22:34 / 14-05-2025
Gimnaziya şagirdlərin kütləvi zəhərlənməsindən sonra onlayn təhsilə keçib
21:52 / 14-05-2025
Sirk ifaçısı 25 dəqiqədən çox özünü saçından asıb və yeni rekorda imza atıb
21:43 / 14-05-2025
ABŞ və Qətər 1,2 trilyon dollarlıq müqavilə imzalayıb
21:32 / 14-05-2025
Xüsusi təyinatlılar qanunsuz miqrantlara qarşı reyd keçirib
21:27 / 14-05-2025
Üç yaşlı uşaq bağçada ölüb
21:20 / 14-05-2025
BMT-nin baş katibi Rusiya və Ukrayna arasında İstanbul danışıqlarında iştirak etməyəcək
16:55 / 14-05-2025
Putin Malayziyanın ali hökmdarı Sultan İbrahimi Rusiyaya səfərə dəvət edib
16:52 / 14-05-2025
Peskov Ukrayna ilə danışıqların niyə mayın 15-də aparılacağına cavab verib
16:48 / 14-05-2025
Fransanın xarici işlər naziri Barrot ABŞ-la birlikdə Rusiyanı boğazından tutmaq istəyir
16:44 / 14-05-2025
Tramp mayın 15-də İstanbula səfərini istisna etməyib
11:39 / 14-05-2025
9 məktəbli kəskin bağırsaq infeksiyası ilə həkimə müraciət edib
11:34 / 14-05-2025
Zelenski: "Vitkoffla heç danışmamışam, ondanəsə səhv olub"
11:26 / 14-05-2025
AFP: Aİ səfirləri Rusiyaya qarşı 17-ci sanksiyalar paketi ilə bağlı razılığa gəliblər
11:22 / 14-05-2025
Zaxarova: "Rusiya İstanbul danışıqlarında iştirakın təfərrüatlarını rəsmən açıqlayacaq"
11:16 / 14-05-2025
Polis əməkdaşı video çəkməyə çalışan yeniyetmənin qolunu buruyub
11:09 / 14-05-2025
Alimlər Yer kürəsində həyatın nə vaxt bitəcəyini öyrənmək üçün superkompüterdən istifadə edirlər
10:55 / 14-05-2025
Həbsxananın rəisi vəzifəsini icra edən vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə ittihamı ilə mühakimə olunacaq
10:50 / 14-05-2025
Volodin: "1762 miqrantdan yalnız 27-si rus dili imtahanından keçib"
10:44 / 14-05-2025
12 ildən sonra "Mi-26" helikopteri xidmətə qaytarıldı
23:40 / 13-05-2025
Pəncərədən yıxılaraq, kondisionerin üzərinə düşərək sağ qalıb
23:35 / 13-05-2025
Papa XIV Leo sosial media hesablarını Fransiskdən miras alıb
22:41 / 13-05-2025
ABŞ Rusiya və Ukrayna arasında danışıqlara qədər sanksiyalara fasilə verib
22:33 / 13-05-2025
Zaxarova NATO mətbuat xidmətini söz azadlığını məhv edənlər adlandırıb
22:25 / 13-05-2025
"Metaratings": Üç RPL klubunun lisenziya problemi var
22:17 / 13-05-2025
BBC: Britaniya əsgərləri Əfqanıstanda silahsız mülki insanları və uşaqları öldürüblər
18:32 / 13-05-2025
Meksikada merliyə namizəd canlı yayım zamanı öldürülüb
18:28 / 13-05-2025
İstanbul Rusiya və Ukrayna arasında danışıqlara hazır olduğunu açıqlayıb
18:24 / 13-05-2025
Gözləri olmayan çılpaq kişi cəsədi tapılıb
18:19 / 13-05-2025
Sərbəst güləş üzrə Rusiya milli komandasının baş məşqçisi Qatsalov müvəqqəti olaraq vəzifəsindən uzaqlaşdırılıb
18:14 / 13-05-2025
Putin fürsət düşən kimi “Teremok” restoranına baş çəkəcəyini vəd edib
18:08 / 13-05-2025
Ukraynalı paralimpiyaçı Ostapçenko Rusiyadan olan idmançıların iştirakına qarşıdır
18:04 / 13-05-2025
Kallas Avropa şirkətlərinin Rusiya ilə ticarət etmək istəməsindən narazıdır
17:48 / 13-05-2025
Axmetşin qəfil dünyasını dəyişib
17:43 / 13-05-2025
Vucic deyir ki, Aİ onun mayın 9-da Moskvaya səfərindən narazıdır
17:39 / 13-05-2025
Oğlunu ona yapışan Alabay itindən xilas edib
QURTULUŞA AÇILAN GÜN-Ramiz QASIMOV
Tarix: 29-07-2020 11:22 | Bölmə: Siyasət
Tarixdə adı millətinin, ölkəsinin adı ilə bərabər çəkilən böyük şəxsiyyətlər çox deyil. Heydər Əliyev yeganə şəxsiyyətdir ki, parçalanmış, taleyi yoxluğa sürüklənmiş bir xalqdan beynəlxalq aləmdə öz yeri, öz ölkəsinin sahibi olan bir xalq, parçalanma aqibəti ilə üz-üzə qalan bir ölkədən müstəqil, milli dövlətçiliyə sahib olan bir ölkə, dövlət yaratdı.
Ağır bir böhran içində olan 80-ci illəri çoxları yaxşı xatırlayır... Hər sahədə böhranın yaşandığı, aclıq, səfalət, cinayət, xəyanətin hökm sürdüyü, xalqın ümidsizlik içində qıvrandığı illər idi. 80-ci illərin sonu, 90-cı illərin əvvəllərinə Azərbaycan tarixinin “itirilmiş illəri” də deyirlər. Azərbaycan xalqı bu dövrdə təkcə illərini deyil, vətən torpağının ərazilərini, minlərcə qəhrəman övladlarını, xoşbəxtliyini, firavanlığını, sevincini, ümidini itirmişdi. Azadlıq uğrunda xalq hərəkatı yarıtmaz, bacarıqsız, milli heysiyyəti olmayan rəhbərlər üzündən xalq üçün fəlakət və səfalət ipinə dönüb boğazına keçmişdi. 20 Yanvar hadisələri baş verdikdən sonra məqsədyönlü şəkildə rəhbərlikdən uzaqlaşdırılan xalqın böyük oğlu, uzun illər sevilə-sevilə öz ölkəsinə rəhbərlik edən ümummilli lider Heydər Əliyev böyük cəsarətlə Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyinə gəlib bir vətəndaş kimi öz etirazını bildirmiş və bu mənfur hadisənin törədicilərini göstərərək qınamışdı. Məhz bu cəsarətli addımdan sonra bütün dünya Azərbaycan xalqına qarşı görünməmiş miqyasla törədilən cinayətdən xəbərdar olmuşdu. Belə bir vaxtda – öz ölkəsinin, canı qədər, qanı qədər sevdiyi vətənin ağır günlər keçirdiyi illərdə dahi lider seyrçi qala bilmədi və vətəninə dönmək qərarı verdi. Lakin xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin fədakarlıq dolu bu addımı mövcud hakimiyyət tərəfindən qorxu ilə qarşılandı. Onun vaxtilə inkişafına böyük əmək verdiyi doğma Azərbaycana, Heydər Əliyevin böyük əzmi ilə inkişaf edib nəhəng sənaye mərkəzinə çevrilən Bakı şəhərinə düşməsinə icazə vermədilər: qısqanclıq və qorxu tarixin təkərinə əngəl-kələf oldu. Amma dahi lider Heydər Əliyev vətənə dönüşünü tamamladı: onu dərin məhəbbətlə sevən, onunla həmişə iftixar edib qürur duyan, blokadaya salınaraq fəlakətlə, erməni işğalı ilə üzbəüz qalan doğma yurdu, ata məkanı, ana qucağı Naxçıvana döndü. Naxçıvan əhalisi sevimli oğlu Heydər Əliyevə qucaq açdı, onu dərin sevgilə, gül-çiçəklə, böyük sevinclə qarşıladı. Xalq ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvana qayıtdığı 1990-cı il 22 iyul gününü yaddaşına xilaskarlıq günlərinin başlanğıc tarixi kimi yazdı. Çünki qaranlıq və ümidsizliyə, səfalət və fəlakətə sürüklənmiş Naxçıvanın işıqlı, ağ günləri və sabaha olan inamı məhz bu gündən, bu tarixdən yazılmağa başladı. Bu gün Naxçıvanın keşməkeşli və uzun tarixinə yeni bir tarixi dönəm olaraq yazıldı. Dahi lider özü də bu günləri xatırlayaraq deyəcəkdi: “1990-cı ilin yayı idi. Mən buraya gələrkən Naxçıvanı çox çətin bir vəziyyətdə gördüm. Amma eyni zamanda özümü çox rahat hiss etdim. Moskvada məni təqib edirdilər. Hətta yanvar hadisələrindən sonra hərəkətlərimə görə mənə qarşı repressiya planları hazırlanmışdı və onları həyata keçirmək istəyirdilər. Bakıya gələndə xalq tərəfindən mənim gəlişim böyük ruh yüksəkliyi ilə qəbul olundu, lakin hakimiyyətdə olan ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən Bakıda yaşamağıma imkan verilmədisə də, mən Naxçıvana gələndə Naxçıvan ayağa qalxdı, Naxçıvan məni qucaqladı, bağrına basdı. Son illər çəkdiyim bütün əzab-əziyyəti unutdum. Görünür, mənim Naxçıvana gəlişim taleyin işi imiş”. Bəli, bu tale, bu qismət ilə baş verən “adi” gəlişdən ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan və Azərbaycan tarixinə qırmızı hərflərlə yazılan, Azərbaycan xalqına özü ilə bərabər müstəqillik, bütövlük, böyük inkişaf, sürətli dəyişmə, abadlaşma, yenidənqurma, əmin-amanlıq, maddi rifah, səadət, xoşbəxtlik – bir sözlə, xilaskarlıq gətirən Böyük Qurtuluş baş verdi. Bu illəri xarakterizə edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin hörmətli Sədri cənab Vasif Talıbovun söylədiyi kimi: “Ölkəmizin taleyinin hərraca qoyulduğu, fəlakətə sürükləndiyi bir vaxtda səsini qaldıran, Azərbaycan həqiqətlərini bütün dünyaya çatdıran Heydər Əliyev və xalq amili bir daha fəal siyasi müstəvidə birləşdi. Xalqımızın böyük oğlunun qayıdışı Azərbaycan adlı parçalanmış, qan içində olan, 20 Yanvar faciəsinin məhrumiyyətindən özünə gəlməyə macal tapmayan, erməni yaraqlılarının hərbi müdaxiləsi, daxildə isə satqın rəhbərlərin xəyanəti ilə üzləşən yarımcan bədənə mənəvi ruh, bütövlük və tamlıq gətirdi”.
Beləliklə, dahi liderin Naxçıvana qayıdışı xalqı inamı və əqidəsinin dönüş günü, milli müstəqillik və dövlətçiliyin xilasının başlanğıc günü oldu.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin müdrik rəhbərliyi sayəsində naxçıvanlılar hərbi təcavüz edən erməni silahlı birliklərinə qarşı əzmlə döyüşərək bir qarış torpağını da itirmədi. Müdrik və uzaqgörən liderin rəhbərliyi ilə Naxçıvan əhalisi qaranlıq və soyuq günlərin ümidsizliyindən çıxıb qətiyyətli mübarizə, qurub-yaratmaq əzmi ilə yeni dövrə qədəm basdı: intibah və inkişafın nəticəsi olan AZƏRBAYCAN möcüzəsi yarandı. Dahi lider Heydər Əliyevin şəxsi nüfuzu, mahir diplomatiyası və uzaqgörən siyasəti nəticəsində hər tərəfdən blokadaya salınmış Naxçıvanın sosial-iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün məharətli danışıqlar aparıldı, uğurlu nəticələr əldə edildi, Türkiyə və İran respublikaları Naxçıvana kömək əli uzatmaqdan imtina etmədi. Ulu öndərin böyük tarixi misiyası olaraq Qars müqaviləsinin şərtlərini yenilənməsi ilə bağlı uzaqgörən fəaliyyəti Qardaş türkiyə Cümhuriyyəti ilə Naxçıvan arasında əsl isti münasibətlərin başlamasına imkan verdi. İki qardaş ölkə arasında “Ümid” körpüsünün açılışı təkcə 11 kilometrlik ərazi üçün deyil, tarixən bir olan iki qardaş xalqın qəlbinə gedən ümid telləri oldu. Sovet imperiyasının can verdiyi və daha da dəhşətli cinayətkara çevrildiyi illərdə Heydər Əliyev müdrikliyi ilə Naxçıvanda imperiya bağlarını birdəfəlik qıran, Azərbaycanın inkişaf və müstəqilliyi üçün bir dövlətçilik konsepsiyası yaradan zəngin dövlətçilik fəaliyyəti ortaya qoyuldu. Ulu Öndərin uzaqgörən və qətiyyətli qərarı ilə Naxçıvan Sovet İttifaqının köləlik buxovlarını qıran ilk və həm də ən kiçik bir muxtar dövlət olaraq yaddaşlarda qaldı. Naxçıvan “sovet” və “sosialist” quruluşundan qəti olaraq imtina etdi, muxtariyyətini yenidən təzələdi, üçrəngli ay-uluduzlu bayrağı dövlət bayrağı olaraq qaldırdı, gerbini, atributlarını milliləşdirdi və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisliyini təmin etdi. Naxçıvanda sürətli sosial-iqtisadi dirçəliş özünü nümayiş etdirməyə başladı. Blokadanın bütün ağırlığı və çətinliklərini ortadan qaldıran məharətli bir diplomatiya, uzaqgörən, müdrik bir siyasət, dərin bir təcrübə, sınanmış bir idarəçilik ortaya çıxdı. Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi ideyası da ideyadan reallığa doğru məhz bu torpaqdan Böyük Azərbaycana və bütün dünyaya yol aldı. Necə deyərlər, müdrik liderin uzaqgörən siyasi addımları ilə Naxçıvan Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi və xoşbəxtliyinə təməllər hazırladı. Böyük Qurtuluş hadisəsi də məhz bu illərin uğurlarını bütövlükdə ölkəyə, dahi lideri sevərək bağrına basan bütün Azərbaycana daşıdı, bütün Azərbaycan üçün qurtuluş tarixinə çevrildi.
Azərbaycanın məhv olma hadisələri ilə səciyyəvi olan bu günlər həm də şəxsiyyətin böyüklüyünü, zəkanın dərinliyini, siyasətin uzaqgörənliyini, diplomatiyanın məharətini, xalqına bağlılığın, sevginin intəhasızlığını bütün aydınlığı ilə təcəssüm etdirir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov ümummilli lider Heydər Əliyevin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışının tarixi əhəmiyyətindən danışarkən deyirdi:“Millətlərin gücü və yenilməzliyi onların liderlərindən asılıdır. Lideri olmayan ölkə, xalq müstəqillik əldə edə və yaxud əldə olunmuş müstəqilliyi qoruyub saxlaya bilməz. Azərbaycanın müasir tarixi dəfələrlə sübut etmişdir ki, xalqın gücü ümummilli lider Heydər Əliyevdə olduğu kimi, ümummilli lider Heydər Əliyevin də gücü Azərbaycan xalqındadır”.
Bu baxımdan müstəqil Azərbaycana Heydər Əliyevin şah əsəri də deyilir, “HEYDƏR ƏLİYEV-AZƏRBAYCAN” adları qoşa çəkilir. Çünki məhz dahi liderin misilsiz xidmətləri sayəsində Azərbaycan müstəqilliyini itirmək təhlükəsindən qurtularaq suveren ölkə, dövlət statusunu əldə etmiş, görünməmiş sürətlə inkişaf, tərəqqi yolu keçən, beynəlxalq aləmdə layiqli yerini tutmuş və etibarlı tərəfdaş kimi tanınmış, böyük layihələrə imza ataraq intibaha qovuşan bir ölkəyə çevrilmişdir.Bu gün Azərbaycan dünyanın enerji təhlükəsizliyi sahəsində ən güclü, etibarlı tərəfdaş imicini qazanıb. Beynəlxalq təşkilatlarda söz sahibinə çevrilən bir dövlət olması da Azərbaycanın düzgün və düşünülmüş siyasi kursunun uğurlu nəticəsidir. Kiçik dövlət və azsaylı əhalisi olmasına baxmayaraq Azərbaycanın Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Avropa Təhlükəsizlik Şurasında tutduğu sözçülük mövqeyi onun böyük siyasət yürütməsinin nailiyyəti kimi məmnunluq doğurur. Əlbəttə, bütün bunlar bu böyük siyasətin banisi dünyaşöhrətli siyasətçi, liderlər əsrinin lideri, müdrik rəhbər Heydər Əliyevə minnətdarlıq yaradır. Bu baxımdan “Mənim həyatımın məqsədi Azərbaycandır, Azərbaycan xalqıdır, Azərbaycan Respublikasıdır, Azərbaycan vətəndaşıdır” - deyən ulu öndər Heydər Əliyevin məqsədini bu gün onun adı ilə qoşa çəkilən, dahi liderin şah əsəri olan və “dünyaya Günəş kimi doğan” Azərbaycan daha aydın və uğurla təcəssüm etdirir. Bütün həyatını canı-qanı qədər sevdiyi vətəninə, Azərbaycana həsr edən müdrik və dahi lider Heydər Əliyevin Azərbaycanı misilsiz inkişafa aparan zəngin siyasi kursunun bu gün uğurla davam etdirilməsi Azərbaycanın müstəqilliyinin, inkişaf və varlığının təməli, qarantı kimi çıxış edir.
Azərbaycan xalqı əvəzsiz liderinin siyasi kursunu bu gün özünün çoxsaylı səsi, dəstəyi, iradəsi ilə yaşadır. İlham Əliyevin uğurlu və ləyaqətli bir siyasi varis olaraq bu siyasi kursu davam etdirməsi Azərbaycanı daha da böyük nailiyyətlərə aparır. “Mən ona özüm qədər inanıram”
deyən ulu öndərin etimadı və xalqın inamını bacarıqlı dövlət başçısı İlham Əliyev doğrultdu. Hər addımda daha da irəliyə, böyük uğura və siyasi nailiyyətə imza atan Azərbaycan özünün iqtisadi inkişafı və xalqın maddi rifahı, əmin-amanlığı kimi vacib məsələlərdə də görünməmiş müvəffəqiyyətlərə imza atdı. Tam qətiyyətlə demək olar ki, gənclik ruhu, vətənpərvərlik ideyaları və siyasi qətiyyətilə liderlik kürsüsünə qədəm qoyan cənab İlham Əliyevin tarixi missiyası ilə ölkəmizin həyatında yeni bir mərhələ başlandı. Azərbaycan yeni mərhələdə bütövlükdə regionun ən güclü ordusu, dayanıqlı və sabit iqtisadi inkişafı, hətta kosmik gücü olan nüfuzlu, inkişaf etmiş və yenilməz ölkəsinə çevrildi.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi kursundan güc alaraq inkişaf edən və müasirliyi, inkişafı və intibahı təcəssüm etdirən başlıca region Naxçıvandır. Blokadanın yaratdığı çətinlikləri Naxçıvan uzaqgörənlik, qətiyyət və əzmlə nəinki aşdı, həm də inkişafın yeni bir modelini yaratdı: Naxçıvan modeli. Ali Məclis Sədrinin inkişaf və qayğıya əsaslanan quruculuq siyasəti sayəsində qısa zaman kəsiyində sürətli bir inkişaf yolu keçən Naxçıvan hər bir sahədə - mədəniyyət, iqtisadiyyat, elm, təhsil, incəsənət və s. sahələrdə əhəmiyyətli yeniliyə və müasirliyə qovuşdu, ciddi inkişaf tablosu təcəssüm etdirdi. Naxçıvanın ayrı-ayrı inzibati rayonlarının müasir inkişaf səviyyəsi də bu inkişafın təzahürünə işıq tutur. Sürətli və əsaslı inkişaf yolu keçən rayonlardan biri də tarixin böyük yadigarlarından olan, Böyük İpək Yolu üzərində yerləşən, tarixən ticarət yolu kimi fəaliyyət göstərmiş Culfa rayonudur. 23 kənddən və 1 şəhərdən ibarət olan Culfa rayonunda kənd təsərrüfatı ilə bərabər sənaye sahələri də inkişaf edir. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi qazanmasından sonra Culfanın iqtisadi əhəmiyyəti daha da artmış, aparılan abadlıq və quruculuq işləri sayəsində rayon müasir inkişaf səviyyəsinə qovuşmuşdur. Ən ucqar dağ kəndləri olan Ərəfsə və Boyəhməddən, Şurud və Gal kəndlərindən tutmuş rayon mərkəzinə qədər məktəblər, inzibati binalar, yol və rabitə infrastrukturu və digər sahələr Culfa rayonunda tamamilə yenilənmişdir. Rayonun elə bir kəndi, elə bir yaşayış yeri yoxdur ki, məktəb və inzibati binaları yenilənməmiş olsun. Yol infrastrukturu tamamilə yenidən qurulan Culfa rayonunda turizmin inkişafı üçün də yüksək şərait hökm sürür. Xüsusilə tarixi-mədəni abidələrilə məşhur olan Culfa rayonu qədim və orta əsrlərin ən mühüm abidələrinə malikdir: Əlincə qalası, Fəzlullah Nəimi və Gülüstan türbəsi, Qazançı qalası və körpüsü və b. Yenidən təmir və bərpa edilən hər bir abidə indi adamların zövqünə zövq, marağına maraq qatır. Ən qədim dövrlərin yadigarı olan, Dədə Qorqud dastanlarında adı çəkilən, Azərbaycan Atabəylər dövlətinin xəzinəsi yerləşən, işğal və müharibələr zamanı insanların ümid qapısına, sığınacaq yerinə çevrilən, Əmir Teymur kimi dünya fatehinə 14 il baş əyməyən, azadlıq və yenilməzlik qalası kimi yaddaşları fəth edən Əlincəqalada Ali Məclis Sədrinin sərəncamı və qayğısı ilə aparılan təmir-bərpa işləri bu alınmaz qalanı müstəqil dövlətimizin üçrəngli bayrağının dalğalandığı uca meydana çevirmişdir. Həm də ətəyində Əlincəqala Tarix-Memarlıq muzeyi fəaliyyət göstərən bu məkanda son dövrlərdə aparılan tədqiqatlar nəticəsində aşkarlanmış eksponatlar nümayiş etdirilməkdədir. Orta əsrlərin böyük fikir, elm və ədəbiyyat adamı Fəzlullah Nəiminin türbəsi, sufi təkkələri və xanəgahlar yerləşən bu ərazi həm də mədəniyyət mərkəzi olduğuna əsas gətirir. Əlincəçay vadisi ərazisində yerləşən gözəl təbiət mənzərələri də kənd turizminin inkişafına da marağı artırır. Uzun illərdir fəaliyyət göstərən “Araz” Su-Elektrik Stansiyası Culfadan yayılmağa başlayan işıq selilə Naxçıvanımızın nura boyanmasına öz töhfələrini verir.
Beləliklə, tarixin təqvimində günlər çoxdur. Amma günlər var ki, öz əhəmiyyəti, mənası, yeri ilə təkcə bir yerin, bir ərazinin deyil, bütöv bir ölkənin, xalqın taleyində mühüm rol oynayıb. 22 iyul həm də onunla şərəflənən bir gündür ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevlə başlanan Böyük Qurtuluş məhz bu tarixdən yol almışdır: tarixin ən uzaqgörən və yenilməz sərkərdəsi olan ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanın ən çətin günlərində böyük fədakarlıq nümunəsi göstərərk öz doğma vətəninə - Azərbaycanın alınmaz qalası Naxçıvana qədəm basmışdır. Bu gündən başlanaraq Naxçıvanda həyata keçirilən böyük tarixi missiya dağılmaq təhlükəsi ilə üzbəüz qalan Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü və inkişafına zəmin hazırlamışdır. Bu gün Böyük Qurtuluşa, Müstəqilli Gününə və İnkişaf tarixinə gedən Qayıdış günüdür.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 453
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 29-07-2020 11:22 | Bölmə: Siyasət
Tarixdə adı millətinin, ölkəsinin adı ilə bərabər çəkilən böyük şəxsiyyətlər çox deyil. Heydər Əliyev yeganə şəxsiyyətdir ki, parçalanmış, taleyi yoxluğa sürüklənmiş bir xalqdan beynəlxalq aləmdə öz yeri, öz ölkəsinin sahibi olan bir xalq, parçalanma aqibəti ilə üz-üzə qalan bir ölkədən müstəqil, milli dövlətçiliyə sahib olan bir ölkə, dövlət yaratdı.
Ağır bir böhran içində olan 80-ci illəri çoxları yaxşı xatırlayır... Hər sahədə böhranın yaşandığı, aclıq, səfalət, cinayət, xəyanətin hökm sürdüyü, xalqın ümidsizlik içində qıvrandığı illər idi. 80-ci illərin sonu, 90-cı illərin əvvəllərinə Azərbaycan tarixinin “itirilmiş illəri” də deyirlər. Azərbaycan xalqı bu dövrdə təkcə illərini deyil, vətən torpağının ərazilərini, minlərcə qəhrəman övladlarını, xoşbəxtliyini, firavanlığını, sevincini, ümidini itirmişdi. Azadlıq uğrunda xalq hərəkatı yarıtmaz, bacarıqsız, milli heysiyyəti olmayan rəhbərlər üzündən xalq üçün fəlakət və səfalət ipinə dönüb boğazına keçmişdi. 20 Yanvar hadisələri baş verdikdən sonra məqsədyönlü şəkildə rəhbərlikdən uzaqlaşdırılan xalqın böyük oğlu, uzun illər sevilə-sevilə öz ölkəsinə rəhbərlik edən ümummilli lider Heydər Əliyev böyük cəsarətlə Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyinə gəlib bir vətəndaş kimi öz etirazını bildirmiş və bu mənfur hadisənin törədicilərini göstərərək qınamışdı. Məhz bu cəsarətli addımdan sonra bütün dünya Azərbaycan xalqına qarşı görünməmiş miqyasla törədilən cinayətdən xəbərdar olmuşdu. Belə bir vaxtda – öz ölkəsinin, canı qədər, qanı qədər sevdiyi vətənin ağır günlər keçirdiyi illərdə dahi lider seyrçi qala bilmədi və vətəninə dönmək qərarı verdi. Lakin xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin fədakarlıq dolu bu addımı mövcud hakimiyyət tərəfindən qorxu ilə qarşılandı. Onun vaxtilə inkişafına böyük əmək verdiyi doğma Azərbaycana, Heydər Əliyevin böyük əzmi ilə inkişaf edib nəhəng sənaye mərkəzinə çevrilən Bakı şəhərinə düşməsinə icazə vermədilər: qısqanclıq və qorxu tarixin təkərinə əngəl-kələf oldu. Amma dahi lider Heydər Əliyev vətənə dönüşünü tamamladı: onu dərin məhəbbətlə sevən, onunla həmişə iftixar edib qürur duyan, blokadaya salınaraq fəlakətlə, erməni işğalı ilə üzbəüz qalan doğma yurdu, ata məkanı, ana qucağı Naxçıvana döndü. Naxçıvan əhalisi sevimli oğlu Heydər Əliyevə qucaq açdı, onu dərin sevgilə, gül-çiçəklə, böyük sevinclə qarşıladı. Xalq ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvana qayıtdığı 1990-cı il 22 iyul gününü yaddaşına xilaskarlıq günlərinin başlanğıc tarixi kimi yazdı. Çünki qaranlıq və ümidsizliyə, səfalət və fəlakətə sürüklənmiş Naxçıvanın işıqlı, ağ günləri və sabaha olan inamı məhz bu gündən, bu tarixdən yazılmağa başladı. Bu gün Naxçıvanın keşməkeşli və uzun tarixinə yeni bir tarixi dönəm olaraq yazıldı. Dahi lider özü də bu günləri xatırlayaraq deyəcəkdi: “1990-cı ilin yayı idi. Mən buraya gələrkən Naxçıvanı çox çətin bir vəziyyətdə gördüm. Amma eyni zamanda özümü çox rahat hiss etdim. Moskvada məni təqib edirdilər. Hətta yanvar hadisələrindən sonra hərəkətlərimə görə mənə qarşı repressiya planları hazırlanmışdı və onları həyata keçirmək istəyirdilər. Bakıya gələndə xalq tərəfindən mənim gəlişim böyük ruh yüksəkliyi ilə qəbul olundu, lakin hakimiyyətdə olan ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən Bakıda yaşamağıma imkan verilmədisə də, mən Naxçıvana gələndə Naxçıvan ayağa qalxdı, Naxçıvan məni qucaqladı, bağrına basdı. Son illər çəkdiyim bütün əzab-əziyyəti unutdum. Görünür, mənim Naxçıvana gəlişim taleyin işi imiş”. Bəli, bu tale, bu qismət ilə baş verən “adi” gəlişdən ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan və Azərbaycan tarixinə qırmızı hərflərlə yazılan, Azərbaycan xalqına özü ilə bərabər müstəqillik, bütövlük, böyük inkişaf, sürətli dəyişmə, abadlaşma, yenidənqurma, əmin-amanlıq, maddi rifah, səadət, xoşbəxtlik – bir sözlə, xilaskarlıq gətirən Böyük Qurtuluş baş verdi. Bu illəri xarakterizə edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin hörmətli Sədri cənab Vasif Talıbovun söylədiyi kimi: “Ölkəmizin taleyinin hərraca qoyulduğu, fəlakətə sürükləndiyi bir vaxtda səsini qaldıran, Azərbaycan həqiqətlərini bütün dünyaya çatdıran Heydər Əliyev və xalq amili bir daha fəal siyasi müstəvidə birləşdi. Xalqımızın böyük oğlunun qayıdışı Azərbaycan adlı parçalanmış, qan içində olan, 20 Yanvar faciəsinin məhrumiyyətindən özünə gəlməyə macal tapmayan, erməni yaraqlılarının hərbi müdaxiləsi, daxildə isə satqın rəhbərlərin xəyanəti ilə üzləşən yarımcan bədənə mənəvi ruh, bütövlük və tamlıq gətirdi”.
Beləliklə, dahi liderin Naxçıvana qayıdışı xalqı inamı və əqidəsinin dönüş günü, milli müstəqillik və dövlətçiliyin xilasının başlanğıc günü oldu.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin müdrik rəhbərliyi sayəsində naxçıvanlılar hərbi təcavüz edən erməni silahlı birliklərinə qarşı əzmlə döyüşərək bir qarış torpağını da itirmədi. Müdrik və uzaqgörən liderin rəhbərliyi ilə Naxçıvan əhalisi qaranlıq və soyuq günlərin ümidsizliyindən çıxıb qətiyyətli mübarizə, qurub-yaratmaq əzmi ilə yeni dövrə qədəm basdı: intibah və inkişafın nəticəsi olan AZƏRBAYCAN möcüzəsi yarandı. Dahi lider Heydər Əliyevin şəxsi nüfuzu, mahir diplomatiyası və uzaqgörən siyasəti nəticəsində hər tərəfdən blokadaya salınmış Naxçıvanın sosial-iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün məharətli danışıqlar aparıldı, uğurlu nəticələr əldə edildi, Türkiyə və İran respublikaları Naxçıvana kömək əli uzatmaqdan imtina etmədi. Ulu öndərin böyük tarixi misiyası olaraq Qars müqaviləsinin şərtlərini yenilənməsi ilə bağlı uzaqgörən fəaliyyəti Qardaş türkiyə Cümhuriyyəti ilə Naxçıvan arasında əsl isti münasibətlərin başlamasına imkan verdi. İki qardaş ölkə arasında “Ümid” körpüsünün açılışı təkcə 11 kilometrlik ərazi üçün deyil, tarixən bir olan iki qardaş xalqın qəlbinə gedən ümid telləri oldu. Sovet imperiyasının can verdiyi və daha da dəhşətli cinayətkara çevrildiyi illərdə Heydər Əliyev müdrikliyi ilə Naxçıvanda imperiya bağlarını birdəfəlik qıran, Azərbaycanın inkişaf və müstəqilliyi üçün bir dövlətçilik konsepsiyası yaradan zəngin dövlətçilik fəaliyyəti ortaya qoyuldu. Ulu Öndərin uzaqgörən və qətiyyətli qərarı ilə Naxçıvan Sovet İttifaqının köləlik buxovlarını qıran ilk və həm də ən kiçik bir muxtar dövlət olaraq yaddaşlarda qaldı. Naxçıvan “sovet” və “sosialist” quruluşundan qəti olaraq imtina etdi, muxtariyyətini yenidən təzələdi, üçrəngli ay-uluduzlu bayrağı dövlət bayrağı olaraq qaldırdı, gerbini, atributlarını milliləşdirdi və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisliyini təmin etdi. Naxçıvanda sürətli sosial-iqtisadi dirçəliş özünü nümayiş etdirməyə başladı. Blokadanın bütün ağırlığı və çətinliklərini ortadan qaldıran məharətli bir diplomatiya, uzaqgörən, müdrik bir siyasət, dərin bir təcrübə, sınanmış bir idarəçilik ortaya çıxdı. Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi ideyası da ideyadan reallığa doğru məhz bu torpaqdan Böyük Azərbaycana və bütün dünyaya yol aldı. Necə deyərlər, müdrik liderin uzaqgörən siyasi addımları ilə Naxçıvan Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi və xoşbəxtliyinə təməllər hazırladı. Böyük Qurtuluş hadisəsi də məhz bu illərin uğurlarını bütövlükdə ölkəyə, dahi lideri sevərək bağrına basan bütün Azərbaycana daşıdı, bütün Azərbaycan üçün qurtuluş tarixinə çevrildi.
Azərbaycanın məhv olma hadisələri ilə səciyyəvi olan bu günlər həm də şəxsiyyətin böyüklüyünü, zəkanın dərinliyini, siyasətin uzaqgörənliyini, diplomatiyanın məharətini, xalqına bağlılığın, sevginin intəhasızlığını bütün aydınlığı ilə təcəssüm etdirir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov ümummilli lider Heydər Əliyevin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışının tarixi əhəmiyyətindən danışarkən deyirdi:“Millətlərin gücü və yenilməzliyi onların liderlərindən asılıdır. Lideri olmayan ölkə, xalq müstəqillik əldə edə və yaxud əldə olunmuş müstəqilliyi qoruyub saxlaya bilməz. Azərbaycanın müasir tarixi dəfələrlə sübut etmişdir ki, xalqın gücü ümummilli lider Heydər Əliyevdə olduğu kimi, ümummilli lider Heydər Əliyevin də gücü Azərbaycan xalqındadır”.
Bu baxımdan müstəqil Azərbaycana Heydər Əliyevin şah əsəri də deyilir, “HEYDƏR ƏLİYEV-AZƏRBAYCAN” adları qoşa çəkilir. Çünki məhz dahi liderin misilsiz xidmətləri sayəsində Azərbaycan müstəqilliyini itirmək təhlükəsindən qurtularaq suveren ölkə, dövlət statusunu əldə etmiş, görünməmiş sürətlə inkişaf, tərəqqi yolu keçən, beynəlxalq aləmdə layiqli yerini tutmuş və etibarlı tərəfdaş kimi tanınmış, böyük layihələrə imza ataraq intibaha qovuşan bir ölkəyə çevrilmişdir.Bu gün Azərbaycan dünyanın enerji təhlükəsizliyi sahəsində ən güclü, etibarlı tərəfdaş imicini qazanıb. Beynəlxalq təşkilatlarda söz sahibinə çevrilən bir dövlət olması da Azərbaycanın düzgün və düşünülmüş siyasi kursunun uğurlu nəticəsidir. Kiçik dövlət və azsaylı əhalisi olmasına baxmayaraq Azərbaycanın Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Avropa Təhlükəsizlik Şurasında tutduğu sözçülük mövqeyi onun böyük siyasət yürütməsinin nailiyyəti kimi məmnunluq doğurur. Əlbəttə, bütün bunlar bu böyük siyasətin banisi dünyaşöhrətli siyasətçi, liderlər əsrinin lideri, müdrik rəhbər Heydər Əliyevə minnətdarlıq yaradır. Bu baxımdan “Mənim həyatımın məqsədi Azərbaycandır, Azərbaycan xalqıdır, Azərbaycan Respublikasıdır, Azərbaycan vətəndaşıdır” - deyən ulu öndər Heydər Əliyevin məqsədini bu gün onun adı ilə qoşa çəkilən, dahi liderin şah əsəri olan və “dünyaya Günəş kimi doğan” Azərbaycan daha aydın və uğurla təcəssüm etdirir. Bütün həyatını canı-qanı qədər sevdiyi vətəninə, Azərbaycana həsr edən müdrik və dahi lider Heydər Əliyevin Azərbaycanı misilsiz inkişafa aparan zəngin siyasi kursunun bu gün uğurla davam etdirilməsi Azərbaycanın müstəqilliyinin, inkişaf və varlığının təməli, qarantı kimi çıxış edir.
Azərbaycan xalqı əvəzsiz liderinin siyasi kursunu bu gün özünün çoxsaylı səsi, dəstəyi, iradəsi ilə yaşadır. İlham Əliyevin uğurlu və ləyaqətli bir siyasi varis olaraq bu siyasi kursu davam etdirməsi Azərbaycanı daha da böyük nailiyyətlərə aparır. “Mən ona özüm qədər inanıram”
deyən ulu öndərin etimadı və xalqın inamını bacarıqlı dövlət başçısı İlham Əliyev doğrultdu. Hər addımda daha da irəliyə, böyük uğura və siyasi nailiyyətə imza atan Azərbaycan özünün iqtisadi inkişafı və xalqın maddi rifahı, əmin-amanlığı kimi vacib məsələlərdə də görünməmiş müvəffəqiyyətlərə imza atdı. Tam qətiyyətlə demək olar ki, gənclik ruhu, vətənpərvərlik ideyaları və siyasi qətiyyətilə liderlik kürsüsünə qədəm qoyan cənab İlham Əliyevin tarixi missiyası ilə ölkəmizin həyatında yeni bir mərhələ başlandı. Azərbaycan yeni mərhələdə bütövlükdə regionun ən güclü ordusu, dayanıqlı və sabit iqtisadi inkişafı, hətta kosmik gücü olan nüfuzlu, inkişaf etmiş və yenilməz ölkəsinə çevrildi.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi kursundan güc alaraq inkişaf edən və müasirliyi, inkişafı və intibahı təcəssüm etdirən başlıca region Naxçıvandır. Blokadanın yaratdığı çətinlikləri Naxçıvan uzaqgörənlik, qətiyyət və əzmlə nəinki aşdı, həm də inkişafın yeni bir modelini yaratdı: Naxçıvan modeli. Ali Məclis Sədrinin inkişaf və qayğıya əsaslanan quruculuq siyasəti sayəsində qısa zaman kəsiyində sürətli bir inkişaf yolu keçən Naxçıvan hər bir sahədə - mədəniyyət, iqtisadiyyat, elm, təhsil, incəsənət və s. sahələrdə əhəmiyyətli yeniliyə və müasirliyə qovuşdu, ciddi inkişaf tablosu təcəssüm etdirdi. Naxçıvanın ayrı-ayrı inzibati rayonlarının müasir inkişaf səviyyəsi də bu inkişafın təzahürünə işıq tutur. Sürətli və əsaslı inkişaf yolu keçən rayonlardan biri də tarixin böyük yadigarlarından olan, Böyük İpək Yolu üzərində yerləşən, tarixən ticarət yolu kimi fəaliyyət göstərmiş Culfa rayonudur. 23 kənddən və 1 şəhərdən ibarət olan Culfa rayonunda kənd təsərrüfatı ilə bərabər sənaye sahələri də inkişaf edir. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi qazanmasından sonra Culfanın iqtisadi əhəmiyyəti daha da artmış, aparılan abadlıq və quruculuq işləri sayəsində rayon müasir inkişaf səviyyəsinə qovuşmuşdur. Ən ucqar dağ kəndləri olan Ərəfsə və Boyəhməddən, Şurud və Gal kəndlərindən tutmuş rayon mərkəzinə qədər məktəblər, inzibati binalar, yol və rabitə infrastrukturu və digər sahələr Culfa rayonunda tamamilə yenilənmişdir. Rayonun elə bir kəndi, elə bir yaşayış yeri yoxdur ki, məktəb və inzibati binaları yenilənməmiş olsun. Yol infrastrukturu tamamilə yenidən qurulan Culfa rayonunda turizmin inkişafı üçün də yüksək şərait hökm sürür. Xüsusilə tarixi-mədəni abidələrilə məşhur olan Culfa rayonu qədim və orta əsrlərin ən mühüm abidələrinə malikdir: Əlincə qalası, Fəzlullah Nəimi və Gülüstan türbəsi, Qazançı qalası və körpüsü və b. Yenidən təmir və bərpa edilən hər bir abidə indi adamların zövqünə zövq, marağına maraq qatır. Ən qədim dövrlərin yadigarı olan, Dədə Qorqud dastanlarında adı çəkilən, Azərbaycan Atabəylər dövlətinin xəzinəsi yerləşən, işğal və müharibələr zamanı insanların ümid qapısına, sığınacaq yerinə çevrilən, Əmir Teymur kimi dünya fatehinə 14 il baş əyməyən, azadlıq və yenilməzlik qalası kimi yaddaşları fəth edən Əlincəqalada Ali Məclis Sədrinin sərəncamı və qayğısı ilə aparılan təmir-bərpa işləri bu alınmaz qalanı müstəqil dövlətimizin üçrəngli bayrağının dalğalandığı uca meydana çevirmişdir. Həm də ətəyində Əlincəqala Tarix-Memarlıq muzeyi fəaliyyət göstərən bu məkanda son dövrlərdə aparılan tədqiqatlar nəticəsində aşkarlanmış eksponatlar nümayiş etdirilməkdədir. Orta əsrlərin böyük fikir, elm və ədəbiyyat adamı Fəzlullah Nəiminin türbəsi, sufi təkkələri və xanəgahlar yerləşən bu ərazi həm də mədəniyyət mərkəzi olduğuna əsas gətirir. Əlincəçay vadisi ərazisində yerləşən gözəl təbiət mənzərələri də kənd turizminin inkişafına da marağı artırır. Uzun illərdir fəaliyyət göstərən “Araz” Su-Elektrik Stansiyası Culfadan yayılmağa başlayan işıq selilə Naxçıvanımızın nura boyanmasına öz töhfələrini verir.
Beləliklə, tarixin təqvimində günlər çoxdur. Amma günlər var ki, öz əhəmiyyəti, mənası, yeri ilə təkcə bir yerin, bir ərazinin deyil, bütöv bir ölkənin, xalqın taleyində mühüm rol oynayıb. 22 iyul həm də onunla şərəflənən bir gündür ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevlə başlanan Böyük Qurtuluş məhz bu tarixdən yol almışdır: tarixin ən uzaqgörən və yenilməz sərkərdəsi olan ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanın ən çətin günlərində böyük fədakarlıq nümunəsi göstərərk öz doğma vətəninə - Azərbaycanın alınmaz qalası Naxçıvana qədəm basmışdır. Bu gündən başlanaraq Naxçıvanda həyata keçirilən böyük tarixi missiya dağılmaq təhlükəsi ilə üzbəüz qalan Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü və inkişafına zəmin hazırlamışdır. Bu gün Böyük Qurtuluşa, Müstəqilli Gününə və İnkişaf tarixinə gedən Qayıdış günüdür.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 453
Bölməyə aid digər xəbərlər
12-05-2025, 10:48
Azərbaycan-Vyetnam münasibətlərinin gələcək inkişaf perspektivləri-Zenfira Nurullayeva
11-05-2025, 17:56
Maduro deyir ki, o, Putinin Ukrayna ilə İstanbulda danışıqlar aparmaq ideyasını dəstəkləyir
10-05-2025, 23:46
WSJ: Von der Leyen Merz ilə "Nord Stream 2"yə qarşı yeni sanksiyaları müzakirə edib
10-05-2025, 22:19
Səfir Lubinski: "Diplomatik missiya Vyanada Qələbə Günü tədbirlərini ləyaqətlə keçirir"
9-05-2025, 20:42
Merz yaxın günlərdə Ukraynada atəşkəsə nail olacağına ümid edir
9-05-2025, 12:15
Gürcüstan parlamenti Qələbə günü ilə bağlı mübahisəni tarixin yenidən yazılması cəhdi adlandırıb
8-05-2025, 16:56
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan-Vyetnam əlaqələrinin inkişafı üçün böyük potensial var"
7-05-2025, 19:21
Orban Ukraynaya yeni yardım planını qalmaqal adlandırıb
6-05-2025, 21:48
Litva Vuçiçə Rusiyaya uçmağı qadağan etdi
5-05-2025, 21:39
Orban Kiyev rejiminin başçısının təhdidləri səbəbindən Zelenski ilə münaqişəyə girib
4-05-2025, 15:51
Putin alman dilində layiqli insanlar üçün Avropaya mesaj verib
4-05-2025, 15:41
Müxalifət partiyasının lideri silahlı hücuma məruz qalıb
3-05-2025, 17:15
Zaxarova Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Londondakı parada dəvəti ilə: "Yazda kimin qarışdığını bildik
2-05-2025, 22:14
Yaş senzi mintinqinin iştirakçısı olan 8-12 yaşlı uşaqlar kim idi?
1-05-2025, 22:47
Polşa prezidentliyinə namizədin köməkçisi Biala Podlaska meriyasından Ukrayna bayrağını götürüb
1-05-2025, 21:16
Prezidentin Mətbuat Xidmətinin sektor müdiri işdən çıxarıldı
1-05-2025, 20:58
”Ər-Riyad 2025"ə hazırlıq davam edir-VİDEO
30-04-2025, 21:40
Milli Məclisə Kamran Əliyevlə bağlı təqdimat daxil oldu
30-04-2025, 14:42
Estoniya Ukraynaya “istəklilər koalisiyası”nın bir hissəsi kimi əsgərlər göndərməyə hazırdır
30-04-2025, 09:13
Zaxarova Zelenskinin hərəkətlərini canlı televiziyada terror hücumu planlaşdırması ilə müqayisə edib
29-04-2025, 17:10
İcra başçısının müavini işdən çıxarıldı - Foto
29-04-2025, 17:04
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan-İran əlaqələri ölkələrimizin və bölgənin inkişafı baxımından böyük önəm kəsb edir"
28-04-2025, 21:30
Litva prezidenti rusları Rusiyaya səyahət etmək üçün yaşayış icazələrindən məhrum edən qanunu imzalayıb
28-04-2025, 21:25
Paşinyan: "Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri kəsmək niyyətində deyil"
28-04-2025, 12:37
Miroşnik: "ABŞ Demokratlar tərəfindən Rusiyaya qarşı irəli sürülən ittihamların klişelərindən əl çəkdi"
26-04-2025, 08:13
Azərbaycan-Çin: münasibətlərdə birgəlik və yüksək inkişaf
26-04-2025, 08:06
Səudiyyə Ərəbistanının “Əş-Şarq əl-Avsət” qəzeti Azərbaycan Prezidentinin Çinə səfərindən yazıb
25-04-2025, 10:55
Müqəddəs vəzifə- Səyavuş Qasımov
24-04-2025, 16:35
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan-Çin münasibətlərinin hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlməsi mühüm siyasi hadisədir"
24-04-2025, 16:01
Deputat Afonin: "Ukraynada sülhlə Tramp ABŞ-ın gələcək liderinin təməlini qoyacaq"
23-04-2025, 23:42
Azərbaycan-Çin münasibətləri: Sülhə, sabitliyə və inkişafa töhfə verən nümunəvi əməkdaşlıq modeli
23-04-2025, 20:55
Peskov: "Rusiya Avropadan demokratiya dərsi almaq istəmir"
23-04-2025, 10:20
Azərbaycan-Çin münasibətlərinin inkişafına sanballı töhfə-Kamal Paşazadə
22-04-2025, 21:16
Deputat Zatulin: "Altı ay ərzində hərbi əməliyyatlar dayandırılacaq"
22-04-2025, 19:29
Uşakov: "Rusiya və ABŞ arasında Ukrayna üzrə danışıqların nəticələri barədə danışmaq hələ tezdir"
22-04-2025, 19:10
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan və Çin müstəqil xarici siyasət yürüdən etibarlı tərəfdaşlardır"
22-04-2025, 18:41
Uşakov: "Vitkoff bu həftə Moskvaya gəlməyi planlaşdırır"