22:58 / 18-04-2024
Dövlət Departamenti: ABŞ Fələstinin BMT-yə daimi üzv kimi daxil olmasını dəstəkləməyəcək
22:52 / 18-04-2024
Makron: "Ukrayna üçün İsraillə eyni hava hücumundan müdafiə sistemi qurmaq mümkün deyil"
22:41 / 18-04-2024
CNN: Çad ABŞ-ı hərbi razılaşmanı pozmaqla hədələyir
22:32 / 18-04-2024
Zaxarova: "Kosovonun Avropa Şurasına daxil olmaq hüququ yoxdur"
22:27 / 18-04-2024
Mirançuk "Liverpul"la oyunda "Atalanta"nın start heyətində yer alıb
22:18 / 18-04-2024
Krımda “Ağ kostyum” neonasist qruplaşmasının 12 üzvü saxlanılıb
16:46 / 18-04-2024
Baş prokuror Çin Xalq Respublikasında işgüzar səfərdədir
16:34 / 18-04-2024
ABŞ Konqresinin üzvü Ukraynaya yardıma səs verənləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə qoşulmağa dəvət edib
16:04 / 18-04-2024
"Bild": Rusiya səfiri casusluqda şübhəli bilinənlərin həbsindən sonra Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
15:59 / 18-04-2024
“Rubin”in baş məşqçisi Rəhimov Premyer Liqada bir oyunluq cəzalanıb
15:59 / 18-04-2024
“Rubin”in baş məşqçisi Rəhimov Premyer Liqada bir oyunluq cəzalanıb
15:54 / 18-04-2024
SEPAH: İran İsrailin bütün nüvə obyektlərinin yerini müəyyənləşdirib və zərbə vurmağa hazırdır
15:42 / 18-04-2024
40-dan çox it aclıqdan və soyuqdan ölüb
15:36 / 18-04-2024
Bavariyada iki nəfər Rusiyaya casusluq etməkdə şübhəli bilinərək saxlanılıb
15:29 / 18-04-2024
Peskov: "Oçeretnının Fransadakı villasının həbsi qanunsuzdur"
15:24 / 18-04-2024
Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının idman zalına pilotsuz təyyarə ilə yenidən hücum edib
15:19 / 18-04-2024
Peskov: "ABŞ Kiyevə kömək etməklə özü üçün fayda axtarır"
15:14 / 18-04-2024
Zaxarova: "Almaniya Rusiyanı konsentrasiya düşərgəsi məhbuslarının xatirəsini yad etməyə dəvət etməyib"
15:10 / 18-04-2024
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi: MAQATE rəhbəri Qrossi tezliklə Rusiyaya səfər edə bilər
15:00 / 18-04-2024
İspaniyada 17 yaşlı idmançı meningitdən dünyasını dəyişib
14:57 / 18-04-2024
Müstəntiqlər iradına görə moskvalını öldürən miqrantın şəxsiyyətini müəyyən ediblər
14:51 / 18-04-2024
"Monako"nun futbolçusu Qolovin zədə səbəbindən mövsümün qalan hissəsini yaşıl meydanlardan kənarda qoyub
14:47 / 18-04-2024
Peskov: "Kiyevə yeni yardım paketi cəbhədəki vəziyyəti dəyişməyəcək"
14:42 / 18-04-2024
Bayden əmisinin cəsədinin yoxa çıxmasını adamyeyənlərlə əlaqələndirib
14:37 / 18-04-2024
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hücumu nəticəsində 8 nəfər yaralanıb
23:29 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycan ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi tərəfindən qərar qəbul edilib
23:09 / 17-04-2024
Amsterdam kütləvi turizmlə mübarizə məqsədilə yeni otellərin tikintisini qadağan edib
22:47 / 17-04-2024
Məktəblini vuran müəllimə qarşı cinayət işi açılıb
21:58 / 17-04-2024
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
21:42 / 17-04-2024
Hindistan 1,44 milyard nəfərlə əhalinin sayına görə dünyada 1-ci yerdədir
21:38 / 17-04-2024
"Teleqraf": Konqo DR-də pandemiya potensialı olan meymun çiçəyi ştammı aşkar edilmişdir
21:32 / 17-04-2024
Yeni yardım layihəsi ABŞ prezidentini Kiyevlə təzminatla bağlı danışıqlar aparmağa məcbur edir
21:26 / 17-04-2024
Belçika və Çexiya Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqini təklif edir
19:25 / 17-04-2024
GÖMRÜK AKADEMİYASINDA DÖVLƏT GÖMRÜK KOMİTƏSİ YANINDA İCTİMAİ ŞURANIN ÜZVLƏRİ İLƏ GÖRÜŞ KEÇİRİLİB
16:30 / 17-04-2024
G7-nin yaratdığı qrupa İsveçrə daxil edilməyəcək
16:20 / 17-04-2024
Təyyarəni sahəyə endirən pilot Ural Hava Yollarından istefa verib
16:16 / 17-04-2024
Vıqovski: "Almaniyada Rusiya Federasiyasına aparıldığı hesab edilən 161 ukraynalı uşaq tapılıb
QAX-SARIBAŞ YOLUNDA VƏ YA UMUDA TƏRK EDİLMİŞ YURD- Ələsgər Talıboğlu
Tarix: 09-09-2021 02:44 | Bölmə: Ədəbiyyat
İllər öncə Qaxlı qardaşım Adil ilə birgə " Günəşli" müalicə ocağında eyni otaqda qalası olduq. Bu yaxınlıqdan sonra onunla aramızda dostluq münasibəti yarandı. O,Bakıya gəldiyində bizdə, mən isə Qaxa getdiyimdə onlarda binələndim.
İyunun əvvəllərində isə Adil qardaşım telefon açdı: " Ayə, bu istidə nə oturmusan Bakıda...Baxmayıb vara, yoxa, Qaxa gəl, Qaxa...İndi buralarda gülün gülü, çiçəyin çiçəyi hayladığı zamandı. Bir neçə günlüyünə olsa da, gəlin, bir az havanızı dəyişin. İnsana gəzmək qalacaq..." Dedim: "Qardaşımız Hacı Elşadla birgə məsləhətləşib gələrik". ( Adil iş yoldaşım Hacı Elşadla da eyni ilə mənim kimi " Günəşli" müalicə ocağında birgə olmuşdu).
İki yerdə işlədiyim üçün işlərimin qızğın çağı idi. Qardaşım Hacı Elşadla ölçüb- biçdik ki, qurban bayramına qədər hər iki yerdə, işlərimi düzənə salım və gedək. Elə də oldu. İyunun 26- sı səhər saat 5- də Hacının ağ dəmir kəhəri ilə yola düşdük. Respublikamızın sağı- solu yaşıllıqlarla bələnmiş əl içi - ayna kimi yollarla şütüyə- şütüyə Şamaxını arxada buraxıb gəlib çıxdıq İsmayıllıya. Burada bir yerdə azacıq dincəldikdən sonra yol aldıq Qəbələyə. İsmayıllı və Qəbələnin gözəllikləri haqqında eşitmişdim, lakin görməmişdim. İndi isə yol boyu bu yerlərin ilahi gözəlliklərini əyani şəkildə - öz gözlərimlə gördüyümdə bu yerlərin füsunkarlığının canlı şahhidi oldum. Bu sehir dolu gözəlliklərin önündə qəlbim necə də heyrətlənməyə bilərdi. Çünki bu yerlərin ilahi gözəllikləri könlümü körük kimi körükləyib öz yuvasından havalandırırdı. Şair duyğularım qanad taxmışdı özünə... Məni yandırırdı sevdasının közünə...
Qəbələdə yol kənarında səhər yeməyini yedikdən - kəmərimizin altını bərkitdikdən sonra yol aldıq Oğuza və ordan da Şəkiyə. Kiş çayının üzərindən keçib hər yerdə yaşıl çalmalı dağların ətəklərindən keçən sağlı- sollu yaşıl ağaclarla bülənd olan yolla Şəkinin və Qaxın göz doyuran kəndlərindən keçə- keçə gəlib çıxdıq Qaxa. Könlümüzü şirin duyğulara boyaya- boyaya... həzin, kövrək hisslərlə yaxa- yaxa...
Önümüzdə idi Qax
Adil qardaşımız bizi Qaxın girişində - dörd yolda gözləyirdi. Bu bizim Qaxa ikinci səfərimiz idi. Qaxda 2018- ci ilin avqustun son ,sentyabrın isə ilk günlərində olmuşduq. O zaman Qaxa qatarla gəlib, qatarla da qayıtmışdıq.
O zaman da Qax bizim üçün əfsunlu olmuşdu. Bu gün isə iki qatına əfsunlu idi. Evə gəlib " xoş- beşdən" sonra günorta yeməyimizi yeyən kimi İlisuya yola düşdük. Yol boyu könül oxşayan mənzərələrin seyrinə dala- dala İlisuya gəldik. Ağçaya, Kürmük çaya baş vurduq. Bu çayların sularında axası olduq ürək dolusu... həzz ala- ala... Keçən səfərimizdə orada olduğumuz üçün təkcə İlisu şəlaləsinə getmədik. Lakin keçən səfərimizdə getmədiyimiz, unutduğumuz Səngər qalasına baş çəkməyi özümüzə borc bildik. On yeddinci əsrin bu möhtəşəm tarixi abidəsi önündə ruhumuzu qanadlandıra- qanadlandıra babalarımıza əhsən dedik, minnətdarlıq şükranları ilə xatirələrini yad etdik.
Növbəti gün isə bir xeyirxah iş üçün Zaqatalaya gedəsi olduq. Zaqatalaya getməyimizin ən böyük savabı isə o oldu ki, heç zaman görmədiyimiz Vətən torpağının bir gözəl parçasını da görmüş olduq. Qaxdan Zaqatalaya olan bu otuz kilometrlik məsafədə Qaxın və Zaqatalanın biri- birində necə də gözəl kəndlərini yaşıllıqlarla adalanmış dağətəyi kəndlərinin sehrinə daldıq. Min- min əlvan boyalara boyanmış oldu könlümüz... Qaxa geri dönərkən Qum kəndini də ziyarət edəsi olduq. Könül açan mənzərələri ilə tanışdıq. Nərdərə çayının sularında arınıb darandıq.
Yolumuz Sarıbaşadı
"Şair indi bəs hara?" - deyə soruşdu Adil qardaşım .Dedim ki, Sarıbaşa... əgər mümkünsə... Gəldik İlisuya. Sarıbaşa enən yolda dayanıb soruşduq ki, Sarıbaşa necə getmək olar.Dedilər ki, qalxın yuxarıya, şəlaləyə gedən yerdən ancaq mümkündür. Gəldik deyilən yerə. Kimə yaxınlaşdıqsa, yeddi kilometrlik yola altmış manat deyib, sonunu əlli manatda dayandı. Mən fikrimi dəyişdim. Çünki bu qiymət mənim aldığım aylıq əmək haqqının beşdən biri idi. Lakin Adil qardaşım bir ixtiyar sürücünün saqqızını necə oğurladısa, onunla necə dil tapdısa, sağ olsun, bizi otuz manata aparmağa razılaşdı. Bu ixtiyar sürücünün " ixtiyar"da "Vilisi"nə- "Qaz 69"- na oturub yola düşdük Sarıbaşa. Çünki iki diferli maşınlar yalnız Sarıbaşa rahatlıqla gedə bilirdi.
Bəs bu Sarıbaşa məndə sevgi haradan yaranmışdı ki, ora belə can atırdım? Əvvala, keçən səfərimizdə Sarıbaş yolunda Rüstəm adlı bir gənc atlı ilə görüşdük. Sarıbaşın dağları, bulaqları, həyat şəraiti haqqında ilk məlumatı ondan almış oldum. Bir şeirimdə də qeyd etdiyim kimi "Sarıbaşı görməsəm də, Kürmük çayının suları ilə üzü yuxarı axdım, ona Rüstəm balamın gözləri ilə baxdım"... İkincisi isə 2019- cu ilin sonlarında rəssam dostum. Nazim Şah məni yaxından tanıdığım Nazim Məmmədov və Fərhad Yalquzaq kimi gözəl rəssamlarımızın Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin xətti ilə təşkil olunmuş bir sərgisinə dəvət etdi. Mən də tənbəllik etməyib getdim. Sen demə, bu rəssam qardaşlarımız uzun müddət Sarıbaşda olmuş, Sarıbaşdan əllidən artıq əsər çəkmişdilər. Hamısı da biri- birindən bənzərsiz. Bu gün məni Sarıbaşa çəkən də daha çox o duyğular idi.
Bu qocaman ustanın "qocaman" sarı kəhəri ilə yol aldıq Sarıbaşa... Bu "qocaman" kəhər çox böyük çətinliklə, daşlı- qayalı yolu eşə- eşə, torpağın bağrını deşə- deşə addım- addım Kürmük çayının məcrası boyu irəliləyirdi üzü yuxarı, düşüncələrimin isə Sarıbaşaydı axarı. Yolu hardasa yarı etmişdik ki, maşınımızın qarşısını iki gənc oğlan kəsdi. Xahiş etdilər ki, bizi də Sarıbaşa götürün. Bunlar sən demə, Qax rayonunun yol idarəsinin sürücüləri Məhərrəm Əkbərov və Əbülfət Rəsulov idilər.Sarıbaşı görməyə gedirdilər. Gəlib çıxdıq çayın içindən keçiləcək yerə, sonsuz zorluqlar görə- görə...Haradan ki, keçəcəkdik bir maşın batıb qalmışdı orda- oturmuşdu çaya.Sürücüyə dedik ki, bəlkə ona yardım edəsən? Dedi sevə- sevə edərdim, çəkməyə kəmər olsaydı.Nə onlarda, nə də bizdə kəmər olmadığı üçün yardım edəmmədik heyf ki... Oradan çayın içi ilə iyirmi- otuz metr yuxarı qalxıb- ikinci və daha zor bir yerdən özümüzü çaya vurduq.Mən düşündüm ki, artıq oturduq. Lakin bu "azman kəhər" - "Qaz-69" sağa- sola ləngər vura- vura bizi o biri sahilə çıxardı. Qarşıda hələ bir çay da varıydı. Kürmük çayına töküldüyü yerdən on- onbeş metr yuxarıdan Dəyirman çayını keçib yuxarıya Sarıbaşa qalxmalı idik. Bu çayı qismən rahatlıqla keçdik. Dəyirman çayını keçərkən biraz yuxarıda bizə əl eyləyən beş-altı nəfər on- on iki yaşlı uşağı çayda çimən gördük, könlü gülşən- çəmən gördük. Könlümüz atlandı... Nəhayət dolanbac yolu qalxaraq yeddi kilometrlik yolu bir saata gəlib çıxdıq
Sarıbaşın mərkəzi sayılan bulağın başına.
Umuda tərk edilmiş Sarıbaş
Sarıbaş kəndinin çox gözəl coğrafi mövqeyi var. Belə ki, bu kəndin solundan Dəyirman çayı, sağından isə Kürmük çayı axır. Bu kənd dəniz səviyyəsindən 1600- 1800 metr yüksəklikdə bu iki çayın qovuşuğunda yerləşir. Sarıbaş kəndi dörd bir tərəfdən Hovur dağı, Alagözü dağı, Kömürbulaq dağı, Çalayer dağı kimi dağlarla adalandığından ətrafı seyr etdikcə heyrətlənməyə bilmirsən. İki göz yaşı kimi qaynar bulağının suyundan içməklə doymaq olmur.Təkcə özün deyil, könlüm də sərinləyir, rahatlıq tapır.
Sovet dövründə üç yüzdən yuxarı ailə yaşayıb Sarıbaşda. Bu kəndin öz məktəbi olub. Üç yüzdən artıq şagird təhsil alıb. 2017- ci ildən məktəbin fəaliyyəti tamamilə dayanıb. İndi o məktəbin bir neçə sinif otağında hidrometrologiya mərkəzi yerləşir. Sovetin zamanında bu kəndə "Ural" tipli avtobuslar işləyib.
Bu gün bu kənddə yaşamağa həyat şəraiti olmadığından kənd sakinlərinin yüzdə doxsanı demək olar ki, kəndi tərk edib. Hazırda yay dövründə bu kənddə iyirmi, qışda isə on iki ailə yaşayır. Əsasən, məşğuliyyətləri qoyunçuluq və maldarlıqdır. Qışda bura çoxlu qar yağdığından o iş də özünəməxsus çətinliklər yaradır. Bu kəndin ən qocaman sakini Zahid baba səksən beş yaşında, Güllü nənə isə yetmiş yeddi yaşındadır.
Bu kənd rəspublikamızın Rusiya Federasiyası ilə sərhəd nöqtəsində olduğundan bu kənddə sərhədçilərimiz yerləşir. O kəndin sakinləri kimi, sərhədçilərimizin də ora gediş- gəlişinin nə qədər zor olduğunun mənzərəsi yəqin ki, hər kəsə aydındır.
Sarıbaşı dolaşdıqca,burdakı evlərə nəzər yetirdikcə illər öncə tərk edilmiş ayrı bir kənd haqqında yazdığım bir şeirdən aşağıdakı misralar yaddaşımdan süzülməyə başladı.
İşə bax ,daş evlər daşlaşıb sanki,
İllərdi gələni,gedəni yoxdu.
Yollara dikilib sönük baxışlar,
Həsrəti,qəmi bol,nisgili çoxdu.
Nə qədər kimsəsiz,nə qədər yalqız,
Nə qədər tənhadı,nə qədər təkdi.
Toxunsan,elə bil,haray salacaq,
Fəryad qoparacaq,hönkürəcəkdi.
...Qoymayın beləcə boşalsın kəndlər,
Qoymayın yurdumuz dağılsın ev-ev.
Ey Vətən övladı,ey Vətən oğlu,
Sev öz torpağını,yaxşı-yaxşı sev.
Hər iki səfərimizdə də Qax rayonunda olarkən rayonun ayrı- ayri kəndlərində aparılan yüksək səviyyəli tikinti abadlıq işlərinin canlı şahidi olduq. Lakin bu Sarıbaş kəndini isə sanki rayon rəhbərliyi bu illər boyunca unudub- bir sözlə, taleyin umuduna buraxıb. Görünür o kəndin ziyalıları, baş bilənləri də öz doğma yurdlarına qarşı laqeyiddirlər ki, yuxarı orqanlar qarşısında problemləri zamanında qabartmayıblar.
Respublikamızın maddi - texniki bazasının bu qədər dayanıqlı olduğu bir zamanda Sarıbaşa gedən bu yeddi kilometrlik yolun əsaslı təmiri və körpü salınması məncə o qədər də zor olmamalıdır. Yetər ki, ürək istəsin.
Axı bu kəndi istər yay, istərsə də qış turizm məkanına çevirmək üçün orada olduqca böyük imkanlar- maddi baza vardır. Təəssüf ki, bu günə qədər bu təməldən, özüldən istifadə olunmayıb. İnanıram ki, tezliklə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindəki olan ucqar kəndlərimiz kimi, Sarıbaşın da üfüqündə günəş doğacaqdır. Bu yurd yerimizin həqiqi sahibləri qızınmaq üçün o günəşin şöləsinə bir daha yığışacaqlar.
Biz o "qocaman kəhər"imizlə Sarıbaşdan ayrılanda qızılı günəş qüruba doğru enməkdəydi. Şair könlümdən isə bu cür şirin duyğular axmaqdaydı: "Ey, taleyin umuduna tərk edilmiş yurd yerim, hər batan günəş sabah yenidən - mütləq ... və mütləq bir də doğacaqdır..."
28-29.08.2021
Ələsgər Talıboğlu,
Şair- publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Olmuşam mən aşiq sözünə, Dədə
Hələ yeniyetmə, məktəb yaşından
Olmuşam mən aşiq sözünə, Dədə.
Hər ülvi duyğunun, şirin kəlmənin
Düşmüşəm ləprinə, izinə, Dədə.
İlk eşq şərbətini səndən içmişəm.
Könlümə səpdiyin dəndən içmişəm...
Kim deyər uzaqdan gendən içmişəm.
Yanmışam çatdasın közüne, Dədə.
Axmışam sözünün axarı ilə,
Min şəhdi- şirəli baxarı ilə.
Zamana yön verən çıxarı ilə
Matam astarına, üzünə, Dədə.
Qalxdığın zirvəyə vurğun kəsildim,
Sənə xor baxana qırğın kəsildim.
Sözünün önündə durğun kəsildim,
Baxdım ilhamının gözünə, Dədə.
Sənət məbədinin dədəsi oldun.
Gözünün bəbəyi, didəsi oldun.
Talıboğlu, şamı, ədası oldun,
Ondan könül verdim özünə, Dədə.
21.08.2021
Baxış sayı: 507
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-09-2021 02:44 | Bölmə: Ədəbiyyat
İllər öncə Qaxlı qardaşım Adil ilə birgə " Günəşli" müalicə ocağında eyni otaqda qalası olduq. Bu yaxınlıqdan sonra onunla aramızda dostluq münasibəti yarandı. O,Bakıya gəldiyində bizdə, mən isə Qaxa getdiyimdə onlarda binələndim.
İyunun əvvəllərində isə Adil qardaşım telefon açdı: " Ayə, bu istidə nə oturmusan Bakıda...Baxmayıb vara, yoxa, Qaxa gəl, Qaxa...İndi buralarda gülün gülü, çiçəyin çiçəyi hayladığı zamandı. Bir neçə günlüyünə olsa da, gəlin, bir az havanızı dəyişin. İnsana gəzmək qalacaq..." Dedim: "Qardaşımız Hacı Elşadla birgə məsləhətləşib gələrik". ( Adil iş yoldaşım Hacı Elşadla da eyni ilə mənim kimi " Günəşli" müalicə ocağında birgə olmuşdu).
İki yerdə işlədiyim üçün işlərimin qızğın çağı idi. Qardaşım Hacı Elşadla ölçüb- biçdik ki, qurban bayramına qədər hər iki yerdə, işlərimi düzənə salım və gedək. Elə də oldu. İyunun 26- sı səhər saat 5- də Hacının ağ dəmir kəhəri ilə yola düşdük. Respublikamızın sağı- solu yaşıllıqlarla bələnmiş əl içi - ayna kimi yollarla şütüyə- şütüyə Şamaxını arxada buraxıb gəlib çıxdıq İsmayıllıya. Burada bir yerdə azacıq dincəldikdən sonra yol aldıq Qəbələyə. İsmayıllı və Qəbələnin gözəllikləri haqqında eşitmişdim, lakin görməmişdim. İndi isə yol boyu bu yerlərin ilahi gözəlliklərini əyani şəkildə - öz gözlərimlə gördüyümdə bu yerlərin füsunkarlığının canlı şahhidi oldum. Bu sehir dolu gözəlliklərin önündə qəlbim necə də heyrətlənməyə bilərdi. Çünki bu yerlərin ilahi gözəllikləri könlümü körük kimi körükləyib öz yuvasından havalandırırdı. Şair duyğularım qanad taxmışdı özünə... Məni yandırırdı sevdasının közünə...
Qəbələdə yol kənarında səhər yeməyini yedikdən - kəmərimizin altını bərkitdikdən sonra yol aldıq Oğuza və ordan da Şəkiyə. Kiş çayının üzərindən keçib hər yerdə yaşıl çalmalı dağların ətəklərindən keçən sağlı- sollu yaşıl ağaclarla bülənd olan yolla Şəkinin və Qaxın göz doyuran kəndlərindən keçə- keçə gəlib çıxdıq Qaxa. Könlümüzü şirin duyğulara boyaya- boyaya... həzin, kövrək hisslərlə yaxa- yaxa...
Önümüzdə idi Qax
Adil qardaşımız bizi Qaxın girişində - dörd yolda gözləyirdi. Bu bizim Qaxa ikinci səfərimiz idi. Qaxda 2018- ci ilin avqustun son ,sentyabrın isə ilk günlərində olmuşduq. O zaman Qaxa qatarla gəlib, qatarla da qayıtmışdıq.
O zaman da Qax bizim üçün əfsunlu olmuşdu. Bu gün isə iki qatına əfsunlu idi. Evə gəlib " xoş- beşdən" sonra günorta yeməyimizi yeyən kimi İlisuya yola düşdük. Yol boyu könül oxşayan mənzərələrin seyrinə dala- dala İlisuya gəldik. Ağçaya, Kürmük çaya baş vurduq. Bu çayların sularında axası olduq ürək dolusu... həzz ala- ala... Keçən səfərimizdə orada olduğumuz üçün təkcə İlisu şəlaləsinə getmədik. Lakin keçən səfərimizdə getmədiyimiz, unutduğumuz Səngər qalasına baş çəkməyi özümüzə borc bildik. On yeddinci əsrin bu möhtəşəm tarixi abidəsi önündə ruhumuzu qanadlandıra- qanadlandıra babalarımıza əhsən dedik, minnətdarlıq şükranları ilə xatirələrini yad etdik.
Növbəti gün isə bir xeyirxah iş üçün Zaqatalaya gedəsi olduq. Zaqatalaya getməyimizin ən böyük savabı isə o oldu ki, heç zaman görmədiyimiz Vətən torpağının bir gözəl parçasını da görmüş olduq. Qaxdan Zaqatalaya olan bu otuz kilometrlik məsafədə Qaxın və Zaqatalanın biri- birində necə də gözəl kəndlərini yaşıllıqlarla adalanmış dağətəyi kəndlərinin sehrinə daldıq. Min- min əlvan boyalara boyanmış oldu könlümüz... Qaxa geri dönərkən Qum kəndini də ziyarət edəsi olduq. Könül açan mənzərələri ilə tanışdıq. Nərdərə çayının sularında arınıb darandıq.
Yolumuz Sarıbaşadı
"Şair indi bəs hara?" - deyə soruşdu Adil qardaşım .Dedim ki, Sarıbaşa... əgər mümkünsə... Gəldik İlisuya. Sarıbaşa enən yolda dayanıb soruşduq ki, Sarıbaşa necə getmək olar.Dedilər ki, qalxın yuxarıya, şəlaləyə gedən yerdən ancaq mümkündür. Gəldik deyilən yerə. Kimə yaxınlaşdıqsa, yeddi kilometrlik yola altmış manat deyib, sonunu əlli manatda dayandı. Mən fikrimi dəyişdim. Çünki bu qiymət mənim aldığım aylıq əmək haqqının beşdən biri idi. Lakin Adil qardaşım bir ixtiyar sürücünün saqqızını necə oğurladısa, onunla necə dil tapdısa, sağ olsun, bizi otuz manata aparmağa razılaşdı. Bu ixtiyar sürücünün " ixtiyar"da "Vilisi"nə- "Qaz 69"- na oturub yola düşdük Sarıbaşa. Çünki iki diferli maşınlar yalnız Sarıbaşa rahatlıqla gedə bilirdi.
Bəs bu Sarıbaşa məndə sevgi haradan yaranmışdı ki, ora belə can atırdım? Əvvala, keçən səfərimizdə Sarıbaş yolunda Rüstəm adlı bir gənc atlı ilə görüşdük. Sarıbaşın dağları, bulaqları, həyat şəraiti haqqında ilk məlumatı ondan almış oldum. Bir şeirimdə də qeyd etdiyim kimi "Sarıbaşı görməsəm də, Kürmük çayının suları ilə üzü yuxarı axdım, ona Rüstəm balamın gözləri ilə baxdım"... İkincisi isə 2019- cu ilin sonlarında rəssam dostum. Nazim Şah məni yaxından tanıdığım Nazim Məmmədov və Fərhad Yalquzaq kimi gözəl rəssamlarımızın Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin xətti ilə təşkil olunmuş bir sərgisinə dəvət etdi. Mən də tənbəllik etməyib getdim. Sen demə, bu rəssam qardaşlarımız uzun müddət Sarıbaşda olmuş, Sarıbaşdan əllidən artıq əsər çəkmişdilər. Hamısı da biri- birindən bənzərsiz. Bu gün məni Sarıbaşa çəkən də daha çox o duyğular idi.
Bu qocaman ustanın "qocaman" sarı kəhəri ilə yol aldıq Sarıbaşa... Bu "qocaman" kəhər çox böyük çətinliklə, daşlı- qayalı yolu eşə- eşə, torpağın bağrını deşə- deşə addım- addım Kürmük çayının məcrası boyu irəliləyirdi üzü yuxarı, düşüncələrimin isə Sarıbaşaydı axarı. Yolu hardasa yarı etmişdik ki, maşınımızın qarşısını iki gənc oğlan kəsdi. Xahiş etdilər ki, bizi də Sarıbaşa götürün. Bunlar sən demə, Qax rayonunun yol idarəsinin sürücüləri Məhərrəm Əkbərov və Əbülfət Rəsulov idilər.Sarıbaşı görməyə gedirdilər. Gəlib çıxdıq çayın içindən keçiləcək yerə, sonsuz zorluqlar görə- görə...Haradan ki, keçəcəkdik bir maşın batıb qalmışdı orda- oturmuşdu çaya.Sürücüyə dedik ki, bəlkə ona yardım edəsən? Dedi sevə- sevə edərdim, çəkməyə kəmər olsaydı.Nə onlarda, nə də bizdə kəmər olmadığı üçün yardım edəmmədik heyf ki... Oradan çayın içi ilə iyirmi- otuz metr yuxarı qalxıb- ikinci və daha zor bir yerdən özümüzü çaya vurduq.Mən düşündüm ki, artıq oturduq. Lakin bu "azman kəhər" - "Qaz-69" sağa- sola ləngər vura- vura bizi o biri sahilə çıxardı. Qarşıda hələ bir çay da varıydı. Kürmük çayına töküldüyü yerdən on- onbeş metr yuxarıdan Dəyirman çayını keçib yuxarıya Sarıbaşa qalxmalı idik. Bu çayı qismən rahatlıqla keçdik. Dəyirman çayını keçərkən biraz yuxarıda bizə əl eyləyən beş-altı nəfər on- on iki yaşlı uşağı çayda çimən gördük, könlü gülşən- çəmən gördük. Könlümüz atlandı... Nəhayət dolanbac yolu qalxaraq yeddi kilometrlik yolu bir saata gəlib çıxdıq
Sarıbaşın mərkəzi sayılan bulağın başına.
Umuda tərk edilmiş Sarıbaş
Sarıbaş kəndinin çox gözəl coğrafi mövqeyi var. Belə ki, bu kəndin solundan Dəyirman çayı, sağından isə Kürmük çayı axır. Bu kənd dəniz səviyyəsindən 1600- 1800 metr yüksəklikdə bu iki çayın qovuşuğunda yerləşir. Sarıbaş kəndi dörd bir tərəfdən Hovur dağı, Alagözü dağı, Kömürbulaq dağı, Çalayer dağı kimi dağlarla adalandığından ətrafı seyr etdikcə heyrətlənməyə bilmirsən. İki göz yaşı kimi qaynar bulağının suyundan içməklə doymaq olmur.Təkcə özün deyil, könlüm də sərinləyir, rahatlıq tapır.
Sovet dövründə üç yüzdən yuxarı ailə yaşayıb Sarıbaşda. Bu kəndin öz məktəbi olub. Üç yüzdən artıq şagird təhsil alıb. 2017- ci ildən məktəbin fəaliyyəti tamamilə dayanıb. İndi o məktəbin bir neçə sinif otağında hidrometrologiya mərkəzi yerləşir. Sovetin zamanında bu kəndə "Ural" tipli avtobuslar işləyib.
Bu gün bu kənddə yaşamağa həyat şəraiti olmadığından kənd sakinlərinin yüzdə doxsanı demək olar ki, kəndi tərk edib. Hazırda yay dövründə bu kənddə iyirmi, qışda isə on iki ailə yaşayır. Əsasən, məşğuliyyətləri qoyunçuluq və maldarlıqdır. Qışda bura çoxlu qar yağdığından o iş də özünəməxsus çətinliklər yaradır. Bu kəndin ən qocaman sakini Zahid baba səksən beş yaşında, Güllü nənə isə yetmiş yeddi yaşındadır.
Bu kənd rəspublikamızın Rusiya Federasiyası ilə sərhəd nöqtəsində olduğundan bu kənddə sərhədçilərimiz yerləşir. O kəndin sakinləri kimi, sərhədçilərimizin də ora gediş- gəlişinin nə qədər zor olduğunun mənzərəsi yəqin ki, hər kəsə aydındır.
Sarıbaşı dolaşdıqca,burdakı evlərə nəzər yetirdikcə illər öncə tərk edilmiş ayrı bir kənd haqqında yazdığım bir şeirdən aşağıdakı misralar yaddaşımdan süzülməyə başladı.
İşə bax ,daş evlər daşlaşıb sanki,
İllərdi gələni,gedəni yoxdu.
Yollara dikilib sönük baxışlar,
Həsrəti,qəmi bol,nisgili çoxdu.
Nə qədər kimsəsiz,nə qədər yalqız,
Nə qədər tənhadı,nə qədər təkdi.
Toxunsan,elə bil,haray salacaq,
Fəryad qoparacaq,hönkürəcəkdi.
...Qoymayın beləcə boşalsın kəndlər,
Qoymayın yurdumuz dağılsın ev-ev.
Ey Vətən övladı,ey Vətən oğlu,
Sev öz torpağını,yaxşı-yaxşı sev.
Hər iki səfərimizdə də Qax rayonunda olarkən rayonun ayrı- ayri kəndlərində aparılan yüksək səviyyəli tikinti abadlıq işlərinin canlı şahidi olduq. Lakin bu Sarıbaş kəndini isə sanki rayon rəhbərliyi bu illər boyunca unudub- bir sözlə, taleyin umuduna buraxıb. Görünür o kəndin ziyalıları, baş bilənləri də öz doğma yurdlarına qarşı laqeyiddirlər ki, yuxarı orqanlar qarşısında problemləri zamanında qabartmayıblar.
Respublikamızın maddi - texniki bazasının bu qədər dayanıqlı olduğu bir zamanda Sarıbaşa gedən bu yeddi kilometrlik yolun əsaslı təmiri və körpü salınması məncə o qədər də zor olmamalıdır. Yetər ki, ürək istəsin.
Axı bu kəndi istər yay, istərsə də qış turizm məkanına çevirmək üçün orada olduqca böyük imkanlar- maddi baza vardır. Təəssüf ki, bu günə qədər bu təməldən, özüldən istifadə olunmayıb. İnanıram ki, tezliklə respublikamızın ayrı- ayrı bölgələrindəki olan ucqar kəndlərimiz kimi, Sarıbaşın da üfüqündə günəş doğacaqdır. Bu yurd yerimizin həqiqi sahibləri qızınmaq üçün o günəşin şöləsinə bir daha yığışacaqlar.
Biz o "qocaman kəhər"imizlə Sarıbaşdan ayrılanda qızılı günəş qüruba doğru enməkdəydi. Şair könlümdən isə bu cür şirin duyğular axmaqdaydı: "Ey, taleyin umuduna tərk edilmiş yurd yerim, hər batan günəş sabah yenidən - mütləq ... və mütləq bir də doğacaqdır..."
28-29.08.2021
Ələsgər Talıboğlu,
Şair- publisist, AYB- nin üzvü,
Məmməd Araz mükafatı laureatı
Olmuşam mən aşiq sözünə, Dədə
Hələ yeniyetmə, məktəb yaşından
Olmuşam mən aşiq sözünə, Dədə.
Hər ülvi duyğunun, şirin kəlmənin
Düşmüşəm ləprinə, izinə, Dədə.
İlk eşq şərbətini səndən içmişəm.
Könlümə səpdiyin dəndən içmişəm...
Kim deyər uzaqdan gendən içmişəm.
Yanmışam çatdasın közüne, Dədə.
Axmışam sözünün axarı ilə,
Min şəhdi- şirəli baxarı ilə.
Zamana yön verən çıxarı ilə
Matam astarına, üzünə, Dədə.
Qalxdığın zirvəyə vurğun kəsildim,
Sənə xor baxana qırğın kəsildim.
Sözünün önündə durğun kəsildim,
Baxdım ilhamının gözünə, Dədə.
Sənət məbədinin dədəsi oldun.
Gözünün bəbəyi, didəsi oldun.
Talıboğlu, şamı, ədası oldun,
Ondan könül verdim özünə, Dədə.
21.08.2021
Baxış sayı: 507
Bölməyə aid digər xəbərlər
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD
19-12-2023, 15:51
“Ərəb mənbələrində azərbaycanlı alim və ədiblər (VII-XVII əsrlər)” adlı kitab nəşr olunub
19-12-2023, 15:05
Təhlükəsizlik qüvvələri Akuninin kitablarını nəşr edən nəşriyyata gəlib
30-11-2023, 23:25
BİR ŞAİR YAŞAYIR MİNGƏÇEVİRDƏ...
28-11-2023, 16:41
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
27-11-2023, 10:45
İrlandiyalı Pol Linç 2023-cü il üçün "Man Booke"r mükafatını qazandı
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski
7-08-2023, 22:22
Uşaq kitablarının illüstratoru Nikolay Ustinov vəfat edib
13-07-2023, 14:50
“Naxçıvan paremioloji vahidləri: deyimlər, atalar sözləri və məsəllər” kitabının təqdimatı keçirilib
10-07-2023, 19:57
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
7-07-2023, 22:48
QHT Azərbaycanın klassik və müasir ədəbiyyatını təbliğ edəcək
30-06-2023, 23:49
Həmişə sizinlə olan cəhənnəm-Əkbər Qoşalı
28-06-2023, 20:10
İSMAYIL İMANZADƏNİN UŞAQ ŞEİRLƏRİNDƏN İBARƏT “HƏR ÇƏMƏNDƏN BİR ÇİÇƏK” KİTABINA ÖN SÖZ-ADİLƏ NƏZƏROVA
23-06-2023, 20:44
Baş Prokurorluq tərəfindən "Özəl sektorda anti-korrupsiya standartları" mövzusuna həsr olunmuş kitab hazırlanıb
22-06-2023, 22:44
TANINMIŞ ALİMİN “HEYDƏR ƏLİYEV SİYASƏTİ: TARİX VƏ MÜASİRLİK” MONOQRAFİYASI NƏŞR EDİLİB-Ramiz Qasımov
22-06-2023, 22:37
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
10-06-2023, 20:04
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
27-05-2023, 22:21
Detektiv yazar Elbrus Kəlbiyevlə görüş keçirilib
24-05-2023, 00:22
Qərbi Azərbaycanın mədəni-ədəbi mühitinə həsr edilmiş elmi konfrans olub
19-05-2023, 19:17
Nizami Gəncəvi Dühası-Anar Rzayev
18-05-2023, 20:14
“Axtarışlar” jurnalının yeni nömrəsi nəşrdən çıxıb
17-05-2023, 19:52
“Naxçıvanın əlyazmalar xəzinəsi” kitabı nəşr olunub
16-05-2023, 21:02
Yeni nəşr olunmuş iki monoqrafiyanın təqdimatı olub
5-05-2023, 21:54
Əhliman Ərəfsəli doğma kəndində yad edilib
5-05-2023, 21:38
“Elmi əsərlər”in yeni nömrəsi çapdan çıxıb
5-05-2023, 20:34
Əhməd Cavadın Vətən idealı-Ramiz QASIMOV
1-05-2023, 21:21
KAMAL CAMALOV TƏDQİQATÇILIQ VƏ NATİQLİK MƏHARƏTİİLƏ SEÇİLƏN TƏDQİQATÇI ALİMDİR-Əbülfət Pələngov
28-04-2023, 22:44
Vüqar Əhmədi- İbrahim Yusifoğlu