23:05 / 23-11-2024
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya ilə Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqəsini vurub
22:44 / 23-11-2024
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
22:39 / 23-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
21:57 / 23-11-2024
"Bloomberg": Mask yenə planetin ən zəngin adamıdır
21:36 / 23-11-2024
Milli Məclisin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupu bəyanat yayıb
21:30 / 23-11-2024
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
21:26 / 23-11-2024
Litvada 2,5 mindən çox NATO əsgəri yerləşdirilib
21:17 / 23-11-2024
Karine Jean-Pierre G20 sammitində rusiyalı jurnalistlərin suallarını cavablandırmaqdan imtina edib
20:59 / 23-11-2024
"Yle": Finnair pilotların tətili səbəbindən təxminən 300 uçuşu ləğv etdi
20:54 / 23-11-2024
Zalujnı hesab edir ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2027-ci ildə cəbhəni yarıb keçəcək
20:46 / 23-11-2024
Qaz partlayışı nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
20:43 / 23-11-2024
Putin miqrantların sənədlərinin saxtalaşdırılmasına görə 60 milyon rubla qədər cərimələr haqqında qanun imzalayıb
20:34 / 23-11-2024
Fransanın xarici işlər naziri Borro: "Ukraynanın Rusiya Federasiyasına SCALP raketləri atmaq hüququ var"
20:28 / 23-11-2024
HƏMAS bildirir ki, Qəzzanın şimalında israilli girov ölüb
20:23 / 23-11-2024
Zaxarova: "Paris Kiyevi dəstəkləmir, amma bitirir"
20:20 / 23-11-2024
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
20:17 / 23-11-2024
Zelenski: Ukraynada 300-dən çox liman infrastrukturu obyekti zədələnib
20:11 / 23-11-2024
Bir qrup şəxs təltif olundu - Siyahı
20:07 / 23-11-2024
Prezidentdən elektrik enerjisi və su təchizatı ilə bağlı - Fərman
19:59 / 23-11-2024
Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
14:20 / 23-11-2024
Rusiyanın Qırğızıstandakı səfiri əmək miqrasiyası məsələsini kəskin, lakin çox vacib adlandırıb
14:16 / 23-11-2024
Abxaziya İttifaq dövlətinin vahid valyutasının sınaqdan keçirilməsini təklif edib
14:13 / 23-11-2024
"Yabloko" Şlosberqin saxlanmasının səbəbini açıqlayıb
14:08 / 23-11-2024
Peskov: "Qərbdə söz azadlığı yoxdur, son illərin hadisələri bunu göstərir"
14:03 / 23-11-2024
Ovçu silahını boşaldarkən ovçuya atəş açıb
13:57 / 23-11-2024
Həkimlər bir yeniyetmənin sidik kisəsindən 46 maqnit top çıxarıblar
13:52 / 23-11-2024
"Qazprombank" UnionPay kartlarının Türkiyədə qəbulu dayandırılıb
13:46 / 23-11-2024
Bastrıkin qızın döyülməsindən sonra cinayət işinin açılmasını əmr edib
13:40 / 23-11-2024
Qırğızıstan-Rusiya Slavyan Universiteti 15 min nəfərlik kampus tikəcək
13:37 / 23-11-2024
"Bloomberg": Avropa növbəti enerji böhranı ilə üz-üzədir, qazın qiyməti 45% artıb
13:02 / 23-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat bu səfirlikdə işləyir - Bakıya gətirildi
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
22:33 / 22-11-2024
Prezidentdən nazirlə bağlı - Sərəncam
22:20 / 22-11-2024
İsrailli nazir Bakıda Aqarunovun məzarını ziyarət etdi - Fotolar
21:58 / 22-11-2024
Laosda 6 turist metanoldan zəhərlənib
21:26 / 22-11-2024
Putin: "Oreşnik zərbəsinin təsiri strateji silahla müqayisə oluna bilər"
21:01 / 22-11-2024
Zaxarova amerikalı senatorun Hollandiyanı işğal etmək çağırışına cavab verib
20:44 / 22-11-2024
Livanın cənubundakı UNIFIL bazasına raket zərbələri endirilib, nəticədə dörd italyan sülhməramlısı yaralanıb
Tanınmış şairimiz Məmməd İlqarın 71 yaşı tamam oldu
Tarix: 25-02-2021 01:04 | Bölmə: Ədəbiyyat
M.İlqar klassik şairlərimizdən: Həsənoğlu, Nəsimi, Xətayi, Füzuli, yeni dövrün sənətkarları: Vidadi, Vaqif, Zakir kimi söz ustalarının və aşıq ədəbiyyatımızın ölməz nümayəndələri: Qurbani, Sarı aşıq, Xəstə Qasım, Qaracaoğlan, Dədə Ələsgər kimi söz xiridarlarının sənət qovşağında yazıb-yaradan son mogikanlardandır, – desək, yanılmarıq.
Onun şeirlərində kökü əsrlərin o başına gedib çıxan Orxon-Yenisey daşlarında saxlanan ilkin şeir örnəklərinin, “Divani-lüğətit-türk”də dövrümüzə gəlib çatan neçə qoşquların, Dədəm Qorqudun kitabındakı məhəbbət və qəhrəmanlıq nəğmələrinin doğma nəfəsi, yovşan ətirli təravəti duyulur.
“Bəri gəlgil, başım baxtı, evim taxtı, evdən çıxıb yürüyəndə sərv boylum” kimi gözəlləməni xatırladan, təbii və səmimi yaşantılardan yoğrulmuş bir-birindən gözəl və fərqli misralar, bəndlər, qoşma və təcnislər Məmməd İlqarın poeziya gülşənində çox-çoxdur.
Ha çaldım könlümün bu təşnə vaxtı,
Sazım dinmədi ki, dinmədi, neynim.
İstədim qarğıyam taleyi, baxtı,
Dilim dönmədi ki, dönmədi, neynim.
M. İlqarın şeirlərində doğulub boya-başa çatdığı Qazax bölgəsinin, İncə dərəsinin təbii gözəllikləri, dağı-dərəsi, çayı-bulağı, gülü-bülbülü, mərd və səxavətli insanları dil açıb danışır, bu bölgə timsalında ana vətənimiz Azərbaycanın könül oxşayan mənzərələri, tarixi inkişaf yolu, dünəni, bu günü və sabahı boy göstərir.
Gecikmişəm görüşünə nə vaxtdı,
Gələmmirəm, İncə dərəm, incimə.
Kədərinə, gülüşünə nə vaxtdı
Bələnmirəm, İncə dərəm, incimə.
Ölüb dirilirəm min illərdi ki,
Ölüm göstərirsən nə mənə, Tanrım?
Məmməd İlqarın könül rübabı nə qədər incə və kövrək duyğulara köklənsə də, o, son 30 ildə xalqımızın başına gətirilən tarixi faciələrə, siyasi-ictimai çalxantılara da biganə qala bilmir, yeri gəldikcə, ölkədə və dünyada baş verən olaylara həssas şair münasibətini də ortaya qoyur.
Vətən, başa çox iş
Baş əymə, başın sağ olsun.
Biz ölməyə doğuluruq,
Torpağın, daşın sağ olsun.
Tanrım, sən bilərsən, nədi bu xalqın
Niyyəti bir olur, işi bir olmur?..
Beş-üç müşkülünün həlli yolunda
Üçü bir olursa, beşi bir olmur.
M.İlqar çağdaş dövrümüzün daha çox təcnis ustası kimi tanınıb. Onun təcnisləri Sarı aşıqdan, Dədə Ələsgərdən baş alıb gələn cinas şeirimizin özəl bir səhifəsi, ayrıca bir dönəmi kimi qeyd olunmalıdır. Şairin bir-birindən fərqli, orijinal və rəngarəng cinaslar üzərində qurulmuş axıcı, oxunaqlı və yadda qalan təcnislərində ana dilimizin – Azərbaycan türkcəsinin sanki yeni qatları açılır, daha dərinlərdəki şəhdi-şəkəri, neçə yüzillərin ardından baş alıb gələn daxili enerjisi üzə çıxır.
İlahi, belə də gözəl olarmı? –
Kimdi qələm çəkən, nə gözəl çəkir.
