14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
Bütün xəbərlər
Culfanın tarixi abidələrindən bəhs edən yeni kitab
Tarix: 17-02-2021 21:00 | Bölmə: Ədəbiyyat

     AMEA Naxçıvan Bölməsi Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun Qədim dövr arxeologiyası şöbəsinin müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Vəli Baxşəliyev və Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin professoru, tarix elmləri doktoru Abbas Seyidovun həmmüəllifliyi ilə “Qədim Culfa” adlı yeni kitab işıq üzü görüb.
      AMEA Naxçıvan Bölməsinin mətbuat xidmətindən Sabaha-inamla.az-a verilən məlumata görə kitab Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun dəstəyi ilə “Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyində çapdan çıxıb.
      Əsərdə vurğulanır ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonu ərazisində yerləşən abidələrin öyrənilməsinə XIX əsrdən başlanılıb, lakin Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra araşdırmalar daha da genişləndirilmiş, bəzi abidələrdə uğurlu tədqiqat işləri aparılmışdır. Müəlliflərin fikrincə, Culfanın qədim tarixi və abidələri tariximizin açılmamış səhifələrinin öyrənilməsi üçün dəyərli mənbələrdir.
      Yeni nəşr olunan kitabda Culfa bölgəsində yerləşən arxeoloji, tarixi və memarlıq abidələrində son illərdə aparılan tədqiqatların nəticələri öz əksini tapıb. Əsər giriş, üç fəsil, nəticə və istifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısından ibarətdir.
     Kitabın əvvəlində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 11 fevral 2014-cü il tarixli “Culfa rayonundakı “Əlincəqala” tarixi abidəsinin bərpa edilməsi haqqında” və 7 oktyabr 2015-ci il tarixli “Gülüstan türbəsinin bərpası və tədqiq olunması haqqında” Sərəncamlarının mətnləri verilmiş, Naxçıvanın bu qədim guşəsinə, burada mövcud olan tarixi abidələrə göstərilən diqqət və qayğı oxuculara təlqin olunmuşdur.
     Kitabın “Culfa rayonunun arxeoloji cəhətdən öyrənilməsi tarixindən” başlığı altında XX əsrdən başlayaraq burada aparılan arxeoloji tədqiqatlar və onların nəticələri haqqında məlumat verilmiş, tarixi faktların aşkarlanmasında mühüm xidmətləri olmuş arxeoloqların fəaliyyəti diqqətə çatdırılmışdır.
     Əsərdə Culfa ərazisində yerləşən qədim yaşayış yerləri, qəbir abidələri, qalalar, türbələr, pirlər, körpü, karvansara və başqa tikililər haqqında məlumatlar vardır.
     Burada mövcud olan daimi və mövsümi yaşayış yerlərindən bəhs edən müəlliflər Nəhəcir, Xornu, Ağsal, Berdi, Zoğala, Dəmirli, Çola, Kolasu, Qazançı, İlandağ, Üçtəpə, Boyəhməd və digər qədim yaşayış yerləri haqqında ətraflı məlumat vermiş, adıçəkilən abidələrin yerləşmə yeri, strukturu, ərazidə aparılan arxeoloji araşdırmaların nəticələrini ifadə etmişlər.
     Kitabda həmçinin əcdadlarımızın qədim inanclarının təzahürü olan qəbir abidələri - daş qutu tipli qəbirlər, kurqanlar, məzarüstü daşlar, qoç heykəllər haqqında məlumat verilmiş, nekropolların aid olduğu tarixlər müəyyənləşdirilmişdir. Burada eyni zamanda Culfa rayonu ərazisində mövcud olan qədim və orta əsrlər dövrünə aid qalalara diqqət çəkilərək onların tarixindən, memarlıq xüsusiyyətlərindən və quruluşundan bəhs olunmuşdur.
     Culfada mövcud olan qədim yurd adları və köç yolları haqqında əhatəli məlumatların yer aldığı əsərdə mədəni əlaqələr mövzusuna da toxunulmuş, rayondakı abidələrin Azərbaycan və Cənubi Qafqaz tarixindəki əhəmiyyəti vurğulanmışdır.
     Qeyd edək ki, ərsəyə gəlməsində Azərbaycan, türk, rus, ingilis və fransız dillərində olan 176 mənbədən istifadə olunan əsər tarixçilər, arxeoloqlar, müxtəlif elm adamları və tələbələr üçün nəzərdə tutulub.
     Oxucularda adıçəkilən abidələr haqqında vizual təsəvvür formalaşdırmaq məqsədilə abidələrin planını, quruluşunu, eləcə də qazıntılar zamanı aşkar olunan bəzi maddi mədəniyyət nümunələrinin qrafik təsvirlərini, keramika xüsusiyyətlərini, bəzi memarlıq abidələrinin bərpadan öncəki və sonrakı vəziyyətini göstərən fotoşəkillər də təqdim edilib. 

Sabaha-inamla.az



Baxış sayı: 671


Bölməyə aid digər xəbərlər