21:17 / 29-12-2025
Uşakov: "Putin və Tramp dialoqu davam etdirmək barədə dostcasına razılığa gəliblər"
21:13 / 29-12-2025
Uşakov: "Kiyev Putinin iqamətgahına hücum etmək üçün uzaqmənzilli dronlardan istifadə edib"
21:09 / 29-12-2025
Üç nəfərlik ailə dəm qazından zəhərlənərək ölüb
19:13 / 29-12-2025
QIZIL ALMA
18:55 / 29-12-2025
Vüqar Əhməd yubiley medalı ilə təltif edildi
18:37 / 29-12-2025
Cənubi Koreya Prezidenti Rusiya ilə münasibətlərin tezliklə yaxşılaşa biləcəyini bildirib
18:31 / 29-12-2025
Miqrantlara taksi və iaşə xidmətində işləmək qadağan ediləcək
18:16 / 29-12-2025
Zaxarova: "Rusofobiya haqqında "Qara Kitab" Finlandiya səfirliyinə təhvil veriləcək"
18:12 / 29-12-2025
Sankt-Peterburqdakı universitetlərdən Ukrayna tərəfdarı olan bir təriqətin iki kuratoru işdən çıxarılıb
18:08 / 29-12-2025
2025-ci ildə İspaniyaya çatmağa çalışarkən 3000-dən çox miqrant həlak olub
14:04 / 29-12-2025
Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi İŞİD yaraqlıları ilə atışmadan sonra üç polis məmurunun ölümü barədə məlumat verib
14:01 / 29-12-2025
Zelenski: "Ukraynada hərbi vəziyyət təhlükəsizlik zəmanətlərindən sonra ləğv ediləcək"
13:57 / 29-12-2025
Zaporojye AES-in baş direktoru: "Stansiya döyüşlər bitdikdən 1,5 il sonra yenidən işə düşə bilər"
13:54 / 29-12-2025
Bir məmuru partlatmağa cəhd etdiyinə görə bir kişi 27 il həbs cəzasına məhkum edilib
13:50 / 29-12-2025
Təhlükəsizlik işçisi lotereyada iki dəfə udub
11:31 / 29-12-2025
İki azyaşlı oğlunu qətlə yetirməkdə şübhəli bilinən bir ana saxlanılıb
11:28 / 29-12-2025
Putin elektron tələbə şəxsiyyət vəsiqələri və qeydiyyat kitabçalarının tətbiqi haqqında qanun imzaladı
11:22 / 29-12-2025
"Fox News": Tramp-Zelenski görüşü Putinlə telefon danışığına səbəb ola bilər
11:17 / 29-12-2025
Avtobusun ön şüşəsini yumruqla sındırdığına görə saxlanılıb
11:09 / 29-12-2025
Təqaüdçü iki polis məmuruna hücum edib
10:51 / 29-12-2025
Milli birliyin və ideoloji vəhdətin təcəssümü
21:40 / 28-12-2025
Tramp Zelenskini əsas yemək otağında qəbul edəcək
21:35 / 28-12-2025
Rusiyalı şahmatçı Qoryaçkina Dünya Rapid Çempionatında qalib gəldi
21:31 / 28-12-2025
ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri Aralıq dənizindən bütün gəmilərini geri çəkib
21:27 / 28-12-2025
Tramp Putinlə yaxşı və məhsuldar telefon danışığı keçirdiyini bildirib
19:34 / 28-12-2025
Lukaşenko xokkey matçı zamanı baş verən hadisəni normal bir vəziyyət kimi qəbul etmədi
19:31 / 28-12-2025
Tramp və Zelenski Avropa liderləri ilə telefon danışığı aparacaqlar
19:29 / 28-12-2025
Məşqçi Rodionenko: "Oveçkinin Rusiyada ilin idmançısı adlandırılması tamamilə doğru deyil"
19:26 / 28-12-2025
Şikəst bir şir balasına sahib olan bloqer prokurorluğa çağırılıb
19:21 / 28-12-2025
Politoloq Evstafiyev: "Rusiya strateji proqnozlaşdırma sistemi yaratmalıdır"
19:18 / 28-12-2025
IAEA: Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası (ZNPP) ərazisində müvəqqəti atəşkəs elan edilib
19:15 / 28-12-2025
Fövqəladə Hallar Nazirliyi: Buzun altına düşən uşaqlar xizək sürürdülər
18:54 / 28-12-2025
Vüqar Rəhimzadə: “Dünya İdman Paytaxtı”nı növbəti ildə daha möhtəşəm yarışlar gözləyir
18:40 / 28-12-2025
Zelenski Trampla görüşmək üçün Mayamiyə gəlib
18:38 / 28-12-2025
"American Thinker": Tramp Zelenski ilə görüşdən heç bir fayda gözləmir
18:32 / 28-12-2025
Bir qız yanğından qaçmağa çalışarkən avtomobil təmiri sexinin pəncərəsindən yıxılıb
Zəfər Paradının Marşını yazan dirijor və onun general atası ilə müsahibə - Video
Tarix: 26-06-2021 01:22 | Bölmə: Siyasət
Hərbçi olmaq sözsüz ki, cəsarət tələb edir. Ancaq hərbi sənətlə birləşdirməyin özü daha böyük hünərdir. Birbaşa cəbhədə döyüşməsən belə, ölkəyə səfər edən Prezidentləri, baş nazirləri və digər rəsmi şəxsləri hərbi orkestrin ifasında yüksək peşəkarlıqla qarşılamaq böyük məsuliyyət və zəhmət tələb edir. Çünki mərasimlərdə hər bir element dəqiqliklə icra olunmalıdır. Necə deyərlər, səhv etmək şansın yoxdur. Həmin mərasimlər qonaq üçün ölkə haqqında ilkin təsəvvür formalaşdırır.
Ömrünün 50 ilini bu işə həsr edən və ölkədə hərbi orkestr məktəbini yaradan Müdafiə Nazirliyinin Şəxsi Heyət Baş İdarəsi Hərbi Orkestr xidmətinin rəisi, general-mayor, xalq artisti Yusif Axundzadə və onun yolunu davam etdirən oğlu, nazirliyin Əlahiddə Nümunəvi orkestrinin rəisi, əməkdar incəsənət xadimi, polkovnik-leytenant Rüfət Axundzadə də bu çətin işin öhdəsindən gələnlərdəndir.
Silahlı Qüvvələrin Hərbi Orkestr Xidmətində ilk ali hərbi rütbəyə yüksələn general diqqət mərkəzində olmağı sevməsə də, kənardan peşəkar fəaliyyətinə görə həmişə təriflər eşidib. Baş hərbi dirijor Y.Axundzadə Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşduğu 30 il müddətində ölkəyə rəsmi səfərə gələn, sayını belə unutduğu çoxsaylı dövlət başçılarını qarşılayıb. 75 yaşlı Axundzadə öz peşəsini oğlu R. Axundzadəyə də sevdirə bilib. Hazırda generalın 13 yaşlı oğul nəvəsi də truba alətində ifa edir. O da gələcəyin hərbi dirijoru olmağa namizəddir.
“Qafqazinfo” dirijorlar Yusif və Rüfət Axundzadələrin iş yerində qonaq olub. Orkestrin çəkiliş hazırlıqlarını izləyib, onlarla həmsöhbət olub.
İyunun 15-də Şuşada Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanı orkestrin müşayiəti ilə qarşılayan Rüfət Axundzadə üçün 24 illik fəaliyyəti dövründə bu qarşılanma mərasimi ən qürurverici tədbirlərindən biri olub. O, Şuşada bu işi həyata keçirməkdən böyük fəxarət hissi keçirdiyini deyir: “28 illik işğaldan sonra ilk dəfə Şuşada rəsmi qarşılanma mərasimində Prezidenti qarşılamaq bizim üçün əvəzolunmaz bir duyğudur. Biz tədbirləri daim Bakı şəhərində keçirirdik. Şuşada olmaqdan qürur duyduq. Mərasimdə Əlahiddə Nümunəvi Hərbi Orkestr Türkiyə və Azərbaycan himnlərini səsləndirdi. Tədbir yüksək səviyyədə keçdi.
Xidmətimizin rəisi Yusif müəllim həmişə arzulayırdı ki, Cıdır düzündə bizim orkestr çıxış etsin. Bu, çox məsuliyyətli tədbir idi. Ona görə də çox həyacanlı idik. 1 gün qabaqdan axşam saatlarında məşq etdik. Sonra iyunun 15-də tədbirdən qabaq yenə məşqə başladıq və günorta qarşılanma mərasimi baş tutdu.
Cənab Prezidentin həmişəki kimi orkestrə qayğısı çox olub. Həmin gün də ölkə başçısı və birinci vitse-prezident Mehriban xanım da maşından düşən kimi bizimlə salamlaşdı. Türkiyənin müdafiə naziri Hulusi Akar da salamlaşdı. Ora 60 nəfərə yaxın orkestr getmişdi. Demək olar ki, heyətin heç biri bundan əvvəl Şuşada olmamışdı. Hamımız şəhərdən zövq aldıq”.
.jpg)
2020-ci ilin dekabrın 10-da Bakıda Azərbaycan və Türkiyə Prezidentlərinin iştirakı ilə keçirilən möhtəşəm Hərbi Paradda səsləndirilən “Qələbə Marşı”nın da müəllifi R. Axundzadədir. Bəstəkar olmasa da, belə bir marş yazmaq hissinin onda müharibə dövründə yarandığını vurğulayıb: “Bu marş bədahətən alındı. Mən Prezidentin çıxışlarına baxırdım. O, xarici jurnalistlərə böyük ustalıqla cavab verərək onları yerinə otuzdururdu. Bu, mənə çox böyük ruh verirdi. Marşı 1 aya ərsəyə gətirdik. Adı “Qələbə” marşı olduğundan onu çox böyük məsuliyyətlə yazırdım.
Marş 3 hissəyə bölünür. Onun əvvəli mülayim tonda başlayır, bu da ölkəmizin tolerant olduğunun nümayişidir. İkinci hissədə isə musiqi öz-özünə danışır. Bu da Ermənistanın danışıqlar yoluyla məsələnin həll edilməsinə isti yanaşmamasının göstəricisi idi. Bizim ordumuz buna görə də əks-hücuma keçir. Üçüncü hissədə isə Şərur yallısından bir parça səsləndirilir. Çünki bizim əsgərlərimiz Şuşanı alarkən yallı gedirdilər. Sonra yenidən tolerant ölkə olmağımıza qayıdırıq. Marş özü-özlüyündən bu cür alındı. Onu ifa etmək lap məsuliyyətli idi. Biz paradda 6 saat yarım soyuq havada ayaqüstə qaldıq. Bu, böyük bir kişilik məktəbidir.
.jpg)
Marş hazır olanda son versiyaya birinci növbədə xidmətin rəisi Yusif Axundzadə qulaq asıb. O, bəyəndi və bəzi yerlərdə dəyişikliklərlə bağlı təkliflərini səsləndirdi. Xalq artistləri Fəxrəddin Kərimov, Teymur Göyçayev, Firəngiz Əlizadə, Müdafiə nazirinin müavini Kərim Vəliyev və digər şəxslər də qulaq asıb bəyəndiklərini dedilər. Marş Zəfər Paradında səsləndirildikdən sonra ölkə başçısının çıxışlarında arxa fonda məhz bu marş səsləndirilir. Mən də sevinirəm ki, marşım bəyənilib və davamlı olaraq səsləndirilir".
R.Axundzadə 16 yaşından etibarən hərbi orkestrdə fəaliyyət göstərib, daha sonra isə əsgər kimi xidmət edərək zabit pilləsinə yüksəlib: "Musiqiçidən orkestrin rəisi vəzifəsinə qalxmışam. Biz layiqincə bu orkestri bütün rəsmi tədbirlərdə təmsil edirik. Bütün ölkələrdə bizi tanıyırlar. Bizə Moskvanın, Türkiyənin, İngiltərənin Kral Orkestr heyətindən qonaqlar gəlmişdi. İngiltərənin Kral Orkestri ilə birgə Flarmoniyada konsert verdik. Demişdilər ki, sizi Amerikanın orkestri ilə bir səviyyədə tutmaq olar. Biz həm patriotik əsərlər, caz musiqisi, həm marşlar, həm də tanınmış kinolardan "sound track"lər də ifa edirik. Son illərdə solistlərlə də işləyirik və daim yeniliklər etməyə cəhd edirik. “Qarabağ şikəstə”sini bu yaxınlarda orkestrin ifasında eşidəcəksiniz”.
.jpg)
Polkovnik-leytenantın sözlərinə görə, ölkəmizə gələn rəsmi şəxslərin qarşılanma mərasimi əsasən xidmət rəisi, hərbi dirijor Yusif Axundzadənin iştirakı ilə keçirilib: “Son illər bəzi tədbirləri mən də keçirirəm. Bu zaman maraqlı hadisələr çox olur. Bizim üzərimizə çox böyük məsuliyyət düşür, ona görə çalışırıq ki, səhv etməyək. Milli Qvardiya, Hərbi Orkestr Azərbaycanın atributudur. Hər gün keçirilən məşqlərə nəzarət edirəm. Elə vəziyyət olub ki, biz 1 saata qonaq ölkənin dövlət himnini əzbərləmişik. Bəzən olub ki, bizə qısa müddət ərzində qonaq gələcəyini bildiriblər. Məsələn, Venesuela Prezidenti gələndə qısa müddət ərzində internetdən həmin ölkənin himninin notunu tapmışıq. İfadan sonra Venesuela Prezidenti bizə minnətdarlığını bildirib. Ancaq xəbərləri olmayıb ki, bizim orkestr onların himnini 1 saata əzbərləyib. İsveçrənin dövlət başçısı himndən sonra bizə yaxınlaşıb, onlar üçün bir əsər səsləndirməyimizi xahiş etmişdi. Biz qarşılanma mərasimi olacaq yerlərə həmişə qabaqcadan gedirik ki, problem yaranmasın. Formanı sahmana salırıq, alətləri kökləyirik.
.jpg)
Mərasimlər zamanı səhhətimizdə problem yaşadığımız anlar da olub. Elə Yusif müəllim özü elə olub ki, qızdırmalı, nasaz halda mərasimi idarə edib. Ancaq buna baxmayaraq, çox məsuliyyətli insan olduğu üçün işini yerinə yetirib. Yadıma gəlir ki, qış ayında Şəhidlər xiyabanında Rusiya Prezidenti Vladimir Putini qarşılayırdıq. Yusif müəllimin bir müddət halı olmadı, ancaq buna baxmayaraq, çıxıb o soyuqda tədbiri keçirdi. O, öz vətəninə və torpağına sadiqdir. Məni də belə tərbiyə edib.
Sözün düzü, atam məni bu sahəyə yönəltdi. Saksafon alətində ifa etmək mənim xoşuma gəlirdi. Uşaqlıqdan hərbi formanı görürdüm, xoşuma gəlirdi. Yusif müəllim dedi ki, truba alətində ifa etmək çox gözəldir. Ondan sonra müsabiqələrdə çıxış etdim, mükafatlara layiq görüldüm. Daha sonra Bakı Musiqi Akademiyasına daxil oldum, paralel olaraq dirijorluğu öyrənməyə başladım. Zərb alətlərində ifa etməyi xoşlayırdım. Bacım da rejissordur. İncəsənət Gimnaziyasının müəllimidir. 13 yaşında oğlum var. 2-3 ildir ki, o da truba alətində ifa edir. Bülbül adına məktəbdə oxuyur. Yaxşı da alınır, ondan razıyam”.
.jpg)
Söhbətimizə R. Axundzadənin atası, general-mayor Yusif Axundzadə ilə davam edirik. 75 yaşlı Axundzadənin qarşılanma mərasimləri ilə bağlı maraqlı xatirələri var. O, söhbətimizə 2005-ci ildə ölkə Prezidenti İlham Əliyevin Naxçıvana səfəri zamanı ikisi arasında baş tutan dialoqla başlayır: “2005-ci ilin dekabr ayı idi. Bizə komanda verildi ki, İranın Prezidenti Naxçıvana gəlir. Cənab Prezident İlham Əliyev də Naxçıvana getdi. Daha sonra Milli Qvardiyanın Fəxri Qaravolu və Müdafiə Nazirliyinin Əlahiddə Nümunəvi Hərbi Orkestri və mən ora yollandıq. Qarşılanma mərasimi başlamamış biz hamımız düzüldük. Cənab Prezident həmişə qarşılanma mərasimi üçün bir neçə dəqiqə tez gəlir. Mənə yaxınlaşdı, hal-əhvalımı, vəziyyətimin necə olduğunu soruşdu. Mən ona açıq ürəklə dedim ki, Cənab Prezident vəziyyətimiz əladır, ancaq maddi rifahımız aşağıdır. Sual verdi ki, nə qədər maaş alırsız? Mən də izah etdim ki, bu qədər. Filarmoniyanın simfonik orkestri bizdən qat-qat artıq maaş alır. Biz isə bütün Prezident tədbirlərində iştirak edirik. O zaman Prezidentin köməkçisi Əli Əsədov idi. Əsədovu çağırdı və tapşırıq verdi ki, bizim maaşımızı iki dəfə yarım qaldırsınlar. Bir həftədən sonra Prezidentin fərmanı çıxdı və maaş artdı.
.jpg)
Azərbaycana kimlər gəlməyib ki... 30 ildə bir dəfə də olmayıb ki, kimsə bizim işimizdən şikayət etsin, ifadan narazı qalsın. Hətta belə hallar olub ki, məndən xarici qonaqlar öz himnlərinin notlarını istəyiblər. Onu da deməliyəm ki, Avropa ölkələrində, Amerikada qarşılanma mərasimlərində himnləri notla ifa edirlər. Mən isə öz orkestrimdə buna icazə vermirəm. Himnlər ancaq əzbərlənməli, sonra ifa edilməlidir.
Ona görə İsrail rəhbərliyini Bakıda qarşılayanda Şəhidlər xiyabanında onun köməkçisi olan xanım mənə yaxınlaşıb himnlərini çox yüksək səviyyədə ifa etdiyimizi dedi. Özü də əzbər. Mən də dedim ki, bizim İsrailə böyük hörmətimiz var, ancaq biz bütün himnləri əzbər ifa edirik. Əfqanıstanın Prezidenti Şəhidlər Xiyabanında xahiş etdi ki, himnlərinin notunu onlara verək. Deməli, 50 illik xidmətimiz hədər getməyib".
General nəyə görə notsuz ifa etmək qərarına gəldiyini də izah edib: "Çünki biz əvvəllər qonaqları hava limanında qarşılayırdıq. Orada açıq məkandır, Bakı da küləklər şəhəridir. Bir də görürsən ki, külək əsdi, not uçdu. Ona görə də həmişə fikir verirəm ki, Azərbaycana gələn Prezidentlər, Baş nazirlər himnə diqqətlə qulaq asırlar. Başa düşə bilmirlər ki, bu fonoqramdır, yoxsa canlı ifa. Ona görə də məəttəl qalırdılar. Amerikanın himnini neçə dəfə səfirlikdə Heydər Əliyevin vaxtında ifa etmişik. Bizim üçün bu problem deyil. Çünki Nümunəvi Hərbi Orkestrin heyəti Bakı Musiqi Akademiyasının məzunlarıdır. Burada elə-belə, qeyri-peşəkar musiqiçi yoxdur. Bu kollektiv Prezidentlə üzbəüz duran kollektivdir. Burada hər adam xidmət edə bilməz. Musiqiçilər səviyyəli olmalıdır. Ona görə tədbirlərə çox ciddi hazırlaşırıq.
.jpg)
Əvvəllər qonaqlar gəlməmişdən qabaq məşqlər olurdu. Cənubi Koreyanın Baş naziri gələndə onların nümayəndə heyətinin protokol xidmətindən işçi gəlmişdi. Biz isə himni ifa edirik. Onlar da öz dillərində “no, no” şəklində nəsə deyirlər. Biz də baş düşə bilmirik ki, nə deyirlər. Not göndəriblər, nə var onu ifa edirik. Çağırdım ki, gəlin görək nə məsələdir? Sonra bilindi ki, 4 xana əvvəldən ifa etmək lazım deyil, beşinci xanadan başlamaq lazımdır. Bunu əvvəlcədən deyin da, mən nə bilim beşinci xanadan başlamaq lazımdır?! Bizə bəzən himnləri əlyazma şəklində göndərirlər. Amma bizim ölkəmizin himni çap olunmuş vəziyyətdə göndərilir. Himnimizin həm tam, həm də qısa variantı var.
Mən 50 ildir ki, xidmət edirəm. Belə hadisələr çox olub. Bu 50 ilin 22 ili Sovet Ordusu, 28 ili də Milli Ordumuzda olub. Təcrübə şübhəsiz az deyil. Ancaq indiyə qədər yenə də bəzən öz işçilərimlə məsləhətləşirəm. Məndən yaşca kiçik olanlarla da. Çünki insan deməməlidir ki, hamıdan çox bilir, ağıllı odur. Ağıllısan, lap yaxşı, çox gözəl. Mən də Bakı Musiqi Akademiyasının professoruyam. Nə olsun?! Ancaq bəzən tələbələrimlə də məsləhətləşirəm, adi müəllimlə də. Bunda pis nə var ki? Mənə elə gəlir ki, elə belə də olmalıdır.
Bakı Musiqi Akademiyasını bitirmişəm. İkinci mərtəbədən pilləkənlə qalxırdım. Bu zaman mərtəbədən aşağı dahi bəstəkarımız Qara Qarayev düşür. O da daima başı aşağı olurdu. Salam verdim, onda başını qaldırıb salamımı aldı. Fikrət Əmirov da həmçinin. Onlar sadə insanlar idi. İnsanla danışanda elə sadə danışırdılar ki… Fəxr edirəm ki, belə insanlarla həm işləmişəm, həm də xidmət etmişəm. Maestro Niyazi ilə də ünsiyyətdə olmuşam. Gözəl dirijorumuz idi. Musiqiçilərə deyirəm ki, belə insanlara baxın öyrənin. Biz işimizi elə görək ki, Azərbaycana gələn insanlar ölkəmizə heyran qalsınlar".
.jpg)
Yusif Axundzadə Sovet dövründə Moskvada paradda iki dəfə iştirak etdiyini qeyd edib: "Onların birində Ktuzov adına prospektdə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin alayı və bizim orkestr iştirak edirdi. Şübhəsiz ki, Hərbi Dəniz Qüvvələrinin marşı səslənirdi. Camaat da sağdan-soldan orkestrin ifasına qulaq asırdı. Birdən mənim ağlıma gəldi ki, biz Azərbaycandan gəlmişik. Əlimərdan Əliyevin “Vətən marşı”nı ifa edək. Gördüm ki, camaat baxır, ancaq başa düşə bilmirlər. Çünki forma Sovet formasıdır, ancaq musiqi Şərq musiqisidir”.
Qəhrəmanımızın ailəsində digər incəsənət nümayəndələri də var: “Ailədə bir qardaş, bir bacıyıq. Bacım da fortepianoda ifa edirdi. İndi təqaüdçüdür. Oğlum və nəvəm mənim yolumu davam etdirir. Gələcəkdə nəvəm də hərbi dirijor ola bilər”.
.jpg)
Bəzən mərasimlərdə səhhətində nasazlıqlar olsa da, bunu heç vaxt gələn qonaqlara bəlli etmədiyini deyən Y. Axundzadə bu məqamda Sovet hökuməti vaxtı başına gələn hadisəni xatırlayıb: “Biz də canlıyıq. Səhhətimizdə problem yaranır. Hətta Sovet vaxtında səhər temperaturumu ölçdüm, gördüm ki, 39.2 dərəcədir. Moskvadan da yoxlama gəlib. Mənə deyirlər ki, 37 olanda camaat yataqdan durub heç evdə gəzmir, sən harda gəzirsən?! Dedim ki, yoxlama gəlib, sonra deyərlər ki, qorxmuşam. Həmin temperaturla geyinib yoxlamaya getmişəm. Tər axırdı məndən, ancaq öz işimi gördüm. Düzdür, sonra hospitala düşdüm. Mən həmişə belə işləmişəm. 30 il ərzində qonaq Prezidentləri özüm qarşılamışam. Yalnız ötən ilin dekabrında keçirilən möhtəşəm Zəfər Paradında koronavirusa yoluxdum. Heç ona koronavirus da deməzdim, çünki mənə iynə belə vurulmadı. Sadəcə məşqlərdə mənə soyuq dəymişdi. Ona görə oğlum Rüfət Axundzadə Birləşmiş Hərbi Orkestrə paradda rəhbərlik etdi. Şuşada da o iştirak edirdi. Mən baxdım ki, hər şey yüksək səviyyədə idi. Tədbirlər davam edir. Qəbələdə Musiqi Festivalının açılışı üçün bizi dəvət ediblər. İş çoxdur və maraqlıdır”.
Baxış sayı: 986
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-06-2021 01:22 | Bölmə: Siyasət
Hərbçi olmaq sözsüz ki, cəsarət tələb edir. Ancaq hərbi sənətlə birləşdirməyin özü daha böyük hünərdir. Birbaşa cəbhədə döyüşməsən belə, ölkəyə səfər edən Prezidentləri, baş nazirləri və digər rəsmi şəxsləri hərbi orkestrin ifasında yüksək peşəkarlıqla qarşılamaq böyük məsuliyyət və zəhmət tələb edir. Çünki mərasimlərdə hər bir element dəqiqliklə icra olunmalıdır. Necə deyərlər, səhv etmək şansın yoxdur. Həmin mərasimlər qonaq üçün ölkə haqqında ilkin təsəvvür formalaşdırır.
Ömrünün 50 ilini bu işə həsr edən və ölkədə hərbi orkestr məktəbini yaradan Müdafiə Nazirliyinin Şəxsi Heyət Baş İdarəsi Hərbi Orkestr xidmətinin rəisi, general-mayor, xalq artisti Yusif Axundzadə və onun yolunu davam etdirən oğlu, nazirliyin Əlahiddə Nümunəvi orkestrinin rəisi, əməkdar incəsənət xadimi, polkovnik-leytenant Rüfət Axundzadə də bu çətin işin öhdəsindən gələnlərdəndir.
Silahlı Qüvvələrin Hərbi Orkestr Xidmətində ilk ali hərbi rütbəyə yüksələn general diqqət mərkəzində olmağı sevməsə də, kənardan peşəkar fəaliyyətinə görə həmişə təriflər eşidib. Baş hərbi dirijor Y.Axundzadə Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşduğu 30 il müddətində ölkəyə rəsmi səfərə gələn, sayını belə unutduğu çoxsaylı dövlət başçılarını qarşılayıb. 75 yaşlı Axundzadə öz peşəsini oğlu R. Axundzadəyə də sevdirə bilib. Hazırda generalın 13 yaşlı oğul nəvəsi də truba alətində ifa edir. O da gələcəyin hərbi dirijoru olmağa namizəddir.
“Qafqazinfo” dirijorlar Yusif və Rüfət Axundzadələrin iş yerində qonaq olub. Orkestrin çəkiliş hazırlıqlarını izləyib, onlarla həmsöhbət olub.
İyunun 15-də Şuşada Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanı orkestrin müşayiəti ilə qarşılayan Rüfət Axundzadə üçün 24 illik fəaliyyəti dövründə bu qarşılanma mərasimi ən qürurverici tədbirlərindən biri olub. O, Şuşada bu işi həyata keçirməkdən böyük fəxarət hissi keçirdiyini deyir: “28 illik işğaldan sonra ilk dəfə Şuşada rəsmi qarşılanma mərasimində Prezidenti qarşılamaq bizim üçün əvəzolunmaz bir duyğudur. Biz tədbirləri daim Bakı şəhərində keçirirdik. Şuşada olmaqdan qürur duyduq. Mərasimdə Əlahiddə Nümunəvi Hərbi Orkestr Türkiyə və Azərbaycan himnlərini səsləndirdi. Tədbir yüksək səviyyədə keçdi.
Xidmətimizin rəisi Yusif müəllim həmişə arzulayırdı ki, Cıdır düzündə bizim orkestr çıxış etsin. Bu, çox məsuliyyətli tədbir idi. Ona görə də çox həyacanlı idik. 1 gün qabaqdan axşam saatlarında məşq etdik. Sonra iyunun 15-də tədbirdən qabaq yenə məşqə başladıq və günorta qarşılanma mərasimi baş tutdu.
Cənab Prezidentin həmişəki kimi orkestrə qayğısı çox olub. Həmin gün də ölkə başçısı və birinci vitse-prezident Mehriban xanım da maşından düşən kimi bizimlə salamlaşdı. Türkiyənin müdafiə naziri Hulusi Akar da salamlaşdı. Ora 60 nəfərə yaxın orkestr getmişdi. Demək olar ki, heyətin heç biri bundan əvvəl Şuşada olmamışdı. Hamımız şəhərdən zövq aldıq”.
2020-ci ilin dekabrın 10-da Bakıda Azərbaycan və Türkiyə Prezidentlərinin iştirakı ilə keçirilən möhtəşəm Hərbi Paradda səsləndirilən “Qələbə Marşı”nın da müəllifi R. Axundzadədir. Bəstəkar olmasa da, belə bir marş yazmaq hissinin onda müharibə dövründə yarandığını vurğulayıb: “Bu marş bədahətən alındı. Mən Prezidentin çıxışlarına baxırdım. O, xarici jurnalistlərə böyük ustalıqla cavab verərək onları yerinə otuzdururdu. Bu, mənə çox böyük ruh verirdi. Marşı 1 aya ərsəyə gətirdik. Adı “Qələbə” marşı olduğundan onu çox böyük məsuliyyətlə yazırdım.
Marş 3 hissəyə bölünür. Onun əvvəli mülayim tonda başlayır, bu da ölkəmizin tolerant olduğunun nümayişidir. İkinci hissədə isə musiqi öz-özünə danışır. Bu da Ermənistanın danışıqlar yoluyla məsələnin həll edilməsinə isti yanaşmamasının göstəricisi idi. Bizim ordumuz buna görə də əks-hücuma keçir. Üçüncü hissədə isə Şərur yallısından bir parça səsləndirilir. Çünki bizim əsgərlərimiz Şuşanı alarkən yallı gedirdilər. Sonra yenidən tolerant ölkə olmağımıza qayıdırıq. Marş özü-özlüyündən bu cür alındı. Onu ifa etmək lap məsuliyyətli idi. Biz paradda 6 saat yarım soyuq havada ayaqüstə qaldıq. Bu, böyük bir kişilik məktəbidir.
Marş hazır olanda son versiyaya birinci növbədə xidmətin rəisi Yusif Axundzadə qulaq asıb. O, bəyəndi və bəzi yerlərdə dəyişikliklərlə bağlı təkliflərini səsləndirdi. Xalq artistləri Fəxrəddin Kərimov, Teymur Göyçayev, Firəngiz Əlizadə, Müdafiə nazirinin müavini Kərim Vəliyev və digər şəxslər də qulaq asıb bəyəndiklərini dedilər. Marş Zəfər Paradında səsləndirildikdən sonra ölkə başçısının çıxışlarında arxa fonda məhz bu marş səsləndirilir. Mən də sevinirəm ki, marşım bəyənilib və davamlı olaraq səsləndirilir".
R.Axundzadə 16 yaşından etibarən hərbi orkestrdə fəaliyyət göstərib, daha sonra isə əsgər kimi xidmət edərək zabit pilləsinə yüksəlib: "Musiqiçidən orkestrin rəisi vəzifəsinə qalxmışam. Biz layiqincə bu orkestri bütün rəsmi tədbirlərdə təmsil edirik. Bütün ölkələrdə bizi tanıyırlar. Bizə Moskvanın, Türkiyənin, İngiltərənin Kral Orkestr heyətindən qonaqlar gəlmişdi. İngiltərənin Kral Orkestri ilə birgə Flarmoniyada konsert verdik. Demişdilər ki, sizi Amerikanın orkestri ilə bir səviyyədə tutmaq olar. Biz həm patriotik əsərlər, caz musiqisi, həm marşlar, həm də tanınmış kinolardan "sound track"lər də ifa edirik. Son illərdə solistlərlə də işləyirik və daim yeniliklər etməyə cəhd edirik. “Qarabağ şikəstə”sini bu yaxınlarda orkestrin ifasında eşidəcəksiniz”.
Polkovnik-leytenantın sözlərinə görə, ölkəmizə gələn rəsmi şəxslərin qarşılanma mərasimi əsasən xidmət rəisi, hərbi dirijor Yusif Axundzadənin iştirakı ilə keçirilib: “Son illər bəzi tədbirləri mən də keçirirəm. Bu zaman maraqlı hadisələr çox olur. Bizim üzərimizə çox böyük məsuliyyət düşür, ona görə çalışırıq ki, səhv etməyək. Milli Qvardiya, Hərbi Orkestr Azərbaycanın atributudur. Hər gün keçirilən məşqlərə nəzarət edirəm. Elə vəziyyət olub ki, biz 1 saata qonaq ölkənin dövlət himnini əzbərləmişik. Bəzən olub ki, bizə qısa müddət ərzində qonaq gələcəyini bildiriblər. Məsələn, Venesuela Prezidenti gələndə qısa müddət ərzində internetdən həmin ölkənin himninin notunu tapmışıq. İfadan sonra Venesuela Prezidenti bizə minnətdarlığını bildirib. Ancaq xəbərləri olmayıb ki, bizim orkestr onların himnini 1 saata əzbərləyib. İsveçrənin dövlət başçısı himndən sonra bizə yaxınlaşıb, onlar üçün bir əsər səsləndirməyimizi xahiş etmişdi. Biz qarşılanma mərasimi olacaq yerlərə həmişə qabaqcadan gedirik ki, problem yaranmasın. Formanı sahmana salırıq, alətləri kökləyirik.
Mərasimlər zamanı səhhətimizdə problem yaşadığımız anlar da olub. Elə Yusif müəllim özü elə olub ki, qızdırmalı, nasaz halda mərasimi idarə edib. Ancaq buna baxmayaraq, çox məsuliyyətli insan olduğu üçün işini yerinə yetirib. Yadıma gəlir ki, qış ayında Şəhidlər xiyabanında Rusiya Prezidenti Vladimir Putini qarşılayırdıq. Yusif müəllimin bir müddət halı olmadı, ancaq buna baxmayaraq, çıxıb o soyuqda tədbiri keçirdi. O, öz vətəninə və torpağına sadiqdir. Məni də belə tərbiyə edib.
Sözün düzü, atam məni bu sahəyə yönəltdi. Saksafon alətində ifa etmək mənim xoşuma gəlirdi. Uşaqlıqdan hərbi formanı görürdüm, xoşuma gəlirdi. Yusif müəllim dedi ki, truba alətində ifa etmək çox gözəldir. Ondan sonra müsabiqələrdə çıxış etdim, mükafatlara layiq görüldüm. Daha sonra Bakı Musiqi Akademiyasına daxil oldum, paralel olaraq dirijorluğu öyrənməyə başladım. Zərb alətlərində ifa etməyi xoşlayırdım. Bacım da rejissordur. İncəsənət Gimnaziyasının müəllimidir. 13 yaşında oğlum var. 2-3 ildir ki, o da truba alətində ifa edir. Bülbül adına məktəbdə oxuyur. Yaxşı da alınır, ondan razıyam”.
Söhbətimizə R. Axundzadənin atası, general-mayor Yusif Axundzadə ilə davam edirik. 75 yaşlı Axundzadənin qarşılanma mərasimləri ilə bağlı maraqlı xatirələri var. O, söhbətimizə 2005-ci ildə ölkə Prezidenti İlham Əliyevin Naxçıvana səfəri zamanı ikisi arasında baş tutan dialoqla başlayır: “2005-ci ilin dekabr ayı idi. Bizə komanda verildi ki, İranın Prezidenti Naxçıvana gəlir. Cənab Prezident İlham Əliyev də Naxçıvana getdi. Daha sonra Milli Qvardiyanın Fəxri Qaravolu və Müdafiə Nazirliyinin Əlahiddə Nümunəvi Hərbi Orkestri və mən ora yollandıq. Qarşılanma mərasimi başlamamış biz hamımız düzüldük. Cənab Prezident həmişə qarşılanma mərasimi üçün bir neçə dəqiqə tez gəlir. Mənə yaxınlaşdı, hal-əhvalımı, vəziyyətimin necə olduğunu soruşdu. Mən ona açıq ürəklə dedim ki, Cənab Prezident vəziyyətimiz əladır, ancaq maddi rifahımız aşağıdır. Sual verdi ki, nə qədər maaş alırsız? Mən də izah etdim ki, bu qədər. Filarmoniyanın simfonik orkestri bizdən qat-qat artıq maaş alır. Biz isə bütün Prezident tədbirlərində iştirak edirik. O zaman Prezidentin köməkçisi Əli Əsədov idi. Əsədovu çağırdı və tapşırıq verdi ki, bizim maaşımızı iki dəfə yarım qaldırsınlar. Bir həftədən sonra Prezidentin fərmanı çıxdı və maaş artdı.
Azərbaycana kimlər gəlməyib ki... 30 ildə bir dəfə də olmayıb ki, kimsə bizim işimizdən şikayət etsin, ifadan narazı qalsın. Hətta belə hallar olub ki, məndən xarici qonaqlar öz himnlərinin notlarını istəyiblər. Onu da deməliyəm ki, Avropa ölkələrində, Amerikada qarşılanma mərasimlərində himnləri notla ifa edirlər. Mən isə öz orkestrimdə buna icazə vermirəm. Himnlər ancaq əzbərlənməli, sonra ifa edilməlidir.
Ona görə İsrail rəhbərliyini Bakıda qarşılayanda Şəhidlər xiyabanında onun köməkçisi olan xanım mənə yaxınlaşıb himnlərini çox yüksək səviyyədə ifa etdiyimizi dedi. Özü də əzbər. Mən də dedim ki, bizim İsrailə böyük hörmətimiz var, ancaq biz bütün himnləri əzbər ifa edirik. Əfqanıstanın Prezidenti Şəhidlər Xiyabanında xahiş etdi ki, himnlərinin notunu onlara verək. Deməli, 50 illik xidmətimiz hədər getməyib".
General nəyə görə notsuz ifa etmək qərarına gəldiyini də izah edib: "Çünki biz əvvəllər qonaqları hava limanında qarşılayırdıq. Orada açıq məkandır, Bakı da küləklər şəhəridir. Bir də görürsən ki, külək əsdi, not uçdu. Ona görə də həmişə fikir verirəm ki, Azərbaycana gələn Prezidentlər, Baş nazirlər himnə diqqətlə qulaq asırlar. Başa düşə bilmirlər ki, bu fonoqramdır, yoxsa canlı ifa. Ona görə də məəttəl qalırdılar. Amerikanın himnini neçə dəfə səfirlikdə Heydər Əliyevin vaxtında ifa etmişik. Bizim üçün bu problem deyil. Çünki Nümunəvi Hərbi Orkestrin heyəti Bakı Musiqi Akademiyasının məzunlarıdır. Burada elə-belə, qeyri-peşəkar musiqiçi yoxdur. Bu kollektiv Prezidentlə üzbəüz duran kollektivdir. Burada hər adam xidmət edə bilməz. Musiqiçilər səviyyəli olmalıdır. Ona görə tədbirlərə çox ciddi hazırlaşırıq.
Əvvəllər qonaqlar gəlməmişdən qabaq məşqlər olurdu. Cənubi Koreyanın Baş naziri gələndə onların nümayəndə heyətinin protokol xidmətindən işçi gəlmişdi. Biz isə himni ifa edirik. Onlar da öz dillərində “no, no” şəklində nəsə deyirlər. Biz də baş düşə bilmirik ki, nə deyirlər. Not göndəriblər, nə var onu ifa edirik. Çağırdım ki, gəlin görək nə məsələdir? Sonra bilindi ki, 4 xana əvvəldən ifa etmək lazım deyil, beşinci xanadan başlamaq lazımdır. Bunu əvvəlcədən deyin da, mən nə bilim beşinci xanadan başlamaq lazımdır?! Bizə bəzən himnləri əlyazma şəklində göndərirlər. Amma bizim ölkəmizin himni çap olunmuş vəziyyətdə göndərilir. Himnimizin həm tam, həm də qısa variantı var.
Mən 50 ildir ki, xidmət edirəm. Belə hadisələr çox olub. Bu 50 ilin 22 ili Sovet Ordusu, 28 ili də Milli Ordumuzda olub. Təcrübə şübhəsiz az deyil. Ancaq indiyə qədər yenə də bəzən öz işçilərimlə məsləhətləşirəm. Məndən yaşca kiçik olanlarla da. Çünki insan deməməlidir ki, hamıdan çox bilir, ağıllı odur. Ağıllısan, lap yaxşı, çox gözəl. Mən də Bakı Musiqi Akademiyasının professoruyam. Nə olsun?! Ancaq bəzən tələbələrimlə də məsləhətləşirəm, adi müəllimlə də. Bunda pis nə var ki? Mənə elə gəlir ki, elə belə də olmalıdır.
Bakı Musiqi Akademiyasını bitirmişəm. İkinci mərtəbədən pilləkənlə qalxırdım. Bu zaman mərtəbədən aşağı dahi bəstəkarımız Qara Qarayev düşür. O da daima başı aşağı olurdu. Salam verdim, onda başını qaldırıb salamımı aldı. Fikrət Əmirov da həmçinin. Onlar sadə insanlar idi. İnsanla danışanda elə sadə danışırdılar ki… Fəxr edirəm ki, belə insanlarla həm işləmişəm, həm də xidmət etmişəm. Maestro Niyazi ilə də ünsiyyətdə olmuşam. Gözəl dirijorumuz idi. Musiqiçilərə deyirəm ki, belə insanlara baxın öyrənin. Biz işimizi elə görək ki, Azərbaycana gələn insanlar ölkəmizə heyran qalsınlar".
Yusif Axundzadə Sovet dövründə Moskvada paradda iki dəfə iştirak etdiyini qeyd edib: "Onların birində Ktuzov adına prospektdə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin alayı və bizim orkestr iştirak edirdi. Şübhəsiz ki, Hərbi Dəniz Qüvvələrinin marşı səslənirdi. Camaat da sağdan-soldan orkestrin ifasına qulaq asırdı. Birdən mənim ağlıma gəldi ki, biz Azərbaycandan gəlmişik. Əlimərdan Əliyevin “Vətən marşı”nı ifa edək. Gördüm ki, camaat baxır, ancaq başa düşə bilmirlər. Çünki forma Sovet formasıdır, ancaq musiqi Şərq musiqisidir”.
Qəhrəmanımızın ailəsində digər incəsənət nümayəndələri də var: “Ailədə bir qardaş, bir bacıyıq. Bacım da fortepianoda ifa edirdi. İndi təqaüdçüdür. Oğlum və nəvəm mənim yolumu davam etdirir. Gələcəkdə nəvəm də hərbi dirijor ola bilər”.
Bəzən mərasimlərdə səhhətində nasazlıqlar olsa da, bunu heç vaxt gələn qonaqlara bəlli etmədiyini deyən Y. Axundzadə bu məqamda Sovet hökuməti vaxtı başına gələn hadisəni xatırlayıb: “Biz də canlıyıq. Səhhətimizdə problem yaranır. Hətta Sovet vaxtında səhər temperaturumu ölçdüm, gördüm ki, 39.2 dərəcədir. Moskvadan da yoxlama gəlib. Mənə deyirlər ki, 37 olanda camaat yataqdan durub heç evdə gəzmir, sən harda gəzirsən?! Dedim ki, yoxlama gəlib, sonra deyərlər ki, qorxmuşam. Həmin temperaturla geyinib yoxlamaya getmişəm. Tər axırdı məndən, ancaq öz işimi gördüm. Düzdür, sonra hospitala düşdüm. Mən həmişə belə işləmişəm. 30 il ərzində qonaq Prezidentləri özüm qarşılamışam. Yalnız ötən ilin dekabrında keçirilən möhtəşəm Zəfər Paradında koronavirusa yoluxdum. Heç ona koronavirus da deməzdim, çünki mənə iynə belə vurulmadı. Sadəcə məşqlərdə mənə soyuq dəymişdi. Ona görə oğlum Rüfət Axundzadə Birləşmiş Hərbi Orkestrə paradda rəhbərlik etdi. Şuşada da o iştirak edirdi. Mən baxdım ki, hər şey yüksək səviyyədə idi. Tədbirlər davam edir. Qəbələdə Musiqi Festivalının açılışı üçün bizi dəvət ediblər. İş çoxdur və maraqlıdır”.
Baxış sayı: 986
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:51
Milli birliyin və ideoloji vəhdətin təcəssümü
27-12-2025, 18:59
Rusiyaya köçən bir alman Almaniyadan məyus olduğunu bildirib
27-12-2025, 10:31
Prezidentin idman ictimaiyyəti ilə görüşü uzunmüddətli strategiyaların reallaşmasını sürətləndirir-Könül Nurullayeva
26-12-2025, 18:59
"Axios": Trampın Zelenski ilə qarşıdan gələn görüşü danışıqlarda irəliləyişin göstəricisidir
26-12-2025, 18:49
Zelenski Ukraynada qoşunların yerləşdirilməsi üçün atəşkəsin zəruri olduğunu etiraf etdi
26-12-2025, 18:46
Zelenski Trampla Donbas və Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası məsələlərini müzakirə etməyi planlaşdırır
26-12-2025, 16:01
Peskov Ukraynada seçkilərin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı suala cavab verməkdə çətinlik çəkib
26-12-2025, 15:57
Kreml Dmitriyevin ABŞ-a səfərindən sonra onun məlumatlarını təhlil edib
26-12-2025, 15:10
Kosaçev: "Rusiya parlamentariləri yapon həmkarları ilə dialoqu bərpa etməyə hazırdırlar"
26-12-2025, 13:00
Zelenski Yeni ildən əvvəl Trampla görüşmək niyyətini təsdiqlədi
25-12-2025, 17:23
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
25-12-2025, 17:10
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi rusiyalıları Almaniyaya səyahət etməkdən çəkinməyə çağırır
23-12-2025, 23:23
Putin Buşa Ukraynanın NATO-ya qoşulacağı təqdirdə onun bölünməsi barədə xəbərdarlıq etmişdi
23-12-2025, 20:24
Medvedev Pistorius və Stubbun sülhməramlı açıqlamalarından təəccübləndi
23-12-2025, 19:13
Trampla telefon danışığında Tokayev Ukraynadakı münaqişə tərəflərini çevikliyə çağırdı
23-12-2025, 19:08
Qazaxıstan Prezidenti Tokayev Trampla uzun telefon danışığı apardı
23-12-2025, 14:23
Pentaqonun keçmiş rəsmisi Brayan: "Kiyevin ərazi məsələlərində mövqeyi Rusiya ilə ABŞ-ı daha da yaxınlaşdıracaq"
23-12-2025, 13:58
Lavrov UNESCO İcraiyyə Şurasının Rusiya əleyhinə qərarını ikili standart adlandırdı
22-12-2025, 20:37
Rusiya və Venesuela xarici işlər nazirləri ABŞ-ın Karib dənizindəki hərəkətlərindən narahat olduqlarını bildiriblər
22-12-2025, 19:48
Paşinyan ABŞ ilə "Tramp Marşrutu" ilə bağlı konstruktiv danışıqlar apardığını açıqladı
22-12-2025, 18:10
Putin: "Rusiya və Qazaxıstan arasında mübahisəli məsələ yoxdur"
22-12-2025, 18:03
Putin və Piotrovski Paşinyana Aleksandr Sütununun xüsusiyyətləri barədə məlumat veriblər
22-12-2025, 18:00
Putin və Tokayev Sankt-Peterburqda ikitərəfli görüş keçiriblər
21-12-2025, 23:24
Zelenski Bir neçə Regional Administrasiya rəhbərinin işdən çıxarıldığını elan etdi
21-12-2025, 20:32
Peskov: "Rusiya və ABŞ arasındakı münasibətlər Ukraynadakı nizamlama ilə əlaqələndirilməməlidir"
21-12-2025, 19:44
Dmitriyev Vitkoff və Kuşner ilə danışıqların ikinci gününə başladı
20-12-2025, 22:51
Dmitriyev, Moskvaya ilk səfərindən əvvəl Uitkoff üçün şərt qoyulması ilə bağlı WSJ məqaləsini təkzib etdi
20-12-2025, 22:38
ERR: Estoniya məhkəməsi Kallasdan sosial media yalanlarına görə üzr istəməsini tələb edib
20-12-2025, 19:03
WSJ: Vitkoffa Putinlə ilk görüşündən əvvəl xüsusi şərt qoyulub
19-12-2025, 18:12
Zelenski səhvən Polşa Prezidenti Navrotskini "Karl" adlandırdı
19-12-2025, 17:54
Putin: "Moskvanın Ukrayna prezident seçkilərinin Rusiyada təşkil olunmasını tələb etmək hüququ var"
19-12-2025, 12:08
Dmitriyev fon der Leyeni və Merzi istefaya çağırdı
19-12-2025, 11:56
Jurnalist Karlson: "Qərb öz qərarı ilə Putini özünə qarşı qaldırdı"
18-12-2025, 19:57
Ekspert Stepanov hesab edir ki, Venesuelanın dəniz blokadası ABŞ-Çin münaqişəsinin proyeksiyasıdır
18-12-2025, 11:23
"Axios": Ukrayna nümayəndə heyəti həftənin sonuna qədər danışıqlar üçün Mayamiyə gələcək