Üz-üzə, göz-gözə sehrlənmişik,
Nə mən göz çəkirəm, nə göz əlçəkir.
Ən gözəl dərdimsən dərdlər içində,
Dərdindən düşmüşəm dərdə mən, gözəl.
Dərd gözəl çəkilir, – əgər gözəlsə,
Gözəl dərd diləsən, dərdəm, – ən gözəl.
Məmməd İlqar dilin başına dolanan, nazını çəkən, sözü mum kimi əridib oynadan, çevirib-çöndərib istədiyi şəklə salan, adi və sadə sözlərin qəribə düzülüş və sıralanmasından qeyri-adi mənalar yaradan, könülləri oxşayıb ruhları incəldən gözəlləmələr müəllifi bənzərsiz şairlərimizdən biridir. Biz ona dünyaya gəldiyi bu gözəl gündə uca Tanrıdan yalnız can sağlığı, könül xoşluğu və əmin-amanlıq diləyir, hələ neçə on illər bu cür həzin, kövrək və incə şeirlər-qoşqular yazmasını arzu edirik. Canınız sağ, zehniniz aydın, ürəyiniz təpərli, sözünüz kəsərli olsun, Şair!
Hörmətlə:
Zəkulla BAYRAMLI,
Bütöv Azərbaycan Ocaqları başqanının humanitar məsələlər üzrə müavini, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Bakı, 23 fevral 2021-ci il
Baxış sayı: 761
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-02-2021 01:04 | Bölmə: Ədəbiyyat
M.İlqar klassik şairlərimizdən: Həsənoğlu, Nəsimi, Xətayi, Füzuli, yeni dövrün sənətkarları: Vidadi, Vaqif, Zakir kimi söz ustalarının və aşıq ədəbiyyatımızın ölməz nümayəndələri: Qurbani, Sarı aşıq, Xəstə Qasım, Qaracaoğlan, Dədə Ələsgər kimi söz xiridarlarının sənət qovşağında yazıb-yaradan son mogikanlardandır, – desək, yanılmarıq.
Onun şeirlərində kökü əsrlərin o başına gedib çıxan Orxon-Yenisey daşlarında saxlanan ilkin şeir örnəklərinin, “Divani-lüğətit-türk”də dövrümüzə gəlib çatan neçə qoşquların, Dədəm Qorqudun kitabındakı məhəbbət və qəhrəmanlıq nəğmələrinin doğma nəfəsi, yovşan ətirli təravəti duyulur.
“Bəri gəlgil, başım baxtı, evim taxtı, evdən çıxıb yürüyəndə sərv boylum” kimi gözəlləməni xatırladan, təbii və səmimi yaşantılardan yoğrulmuş bir-birindən gözəl və fərqli misralar, bəndlər, qoşma və təcnislər Məmməd İlqarın poeziya gülşənində çox-çoxdur.
Ha çaldım könlümün bu təşnə vaxtı,
Sazım dinmədi ki, dinmədi, neynim.
İstədim qarğıyam taleyi, baxtı,
Dilim dönmədi ki, dönmədi, neynim.
M. İlqarın şeirlərində doğulub boya-başa çatdığı Qazax bölgəsinin, İncə dərəsinin təbii gözəllikləri, dağı-dərəsi, çayı-bulağı, gülü-bülbülü, mərd və səxavətli insanları dil açıb danışır, bu bölgə timsalında ana vətənimiz Azərbaycanın könül oxşayan mənzərələri, tarixi inkişaf yolu, dünəni, bu günü və sabahı boy göstərir.
Gecikmişəm görüşünə nə vaxtdı,
Gələmmirəm, İncə dərəm, incimə.
Kədərinə, gülüşünə nə vaxtdı
Bələnmirəm, İncə dərəm, incimə.
Ölüb dirilirəm min illərdi ki,
Ölüm göstərirsən nə mənə, Tanrım?
Məmməd İlqarın könül rübabı nə qədər incə və kövrək duyğulara köklənsə də, o, son 30 ildə xalqımızın başına gətirilən tarixi faciələrə, siyasi-ictimai çalxantılara da biganə qala bilmir, yeri gəldikcə, ölkədə və dünyada baş verən olaylara həssas şair münasibətini də ortaya qoyur.
Vətən, başa çox iş
Baş əymə, başın sağ olsun.
Biz ölməyə doğuluruq,
Torpağın, daşın sağ olsun.
Tanrım, sən bilərsən, nədi bu xalqın
Niyyəti bir olur, işi bir olmur?..
Beş-üç müşkülünün həlli yolunda
Üçü bir olursa, beşi bir olmur.
M.İlqar çağdaş dövrümüzün daha çox təcnis ustası kimi tanınıb. Onun təcnisləri Sarı aşıqdan, Dədə Ələsgərdən baş alıb gələn cinas şeirimizin özəl bir səhifəsi, ayrıca bir dönəmi kimi qeyd olunmalıdır. Şairin bir-birindən fərqli, orijinal və rəngarəng cinaslar üzərində qurulmuş axıcı, oxunaqlı və yadda qalan təcnislərində ana dilimizin – Azərbaycan türkcəsinin sanki yeni qatları açılır, daha dərinlərdəki şəhdi-şəkəri, neçə yüzillərin ardından baş alıb gələn daxili enerjisi üzə çıxır.
İlahi, belə də gözəl olarmı? –
Kimdi qələm çəkən, nə gözəl çəkir.
Üz-üzə, göz-gözə sehrlənmişik,
Nə mən göz çəkirəm, nə göz əlçəkir.
Ən gözəl dərdimsən dərdlər içində,
Dərdindən düşmüşəm dərdə mən, gözəl.
Dərd gözəl çəkilir, – əgər gözəlsə,
Gözəl dərd diləsən, dərdəm, – ən gözəl.
Məmməd İlqar dilin başına dolanan, nazını çəkən, sözü mum kimi əridib oynadan, çevirib-çöndərib istədiyi şəklə salan, adi və sadə sözlərin qəribə düzülüş və sıralanmasından qeyri-adi mənalar yaradan, könülləri oxşayıb ruhları incəldən gözəlləmələr müəllifi bənzərsiz şairlərimizdən biridir. Biz ona dünyaya gəldiyi bu gözəl gündə uca Tanrıdan yalnız can sağlığı, könül xoşluğu və əmin-amanlıq diləyir, hələ neçə on illər bu cür həzin, kövrək və incə şeirlər-qoşqular yazmasını arzu edirik. Canınız sağ, zehniniz aydın, ürəyiniz təpərli, sözünüz kəsərli olsun, Şair!
Hörmətlə:
Zəkulla BAYRAMLI,
Bütöv Azərbaycan Ocaqları başqanının humanitar məsələlər üzrə müavini, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Bakı, 23 fevral 2021-ci il
Baxış sayı: 761
Bölməyə aid digər xəbərlər
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb
12-06-2024, 23:33
Professor Mahirə Hüseynova Turan Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib
9-06-2024, 15:53
"Zəfəri yaşadanlar” kitabının təqdimat mərasimindən-VİDEO+FOTOLAR
6-06-2024, 14:52
Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anım mərasimi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
1-05-2024, 21:08
Rusiya yazıçılarının kitablarının 170-dən çox nadir nəşri Avropa kitabxanalarından yoxa çıxıb
27-04-2024, 00:42
ƏZƏL-AXIR SÖZ QALACAQ DÜNYADA
26-04-2024, 11:47
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ
19-04-2024, 12:41
"SUMQAYIT! ƏBƏDİ YAŞA" LAYİHƏSİ mərhum şair Sabir Sarvana həsr olunmuşdu
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD
19-12-2023, 15:51
“Ərəb mənbələrində azərbaycanlı alim və ədiblər (VII-XVII əsrlər)” adlı kitab nəşr olunub
19-12-2023, 15:05
Təhlükəsizlik qüvvələri Akuninin kitablarını nəşr edən nəşriyyata gəlib
30-11-2023, 23:25
BİR ŞAİR YAŞAYIR MİNGƏÇEVİRDƏ...
28-11-2023, 16:41
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
27-11-2023, 10:45
İrlandiyalı Pol Linç 2023-cü il üçün "Man Booke"r mükafatını qazandı
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski