00:22 / 07-12-2025
Ermənistanda azərbaycandilli kanal bağlandı
00:16 / 07-12-2025
Elmar Qasımov 35 yaşında çempion oldu - Video
00:09 / 07-12-2025
Tülin Ələkbərova haqda bu dəfə həbs qərarı verildi
00:00 / 07-12-2025
Ritter: "Tramp Rusiya ilə münaqişəyə başlayarsa, Avropanı xilas etməkdən imtina etdi"
21:37 / 06-12-2025
Zelenski Uitkoff və Kuşnerlə danışdığını açıqladı
21:29 / 06-12-2025
"The Independent": Makron, Merz və Starmer Zelenski ilə görüşə hazırlaşır
19:50 / 06-12-2025
Dmitriyev ABŞ-ın yeni milli təhlükəsizlik strategiyasını dürüst adlandırdı
19:47 / 06-12-2025
Bədən tərbiyəsi dərsi zamanı məktəbli ipdən yıxılıb
19:44 / 06-12-2025
Bir kişini öldürməkdə ittiham olunanlar həbs edilib
19:40 / 06-12-2025
Fərdi evdə baş verən yanğında bir qadın ölüb
19:38 / 06-12-2025
Polis birinci kurs tələbəsini saxlayıb
19:34 / 06-12-2025
Sarkozi həbsxanada taxıl batonları və süd məhsulları ilə dolanırdı
19:30 / 06-12-2025
4,1 bal gücündə zəlzələ baş verib
13:04 / 06-12-2025
Ufada Rusiya Qadınlar Boks Çempionatı başa çatdı
12:58 / 06-12-2025
Safonov və Zabarnı PSJ məşqində eyni komandada oynayıblar
12:55 / 06-12-2025
Qırğızıstan Prezidenti Japarov Putindən ad günü təbriki alıb
12:50 / 06-12-2025
Güclü külək Milad ağacını aşırıb
12:46 / 06-12-2025
Pis hava şəraiti səbəbindən təyyarə iki dəfə eniş edə bilməyib
12:38 / 06-12-2025
Qvadelupada Milad şənliyində avtomobil izdihamın üzərinə sürülüb
12:35 / 06-12-2025
Yanğın nəticəsində bir kişi və bir qadın xəsarət alıb
12:32 / 06-12-2025
Təqaüdçüdən təxminən 500.000 rubl oğurlayan çirkli pul yuyan şəxs saxlanılıb
12:16 / 06-12-2025
Paraşütçülərə hücumda iştirak edən şəxs həbs edilib
12:11 / 06-12-2025
İki residivist avtomobil almaq bəhanəsi ilə Tümen sakinini öldürdü
12:08 / 06-12-2025
Avtomobil və nağd pul oğurluğuna görə iki 17 yaşlı gənc həbs edilib
22:57 / 05-12-2025
Baş prokuror Sumqayıt şəhərində vətəndaşları qəbul edib
22:45 / 05-12-2025
MN-in Tibbi Sənədlər Arxivinin rəisi həbs olundu
22:32 / 05-12-2025
FIFA Sülh Mükafatını Trampa verdilər
22:24 / 05-12-2025
Bu həkimlər işləyə bilmək üçün rüşvət verib - Siyahı və məbləğ
22:13 / 05-12-2025
Fərid Əhmədov Bərdədə vətəndaşları qəbul edib - Fotolar
22:08 / 05-12-2025
Yabloko sədrinin müavini Lev Şlosberq Rusiya ordusu haqqında yalan xəbərlərə görə həbs edilib
21:23 / 05-12-2025
Moskvada Dövlət Duması binasının yaxınlığında polis əmrlərinə tabe olmadıqlarına görə üç nəfər həbs edilib
21:20 / 05-12-2025
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin veteranlarının abidəsinin təhqir edilməsində şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
21:14 / 05-12-2025
NYT: Avropa Komissiyası Ukraynadakı korrupsiya ilə bağlı gizli hesabat alıb
21:09 / 05-12-2025
Orban Rusiya-ABŞ danışıqlarını Avropa üçün dönüş nöqtəsi adlandırdı
21:07 / 05-12-2025
Labubuda aşkar edilən zəhərli maddə bədəndə toplanır
20:54 / 05-12-2025
"Reuters": AB və G7 Rusiya neftinin dəniz yolu ilə daşınmasına qoyulan qadağanı müzakirə edib
20:51 / 05-12-2025
Hindistan Prezidenti Murmu Putin üçün vegetarian şam yeməyi təşkil etdi
20:48 / 05-12-2025
Sakinləri 35 milyon rubl şantaj etdiklərinə görə həbs olunublar
MİRZƏ ƏLƏKBƏR SABİR VƏ UŞAQ ŞƏXSİYYƏTİ-KAMAL CAMALOV
Tarix: 01-04-2022 23:34 | Bölmə: Ədəbiyyat
Mirzə Ələkbər Sabirin anadan olmasının 160 illiyi münasibətilə
Uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər bizim gələcəyimizdir. Onları xoşbəxt gələcək görüşü ruhunda böyütmək, hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq ümumxalq əhəmiyyətli bir məsələdir. Bu işdə gecikmək, “uşaqdır, sonra düzələr”, “böyüyəndə anlar” “fəlsəfəsi” ilə arxayınlaşmaq, özünə təsəlli vermək gəlmiş-getmiş çox insanları zillət, fəlakət oduna salmışdır. Əyri bitmiş ağacı düzəltmək çətin olduğu kimi mənəvi cəhətdən şikəst böyüyən uşaqları sağaltmaq ondan da çətindir. Uşaq və yeniyetmələrin yenidən tərbiyəsi böyük pedaqoji ustalıq, dərin bilik, təcrübə, səbr, dözüm və vaxt istəyir. Altı aylıq uşağın tərbiyəsi üçün bir psixoloqdan məsləhət istədikdə o, uşağın yaşını öyrənib valideynlərin altı ay gecikdiklərini söyləmişdir. Bu kimi narahat edici məsələlər uşaq ruhunun bilicisi adlandırdığımız pedaqoq və maarifçi Mirzə Ələkbər Sabiri də dərindən düşündürmüşdür. Müdrik Sabir tək uşaq şeirləri yazmaqla işini bitmiş hesab etməmiş, həmçinin hansı üsul, vasitə və tərzlərdən istifadə etməyin yollarını da göstərmişdir. Akademik Əziz Mirəhmədovun sözləri ilə desək “uşaq şeirlərində biz həm əsrin tələbləri, həm də uşaq ədəbiyyatının inkişafı nöqteyi-nəzərindən mühüm bir məsələni şair tərəfindən səylə işləndiyini görürük”.
Mirzə Ələkbər Sabirin “özünəməxsus orijinal uşaq şeirlərinin formaları onların mündəricəsinə tam uyarlıdır”. “Ə.Sabir Tahirzadə” adlı bir çox imzası ilə “Məktəb şagirdlərinə töhfə” [“Səda” qəzeti, 25 fevral 1910, №46], “Ə.Sabir Tahirzadə” imzası ilə “Təbib ilə xəstə” [“Həqiqət” qəzeti, 18 iyun 1910, №138], yaxud “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddinin yorğanı” [“Günəş” qəzeti, 23 noyabr 1910, №75], yenə də “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddin və oğru” [“Günəş” qəzeti, 2 yanvar 1911, №1], “Ə.S.” “Yalançı çoban” [“Yeni həqiqət” qəzeti, 11 fevral 1911, №18] mənzum hekayələrini ancaq və ancaq valideynlərə kömək kimi uşaqların tərbiyəsinin formalaşmasına həsr etmişdir.
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlarını məktəblərə verməyən valideynlərə üz tutaraq deyirdi ki, əgər cənnət, hətta cənnətin misilsiz guşəsini arzulayırsınızsa o zaman uşaqlarınızı elm, təhsil alması üçün məktəblərə göndərin. Yeddi bənddən ibarət “Məktəb şərqisi” şeirində “Ə.Sabir Tahirzadə Şamaxı” adlı imza ilə yazırdı:
Məktəb, məktəb, nə dilgüşasən
Cənnət, cənnət desəm səzasən.
Şadəm, şadəmtəfərrücündən,
Əlhəq, əlhəq, gözəl binasən!
Mirzə Ələkbər Sabir yazır ki, kiçik yaşlarından uşağın arzu və istəklərinin qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsi onun xudpəsənd böyüməsinə şərait yaradır. Belə uşaqlar sonralar cəmiyyətdə də xudpəsənd, müstəbid olurlar. Onların bu arzu və istəkləri cəmiyyətin mənafeyi ilə uyğun gəlmir. Çox vaxt bu arzu və istəkdən əl çəkmək böyük mənəvi və fiziki qüvvə, vətəndaşlıq qeyrəti, iradə istəyidir. Bəzən yeniyetmədə bu qüvvə və qeyrət, vətəndaşlıq duyğusu çatışmır, öz cüzi mənafeyini cəmiyyətin mənafeyindən üstün tutur. Buna görə də uşağın tərbiyəsi ailənin düzgün tərbiyə baxışından yaranır. Cəmiyyət hər bir valideyn qarşısında mərd, əsil vətəndaş, gözəl insan yetişdirmək kimi şərəfli bir vəzifə qoyur. Ona görə də şair “uşaqlar üçün sadə, yığcam əsərlər yazmaqla” istəyir ki, valideynlər balaca yaşlarında uşaqları əməyə, zəhmətə alışdırsın. Bu münasibətlə Mirzə Ələkbər Sabir yazir:
Ey uşaqlar, uşaqlıq əyyami, –
Gələn əyyamın ondadır kami.
Kim ki, qeyrətlə zəhmətə alışar,
Kəsbi-irfanəruzü şəb çalışar, -
Zəhməti mayeyi-səadət olar,
Yaşadıqca həmişə rahət olar.
Kim ki, tənbəlliyə məhəbbət edər,
Daim əyləncələrlə ülfət edər,
Keçirir vəqtini cəhalət ilə,
Bütün ömrü keçər səfalət ilə.
İştə, övlad, siz bu halı görün,
Bu iki vazeh ehtimalı görün;
Vəqtdən daim istifadə edin,
Elm təhsilini iradə edin...
Ailədəki saflıq, mehribanlıq, səmimiyyət, yüksək ideal uşağın mənəvi cəhətdən sağlam böyüməsi üçün ən etibarlı zəmindir. İlk dəfə dünyaya göz açan uşaq ailədə hökm sürən münasibətlər mövqeyindən ətraf mühitə qiymət verir; ailə münasibətlərində cəmiyyətin bir növ modelini görür. Buna görə də istər ailədə, istərsə də hər hansi bir kollektivdə uşaq-yeniyetmə elə bir qayğı ilə əhatə olunmalı, ona elə bir şərait yaradılmalıdır ki, o, keçmişin iyrənc qalıqları – oğurluq, quldurluq, şəxsi mənfəət güdmək kimi hərəkətlərə yol verməsin: öz insanlıq ləyaqətini səmərəli, şərəfli əməkdə görsün.
“Ə.S.” imzası ilə “Yeni füyuzat” jurnalında işıqlandırdığı “Uşaq və pul” şeirində oxuyuruq ki, yol ilə gedən bir sail qocanın bumajniki düşür. Bunu görən uşaq onu götürərək evə çatmağa tələsir. Anasına yolda baş verən olub-keçənləri danışır. Bundan sonra onların da artıq pulu olacağını, heç nəyə ehtiyacı qalmayacaqlarını dedikdə ana bir başqa məzmunda övladına təsirli sözlə belə başa salır:
Dedi: “Oğlum, nə sərd imiş qanın
Ki, buna razı oldu vicdanın?
Tifli-məsum ikən günah etdin,
Kəndi vicdanını təbah etdin.
Niyə verdin fənayə doğruluğu,
İrtikab eylədin bu oğruluğu?
Hiç zənn etməm, özgənin mali
Bizi zəngin qılıb, edə ali.
Yox, yox, oğlum, inan ki, xar oluruz!
Ərzəli-əhli-ruzigar oluruz!
Xain olsaq əgər bu dünyadə,
İrzü namusumuz gedər badə;
Gözümüz müntəhayi-zillətdən
Baxamaz kimsəyə xəcalətdən;
Gərçi pul çox fərəhfəzadır, oğul,
Leyk namus pəkbəhadır, oğul!”.
Burada görkəmli fıransız təyyarəçisi və yazıçısı AntuanEkzüperinin aşağıdakı sözlərini xatırlatmamaq olmur: “İnsan olduğunu düşünmək – öz məsuliyyətini hiss eləmək deməkdir”. Mirzə Ələkbər Sabir uşaq şeirlərində onu da göstərir ki, hər bir valideyn isə övladının kimlərlə yoldaşlıq, dosluq etdiyini, bu dostluğun hansı prinsiplər üzərində qurulduğunu bilməli, övladının düzgün yoldan sapmasına imkan verməməlidir.
“Ə.S.” imzası ilə çap olunan M.Ə.Sabirin “Camuşçu və sel” əsərində də, həmçinin, ideya-məzmun cəhətdən sərfəli olan estetik təsirin daha da qüvvətliliyi mənasında ilk mənbəni təkrar etməyən, orijinal ideyalı və məzmunlu uşaq əsəri kimi meydana çıxmışdır. “Camuşçu və sel” əsərinin məzmunu uşaqların həyatı və tərbiyəsi ilə bilavasitə əlaqələndirməyə xidmət edir.
M.Ə.Sabirin “Ə.S.” imzası ilə qələmə aldığı “Artıq alıb, əskik satan tacir” şeiri də uşaqların maraq dairəsi, yaş səviyələri, dərketmə qabiliyyəti baxımından da təqdirəlayiqdir. Göstərilir ki, çəkidə artığına alıb əskiyinə satan tacirin oğlu atasının dəsti-xəttini tutub. Atasının dükanda olmamasından istifadə edən oğul atasından oğurlamaq istəyir. Ata oğlunu oğurluq üstündə tutan zaman oğlunu sillələyir. Bunu görən nurani qoca isə işə qarışaraq belə deyir:
Əkdiyin danənin budur səməri,
Səndən əxz eyləyib həmin hünəri.
...Tərbiyətmüstəhəddir, övlad
Pədərindən nə görsə, eylər yad.
...Saleh ol, saleh olsun övladın!
Taleh ol, taleh olsun övladın!
SONDA BELƏ NƏTİCƏYƏ GƏLİRİK:
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqların, yeniyetmələrin tərbiyəsini, onların bir şəxsiyyət kimi, vətəndaş kimi, kamil insan kimi tərbiyə olunmasını vəzifəsindən asılı olmayaraq hər bir valideynin borc, şərəf işi hesab etmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir valideynin əməlini aydın, sadə, təsirli misralarla göstərmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir uşaq şeirində valideynləri və uşaqları halal əməyə səsləmiş, işgüzarlıq tərbiyəsinə önəm vermişdir;
Mirzə Ələkbər Sabirin uşaqlar üçün sadə yazdığı hər bir şeirin finalında və ya sonunda ibrətamiz nəticə çıxarmışdır;
Uşaqların maraq dairəsini, yaş səviyyələrini nəzərə alan Mirzə Ələkbər Sabirin yazdığı hər bir şeir ibrətamiz səciyyə daşıyır;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlar üçün yazılmış əsərlərinin hər birində atalar sözlərindən istifadə edərək estetik fikri daha qabartmış, ümumiləşdirici mahiyyəti və bədii ifadəni aydın fərqləndirmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqları vətənə, xalqın adət və ənənələrinə və ya milli dəyərlərə mə-həbbət ruhunda böyütməyi əsas amil saymışdır.
KAMAL HƏSƏN oğlu CAMALOV,
Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu,
Pedaqogika elmləri doktoru,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Baxış sayı: 1 492
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-04-2022 23:34 | Bölmə: Ədəbiyyat
Mirzə Ələkbər Sabirin anadan olmasının 160 illiyi münasibətilə
Uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər bizim gələcəyimizdir. Onları xoşbəxt gələcək görüşü ruhunda böyütmək, hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq ümumxalq əhəmiyyətli bir məsələdir. Bu işdə gecikmək, “uşaqdır, sonra düzələr”, “böyüyəndə anlar” “fəlsəfəsi” ilə arxayınlaşmaq, özünə təsəlli vermək gəlmiş-getmiş çox insanları zillət, fəlakət oduna salmışdır. Əyri bitmiş ağacı düzəltmək çətin olduğu kimi mənəvi cəhətdən şikəst böyüyən uşaqları sağaltmaq ondan da çətindir. Uşaq və yeniyetmələrin yenidən tərbiyəsi böyük pedaqoji ustalıq, dərin bilik, təcrübə, səbr, dözüm və vaxt istəyir. Altı aylıq uşağın tərbiyəsi üçün bir psixoloqdan məsləhət istədikdə o, uşağın yaşını öyrənib valideynlərin altı ay gecikdiklərini söyləmişdir. Bu kimi narahat edici məsələlər uşaq ruhunun bilicisi adlandırdığımız pedaqoq və maarifçi Mirzə Ələkbər Sabiri də dərindən düşündürmüşdür. Müdrik Sabir tək uşaq şeirləri yazmaqla işini bitmiş hesab etməmiş, həmçinin hansı üsul, vasitə və tərzlərdən istifadə etməyin yollarını da göstərmişdir. Akademik Əziz Mirəhmədovun sözləri ilə desək “uşaq şeirlərində biz həm əsrin tələbləri, həm də uşaq ədəbiyyatının inkişafı nöqteyi-nəzərindən mühüm bir məsələni şair tərəfindən səylə işləndiyini görürük”.
Mirzə Ələkbər Sabirin “özünəməxsus orijinal uşaq şeirlərinin formaları onların mündəricəsinə tam uyarlıdır”. “Ə.Sabir Tahirzadə” adlı bir çox imzası ilə “Məktəb şagirdlərinə töhfə” [“Səda” qəzeti, 25 fevral 1910, №46], “Ə.Sabir Tahirzadə” imzası ilə “Təbib ilə xəstə” [“Həqiqət” qəzeti, 18 iyun 1910, №138], yaxud “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddinin yorğanı” [“Günəş” qəzeti, 23 noyabr 1910, №75], yenə də “Ə.S.” imzası ilə “Molla Nəsrəddin və oğru” [“Günəş” qəzeti, 2 yanvar 1911, №1], “Ə.S.” “Yalançı çoban” [“Yeni həqiqət” qəzeti, 11 fevral 1911, №18] mənzum hekayələrini ancaq və ancaq valideynlərə kömək kimi uşaqların tərbiyəsinin formalaşmasına həsr etmişdir.
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlarını məktəblərə verməyən valideynlərə üz tutaraq deyirdi ki, əgər cənnət, hətta cənnətin misilsiz guşəsini arzulayırsınızsa o zaman uşaqlarınızı elm, təhsil alması üçün məktəblərə göndərin. Yeddi bənddən ibarət “Məktəb şərqisi” şeirində “Ə.Sabir Tahirzadə Şamaxı” adlı imza ilə yazırdı:
Məktəb, məktəb, nə dilgüşasən
Cənnət, cənnət desəm səzasən.
Şadəm, şadəmtəfərrücündən,
Əlhəq, əlhəq, gözəl binasən!
Mirzə Ələkbər Sabir yazır ki, kiçik yaşlarından uşağın arzu və istəklərinin qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsi onun xudpəsənd böyüməsinə şərait yaradır. Belə uşaqlar sonralar cəmiyyətdə də xudpəsənd, müstəbid olurlar. Onların bu arzu və istəkləri cəmiyyətin mənafeyi ilə uyğun gəlmir. Çox vaxt bu arzu və istəkdən əl çəkmək böyük mənəvi və fiziki qüvvə, vətəndaşlıq qeyrəti, iradə istəyidir. Bəzən yeniyetmədə bu qüvvə və qeyrət, vətəndaşlıq duyğusu çatışmır, öz cüzi mənafeyini cəmiyyətin mənafeyindən üstün tutur. Buna görə də uşağın tərbiyəsi ailənin düzgün tərbiyə baxışından yaranır. Cəmiyyət hər bir valideyn qarşısında mərd, əsil vətəndaş, gözəl insan yetişdirmək kimi şərəfli bir vəzifə qoyur. Ona görə də şair “uşaqlar üçün sadə, yığcam əsərlər yazmaqla” istəyir ki, valideynlər balaca yaşlarında uşaqları əməyə, zəhmətə alışdırsın. Bu münasibətlə Mirzə Ələkbər Sabir yazir:
Ey uşaqlar, uşaqlıq əyyami, –
Gələn əyyamın ondadır kami.
Kim ki, qeyrətlə zəhmətə alışar,
Kəsbi-irfanəruzü şəb çalışar, -
Zəhməti mayeyi-səadət olar,
Yaşadıqca həmişə rahət olar.
Kim ki, tənbəlliyə məhəbbət edər,
Daim əyləncələrlə ülfət edər,
Keçirir vəqtini cəhalət ilə,
Bütün ömrü keçər səfalət ilə.
İştə, övlad, siz bu halı görün,
Bu iki vazeh ehtimalı görün;
Vəqtdən daim istifadə edin,
Elm təhsilini iradə edin...
Ailədəki saflıq, mehribanlıq, səmimiyyət, yüksək ideal uşağın mənəvi cəhətdən sağlam böyüməsi üçün ən etibarlı zəmindir. İlk dəfə dünyaya göz açan uşaq ailədə hökm sürən münasibətlər mövqeyindən ətraf mühitə qiymət verir; ailə münasibətlərində cəmiyyətin bir növ modelini görür. Buna görə də istər ailədə, istərsə də hər hansi bir kollektivdə uşaq-yeniyetmə elə bir qayğı ilə əhatə olunmalı, ona elə bir şərait yaradılmalıdır ki, o, keçmişin iyrənc qalıqları – oğurluq, quldurluq, şəxsi mənfəət güdmək kimi hərəkətlərə yol verməsin: öz insanlıq ləyaqətini səmərəli, şərəfli əməkdə görsün.
“Ə.S.” imzası ilə “Yeni füyuzat” jurnalında işıqlandırdığı “Uşaq və pul” şeirində oxuyuruq ki, yol ilə gedən bir sail qocanın bumajniki düşür. Bunu görən uşaq onu götürərək evə çatmağa tələsir. Anasına yolda baş verən olub-keçənləri danışır. Bundan sonra onların da artıq pulu olacağını, heç nəyə ehtiyacı qalmayacaqlarını dedikdə ana bir başqa məzmunda övladına təsirli sözlə belə başa salır:
Dedi: “Oğlum, nə sərd imiş qanın
Ki, buna razı oldu vicdanın?
Tifli-məsum ikən günah etdin,
Kəndi vicdanını təbah etdin.
Niyə verdin fənayə doğruluğu,
İrtikab eylədin bu oğruluğu?
Hiç zənn etməm, özgənin mali
Bizi zəngin qılıb, edə ali.
Yox, yox, oğlum, inan ki, xar oluruz!
Ərzəli-əhli-ruzigar oluruz!
Xain olsaq əgər bu dünyadə,
İrzü namusumuz gedər badə;
Gözümüz müntəhayi-zillətdən
Baxamaz kimsəyə xəcalətdən;
Gərçi pul çox fərəhfəzadır, oğul,
Leyk namus pəkbəhadır, oğul!”.
Burada görkəmli fıransız təyyarəçisi və yazıçısı AntuanEkzüperinin aşağıdakı sözlərini xatırlatmamaq olmur: “İnsan olduğunu düşünmək – öz məsuliyyətini hiss eləmək deməkdir”. Mirzə Ələkbər Sabir uşaq şeirlərində onu da göstərir ki, hər bir valideyn isə övladının kimlərlə yoldaşlıq, dosluq etdiyini, bu dostluğun hansı prinsiplər üzərində qurulduğunu bilməli, övladının düzgün yoldan sapmasına imkan verməməlidir.
“Ə.S.” imzası ilə çap olunan M.Ə.Sabirin “Camuşçu və sel” əsərində də, həmçinin, ideya-məzmun cəhətdən sərfəli olan estetik təsirin daha da qüvvətliliyi mənasında ilk mənbəni təkrar etməyən, orijinal ideyalı və məzmunlu uşaq əsəri kimi meydana çıxmışdır. “Camuşçu və sel” əsərinin məzmunu uşaqların həyatı və tərbiyəsi ilə bilavasitə əlaqələndirməyə xidmət edir.
M.Ə.Sabirin “Ə.S.” imzası ilə qələmə aldığı “Artıq alıb, əskik satan tacir” şeiri də uşaqların maraq dairəsi, yaş səviyələri, dərketmə qabiliyyəti baxımından da təqdirəlayiqdir. Göstərilir ki, çəkidə artığına alıb əskiyinə satan tacirin oğlu atasının dəsti-xəttini tutub. Atasının dükanda olmamasından istifadə edən oğul atasından oğurlamaq istəyir. Ata oğlunu oğurluq üstündə tutan zaman oğlunu sillələyir. Bunu görən nurani qoca isə işə qarışaraq belə deyir:
Əkdiyin danənin budur səməri,
Səndən əxz eyləyib həmin hünəri.
...Tərbiyətmüstəhəddir, övlad
Pədərindən nə görsə, eylər yad.
...Saleh ol, saleh olsun övladın!
Taleh ol, taleh olsun övladın!
SONDA BELƏ NƏTİCƏYƏ GƏLİRİK:
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqların, yeniyetmələrin tərbiyəsini, onların bir şəxsiyyət kimi, vətəndaş kimi, kamil insan kimi tərbiyə olunmasını vəzifəsindən asılı olmayaraq hər bir valideynin borc, şərəf işi hesab etmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir valideynin əməlini aydın, sadə, təsirli misralarla göstərmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir hər bir uşaq şeirində valideynləri və uşaqları halal əməyə səsləmiş, işgüzarlıq tərbiyəsinə önəm vermişdir;
Mirzə Ələkbər Sabirin uşaqlar üçün sadə yazdığı hər bir şeirin finalında və ya sonunda ibrətamiz nəticə çıxarmışdır;
Uşaqların maraq dairəsini, yaş səviyyələrini nəzərə alan Mirzə Ələkbər Sabirin yazdığı hər bir şeir ibrətamiz səciyyə daşıyır;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqlar üçün yazılmış əsərlərinin hər birində atalar sözlərindən istifadə edərək estetik fikri daha qabartmış, ümumiləşdirici mahiyyəti və bədii ifadəni aydın fərqləndirmişdir;
Mirzə Ələkbər Sabir uşaqları vətənə, xalqın adət və ənənələrinə və ya milli dəyərlərə mə-həbbət ruhunda böyütməyi əsas amil saymışdır.
KAMAL HƏSƏN oğlu CAMALOV,
Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu,
Pedaqogika elmləri doktoru,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
Baxış sayı: 1 492
Bölməyə aid digər xəbərlər
27-10-2025, 17:07
ŞAMİL ƏNVƏROĞLUNUN YENİ KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLİB-VİDEO+FOTOLAR
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"