21:33 / 05-11-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
21:01 / 05-11-2025
İçərisində insanların olduğu evi yandıraraq bir kişi və bir qadını öldürüb
20:59 / 05-11-2025
Rutte: "NATO şərq cinahında hərbi mövcudluğunu gücləndirə bilər"
20:55 / 05-11-2025
Taikonautlar ilk dəfə orbitdə barbekü bişirdilər
20:20 / 05-11-2025
Ölümcül davaya görə taksi sürücüsü səkkiz il həbs cəzasına məhkum edilib
20:12 / 05-11-2025
"Avropa Mühafizəkarları": Avropa Rusiya ilə müharibəyə hazır deyil
20:07 / 05-11-2025
Bloqçu Markaryanın həbs müddəti iki ay uzadılıb
20:05 / 05-11-2025
Litva Baş naziri: "Vilnüs Minsklə yük maşınlarının geri qaytarılması ilə bağlı danışıqlar aparmaq istəyir"
20:03 / 05-11-2025
"Sudan Tribune": "İl-76" hərbi nəqliyyat təyyarəsi Sudanda qəzaya uğrayıb
19:59 / 05-11-2025
Rosatom: Macarıstan "Paks II" Atom Elektrik Stansiyasının tikintisi üçün lisenziya verib
19:55 / 05-11-2025
Şəhərin atəşə tutulması nəticəsində bir qadın həlak olub
19:52 / 05-11-2025
Peskov: "Putin nüvə sınaqlarının mümkünlüyünün araşdırılmasını əmr etdi"
19:43 / 05-11-2025
Yeniyetmələrə silahlı soyğunçuluq etdiyinə görə cinayətkar həbs edilib
18:56 / 05-11-2025
Ermənistanı narahat edən Qərbi Azərbaycan həqiqətlərilə bağlı dəqiq mənbələrin çoxluğudur-Könül Nurullayeva
18:51 / 05-11-2025
Bortnikov ABŞ-ın nüvə sınaqlarına cavab olaraq təkliflər hazırlamaq üçün vaxt istəyib
18:49 / 05-11-2025
Şoyqu: "Rusiya ABŞ-ın nüvə sınaqları ilə bağlı növbəti addımları barədə qeyri-müəyyəndir"
18:44 / 05-11-2025
Rusiya Su Polosu oyunçuları beynəlxalq yarışlara hazırdır
18:41 / 05-11-2025
Putin: "Rusiya ABŞ-ın nüvə sınaqları halında cavab tədbirləri görəcək"
18:37 / 05-11-2025
Alimlər möhtəşəm yeni günəş partlayışını qeydə alıblar
18:33 / 05-11-2025
Tramp: "ABŞ hökuməti dərhal fəaliyyətini bərpa etməlidir"
18:29 / 05-11-2025
Ekspert Semibratov: "Mamdaninin qələbəsi əhalinin Nyu-Yorkdan axınına səbəb olacaq"
18:17 / 05-11-2025
Putin Anton Gerasimovu Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyinin müavini vəzifəsindən azad etdi
18:14 / 05-11-2025
100 milyon rubl zərərlə nəticələnən fırıldaqçılıq sxemində şübhəli bilinənlər saxlanılıb
18:09 / 05-11-2025
Bundestaq prezidenti Culiya Klökner Almaniyanı "Avropanın fahişəxanası" adlandırdı
23:32 / 04-11-2025
Putin: "Rusiya heç kim üçün təhlükə yaratmır"
23:28 / 04-11-2025
Polis çoxmərtəbəli binanın eyvanından asılmış kişini xilas etdi
23:23 / 04-11-2025
Putin: "Yeni nüvə enerjisi ilə işləyən qanadlı raketlərin hazırlanmasına başlanılıb"
23:20 / 04-11-2025
Uşaqları daşıyan avtobus qəzaya uğrayıb; bir nəfər yaralanıb
21:00 / 04-11-2025
Putin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin əsgərinin oğluna kursant olmaq arzusunu gerçəkləşdirəcəyinə söz verdi
20:46 / 04-11-2025
Peskov: "Tramp Putini Milli Birlik Günü münasibətilə təbrik etməyib"
20:40 / 04-11-2025
100 metrlik Rusiya bayrağı açıldı
20:35 / 04-11-2025
Peskov: "Rusiya Venesuela ilə müntəzəm işgüzar əlaqələr saxlayır"
20:33 / 04-11-2025
Məşhur klub rusdilli musiqi səbəbindən bağlanıb
20:29 / 04-11-2025
ABŞ senatoru Viker ABŞ-ın nüvə arsenalının modernləşdirilməsindəki geriləməsini etiraf etdi
20:26 / 04-11-2025
Qırmızı Kitaba daxil edilmiş 12 metr uzunluğundakı siyənək balinasını fırtına sahilə çıxardı
17:08 / 04-11-2025
Azərbaycan nümayəndə heyəti Buxarestdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin büstünü ziyarət edib
15:28 / 04-11-2025
REN TV: Teleaparıcı təcili xəstəxanaya yerləşdirilib
15:24 / 04-11-2025
Xəzər sahilində tapılan suitilərin ölüm səbəbi infeksiya ola bilər
15:19 / 04-11-2025
Qızı pnevmatik tapança ilə yaralayan qadına qarşı cinayət işi açılıb
HÜSEYN CAVİDİN İSTEDADLI OĞLU ƏRTOĞROL CAVİD AŞIQ ƏLƏSGƏR İRSİ İLƏ BAĞLI NƏ YAZIRDI?
Tarix: 20-03-2021 14:51 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ümumiyyətlə, aşıq sənəti ədəbi irsimizin xüsusi bir sahəsini, qiymətli və aktual bir istiqamətini təşkil edir. Əgər mənbələrin fikrini nəzərə alsaq, böyük inkişaf yolu keçmiş aşıq sənəti çox qədim bir tarixə malikdir. Ozan sənətindən aşıq sənətinə transformasiya edən bu sənət milli qrupu biri-birindən fərqləndirən fərqləndirici xüsusiyyət kimi müəyyənləşib. Məlum olduğu kimi, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında da oğuz igidləri biri-birini bu etnik qrupa mənsub olmalarına görə fərqləndirici bir xüsusiyyət kimi qopuza etibar etmişlər. Qopuz oğuz elinə mənsubluq atributu kimi çıxış etmişdir.
Zəngin ədəbi ənənələrə malik Azərbaycan ədəbiyyatı materiallarının, o cümlədən şifahi xalq sənəti, aşıq yaradıcılığı irsinin toplanması sahəsində misilsiz xidmətlər göstərmiş görkəmli şəxsiyyətlər, zəhməti keçən adamlar arasında Salman Mümtazın, Hümmət Əlizadənin, Vəli Xuluflunun və digərlərinin xidmətləri misilsizdir. Bu kimi görkəmli tədqiqatçı və toplayıcılar sırasında böyük vətənsevər şair Hüseyn Cavidin əziz-xələf övladı, gənc bəstəkar, alim, rəssam Ərtoğrol Cavidin də mühüm yeri, xidmətləri var idi. Ərtoğrol Cavidin vaxtilə böyük zəhmətkeşliklə topladığı materiallar bu gün ədəbi sərvətimizin qorunub-saxlanması işinə mühüm töhfələr verməkdə, ciddi mənbə kimi əhəmiyyətli fayda gətirməkdədir. Onun ədəbi irsində müxtəlif illərdə topladığı xalq dastanları, aşıq yaradıcılığı nümunələri və sair diqqəti cəlb edir.
Cavidşünas alim Gülbəniz Babaxanlının zəhmətkeşliyi ilə toplanılan və onun tərtibçiliyi ilə hazırlanan Ərtoğrol Cavid irsinin on iki cildlik külliyyatının iki cildini məhz Azərbaycan aşıq yaradıcılığının toplanması işində Ərtoğrolun topladığı nümunələr və tədqiqat, təhlil materialları yer alır. Gənc tədqiqatçının toplayıcılıq fəaliyyəti dövrün mötəbər və zəhmətkeş alimlərindən, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı bilicisi və folklorşünaslıq elminin sütunlarından biri olan Hümmət Əlizadə ilə birgə olmuşdur. Bəzi materialların əvvəlində “Toplayanı Hümmət Əlizadə. Yazıya alanı Ərtoğrol Cavid” qeydləri də bunu tam qətiyyətlə təsdiq edir.
Külliyyatının aşıq sənətinə həsr olunmuş ikinci kitabına (10-cu cildinə - R.Qasımov) Ərtoğrol Cavidin toplayıcılıq etdiyi və yazıya alınmasında xidmət göstərdiyi (Burada görkəmli folklorşünas Hümmət Əlizadənin və materialların yazıya köçürülməsində yaxından iştirak edən Hüseyn İskəndərovun da adları qeyd olunub – R.Q.) digər çoxsaylı aşıq sənəti ustadları yer almaqdadır. Ərtoğrol Cavid Molla Cumanın, Aşıq Miskinli Vəlinin ardınca bu sənətin nəhəng nümayəndələri və onun inkişafında misilsiz xidmətlər göstərmiş korifeylər olan Aşıq Musa, aşıq sənətinin qocaman dədəsi Aşıq Ələsgər, Aşıq Abbas Tufarqanlı, Hüseyn Bozalqanlı, Aşıq Əmrah, Aşıq Alı, habelə Aşıq Ələsgərin qardaşı Aşıq Məhəmməd, Ağdabanlı Qurban, Növrəs İman, Zodlu Abdulla, o cümlədən bəzi el şairləri, aşıq sənətinə yaxın yazan Molla Pənah Vaqif və Qasım bəy Zakirin bəzi yaradıcılıq nümunələri, haqlarında məlumatlar toplayıb təqdim etmişdir.
Ərtoğrol Cavid toplanılan folklor materiallarına, aşıq sənəti nümunələrinə konkret münasibət və təhlildə daha maraqlı və diqqətçəkici olur. O, əsl folklorşünas, ədəbiyyatşünas alim kimi davranır, fikir və tezislər irəli sürür, konkret yanaşma və təhlil istiqaməti müəyyənləşdirir. Ə.Cavid aşıq sənəti nümunələrindən bəhs edərkən bu kimi məsələlərə əhəmiyyətlə yanaşır və tələb ifadə edidi ki, toplayıcı və tədqiqatçı tərəfindən “hər şeirin nə münasibətlə söylənildiyi dəxi qeyd edilməli və bioqrafiyasına aid olanlar və onun yazdığı parçalar” göstərilməlidir və sair. Ə.Cavid özü də təhlili və tədqiqatları zamanı bu tələblərə riayət edir və maraqlı məlumatlar ortaya qoyurdu. Gənc tədqiqatçı və toplayıcının irsində Dədə Ələsgərin sənətinə münasibət də başlıca yerdə gəlir. Bu gənc tədqiqatçı Dədə Ələsgərin yaradıcılıq nümunələrinə münasibətdə əsl, peşəkar toplayıcı və tədqiqatçı kimi davranaraq hər hansı şeirin yaranma səbəbi, deyilmə münasibətini aşkarlayaraq təqdim edir. Toplayıcı kimi Ə.Cavid həm də aşıq nümunəsinin hansı hava üstündə deyildiyi və ya oxunduğunu da qeyd edir, onunla bağlı izahlar verirdi. Ə.Cavid Aşıq Ələsgərin məşhur “Qaytarma” havası üstündə oxunan “Baxtım” rədifli şeiri ilə bağlı yazırdı: “Aşıq Ələsgərin mal-qarası azardan qırılır. Ona görə də cüt əkmək üçün Kəlbəcər rayonuna gedib dostu Həsəndən bir öküz gətirir. Öküz yolda Ələsgərin qabağından qaçır, atı yorğun olduğundan atdan düşüb öküzün dalına düşür ki, onu tutsun. Nəhayət, özü də yorulur, geri qayıtmağa məcbur olur. Qayıdan baş atını da itirir. Dərdindən
bir ağac dibində oturub istəyir ki, bir qalyan çəksin, lakin əlini cibinə saldıqda baxıb görür, qalyan-kisə də cibindən yox olub, odur ki, sazı çıxarıb baxtının yatmağına belə deyir:
Ya sevda tapıbsan, ya at alıbsan,
Hardasan, qəflətdə, gəl, qoca baxtım.
Ya məndən küsübsən, ya qocalıbsan,
Bu sınıx gönlümü al, qoca baxtım və s.”.
Söz yox, bu izah gənc tədqiqatçının “Hər şeirin nə münasibətlə söylənildiyini dəxi qeyd etməli” tezisinə uyğun müəllif tərəfindən verilmişdir ki, doğrudan da, belə məlumatlar çox əhəmiyyət qazanır və bəlkə də, belə demək olar ki, hər hansı aşıq, sənətkar haqqında bir “dastan” yaradılmış olur. Söz yox, belə məlumatlar da öz yaradıcılığı əsasında Aşıq Ələsgərin və başqalarının həyatının öyrənilməsinə geniş stimul verir. Belə nümunələr çoxdur bu materiallar arasında. Məsələn, “El havası” üzərində oxunan “Kəsildi” rədifli şeiri haqqında “Ələsgərin oğlu Bəşirin əlində tüfəng açılıb güllə Ələsgərin əmisi oğlu Rəhimi öldürür. Ələsgər bu faciəli hadisəyə belə deyir”, “Aparır” rədifli “Müxəmməs” haqqında “Kəlbəcər rayonunun Qılınclı kəndində Aşıq Ələsgəri bir neçə devlətli aldadıb oxudurlar. Ona boyun olduqları danaları verməkdən vaz keçdikləri üçün Ələsgər bu həcvi deyir”, “Ovşarı” havasında oxunan deyişmə şəklində yazılan şeir haqqında “Aşıx Ələsgər çar vaxtı – aclıq illərində bir zəmi becərir, lakin içindən məhsul götürə bilmədiyi üçün tarlada olan bir quru kötüyə dərdi halını belə vəsf edir” və b. kimi məlumatlarla bəzi şeirlərə hansı münasibətlə deyilməsinə aydınlıq və izah gətirir.
Beləliklə, Azərbaycan və ümumən türk dünyası aşıq sənətinin dədəsi hesab olunan Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyinin ölkəmizdə böyük təntənə ilə qeyd edildiyi bir vaxtda böyük Azərbaycan şairi Hüseyn Cavidin nakam taleli övladı gənc və istedadlı tədqiqatçı, rəssam, bəstəkar Ərtoğrol Cavidin də bu sahədəki xidmətləri xatırlanmaqdadır. Bu gənc oğlan böyük tədqiqatçılarla birgə Azərbaycan aşıq sənətinin ustadları haqda xeyli materiallar toplayaraq Azərbaycan ədəbiyyatına böyük töhfələr vermişdir. Onun Dədə Ələsgər irsi haqda olan məlumat və materialları da bu sahədə mühüm mənbə və fayda təşkil etməkdədir. Dədə Ələsgər haqda yaranmış dastan və rəvayətlər bunu bir daha diqtə edir ki, gənc tədqiqatçı Ərtoğrol Cavid Aşıq Ələsgər şeirlərinin yaranma səbəbilə bağlı tədqiqatlarında nə qədər haqlı imiş!..
Bunu da əlavə edək ki, ölkəmizdə 2021-ci ilin böyük korifey sənətkar, ədəbiyyat, şeiriyyət bayraqdarı “Nizami Gəncəvi ili” elan olunduğu bir zamanda həm də xalqımızın digər görkəmli şəxsiyyətləri, böyük söz adamlarının da yubileylərini fəxarətlə qeyd edirik. Böyük Zəfər ilindən sonra yaşadığımız quruculuq və dirçəliş ili olan 2021-ci ildə saz-söz sənətinin böyük dədəsi Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyini təntənə ilə qeyd edirik. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev bununla bağlı sərəncam imzalamışdır. Böyük ustad Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında da əlamətdar keçirilməsi ilə əlaqədar olaraq Ali Məclisin Sədri cənab Vasif Talıbov Tədbirlər Planı təsdiq etmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 746
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-03-2021 14:51 | Bölmə: Ədəbiyyat
Ümumiyyətlə, aşıq sənəti ədəbi irsimizin xüsusi bir sahəsini, qiymətli və aktual bir istiqamətini təşkil edir. Əgər mənbələrin fikrini nəzərə alsaq, böyük inkişaf yolu keçmiş aşıq sənəti çox qədim bir tarixə malikdir. Ozan sənətindən aşıq sənətinə transformasiya edən bu sənət milli qrupu biri-birindən fərqləndirən fərqləndirici xüsusiyyət kimi müəyyənləşib. Məlum olduğu kimi, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında da oğuz igidləri biri-birini bu etnik qrupa mənsub olmalarına görə fərqləndirici bir xüsusiyyət kimi qopuza etibar etmişlər. Qopuz oğuz elinə mənsubluq atributu kimi çıxış etmişdir.
Zəngin ədəbi ənənələrə malik Azərbaycan ədəbiyyatı materiallarının, o cümlədən şifahi xalq sənəti, aşıq yaradıcılığı irsinin toplanması sahəsində misilsiz xidmətlər göstərmiş görkəmli şəxsiyyətlər, zəhməti keçən adamlar arasında Salman Mümtazın, Hümmət Əlizadənin, Vəli Xuluflunun və digərlərinin xidmətləri misilsizdir. Bu kimi görkəmli tədqiqatçı və toplayıcılar sırasında böyük vətənsevər şair Hüseyn Cavidin əziz-xələf övladı, gənc bəstəkar, alim, rəssam Ərtoğrol Cavidin də mühüm yeri, xidmətləri var idi. Ərtoğrol Cavidin vaxtilə böyük zəhmətkeşliklə topladığı materiallar bu gün ədəbi sərvətimizin qorunub-saxlanması işinə mühüm töhfələr verməkdə, ciddi mənbə kimi əhəmiyyətli fayda gətirməkdədir. Onun ədəbi irsində müxtəlif illərdə topladığı xalq dastanları, aşıq yaradıcılığı nümunələri və sair diqqəti cəlb edir.
Cavidşünas alim Gülbəniz Babaxanlının zəhmətkeşliyi ilə toplanılan və onun tərtibçiliyi ilə hazırlanan Ərtoğrol Cavid irsinin on iki cildlik külliyyatının iki cildini məhz Azərbaycan aşıq yaradıcılığının toplanması işində Ərtoğrolun topladığı nümunələr və tədqiqat, təhlil materialları yer alır. Gənc tədqiqatçının toplayıcılıq fəaliyyəti dövrün mötəbər və zəhmətkeş alimlərindən, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı bilicisi və folklorşünaslıq elminin sütunlarından biri olan Hümmət Əlizadə ilə birgə olmuşdur. Bəzi materialların əvvəlində “Toplayanı Hümmət Əlizadə. Yazıya alanı Ərtoğrol Cavid” qeydləri də bunu tam qətiyyətlə təsdiq edir.
Külliyyatının aşıq sənətinə həsr olunmuş ikinci kitabına (10-cu cildinə - R.Qasımov) Ərtoğrol Cavidin toplayıcılıq etdiyi və yazıya alınmasında xidmət göstərdiyi (Burada görkəmli folklorşünas Hümmət Əlizadənin və materialların yazıya köçürülməsində yaxından iştirak edən Hüseyn İskəndərovun da adları qeyd olunub – R.Q.) digər çoxsaylı aşıq sənəti ustadları yer almaqdadır. Ərtoğrol Cavid Molla Cumanın, Aşıq Miskinli Vəlinin ardınca bu sənətin nəhəng nümayəndələri və onun inkişafında misilsiz xidmətlər göstərmiş korifeylər olan Aşıq Musa, aşıq sənətinin qocaman dədəsi Aşıq Ələsgər, Aşıq Abbas Tufarqanlı, Hüseyn Bozalqanlı, Aşıq Əmrah, Aşıq Alı, habelə Aşıq Ələsgərin qardaşı Aşıq Məhəmməd, Ağdabanlı Qurban, Növrəs İman, Zodlu Abdulla, o cümlədən bəzi el şairləri, aşıq sənətinə yaxın yazan Molla Pənah Vaqif və Qasım bəy Zakirin bəzi yaradıcılıq nümunələri, haqlarında məlumatlar toplayıb təqdim etmişdir.
Ərtoğrol Cavid toplanılan folklor materiallarına, aşıq sənəti nümunələrinə konkret münasibət və təhlildə daha maraqlı və diqqətçəkici olur. O, əsl folklorşünas, ədəbiyyatşünas alim kimi davranır, fikir və tezislər irəli sürür, konkret yanaşma və təhlil istiqaməti müəyyənləşdirir. Ə.Cavid aşıq sənəti nümunələrindən bəhs edərkən bu kimi məsələlərə əhəmiyyətlə yanaşır və tələb ifadə edidi ki, toplayıcı və tədqiqatçı tərəfindən “hər şeirin nə münasibətlə söylənildiyi dəxi qeyd edilməli və bioqrafiyasına aid olanlar və onun yazdığı parçalar” göstərilməlidir və sair. Ə.Cavid özü də təhlili və tədqiqatları zamanı bu tələblərə riayət edir və maraqlı məlumatlar ortaya qoyurdu. Gənc tədqiqatçı və toplayıcının irsində Dədə Ələsgərin sənətinə münasibət də başlıca yerdə gəlir. Bu gənc tədqiqatçı Dədə Ələsgərin yaradıcılıq nümunələrinə münasibətdə əsl, peşəkar toplayıcı və tədqiqatçı kimi davranaraq hər hansı şeirin yaranma səbəbi, deyilmə münasibətini aşkarlayaraq təqdim edir. Toplayıcı kimi Ə.Cavid həm də aşıq nümunəsinin hansı hava üstündə deyildiyi və ya oxunduğunu da qeyd edir, onunla bağlı izahlar verirdi. Ə.Cavid Aşıq Ələsgərin məşhur “Qaytarma” havası üstündə oxunan “Baxtım” rədifli şeiri ilə bağlı yazırdı: “Aşıq Ələsgərin mal-qarası azardan qırılır. Ona görə də cüt əkmək üçün Kəlbəcər rayonuna gedib dostu Həsəndən bir öküz gətirir. Öküz yolda Ələsgərin qabağından qaçır, atı yorğun olduğundan atdan düşüb öküzün dalına düşür ki, onu tutsun. Nəhayət, özü də yorulur, geri qayıtmağa məcbur olur. Qayıdan baş atını da itirir. Dərdindən
bir ağac dibində oturub istəyir ki, bir qalyan çəksin, lakin əlini cibinə saldıqda baxıb görür, qalyan-kisə də cibindən yox olub, odur ki, sazı çıxarıb baxtının yatmağına belə deyir:
Ya sevda tapıbsan, ya at alıbsan,
Hardasan, qəflətdə, gəl, qoca baxtım.
Ya məndən küsübsən, ya qocalıbsan,
Bu sınıx gönlümü al, qoca baxtım və s.”.
Söz yox, bu izah gənc tədqiqatçının “Hər şeirin nə münasibətlə söylənildiyini dəxi qeyd etməli” tezisinə uyğun müəllif tərəfindən verilmişdir ki, doğrudan da, belə məlumatlar çox əhəmiyyət qazanır və bəlkə də, belə demək olar ki, hər hansı aşıq, sənətkar haqqında bir “dastan” yaradılmış olur. Söz yox, belə məlumatlar da öz yaradıcılığı əsasında Aşıq Ələsgərin və başqalarının həyatının öyrənilməsinə geniş stimul verir. Belə nümunələr çoxdur bu materiallar arasında. Məsələn, “El havası” üzərində oxunan “Kəsildi” rədifli şeiri haqqında “Ələsgərin oğlu Bəşirin əlində tüfəng açılıb güllə Ələsgərin əmisi oğlu Rəhimi öldürür. Ələsgər bu faciəli hadisəyə belə deyir”, “Aparır” rədifli “Müxəmməs” haqqında “Kəlbəcər rayonunun Qılınclı kəndində Aşıq Ələsgəri bir neçə devlətli aldadıb oxudurlar. Ona boyun olduqları danaları verməkdən vaz keçdikləri üçün Ələsgər bu həcvi deyir”, “Ovşarı” havasında oxunan deyişmə şəklində yazılan şeir haqqında “Aşıx Ələsgər çar vaxtı – aclıq illərində bir zəmi becərir, lakin içindən məhsul götürə bilmədiyi üçün tarlada olan bir quru kötüyə dərdi halını belə vəsf edir” və b. kimi məlumatlarla bəzi şeirlərə hansı münasibətlə deyilməsinə aydınlıq və izah gətirir.
Beləliklə, Azərbaycan və ümumən türk dünyası aşıq sənətinin dədəsi hesab olunan Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyinin ölkəmizdə böyük təntənə ilə qeyd edildiyi bir vaxtda böyük Azərbaycan şairi Hüseyn Cavidin nakam taleli övladı gənc və istedadlı tədqiqatçı, rəssam, bəstəkar Ərtoğrol Cavidin də bu sahədəki xidmətləri xatırlanmaqdadır. Bu gənc oğlan böyük tədqiqatçılarla birgə Azərbaycan aşıq sənətinin ustadları haqda xeyli materiallar toplayaraq Azərbaycan ədəbiyyatına böyük töhfələr vermişdir. Onun Dədə Ələsgər irsi haqda olan məlumat və materialları da bu sahədə mühüm mənbə və fayda təşkil etməkdədir. Dədə Ələsgər haqda yaranmış dastan və rəvayətlər bunu bir daha diqtə edir ki, gənc tədqiqatçı Ərtoğrol Cavid Aşıq Ələsgər şeirlərinin yaranma səbəbilə bağlı tədqiqatlarında nə qədər haqlı imiş!..
Bunu da əlavə edək ki, ölkəmizdə 2021-ci ilin böyük korifey sənətkar, ədəbiyyat, şeiriyyət bayraqdarı “Nizami Gəncəvi ili” elan olunduğu bir zamanda həm də xalqımızın digər görkəmli şəxsiyyətləri, böyük söz adamlarının da yubileylərini fəxarətlə qeyd edirik. Böyük Zəfər ilindən sonra yaşadığımız quruculuq və dirçəliş ili olan 2021-ci ildə saz-söz sənətinin böyük dədəsi Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyini təntənə ilə qeyd edirik. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev bununla bağlı sərəncam imzalamışdır. Böyük ustad Aşıq Ələsgərin 200 illik yubileyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında da əlamətdar keçirilməsi ilə əlaqədar olaraq Ali Məclisin Sədri cənab Vasif Talıbov Tədbirlər Planı təsdiq etmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 746
Bölməyə aid digər xəbərlər
27-10-2025, 17:07
ŞAMİL ƏNVƏROĞLUNUN YENİ KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLİB-VİDEO+FOTOLAR
1-10-2025, 15:32
Məhkəmə yazıçını qiyabi olaraq 7 il müddətinə azadlıqdan məhrum edib
16-09-2025, 15:30
Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin prezidentləri Şuşada Azərbaycanın tanınmış şəxsiyyətlərinin güllələnmiş heykəllərinə baxıblar
12-09-2025, 19:34
Ədliyyə Nazirliyi yazıçı Topol və daha üç nəfəri xarici agentlərin reyestrinə daxil edib
25-08-2025, 18:34
HÜSEYN ARİFLƏ İSMAYIL İMANZADƏNİN CƏBRAYIL SƏRGÜZƏŞTLƏRİ
12-08-2025, 23:11
Haqqdan yanan çıraq- Vüqar Vüqarlı-70
31-07-2025, 16:40
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu növbəti layihəsinə yekun vurub
17-07-2025, 08:33
Lev Tolstoyun şəxsi əşyaları ilk dəfə Saxalində təqdim olunacaq
15-06-2025, 20:02
Sumqayıtda şairə-jurnalist İlhamə Məhəmmədqızının 55 illik yubileyi qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
11-06-2025, 11:03
38 yaşlı şairə vəfat edib
3-06-2025, 07:39
DƏYƏRLİ ŞAİRİN YENİ SÖZ SOVQATI- TARİYEL ABBASLI
31-05-2025, 16:06
Sumqayıtda şair Rafiq Yusifoğlunun 75 illik yubileyinə həsr olunmuş ədəbi bədii gecə keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
31-05-2025, 15:15
Ukraynada ABŞ yazıçısının 30 min kitabı rus mafiyasını “romantikləşdirdiyinə” görə məhv edilib
17-05-2025, 18:21
Türkiyə Ədəbiyyat Vəqfi Sumqayıtda-Kitab təqdimatı və mükafatlandırma-VİDEO+FOTOLAR
9-05-2025, 10:00
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
8-05-2025, 23:12
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
7-05-2025, 10:44
Sumqayıt şəhərində Güləmail Muradın "Beş Ulduz" adlı kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-05-2025, 10:58
ŞAHLAR GÖYTÜRKÜN ALİM – ŞAİR– VƏTƏNDAŞ MİSSİYASI-Vüqar Əhməd
18-04-2025, 00:01
Miraslan Rasimi də itirdik-Namiq MƏMMƏDLİ
16-04-2025, 23:50
Ədalət Əroğlunun doğum gününü təbrik edirəm!
16-04-2025, 22:31
Şair və ədəbiyyatşünas Konstantin Kedrov vəfat edib
9-04-2025, 09:10
Qahirədə seminar: Azərbaycan alimləri ərəb dilinin inkişafına böyük töhfələr veriblər
17-03-2025, 11:15
MƏZARSIZ QƏHRƏMAN-Xaqani Abbasəli ÖZTÜRK
16-03-2025, 02:44
Sumqayıtda şair Məmməd İlqarın 75 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
12-03-2025, 22:08
Elmin təhsilə inteqrasiyası istiqamətində növbəti mühazirə oxunub
2-03-2025, 22:59
Sumqayıt şəhərində Natəvan Dəmirçioğlunun "Açar" romanının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
25-02-2025, 13:05
Sumqayıt şəhərində deputatın kitabının təqdimatı keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
19-02-2025, 22:17
Sumqayıtda şair Asif Asimanın 70 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOROLAR
19-02-2025, 09:01
Nəcibliyi, ziyalılığı ilə hər kəsin sevgisini qazanan işıqlı insan
9-02-2025, 21:49
Şeirlər- İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
1-02-2025, 23:22
Xalidə Nurayı TƏBRİK EDİRİK!
23-12-2024, 15:46
Səbuhi Zamanın “Adamın Dibi” adlı kitabı işıq üzü gördü
15-12-2024, 14:33
Yazıçı Samir İmanovun "Arzularımın rəqsi" adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
13-11-2024, 23:46
Görkəmli Türk Ədibi Sərhəd Kabaklı-Vüqar Əhməd
1-11-2024, 13:16
Sumqayıt şəhərinin 75 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii gecə keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 21:46
Rusiyanın əməkdar artisti Kazbek Suanov dünyasını dəyişib
26-10-2024, 18:55
Tanzaniyada Puşkinin abidəsinin açılışı olub, nağılları isə suahili dilində nəşr olunub
16-10-2024, 10:02
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
12-10-2024, 20:45
Naxçıvanda xarici tədqiqatçıların iştirakı ilə arxeoloji kəşfiyyat işləri aparılır
12-10-2024, 19:55
Azərbaycan Universitetində Mirzə Ələkbər Sabir irsi və ədəbi dilə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12-10-2024, 10:47
Ədəbiyyat müəllimi erotik fotolara görə töhmət alıb
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"