20:44 / 15-07-2025
"Times": Trampın həyat yoldaşı onun Ukrayna Silahlı Qüvvələrini silahla təmin etmək qərarına təsir göstərə bilərdi
20:38 / 15-07-2025
"Reuters": Putin Trampın ultimatumuna baxmayaraq, Ukraynada SVO-nu davam etdirəcək
20:27 / 15-07-2025
"Zenit"in baş məşqçisi Semak küçədə epilepsiya xəstəsi olan şəxsi xilas etməyə kömək edib
20:24 / 15-07-2025
Söküntü zamanı dayanacaq divarı avtoservis mərkəzinin üzərinə uçub
20:21 / 15-07-2025
Hindistanın ən yaşlı qaçışçısı 114 yaşında yol qəzasında ölüb
20:13 / 15-07-2025
Kallas: "Aİ Xarici İşlər Nazirləri avqustda Rusiyanın dondurulmuş aktivlərinin istifadəsini müzakirə edəcəklər"
20:10 / 15-07-2025
Jurnalist Bous Trampın 50 günlük ultimatumunu ələ salaraq, onun 24 saatını xatırlayır
20:01 / 15-07-2025
Kallas: "Aİ XİN rəhbərləri Slovakiyaya görə Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalarla bağlı razılığa gələ bilmədilər"
16:03 / 15-07-2025
Politoloq Bobrov: "Tramp tarif ultimatumunu Putinin Çinə səfəri ilə eyni vaxta təyin edib"
15:59 / 15-07-2025
Ağac aşdığı üçün qatarların hərəkəti yoxdur
15:57 / 15-07-2025
"Financial Times": Tramp Zelenskini Moskvanı vurmağa çağırıb
15:54 / 15-07-2025
Ziyafətdə zəhərlənən məzunların sayı 21-ə çatıb
15:51 / 15-07-2025
Korotçenko: "Ukrayna yalnız NATO-nu "ifşa etsə" öz hava hücumundan müdafiə imkanlarını sürətlə artıra bilər"
15:13 / 15-07-2025
Peskov: "Rusiya Ukrayna ilə danışıqların üçüncü raunduna hazırdır"
15:10 / 15-07-2025
Ryabkov: "Rusiya ultimatum vermək cəhdlərini qəbul etmir"
15:08 / 15-07-2025
Ali Rada Ukraynada hərbi vəziyyətin müddətini noyabrın 5-dək uzadıb
14:01 / 15-07-2025
TWZ: Rusiyanın "Kh-101" qanadlı raketinin istifadəsi qorxuncdur
13:59 / 15-07-2025
Məzunların zəhərlənməsindən sonra banket zalı möhürlənib
13:56 / 15-07-2025
Qadını zorlayan və bıçaqlamağa cəhd edən şəxs tutulub
11:29 / 15-07-2025
Sumqayıtda şəhid ailələri ilə görüş keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
23:11 / 14-07-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Ümummilli Liderin 1969-cu ildə birinci dəfə hakimiyyətə gəlişi Azərbaycanın qurtuluş tarixinin başlanğıcıdır"
23:08 / 14-07-2025
Tbilisinin mərkəzində beşmərtəbəli bina uçub
23:05 / 14-07-2025
BMT-nin baş katibi ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sanksiyaları haqqında: "Atəşin dayandırılmasına kömək edən hər şey vacibdir"
23:01 / 14-07-2025
16 yaşlı qızı zorlamağa cəhd edən miqrant saxlanılıb
22:59 / 14-07-2025
Pentaqon Ukraynaya 17 "Patriot" sistemlərinin çatdırılması ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib
22:57 / 14-07-2025
Dağıstanda sudan zəhərlənənlərin sayı 450 nəfərə çatıb
22:54 / 14-07-2025
Vilayətin girişində alman turistlərin tıxacları
22:51 / 14-07-2025
Gürcüstan NATO-nun çoxmillətli təlimlərinə ev sahibliyi edəcək
17:20 / 14-07-2025
"Mi-8" helikopteri planlaşdırılmamış eniş edib
17:16 / 14-07-2025
Tələbə 12,5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
17:10 / 14-07-2025
Zelenski Yuliya Svırıdenkonu Ukrayna hökumətinə rəhbərlik etməyə dəvət edib
17:06 / 14-07-2025
Yanğın zamanı iki nəfərin ölümü ilə bağlı iş üzrə yerli sakin saxlanılıb
17:02 / 14-07-2025
İldırım vurması nəticəsində həlak olanlardan biri Moskva sakinidir
16:59 / 14-07-2025
Zelenski Kelloq ilə görüşdə Rusiyaya qarşı sanksiyalarla sülhü yaxınlaşdırmağı təklif edib
12:23 / 14-07-2025
Teleaparıcı təcili olaraq xəstəxanaya yerləşdirilib
12:20 / 14-07-2025
Bundestaqın üzvü Şmidt: "Almaniya Rusiya ilə gələcək qarşıdurmaya hazırdır"
KAMAL CAMALOV TƏDQİQATÇILIQ VƏ NATİQLİK MƏHARƏTİİLƏ SEÇİLƏN TƏDQİQATÇI ALİMDİR-Əbülfət Pələngov
Tarix: 01-05-2023 21:21 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Pedaqogika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun 50 illiyi münasibətilə)
Pedaqogika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi Kamal Camalovla 2010-cu ildən tanış olmuşuq. Həmin ildə Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun akreditasiyası zamanı mən komissiyanın sədri olmuşdum. O zaman Kamal müəllimlə qabaqcıl və istedadlı gənc müəllim kimi tanış olmuşdum. Onu da qeyd edim ki, həmin illərdənKamal müəllim kollektivin və rəhbərliyin sevimlisi idi.Rəhbərliyin ona verdiyi səlahiyyət böyük olsa da, özünü sadə və təvazökar aparması məni bir qədər də ona yaxınlaşdırdı. İşinə kimin isə müdaxilə etməsinə imkan verməzdi, ancaq məsləhət almağı da xoşlayardı. O vaxtlardan mən onu özümə kiçik qardaş və yaxın dost bilmişəm, bu günə qədər də bu səmimiyyət qorunub saxlanılmışdır.
Sonra taleyimiz elə gətirdi ki, biz ildən ilə bir-birimizə yaxın olduq. Buna birinci səbəb sonrakı vaxtlarda Kamal müəllimin doktorluq dissertasiya işində mənim Elmi seminarın sədri və Dissertasiya şurasının üzvü olmağım oldu. Ona görə də Kamal müəllimin dissertasiya işinin müzakirəsi çox qızğın keçdi, çıxışları prosesə sədrlik edən birisi kimi məni heyran etdi. Gördüm ki, o, şəxsiyyəti kimi dissertasiya işini də mükəmməl hazırlamışdır. Çıxış edərkən yüksək bilik nümayişi, tədqiqatçılıq və natiqlik məharəti məni heyran etdi. Tezliklə müdafiə işini uğurla tamamladı və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında AAK-n qərarı ilə ona iddia etdiyi elmi ad verildi. Ondan sonrakı proseslərin hər mərhələsində biz bir-birimizə dəstək və məsləhətçi olmuşuq. Azərbaycanın Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun “Pedaqoji-psixoloji fikrin inkişafı sələflərdən xələflərə” (VII əsr – XX əsrin əvvəlləri) adlı dərs vəsaitinin ön söz müəllifiyəm (Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2019, 222 səh.) Qoca Şərqin böyük mütəfəkkiri Arif Ərdəbili yazır ki, “Ey qələm! Çalış fikir dənizindən yeni-yeni incilər çıxarasan. Sən şəkər verən qamışdan bununla seçilirsən ki, şəkər yerinə gövhər saçırsan. Özü də sənin məhsulun şəkərdən qat-qat şirindir”. Bu mənada, mütəfəkkirlərin fikir dənizindən yeni-yeni incilər tapıb çıxaran Kamal Camalovun tədqiqat dairəsi genişdir. Onun fikri sadə, sözü tam və inandırıcı, fəaliyyəti isə gərgin və məhsuldardır. Bu fikri onun “Azərbaycan romantiklərinin maarifçilik ideyaları”, “Həzrəti Əlinin elm və tərbiyə haqqında ideyaları”, “Valideyn-övlad münasibəti məsələləri Şərq mütəfəkkirlərinin gözü ilə”, “Hüseyn Cavid və məktəb”, “Mollanəsrəddinçilər və ailə-məktəb problemi”, “Mollanəsrəddinçilərin maarifçilik ideyaları”, “Ömər Faiq Nemanzadə yaradıcılığında maarifçilik ideyaları”, “Yusif Vəzir Çəmənzəminli yaradıcılığında maarifçilik ideyaları” və s. adlı dərslikləri, dərs vəsaitləri, monoqrafiyaları və 500-dən artıq elmi-pedaqoji yazıları da təsdiq edir. Bu sanballı əsərləri ilə Kamal müəllim Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir klassiklərinin, maarifpərvərlərinin pedaqoji ideyalarını tədqiqata cəlb etmiş, onların xalq maarifi, məktəb təhsili, təlim-tərbiyə ilə bağlı fikirlərini təhlil etmişdir. Gənc nəslin tərbiyəsində həmin irsin əhəmiyyətini üzə çıxarmış və bu günümüz üçün əhəmiyyətli olan elmi müddəalar irəli sürmüşdür.
Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun apardığı tədqiqatlar, yazdığı kitablar təsdiq edir ki, o, məktəb və pedaqoji fikir tarixinin tanınmış gənc tədqiqatçısıdır və bir gənc tədqiqatçı kimi tarixi mənbələrə istinad edərək dəqiq və düzgün yazmağa üstünlük verir. Elmi həqiqətin meyarı hesab edir və elmi fəaliyyətində bu meyara sadiq qalır. Ümumiləşdirmələrlə zəngin olan bu əsərlərdə xalqımızın mənəvi yaddaşını, vətəndaşlıq, vətənpərvərlik, insanpərvərlik, humanizm barədə düşüncələrini, milli-mənəvi dəyərləri, pedaqoji fəaliyyətin hərəkətverici qüvvəsinə çevirmək onun tədqiqatçılıq fəaliyyətinin başlıca meyarı olmuşdur. Vəsaitdə qeyd olunur ki, böyük mütəfəkkirlər ötüb keçənlərə deyil, dünəndən bu günə baxmış, sanki dünəni bugünləşdirmiş, dünənə bu günün çalarlarını əlavə edərək sabaha aparmış, əbədiləşdirmişlər. Söz xiridarlarının həyat yoluna və zəngin ədəbi-pedaqoji irslərinə dərindən nüfuz etdikcə, onların yaradıcılığı ətrafında tədqiqat və tapıntılar genişləndikcə görürük ki, öyrənilməmiş problemlər daha bariz, daha qabarıq şəkildə nəzərə çarpır. Sələflərin (Həzrəti Əli (ə.), BalasaqunluYusuf, Xaqani Şirvani, Nəsirəddin Tusi, MarağalıƏvhədi, Fəzlullah Nəimi və b.) və xələflərin (Molla Pənah Vaqif, Mirzə Fətəli Axundov, Nəcəfbəy Vəzirov, MəhəmmədağaŞahtaxtlı, Firidun bəy Köçərli və b.) çoxcəhətli pedaqoji-ictimai fəaliyyətlərində elə məsələlər, elə problemlər vardır ki, bunlara indiyə qədər ya heç toxunulmamış, yaxud da ötəri və ya ümumi şəkildə bəhs olunmuşdur. Görkəmli maarifçi və pedaqoqlarla bağlı xarici ölkələrdə də çoxlu kitablar və məqalələr yazılmışdır. Ayrı-ayrı məqalələrdə böyük mütəfəkkirlərin təlim və tərbiyə məsələlərinin araşdırılmasına da təşəbbüslər göstərilmişdir. Lakin yenə də böyük ideya sahiblərinin fəaliyyətlərinə, o cümlədən, məktəb və maarif, tərbiyə və əxlaq məsələləri haqqında olan görüşlərinin tədqiqinə hələ də zəruri ehtiyac duyulur.
Bu zəruriliyə ehtiyac duyulduğunu hiss edən Kamal Camalov dərs vəsaitində sələflərin və xələflərin pedaqoji görüşlərini sistemləşdirmiş, ümumiləşdirmiş və müasir məktəb təcrübəsində istifadə imkanlarını üzə çıxarmaqla mənəvi ədalətsizliyin təsvirini, mənəvi-əxlaqi kamilliyə və insani davranışa çağırışı, əxlaqi keyfiyyətlərin təbliği, vətənpərvərlik, humanizm, ailə tərbiyəsi, islam əxlaqı və ümumbəşəri dəyərlər ilə bağlı fikirləri araşdırmışdır.
İnanıram ki, bu kitab gələcəkdə məktəb və pedaqoji fikrin inkişafı tarixində pedaqoqların yeri və rolunun təhlili kimi dərslik və dərs vəsaitlərinin hazırlanmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edəcəkdir. Çünki “Pedaqoji-psixoloji fikrin inkişafı sələflərdən xələflərə” adlı əsərdə tarixi-pedaqoji prosesin, elmi-nəzəri fikrin tədqiqi yeni konsepsiya əsasında tədqiqə cəlb olunur.
Maraqlı cəhətlərdən biri də budur ki, Kamal Camalov tərəfindən pedaqogika tarixinin öyrənilməsində pedaqoq və maarifçilərin fəaliyyəti aşkara çıxarılır, tərbiyə və təhsilin təşəkkülü, inkişafı və deformasiyasının səbəbləri müəyyənləşdirilir, pedaqogika elminin təşəkkülü və inkişaf tarixinin yeni dövrləşməsi verilir, pedaqoji tənqid tarixinin yaradılmasına təşəbbüs göstərilir, pedaqoji görüşləri tədqiqdən təcrid olunmuşların (Balasaqunlu Yusifin, Xaqani Şirvaninin, Fəzlullah Nəiminin və b.) yaradıcılığı yeni baxış, yeni ideya süzgəcindən keçirilir.
Tale elə gətirib ki, bir birimizin şad günlərdə sevincimizi qardaşcasına bölüşmüşük, kədərli günlərimizdə bir-birimizin yanında olmuşuq. İllər ötdükcə, daha yaxın sirdaş olmuşuq, əlaqələrimiz daha çox olmuş, münasibətlərimizdən və məsləhətlərimizdən daim fayda görmüşük. Ona görə də Kamal Camalov haqqında nə qədər istəsən yazıb danışa bilərəm, lakin riyaziyyatçılar lakonik danışmağı və yazmağı sevdiklərindən mən də bu ənənəyə sadiq qalmağı üstün tuturam. Həm də onun həyat və elmi-pedaqoji bioqrafiyasını nəzərdən keçirmək kifayətdir ki, onun haqqında əminliklə söz deyəsən.
Hər bir şəxsə (elə obyektə də) qiymət verərkən onun ikili ( müsbət və mənfi) xarakterlərini təsnif və müqayisə etmək lazımdır. Halbuki, müsbət və mənfi anlayışları da dəqiq olmayan və nisbi anlayışlardır. Buna baxmayaraq, qiymətləndirmə üçün əsas meyardır. Dahilər demişlər ki, həqiqət müqayisədə meydana çıxır. Bu baxımdan Kamal Camalov üçün qiymətləndirmə aparsaq, əsil kişi xarakterli olmasının şahidi olarıq. Mənim fikrimcə, o, dost və qardaş üçün canını belə fəda etməyi əsirgəməz. Ancaq sevgisi boyda nifrətini də gizlədə bilməz. Bir sözlə, o dosta dost, düşmənə düşmənliyini göstərə bilən bir kişidir. Yaxşı ki, həyatda heç bir düşməni yoxdur, dostları isə çoxdur.
Kamal müəllim həmişə əsil müəllimə, metodistə və alimə yaraşan səliqə sahmanlı tədqiqatçıdır. Ona görə də onun alimliyi haqqında çoxlu fikir söyləmək fikrindən daşınıb, şəxsiyyətini xarakterizə etmək istəyirəm. Ona görə hesab edirəm ki, bu səliqə onun həyatının bütün sahələrinə hopmuşdur. Gözəl ailə başçısı kimi övladlarına elə tərbiyə vermişdir ki, onların da hər biri öz sahəsi üzrə atalarını qabaqlayacaqlar, böyük övladının atasının yolu ilə getdiyini bilirəm. İnanıram, onların hər biri atalarına layiq övlad olacaqlar.
Mənim bir sözüm var, bəlkə məndən qabaq kimsə bu fikri söyləmişdir, lakin mən onu heç yerdən oxumamışam deyə özümünkü hesab edirəm: “Kiminlə də yaxşı münasibətdə olmaq istəsən, onun ancaq gözəl xüsusiyyətlərini yadına sal qəlbində ona qarşı sevgi yaransın”.Mən artıq bu prinsiplə Kamal müəllimlə dostluq edirəm və bundan çox məmnun oluram.
Sonda dostum Kamal Camalovun 50 illik yubileyində ona möhkəm can sağlığı və istədiyi ömür payını arzulamaqla dədə Şəmşirin dili ilə demək istəyirəm:
Şəmşir kimi gözün, könlün tox olsun,
Qaşın qələm, müjganların ox olsun.
Sənin dostun qoy hamıdan çox olsun,
Dostum, o zaman yazaram yüz tərif sənə!!!
Əbülfət Pələngov,
ADPU-nun professoru, pedaqoji elmlər doktoru, Rusiya Təbiətşünaslıq Akademiyasının
həqiqi üzvü, Əməkdar elm və texnika xadimi
Baxış sayı: 1 076
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-05-2023 21:21 | Bölmə: Ədəbiyyat
(Pedaqogika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun 50 illiyi münasibətilə)
Pedaqogika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi Kamal Camalovla 2010-cu ildən tanış olmuşuq. Həmin ildə Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun akreditasiyası zamanı mən komissiyanın sədri olmuşdum. O zaman Kamal müəllimlə qabaqcıl və istedadlı gənc müəllim kimi tanış olmuşdum. Onu da qeyd edim ki, həmin illərdənKamal müəllim kollektivin və rəhbərliyin sevimlisi idi.Rəhbərliyin ona verdiyi səlahiyyət böyük olsa da, özünü sadə və təvazökar aparması məni bir qədər də ona yaxınlaşdırdı. İşinə kimin isə müdaxilə etməsinə imkan verməzdi, ancaq məsləhət almağı da xoşlayardı. O vaxtlardan mən onu özümə kiçik qardaş və yaxın dost bilmişəm, bu günə qədər də bu səmimiyyət qorunub saxlanılmışdır.
Sonra taleyimiz elə gətirdi ki, biz ildən ilə bir-birimizə yaxın olduq. Buna birinci səbəb sonrakı vaxtlarda Kamal müəllimin doktorluq dissertasiya işində mənim Elmi seminarın sədri və Dissertasiya şurasının üzvü olmağım oldu. Ona görə də Kamal müəllimin dissertasiya işinin müzakirəsi çox qızğın keçdi, çıxışları prosesə sədrlik edən birisi kimi məni heyran etdi. Gördüm ki, o, şəxsiyyəti kimi dissertasiya işini də mükəmməl hazırlamışdır. Çıxış edərkən yüksək bilik nümayişi, tədqiqatçılıq və natiqlik məharəti məni heyran etdi. Tezliklə müdafiə işini uğurla tamamladı və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında AAK-n qərarı ilə ona iddia etdiyi elmi ad verildi. Ondan sonrakı proseslərin hər mərhələsində biz bir-birimizə dəstək və məsləhətçi olmuşuq. Azərbaycanın Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun “Pedaqoji-psixoloji fikrin inkişafı sələflərdən xələflərə” (VII əsr – XX əsrin əvvəlləri) adlı dərs vəsaitinin ön söz müəllifiyəm (Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2019, 222 səh.) Qoca Şərqin böyük mütəfəkkiri Arif Ərdəbili yazır ki, “Ey qələm! Çalış fikir dənizindən yeni-yeni incilər çıxarasan. Sən şəkər verən qamışdan bununla seçilirsən ki, şəkər yerinə gövhər saçırsan. Özü də sənin məhsulun şəkərdən qat-qat şirindir”. Bu mənada, mütəfəkkirlərin fikir dənizindən yeni-yeni incilər tapıb çıxaran Kamal Camalovun tədqiqat dairəsi genişdir. Onun fikri sadə, sözü tam və inandırıcı, fəaliyyəti isə gərgin və məhsuldardır. Bu fikri onun “Azərbaycan romantiklərinin maarifçilik ideyaları”, “Həzrəti Əlinin elm və tərbiyə haqqında ideyaları”, “Valideyn-övlad münasibəti məsələləri Şərq mütəfəkkirlərinin gözü ilə”, “Hüseyn Cavid və məktəb”, “Mollanəsrəddinçilər və ailə-məktəb problemi”, “Mollanəsrəddinçilərin maarifçilik ideyaları”, “Ömər Faiq Nemanzadə yaradıcılığında maarifçilik ideyaları”, “Yusif Vəzir Çəmənzəminli yaradıcılığında maarifçilik ideyaları” və s. adlı dərslikləri, dərs vəsaitləri, monoqrafiyaları və 500-dən artıq elmi-pedaqoji yazıları da təsdiq edir. Bu sanballı əsərləri ilə Kamal müəllim Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir klassiklərinin, maarifpərvərlərinin pedaqoji ideyalarını tədqiqata cəlb etmiş, onların xalq maarifi, məktəb təhsili, təlim-tərbiyə ilə bağlı fikirlərini təhlil etmişdir. Gənc nəslin tərbiyəsində həmin irsin əhəmiyyətini üzə çıxarmış və bu günümüz üçün əhəmiyyətli olan elmi müddəalar irəli sürmüşdür.
Əməkdar müəllimi Kamal Camalovun apardığı tədqiqatlar, yazdığı kitablar təsdiq edir ki, o, məktəb və pedaqoji fikir tarixinin tanınmış gənc tədqiqatçısıdır və bir gənc tədqiqatçı kimi tarixi mənbələrə istinad edərək dəqiq və düzgün yazmağa üstünlük verir. Elmi həqiqətin meyarı hesab edir və elmi fəaliyyətində bu meyara sadiq qalır. Ümumiləşdirmələrlə zəngin olan bu əsərlərdə xalqımızın mənəvi yaddaşını, vətəndaşlıq, vətənpərvərlik, insanpərvərlik, humanizm barədə düşüncələrini, milli-mənəvi dəyərləri, pedaqoji fəaliyyətin hərəkətverici qüvvəsinə çevirmək onun tədqiqatçılıq fəaliyyətinin başlıca meyarı olmuşdur. Vəsaitdə qeyd olunur ki, böyük mütəfəkkirlər ötüb keçənlərə deyil, dünəndən bu günə baxmış, sanki dünəni bugünləşdirmiş, dünənə bu günün çalarlarını əlavə edərək sabaha aparmış, əbədiləşdirmişlər. Söz xiridarlarının həyat yoluna və zəngin ədəbi-pedaqoji irslərinə dərindən nüfuz etdikcə, onların yaradıcılığı ətrafında tədqiqat və tapıntılar genişləndikcə görürük ki, öyrənilməmiş problemlər daha bariz, daha qabarıq şəkildə nəzərə çarpır. Sələflərin (Həzrəti Əli (ə.), BalasaqunluYusuf, Xaqani Şirvani, Nəsirəddin Tusi, MarağalıƏvhədi, Fəzlullah Nəimi və b.) və xələflərin (Molla Pənah Vaqif, Mirzə Fətəli Axundov, Nəcəfbəy Vəzirov, MəhəmmədağaŞahtaxtlı, Firidun bəy Köçərli və b.) çoxcəhətli pedaqoji-ictimai fəaliyyətlərində elə məsələlər, elə problemlər vardır ki, bunlara indiyə qədər ya heç toxunulmamış, yaxud da ötəri və ya ümumi şəkildə bəhs olunmuşdur. Görkəmli maarifçi və pedaqoqlarla bağlı xarici ölkələrdə də çoxlu kitablar və məqalələr yazılmışdır. Ayrı-ayrı məqalələrdə böyük mütəfəkkirlərin təlim və tərbiyə məsələlərinin araşdırılmasına da təşəbbüslər göstərilmişdir. Lakin yenə də böyük ideya sahiblərinin fəaliyyətlərinə, o cümlədən, məktəb və maarif, tərbiyə və əxlaq məsələləri haqqında olan görüşlərinin tədqiqinə hələ də zəruri ehtiyac duyulur.
Bu zəruriliyə ehtiyac duyulduğunu hiss edən Kamal Camalov dərs vəsaitində sələflərin və xələflərin pedaqoji görüşlərini sistemləşdirmiş, ümumiləşdirmiş və müasir məktəb təcrübəsində istifadə imkanlarını üzə çıxarmaqla mənəvi ədalətsizliyin təsvirini, mənəvi-əxlaqi kamilliyə və insani davranışa çağırışı, əxlaqi keyfiyyətlərin təbliği, vətənpərvərlik, humanizm, ailə tərbiyəsi, islam əxlaqı və ümumbəşəri dəyərlər ilə bağlı fikirləri araşdırmışdır.
İnanıram ki, bu kitab gələcəkdə məktəb və pedaqoji fikrin inkişafı tarixində pedaqoqların yeri və rolunun təhlili kimi dərslik və dərs vəsaitlərinin hazırlanmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edəcəkdir. Çünki “Pedaqoji-psixoloji fikrin inkişafı sələflərdən xələflərə” adlı əsərdə tarixi-pedaqoji prosesin, elmi-nəzəri fikrin tədqiqi yeni konsepsiya əsasında tədqiqə cəlb olunur.
Maraqlı cəhətlərdən biri də budur ki, Kamal Camalov tərəfindən pedaqogika tarixinin öyrənilməsində pedaqoq və maarifçilərin fəaliyyəti aşkara çıxarılır, tərbiyə və təhsilin təşəkkülü, inkişafı və deformasiyasının səbəbləri müəyyənləşdirilir, pedaqogika elminin təşəkkülü və inkişaf tarixinin yeni dövrləşməsi verilir, pedaqoji tənqid tarixinin yaradılmasına təşəbbüs göstərilir, pedaqoji görüşləri tədqiqdən təcrid olunmuşların (Balasaqunlu Yusifin, Xaqani Şirvaninin, Fəzlullah Nəiminin və b.) yaradıcılığı yeni baxış, yeni ideya süzgəcindən keçirilir.
Tale elə gətirib ki, bir birimizin şad günlərdə sevincimizi qardaşcasına bölüşmüşük, kədərli günlərimizdə bir-birimizin yanında olmuşuq. İllər ötdükcə, daha yaxın sirdaş olmuşuq, əlaqələrimiz daha çox olmuş, münasibətlərimizdən və məsləhətlərimizdən daim fayda görmüşük. Ona görə də Kamal Camalov haqqında nə qədər istəsən yazıb danışa bilərəm, lakin riyaziyyatçılar lakonik danışmağı və yazmağı sevdiklərindən mən də bu ənənəyə sadiq qalmağı üstün tuturam. Həm də onun həyat və elmi-pedaqoji bioqrafiyasını nəzərdən keçirmək kifayətdir ki, onun haqqında əminliklə söz deyəsən.
Hər bir şəxsə (elə obyektə də) qiymət verərkən onun ikili ( müsbət və mənfi) xarakterlərini təsnif və müqayisə etmək lazımdır. Halbuki, müsbət və mənfi anlayışları da dəqiq olmayan və nisbi anlayışlardır. Buna baxmayaraq, qiymətləndirmə üçün əsas meyardır. Dahilər demişlər ki, həqiqət müqayisədə meydana çıxır. Bu baxımdan Kamal Camalov üçün qiymətləndirmə aparsaq, əsil kişi xarakterli olmasının şahidi olarıq. Mənim fikrimcə, o, dost və qardaş üçün canını belə fəda etməyi əsirgəməz. Ancaq sevgisi boyda nifrətini də gizlədə bilməz. Bir sözlə, o dosta dost, düşmənə düşmənliyini göstərə bilən bir kişidir. Yaxşı ki, həyatda heç bir düşməni yoxdur, dostları isə çoxdur.
Kamal müəllim həmişə əsil müəllimə, metodistə və alimə yaraşan səliqə sahmanlı tədqiqatçıdır. Ona görə də onun alimliyi haqqında çoxlu fikir söyləmək fikrindən daşınıb, şəxsiyyətini xarakterizə etmək istəyirəm. Ona görə hesab edirəm ki, bu səliqə onun həyatının bütün sahələrinə hopmuşdur. Gözəl ailə başçısı kimi övladlarına elə tərbiyə vermişdir ki, onların da hər biri öz sahəsi üzrə atalarını qabaqlayacaqlar, böyük övladının atasının yolu ilə getdiyini bilirəm. İnanıram, onların hər biri atalarına layiq övlad olacaqlar.
Mənim bir sözüm var, bəlkə məndən qabaq kimsə bu fikri söyləmişdir, lakin mən onu heç yerdən oxumamışam deyə özümünkü hesab edirəm: “Kiminlə də yaxşı münasibətdə olmaq istəsən, onun ancaq gözəl xüsusiyyətlərini yadına sal qəlbində ona qarşı sevgi yaransın”.Mən artıq bu prinsiplə Kamal müəllimlə dostluq edirəm və bundan çox məmnun oluram.
Sonda dostum Kamal Camalovun 50 illik yubileyində ona möhkəm can sağlığı və istədiyi ömür payını arzulamaqla dədə Şəmşirin dili ilə demək istəyirəm:
Şəmşir kimi gözün, könlün tox olsun,
Qaşın qələm, müjganların ox olsun.
Sənin dostun qoy hamıdan çox olsun,
Dostum, o zaman yazaram yüz tərif sənə!!!
Əbülfət Pələngov,
ADPU-nun professoru, pedaqoji elmlər doktoru, Rusiya Təbiətşünaslıq Akademiyasının
həqiqi üzvü, Əməkdar elm və texnika xadimi
Baxış sayı: 1 076
Bölməyə aid digər xəbərlər
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb
12-06-2024, 23:33
Professor Mahirə Hüseynova Turan Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib
9-06-2024, 15:53
"Zəfəri yaşadanlar” kitabının təqdimat mərasimindən-VİDEO+FOTOLAR
6-06-2024, 14:52
Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anım mərasimi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
1-05-2024, 21:08
Rusiya yazıçılarının kitablarının 170-dən çox nadir nəşri Avropa kitabxanalarından yoxa çıxıb
27-04-2024, 00:42
ƏZƏL-AXIR SÖZ QALACAQ DÜNYADA
26-04-2024, 11:47
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