14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
Bütün xəbərlər
Sehirli çörəklər-Fidan Nizaməddin qızı Abdurəhmanova
Tarix: 01-06-2021 17:11 | Bölmə: Ədəbiyyat


Uşaqlar bayramında həmişə nənəmi xatırlayıram...

    Nənəmi xatırlayanda nədənsə həmişə təndirə çörək yapması yadıma düşür. Onun bişirdiyi çörəklər ömrümün sonuna qədər gözümün önündən getməz. Bir də Novruz bayramında əvvəl bişirdiyi qoğallar. Nənəmin qoğallarının və çörəklərinin sehri təndirdə bişirməsində idi. Bakıda bu qoxunu duymaq qeyri mümkündü. Azərbaycanın bütün rayonlarında biri-birindən ləzzətli müxtəlif çörəklər bişir. Nə ətri, nə rəngi, nə ləzzəti nənəmin çörəyinə və qoğallarına bənzəməz.
    Hər il üç ay yayı nənəmlə babamın yanında qalırdım. Hər səhər nənəm malları sağar, babam naxıra göndərər, mən də balaca bardağımı götürər nənəm üçün bulaqdan su gətirərdim ki, samovar çayı qaynatsın. Günümüz beləcə başlayardı, ancaq bitməyi yadıma düşmür. O qədər yorulurduq ki, dağların havası hərəmizi bir tərəfə sərib, yatırdırdı. Nənəm hər şey əkirdi. Bazar bağımızda idi. Lobya, kartof, soğan, bibər, göyərti, günəbaxan, nə istəsən tapmaq olardı. Necə deyərlər – təbiətdən mətbəxə, yediyimiz hər şey təzə, hər şey təmiz.
    Biz yuxudan ayılana qədər nənəm unu ələyər, xəmiri yoğurar, kündələyər, təndirin ətrafına düzərdi. Birinci çörəyi bişirən kimi çörəyin ətri burnumun deşiklərindən girib mədəmi qıdıqlayardı, elə bil başımda ocaq qalanardı. Gözlərimi bərəldərək tez yatağımdan təndirə qaçırdım. Nənəm də yaman sevinirdi. Əvvəl elə bilirdim ki, məni görüb sevinir, sonralar başa düşdüm ki, ilk kündəni bişirib qurtardığına görə sevinir. İnanca görə çörək bişirərkən xüsusilə də birinci kündəni yaparkən ailənin ilk övladı təndirdə olarsa çörəklər oda düşər, yanar. Birinci çörəyə çatmasam da, sonuncu çörək bişənə qədər təndirdən əl çəkmirdim. Axıra yaxın gedib nənəmin alt eyvanını gəzirdim. Balaca ağ qazanlarda dünyanın bütün naz neməti var idi, qaymaq, süzmə, nehrə yağı, təzə pendir, köhnə pendir. Tələsə-tələsə nənəm demişkən, bir dərinkə götürüb hərəsindən az-az yığıb təndir üstə qaçardım. Təndir üstü mənə çox ləzzət verirdi. Bu otaq palçıqdan və çay daşından iri bir qoz ağacının altında tikilmişdi. İçərisində gurhagurla od yanmağına baxmayaraq
həmişə sərinliyini saxlayırdı. Burada çörək bişirmək üçün bütün ləvazimatlar vardı. Bura mənim üçün sehrli otağa bənzəyirdi. Nənəm bir ləyən unla girirdi təndirə bir mağaza təndir çörəyi ilə çıxırdı. Nənəmin üzü də təndir çörəklərinin üzü kimi qıpqırmızı olardı. Alov hər ikisinin üzünü qızardardı.
    İllər ötdü, hamının nənəsi kimi, mənim də nənəm rəhmətə getdi. Nənəm payızda rəhmətə getmişdi. Biz isə kəndə yalnız yayda gedirdik. Nənəmin yoxluğuna heç cür alışa bilmirdim. Növbəti yay atamla mən də getdim. Nənəmin də qəribə xasiyyətləri vardı. Onu sevəni dünyalar qədər sevərdi, sevməyinin isə heç dönüb üzünə baxmazdı. Öz-özümə dedim ki, axı mən onu çox istəyirəm, niyə məni qarşılamır? Heç kəslə salamlaşmayıb özümü dəli kimi otaqların birinə atıb yatmaq istədim. Nənəmin səliqəli otaqları vardı. Xalçalı, güllü pərdələri, bəyaz süfrəsi olan dəyirmi masası vardı. Balışlar çarpayının üzərinə sanki qağayı kimi qonmuşdu. Otaqların nizamını pozmağa ürəyim gəlmədiyi üçün , üzüqoylu xalçanın üzərinə sərildim. Ağlaya-ağlaya şirin yuxuya getdim. Yuxuda nənəmin çörəyinin iyi gəldi. Nənəm bardaş qurub təndirdə oturmuşdu. Məni görən kimi yaman sevindi. Bir az da elə bil qəribsəmişdi. İsti çörəyin birini mənə tərəf uzatdı. Yerimdən dik atıldım. Tez təndir otağına tərəf qaçdım. Axı mən niyə təndirə baxmadan evə qalxmışam – deyə, özümü danlaya-danlaya həyətə endim. Həyətdə nə təndir vardı, nə də nənəm. Təndiri sökmüşdülər, guya abadlıq işləri görüb, həyəti genişləndirmişdilər. Mən balaca bir daş tapıb qoz ağacının kölgəsində oturaraq, diqqətlə həmin təndirin yerinə baxırdım. Xəyalımda nənəmin oturduğu yeri, kündələri ilə oynamağım və çörəkləri sərdiyimiz, qoğalları bişirdiyimiz yerləri canlandırdım. Təndirin yoxluğu ilə nənəmin də yoxluğunu qəbul elədim. Əgər nənəm sağ olsaydı, təndiri dağılmazdı.
    Günəş yaman qızmışdı, yeri – göyü yandırırdı. Yerdən çıxan buxar nənəmin ahı idi. O da mənim kimi təndirin yerinə baxıb darıxırdı yəqin. Gün təndirin yerini qızdırdıqca burnuma nənəmin çörəklərinin iyi gəlirdi. Bəlkə bu çörəklər doğurdan da sehrli idi.

Fidan Nizaməddin qızı Abdurəhmanova,
filologiya üz
rə fəlsəfə doktoru, dosent



Baxış sayı: 809


Bölməyə aid digər xəbərlər