşidəndə Zülfüqarı da "cəhənnəmə vasil etmək üçün" gizlicə onun həyətinə girdi. Ancaq onun Şahsənəmin oxşarı qızını görəndə qisas planını dəyişdi. Turacı qaçırıb aparmaq fikrinə düşdü.
Turac yeməyini tələsik yeyib qayçı götürdü və gül toplamaq üçün baxçaya endi. Bir neçə gül dərdikdən sonra arxın kənarında əkilmiş anasının çox sevdiyi ağ rəngli qızılgüllərdən yığmaq üçün irəliyə doğru getdi. Gülə əlini uzatmaq istərkən biləyindən qüvvətli bir əl yapışdı. Sonra digər əli ilə onun ağzını qapayıb aşağı çəkdi. Turac cəsur qız idi. Həmən təslim olmadı. Fürsət tapıb əlindəki qayçını var gücü ilə Abbasəlinin qarnına soxdu. Abbasəli ağrıdan qıvrıldı, qolları boşaldı. Qışqırmağa fürsət tapan Turac səsi gəldikcə çığırdı;
---Anaaa!
Abbasəli həm ona mane olmaq üçün, həm də ağrıdan nərildədi;
---Kəs səsini, qancıq!
Səsi hər kəs duymuşdu. Oz otağında yazı masası arxasında əyləşən Zülfüqar bəy əvvəl ciyərparəsinin ,sonra yad kişi səsini eşidib divardakı tüfəngə əl uzatdı. Bir an içərisində özünü həyətə ataraq ora- bura boylandı. Nökər- naib də əlində silah, zopa , balta tökülüşdü. Hər kəs bayaq səs gələn tərəfi müəyyən etmək üçün ora- bura vurnuxurdu.
Birdən su arxının yanında kollar tərpəndi. Orada kimsə süpürləşirdi. Zülfüqar bəy Turacın xırıltılı səsini eşitdi və bu anda kolların arasında kişi kürəyi göründü. O, tüfəngi üzünə qaldıtıb atəş açdı. Amma həmin an Turac göründü və yıxıldı. Zülfüqar bəy tüfəngi tullayıb irəli atıldi , yaralı Turacı qucağına aldı. Onun sinəsindən qan axırdı.Zülfüqarın gözləri qaraldı. Amma müvazinətini itirmədi. Abbasəli huşsuz halda yerdə uzanmışdı. Onun qarnından və çiynindən qan axırdı.
Turac atasına baxıb zorla dedi;
---Ataa... anam... ağ güllər...
Zülfüqar bəy al qan içində olan qızını qucağına alıb faytonla xəstəxanaya çatdırdı.
Turac çox qan itirmişdi. Sağalmasına güman yox idi.
O gün ailə Şahsənəmin qəbri üstünə gedə bilmədi.
Ancaq Şahsənəm özü gəldi. Həyatla ölüm arasında mücadilə aparan Turac ağ buludların arasında uçan anasını gördü.
Əllərini göylərə uzadıb dad döydü;
--- Ana,məni də özünlə apar. Mən ora tək getsəm itib bataram, burda da qalsam , o ilan məni çalacaq. Axı, mən onu öldürə bilmədim...
Şahsənəm əli ilə yox işarəsi verib
Turaca atasını göstərdi və buludların arxasında yox oldu...
Zülfüqar bəy başını əllərinin arasına alıb ümidsizcəsinə cansız halda uzanan qızına baxır, yaşamasına heç bir ümidi olmadığı üçün acı- acı göz yaşı tökürdü . Şahsənəmə söz vermişdi ki, onun yadigarını gözü kimi qoruyacaq, ancaq , bunu bacarmadı.
Bu gün onun Şahsənəmə çox ehtiyacı var idi...
...Onun heç xəbəri də olmadı ki, çox sevdiyi gözəl Şahsənəm ciyərparələrini yenə də Zülfiqara tapşırıb getdi...




Baxış sayı: 863


Bölməyə aid digər xəbərlər