09:47 / 19-04-2025
Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi: Fırıldaqçılar saxta foto çəkilişlər üçün reklamlardan istifadə edərək pul oğurlayırlar
09:42 / 19-04-2025
Tayvan, Tayvan boğazının orta xəttini keçən 13 Çin təyyarəsini aşkar edib
09:37 / 19-04-2025
Pakistan sakini: "Günəş panelləri quraşdırdıqdan sonra onun hesabı 3 dəfə azalıb"
09:33 / 19-04-2025
10-cu mərtəbədən yıxılan tikinti torunun sayəsində sağ qalıb
09:29 / 19-04-2025
Dövlət Departamenti: Avropa başa düşməlidir ki, ABŞ Ukraynada sülh axtarışını dayandıra bilər
09:22 / 19-04-2025
Vəkil Gürol: "Türkiyə fövqəladə vəziyyətdən sonra "Azimut"dan xərclər üçün təzminat tələb edə bilər
09:08 / 19-04-2025
Yeniyetmə qayadan yıxılaraq ölüb
23:31 / 18-04-2025
Naməlum silahlı şəxslər 11 xoruz döyüşçünü güllələyiblər
23:23 / 18-04-2025
Arxiyepiskop Markellin Moldovanı tərk edərək Müqəddəs Atəş üçün Yerusəlimə getməsinə icazə verilməyib
21:06 / 18-04-2025
Belçika Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmisi Rusiya tədqiqat gəmisini izləyir
20:53 / 18-04-2025
42 yaşlı qadın ikili orqan transplantasiyasından sonra uşaq dünyaya gətirib
20:50 / 18-04-2025
Professor Fenenko hesab edir ki, amerikalılar Ukraynanı silahlandırmaqdan əl çəkməyəcəklər
20:44 / 18-04-2025
İstintaq Komitəsi: Moskvada 100 milyon rubl dəyərində keyfiyyətsiz dərmanlar müsadirə edilib
20:35 / 18-04-2025
Lisey şagirdi müəllimənin əlindən dişləyib, ona tibbi yardım lazım olub
20:32 / 18-04-2025
Narışkin: "Qərb Əfqanıstanda qeyri-sabitliyi qorumağa çalışır"
10:56 / 18-04-2025
Cənubi Qafqazın sabitliyinin təmin olunmasında Azərbaycan-Gürcüstan əlaqələrinin rolu-Səyavuş Qasımov
10:27 / 18-04-2025
Kolumbiyanın şimalında naməlum şəxslər neft boru kəmərini partladıb, sızma meydana gəlib
10:11 / 18-04-2025
Bazarda baş verən yanğında 6 nəfər xəsarət alıb
10:08 / 18-04-2025
Üç öldürülmüş uşağın atası dördüncü uşağa işgəncə verdiyinə görə həbs edilib
10:01 / 18-04-2025
Baş verən yanğında 3 nəfər xəsarət alıb
09:57 / 18-04-2025
Məhkəmə psixiatrın hökmünü ləğv edib
09:50 / 18-04-2025
Yanacaq tankerinin qəzaya uğraması nəticəsində 14 ton yanacaq yerə tökülüb
09:46 / 18-04-2025
Kabulov: "KazanForum çərçivəsində böyük Rusiya-Əfqanıstan biznes forumu keçiriləcək"
09:43 / 18-04-2025
10 yaşlı qız yoxa çıxıb
09:38 / 18-04-2025
Skynews: "Paris Ukrayna danışıqlar prosesinə qoşulduğunu elan etdi"
00:01 / 18-04-2025
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
23:03 / 17-04-2025
Rusiyanın Kabildəki səfiri Ali Məhkəmənin Talibanla bağlı qərarını mühüm addım adlandırıb
22:38 / 17-04-2025
Uşakov: "Rusiya enerji obyektlərinə zərbələrə moratoriumun qoyulması ilə bağlı vəziyyəti ABŞ-a deyəcək"
22:34 / 17-04-2025
Tramp bu həftə Ukraynada atəşkəslə bağlı Rusiyadan cavab alacağını gözləyir
22:28 / 17-04-2025
Florida Universitetində atışma nəticəsində 5 nəfər ölüb
22:26 / 17-04-2025
Pasxa bayramı üçün Rusiyaya getmək istəyənlərin növbələri yaranıb
22:21 / 17-04-2025
İHA hücumlarının videolarının çəkilişi və yayımlanması qadağan edilib
22:14 / 17-04-2025
Naməlum şəxs ticarət mərkəzində atəşfəşanlıq edib
22:09 / 17-04-2025
Uşaq bağçasında kütləvi bağırsaq infeksiyasından sonra iş açılıb
22:05 / 17-04-2025
Səfir Jirnov Əfqanıstanda terrorizmlə mübarizəni nümunəvi adlandırıb
22:00 / 17-04-2025
Qapalı şəhərin meri həbs edilib
Sadəlik və səmimiyyətin poeziyası-Zəkulla Bayramlı
Tarix: 10-10-2021 21:19 | Bölmə: Ədəbiyyat
Naxçıvan ədəbi mühitinin yetirməsi olan İbrahim Yusifoğlu çağdaş Azərbaycan poeziyasında öz yeri, öz səsi olan şairlərimizdəndir. 50 ildən artıq şeir yaradıcılığı və mətbuat aləmində qələm çalan İbrahimn Yusifoğlunun indiyədək 30adda kitabı nəşr olunmuşdur. Gənc yaşlarından müəllim və pedaqoji işçi kimi fəaliyyət göstərsə də, şairlik fitrətinə həmişə sadiq qalmış, ürəyindən keçənləri ardıcıl olaraq poetik yaşantılar şəklində əbədiləşdirməyə çalışmışdır. Elə bunun nəticəsidir ki, çalışdığı pedaqoji mühit və təhsil sahəsində gördüyü, duyduğu və yaşadığı hiss və düşüncələri, qarşılaşdığı çeşidli insan obraz və xarakterlərini müxtəlif janrlarda qələmə aldığı əsərlərində görmək mümkündür.Uşaqlar üçün şeir, poema və mənzum pyeslərin, qabaqcıl müəllim və təhsil işçilərinin həyat və yaradıcılığından bəhs edən çoxcildliyin, vətənimizin azadlığı və bütövlüyü uğrunda şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş igidlərimizin döyüş yolunu əks etdirən nəsr əsərlərinin müəllifi olsa da, fikrimizcə, o, hər şeydən qabaq, lirik şair kimi tanınmaqdadır. Təsadüf deyil ki, bu yaxınlarda çapdan çıxmış “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi” adlı yeni kitabında barlı-bəhərli şair ömrünün müxtəlif dönəmlərində qələmə aldığı lirik-romantik şeirləri toplanmışdır.
Xalqımızın qeyrətli oğullarının, şanlı ordumuzun azğın düşmənlər üzərində çaldığı möhtəşəm qələbəni müjdələyən “Zəfər nəğməsi” şeiriylə açılan kitabdakı şeirlər 5 silsiləyə bölünüb, qruplaşdırılıb. Akad. İsa Həbibbəyli kitaba yazdığı “İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyası və uğurları” adlı çox maraqlı və səmimi ön sözdə şairin bütün yaradıcılığını araşdırır, müxtəlif janrlarda yazılmış əsərləri üzərində maraqlı təhlillər aparır. “İstedadı şeirlərin ruhu və qanadı, zəhməti isə mahiyyəti və bəzəyi” hesab edən görkəmli alimin fikrincə, “qoynunda doğulduğu dağlı-aranlı qədim Şərur çuxurunun, Saralı-Xançobanlı Arpaçayın təbii görkəmi, həyat ritmi İbrahim müəllimin şeirlərində özünün əsl poetik mənasını və bədii obrazını tapa bilmişdir”.Kitabı diqqətlə oxuyan hər kəs bu sözlərin doğruluğuna inanar, şairin doğulub yaşadığı, ömür-gün sürdüyü diyarın, bölgənin və ümumən Azərbaycan təbiətinin təsvir olunduğu rəngarəng şeirlərlə qarşılaşar.
Ürəkdə qan coşar, ilham çağlayar,
Bu qədim qalanı seyrə gəlincə.
Hər kəsi özünə qəlbən bağlayar,
Qürur mənbəyimiz məğrur Əlincə.
“Əlincə”
26 il erməni işğalında qalan Günnüt kəndinin azad edilməsi şairin qəlbini ehtizaza gətirir, bu münasibətlə yazdığı “Günnütüm” şeirində daxili hiss və həyəcanlarını gizlədə bilmir:
Salam, Oğuz eli, vətən torpağı,
Salam, Dədəd Qorqud gəzən Günnütüm.
Kitabda 44 günlük II Qarabağ müharibəsində şanlı ordumuzun zəfər yürüşünü əks etdirən misralar da vardır:
Nəğmələrin müqəddəsi, ulusu,
Meyvələrin ən şirini, sulusu.
Bulaqların ayna kimi durusu,
Zəfər nəğməsi.
“Zəfər nəğməsi”
Qarabağın və ümumən Azərbaycanın baş tacı olan Şuşanın düşmən işğalından azad edilməsi şairi daha çox duyğulandırır, bu möhtəşəm qələbə gününün sevincini “Şuşa” şeirində oxucuları ilə belə paylaşır:
Dünyanın müqəddəs günüdür bu gün,
Xoş müjdə qəlbləri gətirib cuşa.
Gözlər bulaq kimi coşub-çağlayır,
Bu gün anasına qovuşur Şuşa.
Ulu Naxçıvanın düşmən caynaqlarında qalan Kərki kəndinin də hayı-harayı kitabda əks olunub, “Kərki” adının xəritədən silinməsi müəllifi, haqlı olaraq, qəzəbləndirir, bu ədalətsizliyə qarşı öz etiraz səsini ucaldır:
Adı xatırlanmır, dərdi çəkilmir,
Deyilmir dünyada sözü Kərkinin.
Bir nöqtə boyda da şərti çəkilmir,
Yoxdu xəritədə özü Kərkinin.
“Oğuz torpağıdır özü Kərkinin”
30 ilə yaxın düşmən tapdağında qalan bölgələrimizin hava durumu haqqında verilən məlumatlar bir vaxtlar ermənilərin istehzalı gülüşünə səbəb olurdu, “Qarabağın torpağı kimi havasını da almışıq” – deyirdilər. İndi isə hər gün televizorda deyilən hava durumu xüsusi ləzzət eləyir, insana fərqli qürur hissləri yaşadır. Bax, bu kimi adi, əslində adi olmayan gündəlik hadisələr də şeirə çevrilir İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyasında. Cəbrayılın, Füzulinin, Ağdərə və Şuşanın gündəlik hava durumunu indi hamımız ayrıca intizarla gözləyirik, iftixarla dinləyirik, çünki indi bu bizə, doğrudan da, hava-su kimi lazımdır.
İbrahim Yusifoğlunun şeirləri içərisində ən çox mənim diqqətimi çəkən onun öz fərdi üslubuna uyğun olaraq qələmə aldığı lirik şeirləridir. Bu şeirdlərdə indi çoxlarının xoşuna gəlməyən romantik bir kədər duyulmaqdadır.
Bir payız günündə gəldim dünyaya,
Təbiət əyninə çəni geyibmiş.
Çoxu sevinsə də tanrı payına,
Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş.
“Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş”
Bəzən bu cür lirik-romantik havalara köklənən şair “Bu həyat mənimlə yola getmədi”, – deyir, bəzən bir az da dərinə gedir, daha bədbin duyğulara qapılır. Nə yaxşı ki, belə məqamlar İbrahim müəllimin nikbin poeziya kəhkəşanında çoxluq qazanmır, ötəri, keçici könül yaşantıları kimi bərq vurur.
Çıxıb gedəcəyəm sənin əlindən,
Dünya, fərq qoymadın ölüyəm, sağam.
Ruhuna qəm hopmuş nəğmələrimlə
Özgə bir dünyada yaşayacağam.
“Çıxıb gedəcəyəm”
Görünür, məhz belə sıxıntılı ömür pillələrində şair O.Sarıvəllinin “Hər kim yüz il yaşamasa, günah onun özündədir” misralarına etiraz edir:
Haqq sözünü haqq eşitmir,
Ürək qalır yana-yana.
Gözlərindən şeytan itmir,
Üz tutsan da biyabana.
“Yaşa, görüm”
Hər yerdə, hər zaman incə ruhlu adamların həyatını zəhərləyən şeytan xislətli ikiayaqlıların üzündən “İstəmirəm belə yüzü”, – deyir, yüz il yaşamaqdan boyun qaçırır. Ümumən götürsək, nikbin poetik duyğular üzərində köklənmiş İbrahim Yusifoğlu poeziyasında, az da olsa, belə düşündürücü kədər motivli misraların varlığı təbii görünür, qapısı hər qonağa açıq olan şair ürəyinin çeşidli çırpıntıları kimi şeirə yansıyır.
Bu kövrək məqamlar, titrək çırpınışlar bəzən şairi ölüm həddinə də aparıb çıxarır; “Dost olmuşam mən ömrümə qənimlə, Mən ölümün qonağıyam, qonağı”, – deyir. Bəzən də hətta özünü ölmüş bilir, öz məzarı başında özünü ağlayır, yəni cismani yoxluğundan mənəvi varlığına tamaşa edir.
İzimi tapmadım torpaq-daşında,
Gözlərim dolaşdı kəndin qaşında,
Mənimçün qazılan məzar başında
Mən özüm-özümü ağlayan gördüm.
“Mən özüm-özümü ağlayan gördüm”
2003-cü ildə qələmə alınmış “Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!” adlı şeirdə vaxtilə hamımızı düşündürən, qayğılandıran, dost-düşmən yanında bizə başıaşağılıq gətirən fikir və duyğular həssas oxucunu kövrəldir, ürəyini ağrıdır, ancaq bu ağrı daha o vaxtkı ağrılardan deyildir, daha belimiz əyri ola bilməz, başımızı dik tutub şax gəzə bilərik.
Nə vaxt igidlərin dinib gələcək?
Sehirli xalçaya minib gələcək?
Ağ atın belinə sinib gələcək?
Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!
Elə həmin dövrlərin məhsulu olan başqa bir şeirdə də yenə kövrək və sınıq ürəyin döyüntüləri özünü göstərir, itirdiyimiz torpaqların, mənəvi dəyərlərin günahını şair özündə görür, buna görə də ilahidən bağışlanmasını xahiş edir:
Getdi əlimizdən vətən torpağı,
Geymədim əynimə kəfən torpağı,
Gücüm yox qaytaram gedən torpağı,
Məni günahıma bağışla, allah!
Əllərim çatmayır paralarına,
Şerimlə duz səpdim yaralarına.
Məni almadılar aralarına,
Məni günahıma bağışla, Allah!
“Məni günahıma bağışla, allah”
“Xəzər dənizinə açıq məktub” şeirində yaşayıb-yaratdığı Şərur bölgəsindənBakıya salam göndərən, Xəzərin üzündən öpmək arzusunda olan şair sonda sanki bütün bölgə insanlarının dilmancına çevrilir, Xəzərin xarici ölkələrə daşınan var-dövlətindən az da olsa pay umur. Özü də bunu uzun-uzadı söz-söhbətə çevirmir, yalnız utanaraq əlinin qaşındığını deyir, başqa heç nə:
Xəbərlərdən eşidirəm,
Sərvətin-varın daşınır.
Utanıram sənə yazam,
Mənim də əlim qaşınır.
İbrahim Yusifoğlunun hələ 1996-cı ildə yazdığı başqa bir şeiri haqqında burada ayrıca söz açmaq istərdim. Bəlkə də şairin özünün və çoxlarının o qədər də diqqət yetirmədiyi bu kiçik şeirdəki kədərli doğmalıq, nisgilli həssaslıq adamın əlindən tutub qəribə duyğular səltənətinə aparır:
Bu da bir taledi, başım üstündən
Bulud çəkilmədi, günəş doğmadı.
Heç nə istəmirəm Tanrıdan ki, mən
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
...Mənim qismətimə ağrıyan qarı,
Dövrü lənətləyib qarğıyan qarı.
Ümidi Tanrıya bağlayan qarı,
Ruhuma bircə bu qarğış doğmadı.
Mənim şeirlərim yanğılarımdı,
Onlarda məhəbbət, kədər varımdı.
Qəlbimdən ələnən yağışlarımdı,
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
“Ruhuma bircə bu yağış doğmadı”
“İbrahim Yusifoğlunun palitrasında baharın tacı sayılan bənövşənin və badam ağacının rəng çalarları üstünlük təşkil edir.Adama elə gəlir ki, İbrahim Yusifoğlu Şərurun qonur, çılpaq dağlarını və Arpaçay vadisini alaseyrək çiçəkli badam ağacı sifətində görür. İbrahim Yusifoğlunun təbiət şeirləri sanki badam ağacında bənövşə çiçəyidir”. – Bu da akad. İ.Həbibbəylinin sözləridir, olduqca maraqlı və qəribə bənzətmədir, deyilmi? Görünür, elə bu gözəl sözlər də şairi bu mövzuda yeni bir şeir yazmağa ruhlandırmışdır:
Uzaq dağ kəndində bir yaz günündə,
Təbiət qəlbimi ovsunlamışdı.
Çopur qayalar da gözüm önündə,
Günəşdən xoşlanıb yosunlamışdı.
...Şərur çuxurunda baharın tacı,
Gül-çiçək könlümü məst eləmişdi.
Gözlərim önündə badam ağacı
Bənövşə çiçəyi çiçəkləmişdi.
“Bənövşə çiçəkli badam ağacı”
Yuxarıda İbrahim Yusifoğlunun uzun müddət pedaqoji mühitdə olduğunu, müəllimlərlə işlədiyini demişdik. “Safdır, müqəddəsdir müəllim ömrü” misrasıyla bitən bir şeiri o illərin ən yadda qalan, ən unudulmaz poetik yaşantısı kimi indi də xatırlanır. Bəlkə də həmin dövrün ədəbi məhsullarından biri olan aşağıdakı şeir də haqqında danışdığımız kitabda diqqətimizi çəkdi.
Yox, yox, bu titrəyiş meh ola bilməz,
Hələ qəlb isidən gün gəlməyibdi.
Bəlkə də mələkdi...eh, ola bilməz,
Heç kim məni belə kövrəltməyibdi.
...Bu sənsən, önümdə necə həvəslə,
Şeir oxuyursan titrək bir səslə.
“Şeir oxuyursan titrək bir səslə”
Bu yerdə kitabın adına çıxarılan şeirdən də danışmamaq olmaz. “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi”. Bu şeir də yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəllifin sadə və səmimi dillə yazılmış ən yaxşı lirik şeirlərindəndir.
Göylərin üzünü aldı buludlar,
Qəlbimi ürpədən külək də əsdi.
Mənim səndə xeyli əmanətim var,
Qaytarsan...bir gilə göz yaşı bəsdi.
Bu gün ömrünün müdrik çağlarını yaşayan, uzun və məhsuldar həyatının zirvəsindən öz keçmişinə boylanan, olanını-qalanını saf-çürük edən şair bir şeirində özü də deyir ki, “Düz bir qərinədi yol gəlir şeirim”. Ən maraqlısıodur ki, o, hələ öz şeirini yazmadığını, yəni hələ ürəyində çox sözlərinin olduğunu və bunları gələcəkdə yazacağını dilə gətirir:
İllərdir qələmlə külüng çalıram,
Hələ Fərhad arxı qazmamışam mən.
Göylərdən, yerlərdən ilham alıram,
Hələ öz şeirimi yazmamışam mən.
“Hələ öz şeirimi yazmamışam mən”
Neynək, təki elə olsun, İbrahim müəllim, elə əvvəlki kimi də yazıb-yaradın, lap “payız şeirləri” olsa da. Bizə isə son olaraqsizə“öz şeirlərinizi yazmaqda” yalnız can sağlığı və uğurlar diləmək qalır.
Zəkulla Bayramlı,
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı
elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 947
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-10-2021 21:19 | Bölmə: Ədəbiyyat
Naxçıvan ədəbi mühitinin yetirməsi olan İbrahim Yusifoğlu çağdaş Azərbaycan poeziyasında öz yeri, öz səsi olan şairlərimizdəndir. 50 ildən artıq şeir yaradıcılığı və mətbuat aləmində qələm çalan İbrahimn Yusifoğlunun indiyədək 30adda kitabı nəşr olunmuşdur. Gənc yaşlarından müəllim və pedaqoji işçi kimi fəaliyyət göstərsə də, şairlik fitrətinə həmişə sadiq qalmış, ürəyindən keçənləri ardıcıl olaraq poetik yaşantılar şəklində əbədiləşdirməyə çalışmışdır. Elə bunun nəticəsidir ki, çalışdığı pedaqoji mühit və təhsil sahəsində gördüyü, duyduğu və yaşadığı hiss və düşüncələri, qarşılaşdığı çeşidli insan obraz və xarakterlərini müxtəlif janrlarda qələmə aldığı əsərlərində görmək mümkündür.Uşaqlar üçün şeir, poema və mənzum pyeslərin, qabaqcıl müəllim və təhsil işçilərinin həyat və yaradıcılığından bəhs edən çoxcildliyin, vətənimizin azadlığı və bütövlüyü uğrunda şəhidlik zirvəsinə yüksəlmiş igidlərimizin döyüş yolunu əks etdirən nəsr əsərlərinin müəllifi olsa da, fikrimizcə, o, hər şeydən qabaq, lirik şair kimi tanınmaqdadır. Təsadüf deyil ki, bu yaxınlarda çapdan çıxmış “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi” adlı yeni kitabında barlı-bəhərli şair ömrünün müxtəlif dönəmlərində qələmə aldığı lirik-romantik şeirləri toplanmışdır.
Xalqımızın qeyrətli oğullarının, şanlı ordumuzun azğın düşmənlər üzərində çaldığı möhtəşəm qələbəni müjdələyən “Zəfər nəğməsi” şeiriylə açılan kitabdakı şeirlər 5 silsiləyə bölünüb, qruplaşdırılıb. Akad. İsa Həbibbəyli kitaba yazdığı “İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyası və uğurları” adlı çox maraqlı və səmimi ön sözdə şairin bütün yaradıcılığını araşdırır, müxtəlif janrlarda yazılmış əsərləri üzərində maraqlı təhlillər aparır. “İstedadı şeirlərin ruhu və qanadı, zəhməti isə mahiyyəti və bəzəyi” hesab edən görkəmli alimin fikrincə, “qoynunda doğulduğu dağlı-aranlı qədim Şərur çuxurunun, Saralı-Xançobanlı Arpaçayın təbii görkəmi, həyat ritmi İbrahim müəllimin şeirlərində özünün əsl poetik mənasını və bədii obrazını tapa bilmişdir”.Kitabı diqqətlə oxuyan hər kəs bu sözlərin doğruluğuna inanar, şairin doğulub yaşadığı, ömür-gün sürdüyü diyarın, bölgənin və ümumən Azərbaycan təbiətinin təsvir olunduğu rəngarəng şeirlərlə qarşılaşar.
Ürəkdə qan coşar, ilham çağlayar,
Bu qədim qalanı seyrə gəlincə.
Hər kəsi özünə qəlbən bağlayar,
Qürur mənbəyimiz məğrur Əlincə.
“Əlincə”
26 il erməni işğalında qalan Günnüt kəndinin azad edilməsi şairin qəlbini ehtizaza gətirir, bu münasibətlə yazdığı “Günnütüm” şeirində daxili hiss və həyəcanlarını gizlədə bilmir:
Salam, Oğuz eli, vətən torpağı,
Salam, Dədəd Qorqud gəzən Günnütüm.
Kitabda 44 günlük II Qarabağ müharibəsində şanlı ordumuzun zəfər yürüşünü əks etdirən misralar da vardır:
Nəğmələrin müqəddəsi, ulusu,
Meyvələrin ən şirini, sulusu.
Bulaqların ayna kimi durusu,
Zəfər nəğməsi.
“Zəfər nəğməsi”
Qarabağın və ümumən Azərbaycanın baş tacı olan Şuşanın düşmən işğalından azad edilməsi şairi daha çox duyğulandırır, bu möhtəşəm qələbə gününün sevincini “Şuşa” şeirində oxucuları ilə belə paylaşır:
Dünyanın müqəddəs günüdür bu gün,
Xoş müjdə qəlbləri gətirib cuşa.
Gözlər bulaq kimi coşub-çağlayır,
Bu gün anasına qovuşur Şuşa.
Ulu Naxçıvanın düşmən caynaqlarında qalan Kərki kəndinin də hayı-harayı kitabda əks olunub, “Kərki” adının xəritədən silinməsi müəllifi, haqlı olaraq, qəzəbləndirir, bu ədalətsizliyə qarşı öz etiraz səsini ucaldır:
Adı xatırlanmır, dərdi çəkilmir,
Deyilmir dünyada sözü Kərkinin.
Bir nöqtə boyda da şərti çəkilmir,
Yoxdu xəritədə özü Kərkinin.
“Oğuz torpağıdır özü Kərkinin”
30 ilə yaxın düşmən tapdağında qalan bölgələrimizin hava durumu haqqında verilən məlumatlar bir vaxtlar ermənilərin istehzalı gülüşünə səbəb olurdu, “Qarabağın torpağı kimi havasını da almışıq” – deyirdilər. İndi isə hər gün televizorda deyilən hava durumu xüsusi ləzzət eləyir, insana fərqli qürur hissləri yaşadır. Bax, bu kimi adi, əslində adi olmayan gündəlik hadisələr də şeirə çevrilir İbrahim Yusifoğlunun poetik dünyasında. Cəbrayılın, Füzulinin, Ağdərə və Şuşanın gündəlik hava durumunu indi hamımız ayrıca intizarla gözləyirik, iftixarla dinləyirik, çünki indi bu bizə, doğrudan da, hava-su kimi lazımdır.
İbrahim Yusifoğlunun şeirləri içərisində ən çox mənim diqqətimi çəkən onun öz fərdi üslubuna uyğun olaraq qələmə aldığı lirik şeirləridir. Bu şeirdlərdə indi çoxlarının xoşuna gəlməyən romantik bir kədər duyulmaqdadır.
Bir payız günündə gəldim dünyaya,
Təbiət əyninə çəni geyibmiş.
Çoxu sevinsə də tanrı payına,
Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş.
“Sən demə, bu dünya mənlik deyilmiş”
Bəzən bu cür lirik-romantik havalara köklənən şair “Bu həyat mənimlə yola getmədi”, – deyir, bəzən bir az da dərinə gedir, daha bədbin duyğulara qapılır. Nə yaxşı ki, belə məqamlar İbrahim müəllimin nikbin poeziya kəhkəşanında çoxluq qazanmır, ötəri, keçici könül yaşantıları kimi bərq vurur.
Çıxıb gedəcəyəm sənin əlindən,
Dünya, fərq qoymadın ölüyəm, sağam.
Ruhuna qəm hopmuş nəğmələrimlə
Özgə bir dünyada yaşayacağam.
“Çıxıb gedəcəyəm”
Görünür, məhz belə sıxıntılı ömür pillələrində şair O.Sarıvəllinin “Hər kim yüz il yaşamasa, günah onun özündədir” misralarına etiraz edir:
Haqq sözünü haqq eşitmir,
Ürək qalır yana-yana.
Gözlərindən şeytan itmir,
Üz tutsan da biyabana.
“Yaşa, görüm”
Hər yerdə, hər zaman incə ruhlu adamların həyatını zəhərləyən şeytan xislətli ikiayaqlıların üzündən “İstəmirəm belə yüzü”, – deyir, yüz il yaşamaqdan boyun qaçırır. Ümumən götürsək, nikbin poetik duyğular üzərində köklənmiş İbrahim Yusifoğlu poeziyasında, az da olsa, belə düşündürücü kədər motivli misraların varlığı təbii görünür, qapısı hər qonağa açıq olan şair ürəyinin çeşidli çırpıntıları kimi şeirə yansıyır.
Bu kövrək məqamlar, titrək çırpınışlar bəzən şairi ölüm həddinə də aparıb çıxarır; “Dost olmuşam mən ömrümə qənimlə, Mən ölümün qonağıyam, qonağı”, – deyir. Bəzən də hətta özünü ölmüş bilir, öz məzarı başında özünü ağlayır, yəni cismani yoxluğundan mənəvi varlığına tamaşa edir.
İzimi tapmadım torpaq-daşında,
Gözlərim dolaşdı kəndin qaşında,
Mənimçün qazılan məzar başında
Mən özüm-özümü ağlayan gördüm.
“Mən özüm-özümü ağlayan gördüm”
2003-cü ildə qələmə alınmış “Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!” adlı şeirdə vaxtilə hamımızı düşündürən, qayğılandıran, dost-düşmən yanında bizə başıaşağılıq gətirən fikir və duyğular həssas oxucunu kövrəldir, ürəyini ağrıdır, ancaq bu ağrı daha o vaxtkı ağrılardan deyildir, daha belimiz əyri ola bilməz, başımızı dik tutub şax gəzə bilərik.
Nə vaxt igidlərin dinib gələcək?
Sehirli xalçaya minib gələcək?
Ağ atın belinə sinib gələcək?
Dərdlərin belimi əydi, ay Vətən!
Elə həmin dövrlərin məhsulu olan başqa bir şeirdə də yenə kövrək və sınıq ürəyin döyüntüləri özünü göstərir, itirdiyimiz torpaqların, mənəvi dəyərlərin günahını şair özündə görür, buna görə də ilahidən bağışlanmasını xahiş edir:
Getdi əlimizdən vətən torpağı,
Geymədim əynimə kəfən torpağı,
Gücüm yox qaytaram gedən torpağı,
Məni günahıma bağışla, allah!
Əllərim çatmayır paralarına,
Şerimlə duz səpdim yaralarına.
Məni almadılar aralarına,
Məni günahıma bağışla, Allah!
“Məni günahıma bağışla, allah”
“Xəzər dənizinə açıq məktub” şeirində yaşayıb-yaratdığı Şərur bölgəsindənBakıya salam göndərən, Xəzərin üzündən öpmək arzusunda olan şair sonda sanki bütün bölgə insanlarının dilmancına çevrilir, Xəzərin xarici ölkələrə daşınan var-dövlətindən az da olsa pay umur. Özü də bunu uzun-uzadı söz-söhbətə çevirmir, yalnız utanaraq əlinin qaşındığını deyir, başqa heç nə:
Xəbərlərdən eşidirəm,
Sərvətin-varın daşınır.
Utanıram sənə yazam,
Mənim də əlim qaşınır.
İbrahim Yusifoğlunun hələ 1996-cı ildə yazdığı başqa bir şeiri haqqında burada ayrıca söz açmaq istərdim. Bəlkə də şairin özünün və çoxlarının o qədər də diqqət yetirmədiyi bu kiçik şeirdəki kədərli doğmalıq, nisgilli həssaslıq adamın əlindən tutub qəribə duyğular səltənətinə aparır:
Bu da bir taledi, başım üstündən
Bulud çəkilmədi, günəş doğmadı.
Heç nə istəmirəm Tanrıdan ki, mən
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
...Mənim qismətimə ağrıyan qarı,
Dövrü lənətləyib qarğıyan qarı.
Ümidi Tanrıya bağlayan qarı,
Ruhuma bircə bu qarğış doğmadı.
Mənim şeirlərim yanğılarımdı,
Onlarda məhəbbət, kədər varımdı.
Qəlbimdən ələnən yağışlarımdı,
Ruhuma bircə bu yağış doğmadı.
“Ruhuma bircə bu yağış doğmadı”
“İbrahim Yusifoğlunun palitrasında baharın tacı sayılan bənövşənin və badam ağacının rəng çalarları üstünlük təşkil edir.Adama elə gəlir ki, İbrahim Yusifoğlu Şərurun qonur, çılpaq dağlarını və Arpaçay vadisini alaseyrək çiçəkli badam ağacı sifətində görür. İbrahim Yusifoğlunun təbiət şeirləri sanki badam ağacında bənövşə çiçəyidir”. – Bu da akad. İ.Həbibbəylinin sözləridir, olduqca maraqlı və qəribə bənzətmədir, deyilmi? Görünür, elə bu gözəl sözlər də şairi bu mövzuda yeni bir şeir yazmağa ruhlandırmışdır:
Uzaq dağ kəndində bir yaz günündə,
Təbiət qəlbimi ovsunlamışdı.
Çopur qayalar da gözüm önündə,
Günəşdən xoşlanıb yosunlamışdı.
...Şərur çuxurunda baharın tacı,
Gül-çiçək könlümü məst eləmişdi.
Gözlərim önündə badam ağacı
Bənövşə çiçəyi çiçəkləmişdi.
“Bənövşə çiçəkli badam ağacı”
Yuxarıda İbrahim Yusifoğlunun uzun müddət pedaqoji mühitdə olduğunu, müəllimlərlə işlədiyini demişdik. “Safdır, müqəddəsdir müəllim ömrü” misrasıyla bitən bir şeiri o illərin ən yadda qalan, ən unudulmaz poetik yaşantısı kimi indi də xatırlanır. Bəlkə də həmin dövrün ədəbi məhsullarından biri olan aşağıdakı şeir də haqqında danışdığımız kitabda diqqətimizi çəkdi.
Yox, yox, bu titrəyiş meh ola bilməz,
Hələ qəlb isidən gün gəlməyibdi.
Bəlkə də mələkdi...eh, ola bilməz,
Heç kim məni belə kövrəltməyibdi.
...Bu sənsən, önümdə necə həvəslə,
Şeir oxuyursan titrək bir səslə.
“Şeir oxuyursan titrək bir səslə”
Bu yerdə kitabın adına çıxarılan şeirdən də danışmamaq olmaz. “Mənə bircə gilə göz yaşı bəsdi”. Bu şeir də yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, müəllifin sadə və səmimi dillə yazılmış ən yaxşı lirik şeirlərindəndir.
Göylərin üzünü aldı buludlar,
Qəlbimi ürpədən külək də əsdi.
Mənim səndə xeyli əmanətim var,
Qaytarsan...bir gilə göz yaşı bəsdi.
Bu gün ömrünün müdrik çağlarını yaşayan, uzun və məhsuldar həyatının zirvəsindən öz keçmişinə boylanan, olanını-qalanını saf-çürük edən şair bir şeirində özü də deyir ki, “Düz bir qərinədi yol gəlir şeirim”. Ən maraqlısıodur ki, o, hələ öz şeirini yazmadığını, yəni hələ ürəyində çox sözlərinin olduğunu və bunları gələcəkdə yazacağını dilə gətirir:
İllərdir qələmlə külüng çalıram,
Hələ Fərhad arxı qazmamışam mən.
Göylərdən, yerlərdən ilham alıram,
Hələ öz şeirimi yazmamışam mən.
“Hələ öz şeirimi yazmamışam mən”
Neynək, təki elə olsun, İbrahim müəllim, elə əvvəlki kimi də yazıb-yaradın, lap “payız şeirləri” olsa da. Bizə isə son olaraqsizə“öz şeirlərinizi yazmaqda” yalnız can sağlığı və uğurlar diləmək qalır.
Zəkulla Bayramlı,
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı
elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 947
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb
12-06-2024, 23:33
Professor Mahirə Hüseynova Turan Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib
9-06-2024, 15:53
"Zəfəri yaşadanlar” kitabının təqdimat mərasimindən-VİDEO+FOTOLAR
6-06-2024, 14:52
Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anım mərasimi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
1-05-2024, 21:08
Rusiya yazıçılarının kitablarının 170-dən çox nadir nəşri Avropa kitabxanalarından yoxa çıxıb
27-04-2024, 00:42
ƏZƏL-AXIR SÖZ QALACAQ DÜNYADA
26-04-2024, 11:47
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ
19-04-2024, 12:41
"SUMQAYIT! ƏBƏDİ YAŞA" LAYİHƏSİ mərhum şair Sabir Sarvana həsr olunmuşdu
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD