07:11 / 24-10-2025
Fransız velosipedçi Tayland vasitəsilə Rusiyadan vətənə uçdu
07:06 / 24-10-2025
Zelenski Çinin Ukraynanı dəstəkləməkdə tərəddüd etməsindən şikayətləndi
07:04 / 24-10-2025
Makqreqor: "Britaniya Rusiyaya qarşı 30.000-ə qədər əsgər göndərə bilər"
07:01 / 24-10-2025
Pul mənimsədiyinə görə həbs edilib
06:58 / 24-10-2025
Virciniya ştatı bağlanma və aclıq təhlükəsi səbəbindən fövqəladə vəziyyət elan etdi
06:54 / 24-10-2025
Kilinkarov: "Dünyada iki təhlükə var - nüvə müharibəsi və ABŞ-ın köməyi"
06:50 / 24-10-2025
Buryatiya Səhiyyə Nazirliyi: Ulan-Udedə qida zəhərlənməsi hallarının sayı 165-ə çatıb
06:46 / 24-10-2025
Məhkəmənin 8 il 7 ay həbs cəzasına apelyasiya şikayəti verməyib
02:01 / 24-10-2025
Şəhid Şəhriyar Quliyevin anım günü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
23:05 / 23-10-2025
Şəhid Ramil Quluyevin anım günü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
21:14 / 23-10-2025
Şəhid Fərhad Fərhadlının anım günü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
20:18 / 23-10-2025
Yeniyetmə mübahisə zamanı atasını bıçaqlayaraq öldürüb
18:59 / 23-10-2025
Voitolovski: "ABŞ Ukraynadakı münaqişəni Rusiya ilə NATO arasında müharibəyə çevirmək istəmir"
18:47 / 23-10-2025
Alaudinov: "ABŞ sakinlərinin Rusiyanın müharibə istəmədiyini başa düşmək vaxtıdır"
18:45 / 23-10-2025
"Fakt": Rubio Trampa Putinlə görüşü ləğv etməyi məsləhət görüb
18:26 / 23-10-2025
Tramp: "İsrail İordan çayının qərb sahilini ilhaq etməyəcək və ya ABŞ-ın dəstəyini itirməyəcək"
18:23 / 23-10-2025
Dövlətə xəyanətdə təqsirli bilinib
18:16 / 23-10-2025
Rusiyalı gimnast dünya çempionatında çoxnövçülükdə qızıl medal qazanıb
15:39 / 23-10-2025
Dələduzluq etdiyinə görə həbs edilib
15:32 / 23-10-2025
Jurnalist Strokan: "Tramp Putinlə ciddi dialoqa hazır deyil"
15:29 / 23-10-2025
Zaxarova: "Aİ-nin Rusiyaya qarşı məhkəməsi qeyri-legitim olacaq"
15:24 / 23-10-2025
Təyyarə uşağın səhhəti ilə əlaqədar eniş edib
14:55 / 23-10-2025
Hərbi komissarlıq işçiləri rüşvət alarkən həbs edili
14:53 / 23-10-2025
Poddubnı: "Rusiya 1000 həlak olmuş əsgərin cəsədini Ukraynaya təhvil verib"
09:54 / 23-10-2025
Xarici vətəndaş kilsəni yandırmağa cəhd edib
09:52 / 23-10-2025
Fransalı velosipedçini cərimələyib və sərbəst buraxıb
09:48 / 23-10-2025
Yük daşıyan gəmi ilə qayığın toqquşması nəticəsində bir nəfər ölüb
09:45 / 23-10-2025
Keçmiş senator Şpigelin həyat yoldaşı vergiləri geri ödəməyə məcbur edilib.
09:38 / 23-10-2025
"Mi-8" helikopteri buzda qalmış iki gəminin ekipajını təxliyə etmək üçün yola düşüb
09:35 / 23-10-2025
Kuba ABŞ-ın Ukraynadakı münaqişədə iştirakı ilə bağlı iddiasını “gülünc yalan” adlandırıb
09:28 / 23-10-2025
Maduro: "Venesuelada 5000 "Igla-S" MANPAD var"
22:17 / 22-10-2025
Paşinyan Ermənistanda konyakın niyə istehsal oluna bilmədiyini izah edib
22:13 / 22-10-2025
Polşa ordusu bəyan edib ki, Putinin təyyarəsini vura bilər
20:42 / 22-10-2025
"Reuters": Ukrayna Aİ-yə Rusiyanın aktivlərinə həbs qoyulması şərtlərini diktə edir
20:31 / 22-10-2025
Min illik balta tapılıb
20:22 / 22-10-2025
Hindistan prezidentinin vertolyotu eniş zamanı betonda qalıb
20:19 / 22-10-2025
Rutte: "Ukrayna avropalı müttəfiqləri hesabına ABŞ-dan 2 milyard dollarlıq silah alıb"
20:16 / 22-10-2025
İngilis esminesi iki gün ərzində Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin böyük sualtı qayıq əleyhinə gəmisinə kölgə salıb
20:14 / 22-10-2025
Tibb universitetinin qadın işçiləri rüşvət alıblar
Qisas qiyamətə qalmadı-Ələsgər Talıboğlu
Tarix: 30-01-2021 02:16 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Qorxmaz Abdulla yaradıcılığına bir nəzəri baxış)
Kimdir Qarxmaz Abdulla?..Hər şeydən öncə istedadlı yazıçı-publisist,sevilən söz adamı,gözəl qələm sahibi,sözü ilə könüllərə yol açan,imzası ilə imzalar içində seçilən bir yazar.İkincisi isə ömrünün səksənində dimdik duran işıqlı bir ziyalımız,sözü ilə əməli bir olan nurani ağsaqqal.Bu düzümü bir az da uzada bilərəm.Nə gərək...
Bəs hardan tanıyaram bu qələm adamını?..2015-ci ildə “Dirili Qurbanı”məclisinə ayaq açdığım gündən,o məclisin layiqli üzvlərindən olan yazıçı dostum Nazir Çərkəzoğlunun sayəsində yaxından tanıdım. Və tanıdıqca da aramızda səmimi münasibət yarandı ki,o münasibət bu gün də daha sıx şəkildə davam etməkdədir.Eyni zamanda yaradıcılıq müstəvisində də...
Bu ixtiyar yazıçımızın ,Qorxmaz Abdullanın bu günə qədər on altı publisist və bədii kitabı işıq üzü görmüşdür ki,mən də bu kitablardan sonuncusu olan “Qisas qiyamətə qalmasın”ın işığında onun yaradıcılıq dünyasına güzgü tutmuş olacam.Onun bir neçə kitabını sevə-sevə oxumuşam.Bu kitablardakı publisist məqalələrinin və hekayələrinin coşqulu axarı,bulaq duruluğu və dərin düşüncəsi adamı istər-istəməz öz önünə qatıb aparır,aydınlığa,sabaha doğru...böyük bir ümüd hissi ilə, onun özünün yazdığı kimi...”Yadda saxla,ümüd inama,gümana və güvənə açılan geniş pəncərədir”.
Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki Qorxmaz Abdulla erməni işğalçıları tərəfindən işğal olunan Cəbrayıl rayonundan olduğu üçün həm məcburi köçkün,həm də birinci Qarabağ savaşının veteranıdır.O günlərin canlı şahidi kimi, son kitabındakı publisistik xatirə -povestində olduğu tək, əksər məqalələrində-publisistik yazılarında 27 illik məcburi köçkünlük həyatının ağrı-acısını, qəmini, qüssəsini yandırıcı bir dillə,yana-yana ifadə edir.Başlarına gələn faciənin,torpaqlarımızın yağıların əlinə keçməsində günahı özlərində axtarır:“Nə bilim,bəlkə də acgözlüyümüzün,naşükürlüyümüzün cəzası idi sonralar başımıza gələnlər..didərgin düşdük...Keçidlərimiz aşırımlarımız,yollarımız,cığırlarımız...ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”.
Yazıçının burada işlətdiyi “quşlar nəğməsini əsirgədi”,ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”kimi poetik ifadələrin publisistik bir dillə ifadəsi onun qələminin gücündən soraq verir.
Bu 27 ildə köçgün damğasını daşımağın,bu damğanın ağırlığı altında əzilməyin,inləməyin nə olduğunu yazar qardaşım digər məcburi köçkünlər kimi dolğunluğu ilə bildiyi üçün də varlığı ilə hayqırır:
“Dəfələrlə demişəm,yenə təkrarlayıram:kim kimə qarğısa, desin,səni görüm evindən-eşiyindən olasan.Yurdundan-yuvandan üzüləsən.Viranə qalmış od-ocaqda bayquşlar ulasın,qara qarğalar qarıldaşsın”.
“Dərdim var dağlar kimi”deyən yazar Füzulidən,Kəlbəcərdən,
Laçından,Zəngilandan olan məcburi köçkünlərlə birgə bu acı ömrü yaşamaqlarını,aralarındakı səmimi münasibətləri obrazlı şəkildə belə ifadə edir:
“...dərdimizi dağıtmaq üçün hər gün bir yerə yığışır,keçmiş bəxtəvər günlərimizi xatırlayır,yaşanmış maraqlı nostalji hislərlə yada salır,yüz dərənin suyunu bir dərədən axıdırdıq”.
İxtisasca jurnalist olan bir qələm dostunu-Azər Ədiloğlunu şirin duyğularla xatırlayaraq onun qələminin gücünü bu cür obrazlaşdırır:”yazılarından od püsgürürdü,alov dilimlənirdi”.Bu məcazlı ifadələri eyni ilə Qorxmaz müəlimin özünə də şamil etmək olar.Çünki Qorxmaz Abdulla da publisistik yazılarında jurnalist dostu kimi həyat həqiqətlərini kəskin bir dillə ifadə edir.
Xocalı faciəsindən-soyqırımından söz açan yazıçı “biz məcbiri köçkünlər ağır kürk kimi çıynimizdə gəzdirdiyimiz Xocalı dərdinin,möhnətinin yükü altında əzilərdik”- deyə bu qətliamı qəlb ağrısı ilə qələmə alır.
Qorxmaz Abdulla “Türk qanına susayan canavar xislətli daşnaklar həmişə din-məzhəb qardaşları olan sarı qulaqların ocaq eşələyən maşası olublar”-deyərək qarı düşmənimizin iç üzünü açıb göstərməklə ona olan nifrətini obrazlı şəkildə qara boyalarla bu cür çalarlandırır.
“Azmışam gündüzün qaranlığında”-deyən yazar qardaşım o qaranlıqlardan çıxmağın aydınlıq yolunu belə göstərir:
“Ərazilərimizin erməni-daşnaq faşistlərdən azad olunması,qaçqın və məcburi köçkünlərin doğma yurda qayıdışı mənəvi,fiziki,əməli birlikdən keçir.Məqsədə çatmaqdan yana vahid yumruq halında birləşməyimiz gərəkdir!”
Nə xoş ki,Qorxmaz qardaşımın üç il bundan öncə yazdığı”Qisas qiyamətə qalmasın”xatirə -povesitindəki murazı gözündə qalmadı, dövlətimizin,xalqımızın və yenilməz ordumuzun polad birliyi sayəsində işğal altında olan torpaqlarımız işğaldan azad edildi.Nə xoş ki,yazıçı dostum ,əzizim,ağsaqqalım Qorxmaz Abdullaya göz aydınlığı verənlərdən, birincilərdən biri də mən oldum,sevincimdən ağlaya-ağlaya...sevinc yaşları axıda-axıda...
Bu sevimli yazıçı-publisistin xatirələrini dilə gətirdiyi ayrı-ayrı məqalələr toplusuna nəzər yetirdikcə görürsən ki,usta yazar cəmiyətimizdəki ictimai-siyasi eybəcərlikləri kəskin bir dillə qamçılamaqdan yan keçmir və bizləri keçmişin acı səhvlərindən ibrətamiz dərs almağa çağırır.Çünki “Xudafərin qəzetinin redaktoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,gözəl qələm sahibi Şakir Əlifoğlunun dediyi kimi “keçmiş özü də hardasa insanın dönüb özünə baxması üçün bir həyat güzgüsüdür”.Bu güzgünün aydınlığında isə Qorxmaz müəllimin düşüncələrinin tamlığı,bütövlüyü qələminin kəsəri ilə parlaq şəkildə görünməkdədir.Onun ayrı-ayrı görkəmli incəsənət adamları haqqında yazdığı məqalələri ,xatirələri fikrimin isbatı üçün daha bariz nümunədir.
Qorxmaz Abdulla təkcə publisistikası ilə deyil,eyni zamanda nəşri ilə də könülləri fəth etmək gücünə qadirdir.O qələminin məhsulu olan povestləri,hekayələri,əfsanələri,rəvayətləri ,təmsilləri ilə də bir nasir kimi oxucularının rəğbətini qazanmışdır.Bu ustad yazıçı hər şeydən öncə isə kiçik həcmli hekayələri ilə diqqətimizi cəlb edir.Bu kiçik, yığcam ,bir içimlik hekayələrində biri-birindən fərqli,biri-birindən dolğun o qədər gözəl dolğun insan obrazları,insan xarakteri yaradır ki,bu hekayələri oxuduqca müəllifin ustalığına, qələminin cilasına heyrət etməyə bilmirsən.Təkcə tədqiqat obyektinə çevirdiym”Qisas qiyamətə qalmasın”kitabında deyil,eyni zamanda öncədən oxuduğum “Ömürdən o üzə uzanan yollar”və”Ötən günlərimin yadda qalan məqamları”kitablarındakı hekayələrində də eyni şeyin şahidi olursan.
Yazıçının bu hekayələrindəki canlı xalq dilindən yerli-yerində bəhrələnmə üslubu,dilinin şirinliyi oxucunu özünə sıx tellərlə bağlaya bilir,hansı hekayəsinə göz uzadan kimi,istəmirsən ki,bitirmədən ondan ayrılasan.
Onun hekayələrində işlətdiyi”söz körüyünün əyləcini basdı”,”aramsız axtarışlardan maya tutur”,”yandır qəmin atasını”,”sınıq-salxaq su dəyirmanı təki aramla,şaqqa-şaqla üyüdüb tökürdü”,”qarşımdakı xeyirbanlamazın uzun-uzadı bəd nitqinin,darıxdırıcı vəzəriyatının “dozanı”artırmağa kökləndiyinə şübhə yerim qalmadı”,”əsəblərim daima ayaq üstədi”poetik ifadələri yazıçının obrazlı fikir tutumunu ortaya qoyur,bu isə olduqca sevindiricidir.
Qorxmaz Abdulla kiçik həcmli hekayələrində yaratdığı dolğun obrazlarında tipik cizgilər vasitəsi ilə tipik də xarakterlər yarada bilir. Bu onun ən gərəkli məharətlərindən biridir.Hekayətlərinin əksəriyyətinin gözlənilməz sonluqla, novellasayağı bitməsi isə onun uğuruna daha da uğur qatır.
İstedadlı yazıçının yazdığı”Ən istəkli əmimin ölümü”,”Endirim”,”Məktub yetişmədi”,”Qeyri adi yarım gün”,”Starik,oranı qatla”,”Qaynar xətt”və bu kimi sayını artırmağa lüzum bilmədiyim çoxlu hekayələrini nümunə göstərmək olar.
“ -Vətəndaş,nə istəyirsən,hara zəng etmisən?
-Bağışlayın,bura qaynar xətt deyil?
-A kişi,nə”qaynar xətt”?Dolamısan bizi?
Burda qaynayan ayrı şeydi.Saunaya düşmüsən.Nömrəni düz yığa bilmirsən?
Heyrətdən telefonumuzun dəstəyi əlimqarışıq havada dondu.
“Starik oranı qatla”...hekayəsi isə belə bir sonluqla bitir:
“Boş vaxtlarımda oxuduqlarımdan yoldaşlara maraqlı epizodlar...danışırdım.Şirinağa yay-qış təri qurumayan burnunu silə-silə deyirdi:”Starik,mən ölüm,o dediyin yerləri qatla,sizə gələndə oxuyacam.
Ancaq Şirinağa nə bizə gəlir,nə də qatladığım səhifələri oxuyurdu.
Qız ovuna çıxmaqdan başı avazıyırdı ki”...
Bir sözlə nasir hər bir hekayəsindəki obrazların daxili aləmini ustalıqla açır bu kiçik adamların dünyasını əlvan boyalarla göstərə bilir.
Q.Abdullanın qələmə aldığı”Bənövşə nişan aldı”əfsanəsi də olduqca maraq doğurur.
Xalq arasında dolaşan bənövşə çiçəyi haqqındakı əfsanəni geniş və dolğun çalarlarla təsvir etməklə yetinmir.Baharla Bənövşənin sevgisinin mücəssəməsinə çevrilən bu boynu bükük çiçəklə öz taleyini,çarxı tərsə dönmüş həyatını müqayisə edir.Bu isə acı olsa da son dərəcə həyacanlıdır.
“Ay boynu bükük ...bağrı sökük bənövşəm!Qəm yükünün ağırlığından mənim də boynum əyilib ,çiynimdə bitib.Yadıma düşəndə vətənim, elim, sinəmin odunda qovrular dilim ,həsrətin çəkməkdən bükülüb belim...
Son olaraq ömrünün səksəninin dizini yerə vurmuş bu gözəl yazar qardaşıma onu demək istəyirəm ki,sən artıq köçkün deyilsən.Qoy ilhamın daha gur çağlasın,qələminin cilası isə pozulmasın!
9-12 dekabr 2020-ci il
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist,AYB-nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Baxış sayı: 1 007
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-01-2021 02:16 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Qorxmaz Abdulla yaradıcılığına bir nəzəri baxış)
Kimdir Qarxmaz Abdulla?..Hər şeydən öncə istedadlı yazıçı-publisist,sevilən söz adamı,gözəl qələm sahibi,sözü ilə könüllərə yol açan,imzası ilə imzalar içində seçilən bir yazar.İkincisi isə ömrünün səksənində dimdik duran işıqlı bir ziyalımız,sözü ilə əməli bir olan nurani ağsaqqal.Bu düzümü bir az da uzada bilərəm.Nə gərək...
Bəs hardan tanıyaram bu qələm adamını?..2015-ci ildə “Dirili Qurbanı”məclisinə ayaq açdığım gündən,o məclisin layiqli üzvlərindən olan yazıçı dostum Nazir Çərkəzoğlunun sayəsində yaxından tanıdım. Və tanıdıqca da aramızda səmimi münasibət yarandı ki,o münasibət bu gün də daha sıx şəkildə davam etməkdədir.Eyni zamanda yaradıcılıq müstəvisində də...
Bu ixtiyar yazıçımızın ,Qorxmaz Abdullanın bu günə qədər on altı publisist və bədii kitabı işıq üzü görmüşdür ki,mən də bu kitablardan sonuncusu olan “Qisas qiyamətə qalmasın”ın işığında onun yaradıcılıq dünyasına güzgü tutmuş olacam.Onun bir neçə kitabını sevə-sevə oxumuşam.Bu kitablardakı publisist məqalələrinin və hekayələrinin coşqulu axarı,bulaq duruluğu və dərin düşüncəsi adamı istər-istəməz öz önünə qatıb aparır,aydınlığa,sabaha doğru...böyük bir ümüd hissi ilə, onun özünün yazdığı kimi...”Yadda saxla,ümüd inama,gümana və güvənə açılan geniş pəncərədir”.
Yeri gəlmişkən, onu da qeyd edim ki Qorxmaz Abdulla erməni işğalçıları tərəfindən işğal olunan Cəbrayıl rayonundan olduğu üçün həm məcburi köçkün,həm də birinci Qarabağ savaşının veteranıdır.O günlərin canlı şahidi kimi, son kitabındakı publisistik xatirə -povestində olduğu tək, əksər məqalələrində-publisistik yazılarında 27 illik məcburi köçkünlük həyatının ağrı-acısını, qəmini, qüssəsini yandırıcı bir dillə,yana-yana ifadə edir.Başlarına gələn faciənin,torpaqlarımızın yağıların əlinə keçməsində günahı özlərində axtarır:“Nə bilim,bəlkə də acgözlüyümüzün,naşükürlüyümüzün cəzası idi sonralar başımıza gələnlər..didərgin düşdük...Keçidlərimiz aşırımlarımız,yollarımız,cığırlarımız...ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”.
Yazıçının burada işlətdiyi “quşlar nəğməsini əsirgədi”,ayağımızın hənirinə tamarzı qaldı”kimi poetik ifadələrin publisistik bir dillə ifadəsi onun qələminin gücündən soraq verir.
Bu 27 ildə köçgün damğasını daşımağın,bu damğanın ağırlığı altında əzilməyin,inləməyin nə olduğunu yazar qardaşım digər məcburi köçkünlər kimi dolğunluğu ilə bildiyi üçün də varlığı ilə hayqırır:
“Dəfələrlə demişəm,yenə təkrarlayıram:kim kimə qarğısa, desin,səni görüm evindən-eşiyindən olasan.Yurdundan-yuvandan üzüləsən.Viranə qalmış od-ocaqda bayquşlar ulasın,qara qarğalar qarıldaşsın”.
“Dərdim var dağlar kimi”deyən yazar Füzulidən,Kəlbəcərdən,
Laçından,Zəngilandan olan məcburi köçkünlərlə birgə bu acı ömrü yaşamaqlarını,aralarındakı səmimi münasibətləri obrazlı şəkildə belə ifadə edir:
“...dərdimizi dağıtmaq üçün hər gün bir yerə yığışır,keçmiş bəxtəvər günlərimizi xatırlayır,yaşanmış maraqlı nostalji hislərlə yada salır,yüz dərənin suyunu bir dərədən axıdırdıq”.
İxtisasca jurnalist olan bir qələm dostunu-Azər Ədiloğlunu şirin duyğularla xatırlayaraq onun qələminin gücünü bu cür obrazlaşdırır:”yazılarından od püsgürürdü,alov dilimlənirdi”.Bu məcazlı ifadələri eyni ilə Qorxmaz müəlimin özünə də şamil etmək olar.Çünki Qorxmaz Abdulla da publisistik yazılarında jurnalist dostu kimi həyat həqiqətlərini kəskin bir dillə ifadə edir.
Xocalı faciəsindən-soyqırımından söz açan yazıçı “biz məcbiri köçkünlər ağır kürk kimi çıynimizdə gəzdirdiyimiz Xocalı dərdinin,möhnətinin yükü altında əzilərdik”- deyə bu qətliamı qəlb ağrısı ilə qələmə alır.
Qorxmaz Abdulla “Türk qanına susayan canavar xislətli daşnaklar həmişə din-məzhəb qardaşları olan sarı qulaqların ocaq eşələyən maşası olublar”-deyərək qarı düşmənimizin iç üzünü açıb göstərməklə ona olan nifrətini obrazlı şəkildə qara boyalarla bu cür çalarlandırır.
“Azmışam gündüzün qaranlığında”-deyən yazar qardaşım o qaranlıqlardan çıxmağın aydınlıq yolunu belə göstərir:
“Ərazilərimizin erməni-daşnaq faşistlərdən azad olunması,qaçqın və məcburi köçkünlərin doğma yurda qayıdışı mənəvi,fiziki,əməli birlikdən keçir.Məqsədə çatmaqdan yana vahid yumruq halında birləşməyimiz gərəkdir!”
Nə xoş ki,Qorxmaz qardaşımın üç il bundan öncə yazdığı”Qisas qiyamətə qalmasın”xatirə -povesitindəki murazı gözündə qalmadı, dövlətimizin,xalqımızın və yenilməz ordumuzun polad birliyi sayəsində işğal altında olan torpaqlarımız işğaldan azad edildi.Nə xoş ki,yazıçı dostum ,əzizim,ağsaqqalım Qorxmaz Abdullaya göz aydınlığı verənlərdən, birincilərdən biri də mən oldum,sevincimdən ağlaya-ağlaya...sevinc yaşları axıda-axıda...
Bu sevimli yazıçı-publisistin xatirələrini dilə gətirdiyi ayrı-ayrı məqalələr toplusuna nəzər yetirdikcə görürsən ki,usta yazar cəmiyətimizdəki ictimai-siyasi eybəcərlikləri kəskin bir dillə qamçılamaqdan yan keçmir və bizləri keçmişin acı səhvlərindən ibrətamiz dərs almağa çağırır.Çünki “Xudafərin qəzetinin redaktoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,gözəl qələm sahibi Şakir Əlifoğlunun dediyi kimi “keçmiş özü də hardasa insanın dönüb özünə baxması üçün bir həyat güzgüsüdür”.Bu güzgünün aydınlığında isə Qorxmaz müəllimin düşüncələrinin tamlığı,bütövlüyü qələminin kəsəri ilə parlaq şəkildə görünməkdədir.Onun ayrı-ayrı görkəmli incəsənət adamları haqqında yazdığı məqalələri ,xatirələri fikrimin isbatı üçün daha bariz nümunədir.
Qorxmaz Abdulla təkcə publisistikası ilə deyil,eyni zamanda nəşri ilə də könülləri fəth etmək gücünə qadirdir.O qələminin məhsulu olan povestləri,hekayələri,əfsanələri,rəvayətləri ,təmsilləri ilə də bir nasir kimi oxucularının rəğbətini qazanmışdır.Bu ustad yazıçı hər şeydən öncə isə kiçik həcmli hekayələri ilə diqqətimizi cəlb edir.Bu kiçik, yığcam ,bir içimlik hekayələrində biri-birindən fərqli,biri-birindən dolğun o qədər gözəl dolğun insan obrazları,insan xarakteri yaradır ki,bu hekayələri oxuduqca müəllifin ustalığına, qələminin cilasına heyrət etməyə bilmirsən.Təkcə tədqiqat obyektinə çevirdiym”Qisas qiyamətə qalmasın”kitabında deyil,eyni zamanda öncədən oxuduğum “Ömürdən o üzə uzanan yollar”və”Ötən günlərimin yadda qalan məqamları”kitablarındakı hekayələrində də eyni şeyin şahidi olursan.
Yazıçının bu hekayələrindəki canlı xalq dilindən yerli-yerində bəhrələnmə üslubu,dilinin şirinliyi oxucunu özünə sıx tellərlə bağlaya bilir,hansı hekayəsinə göz uzadan kimi,istəmirsən ki,bitirmədən ondan ayrılasan.
Onun hekayələrində işlətdiyi”söz körüyünün əyləcini basdı”,”aramsız axtarışlardan maya tutur”,”yandır qəmin atasını”,”sınıq-salxaq su dəyirmanı təki aramla,şaqqa-şaqla üyüdüb tökürdü”,”qarşımdakı xeyirbanlamazın uzun-uzadı bəd nitqinin,darıxdırıcı vəzəriyatının “dozanı”artırmağa kökləndiyinə şübhə yerim qalmadı”,”əsəblərim daima ayaq üstədi”poetik ifadələri yazıçının obrazlı fikir tutumunu ortaya qoyur,bu isə olduqca sevindiricidir.
Qorxmaz Abdulla kiçik həcmli hekayələrində yaratdığı dolğun obrazlarında tipik cizgilər vasitəsi ilə tipik də xarakterlər yarada bilir. Bu onun ən gərəkli məharətlərindən biridir.Hekayətlərinin əksəriyyətinin gözlənilməz sonluqla, novellasayağı bitməsi isə onun uğuruna daha da uğur qatır.
İstedadlı yazıçının yazdığı”Ən istəkli əmimin ölümü”,”Endirim”,”Məktub yetişmədi”,”Qeyri adi yarım gün”,”Starik,oranı qatla”,”Qaynar xətt”və bu kimi sayını artırmağa lüzum bilmədiyim çoxlu hekayələrini nümunə göstərmək olar.
“ -Vətəndaş,nə istəyirsən,hara zəng etmisən?
-Bağışlayın,bura qaynar xətt deyil?
-A kişi,nə”qaynar xətt”?Dolamısan bizi?
Burda qaynayan ayrı şeydi.Saunaya düşmüsən.Nömrəni düz yığa bilmirsən?
Heyrətdən telefonumuzun dəstəyi əlimqarışıq havada dondu.
“Starik oranı qatla”...hekayəsi isə belə bir sonluqla bitir:
“Boş vaxtlarımda oxuduqlarımdan yoldaşlara maraqlı epizodlar...danışırdım.Şirinağa yay-qış təri qurumayan burnunu silə-silə deyirdi:”Starik,mən ölüm,o dediyin yerləri qatla,sizə gələndə oxuyacam.
Ancaq Şirinağa nə bizə gəlir,nə də qatladığım səhifələri oxuyurdu.
Qız ovuna çıxmaqdan başı avazıyırdı ki”...
Bir sözlə nasir hər bir hekayəsindəki obrazların daxili aləmini ustalıqla açır bu kiçik adamların dünyasını əlvan boyalarla göstərə bilir.
Q.Abdullanın qələmə aldığı”Bənövşə nişan aldı”əfsanəsi də olduqca maraq doğurur.
Xalq arasında dolaşan bənövşə çiçəyi haqqındakı əfsanəni geniş və dolğun çalarlarla təsvir etməklə yetinmir.Baharla Bənövşənin sevgisinin mücəssəməsinə çevrilən bu boynu bükük çiçəklə öz taleyini,çarxı tərsə dönmüş həyatını müqayisə edir.Bu isə acı olsa da son dərəcə həyacanlıdır.
“Ay boynu bükük ...bağrı sökük bənövşəm!Qəm yükünün ağırlığından mənim də boynum əyilib ,çiynimdə bitib.Yadıma düşəndə vətənim, elim, sinəmin odunda qovrular dilim ,həsrətin çəkməkdən bükülüb belim...
Son olaraq ömrünün səksəninin dizini yerə vurmuş bu gözəl yazar qardaşıma onu demək istəyirəm ki,sən artıq köçkün deyilsən.Qoy ilhamın daha gur çağlasın,qələminin cilası isə pozulmasın!
9-12 dekabr 2020-ci il
Ələsgər Talıboğlu,
Şair-publisist,AYB-nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Baxış sayı: 1 007
Bölməyə aid digər xəbərlər
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb