20:06 / 17-09-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azad edilmiş digər torpaqlarımız kimi, Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə də yeni inkişaf dövrünü yaşayır"
20:01 / 17-09-2025
Mariya Zaxarova Çin filmindəki rolundan danışıb
14:00 / 17-09-2025
İKI RAS: Ən böyük asteroidlərdən biri sentyabrın 18-də Yerin yaxınlığından keçəcək
13:56 / 17-09-2025
Putin Hindistanın baş naziri Modini ad günü münasibətilə təbrik edib
13:54 / 17-09-2025
Kreml komissiyası Krasnovun Ali Məhkəmənin rəhbəri vəzifəsinə namizədliyini dəstəkləyib
13:50 / 17-09-2025
Ekspert Qəzzada əməliyyatın bir neçə il çəkə biləcəyini bildirib
13:34 / 17-09-2025
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
13:24 / 17-09-2025
Estoniya Rusiya sərhədi yaxınlığında tərk edilmiş avtomobilləri oktyabr ayından satışa çıxaracaq
13:18 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb qoşunları ora göndərilsə, Ukrayna işğal olunmuş əraziyə çevriləcək"
13:15 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb dövlətlərin suveren bərabərliyini heç vaxt nəzərə almayıb"
13:12 / 17-09-2025
Boks üzrə ikiqat Avropa çempionu Viktor Ageyev vəfat edib
11:51 / 17-09-2025
Jurnalist Paşkov: "Minlərlə Qəzza sakini şəhərdən təxliyə edilib"
11:45 / 17-09-2025
Soyuducu sayəsində 2 milyon rubl dəyərində elektrik enerjisi oğurlanıb
11:40 / 17-09-2025
Həştərxanda Ukraynaya işləyən afrikalı casus saxlanılıb
11:38 / 17-09-2025
Arktikada arxeoloji ekspedisiyanın iştirakçıları qədim eskimosların silahlarını tapıblar
11:35 / 17-09-2025
Ryabkov: "Ukraynada sülhün əleyhdarları Rusiya və ABŞ arasında razılaşmaları pozurlar"
11:33 / 17-09-2025
Eteri Tutberidze Gürcüstan yığması ilə seçmə turnir üçün Pekinə gəlib
11:29 / 17-09-2025
Bu yay Avropada 24,000-dən çox insan həddindən artıq istilərdən ölüb
09:50 / 17-09-2025
Miqrantlar ticarət mərkəzinin xidmət otağında yeniyetmələri döyüblər
09:41 / 17-09-2025
Zelenski Tramp və Putinlə şərtsiz görüşməyə hazırdır, lakin Moskvada yox
09:38 / 17-09-2025
Yunanıstan, Fransa, İtaliya, İspaniya və Macarıstan ruslara viza verməyə davam edir
09:35 / 17-09-2025
İran İsrailin xeyrinə casusluqda ittiham olunan şəxsi edam edib
21:47 / 16-09-2025
"Reuters": Tramp Kiyevə Avropa tərəfindən ödənilən ilk hərbi yardım paketini təsdiqləyib
18:38 / 16-09-2025
Tramp Ukrayna sammitində iştirakına icazə verib
18:34 / 16-09-2025
Müxbir Bilibov: "Qəzza zolağının sakinləri qapalı vəziyyətdədir, onlar üçün təhlükəsiz yer yoxdur"
18:01 / 16-09-2025
"Əl Məsirə": İsrail Yəmənin Hodeydə limanını vurdu
17:58 / 16-09-2025
Qanuni oğru “Vasya Bandit” 8 il müddətinə xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsində cəza çəkəcək
17:52 / 16-09-2025
Miqrantlardan qanunsuz yolla çıxarılmış 17 kq qızıl götürüblər
17:49 / 16-09-2025
Taylandda 100-dən çox meymun uşaq bağçasından qaçıb
17:40 / 16-09-2025
"Rzeczpospolita": Polşada yaşayış binasını vuran pilotsuz uçan aparat deyil, "F-16" qırıcısının raketi olub
17:35 / 16-09-2025
İkiqat "Oskar" mükafatçısı Robert Redford vəfat edib
17:30 / 16-09-2025
Ruslar avtomobildə seks üçün dəmir barmaqlıqlar arxasına düşə bilər
17:26 / 16-09-2025
Ukrayna ordusunda 10 mindən çox məhkum xidmət edir
17:24 / 16-09-2025
19 yaşlı qızın əməliyyatdan sonra ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
17:21 / 16-09-2025
RİA Novosti: Rusiyanın Bolqarıstandakı səfirliyində Qreçuşkinin saxlanması ilə bağlı məlumat yoxdur
17:18 / 16-09-2025
Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye AES-in sənaye zonasını atəşə tutub
Qisas qiyamətə qalmadı-Ələsgər Talıboğlu
Tarix: 30-01-2021 02:16 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Qorxmaz Abdulla yaradıcılığına bir nəzəri baxış)
Kimdir Qarxmaz Abdulla?..Hər şeydən öncə istedadlı yazıçı-publisist,sevilən söz adamı,gözəl qələm sahibi,sözü ilə könüllərə yol açan,imzası ilə imzalar içində seçilən bir yazar.İkincisi isə ömrünün səksənində dimdik duran işıqlı bir ziyalımız,sözü ilə əməli bir olan nurani ağsaqqal.Bu düzümü bir az da uzada bilərəm.Nə gərək...
Bəs hardan tanıyaram bu qələm adamını?..2015-ci ildə “Dirili Qurbanı”məclisinə ayaq açdığım gündən,o məclisin layiqli üzvlərindən olan yazıçı dostum Nazir Çərkəzoğlunun sayəsində yaxından tanıdım. Və tanıdıqca da aramızda səmimi münasibət yarandı ki,o münasibət bu gün də daha sıx şəkildə davam etməkdədir.Eyni zamanda yaradıcılıq müstəvisində də...
Bu ixtiyar yazıçımızın ,Qorxmaz Abdullanın bu günə qədər on altı publisist və bədii kitabı işıq üzü görmüşdür ki,mən də bu kitablardan sonuncusu olan “Qisas qiyamətə qalmasın”ın işığında onun yaradıcılıq dünyasına güzgü tutmuş olacam.Onun bir neçə kitabını sevə-sevə oxumuşam.Bu kitablardakı publisist məqalələrinin və hekayələrinin coşqulu axarı,bulaq duruluğu və dərin düşüncəsi adamı istər-istəməz öz önünə qatıb aparır,aydınlığa,sabaha doğru...böyük bir ümüd hissi ilə, onun özünün yazdığı kimi...”Yadda saxla,ümüd inama,gümana və güvənə açılan geniş pəncərədir”.
Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki Qorxmaz Abdulla erməni işğalçıları tərəfindən işğal olunan Cəbrayıl rayonundan olduğu üçün həm məcburi köçkün,həm də birinci Qarabağ savaşının veteranıdır.O günlərin canlı şahidi kimi, son kitabındakı publisistik xatirə -povestində olduğu tək, əksər məqalələrində-publisistik yazılarında 27 illik məcburi köçkünlük həyatının ağrı-acısını, qəmini, qüssəsini yandırıcı bir dillə,yana-yana ifadə edir.Başlarına gələn faciənin,torpaqlarımızın yağıların əlinə keçməsində günahı özlərində axtarır:“Nə bilim,bəlkə də acgözlüyümüzün,naşükürlüyümüzün cəzası idi sonralar başımıza gələnlər..didərgin düşdük...Keçidlərimiz aşırımlarımız,yollarımız,cığırlarımız...ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”.
Yazıçının burada işlətdiyi “quşlar nəğməsini əsirgədi”,ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”kimi poetik ifadələrin publisistik bir dillə ifadəsi onun qələminin gücündən soraq verir.
Bu 27 ildə köçgün damğasını daşımağın,bu damğanın ağırlığı altında əzilməyin,inləməyin nə olduğunu yazar qardaşım digər məcburi köçkünlər kimi dolğunluğu ilə bildiyi üçün də varlığı ilə hayqırır:
“Dəfələrlə demişəm,yenə təkrarlayıram:kim kimə qarğısa, desin,səni görüm evindən-eşiyindən olasan.Yurdundan-yuvandan üzüləsən.Viranə qalmış od-ocaqda bayquşlar ulasın,qara qarğalar qarıldaşsın”.
“Dərdim var dağlar kimi”deyən yazar Füzulidən,Kəlbəcərdən,
Laçından,Zəngilandan olan məcburi köçkünlərlə birgə bu acı ömrü yaşamaqlarını,aralarındakı səmimi münasibətləri obrazlı şəkildə belə ifadə edir:
“...dərdimizi dağıtmaq üçün hər gün bir yerə yığışır,keçmiş bəxtəvər günlərimizi xatırlayır,yaşanmış maraqlı nostalji hislərlə yada salır,yüz dərənin suyunu bir dərədən axıdırdıq”.
İxtisasca jurnalist olan bir qələm dostunu-Azər Ədiloğlunu şirin duyğularla xatırlayaraq onun qələminin gücünü bu cür obrazlaşdırır:”yazılarından od püsgürürdü,alov dilimlənirdi”.Bu məcazlı ifadələri eyni ilə Qorxmaz müəlimin özünə də şamil etmək olar.Çünki Qorxmaz Abdulla da publisistik yazılarında jurnalist dostu kimi həyat həqiqətlərini kəskin bir dillə ifadə edir.
Xocalı faciəsindən-soyqırımından söz açan yazıçı “biz məcbiri köçkünlər ağır kürk kimi çıynimizdə gəzdirdiyimiz Xocalı dərdinin,möhnətinin yükü altında əzilərdik”- deyə bu qətliamı qəlb ağrısı ilə qələmə alır.
Qorxmaz Abdulla “Türk qanına susayan canavar xislətli daşnaklar həmişə din-məzhəb qardaşları olan sarı qulaqların ocaq eşələyən maşası olublar”-deyərək qarı düşmənimizin iç üzünü açıb göstərməklə ona olan nifrətini obrazlı şəkildə qara boyalarla bu cür çalarlandırır.
“Azmışam gündüzün qaranlığında”-deyən yazar qardaşım o qaranlıqlardan çıxmağın aydınlıq yolunu belə göstərir:
“Ərazilərimizin erməni-daşnaq faşistlərdən azad olunması,qaçqın və məcburi köçkünlərin doğma yurda qayıdışı mənəvi,fiziki,əməli birlikdən keçir.Məqsədə çatmaqdan yana vahid yumruq halında birləşməyimiz gərəkdir!”
Nə xoş ki,Qorxmaz qardaşımın üç il bundan öncə yazdığı”Qisas qiyamətə qalmasın”xatirə -povesitindəki murazı gözündə qalmadı, dövlətimizin,xalqımızın və yenilməz ordumuzun polad birliyi sayəsində işğal altında olan torpaqlarımız işğaldan azad edildi.Nə xoş ki,yazıçı dostum ,əzizim,ağsaqqalım Qorxmaz Abdullaya göz aydınlığı verənlərdən, birincilərdən biri də mən oldum,sevincimdən ağlaya-ağlaya...sevinc yaşları axıda-axıda...
Bu sevimli yazıçı-publisistin xatirələrini dilə gətirdiyi ayrı-ayrı məqalələr toplusuna nəzər yetirdikcə görürsən ki,usta yazar cəmiyətimizdəki ictimai-siyasi eybəcərlikləri kəskin bir dillə qamçılamaqdan yan keçmir və bizləri keçmişin acı səhvlərindən ibrətamiz dərs almağa çağırır.Çünki “Xudafərin qəzetinin redaktoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,gözəl qələm sahibi Şakir Əlifoğlunun dediyi kimi “keçmiş özü də hardasa insanın dönüb özünə baxması üçün bir həyat güzgüsüdür”.Bu güzgünün aydınlığında isə Qorxmaz müəllimin düşüncələrinin tamlığı,bütövlüyü qələminin kəsəri ilə parlaq şəkildə görünməkdədir.Onun ayrı-ayrı görkəmli incəsənət adamları haqqında yazdığı məqalələri ,xatirələri fikrimin isbatı üçün daha bariz nümunədir.
Qorxmaz Abdulla təkcə publisistikası ilə deyil,eyni zamanda nəşri ilə də könülləri fəth etmək gücünə qadirdir.O qələminin məhsulu olan povestləri,hekayələri,əfsanələri,rəvayətləri ,təmsilləri ilə də bir nasir kimi oxucularının rəğbətini qazanmışdır.Bu ustad yazıçı hər şeydən öncə isə kiçik həcmli hekayələri ilə diqqətimizi cəlb edir.Bu kiçik, yığcam ,bir içimlik hekayələrində biri-birindən fərqli,biri-birindən dolğun o qədər gözəl dolğun insan obrazları,insan xarakteri yaradır ki,bu hekayələri oxuduqca müəllifin ustalığına, qələminin cilasına heyrət etməyə bilmirsən.Təkcə tədqiqat obyektinə çevirdiym”Qisas qiyamətə qalmasın”kitabında deyil,eyni zamanda öncədən oxuduğum “Ömürdən o üzə uzanan yollar”və”Ötən günlərimin yadda qalan məqamları”kitablarındakı hekayələrində də eyni şeyin şahidi olursan.
Yazıçının bu hekayələrindəki canlı xalq dilindən yerli-yerində bəhrələnmə üslubu,dilinin şirinliyi oxucunu özünə sıx tellərlə bağlaya bilir,hansı hekayəsinə göz uzadan kimi,istəmirsən ki,bitirmədən ondan ayrılasan.
Onun hekayələrində işlətdiyi”söz körüyünün əyləcini basdı”,”aramsız axtarışlardan maya tutur”,”yandır qəmin atasını”,”sınıq-salxaq su dəyirmanı təki aramla,şaqqa-şaqla üyüdüb tökürdü”,”qarşımdakı xeyirbanlamazın uzun-uzadı bəd nitqinin,darıxdırıcı vəzəriyatının “dozanı”artırmağa kökləndiyinə şübhə yerim qalmadı”,”əsəblərim daima ayaq üstədi”poetik ifadələri yazıçının obrazlı fikir tutumunu ortaya qoyur,bu isə olduqca sevindiricidir.
Qorxmaz Abdulla kiçik həcmli hekayələrində yaratdığı dolğun obrazlarında tipik cizgilər vasitəsi ilə tipik də xarakterlər yarada bilir. Bu onun ən gərəkli məharətlərindən biridir.Hekayətlərinin əksəriyyətinin gözlənilməz sonluqla, novellasayağı bitməsi isə onun uğuruna daha da uğur qatır.
İstedadlı yazıçının yazdığı”Ən istəkli əmimin ölümü”,”Endirim”,”Məktub yetişmədi”,”Qeyri adi yarım gün”,”Starik,oranı qatla”,”Qaynar xətt”və bu kimi sayını artırmağa lüzum bilmədiyim çoxlu hekayələrini nümunə göstərmək olar.
“ -Vətəndaş,nə istəyirsən,hara zəng etmisən?
-Bağışlayın,bura qaynar xətt deyil?
-A kişi,nə”qaynar xətt”?Dolamısan bizi?
Burda qaynayan ayrı şeydi.Saunaya düşmüsən.Nömrəni düz yığa bilmirsən?
Heyrətdən telefonumuzun dəstəyi əlimqarışıq havada dondu.
“Starik oranı qatla”...hekayəsi isə belə bir sonluqla bitir:
“Boş vaxtlarımda oxuduqlarımdan yoldaşlara maraqlı epizodlar...danışırdım.Şirinağa yay-qış təri qurumayan burnunu silə-silə deyirdi:”Starik,mən ölüm,o dediyin yerləri qatla,sizə gələndə oxuyacam.
Ancaq Şirinağa nə bizə gəlir,nə də qatladığım səhifələri oxuyurdu.
Qız ovuna çıxmaqdan başı avazıyırdı ki”...
Bir sözlə nasir hər bir hekayəsindəki obrazların daxili aləmini ustalıqla açır bu kiçik adamların dünyasını əlvan boyalarla göstərə bilir.
Q.Abdullanın qələmə aldığı”Bənövşə nişan aldı”əfsanəsi də olduqca maraq doğurur.
Xalq arasında dolaşan bənövşə çiçəyi haqqındakı əfsanəni geniş və dolğun çalarlarla təsvir etməklə yetinmir.Baharla Bənövşənin sevgisinin mücəssəməsinə çevrilən bu boynu bükük çiçəklə öz taleyini,çarxı tərsə dönmüş həyatını müqayisə edir.Bu isə acı olsa da son dərəcə həyacanlıdır.
“Ay boynu bükük ...bağrı sökük bənövşəm!Qəm yükünün ağırlığından mənim də boynum əyilib ,çiynimdə bitib.Yadıma düşəndə vətənim, elim, sinəmin odunda qovrular dilim ,həsrətin çəkməkdən bükülüb belim...
Son olaraq ömrünün səksəninin dizini yerə vurmuş bu gözəl yazar qardaşıma onu demək istəyirəm ki,sən artıq köçkün deyilsən.Qoy ilhamın daha gur çağlasın,qələminin cilası isə pozulmasın!
9-12 dekabr 2020-ci il
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist,AYB-nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Baxış sayı: 976
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-01-2021 02:16 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Qorxmaz Abdulla yaradıcılığına bir nəzəri baxış)
Kimdir Qarxmaz Abdulla?..Hər şeydən öncə istedadlı yazıçı-publisist,sevilən söz adamı,gözəl qələm sahibi,sözü ilə könüllərə yol açan,imzası ilə imzalar içində seçilən bir yazar.İkincisi isə ömrünün səksənində dimdik duran işıqlı bir ziyalımız,sözü ilə əməli bir olan nurani ağsaqqal.Bu düzümü bir az da uzada bilərəm.Nə gərək...
Bəs hardan tanıyaram bu qələm adamını?..2015-ci ildə “Dirili Qurbanı”məclisinə ayaq açdığım gündən,o məclisin layiqli üzvlərindən olan yazıçı dostum Nazir Çərkəzoğlunun sayəsində yaxından tanıdım. Və tanıdıqca da aramızda səmimi münasibət yarandı ki,o münasibət bu gün də daha sıx şəkildə davam etməkdədir.Eyni zamanda yaradıcılıq müstəvisində də...
Bu ixtiyar yazıçımızın ,Qorxmaz Abdullanın bu günə qədər on altı publisist və bədii kitabı işıq üzü görmüşdür ki,mən də bu kitablardan sonuncusu olan “Qisas qiyamətə qalmasın”ın işığında onun yaradıcılıq dünyasına güzgü tutmuş olacam.Onun bir neçə kitabını sevə-sevə oxumuşam.Bu kitablardakı publisist məqalələrinin və hekayələrinin coşqulu axarı,bulaq duruluğu və dərin düşüncəsi adamı istər-istəməz öz önünə qatıb aparır,aydınlığa,sabaha doğru...böyük bir ümüd hissi ilə, onun özünün yazdığı kimi...”Yadda saxla,ümüd inama,gümana və güvənə açılan geniş pəncərədir”.
Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki Qorxmaz Abdulla erməni işğalçıları tərəfindən işğal olunan Cəbrayıl rayonundan olduğu üçün həm məcburi köçkün,həm də birinci Qarabağ savaşının veteranıdır.O günlərin canlı şahidi kimi, son kitabındakı publisistik xatirə -povestində olduğu tək, əksər məqalələrində-publisistik yazılarında 27 illik məcburi köçkünlük həyatının ağrı-acısını, qəmini, qüssəsini yandırıcı bir dillə,yana-yana ifadə edir.Başlarına gələn faciənin,torpaqlarımızın yağıların əlinə keçməsində günahı özlərində axtarır:“Nə bilim,bəlkə də acgözlüyümüzün,naşükürlüyümüzün cəzası idi sonralar başımıza gələnlər..didərgin düşdük...Keçidlərimiz aşırımlarımız,yollarımız,cığırlarımız...ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”.
Yazıçının burada işlətdiyi “quşlar nəğməsini əsirgədi”,ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”kimi poetik ifadələrin publisistik bir dillə ifadəsi onun qələminin gücündən soraq verir.
Bu 27 ildə köçgün damğasını daşımağın,bu damğanın ağırlığı altında əzilməyin,inləməyin nə olduğunu yazar qardaşım digər məcburi köçkünlər kimi dolğunluğu ilə bildiyi üçün də varlığı ilə hayqırır:
“Dəfələrlə demişəm,yenə təkrarlayıram:kim kimə qarğısa, desin,səni görüm evindən-eşiyindən olasan.Yurdundan-yuvandan üzüləsən.Viranə qalmış od-ocaqda bayquşlar ulasın,qara qarğalar qarıldaşsın”.
“Dərdim var dağlar kimi”deyən yazar Füzulidən,Kəlbəcərdən,
Laçından,Zəngilandan olan məcburi köçkünlərlə birgə bu acı ömrü yaşamaqlarını,aralarındakı səmimi münasibətləri obrazlı şəkildə belə ifadə edir:
“...dərdimizi dağıtmaq üçün hər gün bir yerə yığışır,keçmiş bəxtəvər günlərimizi xatırlayır,yaşanmış maraqlı nostalji hislərlə yada salır,yüz dərənin suyunu bir dərədən axıdırdıq”.
İxtisasca jurnalist olan bir qələm dostunu-Azər Ədiloğlunu şirin duyğularla xatırlayaraq onun qələminin gücünü bu cür obrazlaşdırır:”yazılarından od püsgürürdü,alov dilimlənirdi”.Bu məcazlı ifadələri eyni ilə Qorxmaz müəlimin özünə də şamil etmək olar.Çünki Qorxmaz Abdulla da publisistik yazılarında jurnalist dostu kimi həyat həqiqətlərini kəskin bir dillə ifadə edir.
Xocalı faciəsindən-soyqırımından söz açan yazıçı “biz məcbiri köçkünlər ağır kürk kimi çıynimizdə gəzdirdiyimiz Xocalı dərdinin,möhnətinin yükü altında əzilərdik”- deyə bu qətliamı qəlb ağrısı ilə qələmə alır.
Qorxmaz Abdulla “Türk qanına susayan canavar xislətli daşnaklar həmişə din-məzhəb qardaşları olan sarı qulaqların ocaq eşələyən maşası olublar”-deyərək qarı düşmənimizin iç üzünü açıb göstərməklə ona olan nifrətini obrazlı şəkildə qara boyalarla bu cür çalarlandırır.
“Azmışam gündüzün qaranlığında”-deyən yazar qardaşım o qaranlıqlardan çıxmağın aydınlıq yolunu belə göstərir:
“Ərazilərimizin erməni-daşnaq faşistlərdən azad olunması,qaçqın və məcburi köçkünlərin doğma yurda qayıdışı mənəvi,fiziki,əməli birlikdən keçir.Məqsədə çatmaqdan yana vahid yumruq halında birləşməyimiz gərəkdir!”
Nə xoş ki,Qorxmaz qardaşımın üç il bundan öncə yazdığı”Qisas qiyamətə qalmasın”xatirə -povesitindəki murazı gözündə qalmadı, dövlətimizin,xalqımızın və yenilməz ordumuzun polad birliyi sayəsində işğal altında olan torpaqlarımız işğaldan azad edildi.Nə xoş ki,yazıçı dostum ,əzizim,ağsaqqalım Qorxmaz Abdullaya göz aydınlığı verənlərdən, birincilərdən biri də mən oldum,sevincimdən ağlaya-ağlaya...sevinc yaşları axıda-axıda...
Bu sevimli yazıçı-publisistin xatirələrini dilə gətirdiyi ayrı-ayrı məqalələr toplusuna nəzər yetirdikcə görürsən ki,usta yazar cəmiyətimizdəki ictimai-siyasi eybəcərlikləri kəskin bir dillə qamçılamaqdan yan keçmir və bizləri keçmişin acı səhvlərindən ibrətamiz dərs almağa çağırır.Çünki “Xudafərin qəzetinin redaktoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,gözəl qələm sahibi Şakir Əlifoğlunun dediyi kimi “keçmiş özü də hardasa insanın dönüb özünə baxması üçün bir həyat güzgüsüdür”.Bu güzgünün aydınlığında isə Qorxmaz müəllimin düşüncələrinin tamlığı,bütövlüyü qələminin kəsəri ilə parlaq şəkildə görünməkdədir.Onun ayrı-ayrı görkəmli incəsənət adamları haqqında yazdığı məqalələri ,xatirələri fikrimin isbatı üçün daha bariz nümunədir.
Qorxmaz Abdulla təkcə publisistikası ilə deyil,eyni zamanda nəşri ilə də könülləri fəth etmək gücünə qadirdir.O qələminin məhsulu olan povestləri,hekayələri,əfsanələri,rəvayətləri ,təmsilləri ilə də bir nasir kimi oxucularının rəğbətini qazanmışdır.Bu ustad yazıçı hər şeydən öncə isə kiçik həcmli hekayələri ilə diqqətimizi cəlb edir.Bu kiçik, yığcam ,bir içimlik hekayələrində biri-birindən fərqli,biri-birindən dolğun o qədər gözəl dolğun insan obrazları,insan xarakteri yaradır ki,bu hekayələri oxuduqca müəllifin ustalığına, qələminin cilasına heyrət etməyə bilmirsən.Təkcə tədqiqat obyektinə çevirdiym”Qisas qiyamətə qalmasın”kitabında deyil,eyni zamanda öncədən oxuduğum “Ömürdən o üzə uzanan yollar”və”Ötən günlərimin yadda qalan məqamları”kitablarındakı hekayələrində də eyni şeyin şahidi olursan.
Yazıçının bu hekayələrindəki canlı xalq dilindən yerli-yerində bəhrələnmə üslubu,dilinin şirinliyi oxucunu özünə sıx tellərlə bağlaya bilir,hansı hekayəsinə göz uzadan kimi,istəmirsən ki,bitirmədən ondan ayrılasan.
Onun hekayələrində işlətdiyi”söz körüyünün əyləcini basdı”,”aramsız axtarışlardan maya tutur”,”yandır qəmin atasını”,”sınıq-salxaq su dəyirmanı təki aramla,şaqqa-şaqla üyüdüb tökürdü”,”qarşımdakı xeyirbanlamazın uzun-uzadı bəd nitqinin,darıxdırıcı vəzəriyatının “dozanı”artırmağa kökləndiyinə şübhə yerim qalmadı”,”əsəblərim daima ayaq üstədi”poetik ifadələri yazıçının obrazlı fikir tutumunu ortaya qoyur,bu isə olduqca sevindiricidir.
Qorxmaz Abdulla kiçik həcmli hekayələrində yaratdığı dolğun obrazlarında tipik cizgilər vasitəsi ilə tipik də xarakterlər yarada bilir. Bu onun ən gərəkli məharətlərindən biridir.Hekayətlərinin əksəriyyətinin gözlənilməz sonluqla, novellasayağı bitməsi isə onun uğuruna daha da uğur qatır.
İstedadlı yazıçının yazdığı”Ən istəkli əmimin ölümü”,”Endirim”,”Məktub yetişmədi”,”Qeyri adi yarım gün”,”Starik,oranı qatla”,”Qaynar xətt”və bu kimi sayını artırmağa lüzum bilmədiyim çoxlu hekayələrini nümunə göstərmək olar.
“ -Vətəndaş,nə istəyirsən,hara zəng etmisən?
-Bağışlayın,bura qaynar xətt deyil?
-A kişi,nə”qaynar xətt”?Dolamısan bizi?
Burda qaynayan ayrı şeydi.Saunaya düşmüsən.Nömrəni düz yığa bilmirsən?
Heyrətdən telefonumuzun dəstəyi əlimqarışıq havada dondu.
“Starik oranı qatla”...hekayəsi isə belə bir sonluqla bitir:
“Boş vaxtlarımda oxuduqlarımdan yoldaşlara maraqlı epizodlar...danışırdım.Şirinağa yay-qış təri qurumayan burnunu silə-silə deyirdi:”Starik,mən ölüm,o dediyin yerləri qatla,sizə gələndə oxuyacam.
Ancaq Şirinağa nə bizə gəlir,nə də qatladığım səhifələri oxuyurdu.
Qız ovuna çıxmaqdan başı avazıyırdı ki”...
Bir sözlə nasir hər bir hekayəsindəki obrazların daxili aləmini ustalıqla açır bu kiçik adamların dünyasını əlvan boyalarla göstərə bilir.
Q.Abdullanın qələmə aldığı”Bənövşə nişan aldı”əfsanəsi də olduqca maraq doğurur.
Xalq arasında dolaşan bənövşə çiçəyi haqqındakı əfsanəni geniş və dolğun çalarlarla təsvir etməklə yetinmir.Baharla Bənövşənin sevgisinin mücəssəməsinə çevrilən bu boynu bükük çiçəklə öz taleyini,çarxı tərsə dönmüş həyatını müqayisə edir.Bu isə acı olsa da son dərəcə həyacanlıdır.
“Ay boynu bükük ...bağrı sökük bənövşəm!Qəm yükünün ağırlığından mənim də boynum əyilib ,çiynimdə bitib.Yadıma düşəndə vətənim, elim, sinəmin odunda qovrular dilim ,həsrətin çəkməkdən bükülüb belim...
Son olaraq ömrünün səksəninin dizini yerə vurmuş bu gözəl yazar qardaşıma onu demək istəyirəm ki,sən artıq köçkün deyilsən.Qoy ilhamın daha gur çağlasın,qələminin cilası isə pozulmasın!
9-12 dekabr 2020-ci il
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist,AYB-nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Baxış sayı: 976
Bölməyə aid digər xəbərlər
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb