12:14 / 26-04-2024
Patriarx Kirill Dmitri Kiselevi "Radonej Sergius" ordeni ilə təltif etdi
11:58 / 26-04-2024
Elektrikli skuter vuran məktəbli reanimasiyaya yerləşdirilib
11:53 / 26-04-2024
Rusiya və Qırğızıstan hərbi əməkdaşlıq haqqında iki saziş imzalayıb
11:47 / 26-04-2024
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ
11:19 / 26-04-2024
Polis intihar etməyi planlaşdıran şəxsi güllələyib
11:15 / 26-04-2024
ABŞ mediası Rusiyada işləmək üçün döyüş təcrübəsi olan operatorlar axtarır
11:11 / 26-04-2024
Onunla mübahisə edən dostunu başından 11 güllə ilə vurub
05:20 / 26-04-2024
COP29-ın Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə müsbət imicinin formalaşmasında rolu-Səyavuş Qasımov
03:20 / 26-04-2024
Sumqayıtın 75 illiyi ilə bağlı 44 günlük Vətən müharibəsinin şəhidlərinə həsr olunmuş xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
23:33 / 25-04-2024
NYT: ABŞ Kiyevin Krımı ATACMS ilə vura biləcəyini etiraf etdi
23:28 / 25-04-2024
ABŞ Rusiya Federasiyasına hərbi tədarükün asanlaşdırılmasına görə Çin banklarına qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə hazırdır
22:41 / 25-04-2024
Peskov: "Rusiya Federasiyasının hökuməti və biznesi arasında dialoq davam edəcək, may-iyun üçün iş planları var"
22:35 / 25-04-2024
Kreml: Putin aprelin 26-da Sankt-Peterburqda Qanunvericilər Şurasında çıxış edəcək
22:27 / 25-04-2024
Stoltenberq: "ABŞ və Aİ Ukraynaya lazımi dəstəyi vermədi"
22:24 / 25-04-2024
Şoyqu Astanaya ŞƏT-ə üzv ölkələrin Müdafiə Nazirliyi rəhbərlərinin görüşü üçün gəlib
22:05 / 25-04-2024
"Soçi" futbolçuları "Axmat"la oyundan əvvəl zəhərlənib
21:56 / 25-04-2024
Kirbi: "Ukrayna üçün bəzi silahlar bir neçə günə Polşadan gətiriləcək"
21:45 / 25-04-2024
Polşa prokurorluğu: ekspertizalar Kaçinskinin təyyarəsində partlayış faktını təsdiqləməyib
21:37 / 25-04-2024
Yamayka Britaniya hökmranlığından ayrılmağı planlaşdırır
21:30 / 25-04-2024
WADA çinli üzgüçülərin işində iştirak etmək üçün müstəqil prokurora müraciət edib
21:09 / 25-04-2024
VDNKh-da “Rusiya” sərgi-forumunu 11 milyondan çox insan ziyarət edib
21:03 / 25-04-2024
"BI": Britaniya "Paveway" idarə olunan bombalarını Ukraynaya təhvil verəcək
20:39 / 25-04-2024
Rusiya diplomatlarının "Mauthauzen" həbs düşərgəsində anım mərasimində iştirakdan imtina edilib
20:33 / 25-04-2024
Putin may ayında Çinə səfər etməyi planlaşdırdığını bildirib
20:11 / 25-04-2024
Nalçikdə iki İD üzvü həbs edilib
20:07 / 25-04-2024
Patruşev: "Qeyri-qanuni miqrasiya terror təhlükələri ilə sıx bağlıdır"
20:01 / 25-04-2024
“Şençjou-18”kosmik gəmisi orbital stansiyaya yaxınlaşır
19:55 / 25-04-2024
Rusiya səfiri: "İsveçrədə Ukrayna sammiti səs-küylü və boş piar kampaniyasına çevriləcək
19:50 / 25-04-2024
“Rostov” Ronaldonun qolu sayəsində “Ural”ı məğlub edib
19:47 / 25-04-2024
Ukrayna mərmisi çoxmərtəbəli yaşayış binasına düşüb
01:51 / 25-04-2024
Şəhid Elvin Həsənovun mövludu olub-VİDEO+FOTOLAR
23:52 / 24-04-2024
Fransada Olimpiadada terror aktı planlaşdıran yeniyetmə saxlanılıb
22:59 / 24-04-2024
Moskva vilayəti hökumətinin keçmiş sədr müavini rüşvət almaqda şübhəli bilinərək saxlanılıb
22:31 / 24-04-2024
İlon Mask əmindir ki, gec-tez Qərbdə vətəndaş müharibəsi başlayacaq
22:24 / 24-04-2024
Bayden: "ABŞ bir neçə saat ərzində Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edəcək"
22:20 / 24-04-2024
Dudayev: "Kadırov həddindən artıq güc, sağlamlıq və enerji ilə xəstədir"
22:15 / 24-04-2024
Üç rusiyalı boksçu Avro-2024-də medallara zəmanət verib
22:11 / 24-04-2024
Komi məhkəməsi Kasparov və Qudkovu qiyabi həbs edib
22:07 / 24-04-2024
FSB Tambovda terror aktı hazırlayan diversantı saxlayıb
Azərbaycan və ərəb ölkələri arasında diplomatik və iqtisadi əlaqələr
Tarix: 27-02-2021 20:14 | Bölmə: Dünya
Azərbaycan XX əsrin 90-cı illərində ikinci dəfə dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən sonra onun qarşısında bir çox mühüm vəzifələr dayanırdı. Bu sırada ən öndə olan vəzifə müstəqil Azərbaycan Respublikasını dünyaya tanıtmaq idi. Təbii ki, bunun üçün də düzgün və ölkənin maraqlarına xidmət edəcək xarici siyasət kursu həyata keçirmək zəruri sayılırdı. Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycana rəhbərlik edən ayrı-ayrı siyasi qüvvələr, hakimiyyətlər həqiqətən də bu siyasəti düzgün həyata keçirə, müstəqil Azərbaycanın xarici siyasət konsepsiyasını müəyyənləşdirə bilmədilər. Həm siyasi hakimiyyətlərin səriştəsizliyi, həm də yaxın və uzaq ölkələrlə normal xarici əlaqələrin qurulmaması bu illərdə Qarabağda baş qaldıran erməni separatizmi və işğalçılıq siyasətinin də dünyaya çatdırılmasında ciddi əngəllər yaradırdı. Bu mənfi tendensiya Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyun ayında hakimiyyətə gəlməsinə qədər davam etdi. Qeyd edilən tarixdə xalqın təkidli tələbi ilə ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdan Ümummilli Lider Heydər Əliyev bütün istiqamətlərdə olduğu kimi xarici siyasət sahəsində də yeni dövrün tələblərinə uyğun şəkildə addımlar atmağa, siyasət həyata keçirməyə başladı. Bütün yaxın və uzaq ölkələrlə normal əlaqələr qurmağı xarici siyasətdə əsas prioritet hesab edən Heydər Əliyev İslam dünyası, ərəb ölkələri ilə əlaqələrə də xüsusi diqqət yetirir, Bakı ilə müsəlman aləmi arasında qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsini zəruri hesab edirdi.
İslam dünyası ilə əlaqələri inkişaf etdirmək, ikitərəfli və çoxtərəfli formatda əməkdaşlığa nail olmaq Dağlıq Qarabağ probleminin müsəlman aləminə, eyni zamanda ərəb ölkələrinin mövcud imkanlarından istifadə edərək bütün dünyaya çatdırmaq baxımından önəmli idi və Heydər Əliyev bunu yaxşı dərk edirdi. Çünki Dağlıq Qarabağ münaqişəsi meydana gələn ilk illərdə Ermənistan beynəlxalq aləmdə belə bir yalan rəy formalaşdırırdı ki, guya sözügedən münaqişə dini münaqişədir və Azərbaycan Dağlıq Qarabağda xristian dinindən olan erməniləri orada sıxışdırmaqla məşğuldur. Buna qarşı isə guya Qarabağda yaşayan ermənilər öz haqlarını tələb edirlər. Ona görə də Dağlıq Qarabağ probleminin dini bir münaqişə olmadığını sübut etmək üçün Azərbaycana İslam aləminin siyasi dəstəyi vacib idi. Eyni zamanda Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən zərər çəkən azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünləri zəruri ehtiyaclarını tamamilə ödəmək yenicə müstəqillik əldə edən Azərbaycan dövlətinin iqtisadi imkanları xaricində idi. Mühüm beynəlxalq humanitar təşkilatlarla yanaşı İslam fondları, yardım cəmiyyətlərini də bu prosesə cəlb etmək, onların azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünlərə dəstək göstərməsinə nail olmaq lazım idi. Bu baxımdan Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1994-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanına səfəri xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi.
Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Prezidenti kimi ərəb ölkələrinə ilk rəsmi səfər edən Heydər Əliyev İki Müqəddəs Ocağın Xadimi Kral Fəhd, İslam Konfransı Təşkilatı, İslam İnkişaf Bankı, İslam Aləmi Liqasının rəhbərləri ilə danışıqlar aparmaqla bərabər, müqəddəs Kəbəni də ziyarət edib.
Həmin ilin sentyabrında Misirə səfər edən ümummilli lider Heydər Əliyev rəsmi Qahirənin də siyasi dəstəyini ala bilir və iki ölkə prezidentlərinin görüşünün nəticələrinə dair verilən bəyanatda Misirin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığı əksini tapır.
Azərbaycanla Misir arasındakı güclü diplomatik əlaqələr çərçivəsində Misirin Qəlyubiyyə vilayətində bu ölkənin tarixində ilk dəfə olaraq Misir-Azərbaycan dostluğu parkı salınmış, bu parkda Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin abidəsi ucaldılmış, həmin vilayətdə Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva adına məktəb açılmışdır. Bunun qarşılığında Abşeron rayonunda Azərbaycan-Misir dostluğu parkı salınmış, Firon dövründə yaşamış bir yazarın heykəli ucaldılmış, burada Misir məktəbi istifadəyə verilmişdir.
Hər iki ölkə bir-birini beynəlxalq təşkilatlarda dəstəkləyir. Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvlüyünə seçilməsinə göstərdiyi dəstəyinə cavab olaraq Azərbaycan Respublikası da Misirin bu Şuranın qeyri-daimi üzvlüyünə seçilməsinə dəstək vermişdir.
Azərbaycanın və İordaniyanın ali rəhbərləri iki dəfə - 2000-ci ilin yanvarında Davos Ümumdünya İqtisadi Forumunda və 1994-cu ilin dekabrında İKT-nin Kasablanka zirvə toplantısında təkbətək görüşmüşlər. Görüşlər zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidentı Heydər Əliyev ilə İordaniya Kralı II Abdullah ikitərəfli münasibətlərin inkişafı məsələlərini geniş müzakirə etmişlər.
Sonrakı illərdə digər müsəlman ölkələrinə baş tutan səfərlər, Heydər Əliyevin İslam dünyası ilə qurduğu sıx əlaqələr, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı inkişaf etdirilməsi istiqamətində atılan addımların nəticəsi idi ki, 1997-ci ilin dekabr ayında İslam Konfransı Təşkilatının (indiki İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı) Zirvə görüşündə təşkilat tərəfindən Dağlıq Qarabağ Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin aradan qaldırılmasına dair qətnamə qəbul edilib. Həmin sənəddə Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü kəskin surətdə pislənilib, Azərbaycan Respublikasının suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı təcavüzə son qoyulması tələb olunub, bir daha qeyd edilib ki, zor gücünə ərazi ələ keçirilməsi yolverilməzdir.
Azərbaycanın müsəlman aləmi, İslam dünyası ilə əlaqələrinin genişləndirilməsi, inkişaf etdirilməsi ölkəmizdə mövcud olan dini tolerantlığın, eyni zamanda İslami dəyərlərə yüksək səviyyədə diqqət və qayğının bu coğrafiyaya çatdırılması baxımından da əhəmiyyətli idi.
Azərbaycan müsəlman aləminin bir üzvü, müsəlman ölkəsi olduğu üçün günümüzdə də bu coğrafiyaya daxil olan ölkələrlə əlaqələr yüksək səviyyədə inkişaf edir. Heydər Əliyev siyasi kursunun layiqli davamçısı cənab İlham Əliyev də müsəlman ölkələri ilə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə önəm verir. Dövlət başçısının hakimiyyətdə olduğu ötən 18 ilə yaxın müddətdə müsəlman ölkələrinə həyata keçirdiyi səfərlər, əldə edilən ikitərəfli razılaşmalar fonunda bütün bunları aydın görmək mümkündür. Azərbaycan ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında əlaqələr əsasən beynəlxalq təşkilatlar, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində mövcud olmuşdur. BƏƏ ilə Azərbaycan Respublikası arasında əlaqələrin mühüm formalarından biri də xarici ticarətdir. Azərbaycan Respublikasının Asiya ölkələri ilə ticarət əlaqələrində idxalatın 6-7, ixracatın isə 3-4 faizi BƏƏ-nin payına düşür (2005). Azərbaycana BƏƏ-dən kimya və neft-kimya, maşınqayırma məhsulları, elektrotexnika avadanlığı, yüngül və yeyinti sənaye məhsulları gətirilir. Azərbaycandan BƏƏ-nə isə kimya və neft-kimya sənaye məhsulları, yeyinti sənayesi və metallurgiya məhsulları ixrac edilir.
Küveyt Azərbaycan Respublikası ilə iqtisadi əlaqələrin yaradılmasına və inkişafına maraq göstərir. Bu məqsədlə Bakıya gəlmiş Küveytin maliyyə naziri Azərbaycana böyük məbləğdə kredit verməyə hazır olduğunu bildirmişdir. O, həm də qeyd etmişdir ki, Küveyt kapital qoyuluşundan əlavə Azərbaycana dünya standartları səviyyəsində mütərəqqi texnologiyalar da təklif edə bilər. Bundan sonra əməkdaşlığın başlanması üçün müvafiq infrastruktur, o cümlədən, avtomobil və hava nəqliyyatı, telefon rabitəsi yaratmaq məqsədilə tərəflər razılığa gəlmişlər.
Azərbaycan və İraq aarasında diplomatik əlaqələr 90-cı illərdə qurulmuşdur. İki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə təhsil, turizm, iqtisadi və mədəni istiqamətlərdə yüksək səviyyədə dostluq əlaqələri mövcuddur.
Azərbaycan və Əlcəzair arasında diplomatik əlaqələr 1994-cü ilin aprel ayının 22-də qurulmuşdur. İki ölkə arasında əlaqələr müxtəlif sahələri özündə əhatə edir. bura iqtisadi, siyasi, mədəni və təhsil sahələrini əlavə etmək olar.
Günümüzdə Azərbaycanla İslam dünyası arasında yüksək səviyyəli əlaqələrin qurulmasında və daha da inkişaf etdirilməsində rəsmi Bakının atmış olduğu bir sıra mühüm addımlar da önəmli rol oynayıb. 2017-ci ilin Azərbaycanda “İslam Həmrəyliyi İli” elan olunması, Azərbaycanda İslam Həmrəyliyi Oyunlarının keçirilməsi, dünya dini liderlərinin Bakıda bir neçə toplantısının keçirilməsi və s. bu sıraya aid etmək olar.
Günümüzdə də Azərbaycan İslam dünyasının bir parçası, müsəlman ölkəsi olaraq bu coğrafiyaya daxil olan dövlətlərlə yüksək səviyyədə əməkdaşlığını davam etdirir, ayrı-ayrı ölkələrlə siyasi, mədəni, iqtisadi, sosial və digər sahələrdə qurulan əlaqələri yeni mərhələyə daşıyır. Bu müsbət tendensiya Azərbaycanın İslam coğrafiyasında mövqelərini daha da möhkəmləndirir, onun nüfuzunu artırır.
Haşim Məmmədov,
Şərqşünas-Araşdırmaçı
Baxış sayı: 453
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 27-02-2021 20:14 | Bölmə: Dünya
Azərbaycan XX əsrin 90-cı illərində ikinci dəfə dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən sonra onun qarşısında bir çox mühüm vəzifələr dayanırdı. Bu sırada ən öndə olan vəzifə müstəqil Azərbaycan Respublikasını dünyaya tanıtmaq idi. Təbii ki, bunun üçün də düzgün və ölkənin maraqlarına xidmət edəcək xarici siyasət kursu həyata keçirmək zəruri sayılırdı. Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycana rəhbərlik edən ayrı-ayrı siyasi qüvvələr, hakimiyyətlər həqiqətən də bu siyasəti düzgün həyata keçirə, müstəqil Azərbaycanın xarici siyasət konsepsiyasını müəyyənləşdirə bilmədilər. Həm siyasi hakimiyyətlərin səriştəsizliyi, həm də yaxın və uzaq ölkələrlə normal xarici əlaqələrin qurulmaması bu illərdə Qarabağda baş qaldıran erməni separatizmi və işğalçılıq siyasətinin də dünyaya çatdırılmasında ciddi əngəllər yaradırdı. Bu mənfi tendensiya Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyun ayında hakimiyyətə gəlməsinə qədər davam etdi. Qeyd edilən tarixdə xalqın təkidli tələbi ilə ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdan Ümummilli Lider Heydər Əliyev bütün istiqamətlərdə olduğu kimi xarici siyasət sahəsində də yeni dövrün tələblərinə uyğun şəkildə addımlar atmağa, siyasət həyata keçirməyə başladı. Bütün yaxın və uzaq ölkələrlə normal əlaqələr qurmağı xarici siyasətdə əsas prioritet hesab edən Heydər Əliyev İslam dünyası, ərəb ölkələri ilə əlaqələrə də xüsusi diqqət yetirir, Bakı ilə müsəlman aləmi arasında qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsini zəruri hesab edirdi.
İslam dünyası ilə əlaqələri inkişaf etdirmək, ikitərəfli və çoxtərəfli formatda əməkdaşlığa nail olmaq Dağlıq Qarabağ probleminin müsəlman aləminə, eyni zamanda ərəb ölkələrinin mövcud imkanlarından istifadə edərək bütün dünyaya çatdırmaq baxımından önəmli idi və Heydər Əliyev bunu yaxşı dərk edirdi. Çünki Dağlıq Qarabağ münaqişəsi meydana gələn ilk illərdə Ermənistan beynəlxalq aləmdə belə bir yalan rəy formalaşdırırdı ki, guya sözügedən münaqişə dini münaqişədir və Azərbaycan Dağlıq Qarabağda xristian dinindən olan erməniləri orada sıxışdırmaqla məşğuldur. Buna qarşı isə guya Qarabağda yaşayan ermənilər öz haqlarını tələb edirlər. Ona görə də Dağlıq Qarabağ probleminin dini bir münaqişə olmadığını sübut etmək üçün Azərbaycana İslam aləminin siyasi dəstəyi vacib idi. Eyni zamanda Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən zərər çəkən azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünləri zəruri ehtiyaclarını tamamilə ödəmək yenicə müstəqillik əldə edən Azərbaycan dövlətinin iqtisadi imkanları xaricində idi. Mühüm beynəlxalq humanitar təşkilatlarla yanaşı İslam fondları, yardım cəmiyyətlərini də bu prosesə cəlb etmək, onların azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünlərə dəstək göstərməsinə nail olmaq lazım idi. Bu baxımdan Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 1994-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanına səfəri xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi.
Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Prezidenti kimi ərəb ölkələrinə ilk rəsmi səfər edən Heydər Əliyev İki Müqəddəs Ocağın Xadimi Kral Fəhd, İslam Konfransı Təşkilatı, İslam İnkişaf Bankı, İslam Aləmi Liqasının rəhbərləri ilə danışıqlar aparmaqla bərabər, müqəddəs Kəbəni də ziyarət edib.
Həmin ilin sentyabrında Misirə səfər edən ümummilli lider Heydər Əliyev rəsmi Qahirənin də siyasi dəstəyini ala bilir və iki ölkə prezidentlərinin görüşünün nəticələrinə dair verilən bəyanatda Misirin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığı əksini tapır.
Azərbaycanla Misir arasındakı güclü diplomatik əlaqələr çərçivəsində Misirin Qəlyubiyyə vilayətində bu ölkənin tarixində ilk dəfə olaraq Misir-Azərbaycan dostluğu parkı salınmış, bu parkda Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin abidəsi ucaldılmış, həmin vilayətdə Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva adına məktəb açılmışdır. Bunun qarşılığında Abşeron rayonunda Azərbaycan-Misir dostluğu parkı salınmış, Firon dövründə yaşamış bir yazarın heykəli ucaldılmış, burada Misir məktəbi istifadəyə verilmişdir.
Hər iki ölkə bir-birini beynəlxalq təşkilatlarda dəstəkləyir. Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvlüyünə seçilməsinə göstərdiyi dəstəyinə cavab olaraq Azərbaycan Respublikası da Misirin bu Şuranın qeyri-daimi üzvlüyünə seçilməsinə dəstək vermişdir.
Azərbaycanın və İordaniyanın ali rəhbərləri iki dəfə - 2000-ci ilin yanvarında Davos Ümumdünya İqtisadi Forumunda və 1994-cu ilin dekabrında İKT-nin Kasablanka zirvə toplantısında təkbətək görüşmüşlər. Görüşlər zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidentı Heydər Əliyev ilə İordaniya Kralı II Abdullah ikitərəfli münasibətlərin inkişafı məsələlərini geniş müzakirə etmişlər.
Sonrakı illərdə digər müsəlman ölkələrinə baş tutan səfərlər, Heydər Əliyevin İslam dünyası ilə qurduğu sıx əlaqələr, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı inkişaf etdirilməsi istiqamətində atılan addımların nəticəsi idi ki, 1997-ci ilin dekabr ayında İslam Konfransı Təşkilatının (indiki İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı) Zirvə görüşündə təşkilat tərəfindən Dağlıq Qarabağ Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin aradan qaldırılmasına dair qətnamə qəbul edilib. Həmin sənəddə Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü kəskin surətdə pislənilib, Azərbaycan Respublikasının suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı təcavüzə son qoyulması tələb olunub, bir daha qeyd edilib ki, zor gücünə ərazi ələ keçirilməsi yolverilməzdir.
Azərbaycanın müsəlman aləmi, İslam dünyası ilə əlaqələrinin genişləndirilməsi, inkişaf etdirilməsi ölkəmizdə mövcud olan dini tolerantlığın, eyni zamanda İslami dəyərlərə yüksək səviyyədə diqqət və qayğının bu coğrafiyaya çatdırılması baxımından da əhəmiyyətli idi.
Azərbaycan müsəlman aləminin bir üzvü, müsəlman ölkəsi olduğu üçün günümüzdə də bu coğrafiyaya daxil olan ölkələrlə əlaqələr yüksək səviyyədə inkişaf edir. Heydər Əliyev siyasi kursunun layiqli davamçısı cənab İlham Əliyev də müsəlman ölkələri ilə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə önəm verir. Dövlət başçısının hakimiyyətdə olduğu ötən 18 ilə yaxın müddətdə müsəlman ölkələrinə həyata keçirdiyi səfərlər, əldə edilən ikitərəfli razılaşmalar fonunda bütün bunları aydın görmək mümkündür. Azərbaycan ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında əlaqələr əsasən beynəlxalq təşkilatlar, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində mövcud olmuşdur. BƏƏ ilə Azərbaycan Respublikası arasında əlaqələrin mühüm formalarından biri də xarici ticarətdir. Azərbaycan Respublikasının Asiya ölkələri ilə ticarət əlaqələrində idxalatın 6-7, ixracatın isə 3-4 faizi BƏƏ-nin payına düşür (2005). Azərbaycana BƏƏ-dən kimya və neft-kimya, maşınqayırma məhsulları, elektrotexnika avadanlığı, yüngül və yeyinti sənaye məhsulları gətirilir. Azərbaycandan BƏƏ-nə isə kimya və neft-kimya sənaye məhsulları, yeyinti sənayesi və metallurgiya məhsulları ixrac edilir.
Küveyt Azərbaycan Respublikası ilə iqtisadi əlaqələrin yaradılmasına və inkişafına maraq göstərir. Bu məqsədlə Bakıya gəlmiş Küveytin maliyyə naziri Azərbaycana böyük məbləğdə kredit verməyə hazır olduğunu bildirmişdir. O, həm də qeyd etmişdir ki, Küveyt kapital qoyuluşundan əlavə Azərbaycana dünya standartları səviyyəsində mütərəqqi texnologiyalar da təklif edə bilər. Bundan sonra əməkdaşlığın başlanması üçün müvafiq infrastruktur, o cümlədən, avtomobil və hava nəqliyyatı, telefon rabitəsi yaratmaq məqsədilə tərəflər razılığa gəlmişlər.
Azərbaycan və İraq aarasında diplomatik əlaqələr 90-cı illərdə qurulmuşdur. İki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə təhsil, turizm, iqtisadi və mədəni istiqamətlərdə yüksək səviyyədə dostluq əlaqələri mövcuddur.
Azərbaycan və Əlcəzair arasında diplomatik əlaqələr 1994-cü ilin aprel ayının 22-də qurulmuşdur. İki ölkə arasında əlaqələr müxtəlif sahələri özündə əhatə edir. bura iqtisadi, siyasi, mədəni və təhsil sahələrini əlavə etmək olar.
Günümüzdə Azərbaycanla İslam dünyası arasında yüksək səviyyəli əlaqələrin qurulmasında və daha da inkişaf etdirilməsində rəsmi Bakının atmış olduğu bir sıra mühüm addımlar da önəmli rol oynayıb. 2017-ci ilin Azərbaycanda “İslam Həmrəyliyi İli” elan olunması, Azərbaycanda İslam Həmrəyliyi Oyunlarının keçirilməsi, dünya dini liderlərinin Bakıda bir neçə toplantısının keçirilməsi və s. bu sıraya aid etmək olar.
Günümüzdə də Azərbaycan İslam dünyasının bir parçası, müsəlman ölkəsi olaraq bu coğrafiyaya daxil olan dövlətlərlə yüksək səviyyədə əməkdaşlığını davam etdirir, ayrı-ayrı ölkələrlə siyasi, mədəni, iqtisadi, sosial və digər sahələrdə qurulan əlaqələri yeni mərhələyə daşıyır. Bu müsbət tendensiya Azərbaycanın İslam coğrafiyasında mövqelərini daha da möhkəmləndirir, onun nüfuzunu artırır.
Haşim Məmmədov,
Şərqşünas-Araşdırmaçı
Baxış sayı: 453
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 21:45
Polşa prokurorluğu: ekspertizalar Kaçinskinin təyyarəsində partlayış faktını təsdiqləməyib
22-04-2024, 16:48
Qəzzada həkimlər anasının ölümündən sonra dünyaya gələn qızın həyatı üçün mübarizə aparırlar
22-04-2024, 13:49
İsrail ordusunun baş kəşfiyyatçısı istefa verib
22-04-2024, 08:19
Hizbullah Livan səmasında İsrailə məxsus "Hermes 450" təyyarəsini vurub
21-04-2024, 18:17
Almaniyada avtobusun aşması nəticəsində onlarla məktəbli xəsarət alıb
21-04-2024, 17:55
Türkiyədəki diplomatlar rusların Latın Amerikasına tranziti ilə bağlı vəziyyəti izləyirlər
20-04-2024, 16:09
Finlandiyanın baş naziri Aİ-dən Rusiya Federasiyası ilə bağlı sərhədə yaxın regionlar üçün pul istəyib
20-04-2024, 16:01
Varşava Minskə Volkov işi üzrə bir belaruslunun saxlanması barədə məlumat verməyib
19-04-2024, 23:18
Üç İsrail raketi İraq ərazisinə düşüb
19-04-2024, 21:54
ABC: İsrail İrandakı nüvə obyekti yaxınlığında hava hücumundan müdafiə radarını vurdu
19-04-2024, 07:59
ABŞ Argentinaya müdafiə üçün 40 milyon dollar verir
19-04-2024, 07:45
İsrail İranda bir obyektə raket zərbəsi endirib
18-04-2024, 22:58
Dövlət Departamenti: ABŞ Fələstinin BMT-yə daimi üzv kimi daxil olmasını dəstəkləməyəcək
18-04-2024, 22:41
CNN: Çad ABŞ-ı hərbi razılaşmanı pozmaqla hədələyir
18-04-2024, 16:34
ABŞ Konqresinin üzvü Ukraynaya yardıma səs verənləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə qoşulmağa dəvət edib
18-04-2024, 16:04
"Bild": Rusiya səfiri casusluqda şübhəli bilinənlərin həbsindən sonra Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
18-04-2024, 15:54
SEPAH: İran İsrailin bütün nüvə obyektlərinin yerini müəyyənləşdirib və zərbə vurmağa hazırdır
18-04-2024, 14:42
Bayden əmisinin cəsədinin yoxa çıxmasını adamyeyənlərlə əlaqələndirib
17-04-2024, 21:38
"Teleqraf": Konqo DR-də pandemiya potensialı olan meymun çiçəyi ştammı aşkar edilmişdir
17-04-2024, 16:07
Rəisi: "İranın zərbəsi İsraili cilovlamaq məqsədi daşıyırdı"
16-04-2024, 23:04
MAQATE müfəttişlərini müvəqqəti olaraq İrandan geri çağırır
16-04-2024, 16:13
Rusiya iştirak edərsə, Çin Ukrayna sülh konfransını dəstəkləyəcək
15-04-2024, 21:31
Keşişə hücumdan sonra iğtişaşlar başlayıb
15-04-2024, 10:13
"ABC News": İsrail yaxın günlərdə İranın hücumuna cavab qərarı verəcək
15-04-2024, 09:56
Böyük Britaniya Ermənistana qeyri-qanuni mühacir göndərmək istəyir
15-04-2024, 09:51
İranın 9 raketi İsrailin hava hücumundan müdafiə sisteminə daxil olub
14-04-2024, 22:45
Ağ Ev sözçüsü: "ABŞ İsraili qeyd-şərtsiz müdafiə etməyə hazırdır"
14-04-2024, 18:05
İran İsrailə 7 hipersəs raketi atıb
14-04-2024, 15:30
NATO İranın eskalasiyasını pisləyib
14-04-2024, 14:59
Rusiya və Fələstin Qəzzada hərbi əməliyyatların dayandırılmasının vacibliyini qeyd edib
13-04-2024, 22:22
İsraildə bütün təhsil müəssisələrində dərslər aprelin 15-dək ləğv edilib
13-04-2024, 21:20
İsrail ordusu fələstinlilərlə toqquşmalara görə İordan çayının qərb sahilinə əlavə qüvvələr göndərir
13-04-2024, 21:02
Bayden Yaxın Şərqdəki vəziyyətə görə istirahət gününü yarımçıq qoyub
13-04-2024, 08:37
Avstriya Rusiya Federasiyasından qaz nəqlinin mərhələli şəkildə dayandırılması ilə bağlı qanun layihəsi hazırlayıb
12-04-2024, 22:28
İDF: Livandan atılan atəş nəticəsində itki yoxdur
12-04-2024, 20:58
"Axios": İran ABŞ-ı İsraillə münaqişəyə qarışmaqdan çəkindirir
12-04-2024, 12:53
Sloveniya səfirliyinin əməkdaşı persona non-qrata elan edib