20:37 / 06-09-2025
Dünya çempionu Çetinbaqla birlikdə mütəşəkkil cinayətkar qrupun daha 4 üzvü həbs edilib
20:34 / 06-09-2025
Terrorizmi maliyyələşdirməyə görə saxlanılıb
20:30 / 06-09-2025
WSJ: Moskva ABŞ və Aİ arasında Ukrayna ilə bağlı razılaşdırılmış strategiyanın olmamasından faydalanır
20:22 / 06-09-2025
"Welt": Avropa üçün NATO qoşunlarının Ukraynaya yeridilməsi ilə bağlı Rusiyanın fikrini nəzərə almaq vacibdir
20:19 / 06-09-2025
Evsiz it turist qrupuna qoşularaq onlarla birlikdə Elbrusu fəth edib
20:16 / 06-09-2025
Ukrayna Silahlı Qüvvələri elektrikçilər briqadasına iki dəfə hücum edib və onların avtomobilini yandırıblar
20:14 / 06-09-2025
Finlandiya parlamentinin üzvü 16 yaşından eskort olduğunu etiraf etdi
20:10 / 06-09-2025
Polşalı fermerlər bir neçə saat Ukrayna ilə sərhəddə keçid məntəqəsini bağlayıblar
19:25 / 06-09-2025
Manturov: "ABŞ mülki peyklər sahəsində hələ də üstünlüyə malikdir"
19:23 / 06-09-2025
"Reuters" Putin və Si Cinpinin 150-yə qədər yaşamağı müzakirə etdiyi videonu silib
16:26 / 06-09-2025
Baş redaktoru işdən çıxaracağını vəd edib
16:22 / 06-09-2025
Ofisiantlar qaynayan yağı söndürmək istəyərkən kafeni yandırıblar
16:20 / 06-09-2025
Bloqer Lebedev ölkəni tərk edən rusların hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına qarşı çıxış edib
16:17 / 06-09-2025
RMF24: Polşa öz vətəndaşlarını Belarusu mümkün qədər tez tərk etməyə çağırdı
16:13 / 06-09-2025
Sərnişinləri olan tramvay yanıb
16:10 / 06-09-2025
Tramp seks qalmaqalı ilə bağlı şayiələrdən sonra Epşteyni Mar-a-Laqodakı malikanəsindən qovub
16:07 / 06-09-2025
Alpinist Elbrusda itkin düşüb
16:03 / 06-09-2025
ABŞ-da "Burning Man" festivalında rusiyalı öldürülüb
15:58 / 06-09-2025
Xuliqan avtobusa öldürücü olmayan silahla atəş açıb
15:14 / 05-09-2025
Putin BRİKS-in növbədənkənar virtual sammitində iştirak edəcək
15:11 / 05-09-2025
Dağıstan Çindən gətirilən xəstə uşağa yardım göstərməyə hazırdır
15:09 / 05-09-2025
Moskva Spartakını Kamerun millisinin futbolçusu Kristofer Vu gücləndirib
15:05 / 05-09-2025
“Yalandır, Rusiya bizə heç bir sığorta ödənişi etməyib” - Hökumənin atası
15:00 / 05-09-2025
Adəm Məmmədov həbsdən çıxdı - Foto
14:54 / 05-09-2025
Mixail Şufutinski Rusiya vətəndaşlığını qəbul edib
14:51 / 05-09-2025
Tramp bildirib ki, ABŞ Rusiya və Hindistanı itirib
14:48 / 05-09-2025
RS: Paris “istəklilər koalisiyası”nın toplaşmaq üçün uğursuz yerdi
14:43 / 05-09-2025
Peskov: "Rusiya xarici siyasətində Şərqə üz tutmur"
14:39 / 05-09-2025
Mühafizəkar Çarnvirakul Taylandın yeni baş naziri seçilib
14:28 / 05-09-2025
NBC: Tramp Putinlə yaxşı münasibətlər saxlamaqda qərarlıdır
12:53 / 05-09-2025
Stiven Siqal rus olduğunu deyib
12:50 / 05-09-2025
İkinci şübhəli nəzarətə alındı
12:47 / 05-09-2025
Sürücülük məktəbinin müəllimləri azyaşlı şagirdləri sıxışdırıblar
12:43 / 05-09-2025
Futbol üzrə Almaniya millisi DÇ-2026-nın seçmə mərhələsi çərçivəsində Slovakiyaya uduzub
12:41 / 05-09-2025
Putin Moskvanı Zelenski ilə görüş üçün ən yaxşı yer adlandırıb
12:38 / 05-09-2025
Almaniyanın xarici işlər naziri Vadeful “Şimal axını”nın partladılmasını terror aktı adlandırıb
Azərbaycanın üç ən böyük şəhər-qalası
Tarix: 26-01-2018 21:38 | Bölmə: Sosial
Ölkəmizin ən əhəmiyyətli qalaları barədə söhbətimizi davam etdiririk. Keçmiş zamanlarda Azərbaycan şəhərlərinin çoxu müdafiə bürclərini vahid istehkam ansamblında birləşdirməklə, öz ərazilərini əzəmətli qala divarları ilə möhkəmləndirməyə çalışırdılar. Belə şəhər-qalaların bəziləri salamat şəkildə bizim günlərə qədər gəlib çıxıb, digərləri arxeoloji qazıntılar zamanı bərpa olunub ki, bu da onların tarixi dəyərini əsla azaltmır.
Bakı qalası
Möhkəm qala divarları ilə dövrələnmiş Köhnə Bakı və ya İçərişəhər bəlkə də Azərbaycan qalalarının ən məşhurudur. Əcdadlarımız tərəfindən istehkam şəklində inşa edilmiş və zəmanəmizə çox yaxşı vəziyyətdə gəlib çatmış bu qədim yaşayış məskəninin dəqiq yaşını müəyyən etmək çox çətindir. Amma arxeoloji qazıntılar nəticəsində məlum olub ki, İçərişəhərin ərazisi hələ Tunc dövründə məskun olub, VIII-XI əsrlərdə burada şəhər həyatı qaynayıb, sənətkarlıq və ticarət inkişaf edib.
Qalanın əsas girişlərindən biri - Qoşa qala qapısı əvvəllər Şamaxı darvazası adlanıb. Şamaxı darvazası (onu Şah Abbas darvazası da adlandırırdılar) XIX əsrin sonuna qədər şəhərin yeganə qapısı olub. XIX əsrin sonunda qala divarlarının ikinci sırası söküləndən sonra ikinci sıranın Zülfüqar xan adlanan darvazası Şamaxı darvazasının yanında yerləşdirilib. “Qoşa qala qapısı” adı belə yaranıb.
Qala dəfələrlə düşmənlər tərəfindən mühasirəyə alınıb. Məsələn, 1723-cü ildə admiral Matyuşkinin başçılıq etdiyi rus hərbi eskadrası dəniz tərəfdən şəhərə yaxınlaşıb və onun təslim olmasını tələb edib. Rusların ultimatumu rədd edilib. Buna cavab olaraq, qala 15 gəmidən ibarət eskadra tərəfindən top atəşinə tutulub. Mərmilərdən biri Məhəmməd məscidinin minarəsinə dəyərək onu zədələyib. Həmin vaxt şiddətli külək qalxıb və rusların yelkənli gəmilərini dənizin içərilərinə qovub. Şəhər əhalisi düşünüb ki, yadelli işğalçılar Allahın qəzəbinə gəlib. Yeri gəlmişkən, məscidin minarəsi qala müdafiəçilərinin mətinliyinin və mərdliyinin simvolu kimi XIX əsrin ortalarına qədər bərpa olunmayıb. Məscidin binası və minarəsi yalnız 2010-cu ildə bərpa edilib.
İçərişəhərin 22,1 hektar təşkil edən kiçik ərazisində yüzlərlə tarixi abidə, o cümlədən 4 dünya miqyaslı, 28 yerli əhəmiyyətli abidə yerləşir. Bakının başlıca rəmzlərindən biri - əzəmətli və möhtəşəm Qız qalası, habelə məşhur Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi, qədim məscidlər, karvansaralar məhz burada, qədim qala divarlarının içində yerləşir.
İçərişəhər təkcə qədim abidə deyildir. Hündürlüyü 8-10 metr olan qala divarları ilə əhatələnmiş bu tarix-memarlıq qoruğunun ərazisindəki qədim evlərdə 1300-dən çox ailə yaşayır, burada çoxsaylı mədəniyyət ocaqları fəaliyyət göstərir. Qeyd edək ki, Bakı qalası UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilib.
Qəbələ qalası
Yarımdağılmış vəziyyətdə olan, amma hələ də əzəmətli görünən Qəbələ qalasının bürc və divarları artıq çoxdan Qafqaz Albaniyasının qədim paytaxtının qüdrət rəmzinə çevrilib.
Müasir Qəbələnin mərkəzindən 25-30 kilometr cənub-qərbdə, Çuxur Qəbələ kəndinin yaxınlığında 480 hektar ərazidə hazırda Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu yerləşir. 1985-ci ildə yaradılan qoruğun ərazisində ötən əsrin 60-cı illərindən etibarən aparılan arxeoloji qazıntılar təsdiq edir ki, Qəbələ eramızdan əvvəl IV-III əsrlərdən başlayaraq XVIII əsrədək infrastrukturu inkişaf etmiş böyük şəhər, sənətkarlıq və ticarət mərkəzi olub.
Hazırda qədim şəhərin Antik, Selbir və Qala deyilən 3 sahədə yerləşən qalıqlarını görmək olar. Şimaldan dərin xəndəklə, cənubdan əzəmətli qala divarı ilə ayrılmış Qalanın ərazisini nəzərdən keçirək. Sasanilər dövrünün memarlıq üslubunda inşa edilmiş bu divarlar Azərbaycanın digər qala tikililəri arasında seçilir. Orta əsrlərin bəzi müəlliflərinin yazdığına görə, şəhər Sasanilər sülaləsindən olan I Qubad tərəfindən salınıb. Ancaq tədqiqatçılar əmindirlər ki, şahın göstərişi ilə burada yalnız bərpa işləri aparılıb.
Qala çiy kərpicdən və çay daşlarından inşa olunub. Salamat qala bürcünün diametri 3 metrdir. Qalanın uzunluğu 35 metrdir, divarların qalınlığı 2,4 metrə çatır. Orijinal formasını hələ də saxlayan Qalanın əsas qapısı cənub divarında yerləşir. Hündürlüyü 10-14 metrə, diametri 6,8 metrə çatan 4 qövsşəkilli qala bürcü də burada yerləşir. Arxeoloji qazıntılar zamanı burada küp qəbirlər və Qəbələnin təsərrüfat həyatını, sənətkarlığın və ticarət münasibətlərinin inkişafını əks etdirən digər qiymətli artefaktlar aşkar edilib.
Şəhərdə dulusçuluq, dəmirçilik, misgərlik, zərgərlik, toxuculuq, daşoyma, sümük emalı, şüşə istehsalı və s. inkişaf edib. Qazıntılar zamanı saxsı borularla çəkilmiş su təchizatı sistemi, dulusçu sobalarının qalıqları, istehsalat tullantıları, əmək alətləri, bəzək əşyaları, şərab anbarı, saxsı məişət məmulatı, emalatxanalar və sair və ilaxır aşkar edilib. Tapıntıların çoxu Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində nümayiş etdirilir.
Şəmkir qalası
Qədim Şəmkir qalası təkcə istehkam tikililərinin möhkəmliyi ilə deyil, həm də memarlığının qeyri-adi gözəlliyi ilə seçilir. Onu əbəs yerə Arran şəhərsalma ənənəsinin incisi adlandırmırlar.
Qədim Şəmkir şəhəri hazırda Şəmkirçayın sol sahilində, Şəmkir rayonunun Muxtariyyə kəndinin şimalında yerləşir. Bir vaxtlar çiçəklənən şəhər XIII əsrin əvvəlində monqollar tərəfindən viran qoyulub. Şəhərin təsviri təsdiq edir ki, burada orta əsrlərdə düzənlik ərazilərdə yerləşən şəhərlərə xas olan bütün əlamətlər olub. O vaxtlar şəhərlər adətən üç topoqrafik hissədən ibarət olub: narınqala (içqala), şəhristan (şəhərin özü) və rabad (şəhərin ətrafı). Şəhərin topoqrafik planının hazırlanması onun təqribən dördbucaqlı şəklində olduğunu göstərir.
Orta əsrlər dövrünün böyük şəhəri sayılan Şəmkirin tarixinin hələ XIX əsrin əvvəllərində öyrənilməsinə baxmayaraq, burada irimiqyaslı arxeoloji tədqiqatlar XXI əsrin birinci onilliyində başlayıb. 2006-cı ildən burada aparılan qazıntılar sayəsində Azərbaycan tarixində yeni səhifələr açan çox maraqlı kəşflər edilib. Ən qiymətli qədim tapıntılar Dəmir dövrünə aiddir. Orta əsrlər şəhər həyatının müxtəlif tərəflərini əks etdirən mədəni təbəqələrin qalınlığı 6 metrə çatır. Deyilənə görə, VIII əsrdən XIII əsrin ilk onilliklərinə qədər, yəni Şəmkirin monqollar tərəfindən yerlə-yeksan edildiyi dövrə qədər şəhərdə həyat qaynayırmış.
Memarlıq və inşaat Şəmkirdə çox inkişaf edibmiş. Qazıntılar zamanı çoxsaylı tikili qalıqları, o cümlədən istehkam qurğuları, ictimai və yaşayış binalarının, şəhərin abadlaşdırılması üçün nəzərdə tutulan mühəndis qurğularının qalıqları aşkar edilib. Məlum olub ki, VIII-X əsrlərdə şəhər çay daşından və çiy kərpicdən tikilmiş qala divarı ilə müdafiə olunub. XI əsrdə şəhərdə paralel qala divarları inşa olunub. Arasında təqribən 10 metr məsafə olan hər iki divar bişmiş kərpic, çay daşı və yonulmuş ağ daş sıralarının bir-birini əvəzlədiyi kombinə edilmiş hörgü ilə ucaldılıb. Qeyd edək ki, son dərəcə gözəl görünən polixrom, kombinə edilmiş divar hörgüsü Arran memarlıq məktəbinin mərkəzlərindən biri sayılan Şəmkir üçün çox səciyyəvi olub. Şəhərin bayır divarının uzunluğu 80 metrdən çox, eni 3,8 metrdir. Bu divar qövsşəkilli monolit bürclərlə möhkəmləndirilib. İç divarın uzunluğu təqribən 2,7,5 metrdir. Cənub tərəfdə yerləşən darvaza cinahlarda yerləşən iki bürc tərəfindən müdafiə olunub. Cənub bürcü yarımdağılmış vəziyyətdədir. Hər iki bürcə yerli ağ daşdan böyük məharətlə üz çəkilib.
Bayır divarın ikinci və üçüncü bürcləri arasında tağşəkilli oyuqları olan tikili aşkar edilib. Tikili şəhər divarına bitişikdir, yəni qala divarı onun qərb divarını təşkil edir. İçqala şəhərin şərq hissəsində, Şəmkirçayın sol sahilində yerləşir. Planda düzbucaqlı formasında olan qala cənubdan şimala doğru uzanır və bir hektardan çox ərazidə yerləşir. Salamat qalmış divarların hündürlüyü 5,5-7,5 metr, eni 3,2-4 metr civarındadır.
Şəmkir arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri, tarix elmləri doktoru Tarix Dostiyevin sözlərinə görə, əminliklə demək olar ki, Şəmkir qalasının tikililəri Arran memarlıq məktəbinin ən parlaq nümulərindən biridir. Orta əsrlərin memarları və kombinasiyalı hörgü ilə işləyən bənnaları əsl hərbi memarlıq şedevri yaradıblar. Burada müxtəlif inşaat materiallarından – çay daşından, bişmiş kərpicdən və ağ daşdan bacarıqla istifadə olunub. Bu texnika həm divarları möhkəmləndirməyə, həm də estetik baxımdan onu yaraşıqlı etməyə imkan verib. Arxeoloqların məlumatına görə, içqalanın XI əsrdə inşa edilən divarları bir neçə dəfə təmir olunub.
Hazırda qazıntıların yerində arxeologiya parkı yaradılıb.
Baxış sayı: 1 380
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-01-2018 21:38 | Bölmə: Sosial
Bakı qalası
Möhkəm qala divarları ilə dövrələnmiş Köhnə Bakı və ya İçərişəhər bəlkə də Azərbaycan qalalarının ən məşhurudur. Əcdadlarımız tərəfindən istehkam şəklində inşa edilmiş və zəmanəmizə çox yaxşı vəziyyətdə gəlib çatmış bu qədim yaşayış məskəninin dəqiq yaşını müəyyən etmək çox çətindir. Amma arxeoloji qazıntılar nəticəsində məlum olub ki, İçərişəhərin ərazisi hələ Tunc dövründə məskun olub, VIII-XI əsrlərdə burada şəhər həyatı qaynayıb, sənətkarlıq və ticarət inkişaf edib.
Qalanın əsas girişlərindən biri - Qoşa qala qapısı əvvəllər Şamaxı darvazası adlanıb. Şamaxı darvazası (onu Şah Abbas darvazası da adlandırırdılar) XIX əsrin sonuna qədər şəhərin yeganə qapısı olub. XIX əsrin sonunda qala divarlarının ikinci sırası söküləndən sonra ikinci sıranın Zülfüqar xan adlanan darvazası Şamaxı darvazasının yanında yerləşdirilib. “Qoşa qala qapısı” adı belə yaranıb.
Qala dəfələrlə düşmənlər tərəfindən mühasirəyə alınıb. Məsələn, 1723-cü ildə admiral Matyuşkinin başçılıq etdiyi rus hərbi eskadrası dəniz tərəfdən şəhərə yaxınlaşıb və onun təslim olmasını tələb edib. Rusların ultimatumu rədd edilib. Buna cavab olaraq, qala 15 gəmidən ibarət eskadra tərəfindən top atəşinə tutulub. Mərmilərdən biri Məhəmməd məscidinin minarəsinə dəyərək onu zədələyib. Həmin vaxt şiddətli külək qalxıb və rusların yelkənli gəmilərini dənizin içərilərinə qovub. Şəhər əhalisi düşünüb ki, yadelli işğalçılar Allahın qəzəbinə gəlib. Yeri gəlmişkən, məscidin minarəsi qala müdafiəçilərinin mətinliyinin və mərdliyinin simvolu kimi XIX əsrin ortalarına qədər bərpa olunmayıb. Məscidin binası və minarəsi yalnız 2010-cu ildə bərpa edilib.
İçərişəhərin 22,1 hektar təşkil edən kiçik ərazisində yüzlərlə tarixi abidə, o cümlədən 4 dünya miqyaslı, 28 yerli əhəmiyyətli abidə yerləşir. Bakının başlıca rəmzlərindən biri - əzəmətli və möhtəşəm Qız qalası, habelə məşhur Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi, qədim məscidlər, karvansaralar məhz burada, qədim qala divarlarının içində yerləşir.
İçərişəhər təkcə qədim abidə deyildir. Hündürlüyü 8-10 metr olan qala divarları ilə əhatələnmiş bu tarix-memarlıq qoruğunun ərazisindəki qədim evlərdə 1300-dən çox ailə yaşayır, burada çoxsaylı mədəniyyət ocaqları fəaliyyət göstərir. Qeyd edək ki, Bakı qalası UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilib.
Qəbələ qalası
Yarımdağılmış vəziyyətdə olan, amma hələ də əzəmətli görünən Qəbələ qalasının bürc və divarları artıq çoxdan Qafqaz Albaniyasının qədim paytaxtının qüdrət rəmzinə çevrilib.
Müasir Qəbələnin mərkəzindən 25-30 kilometr cənub-qərbdə, Çuxur Qəbələ kəndinin yaxınlığında 480 hektar ərazidə hazırda Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu yerləşir. 1985-ci ildə yaradılan qoruğun ərazisində ötən əsrin 60-cı illərindən etibarən aparılan arxeoloji qazıntılar təsdiq edir ki, Qəbələ eramızdan əvvəl IV-III əsrlərdən başlayaraq XVIII əsrədək infrastrukturu inkişaf etmiş böyük şəhər, sənətkarlıq və ticarət mərkəzi olub.
Hazırda qədim şəhərin Antik, Selbir və Qala deyilən 3 sahədə yerləşən qalıqlarını görmək olar. Şimaldan dərin xəndəklə, cənubdan əzəmətli qala divarı ilə ayrılmış Qalanın ərazisini nəzərdən keçirək. Sasanilər dövrünün memarlıq üslubunda inşa edilmiş bu divarlar Azərbaycanın digər qala tikililəri arasında seçilir. Orta əsrlərin bəzi müəlliflərinin yazdığına görə, şəhər Sasanilər sülaləsindən olan I Qubad tərəfindən salınıb. Ancaq tədqiqatçılar əmindirlər ki, şahın göstərişi ilə burada yalnız bərpa işləri aparılıb.
Qala çiy kərpicdən və çay daşlarından inşa olunub. Salamat qala bürcünün diametri 3 metrdir. Qalanın uzunluğu 35 metrdir, divarların qalınlığı 2,4 metrə çatır. Orijinal formasını hələ də saxlayan Qalanın əsas qapısı cənub divarında yerləşir. Hündürlüyü 10-14 metrə, diametri 6,8 metrə çatan 4 qövsşəkilli qala bürcü də burada yerləşir. Arxeoloji qazıntılar zamanı burada küp qəbirlər və Qəbələnin təsərrüfat həyatını, sənətkarlığın və ticarət münasibətlərinin inkişafını əks etdirən digər qiymətli artefaktlar aşkar edilib.
Şəhərdə dulusçuluq, dəmirçilik, misgərlik, zərgərlik, toxuculuq, daşoyma, sümük emalı, şüşə istehsalı və s. inkişaf edib. Qazıntılar zamanı saxsı borularla çəkilmiş su təchizatı sistemi, dulusçu sobalarının qalıqları, istehsalat tullantıları, əmək alətləri, bəzək əşyaları, şərab anbarı, saxsı məişət məmulatı, emalatxanalar və sair və ilaxır aşkar edilib. Tapıntıların çoxu Qəbələ Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində nümayiş etdirilir.
Şəmkir qalası
Qədim Şəmkir qalası təkcə istehkam tikililərinin möhkəmliyi ilə deyil, həm də memarlığının qeyri-adi gözəlliyi ilə seçilir. Onu əbəs yerə Arran şəhərsalma ənənəsinin incisi adlandırmırlar.
Qədim Şəmkir şəhəri hazırda Şəmkirçayın sol sahilində, Şəmkir rayonunun Muxtariyyə kəndinin şimalında yerləşir. Bir vaxtlar çiçəklənən şəhər XIII əsrin əvvəlində monqollar tərəfindən viran qoyulub. Şəhərin təsviri təsdiq edir ki, burada orta əsrlərdə düzənlik ərazilərdə yerləşən şəhərlərə xas olan bütün əlamətlər olub. O vaxtlar şəhərlər adətən üç topoqrafik hissədən ibarət olub: narınqala (içqala), şəhristan (şəhərin özü) və rabad (şəhərin ətrafı). Şəhərin topoqrafik planının hazırlanması onun təqribən dördbucaqlı şəklində olduğunu göstərir.
Orta əsrlər dövrünün böyük şəhəri sayılan Şəmkirin tarixinin hələ XIX əsrin əvvəllərində öyrənilməsinə baxmayaraq, burada irimiqyaslı arxeoloji tədqiqatlar XXI əsrin birinci onilliyində başlayıb. 2006-cı ildən burada aparılan qazıntılar sayəsində Azərbaycan tarixində yeni səhifələr açan çox maraqlı kəşflər edilib. Ən qiymətli qədim tapıntılar Dəmir dövrünə aiddir. Orta əsrlər şəhər həyatının müxtəlif tərəflərini əks etdirən mədəni təbəqələrin qalınlığı 6 metrə çatır. Deyilənə görə, VIII əsrdən XIII əsrin ilk onilliklərinə qədər, yəni Şəmkirin monqollar tərəfindən yerlə-yeksan edildiyi dövrə qədər şəhərdə həyat qaynayırmış.
Memarlıq və inşaat Şəmkirdə çox inkişaf edibmiş. Qazıntılar zamanı çoxsaylı tikili qalıqları, o cümlədən istehkam qurğuları, ictimai və yaşayış binalarının, şəhərin abadlaşdırılması üçün nəzərdə tutulan mühəndis qurğularının qalıqları aşkar edilib. Məlum olub ki, VIII-X əsrlərdə şəhər çay daşından və çiy kərpicdən tikilmiş qala divarı ilə müdafiə olunub. XI əsrdə şəhərdə paralel qala divarları inşa olunub. Arasında təqribən 10 metr məsafə olan hər iki divar bişmiş kərpic, çay daşı və yonulmuş ağ daş sıralarının bir-birini əvəzlədiyi kombinə edilmiş hörgü ilə ucaldılıb. Qeyd edək ki, son dərəcə gözəl görünən polixrom, kombinə edilmiş divar hörgüsü Arran memarlıq məktəbinin mərkəzlərindən biri sayılan Şəmkir üçün çox səciyyəvi olub. Şəhərin bayır divarının uzunluğu 80 metrdən çox, eni 3,8 metrdir. Bu divar qövsşəkilli monolit bürclərlə möhkəmləndirilib. İç divarın uzunluğu təqribən 2,7,5 metrdir. Cənub tərəfdə yerləşən darvaza cinahlarda yerləşən iki bürc tərəfindən müdafiə olunub. Cənub bürcü yarımdağılmış vəziyyətdədir. Hər iki bürcə yerli ağ daşdan böyük məharətlə üz çəkilib.
Bayır divarın ikinci və üçüncü bürcləri arasında tağşəkilli oyuqları olan tikili aşkar edilib. Tikili şəhər divarına bitişikdir, yəni qala divarı onun qərb divarını təşkil edir. İçqala şəhərin şərq hissəsində, Şəmkirçayın sol sahilində yerləşir. Planda düzbucaqlı formasında olan qala cənubdan şimala doğru uzanır və bir hektardan çox ərazidə yerləşir. Salamat qalmış divarların hündürlüyü 5,5-7,5 metr, eni 3,2-4 metr civarındadır.
Şəmkir arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri, tarix elmləri doktoru Tarix Dostiyevin sözlərinə görə, əminliklə demək olar ki, Şəmkir qalasının tikililəri Arran memarlıq məktəbinin ən parlaq nümulərindən biridir. Orta əsrlərin memarları və kombinasiyalı hörgü ilə işləyən bənnaları əsl hərbi memarlıq şedevri yaradıblar. Burada müxtəlif inşaat materiallarından – çay daşından, bişmiş kərpicdən və ağ daşdan bacarıqla istifadə olunub. Bu texnika həm divarları möhkəmləndirməyə, həm də estetik baxımdan onu yaraşıqlı etməyə imkan verib. Arxeoloqların məlumatına görə, içqalanın XI əsrdə inşa edilən divarları bir neçə dəfə təmir olunub.
Hazırda qazıntıların yerində arxeologiya parkı yaradılıb.
Baxış sayı: 1 380
Bölməyə aid digər xəbərlər
5-09-2025, 15:11
Dağıstan Çindən gətirilən xəstə uşağa yardım göstərməyə hazırdır
4-09-2025, 12:33
Üç müəllim eyni vaxtda işdən çıxarıldı - “Direktordan şikayət etmişdik deyə...” - Video
4-09-2025, 11:39
Qalmaqallı məktəb direktorunun yerinə yeni təyinat - Foto
3-09-2025, 14:46
Taylandda yaralanan rus turist köhnə rus dilində danışır
2-09-2025, 14:48
Rusiyada ən bahalı mənzil 7 milyard rubla satılır
2-09-2025, 10:08
Hər beşinci kişi yüksək gəlirli qadınla görüşməyə hazır deyil
2-09-2025, 09:51
Stepaşin: "Prilepin, Vodolazkinin əsərləri futbolçular üçün kitablar siyahısına daxil edilə bilər"
1-09-2025, 20:27
Ukraynada dövlət qulluqçuları üçün illik bonuslar tətbiq edilir
31-08-2025, 11:28
Meşə təsərrüfatında baş verən yanğınlardan biri söndürülüb
30-08-2025, 09:45
Bank quldurluğu törətməkdə təqsirləndirilən şəxs həbs edilib
28-08-2025, 16:53
Sərnişinin dang qızdırması şübhəsi ilə əlaqədar tədbirlər görüb
28-08-2025, 16:34
Lukaşenkoya keçmiş McDonald's restoranlarında kartofun haradan gəldiyi barədə məlumat verilib
27-08-2025, 21:58
Məktəblilərin davranışını qiymətləndirmək üçün dördüncü modelin meydana çıxmasını istisna etməyib
27-08-2025, 14:29
Klinikanın baş direktoru və onun müavini saxlanılıb
27-08-2025, 14:03
Baş verən daşqınlar regionda dərs ilinin başlanmasına təhlükə yaratmır
27-08-2025, 08:10
Azərbaycanın bir sıra bölgələrində zəlzələ oldu
26-08-2025, 18:16
Mehriban Əliyevadan uşaqlara sürpriz - Fotolar
26-08-2025, 18:00
Vətəndaşlara 10-dan çox bank kartının olması qadağan edilə bilər
26-08-2025, 15:51
17 kömür müəssisəsi fəaliyyətini dayandırıb
26-08-2025, 15:26
Milyarder Roman Tovstikin həyat yoldaşı ilk dəfə ərinin xəyanəti ilə bağlı həqiqəti deyir
26-08-2025, 13:55
Araz Əhmədov Masallını kabinetdən deyil, xalqın arasından idarə edir – Jurnalist Mərhəmət Lələyev yazır
25-08-2025, 20:27
İki uşaq xlordan zəhərlənərək xəstəxanaya yerləşdirilib
25-08-2025, 18:54
Jurnalist saxta məlumatlar yaydığına görə həbs edilib
25-08-2025, 18:27
Ekspert Belov hesab edir ki, Almaniya Ukraynadan olan qaçqınlara ödənişləri ləğv edəcək
24-08-2025, 13:36
Kovalçuk Rusiyanın nüvə enerjisində üstünlüklərindən danışıb
24-08-2025, 13:05
Köftə hazırlamaq üzrə dünya rekordu vurublar
24-08-2025, 12:54
Rusiya bazarlarında Putin və Trampın Alyaskadakı fotoşəkilləri olan köynəklər peyda olub
24-08-2025, 11:30
İKI RAS: "Günəş aktivliyi Yer üçün risklər yaradır"
23-08-2025, 12:24
Naqovitsinanın Pobeda zirvəsinə gedən yolu Rusiya Alpinizm Federasiyasında skafandrsız kosmosda gəzinti ilə müqayisədə
22-08-2025, 22:24
Ayxan erməni rəqibinə qalib gəlib - Çempion oldu
22-08-2025, 21:08
Evdə hazırlanmış spirtli içkilərin satışı davam edir
22-08-2025, 20:58
Sentyabrın 1-dək 10 min rubl alacaqlar
22-08-2025, 20:28
Buzqıran "Yamal" gəmisinin kapitanı Starovoytova ekipajı maraqlandıran hobbi haqqında danışıb
22-08-2025, 20:23
Moskva və Bakı İqtisadi Əməkdaşlıq haqqında IGC Protokolu imzaladılar
21-08-2025, 19:52
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Toğanalı-Kəlbəcər-İstisu avtomobil yolunda görülən işlərlə tanış olublar
21-08-2025, 19:40
İlham Əliyev “Balland – Kəlbəcər balı, arı və arıçılıq məhsulları mağazası”nın açılışında iştirak edib
21-08-2025, 19:23
İnternetlə bağlı problemin səbəbi kiberhücum olub - Rəsmi
21-08-2025, 19:18
Generalın yerinə o təyin edildi
21-08-2025, 19:04
Həştərxan fermerləri rütubət çatışmazlığına davamlı yeni çəltik sortunu hazırlayıblar
21-08-2025, 18:40
Dövlət Duması qanunvericilik səviyyəsində müəllimlərin zorakılığını qadağan etməyi təklif edib
21-08-2025, 17:09
Aİ ABŞ-ın sənaye mallarına rüsumları qaldırmaq istəyir
21-08-2025, 16:59
Putin cəbhədəki xəstəxanalara mülki həkimlərin göndərilməsini nəzərdən keçirməyi tapşırıb
20-08-2025, 11:17
Məktəblilərin gündə iki dəfə pulsuz qidalanması haqqında qanun layihəsi təqdim edilib
20-08-2025, 10:57
Volodin: "Bir sıra regionlarda təhsilə qəbul olunan miqrant uşaqlarının sayı azalıb"