20:16 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kolun həyat yoldaşına müsahibə verdi
19:51 / 13-12-2025
"L'AntiDiplomatico": Zelenski ərazi referendumundan danışaraq dialoqu pozur
19:46 / 13-12-2025
Ruslar Darya Nepryaeva və Saveliy Korostelev 2026-cı il Olimpiadasına vəsiqə qazanıblar
19:43 / 13-12-2025
Yük qatarının relsdən çıxması nəticəsində yaranan yanacaq mazutunun dağılması 750 kvadrat metr sahəni əhatə edir
19:27 / 13-12-2025
Sübhan erməni əsilli rəqibinə qalib gəlib dünya çempionu oldu
19:20 / 13-12-2025
General Müdafiə Nazirliyində yüksək vəzifəyə - Təyin olundu
19:15 / 13-12-2025
Leyla Əliyeva Lənkərandan paylaşım etdi - Video
14:57 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kol ilə yenidən görüşüb
14:55 / 13-12-2025
Messinin qısa müddətli çıxışından sonra azarkeşlər Kolkata stadionunda xaos yaratdılar
14:47 / 13-12-2025
Ukrayna naziri Klimenko: "Bir milyondan çox ukraynalı elektriksiz qalıb"
14:45 / 13-12-2025
Uşaq İncəsənət Məktəbi müəllimləri güzəştli pensiyalarla bağlı Putinin Birbaşa Xəttinə müraciət edib
14:41 / 13-12-2025
Potok əməliyyatında iştirak edən Ulan-Ude paraşütçüləri dövlət mükafatlarına layiq görülüblər
14:39 / 13-12-2025
Tramp Latın Amerikasındakı hədəflərə qurudan zərbələr endirəcəyini açıqladı
14:34 / 13-12-2025
Zoopark-Botanika Bağında qarlı sürüşkəndən sürüşən fili Filimon göstərdi
14:30 / 13-12-2025
Qrossi: "Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası münaqişə zamanı 12-ci dəfə bütün xarici enerji təchizatını müvəqqəti olaraq gecə ərzində kəsib"
14:26 / 13-12-2025
AB təlimatlarını şərh edən Zaxarova Brüssel üçün yeni bir şüar təklif etdi
14:19 / 13-12-2025
Moskva Zooparkı panda Katyuşanın qardan həzz aldığını göstərdi
14:16 / 13-12-2025
Yerli reperlərin iştirakı ilə yeniyetmələr üçün əyləncə məclislərinin təşkilatçıları araşdırılacaq
14:13 / 13-12-2025
Qar yağışı zamanı magistral yolda ən azı on avtomobil toqquşub
14:11 / 13-12-2025
Putin Mixaylovski Sarayını Sankt-Peterburqun memarlıq incisi adlandırdı
14:08 / 13-12-2025
Millət vəkili Qonçarenko: "Zelenskinin ofis rəhbərinin müavini Oleq Tatarov işdən çıxarılır"
14:05 / 13-12-2025
MAQATE Rusiyanın Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasına gedən mütəxəssislərinin təhlükəsizliyini təmin etmək səylərini yüksək qiymətləndirir
23:31 / 12-12-2025
Adam oğurluğu ilə bağlı istintaq başa çatıb
21:55 / 12-12-2025
Prokurorluq əməkdaşları anım günü ilə bağlı Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
19:25 / 12-12-2025
İki vəhşi qətlə görə ömürlük həbs cəzası alıb
19:21 / 12-12-2025
Vladimir Putin Aşqabadda İraq Prezidenti ilə görüşüb
19:19 / 12-12-2025
Keçmiş məhkəmə icraçısına qarşı ofisində baş verən atışma ilə bağlı cinayət işi açılıb
19:12 / 12-12-2025
"Telegraph": Xerset paranoyaya görə Ordu Katibini Ukrayna dialoqundan uzaqlaşdırdı
19:06 / 12-12-2025
Kipr səfirliyi 15 dekabrda Rusiya Federasiyasında viza mərkəzlərinin açılacağını elan etdi
19:02 / 12-12-2025
Ermitaj Muzeyinin baş direktoru Polşada saxlanılan arxeoloqla bağlı vəziyyəti ciddi adlandırıb
18:48 / 12-12-2025
Analitik Koşkoviç NATO-nun baş katibi Rutteni müharibəyə başlamaq istəməkdə günahlandırdı
18:44 / 12-12-2025
Bloqçu Meri Maqdalenanın cəsədi Taylandda tapılıb
18:40 / 12-12-2025
Üç xarici avtomobili yandırdığına görə həbs edilib
18:35 / 12-12-2025
SHOT:Honkonq qripinin ağırlaşmalarından iki nəfər ölüb
18:32 / 12-12-2025
Moskva Diametrli T1 tramvayları bir ayda 1,8 milyondan çox sərnişin daşıyıb
18:27 / 12-12-2025
Merkel müasir Almaniya siyasətindəki kişi balanssızlığını tənqid etdi
Sadəlik və səmimiyyətin poeziyası-Zəkulla Bayramlı
Tarix: 10-10-2021 21:19 | Bölmə: Ədəbiyyat
Naxçıvan ədəbi mühitinin yetirməsi olan İbrahim Yusifoğlu çağdaş Azərbaycan poeziyasında öz yeri, öz səsi olan şairlərimizdəndir. 50 ildən artıq şeir yaradıcılığı və mətbuat aləmində qələm çalan İbrahimn Yusifoğlunun indiyədək 30adda kitabı nəşr olunmuşdur. Gənc yaşlarından müəllim və pedaqoji işçi kimi fəaliyyət göstərsə də, şairlik fitrətinə həmişə sadiq qalmış, ürəyindən keçənləri ardıcıl olaraq poetik yaşantılar şəklində əbədiləşdirməyə çalışmışdır. Elə bunun nəticəsidir ki, çalışdığı pedaqoji mühit və təhsil sahəsində gördüyü, duyduğu və yaşadığı hiss və düşüncələri, qarşılaşdığı çeşidli insan obraz və xarakterlərini müxtəlif janrlarda qələmə aldığı əsərlərində görmək mümkündür.Uşaqlar üçün şeir, poema və mənzum pyeslərin, qabaqcıl müəllim və təhsil işçilərinin həyat və yaradıcılığından bəhs edən çoxcildliyin, vətənimizin azadlığı və bütövlüyü uğrunda şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş igidlərimizin döyüş yolunu əks etdirən nəsr əsərlərinin müəllifi olsa da, fikrimizcə, o, hər şeydən qabaq, lirik şair kimi tanınmaqdadır. Təsadüf deyil ki, bu yaxınlarda çapdan çıxmış “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi” adlı yeni kitabında barlı-bəhərli şair ömrünün müxtəlif dönəmlərində qələmə aldığı lirik-romantik şeirləri toplanmışdır.
Xalqımızın qeyrətli oğullarının, şanlı ordumuzun azğın düşmənlər üzərində çaldığı möhtəşəm qələbəni müjdələyən “Zəfər nəğməsi” şeiriylə açılan kitabdakı şeirlər 5 silsiləyə bölünüb, qruplaşdırılıb. Akad. İsa Həbibbəyli kitaba yazdığı “İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyası və uğurları” adlı çox maraqlı və səmimi ön sözdə şairin bütün yaradıcılığını araşdırır, müxtəlif janrlarda yazılmış əsərləri üzərində maraqlı təhlillər aparır. “İstedadı şeirlərin ruhu və qanadı, zəhməti isə mahiyyəti və bəzəyi” hesab edən görkəmli alimin fikrincə, “qoynunda doğulduğu dağlı-aranlı qədim Şərur çuxurunun, Saralı-Xançobanlı Arpaçayın təbii görkəmi, həyat ritmi İbrahim müəllimin şeirlərində özünün əsl poetik mənasını və bədii obrazını tapa bilmişdir”.Kitabı diqqətlə oxuyan hər kəs bu sözlərin doğruluğuna inanar, şairin doğulub yaşadığı, ömür-gün sürdüyü diyarın, bölgənin və ümumən Azərbaycan təbiətinin təsvir olunduğu rəngarəng şeirlərlə qarşılaşar.
Ürəkdə qan coşar, ilham çağlayar,
Bu qədim qalanı seyrə gəlincə.
Hər kəsi özünə qəlbən bağlayar,
Qürur mənbəyimiz məğrur Əlincə.
“Əlincə”
26 il erməni işğalında qalan Günnüt kəndinin azad edilməsi şairin qəlbini ehtizaza gətirir, bu münasibətlə yazdığı “Günnütüm” şeirində daxili hiss və həyəcanlarını gizlədə bilmir:
Salam, Oğuz eli, vətən torpağı,
Salam, Dədəd Qorqud gəzən Günnütüm.
Kitabda 44 günlük II Qarabağ müharibəsində şanlı ordumuzun zəfər yürüşünü əks etdirən misralar da vardır:
Nəğmələrin müqəddəsi, ulusu,
Meyvələrin ən şirini, sulusu.
Bulaqların ayna kimi durusu,
Zəfər nəğməsi.
“Zəfər nəğməsi”
Qarabağın və ümumən Azərbaycanın baş tacı olan Şuşanın düşmən işğalından azad edilməsi şairi daha çox duyğulandırır, bu möhtəşəm qələbə gününün sevincini “Şuşa” şeirində oxucuları ilə belə paylaşır:
Dünyanın müqəddəs günüdür bu gün,
Xoş müjdə qəlbləri gətirib cuşa.
Gözlər bulaq kimi coşub-çağlayır,
Bu gün anasına qovuşur Şuşa.
Ulu Naxçıvanın düşmən caynaqlarında qalan Kərki kəndinin də hayı-harayı kitabda əks olunub, “Kərki” adının xəritədən silinməsi müəllifi, haqlı olaraq, qəzəbləndirir, bu ədalətsizliyə qarşı öz etiraz səsini ucaldır:
Adı xatırlanmır, dərdi çəkilmir,
Deyilmir dünyada sözü Kərkinin.
Bir nöqtə boyda da şərti çəkilmir,
Yoxdu xəritədə özü Kərkinin.
“Oğuz torpağıdır özü Kərkinin”
30 ilə yaxın düşmən tapdağında qalan bölgələrimizin hava durumu haqqında verilən məlumatlar bir vaxtlar ermənilərin istehzalı gülüşünə səbəb olurdu, “Qarabağın torpağı kimi havasını da almışıq” – deyirdilər. İndi isə hər gün televizorda deyilən hava durumu xüsusi ləzzət eləyir, insana fərqli qürur hissləri yaşadır. Bax, bu kimi adi, əslində adi olmayan gündəlik hadisələr də şeirə çevrilir İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyasında. Cəbrayılın, Füzulinin, Ağdərə və Şuşanın gündəlik hava durumunu indi hamımız ayrıca intizarla gözləyirik, iftixarla dinləyirik, çünki indi bu bizə, doğrudan da, hava-su kimi lazımdır.
İbrahim Yusifoğlunun şeirləri içərisində ən çox mənim diqqətimi çəkən onun öz fərdi üslubuna uyğun olaraq qələmə aldığı lirik şeirləridir. Bu şeirdlərdə indi çoxlarının xoşuna gəlməyən romantik bir kədər duyulmaqdadır.
Bir payız günündə gəldim dünyaya,
Təbiət əyninə çəni geyibmiş.
Çoxu sevinsə də tanrı payına,
Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş.
“Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş”
Bəzən bu cür lirik-romantik havalara köklənən şair “Bu həyat mənimlə yola getmədi”, – deyir, bəzən bir az da dərinə gedir, daha bədbin duyğulara qapılır. Nə yaxşı ki, belə məqamlar İbrahim müəllimin nikbin poeziya kəhkəşanında çoxluq qazanmır, ötəri, keçici könül yaşantıları kimi bərq vurur.
Çıxıb gedəcəyəm sənin əlindən,
Dünya, fərq qoymadın ölüyəm, sağam.
Ruhuna qəm hopmuş nəğmələrimlə
Özgə bir dünyada yaşayacağam.
“Çıxıb gedəcəyəm”
Görünür, məhz belə sıxıntılı ömür pillələrində şair O.Sarıvəllinin “Hər kim yüz il yaşamasa, günah onun özündədir” misralarına etiraz edir:
Haqq sözünü haqq eşitmir,
Ürək qalır yana-yana.
Gözlərindən şeytan itmir,
Üz tutsan da biyabana.
“Yaşa, görüm”
Hər yerdə, hər zaman incə ruhlu adamların həyatını zəhərləyən şeytan xislətli ikiayaqlıların üzündən “İstəmirəm belə yüzü”, – deyir, yüz il yaşamaqdan boyun qaçırır. Ümumən götürsək, nikbin poetik duyğular üzərində köklənmiş İbrahim Yusifoğlu poeziyasında, az da olsa, belə düşündürücü kədər motivli misraların varlığı təbii görünür, qapısı hər qonağa açıq olan şair ürəyinin çeşidli çırpıntıları kimi şeirə yansıyır.
Bu kövrək məqamlar, titrək çırpınışlar bəzən şairi ölüm həddinə də aparıb çıxarır; “Dost olmuşam mən ömrümə qənimlə, Mən ölümün qonağıyam, qonağı”, – deyir. Bəzən də hətta özünü ölmüş bilir, öz məzarı başında özünü ağlayır, yəni cismani yoxluğundan mənəvi varlığına tamaşa edir.
İzimi tapmadım torpaq-daşında,
Gözlərim dolaşdı kəndin qaşında,
Mənimçün qazılan məzar başında
Mən özüm-özümü ağlayan gördüm.
“Mən özüm-özümü ağlayan gördüm”
2003-cü ildə qələmə alınmış “Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!” adlı şeirdə vaxtilə hamımızı düşündürən, qayğılandıran, dost-düşmən yanında bizə başıaşağılıq gətirən fikir və duyğular həssas oxucunu kövrəldir, ürəyini ağrıdır, ancaq bu ağrı daha o vaxtkı ağrılardan deyildir, daha belimiz əyri ola bilməz, başımızı dik tutub şax gəzə bilərik.
Nə vaxt igidlərin dinib gələcək?
Sehirli xalçaya minib gələcək?
Ağ atın belinə sinib gələcək?
Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!
Elə həmin dövrlərin məhsulu olan başqa bir şeirdə də yenə kövrək və sınıq ürəyin döyüntüləri özünü göstərir, itirdiyimiz torpaqların, mənəvi dəyərlərin günahını şair özündə görür, buna görə də ilahidən bağışlanmasını xahiş edir:
Getdi əlimizdən vətən torpağı,
Geymədim əynimə kəfən torpağı,
Gücüm yox qaytaram gedən torpağı,
Məni günahıma bağışla, allah!
Əllərim çatmayır paralarına,
Şerimlə duz səpdim yaralarına.
Məni almadılar aralarına,
Məni günahıma bağışla, Allah!
“Məni günahıma bağışla, allah”
“Xəzər dənizinə açıq məktub” şeirində yaşayıb-yaratdığı Şərur bölgəsindənBakıya salam göndərən, Xəzərin üzündən öpmək arzusunda olan şair sonda sanki bütün bölgə insanlarının dilmancına çevrilir, Xəzərin xarici ölkələrə daşınan var-dövlətindən az da olsa pay umur. Özü də bunu uzun-uzadı söz-söhbətə çevirmir, yalnız utanaraq əlinin qaşındığını deyir, başqa heç nə:
Xəbərlərdən eşidirəm,
Sərvətin-varın daşınır.
Utanıram sənə yazam,
Mənim də əlim qaşınır.
İbrahim Yusifoğlunun hələ 1996-cı ildə yazdığı başqa bir şeiri haqqında burada ayrıca söz açmaq istərdim. Bəlkə də şairin özünün və çoxlarının o qədər də diqqət yetirmədiyi bu kiçik şeirdəki kədərli doğmalıq, nisgilli həssaslıq adamın əlindən tutub qəribə duyğular səltənətinə aparır:
Bu da bir taledi, başım üstündən
Bulud çəkilmədi, günəş doğmadı.
Heç nə istəmirəm Tanrıdan ki, mən
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
...Mənim qismətimə ağrıyan qarı,
Dövrü lənətləyib qarğıyan qarı.
Ümidi Tanrıya bağlayan qarı,
Ruhuma bircə bu qarğış doğmadı.
Mənim şeirlərim yanğılarımdı,
Onlarda məhəbbət, kədər varımdı.
Qəlbimdən ələnən yağışlarımdı,
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
“Ruhuma bircə bu yağış doğmadı”
“İbrahim Yusifoğlunun palitrasında baharın tacı sayılan bənövşənin və badam ağacının rəng çalarları üstünlük təşkil edir.Adama elə gəlir ki, İbrahim Yusifoğlu Şərurun qonur, çılpaq dağlarını və Arpaçay vadisini alaseyrək çiçəkli badam ağacı sifətində görür. İbrahim Yusifoğlunun təbiət şeirləri sanki badam ağacında bənövşə çiçəyidir”. – Bu da akad. İ.Həbibbəylinin sözləridir, olduqca maraqlı və qəribə bənzətmədir, deyilmi? Görünür, elə bu gözəl sözlər də şairi bu mövzuda yeni bir şeir yazmağa ruhlandırmışdır:
Uzaq dağ kəndində bir yaz günündə,
Təbiət qəlbimi ovsunlamışdı.
Çopur qayalar da gözüm önündə,
Günəşdən xoşlanıb yosunlamışdı.
...Şərur çuxurunda baharın tacı,
Gül-çiçək könlümü məst eləmişdi.
Gözlərim önündə badam ağacı
Bənövşə çiçəyi çiçəkləmişdi.
“Bənövşə çiçəkli badam ağacı”
Yuxarıda İbrahim Yusifoğlunun uzun müddət pedaqoji mühitdə olduğunu, müəllimlərlə işlədiyini demişdik. “Safdır, müqəddəsdir müəllim ömrü” misrasıyla bitən bir şeiri o illərin ən yadda qalan, ən unudulmaz poetik yaşantısı kimi indi də xatırlanır. Bəlkə də həmin dövrün ədəbi məhsullarından biri olan aşağıdakı şeir də haqqında danışdığımız kitabda diqqətimizi çəkdi.
Yox, yox, bu titrəyiş meh ola bilməz,
Hələ qəlb isidən gün gəlməyibdi.
Bəlkə də mələkdi...eh, ola bilməz,
Heç kim məni belə kövrəltməyibdi.
...Bu sənsən, önümdə necə həvəslə,
Şeir oxuyursan titrək bir səslə.
“Şeir oxuyursan titrək bir səslə”
Bu yerdə kitabın adına çıxarılan şeirdən də danışmamaq olmaz. “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi”. Bu şeir də yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəllifin sadə və səmimi dillə yazılmış ən yaxşı lirik şeirlərindəndir.
Göylərin üzünü aldı buludlar,
Qəlbimi ürpədən külək də əsdi.
Mənim səndə xeyli əmanətim var,
Qaytarsan...bir gilə göz yaşı bəsdi.
Bu gün ömrünün müdrik çağlarını yaşayan, uzun və məhsuldar həyatının zirvəsindən öz keçmişinə boylanan, olanını-qalanını saf-çürük edən şair bir şeirində özü də deyir ki, “Düz bir qərinədi yol gəlir şeirim”. Ən maraqlısıodur ki, o, hələ öz şeirini yazmadığını, yəni hələ ürəyində çox sözlərinin olduğunu və bunları gələcəkdə yazacağını dilə gətirir:
İllərdir qələmlə külüng çalıram,
Hələ Fərhad arxı qazmamışam mən.
Göylərdən, yerlərdən ilham alıram,
Hələ öz şeirimi yazmamışam mən.
“Hələ öz şeirimi yazmamışam mən”
Neynək, təki elə olsun, İbrahim müəllim, elə əvvəlki kimi də yazıb-yaradın, lap “payız şeirləri” olsa da. Bizə isə son olaraqsizə“öz şeirlərinizi yazmaqda” yalnız can sağlığı və uğurlar diləmək qalır.
Zəkulla Bayramlı,
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı
elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 1 172
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-10-2021 21:19 | Bölmə: Ədəbiyyat
Naxçıvan ədəbi mühitinin yetirməsi olan İbrahim Yusifoğlu çağdaş Azərbaycan poeziyasında öz yeri, öz səsi olan şairlərimizdəndir. 50 ildən artıq şeir yaradıcılığı və mətbuat aləmində qələm çalan İbrahimn Yusifoğlunun indiyədək 30adda kitabı nəşr olunmuşdur. Gənc yaşlarından müəllim və pedaqoji işçi kimi fəaliyyət göstərsə də, şairlik fitrətinə həmişə sadiq qalmış, ürəyindən keçənləri ardıcıl olaraq poetik yaşantılar şəklində əbədiləşdirməyə çalışmışdır. Elə bunun nəticəsidir ki, çalışdığı pedaqoji mühit və təhsil sahəsində gördüyü, duyduğu və yaşadığı hiss və düşüncələri, qarşılaşdığı çeşidli insan obraz və xarakterlərini müxtəlif janrlarda qələmə aldığı əsərlərində görmək mümkündür.Uşaqlar üçün şeir, poema və mənzum pyeslərin, qabaqcıl müəllim və təhsil işçilərinin həyat və yaradıcılığından bəhs edən çoxcildliyin, vətənimizin azadlığı və bütövlüyü uğrunda şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş igidlərimizin döyüş yolunu əks etdirən nəsr əsərlərinin müəllifi olsa da, fikrimizcə, o, hər şeydən qabaq, lirik şair kimi tanınmaqdadır. Təsadüf deyil ki, bu yaxınlarda çapdan çıxmış “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi” adlı yeni kitabında barlı-bəhərli şair ömrünün müxtəlif dönəmlərində qələmə aldığı lirik-romantik şeirləri toplanmışdır.
Xalqımızın qeyrətli oğullarının, şanlı ordumuzun azğın düşmənlər üzərində çaldığı möhtəşəm qələbəni müjdələyən “Zəfər nəğməsi” şeiriylə açılan kitabdakı şeirlər 5 silsiləyə bölünüb, qruplaşdırılıb. Akad. İsa Həbibbəyli kitaba yazdığı “İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyası və uğurları” adlı çox maraqlı və səmimi ön sözdə şairin bütün yaradıcılığını araşdırır, müxtəlif janrlarda yazılmış əsərləri üzərində maraqlı təhlillər aparır. “İstedadı şeirlərin ruhu və qanadı, zəhməti isə mahiyyəti və bəzəyi” hesab edən görkəmli alimin fikrincə, “qoynunda doğulduğu dağlı-aranlı qədim Şərur çuxurunun, Saralı-Xançobanlı Arpaçayın təbii görkəmi, həyat ritmi İbrahim müəllimin şeirlərində özünün əsl poetik mənasını və bədii obrazını tapa bilmişdir”.Kitabı diqqətlə oxuyan hər kəs bu sözlərin doğruluğuna inanar, şairin doğulub yaşadığı, ömür-gün sürdüyü diyarın, bölgənin və ümumən Azərbaycan təbiətinin təsvir olunduğu rəngarəng şeirlərlə qarşılaşar.
Ürəkdə qan coşar, ilham çağlayar,
Bu qədim qalanı seyrə gəlincə.
Hər kəsi özünə qəlbən bağlayar,
Qürur mənbəyimiz məğrur Əlincə.
“Əlincə”
26 il erməni işğalında qalan Günnüt kəndinin azad edilməsi şairin qəlbini ehtizaza gətirir, bu münasibətlə yazdığı “Günnütüm” şeirində daxili hiss və həyəcanlarını gizlədə bilmir:
Salam, Oğuz eli, vətən torpağı,
Salam, Dədəd Qorqud gəzən Günnütüm.
Kitabda 44 günlük II Qarabağ müharibəsində şanlı ordumuzun zəfər yürüşünü əks etdirən misralar da vardır:
Nəğmələrin müqəddəsi, ulusu,
Meyvələrin ən şirini, sulusu.
Bulaqların ayna kimi durusu,
Zəfər nəğməsi.
“Zəfər nəğməsi”
Qarabağın və ümumən Azərbaycanın baş tacı olan Şuşanın düşmən işğalından azad edilməsi şairi daha çox duyğulandırır, bu möhtəşəm qələbə gününün sevincini “Şuşa” şeirində oxucuları ilə belə paylaşır:
Dünyanın müqəddəs günüdür bu gün,
Xoş müjdə qəlbləri gətirib cuşa.
Gözlər bulaq kimi coşub-çağlayır,
Bu gün anasına qovuşur Şuşa.
Ulu Naxçıvanın düşmən caynaqlarında qalan Kərki kəndinin də hayı-harayı kitabda əks olunub, “Kərki” adının xəritədən silinməsi müəllifi, haqlı olaraq, qəzəbləndirir, bu ədalətsizliyə qarşı öz etiraz səsini ucaldır:
Adı xatırlanmır, dərdi çəkilmir,
Deyilmir dünyada sözü Kərkinin.
Bir nöqtə boyda da şərti çəkilmir,
Yoxdu xəritədə özü Kərkinin.
“Oğuz torpağıdır özü Kərkinin”
30 ilə yaxın düşmən tapdağında qalan bölgələrimizin hava durumu haqqında verilən məlumatlar bir vaxtlar ermənilərin istehzalı gülüşünə səbəb olurdu, “Qarabağın torpağı kimi havasını da almışıq” – deyirdilər. İndi isə hər gün televizorda deyilən hava durumu xüsusi ləzzət eləyir, insana fərqli qürur hissləri yaşadır. Bax, bu kimi adi, əslində adi olmayan gündəlik hadisələr də şeirə çevrilir İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyasında. Cəbrayılın, Füzulinin, Ağdərə və Şuşanın gündəlik hava durumunu indi hamımız ayrıca intizarla gözləyirik, iftixarla dinləyirik, çünki indi bu bizə, doğrudan da, hava-su kimi lazımdır.
İbrahim Yusifoğlunun şeirləri içərisində ən çox mənim diqqətimi çəkən onun öz fərdi üslubuna uyğun olaraq qələmə aldığı lirik şeirləridir. Bu şeirdlərdə indi çoxlarının xoşuna gəlməyən romantik bir kədər duyulmaqdadır.
Bir payız günündə gəldim dünyaya,
Təbiət əyninə çəni geyibmiş.
Çoxu sevinsə də tanrı payına,
Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş.
“Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş”
Bəzən bu cür lirik-romantik havalara köklənən şair “Bu həyat mənimlə yola getmədi”, – deyir, bəzən bir az da dərinə gedir, daha bədbin duyğulara qapılır. Nə yaxşı ki, belə məqamlar İbrahim müəllimin nikbin poeziya kəhkəşanında çoxluq qazanmır, ötəri, keçici könül yaşantıları kimi bərq vurur.
Çıxıb gedəcəyəm sənin əlindən,
Dünya, fərq qoymadın ölüyəm, sağam.
Ruhuna qəm hopmuş nəğmələrimlə
Özgə bir dünyada yaşayacağam.
“Çıxıb gedəcəyəm”
Görünür, məhz belə sıxıntılı ömür pillələrində şair O.Sarıvəllinin “Hər kim yüz il yaşamasa, günah onun özündədir” misralarına etiraz edir:
Haqq sözünü haqq eşitmir,
Ürək qalır yana-yana.
Gözlərindən şeytan itmir,
Üz tutsan da biyabana.
“Yaşa, görüm”
Hər yerdə, hər zaman incə ruhlu adamların həyatını zəhərləyən şeytan xislətli ikiayaqlıların üzündən “İstəmirəm belə yüzü”, – deyir, yüz il yaşamaqdan boyun qaçırır. Ümumən götürsək, nikbin poetik duyğular üzərində köklənmiş İbrahim Yusifoğlu poeziyasında, az da olsa, belə düşündürücü kədər motivli misraların varlığı təbii görünür, qapısı hər qonağa açıq olan şair ürəyinin çeşidli çırpıntıları kimi şeirə yansıyır.
Bu kövrək məqamlar, titrək çırpınışlar bəzən şairi ölüm həddinə də aparıb çıxarır; “Dost olmuşam mən ömrümə qənimlə, Mən ölümün qonağıyam, qonağı”, – deyir. Bəzən də hətta özünü ölmüş bilir, öz məzarı başında özünü ağlayır, yəni cismani yoxluğundan mənəvi varlığına tamaşa edir.
İzimi tapmadım torpaq-daşında,
Gözlərim dolaşdı kəndin qaşında,
Mənimçün qazılan məzar başında
Mən özüm-özümü ağlayan gördüm.
“Mən özüm-özümü ağlayan gördüm”
2003-cü ildə qələmə alınmış “Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!” adlı şeirdə vaxtilə hamımızı düşündürən, qayğılandıran, dost-düşmən yanında bizə başıaşağılıq gətirən fikir və duyğular həssas oxucunu kövrəldir, ürəyini ağrıdır, ancaq bu ağrı daha o vaxtkı ağrılardan deyildir, daha belimiz əyri ola bilməz, başımızı dik tutub şax gəzə bilərik.
Nə vaxt igidlərin dinib gələcək?
Sehirli xalçaya minib gələcək?
Ağ atın belinə sinib gələcək?
Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!
Elə həmin dövrlərin məhsulu olan başqa bir şeirdə də yenə kövrək və sınıq ürəyin döyüntüləri özünü göstərir, itirdiyimiz torpaqların, mənəvi dəyərlərin günahını şair özündə görür, buna görə də ilahidən bağışlanmasını xahiş edir:
Getdi əlimizdən vətən torpağı,
Geymədim əynimə kəfən torpağı,
Gücüm yox qaytaram gedən torpağı,
Məni günahıma bağışla, allah!
Əllərim çatmayır paralarına,
Şerimlə duz səpdim yaralarına.
Məni almadılar aralarına,
Məni günahıma bağışla, Allah!
“Məni günahıma bağışla, allah”
“Xəzər dənizinə açıq məktub” şeirində yaşayıb-yaratdığı Şərur bölgəsindənBakıya salam göndərən, Xəzərin üzündən öpmək arzusunda olan şair sonda sanki bütün bölgə insanlarının dilmancına çevrilir, Xəzərin xarici ölkələrə daşınan var-dövlətindən az da olsa pay umur. Özü də bunu uzun-uzadı söz-söhbətə çevirmir, yalnız utanaraq əlinin qaşındığını deyir, başqa heç nə:
Xəbərlərdən eşidirəm,
Sərvətin-varın daşınır.
Utanıram sənə yazam,
Mənim də əlim qaşınır.
İbrahim Yusifoğlunun hələ 1996-cı ildə yazdığı başqa bir şeiri haqqında burada ayrıca söz açmaq istərdim. Bəlkə də şairin özünün və çoxlarının o qədər də diqqət yetirmədiyi bu kiçik şeirdəki kədərli doğmalıq, nisgilli həssaslıq adamın əlindən tutub qəribə duyğular səltənətinə aparır:
Bu da bir taledi, başım üstündən
Bulud çəkilmədi, günəş doğmadı.
Heç nə istəmirəm Tanrıdan ki, mən
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
...Mənim qismətimə ağrıyan qarı,
Dövrü lənətləyib qarğıyan qarı.
Ümidi Tanrıya bağlayan qarı,
Ruhuma bircə bu qarğış doğmadı.
Mənim şeirlərim yanğılarımdı,
Onlarda məhəbbət, kədər varımdı.
Qəlbimdən ələnən yağışlarımdı,
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
“Ruhuma bircə bu yağış doğmadı”
“İbrahim Yusifoğlunun palitrasında baharın tacı sayılan bənövşənin və badam ağacının rəng çalarları üstünlük təşkil edir.Adama elə gəlir ki, İbrahim Yusifoğlu Şərurun qonur, çılpaq dağlarını və Arpaçay vadisini alaseyrək çiçəkli badam ağacı sifətində görür. İbrahim Yusifoğlunun təbiət şeirləri sanki badam ağacında bənövşə çiçəyidir”. – Bu da akad. İ.Həbibbəylinin sözləridir, olduqca maraqlı və qəribə bənzətmədir, deyilmi? Görünür, elə bu gözəl sözlər də şairi bu mövzuda yeni bir şeir yazmağa ruhlandırmışdır:
Uzaq dağ kəndində bir yaz günündə,
Təbiət qəlbimi ovsunlamışdı.
Çopur qayalar da gözüm önündə,
Günəşdən xoşlanıb yosunlamışdı.
...Şərur çuxurunda baharın tacı,
Gül-çiçək könlümü məst eləmişdi.
Gözlərim önündə badam ağacı
Bənövşə çiçəyi çiçəkləmişdi.
“Bənövşə çiçəkli badam ağacı”
Yuxarıda İbrahim Yusifoğlunun uzun müddət pedaqoji mühitdə olduğunu, müəllimlərlə işlədiyini demişdik. “Safdır, müqəddəsdir müəllim ömrü” misrasıyla bitən bir şeiri o illərin ən yadda qalan, ən unudulmaz poetik yaşantısı kimi indi də xatırlanır. Bəlkə də həmin dövrün ədəbi məhsullarından biri olan aşağıdakı şeir də haqqında danışdığımız kitabda diqqətimizi çəkdi.
Yox, yox, bu titrəyiş meh ola bilməz,
Hələ qəlb isidən gün gəlməyibdi.
Bəlkə də mələkdi...eh, ola bilməz,
Heç kim məni belə kövrəltməyibdi.
...Bu sənsən, önümdə necə həvəslə,
Şeir oxuyursan titrək bir səslə.
“Şeir oxuyursan titrək bir səslə”
Bu yerdə kitabın adına çıxarılan şeirdən də danışmamaq olmaz. “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi”. Bu şeir də yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəllifin sadə və səmimi dillə yazılmış ən yaxşı lirik şeirlərindəndir.
Göylərin üzünü aldı buludlar,
Qəlbimi ürpədən külək də əsdi.
Mənim səndə xeyli əmanətim var,
Qaytarsan...bir gilə göz yaşı bəsdi.
Bu gün ömrünün müdrik çağlarını yaşayan, uzun və məhsuldar həyatının zirvəsindən öz keçmişinə boylanan, olanını-qalanını saf-çürük edən şair bir şeirində özü də deyir ki, “Düz bir qərinədi yol gəlir şeirim”. Ən maraqlısıodur ki, o, hələ öz şeirini yazmadığını, yəni hələ ürəyində çox sözlərinin olduğunu və bunları gələcəkdə yazacağını dilə gətirir:
İllərdir qələmlə külüng çalıram,
Hələ Fərhad arxı qazmamışam mən.
Göylərdən, yerlərdən ilham alıram,
Hələ öz şeirimi yazmamışam mən.
“Hələ öz şeirimi yazmamışam mən”
Neynək, təki elə olsun, İbrahim müəllim, elə əvvəlki kimi də yazıb-yaradın, lap “payız şeirləri” olsa da. Bizə isə son olaraqsizə“öz şeirlərinizi yazmaqda” yalnız can sağlığı və uğurlar diləmək qalır.
Zəkulla Bayramlı,
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı
elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 1 172
Bölməyə aid digər xəbərlər
27-10-2025, 17:07
ŞAMİL ƏNVƏROĞLUNUN YENİ KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLİB-VİDEO+FOTOLAR
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"