02:23 / 04-12-2022
Artem Dzyuba Polşa millisinə nifrət etdiyini etiraf edib
02:11 / 04-12-2022
Zelenski Rusiya neftinin tavan qiymətindən narazı idi
01:41 / 04-12-2022
Hazırda Kliçko administrasiyasında axtarışlar aparılır
01:37 / 04-12-2022
"Oka" ilə qatarın toqquşması nəticəsində iki nəfər ölüb
01:21 / 04-12-2022
Sankt-Peterburq avtomərkəzində güclü yanğın baş verib
01:17 / 04-12-2022
Argentina Avstraliyanı məğlub edərək 1/4 finala yüksəlib
01:08 / 04-12-2022
Lukaşenka: "Moskva və Minsk ordusu vahid ordu kimi hazırlaşır"
01:00 / 04-12-2022
Malıxin One FC titulunu qazandıqdan sonra özünü yaraşıqlı adlandırdı
00:53 / 04-12-2022
Hollandiya ABŞ komandasına qalib gələrək dünya çempionatının 1/4 finalına yüksəlib
00:45 / 04-12-2022
İbrahimoviç zədəsini sağaldır
00:42 / 04-12-2022
Uruqvaylı müdafiəçinin cəzası uzadılıb
00:37 / 04-12-2022
Moskvanın "Çvetnoy" bulvarında restoran yanıb
00:31 / 04-12-2022
Neymar məşqlərə başlayıb
00:27 / 04-12-2022
Messi 1000-ci oyununda qol vurdu
00:21 / 04-12-2022
Mixail Fridman Londonda saxlanılsa da, zaminə buraxılıb
23:33 / 03-12-2022
”Gənclər arasında vətənpərvərlik hissinin təşviqi və düzgün təbliği” layihəsi yekunlaşıb…
22:50 / 03-12-2022
Sumqayıtda “Narkomaniyaya qarşı – Bir kimi birlikdə!” adlı görüş keçirildi
22:14 / 03-12-2022
Peru prezidentinin impiçmenti dekabrın 7-də səsə qoyulacaq
22:07 / 03-12-2022
Makron: Fransa Ukraynanı silahla təmin edir, lakin Rusiyaya zərbələr endirmək üçün deyil
22:04 / 03-12-2022
Dağıstan sahillərində 700-ə yaxın ölü suiti tapılıb
22:01 / 03-12-2022
Rusiyalı zəngin iş adamı Londonda həbs edilib
21:56 / 03-12-2022
Yazıçı İlya Ştemler Sankt-Peterburqda vəfat edib
01:54 / 03-12-2022
Diyetoloq: "ABŞ süni ətin satışına çox erkən icazə verdi"
01:26 / 03-12-2022
Braziliyalılar və isveçrəlilər pley-offun sonuncu iştirakçıları oldu
01:22 / 03-12-2022
Putin Rusiyanın nüvə sistemlərini tərifləyib
01:14 / 03-12-2022
Lukaşenka qayınanasının məsləhətinə qulaq asdığını etiraf edib
01:03 / 03-12-2022
Döyüş Sənətləri İttifaqı NWO zonasına könüllülərdən ibarət dəstə göndərəcək
00:57 / 03-12-2022
Oleq Znarok "Ak Bars"ı tərk edib
00:50 / 03-12-2022
"Forbes": Kolomoyski artıq milyarder deyil
00:40 / 03-12-2022
Aktyor Nuqzar Şariya vəfat edib
00:30 / 03-12-2022
Əfqanıstanın keçmiş baş naziri Kabildə qətlə yetirilib
00:26 / 03-12-2022
Karjakin Rusiya Şahmat Federasiyasına rəhbərlik edə bilər
00:23 / 03-12-2022
Baş Prokurorluq fırıldaqçı saytın necə müəyyən ediləcəyini bildirib
00:18 / 03-12-2022
Portuqaliya Cənubi Koreyaya uduzub- Hər iki komanda pley-off mərhələsinə yüksəlib
00:15 / 03-12-2022
Moskvada Mikoyanovsk Ət Kombinatı yanıb
00:13 / 03-12-2022
Rus Pravoslav Kilsəsi Kiyev-Peçersk Lavrasının şizmatiklərə verilməsi ilə bağlı şayiələri təkzib etdi
00:09 / 03-12-2022
Odessanın mərkəzində sürücü polisə qumbara atıb
00:06 / 03-12-2022
Peleyə tənəffüs yollarının infeksiyası diaqnozu qoyulub
21:00 / 02-12-2022
Fransa Senatından sonra Milli Assambleyanın da Azərbaycan əleyhinə çıxartdıqları qərar riyakarlığın, ikiüzlülüyün ən bariz nümunəsidir-Kamilə Əliyeva
“Azərbaycan minatəmizləməni maliyyələşdirməkdə əksər ölkələrdən daha yaxşıdır” - “Al Jazeera” “Azərbaycan minatəmizləməni maliyyələşdirməkdə əksər ölkələrdən daha yaxşıdır”Dünya
Tarix: 02-10-2022 21:26 | Bölmə: Dünya
“Azərbaycan iqtisadi cəhətdən fəaliyyətləri maliyyələşdirmək üçün əksər ölkələrdən daha yaxşıdır, bununla belə iki il ərzində cəmi 514 kv.km ərazini minalardan təmizləyə bilib. Ümumiyyətlə, minalardan təmizlənməyə ən çox ehtiyacı olan ölkələr buna ən az imkanı olan ölkələrdir, çünki əraziləri minalarla çirkləndirən münaqişələr həm də iqtisadiyyatları məhv edir”.
“Qafqazinfo” “Al Jazeera” nəşrinin minatəmizləmə ilə bağlı “Dünyanın mina probleminin yeni həllinə ehtiyacı var” məqaləsini təqdim edir:
“Ukraynanın şərqində müharibə başlayandan səkkiz il, Rusiyanın genişmiqyaslı hərbi təcavüzündən altı ay sonra Kiyev böyük minalanma problemi ilə üzləşib. Təxminən 160 000 kvadrat kilometr ərazisi minalarla çirklənmiş Ukrayna hazırda dünyanın ən çox minalanmış ölkələrindən biridir. Müqayisə üçün, bu, İrlandiyanın, demək olar ki, ikiqat böyüklüyündə bir ərazidir.
ABŞ gələn il üçün Ukraynada mina əleyhinə fəaliyyət üçün 100 komandanı maliyyələşdirmək üçün 89 milyon dollar vəd edərək bu şeytani problemi həll etmək səylərinə rəhbərlik edib. Bu, müəyyən nəticələr verəcək konkret addımdır. Amma bu kifayət etməyəcək. Minalama cəmi 2, hər minanın çıxarılması isə 1 000 dollara başa gəlir.
Problemin miqyasını ölçmək üçün Cənubi Qafqazda Qarabağ bölgəsinə nəzər salaq. Həmin region 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan və Ermənistan arasında baş vermiş Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra Yer kürəsinin ən sıx minalanmış ərazilərindən birinə çevrildi. 2020-ci ilin sonlarında baş verən qarşıdurma Azərbaycanın ilk münaqişədə itirdiyi əraziləri azad edərək minalanmış torpaqlara giriş imkanı yaratdı. Azərbaycan o vaxtdan işğaldan azad edilmiş əraziləri münaqişədən sonra yenidənqurma üçün təhlükəsiz hala gətirməyə başlayıb. Bu günədək 514 kv.km ərazi təmizlənib. Bu sahədə işləyənlər üçün bu, dərin təsirli səslənə bilər, lakin 11 270 kv.km hələ də yaşayış üçün yararsız olaraq qalır.
Minatəmizləmə ilə bağlı problemin xərcləri. Azərbaycan iqtisadi cəhətdən fəaliyyətləri maliyyələşdirmək üçün əksər ölkələrdən daha yaxşıdır, bununla belə iki il ərzində cəmi 514 kv.km ərazini təmizləyə bilib. Ümumiyyətlə, minalardan təmizlənməyə ən çox ehtiyacı olan ölkələr buna ən az imkanı olan ölkələrdir, çünki əraziləri minalarla çirkləndirən münaqişələr həm də iqtisadiyyatları məhv edir. Maliyyələşdirməni təmin etmək üçün 2030-cu ilə qədər 17 qlobal məqsədlə yanaşı, minasız dünya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) çevrilməlidir.
Bu ideya Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyi (ANAMA) və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı (BMTİP) tərəfindən bu ilin əvvəlində Bakıda təşkil olunmuş Ərazilərin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Humanitar Konfransda irəli sürülüb və müzakirə olunub. Nə hazırkı beynəlxalq razılaşmalar, nə də milli proqramlar kifayət edir.
Minalardan təmizləmə monitorinqinin hesabatına əsasən, 2020-ci ildə dünya üzrə cəmi 153,4 kvadrat kilometr ərazi təmizlənib. O, həmçinin milli minatəmizləmə proqramlarının dörddə birindən azını “yaxşı” və ya “çox yaxşı” kimi qiymətləndirib; qalanları əhəmiyyətli irəliləyiş əldə etmək üçün çox az maliyyələşdirilib. Bu, Ukraynaya yaxşı heç nə vəd etmir.
Bununla belə, minalardan təmizləməyə DİM statusu verilsə, bəhrələri dərhal hiss olunacaq. Birincisi, bu təyinat qlobal səylərin koordinasiyasına kömək edəcək, beynəlxalq maliyyə mexanizmlərinə çıxışı təmin edəcək və maliyyələşdirilməmiş milli proqramların yükünü yüngülləşdirəcək.
İkincisi, DİM statusu minalardan təmizləmə üçün büdcələri, məsələn, təhsilin inkişafı proqramları ilə eyni sıraya qoyaraq bu maliyyələşdirməni məhdudlaşdırmağa kömək edəcək. Vəsaitlərin məhdud olduğu postmüharibə, postkoronavirus şəraitində bu, çox vacibdir.
Üçüncüsü, DİM tədqiqat və inkişaf üçün daha çox maliyyə cəlb edir, bunu biz təmiz enerji və dayanıqlı şəhərləri təşviq etmək səylərində gördük. Minatəmizləmə üçün sadəcə vəsait yatırmaq yetərli deyil: təmizləmə üçün hər vahidə (minaya - red.) düşən xərc azalmalıdır.
Bununla belə, minasız dünyanı DİM-ə çevirmək üçün bəlkə də ən güclü arqument ən sadədir: belə də olmalıdır. Minalarla çirklənmiş ərazilərdə davamlı inkişaf bir yana qalsın, inkişaf belə mümkün deyil.
2017-ci ildə Cenevrə Beynəlxalq Humanitar Minalardan Təmizləmə Mərkəzi və BMTİP-nin birgə araşdırmasına əsasən, minalarla mübarizə BMT-nin mövcud DİM-dən 12-si ilə birbaşa əlaqəlidir, digər dördünü isə dolayı yolla dəstəkləyir. İkinci DİM-i götürək: aclığa son qoymaq, ərzaq təhlükəsizliyinə nail olmaq və dayanıqlı kənd təsərrüfatını təmin etmək. Minalar əkin sahələrinin böyük bir hissəsini əhatə etdiyi yerlərdə - Ukraynada olduğu kimi - ölkənin öz qidasını istehsal etmək qabiliyyətinə birbaşa təsir göstərir. Dördüncü DİM-i götürək: bərabər və inklüziv təhsili təmin etmək. Minalanmış ərazilər uşaqların məktəbə çatmasını xeyli çətinləşdirə bilər və hətta münaqişə zamanı təhsil müəssisələrinin özləri minalana bilər. Bu, istər-istəməz məktəbə qəbula və təhsilə çıxışa təsir göstərir.
Minalanmış torpaqlar yeni problem deyil. Ancaq yeni bir həll lazımdır. Onlardan azad bir dünya görmək istəyiriksə, onlara texniki və ya hərbi deyil, sosial inkişaf məsələsi kimi baxmalıyıq.
Əgər Ukraynada şahidi olduğumuz dəhşətin yaxşı tərəfinin olduğunu söyləmək olarsa, bu, dünyanın diqqətini münaqişə və postmünaqişə zonalarında minaların təmizlənməsi üzrə kritik səylərə yönəldib. Bu diqqəti DİM-ə çevirməyimizi təmin etmək üçün istifadə edilməlidir. Əvvəl-axır DİM-lərin hamısı bir-birinə bağlıdır. Geniş şəkildə dəstəklənən qlobal minatəmizləmə səyləri olmadan digər məqsədlərə nail olmaq üçün heç bir ümid yoxdur”.
Baxış sayı: 72
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 02-10-2022 21:26 | Bölmə: Dünya
“Azərbaycan iqtisadi cəhətdən fəaliyyətləri maliyyələşdirmək üçün əksər ölkələrdən daha yaxşıdır, bununla belə iki il ərzində cəmi 514 kv.km ərazini minalardan təmizləyə bilib. Ümumiyyətlə, minalardan təmizlənməyə ən çox ehtiyacı olan ölkələr buna ən az imkanı olan ölkələrdir, çünki əraziləri minalarla çirkləndirən münaqişələr həm də iqtisadiyyatları məhv edir”.
“Qafqazinfo” “Al Jazeera” nəşrinin minatəmizləmə ilə bağlı “Dünyanın mina probleminin yeni həllinə ehtiyacı var” məqaləsini təqdim edir:
“Ukraynanın şərqində müharibə başlayandan səkkiz il, Rusiyanın genişmiqyaslı hərbi təcavüzündən altı ay sonra Kiyev böyük minalanma problemi ilə üzləşib. Təxminən 160 000 kvadrat kilometr ərazisi minalarla çirklənmiş Ukrayna hazırda dünyanın ən çox minalanmış ölkələrindən biridir. Müqayisə üçün, bu, İrlandiyanın, demək olar ki, ikiqat böyüklüyündə bir ərazidir.
ABŞ gələn il üçün Ukraynada mina əleyhinə fəaliyyət üçün 100 komandanı maliyyələşdirmək üçün 89 milyon dollar vəd edərək bu şeytani problemi həll etmək səylərinə rəhbərlik edib. Bu, müəyyən nəticələr verəcək konkret addımdır. Amma bu kifayət etməyəcək. Minalama cəmi 2, hər minanın çıxarılması isə 1 000 dollara başa gəlir.
Problemin miqyasını ölçmək üçün Cənubi Qafqazda Qarabağ bölgəsinə nəzər salaq. Həmin region 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan və Ermənistan arasında baş vermiş Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra Yer kürəsinin ən sıx minalanmış ərazilərindən birinə çevrildi. 2020-ci ilin sonlarında baş verən qarşıdurma Azərbaycanın ilk münaqişədə itirdiyi əraziləri azad edərək minalanmış torpaqlara giriş imkanı yaratdı. Azərbaycan o vaxtdan işğaldan azad edilmiş əraziləri münaqişədən sonra yenidənqurma üçün təhlükəsiz hala gətirməyə başlayıb. Bu günədək 514 kv.km ərazi təmizlənib. Bu sahədə işləyənlər üçün bu, dərin təsirli səslənə bilər, lakin 11 270 kv.km hələ də yaşayış üçün yararsız olaraq qalır.
Minatəmizləmə ilə bağlı problemin xərcləri. Azərbaycan iqtisadi cəhətdən fəaliyyətləri maliyyələşdirmək üçün əksər ölkələrdən daha yaxşıdır, bununla belə iki il ərzində cəmi 514 kv.km ərazini təmizləyə bilib. Ümumiyyətlə, minalardan təmizlənməyə ən çox ehtiyacı olan ölkələr buna ən az imkanı olan ölkələrdir, çünki əraziləri minalarla çirkləndirən münaqişələr həm də iqtisadiyyatları məhv edir. Maliyyələşdirməni təmin etmək üçün 2030-cu ilə qədər 17 qlobal məqsədlə yanaşı, minasız dünya Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) çevrilməlidir.
Bu ideya Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyi (ANAMA) və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı (BMTİP) tərəfindən bu ilin əvvəlində Bakıda təşkil olunmuş Ərazilərin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Humanitar Konfransda irəli sürülüb və müzakirə olunub. Nə hazırkı beynəlxalq razılaşmalar, nə də milli proqramlar kifayət edir.
Minalardan təmizləmə monitorinqinin hesabatına əsasən, 2020-ci ildə dünya üzrə cəmi 153,4 kvadrat kilometr ərazi təmizlənib. O, həmçinin milli minatəmizləmə proqramlarının dörddə birindən azını “yaxşı” və ya “çox yaxşı” kimi qiymətləndirib; qalanları əhəmiyyətli irəliləyiş əldə etmək üçün çox az maliyyələşdirilib. Bu, Ukraynaya yaxşı heç nə vəd etmir.
Bununla belə, minalardan təmizləməyə DİM statusu verilsə, bəhrələri dərhal hiss olunacaq. Birincisi, bu təyinat qlobal səylərin koordinasiyasına kömək edəcək, beynəlxalq maliyyə mexanizmlərinə çıxışı təmin edəcək və maliyyələşdirilməmiş milli proqramların yükünü yüngülləşdirəcək.
İkincisi, DİM statusu minalardan təmizləmə üçün büdcələri, məsələn, təhsilin inkişafı proqramları ilə eyni sıraya qoyaraq bu maliyyələşdirməni məhdudlaşdırmağa kömək edəcək. Vəsaitlərin məhdud olduğu postmüharibə, postkoronavirus şəraitində bu, çox vacibdir.
Üçüncüsü, DİM tədqiqat və inkişaf üçün daha çox maliyyə cəlb edir, bunu biz təmiz enerji və dayanıqlı şəhərləri təşviq etmək səylərində gördük. Minatəmizləmə üçün sadəcə vəsait yatırmaq yetərli deyil: təmizləmə üçün hər vahidə (minaya - red.) düşən xərc azalmalıdır.
Bununla belə, minasız dünyanı DİM-ə çevirmək üçün bəlkə də ən güclü arqument ən sadədir: belə də olmalıdır. Minalarla çirklənmiş ərazilərdə davamlı inkişaf bir yana qalsın, inkişaf belə mümkün deyil.
2017-ci ildə Cenevrə Beynəlxalq Humanitar Minalardan Təmizləmə Mərkəzi və BMTİP-nin birgə araşdırmasına əsasən, minalarla mübarizə BMT-nin mövcud DİM-dən 12-si ilə birbaşa əlaqəlidir, digər dördünü isə dolayı yolla dəstəkləyir. İkinci DİM-i götürək: aclığa son qoymaq, ərzaq təhlükəsizliyinə nail olmaq və dayanıqlı kənd təsərrüfatını təmin etmək. Minalar əkin sahələrinin böyük bir hissəsini əhatə etdiyi yerlərdə - Ukraynada olduğu kimi - ölkənin öz qidasını istehsal etmək qabiliyyətinə birbaşa təsir göstərir. Dördüncü DİM-i götürək: bərabər və inklüziv təhsili təmin etmək. Minalanmış ərazilər uşaqların məktəbə çatmasını xeyli çətinləşdirə bilər və hətta münaqişə zamanı təhsil müəssisələrinin özləri minalana bilər. Bu, istər-istəməz məktəbə qəbula və təhsilə çıxışa təsir göstərir.
Minalanmış torpaqlar yeni problem deyil. Ancaq yeni bir həll lazımdır. Onlardan azad bir dünya görmək istəyiriksə, onlara texniki və ya hərbi deyil, sosial inkişaf məsələsi kimi baxmalıyıq.
Əgər Ukraynada şahidi olduğumuz dəhşətin yaxşı tərəfinin olduğunu söyləmək olarsa, bu, dünyanın diqqətini münaqişə və postmünaqişə zonalarında minaların təmizlənməsi üzrə kritik səylərə yönəldib. Bu diqqəti DİM-ə çevirməyimizi təmin etmək üçün istifadə edilməlidir. Əvvəl-axır DİM-lərin hamısı bir-birinə bağlıdır. Geniş şəkildə dəstəklənən qlobal minatəmizləmə səyləri olmadan digər məqsədlərə nail olmaq üçün heç bir ümid yoxdur”.
