01:57 / 30-11-2022
Medvedev NATO-nu tövbə etməyə və mövcudluğunu dayandırmağa dəvət etdi
01:47 / 30-11-2022
Tverdə ictimai rezonans doğuran filmin çəkilişləri ləğv edilib
01:41 / 30-11-2022
Ukrayna futbolunun rəhbəri iki ay müddətinə həbs edilib
01:35 / 30-11-2022
NMD-nin başlaması ilə NATO komandanlığı daha çox səlahiyyətlər aldı
01:31 / 30-11-2022
Messi "Barselona"ya qayıtmayacaq
01:25 / 30-11-2022
Amerikalılar İran komandasına qalib gələrək pley-offa yüksəldilər
01:18 / 30-11-2022
İngilislər qonşularla hesablaşaraq 1/8 finala yüksəliblər
01:13 / 30-11-2022
Latviyanın xarici işlər naziri Ukraynaya Rusiya aerodromlarını vurmağı təklif edib
23:04 / 29-11-2022
Kollecin müəllimləri I Qarabağ şəhidinin ailəsini yad etdilər
22:52 / 29-11-2022
“44 günlük müharibənin zirvəsi Şuşa” mövzusunda elmi konfrans olub
22:41 / 29-11-2022
Könül Nurullayeva: “Azərbaycan ən vacib mövzuların müzakirə olunduğu beynəlxalq tədbirlərin təşəbbüskarı kimi tanınır”
22:38 / 29-11-2022
Polşada onun iştirakı ilə müharibə ehtimalı yüksək qiymətləndirilib
22:30 / 29-11-2022
Yeni nəşr olunan kitabların təqdimatı olub
20:37 / 29-11-2022
Yeni texnologiyalar hakimlərin yükünü azaldacaq
20:32 / 29-11-2022
Fransadan yeni bir MLRS Ukraynaya gəldi
20:25 / 29-11-2022
Parisdə psixiatrlar etiraz edirlər
20:18 / 29-11-2022
“Hər yerdə və birdən” filmi nüfuzlu kino mükafatı alıb
20:12 / 29-11-2022
Çeçenistan müftisi Papaya məsləhət verib
20:04 / 29-11-2022
Aİ-nin ən böyük qida tədarükçüsü olan Hollandiya 3000 fermanı bağlayacaq
20:02 / 29-11-2022
Lvov vilayətində kanonik UOC qadağan edildi
20:01 / 29-11-2022
Dəfn işçiləri mərhumun mənzilindən 3 milyon oğurlayıblar
19:58 / 29-11-2022
Fırıldaqçı əcnəbilərdən icarəyə götürdüyü təyyarəni 104 milyona sataraq həbsxanaya düşüb
02:44 / 29-11-2022
BMT xüsusi əməliyyat başlayandan ölən ukraynalıların sayını hesablayıb
02:38 / 29-11-2022
Ukrayna bir sıra ölkələrlə elektrik enerjisinin idxalı ilə bağlı danışıqlar aparır
02:33 / 29-11-2022
DPR-də səfərbər olunmuş aspirantlar xidmətdən azad olunacaqlar
02:26 / 29-11-2022
SBU terror aktı müqabilində cinayətkarlara azadlıq təklif edib
02:17 / 29-11-2022
Kiyev 800 kilometrdən çox uça bilən raketlər istəyir
02:12 / 29-11-2022
Braziliya İsveçrəni məğlub edərək dünya çempionatının pley-off mərhələsinə vəsiqə qazanıb
02:06 / 29-11-2022
Pop ulduzu Dua Lipa Albaniya vətəndaşlığını qəbul edib
01:54 / 29-11-2022
ABŞ komandasının baş məşqçisi iranlılardan üzr istəyib
01:47 / 29-11-2022
Portuqaliya dünya çempionatının 1/8 finalına yüksəlib
01:43 / 29-11-2022
Kokorin yenidən Kipr çempionatında qol vurub
01:27 / 29-11-2022
Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi Natiq Baxşalıyevin doğum günü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
22:42 / 28-11-2022
ASAP xaricdə təhsil alan gənclər üçün yeni karyera imkanları yaradır
22:21 / 28-11-2022
Deputat Cəbi Quliyev Babək rayonunda şəhid ailələrini ziyarət edib
21:52 / 28-11-2022
Lukaşenko Putinlə görüşəcəyini açıqlayıb
21:33 / 28-11-2022
Messi meksikalı boksçu Alvaresi əsəbiləşdirib
MİRZƏ ƏLƏKBƏR SABİR VƏ UŞAQ ŞƏXSİYYƏTİ-KAMAL CAMALOV
Tarix: 01-04-2022 23:34 | Bölmə: Ədəbiyyat
Mirzə Ələkbər Sabirin anadan olmasının 160 illiyi münasibətilə
Uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər bizim gələcəyimizdir. Onları xoşbəxt gələcək görüşü ruhunda böyütmək, hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq ümumxalq əhəmiyyətli bir məsələdir. Bu işdə gecikmək, “uşaqdır, sonra düzələr”, “böyüyəndə anlar” “fəlsəfəsi” ilə arxayınlaşmaq, özünə təsəlli vermək gəlmiş-getmiş çox insanları zillət, fəlakət oduna salmışdır. Əyri bitmiş ağacı düzəltmək çətin olduğu kimi mənəvi cəhətdən şikəst böyüyən uşaqları sağaltmaq ondan da çətindir. Uşaq və yeniyetmələrin yenidən tərbiyəsi böyük pedaqoji ustalıq, dərin bilik, təcrübə, səbr, dözüm və vaxt istəyir. Altı aylıq uşağın tərbiyəsi üçün bir psixoloqdan məsləhət istədikdə o, uşağın yaşını öyrənib valideynlərin altı ay gecikdiklərini söyləmişdir. Bu kimi narahat edici məsələlər uşaq ruhunun bilicisi adlandırdığımız pedaqoq və maarifçi Mirzə Ələkbər Sabiri də dərindən düşündürmüşdür. Müdrik Sabir tək uşaq şeirləri yazmaqla işini bitmiş hesab etməmiş, həmçinin hansı üsul, vasitə və tərzlərdən istifadə etməyin yollarını da göstərmişdir. Akademik Əziz Mirəhmədovun sözləri ilə desək “uşaq şeirlərində biz həm əsrin tələbləri, həm də uşaq ədəbiyyatının inkişafı nöqteyi-nəzərindən mühüm bir məsələni şair tərəfindən səylə işləndiyini görürük”.
Mirzə Ələkbər Sabirin “özünəməxsus orijinal uşaq şeirlərinin formaları onların mündəricəsinə tam uyarlıdır”. “Ə.Sabir Tahirzadə” adlı bir çox imzası ilə “Məktəb şagirdlərinə töhfə” [“Səda” qəzeti, 25 fevral 1910, №46], “Ə.Sabir Tahirzadə” imzası ilə “Təbib ilə xəstə” [“Həqiqət” qəzeti, 18 iyun 1910, №138], yaxud “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddinin yorğanı” [“Günəş” qəzeti, 23 noyabr 1910, №75], yenə də “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddin və oğru” [“Günəş” qəzeti, 2 yanvar 1911, №1], “Ə.S.” “Yalançı çoban” [“Yeni həqiqət” qəzeti, 11 fevral 1911, №18] mənzum hekayələrini ancaq və ancaq valideynlərə kömək kimi uşaqların tərbiyəsinin formalaşmasına həsr etmişdir.
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlarını məktəblərə verməyən valideynlərə üz tutaraq deyirdi ki, əgər cənnət, hətta cənnətin misilsiz guşəsini arzulayırsınızsa o zaman uşaqlarınızı elm, təhsil alması üçün məktəblərə göndərin. Yeddi bənddən ibarət “Məktəb şərqisi” şeirində “Ə.Sabir Tahirzadə Şamaxı” adlı imza ilə yazırdı:
Məktəb, məktəb, nə dilgüşasən
Cənnət, cənnət desəm səzasən.
Şadəm, şadəmtəfərrücündən,
Əlhəq, əlhəq, gözəl binasən!
Mirzə Ələkbər Sabir yazır ki, kiçik yaşlarından uşağın arzu və istəklərinin qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsi onun xudpəsənd böyüməsinə şərait yaradır. Belə uşaqlar sonralar cəmiyyətdə də xudpəsənd, müstəbid olurlar. Onların bu arzu və istəkləri cəmiyyətin mənafeyi ilə uyğun gəlmir. Çox vaxt bu arzu və istəkdən əl çəkmək böyük mənəvi və fiziki qüvvə, vətəndaşlıq qeyrəti, iradə istəyidir. Bəzən yeniyetmədə bu qüvvə və qeyrət, vətəndaşlıq duyğusu çatışmır, öz cüzi mənafeyini cəmiyyətin mənafeyindən üstün tutur. Buna görə də uşağın tərbiyəsi ailənin düzgün tərbiyə baxışından yaranır. Cəmiyyət hər bir valideyn qarşısında mərd, əsil vətəndaş, gözəl insan yetişdirmək kimi şərəfli bir vəzifə qoyur. Ona görə də şair “uşaqlar üçün sadə, yığcam əsərlər yazmaqla” istəyir ki, valideynlər balaca yaşlarında uşaqları əməyə, zəhmətə alışdırsın. Bu münasibətlə Mirzə Ələkbər Sabir yazir:
Ey uşaqlar, uşaqlıq əyyami, –
Gələn əyyamın ondadır kami.
Kim ki, qeyrətlə zəhmətə alışar,
Kəsbi-irfanəruzü şəb çalışar, -
Zəhməti mayeyi-səadət olar,
Yaşadıqca həmişə rahət olar.
Kim ki, tənbəlliyə məhəbbət edər,
Daim əyləncələrlə ülfət edər,
Keçirir vəqtini cəhalət ilə,
Bütün ömrü keçər səfalət ilə.
İştə, övlad, siz bu halı görün,
Bu iki vazeh ehtimalı görün;
Vəqtdən daim istifadə edin,
Elm təhsilini iradə edin...
Ailədəki saflıq, mehribanlıq, səmimiyyət, yüksək ideal uşağın mənəvi cəhətdən sağlam böyüməsi üçün ən etibarlı zəmindir. İlk dəfə dünyaya göz açan uşaq ailədə hökm sürən münasibətlər mövqeyindən ətraf mühitə qiymət verir; ailə münasibətlərində cəmiyyətin bir növ modelini görür. Buna görə də istər ailədə, istərsə də hər hansi bir kollektivdə uşaq-yeniyetmə elə bir qayğı ilə əhatə olunmalı, ona elə bir şərait yaradılmalıdır ki, o, keçmişin iyrənc qalıqları – oğurluq, quldurluq, şəxsi mənfəət güdmək kimi hərəkətlərə yol verməsin: öz insanlıq ləyaqətini səmərəli, şərəfli əməkdə görsün.
“Ə.S.” imzası ilə “Yeni füyuzat” jurnalında işıqlandırdığı “Uşaq və pul” şeirində oxuyuruq ki, yol ilə gedən bir sail qocanın bumajniki düşür. Bunu görən uşaq onu götürərək evə çatmağa tələsir. Anasına yolda baş verən olub-keçənləri danışır. Bundan sonra onların da artıq pulu olacağını, heç nəyə ehtiyacı qalmayacaqlarını dedikdə ana bir başqa məzmunda övladına təsirli sözlə belə başa salır:
Dedi: “Oğlum, nə sərd imiş qanın
Ki, buna razı oldu vicdanın?
Tifli-məsum ikən günah etdin,
Kəndi vicdanını təbah etdin.
Niyə verdin fənayə doğruluğu,
İrtikab eylədin bu oğruluğu?
Hiç zənn etməm, özgənin mali
Bizi zəngin qılıb, edə ali.
Yox, yox, oğlum, inan ki, xar oluruz!
Ərzəli-əhli-ruzigar oluruz!
Xain olsaq əgər bu dünyadə,
İrzü namusumuz gedər badə;
Gözümüz müntəhayi-zillətdən
Baxamaz kimsəyə xəcalətdən;
Gərçi pul çox fərəhfəzadır, oğul,
Leyk namus pəkbəhadır, oğul!”.
Burada görkəmli fıransız təyyarəçisi və yazıçısı AntuanEkzüperinin aşağıdakı sözlərini xatırlatmamaq olmur: “İnsan olduğunu düşünmək – öz məsuliyyətini hiss eləmək deməkdir”. Mirzə Ələkbər Sabir uşaq şeirlərində onu da göstərir ki, hər bir valideyn isə övladının kimlərlə yoldaşlıq, dosluq etdiyini, bu dostluğun hansı prinsiplər üzərində qurulduğunu bilməli, övladının düzgün yoldan sapmasına imkan verməməlidir.
“Ə.S.” imzası ilə çap olunan M.Ə.Sabirin “Camuşçu və sel” əsərində də, həmçinin, ideya-məzmun cəhətdən sərfəli olan estetik təsirin daha da qüvvətliliyi mənasında ilk mənbəni təkrar etməyən, orijinal ideyalı və məzmunlu uşaq əsəri kimi meydana çıxmışdır. “Camuşçu və sel” əsərinin məzmunu uşaqların həyatı və tərbiyəsi ilə bilavasitə əlaqələndirməyə xidmət edir.
M.Ə.Sabirin “Ə.S.” imzası ilə qələmə aldığı “Artıq alıb, əskik satan tacir” şeiri də uşaqların maraq dairəsi, yaş səviyələri, dərketmə qabiliyyəti baxımından da təqdirəlayiqdir. Göstərilir ki, çəkidə artığına alıb əskiyinə satan tacirin oğlu atasının dəsti-xəttini tutub. Atasının dükanda olmamasından istifadə edən oğul atasından oğurlamaq istəyir. Ata oğlunu oğurluq üstündə tutan zaman oğlunu sillələyir. Bunu görən nurani qoca isə işə qarışaraq belə deyir:
Əkdiyin danənin budur səməri,
Səndən əxz eyləyib həmin hünəri.
...Tərbiyətmüstəhəddir, övlad
Pədərindən nə görsə, eylər yad.
...Saleh ol, saleh olsun övladın!
Taleh ol, taleh olsun övladın!
SONDA BELƏ NƏTİCƏYƏ GƏLİRİK:
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqların, yeniyetmələrin tərbiyəsini, onların bir şəxsiyyət kimi, vətəndaş kimi, kamil insan kimi tərbiyə olunmasını vəzifəsindən asılı olmayaraq hər bir valideynin borc, şərəf işi hesab etmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir valideynin əməlini aydın, sadə, təsirli misralarla göstərmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir uşaq şeirində valideynləri və uşaqları halal əməyə səsləmiş, işgüzarlıq tərbiyəsinə önəm vermişdir;
Mirzə Ələkbər Sabirin uşaqlar üçün sadə yazdığı hər bir şeirin finalında və ya sonunda ibrətamiz nəticə çıxarmışdır;
Uşaqların maraq dairəsini, yaş səviyyələrini nəzərə alan Mirzə Ələkbər Sabirin yazdığı hər bir şeir ibrətamiz səciyyə daşıyır;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlar üçün yazılmış əsərlərinin hər birində atalar sözlərindən istifadə edərək estetik fikri daha qabartmış, ümumiləşdirici mahiyyəti və bədii ifadəni aydın fərqləndirmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqları vətənə, xalqın adət və ənənələrinə və ya milli dəyərlərə mə-həbbət ruhunda böyütməyi əsas amil saymışdır.
KAMAL HƏSƏN oğlu CAMALOV,
Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu,
Pedaqogika elmləri doktoru,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Baxış sayı: 298
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-04-2022 23:34 | Bölmə: Ədəbiyyat
Mirzə Ələkbər Sabirin anadan olmasının 160 illiyi münasibətilə
Uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər bizim gələcəyimizdir. Onları xoşbəxt gələcək görüşü ruhunda böyütmək, hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq ümumxalq əhəmiyyətli bir məsələdir. Bu işdə gecikmək, “uşaqdır, sonra düzələr”, “böyüyəndə anlar” “fəlsəfəsi” ilə arxayınlaşmaq, özünə təsəlli vermək gəlmiş-getmiş çox insanları zillət, fəlakət oduna salmışdır. Əyri bitmiş ağacı düzəltmək çətin olduğu kimi mənəvi cəhətdən şikəst böyüyən uşaqları sağaltmaq ondan da çətindir. Uşaq və yeniyetmələrin yenidən tərbiyəsi böyük pedaqoji ustalıq, dərin bilik, təcrübə, səbr, dözüm və vaxt istəyir. Altı aylıq uşağın tərbiyəsi üçün bir psixoloqdan məsləhət istədikdə o, uşağın yaşını öyrənib valideynlərin altı ay gecikdiklərini söyləmişdir. Bu kimi narahat edici məsələlər uşaq ruhunun bilicisi adlandırdığımız pedaqoq və maarifçi Mirzə Ələkbər Sabiri də dərindən düşündürmüşdür. Müdrik Sabir tək uşaq şeirləri yazmaqla işini bitmiş hesab etməmiş, həmçinin hansı üsul, vasitə və tərzlərdən istifadə etməyin yollarını da göstərmişdir. Akademik Əziz Mirəhmədovun sözləri ilə desək “uşaq şeirlərində biz həm əsrin tələbləri, həm də uşaq ədəbiyyatının inkişafı nöqteyi-nəzərindən mühüm bir məsələni şair tərəfindən səylə işləndiyini görürük”.
Mirzə Ələkbər Sabirin “özünəməxsus orijinal uşaq şeirlərinin formaları onların mündəricəsinə tam uyarlıdır”. “Ə.Sabir Tahirzadə” adlı bir çox imzası ilə “Məktəb şagirdlərinə töhfə” [“Səda” qəzeti, 25 fevral 1910, №46], “Ə.Sabir Tahirzadə” imzası ilə “Təbib ilə xəstə” [“Həqiqət” qəzeti, 18 iyun 1910, №138], yaxud “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddinin yorğanı” [“Günəş” qəzeti, 23 noyabr 1910, №75], yenə də “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddin və oğru” [“Günəş” qəzeti, 2 yanvar 1911, №1], “Ə.S.” “Yalançı çoban” [“Yeni həqiqət” qəzeti, 11 fevral 1911, №18] mənzum hekayələrini ancaq və ancaq valideynlərə kömək kimi uşaqların tərbiyəsinin formalaşmasına həsr etmişdir.
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlarını məktəblərə verməyən valideynlərə üz tutaraq deyirdi ki, əgər cənnət, hətta cənnətin misilsiz guşəsini arzulayırsınızsa o zaman uşaqlarınızı elm, təhsil alması üçün məktəblərə göndərin. Yeddi bənddən ibarət “Məktəb şərqisi” şeirində “Ə.Sabir Tahirzadə Şamaxı” adlı imza ilə yazırdı:
Məktəb, məktəb, nə dilgüşasən
Cənnət, cənnət desəm səzasən.
Şadəm, şadəmtəfərrücündən,
Əlhəq, əlhəq, gözəl binasən!
Mirzə Ələkbər Sabir yazır ki, kiçik yaşlarından uşağın arzu və istəklərinin qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsi onun xudpəsənd böyüməsinə şərait yaradır. Belə uşaqlar sonralar cəmiyyətdə də xudpəsənd, müstəbid olurlar. Onların bu arzu və istəkləri cəmiyyətin mənafeyi ilə uyğun gəlmir. Çox vaxt bu arzu və istəkdən əl çəkmək böyük mənəvi və fiziki qüvvə, vətəndaşlıq qeyrəti, iradə istəyidir. Bəzən yeniyetmədə bu qüvvə və qeyrət, vətəndaşlıq duyğusu çatışmır, öz cüzi mənafeyini cəmiyyətin mənafeyindən üstün tutur. Buna görə də uşağın tərbiyəsi ailənin düzgün tərbiyə baxışından yaranır. Cəmiyyət hər bir valideyn qarşısında mərd, əsil vətəndaş, gözəl insan yetişdirmək kimi şərəfli bir vəzifə qoyur. Ona görə də şair “uşaqlar üçün sadə, yığcam əsərlər yazmaqla” istəyir ki, valideynlər balaca yaşlarında uşaqları əməyə, zəhmətə alışdırsın. Bu münasibətlə Mirzə Ələkbər Sabir yazir:
Ey uşaqlar, uşaqlıq əyyami, –
Gələn əyyamın ondadır kami.
Kim ki, qeyrətlə zəhmətə alışar,
Kəsbi-irfanəruzü şəb çalışar, -
Zəhməti mayeyi-səadət olar,
Yaşadıqca həmişə rahət olar.
Kim ki, tənbəlliyə məhəbbət edər,
Daim əyləncələrlə ülfət edər,
Keçirir vəqtini cəhalət ilə,
Bütün ömrü keçər səfalət ilə.
İştə, övlad, siz bu halı görün,
Bu iki vazeh ehtimalı görün;
Vəqtdən daim istifadə edin,
Elm təhsilini iradə edin...
Ailədəki saflıq, mehribanlıq, səmimiyyət, yüksək ideal uşağın mənəvi cəhətdən sağlam böyüməsi üçün ən etibarlı zəmindir. İlk dəfə dünyaya göz açan uşaq ailədə hökm sürən münasibətlər mövqeyindən ətraf mühitə qiymət verir; ailə münasibətlərində cəmiyyətin bir növ modelini görür. Buna görə də istər ailədə, istərsə də hər hansi bir kollektivdə uşaq-yeniyetmə elə bir qayğı ilə əhatə olunmalı, ona elə bir şərait yaradılmalıdır ki, o, keçmişin iyrənc qalıqları – oğurluq, quldurluq, şəxsi mənfəət güdmək kimi hərəkətlərə yol verməsin: öz insanlıq ləyaqətini səmərəli, şərəfli əməkdə görsün.
“Ə.S.” imzası ilə “Yeni füyuzat” jurnalında işıqlandırdığı “Uşaq və pul” şeirində oxuyuruq ki, yol ilə gedən bir sail qocanın bumajniki düşür. Bunu görən uşaq onu götürərək evə çatmağa tələsir. Anasına yolda baş verən olub-keçənləri danışır. Bundan sonra onların da artıq pulu olacağını, heç nəyə ehtiyacı qalmayacaqlarını dedikdə ana bir başqa məzmunda övladına təsirli sözlə belə başa salır:
Dedi: “Oğlum, nə sərd imiş qanın
Ki, buna razı oldu vicdanın?
Tifli-məsum ikən günah etdin,
Kəndi vicdanını təbah etdin.
Niyə verdin fənayə doğruluğu,
İrtikab eylədin bu oğruluğu?
Hiç zənn etməm, özgənin mali
Bizi zəngin qılıb, edə ali.
Yox, yox, oğlum, inan ki, xar oluruz!
Ərzəli-əhli-ruzigar oluruz!
Xain olsaq əgər bu dünyadə,
İrzü namusumuz gedər badə;
Gözümüz müntəhayi-zillətdən
Baxamaz kimsəyə xəcalətdən;
Gərçi pul çox fərəhfəzadır, oğul,
Leyk namus pəkbəhadır, oğul!”.
Burada görkəmli fıransız təyyarəçisi və yazıçısı AntuanEkzüperinin aşağıdakı sözlərini xatırlatmamaq olmur: “İnsan olduğunu düşünmək – öz məsuliyyətini hiss eləmək deməkdir”. Mirzə Ələkbər Sabir uşaq şeirlərində onu da göstərir ki, hər bir valideyn isə övladının kimlərlə yoldaşlıq, dosluq etdiyini, bu dostluğun hansı prinsiplər üzərində qurulduğunu bilməli, övladının düzgün yoldan sapmasına imkan verməməlidir.
“Ə.S.” imzası ilə çap olunan M.Ə.Sabirin “Camuşçu və sel” əsərində də, həmçinin, ideya-məzmun cəhətdən sərfəli olan estetik təsirin daha da qüvvətliliyi mənasında ilk mənbəni təkrar etməyən, orijinal ideyalı və məzmunlu uşaq əsəri kimi meydana çıxmışdır. “Camuşçu və sel” əsərinin məzmunu uşaqların həyatı və tərbiyəsi ilə bilavasitə əlaqələndirməyə xidmət edir.
M.Ə.Sabirin “Ə.S.” imzası ilə qələmə aldığı “Artıq alıb, əskik satan tacir” şeiri də uşaqların maraq dairəsi, yaş səviyələri, dərketmə qabiliyyəti baxımından da təqdirəlayiqdir. Göstərilir ki, çəkidə artığına alıb əskiyinə satan tacirin oğlu atasının dəsti-xəttini tutub. Atasının dükanda olmamasından istifadə edən oğul atasından oğurlamaq istəyir. Ata oğlunu oğurluq üstündə tutan zaman oğlunu sillələyir. Bunu görən nurani qoca isə işə qarışaraq belə deyir:
Əkdiyin danənin budur səməri,
Səndən əxz eyləyib həmin hünəri.
...Tərbiyətmüstəhəddir, övlad
Pədərindən nə görsə, eylər yad.
...Saleh ol, saleh olsun övladın!
Taleh ol, taleh olsun övladın!
SONDA BELƏ NƏTİCƏYƏ GƏLİRİK:
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqların, yeniyetmələrin tərbiyəsini, onların bir şəxsiyyət kimi, vətəndaş kimi, kamil insan kimi tərbiyə olunmasını vəzifəsindən asılı olmayaraq hər bir valideynin borc, şərəf işi hesab etmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir valideynin əməlini aydın, sadə, təsirli misralarla göstərmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir uşaq şeirində valideynləri və uşaqları halal əməyə səsləmiş, işgüzarlıq tərbiyəsinə önəm vermişdir;
Mirzə Ələkbər Sabirin uşaqlar üçün sadə yazdığı hər bir şeirin finalında və ya sonunda ibrətamiz nəticə çıxarmışdır;
Uşaqların maraq dairəsini, yaş səviyyələrini nəzərə alan Mirzə Ələkbər Sabirin yazdığı hər bir şeir ibrətamiz səciyyə daşıyır;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlar üçün yazılmış əsərlərinin hər birində atalar sözlərindən istifadə edərək estetik fikri daha qabartmış, ümumiləşdirici mahiyyəti və bədii ifadəni aydın fərqləndirmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqları vətənə, xalqın adət və ənənələrinə və ya milli dəyərlərə mə-həbbət ruhunda böyütməyi əsas amil saymışdır.
KAMAL HƏSƏN oğlu CAMALOV,
Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu,
Pedaqogika elmləri doktoru,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Baxış sayı: 298
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:30
Yeni nəşr olunan kitabların təqdimatı olub
25-11-2022, 08:23
“RUHUMUZUN YAZ HAVASI” HAMIYA XOŞ ANLAR BƏXŞ ETDİ
23-11-2022, 17:54
“Naxçıvanın dövlətçilik tarixi” kitabı çapdan çıxıb
19-11-2022, 21:55
Leyli Nur Novruzova-Hekaylər və şeirlər
16-11-2022, 12:37
Xəlil paşa Kutun xatirələri ana dilimizə tərcümə olunub
15-11-2022, 22:08
Naxçıvan tarixi ilə bağlı araşdırmalar daha iki əsərdə əksini tapıb
14-11-2022, 11:27
Türk dünyasının ana dili amili
3-11-2022, 09:07
“Əbədiyyət yolu” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
3-11-2022, 08:41
Şuşa, salam!-Əkbər Qoşalı
2-11-2022, 20:02
“Vətən bizə oğul dedi” kitabının təqdimat mərasimi oldu - Fotolar
26-10-2022, 23:55
Deputat xalq yazıçısı haqda yazdı:"Azərbaycan insanı 50 ildir onun əsərlərini sevə-sevə oxuyur"
26-10-2022, 23:11
“Elmi əsərlər” jurnalının yeni nömrəsi çapdan çıxıb
26-10-2022, 22:01
TARİX YAZDIQ-Ədalət Əroğlu-Sabaha-inamla.az-da
26-10-2022, 19:30
ADPU-nun Şəki filialında “Türk dünyası” toplusunun təqdimatı olub
25-10-2022, 21:48
Ədalət Əroğlu ildönümü olan şəhidimizə şeir həsr etdi
18-10-2022, 16:40
Hüseyn Cavid yaradıcılığı fəlsəfi və ideoloji baxımdan təhlil olunub
10-10-2022, 23:41
Zəngəzur haqqında ilk xarici müəllifin əsəri təqdim olundu
7-10-2022, 23:14
“Maarifçi, pedaqoq M.T.Sidqinin həyatı və yaradıcılığı” mövzusunda açıq dərs keçirilib
6-10-2022, 22:55
Qaraxan Əkbəroğlu-ŞEİRLƏR
6-10-2022, 22:15
İBRAHİM YUSİFOĞLUNUN VƏTƏN VƏ YURD SEVGİSİ-Gülbəniz Babayeva
5-10-2022, 17:57
“Naxçıvan ədəbi-mühitində Ordubadi yaradıcılığı ” mövzusuna həsr olunmuş tədbir həyata keçirilib
3-10-2022, 22:08
İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ- ŞEİRLƏR
18-09-2022, 22:27
“Türk ruhunun söz bayrağı ƏHMƏD CAVAD” kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
16-09-2022, 11:24
Şəhidim-Xalidə Nuray
15-09-2022, 11:14
Qələmsiz yazılanlar - Rəşad Məcidin status-esseləri
14-09-2022, 00:26
Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu “Din araşdırmaları” jurnalının doqquzuncu sayına məqalə qəbulu elan edir
13-09-2022, 22:53
Qənirə Paşayeva Bərdə rayon Mədəniyyət Mərkəzində Xurşidbanu Natəvanın 190 illiyinə həsr olunmuş tədbirdə və həmmüəllifi olduğu kitabın təqdimatında çıxış edib
13-09-2022, 04:54
“Doğma yurdum”bədii qiraət və orijinal şeir müsabiqəsi keçirildi
13-09-2022, 04:21
Almas İldırımın anadan olmasının 115, vəfatının 70-ci ildönümü münasibəti ilə tədbir keçirilib
13-09-2022, 01:41
Şair Mürvət Qədimoğlu Həkərinin 70 illik yubileyi və "Qayıt yurda, qayıt" kitabının təqdimatı keçirilib -VİDEO
9-09-2022, 21:17
Qənirə Paşayeva şair-pedaqoq Ofelya Babayeva və şair-tərcüməçi İbrahim İlyaslı ilə görüşüb
9-09-2022, 21:08
“Naxçıvan ədəbi mühiti” mövuzusunda tədbir keçirilib
9-09-2022, 20:47
Naxçıvan göycəsi haqqında məqalə “İrs”də dərc olunub
7-09-2022, 19:32
Qənirə Paşayeva qocaman şair-tərcüməçi AĞASƏFA Yəhyayevi 80 illik yubileyi münasibəti ilə təbrik edib
6-09-2022, 21:34
“İlahiyyat” jurnalı çap olunub
2-09-2022, 20:37
Qaraxan Əkbəroğlu-ŞEİRLƏR-Sabaha-inamla.az-da
1-09-2022, 20:09
Uzaqlardakı isti ürək...-Əkbər Qoşalı
15-08-2022, 13:00
Şair Əliyar Mərdiyev Sabaha-inamla.az-ın qonağı olub-VİDEO
12-08-2022, 02:40
Qaraxan Əkbəroğlu-ŞEİRLƏR-Sabaha-inamla.az
7-08-2022, 00:20
Miraslan Rasim-ŞEİRLƏR-Sabaha-inamla.az-da
30-07-2022, 22:31
"ƏDALƏT İŞIĞINDA" Ədəbi-bədii məclisində növbəti tədbir
29-07-2022, 13:15
QIRĞIZSTANDAN GƏLƏN XOŞ SORAQ- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
23-07-2022, 14:25
XURŞİDBANU NATƏVAN:ƏZİZ VƏ QİYMƏTLİ SİMA-Kamal Həsən oğlu Camalov
8-07-2022, 02:15
ABAD CƏBRAYILDA GÖRÜŞƏK-TARİYEL ABBASLI
5-07-2022, 23:30
“Qarabağ Azərbaycandır!” kitabının təqdimatı oldu - Fotolar
23-06-2022, 23:16
Yeni nəşr olunan kitabların təqdimatı keçirilib