Baxış sayı: 72
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 00:21
Mixail Fridman Londonda saxlanılsa da, zaminə buraxılıb
2-12-2022, 00:26
ABŞ-ın İspaniyadakı səfirliyində partlayıcı paket tapılıb
1-12-2022, 01:44
Böyük Britaniya sanksiyalar siyahısını 22 nəfər artırıb
1-12-2022, 00:56
Terrorçu "İslam dövləti"nin lideri məhv edilib
30-11-2022, 11:15
Federasiya Şurası Ukrayna hakimiyyətindən ZNPP-ni atəşə tutmağı dayandırmağı tələb edib
30-11-2022, 11:06
Qərb Ukraynaya silah göndərməkdə davam edir
30-11-2022, 01:35
NMD-nin başlaması ilə NATO komandanlığı daha çox səlahiyyətlər aldı
29-11-2022, 20:25
Parisdə psixiatrlar etiraz edirlər
29-11-2022, 20:12
Çeçenistan müftisi Papaya məsləhət verib
29-11-2022, 02:38
Ukrayna bir sıra ölkələrlə elektrik enerjisinin idxalı ilə bağlı danışıqlar aparır
29-11-2022, 02:26
SBU terror aktı müqabilində cinayətkarlara azadlıq təklif edib
29-11-2022, 02:17
Kiyev 800 kilometrdən çox uça bilən raketlər istəyir
28-11-2022, 21:52
Lukaşenko Putinlə görüşəcəyini açıqlayıb
28-11-2022, 02:49
Fransada məhbusların sayı mütləq rekorda imza atıb
26-11-2022, 23:33
Yaponiyada Rusiya yanacağının rədd edilməsi üçün əsassız qiymətdən danışmağa başladılar
26-11-2022, 23:14
Soros Fondu 25 illik fəaliyyətindən sonra Tacikistanı tərk edir
26-11-2022, 00:50
Putin Kadırovla görüşdə Rusiyanın qələbəsinə verdikləri töhfəyə görə çeçenlərə təşəkkür edib
24-11-2022, 00:38
Lukaşenka nüvə oyunlarının təhlükəsi barədə xəbərdarlıq edib
23-11-2022, 10:55
Qüdsün girişində partlayışlar olub
23-11-2022, 10:49
Ukraynalı qaçqınlar rusdilli ekipajla gəmiyə yerləşdirildiklərindən şikayətləniblər
23-11-2022, 01:53
ABŞ Ukraynaya büdcə dəstəyi üçün 4,5 milyard dollar ayıracaq
23-11-2022, 01:08
Ukraynanın pilotsuz təyyarələri Sevastopola hücum edib
22-11-2022, 00:17
Vuçiç: Kosovo toqquşmaların astanasındadır
21-11-2022, 09:52
ABŞ İranın İraqın Ərbil yaxınlığındakı hərbi hücumunu tənqid edib
21-11-2022, 01:06
Tokayev Qazaxıstan iqtisadiyyatında böyük dəyişikliklər vəd edib
21-11-2022, 00:31
Bayden bildirib ki, ABŞ-da zorakılıq epidemiyası var
20-11-2022, 12:25
Türkiyə İraq və Suriyada əməliyyatlarını başa çatdırıb
20-11-2022, 12:21
Çin lideri ABŞ-la münasibətlərdə “qırmızı xətt” çəkir
20-11-2022, 01:14
Yaponiya silah embarqosunu ləğv etməyi planlaşdırır
20-11-2022, 00:39
Zelenski elektrik təchizatı ilə bağlı çətin vəziyyəti etiraf edib
19-11-2022, 20:03
Zelenski: Rusiya sülh yox, qısamüddətli sükunət istəyir
19-11-2022, 02:46
İvanka Tramp 2024-cü ildə keçiriləcək prezident seçkilərində siyasətdən kənarda qalacaq
19-11-2022, 01:46
ABŞ Trampın işinə prokuror təyin edir
18-11-2022, 10:38
Ağ Ev Şimali Koreyanın raket buraxılışını “həyasız pozuntu” adlandırıb
18-11-2022, 01:21
Peskov Rusiyanın hansı Ukrayna hədəflərinə hücum etdiyini açıqlayıb