17:44 / 28-10-2025
Gimnastika üzrə Olimpiya çempionu vəfat edib
17:35 / 28-10-2025
Britaniyalı aktrisa və "Fawlty Towers" serialının ulduzu Prunella Scales vəfat edib
17:32 / 28-10-2025
Tramp Xirosima və Naqasakinin atom bombardmanlarını kiçik bir münaqişə kimi qiymətləndirir
17:30 / 28-10-2025
Ərdoğan iyul ayında NATO Zirvəsində Trampla görüşə bilər
17:25 / 28-10-2025
Traktor sürücüsünün vurduğu qadın ölüb
17:18 / 28-10-2025
İki balıqçı və bir iti təxliyə ediblər
11:32 / 28-10-2025
"Real Zaragoza" 15 yaşlı akademiya oyunçusunun ölümünü elan etdi
11:29 / 28-10-2025
FSB: 19 yaşlı Krım sakini polis maşınını partlatmaq planı ilə saxlanılıb
11:27 / 28-10-2025
ERR: Estoniyanın Rusiya ilə sərhədində radar stansiyası fəaliyyətdədir
11:25 / 28-10-2025
Karlson Zelenskinin danışıqlara getməsinə icazə verilməsini səhv adlandırıb
11:23 / 28-10-2025
Prokurorluq küçə təmizliyinin zəif aparılmasına görə merin adına bildiriş göndərib
11:14 / 28-10-2025
Əfqanıstan-Pakistan danışıqlarının daha bir mərhələsi nəticəsiz başa çatdı
11:11 / 28-10-2025
Yeni doğulmuş qızını öldürməkdə ittiham olunur
11:08 / 28-10-2025
Qubernator jurnalistin ölümünü elan etdi
11:05 / 28-10-2025
Iki yeniyetmə sinif yoldaşına bıçaqla hücum edərək paltarlarını oğurlayıb
10:18 / 28-10-2025
Deputat Zaur Şükürov şəhid Müşfiq Bəktiyevin anım günündə çıxış etdi-VİDEO+FOTOLAR
23:50 / 27-10-2025
Polşa artilleriya mərmiləri istehsal etmək üçün üç fabrik tikir
20:21 / 27-10-2025
Moskva məktəblilərinə müəllim kimi təqdim edilən fırıldaqçılar barədə xəbərdarlıq etdilər
20:17 / 27-10-2025
Rusiyalı müğənni Akmalın Qazaxıstandakı konsertləri ləğv edilib
20:13 / 27-10-2025
Belarus sərhədin bağlanması ilə bağlı Litvaya etiraz notası göndərib
20:11 / 27-10-2025
Üzən kranın aşması nəticəsində iki nəfər ölüb, 20 nəfər yaralanıb
20:08 / 27-10-2025
ABŞ eksperti "Burevestnik" raketini elmi fantastikadan olan silah adlandırıb
19:12 / 27-10-2025
Beş yaşlı qızı vurankuryerə hücum edib
19:07 / 27-10-2025
Ruslar bazarlarda Putinin şəkli olan şokolad batonlarını əldə etdilər
19:04 / 27-10-2025
Taker Karlson Vladimir Putinin dünyanın ən populyar lideri olduğuna inanır
19:01 / 27-10-2025
Mişarla insanlara hücum edib
18:56 / 27-10-2025
Akinfeev mərhum diktor Pleşakovu ÇSKA əfsanəsi adlandırdı
18:53 / 27-10-2025
Estoniya Xarici İşlər Naziri: NATO təhdidlərə dərhal cavab verəcək
18:31 / 27-10-2025
"Time" jurnalı noyabr sayının üz qabığını Trampın fotoya etiraz etməsindən sonra dəyişdirib.
18:25 / 27-10-2025
Futbolçu və iş adamının qaçırılmasını sifariş edən şəxs xaricdədir
18:13 / 27-10-2025
Malinin keçmiş baş naziri kibercinayətkarlığa görə iki il həbs cəzasına məhkum edilib
17:07 / 27-10-2025
ŞAMİL ƏNVƏROĞLUNUN YENİ KİTABLARININ TƏQDİMATI KEÇİRİLİB-VİDEO+FOTOLAR
08:54 / 27-10-2025
Tramp Mileyi partiyasının Argentina seçkilərindəki qələbəsi münasibətilə təbrik etdi
08:51 / 27-10-2025
Vulkan bir gündə ikinci kül sütununu püskürdü və dəniz səviyyəsindən 3,5 km yüksəkliyə çatdı
08:48 / 27-10-2025
Hücumlarda 23 nəfər yaralanıb
08:46 / 27-10-2025
Partlayışda xəsarət alan iki nəfər Nijni Novqoroda aparılıb
08:39 / 27-10-2025
Vodolatski: "Rusiya mayeləşdirilmiş təbii qazına qoyulan qadağadan sonra Avropa etirazlar və tətillərlə üzləşəcək"
08:37 / 27-10-2025
Malayziya Qəzzaya sülhməramlı qüvvələr göndərməyə hazır olduğunu bildirib
21:10 / 26-10-2025
Lavrov: "Rusiya Trampla razıdır ki, Ukraynanın "xüsusi vacib" məsələsi həll olunur"
Dələduzluq nədir?-Vəkil Rövşən Qasımov
Tarix: 24-08-2020 02:22 | Bölmə: Cəmiyyət
Dələduzluqla mülki məsuliyyət arasında sərhədin əsas səbəbi – əvvəlcədən yaranan niyyətdir. (Dələduzların qurbanına çevrilməmək üçün pul və əmlaklarınızla bağlı sövdələşmələr zamanı diqqətli olmağınız və peşəkar vəkillər ilə məsləhətləşməyiniz tövsiyyə olunur.) Dövlət tərəfindən fundamental müdafiə tədbirləri görülməsinə baxmayaraq, mülkiyyət hüququ qanunla müdafiə olunsa da, mülkiyyət hüququnun subyektləri ümumiyyətlə cinayətkar qəsdlərdən hələ də tam xilas ola bilməmişlər. Bu baxımdan mülkiyyət əleyhinə yönəlmiş cinayətlərin ən çox yayılan növlərindən biri dələduzluqdur.İstintaq təcrübəsinə əsasən əminliklə deyə bilərik ki, dələduzluqla bağlı ibtidai araşdırma zamanı yaranmış prosessual hərci-mərcliklərin (volakitaların) yaranmasında başlıca səbəb təkcə əmələ düzgün hüquqi qiymət verilməməsi, maddi və prosessual hüquq normaların düzgün tətbiq edilməməsi deyil, həm də müstəntiqin qeyri-peşəkarlığı və konkret sahə üzrə təcrübəsizliyidir. Müstəqil araşdırmalara əsasən qətiyyətlə söyləmək olar ki, son zamanlar dələduzluqla bağlı cinayət işlərinin əksəriyyəti üzrə ittiham hökmünün çıxarılmasında kifayət qədər əngəllər yaranmışdır. Bu kateqoriya işlər üzrə məhkəmələr bəzi hallarda cinayət işini ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora(istintaqa) qaytarır, bir çox hallarda isə prokuror ittiham aktını təsdiq etməkdən imtina edir və sübutlar kifayət etmədiyindən cinayət işini müstəntiqə qaytarır və ya şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsinə dair müstəntiqin qərarını qanunsuz və əsassız hesab edərək ləğv edir və ya təqsirkar hesab etdiyi şəxsi cinayət məsuliyyətinə cəlb etməyə sanballı hüquqi əsaslar tapa bilmir və s. Hər borclu dələduz adlandırmaq olmaz. Bu gün ölkədə ibtidai araşdırma (təhqiqat və istintaq) orqanları və məhkəmələrin icraatında olan işlərin böyük əksəriyyəti dələduzluq cinayəti ilə bağlıdır.Bəs dələduzluq nədir ? Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş dələduzluq, yəni etibardan sui-istifadə və ya aldatma yolu ilə özgəsinin əmlakını ələ keçirmə və ya əmlak hüquqlarını əldə etmə o halda dələduzluq hesab edilir ki, təqsirləndirilən şəxsin niyyəti əmlakı ə lə keçirərkən və ya əmlak hüquqları əldə edərkən hər-hansı öhdəliyin yerinə yetirilməsinə deyil, özgənin əmlakını əvəzsiz və qanunsuz olaraq öz mülkiyyətinə keçirilməsinə və yaxud əmlak hüquqları əldə etməsinə yönəlmiş olsun.Dələduzluğun mənası baxımından əmlak hüquqları əldə etmə dedikdə, müxtəlif əşyalar üzərində mülkiyyət hüququ, girov hüququ, tələb hüququ və varlanmaya səbəb olan sair hüquqları qanunsuz əldə etmə başa düşülməlidir. Bu hüquqlar müqavilələr və digər öhdəliklərdən əmələ gələn müvafiq sənədlərdə (məsələn, etibarnamədə, vəsiyyətnamədə, qiymətli kağızlarda, hesablaşma və sığorta sənədlərində və s.) əks oluna bilər. Dələduzluqla bağlı bir çox şikayətlərə ibtidai araşdırma mərhələsində şəxsin və ya şəxslərin əməlində dələduzluq cinayətinin tərkibi olmadığı qənaətinə gəlinir, hesab edilir ki, tərəflər arasında mülki münasibətlərdən, öhdəliyin icra edilməməsindən irəli gələn mülki mübahisə vardır və şikayətçilərə hüquqlarının mülki mühakimə qaydasında müdafiə etmələri tövsiyyə olunur. Dələduzluq cinayəti iki üsulla (yolla) həyata keçirilə bilər: etibardan sui-istifadə etmə və ya aldatma yolu ilə. “Dələduzluq cinayətlərinə dair işlər üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 11 iyun 2015-ci il tarixli 7 saylı Qərarına (Plenumun Qərarına) əsasən, etibardan sui-istifadə etmə dedikdə, əmlakı ələ keçirmək və ya əmlaka olan hüququ əldə etmək məqsədi güdən şəxs tərəfindən əmlakın mülkiyyətçisi, bu əmlaka sahiblik edən və ya sərəncam vermək hüququ olan şəxslə yaranmış etibarlı münasibətlərdən istifadə olunması başa düşülür. Etibardan sui-istifadə etmə, həmçinin, təqsirkar şəxsin qulluq səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi, zərər çəkmiş şəxslə yaxın şəxsi və ya qohumluq münasibətlərinin olması ilə də əlaqədar ola bilər. Dələduzluq etibardan sui-istifadə yolu ilə törədildikdə təqsirləndirilən şəxsin özgə əmlakını və ya əmlaka olan hüququ ələ keçirmək niyyətinin, əmlakın və ya əmlaka olan hüququn ona etibar edildiyi ana qədər yaranması sübuta yetirilməlidir. Əmlakın geri qaytarılmaması obyektiv hallarda, yəni müflisləşmə və ya uğursuz kommersiya fəaliyyəti nəticəsində, borclunun əmlakının oğurlanması və bu kimi sair hallarla əlaqədar olmuşdursa, kreditor və borclunun qarşılıqlı münasibətləri mülki qanunvericilik əsasında tənzim olunmalıdır. Şəxsin aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə pensiya, müavinət və başqa ödənişlər şəklində dövlət vəsaitlərini alması dələduzluq yolu ilə əmlakın ələ keçirilməsi kimi qiymətləndirilməlidir. Əmlakın bu yolla ələ keçirilməsi hüquq verən və ya vəzifələrdən azad edən saxta sənədlərdən istifadə etməklə həyata keçirildikdə, əməl cinayətlərin məcmusu qaydasında CM-nin 178-ci, 320.1 və 320.2-ci maddələri ilə tövsif edilməlidir. Başqa şəxsə rüşvət verəcəyi adı ilə aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə özgəsinin əmlakını mənimsəmək üçün ələ keçirən təqsirləndirilən şəxsin əməli dələduzluq kimi tövsif edilməsini düşünürəm. Nəzərə almaq lazımdır ki, burada əmlak başqasına rüşvət vermək adı ilə ələ keçirilsə də, təqsirləndirilən şəxsin məqsədi özgənin əmlakını ələ keçirilməyə yönəldiyindən bu əməl vahid qəsdlə əhatə olunur. Belə halda əməl Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulan cinayətin tərkibini yaratdığından, onun eyni zamanda Cinayət Məcəlləsinin 31, 312-ci maddəsi ilə də tövsif edilməsinə ehtiyacolmadığını düşünürəm.. Özünü vəd etdiyi öhdəliyi yerinə yetirə biləcək vəzifəli şəxs kimi təqdim edərək, göstərəcəyi xidmət müqabilində hər hansı şəxsdən pul və ya digər qiymətli şeylər alıb, onları mənimsəyən şəxs də dələduzluğa görə məsuliyyət daşımalı olduğunu düşünürəm..Belə hərəkətlər vəzifəli şəxslər tərəfindən törədildikdə isə təqsirkarın əməli Cinayət Məcəlləsinin 178.2-3-cü maddəsi ilə tövsif edilməsi qnuna uyğun olar...Digər üsul olan aldatma – özgə əmlakını (əmlak hüququnu) ələ keçirmək niyyətində olan şəxs tərəfindən bilə-bilə yalan, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların verilməsi və ya həqiqi məlumatların gizlədilməsi (belə məlumatlar kimi, hüquqi faktlar, əmlakın dəyərinə və keyfiyyətinə, təqsirkarın şəxsiyyətinə, onun səlahiyyətlərinə və niyyətinə dair məlumatlar çıxış edə bilər), yaxud da əmlakın ələ keçirilməsinə yönəlmiş qəsdən törədilən başqa hərəkətlərin edilməsidir.Dələduzluğun törədilməsi zamanı təqsirkarın bütün hərəkətləri onun həmin əmlakın (pul və digər əşyalar) ələ keçirilməsinə yönəlmiş niyyətinin həyata keçirilməsində ifadə olunur.Dələduzluğun törədilməsi zamanı zərərçəkmiş şəxs əmlakını aldadılma və ya etibarından sui-istifadə edilmə nəticəsində özü könüllü olaraq təqsirkara verir.Bu əməl üzrə cinayət tərkibi yaranması üçün ələ keçirilən əmlakın və ya əldə edilən əmlak hüquqlarının dəyəri 500 manatdan çox olmalıdır.Ziyan 500 manatdan az olduqda şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunur.Plenumun qərarına əsasən, şəxsin əmlakın ona verilməsi ilə bağlı öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün əvvəlcədən real maliyyə imkanlarının, yaxud əmlakın idarə edilməsi üçün onun icazəsinin olmaması, əmlakı (əmlaka olan hüququ) əldə edərkən saxta sənədlərdən istifadə etməsi, başqa şəxslərə və ya kredit təşkilatlarına borcunun və ya girovda əmlakının olması haqda məlumatları gizlətməsi, əqdin bağlanması zamanı tərəflərdən biri kimi çıxış edən yalançı müəssisələr yaratması onun özgə əmlakının talanmasına yönəlmiş niyyətinin olmasına dəlalət edən hallar kimi çıxış edə bilər. Lakin bu halların da mövcud olması birmənalı olaraq şəxsin dələduzluq cinayətini törətməsi barədə nəticəyə gəlmək üçün əsas vermir və hər bir konkret işin hallarına əsaslanaraq təqsirkarın üzərinə götürdüyü öhdəlilkləri yerinə yetirmək niyyətində olmaması müəyyən edilməlidir.Eyni zamanda bütün hallarda nəzərə almaq lazımdır ki, ölkə müharibə şəraitindədir. Ölkəyə ziyan vurmaq istəyən dini ekstrimistlərdən tutmuş terrorçulara kimi, aldatma və etibardan sui-istifadə etməklə saxta sənədlərlə pul köçürmələr, maliyyə əməliyyatları və s. cinayətlər də məhz dələduzluq yolu ilə törədilir. Qanunvericilik dələduzluqla bağlı cinayət əməlindən zərər çəkmiş şəxsin mülkiyyət hüququnun digər bir təminatı kimi prosessual hüquqlar da təsbit etmişdir. Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 183-cü maddəsinin məzmun və mənasına görə, cinayət mühakimə icraatı zamanı mülki iddia cinayət təqibi başlanandan məhkəmə istintaqı başlananadək istənilən an verilə bilər. Törədilmiş cinayət haqqında ərizə və ya müvafiq şikayət verməklə mülki iddia da eyni zamanda verilə bilər. Həmin Məcəllənin 185-ci maddəsinə əsasən, cinayət mühakimə icraatı zamanı, cinayət prosesini həyata keçirən orqan mülki iddiaçının, yaxud onun nümayəndəsinin vəsatəti və ya öz təşəbbüsü ilə verilmiş, yaxud gələcəkdə verilə bilən mülki iddianın təmin edilməsi üçün tədbirlər görməyə borcludur. Göründüyü kimi mülkiyyətin dövlət tərəfindən qorunmasına Konstitusiya ilə verilən təminat hüququn başqa sahələri ilə də müdafiə olunur.
Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 2 115
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-08-2020 02:22 | Bölmə: Cəmiyyət
Dələduzluqla mülki məsuliyyət arasında sərhədin əsas səbəbi – əvvəlcədən yaranan niyyətdir. (Dələduzların qurbanına çevrilməmək üçün pul və əmlaklarınızla bağlı sövdələşmələr zamanı diqqətli olmağınız və peşəkar vəkillər ilə məsləhətləşməyiniz tövsiyyə olunur.) Dövlət tərəfindən fundamental müdafiə tədbirləri görülməsinə baxmayaraq, mülkiyyət hüququ qanunla müdafiə olunsa da, mülkiyyət hüququnun subyektləri ümumiyyətlə cinayətkar qəsdlərdən hələ də tam xilas ola bilməmişlər. Bu baxımdan mülkiyyət əleyhinə yönəlmiş cinayətlərin ən çox yayılan növlərindən biri dələduzluqdur.İstintaq təcrübəsinə əsasən əminliklə deyə bilərik ki, dələduzluqla bağlı ibtidai araşdırma zamanı yaranmış prosessual hərci-mərcliklərin (volakitaların) yaranmasında başlıca səbəb təkcə əmələ düzgün hüquqi qiymət verilməməsi, maddi və prosessual hüquq normaların düzgün tətbiq edilməməsi deyil, həm də müstəntiqin qeyri-peşəkarlığı və konkret sahə üzrə təcrübəsizliyidir. Müstəqil araşdırmalara əsasən qətiyyətlə söyləmək olar ki, son zamanlar dələduzluqla bağlı cinayət işlərinin əksəriyyəti üzrə ittiham hökmünün çıxarılmasında kifayət qədər əngəllər yaranmışdır. Bu kateqoriya işlər üzrə məhkəmələr bəzi hallarda cinayət işini ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora(istintaqa) qaytarır, bir çox hallarda isə prokuror ittiham aktını təsdiq etməkdən imtina edir və sübutlar kifayət etmədiyindən cinayət işini müstəntiqə qaytarır və ya şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsinə dair müstəntiqin qərarını qanunsuz və əsassız hesab edərək ləğv edir və ya təqsirkar hesab etdiyi şəxsi cinayət məsuliyyətinə cəlb etməyə sanballı hüquqi əsaslar tapa bilmir və s. Hər borclu dələduz adlandırmaq olmaz. Bu gün ölkədə ibtidai araşdırma (təhqiqat və istintaq) orqanları və məhkəmələrin icraatında olan işlərin böyük əksəriyyəti dələduzluq cinayəti ilə bağlıdır.Bəs dələduzluq nədir ? Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş dələduzluq, yəni etibardan sui-istifadə və ya aldatma yolu ilə özgəsinin əmlakını ələ keçirmə və ya əmlak hüquqlarını əldə etmə o halda dələduzluq hesab edilir ki, təqsirləndirilən şəxsin niyyəti əmlakı ə lə keçirərkən və ya əmlak hüquqları əldə edərkən hər-hansı öhdəliyin yerinə yetirilməsinə deyil, özgənin əmlakını əvəzsiz və qanunsuz olaraq öz mülkiyyətinə keçirilməsinə və yaxud əmlak hüquqları əldə etməsinə yönəlmiş olsun.Dələduzluğun mənası baxımından əmlak hüquqları əldə etmə dedikdə, müxtəlif əşyalar üzərində mülkiyyət hüququ, girov hüququ, tələb hüququ və varlanmaya səbəb olan sair hüquqları qanunsuz əldə etmə başa düşülməlidir. Bu hüquqlar müqavilələr və digər öhdəliklərdən əmələ gələn müvafiq sənədlərdə (məsələn, etibarnamədə, vəsiyyətnamədə, qiymətli kağızlarda, hesablaşma və sığorta sənədlərində və s.) əks oluna bilər. Dələduzluqla bağlı bir çox şikayətlərə ibtidai araşdırma mərhələsində şəxsin və ya şəxslərin əməlində dələduzluq cinayətinin tərkibi olmadığı qənaətinə gəlinir, hesab edilir ki, tərəflər arasında mülki münasibətlərdən, öhdəliyin icra edilməməsindən irəli gələn mülki mübahisə vardır və şikayətçilərə hüquqlarının mülki mühakimə qaydasında müdafiə etmələri tövsiyyə olunur. Dələduzluq cinayəti iki üsulla (yolla) həyata keçirilə bilər: etibardan sui-istifadə etmə və ya aldatma yolu ilə. “Dələduzluq cinayətlərinə dair işlər üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 11 iyun 2015-ci il tarixli 7 saylı Qərarına (Plenumun Qərarına) əsasən, etibardan sui-istifadə etmə dedikdə, əmlakı ələ keçirmək və ya əmlaka olan hüququ əldə etmək məqsədi güdən şəxs tərəfindən əmlakın mülkiyyətçisi, bu əmlaka sahiblik edən və ya sərəncam vermək hüququ olan şəxslə yaranmış etibarlı münasibətlərdən istifadə olunması başa düşülür. Etibardan sui-istifadə etmə, həmçinin, təqsirkar şəxsin qulluq səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi, zərər çəkmiş şəxslə yaxın şəxsi və ya qohumluq münasibətlərinin olması ilə də əlaqədar ola bilər. Dələduzluq etibardan sui-istifadə yolu ilə törədildikdə təqsirləndirilən şəxsin özgə əmlakını və ya əmlaka olan hüququ ələ keçirmək niyyətinin, əmlakın və ya əmlaka olan hüququn ona etibar edildiyi ana qədər yaranması sübuta yetirilməlidir. Əmlakın geri qaytarılmaması obyektiv hallarda, yəni müflisləşmə və ya uğursuz kommersiya fəaliyyəti nəticəsində, borclunun əmlakının oğurlanması və bu kimi sair hallarla əlaqədar olmuşdursa, kreditor və borclunun qarşılıqlı münasibətləri mülki qanunvericilik əsasında tənzim olunmalıdır. Şəxsin aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə pensiya, müavinət və başqa ödənişlər şəklində dövlət vəsaitlərini alması dələduzluq yolu ilə əmlakın ələ keçirilməsi kimi qiymətləndirilməlidir. Əmlakın bu yolla ələ keçirilməsi hüquq verən və ya vəzifələrdən azad edən saxta sənədlərdən istifadə etməklə həyata keçirildikdə, əməl cinayətlərin məcmusu qaydasında CM-nin 178-ci, 320.1 və 320.2-ci maddələri ilə tövsif edilməlidir. Başqa şəxsə rüşvət verəcəyi adı ilə aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə özgəsinin əmlakını mənimsəmək üçün ələ keçirən təqsirləndirilən şəxsin əməli dələduzluq kimi tövsif edilməsini düşünürəm. Nəzərə almaq lazımdır ki, burada əmlak başqasına rüşvət vermək adı ilə ələ keçirilsə də, təqsirləndirilən şəxsin məqsədi özgənin əmlakını ələ keçirilməyə yönəldiyindən bu əməl vahid qəsdlə əhatə olunur. Belə halda əməl Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulan cinayətin tərkibini yaratdığından, onun eyni zamanda Cinayət Məcəlləsinin 31, 312-ci maddəsi ilə də tövsif edilməsinə ehtiyacolmadığını düşünürəm.. Özünü vəd etdiyi öhdəliyi yerinə yetirə biləcək vəzifəli şəxs kimi təqdim edərək, göstərəcəyi xidmət müqabilində hər hansı şəxsdən pul və ya digər qiymətli şeylər alıb, onları mənimsəyən şəxs də dələduzluğa görə məsuliyyət daşımalı olduğunu düşünürəm..Belə hərəkətlər vəzifəli şəxslər tərəfindən törədildikdə isə təqsirkarın əməli Cinayət Məcəlləsinin 178.2-3-cü maddəsi ilə tövsif edilməsi qnuna uyğun olar...Digər üsul olan aldatma – özgə əmlakını (əmlak hüququnu) ələ keçirmək niyyətində olan şəxs tərəfindən bilə-bilə yalan, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların verilməsi və ya həqiqi məlumatların gizlədilməsi (belə məlumatlar kimi, hüquqi faktlar, əmlakın dəyərinə və keyfiyyətinə, təqsirkarın şəxsiyyətinə, onun səlahiyyətlərinə və niyyətinə dair məlumatlar çıxış edə bilər), yaxud da əmlakın ələ keçirilməsinə yönəlmiş qəsdən törədilən başqa hərəkətlərin edilməsidir.Dələduzluğun törədilməsi zamanı təqsirkarın bütün hərəkətləri onun həmin əmlakın (pul və digər əşyalar) ələ keçirilməsinə yönəlmiş niyyətinin həyata keçirilməsində ifadə olunur.Dələduzluğun törədilməsi zamanı zərərçəkmiş şəxs əmlakını aldadılma və ya etibarından sui-istifadə edilmə nəticəsində özü könüllü olaraq təqsirkara verir.Bu əməl üzrə cinayət tərkibi yaranması üçün ələ keçirilən əmlakın və ya əldə edilən əmlak hüquqlarının dəyəri 500 manatdan çox olmalıdır.Ziyan 500 manatdan az olduqda şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunur.Plenumun qərarına əsasən, şəxsin əmlakın ona verilməsi ilə bağlı öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün əvvəlcədən real maliyyə imkanlarının, yaxud əmlakın idarə edilməsi üçün onun icazəsinin olmaması, əmlakı (əmlaka olan hüququ) əldə edərkən saxta sənədlərdən istifadə etməsi, başqa şəxslərə və ya kredit təşkilatlarına borcunun və ya girovda əmlakının olması haqda məlumatları gizlətməsi, əqdin bağlanması zamanı tərəflərdən biri kimi çıxış edən yalançı müəssisələr yaratması onun özgə əmlakının talanmasına yönəlmiş niyyətinin olmasına dəlalət edən hallar kimi çıxış edə bilər. Lakin bu halların da mövcud olması birmənalı olaraq şəxsin dələduzluq cinayətini törətməsi barədə nəticəyə gəlmək üçün əsas vermir və hər bir konkret işin hallarına əsaslanaraq təqsirkarın üzərinə götürdüyü öhdəlilkləri yerinə yetirmək niyyətində olmaması müəyyən edilməlidir.Eyni zamanda bütün hallarda nəzərə almaq lazımdır ki, ölkə müharibə şəraitindədir. Ölkəyə ziyan vurmaq istəyən dini ekstrimistlərdən tutmuş terrorçulara kimi, aldatma və etibardan sui-istifadə etməklə saxta sənədlərlə pul köçürmələr, maliyyə əməliyyatları və s. cinayətlər də məhz dələduzluq yolu ilə törədilir. Qanunvericilik dələduzluqla bağlı cinayət əməlindən zərər çəkmiş şəxsin mülkiyyət hüququnun digər bir təminatı kimi prosessual hüquqlar da təsbit etmişdir. Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 183-cü maddəsinin məzmun və mənasına görə, cinayət mühakimə icraatı zamanı mülki iddia cinayət təqibi başlanandan məhkəmə istintaqı başlananadək istənilən an verilə bilər. Törədilmiş cinayət haqqında ərizə və ya müvafiq şikayət verməklə mülki iddia da eyni zamanda verilə bilər. Həmin Məcəllənin 185-ci maddəsinə əsasən, cinayət mühakimə icraatı zamanı, cinayət prosesini həyata keçirən orqan mülki iddiaçının, yaxud onun nümayəndəsinin vəsatəti və ya öz təşəbbüsü ilə verilmiş, yaxud gələcəkdə verilə bilən mülki iddianın təmin edilməsi üçün tədbirlər görməyə borcludur. Göründüyü kimi mülkiyyətin dövlət tərəfindən qorunmasına Konstitusiya ilə verilən təminat hüququn başqa sahələri ilə də müdafiə olunur.
Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 2 115
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-10-2025, 21:04
Yeniyetmə həmyaşıdını bıçaqlayıb
25-10-2025, 20:22
32 il əvvəl qətl və soyğunçuluq edən şəxs Moskvada həbs edilib
23-10-2025, 20:18
Yeniyetmə mübahisə zamanı atasını bıçaqlayaraq öldürüb
23-10-2025, 09:52
Fransalı velosipedçini cərimələyib və sərbəst buraxıb
22-10-2025, 19:36
Tarxovun nəvəsi: "Qətlə yetirilənlərin meyitlərinin başına gələnlərlə bağlı məlumatım var"
21-10-2025, 19:18
Mühafizə xidmətinin rəhbəri saxlanılıb
20-10-2025, 23:30
Məktəbliləri bıçaqla hədələyən şəxs saxlanılıb
20-10-2025, 19:54
Məktəbli qıza qarşı cinsi istismarda ittiham olunan 56 yaşlı tramvay sürücüsü həbs edilib
18-10-2025, 19:48
Məktəbli qıza təcavüz etmək niyyəti ilə hücum edən şəxs həbs edilib
18-10-2025, 10:50
Səkkiz yaşlı qızı öldürən təcavüzkar tapılıb
17-10-2025, 18:16
Bir nəfər iki nəfəri çəkiclə döyərək öldürüb
15-10-2025, 22:05
Polis əməkdaşına hücum etməkdə təqsirləndirilən iki nəfər həbs edilib
14-10-2025, 18:38
Cibində telefonu partlayan yeniyetmə yanıq mərkəzinə aparılıb
11-10-2025, 17:14
Yatmış kişini bıçaqlayaraq öldürüb
11-10-2025, 08:54
Öz əmisi oğlunu öldürməkdə ittiham olunur
10-10-2025, 18:24
Partlayıcı qurğunun saxlanmasına köməklik etdiyinə görə 6 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
10-10-2025, 17:49
85 yaşlı anasını qətlə yetirməkdə təqsirli bilinərək həbs edilib
10-10-2025, 09:13
İkiqat qətl törətməkdə şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
7-10-2025, 11:18
İki kişi bir nəfəri qaçırmaqda şübhəli bilinir
7-10-2025, 08:24
Ortağını öldürməkdə və sevgilisini döyməkdə ittiham olunur
6-10-2025, 16:03
Bıçaqla silahlanmış naməlum şəxs yoldan keçənlərə hücum edib
6-10-2025, 15:59
Tanışını balta ilə öldürən şəxs saxlanılıb
6-10-2025, 14:27
Sinaqoqda terror aktı planlaşdıran iki miqrant həbs edilib
6-10-2025, 09:55
İtkin düşən qadın öldürülmüş halda tapılıb
5-10-2025, 13:36
Gecə klubunun qarşısında baş verən dava bıçaqlanma ilə başa çatıb
3-10-2025, 15:44
Həyat yoldaşı və uşaqlarını qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən şəxs barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçilib
2-10-2025, 17:00
18 yaşlı gənci vəhşicəsinə qətlə yetirməkdə şübhəli bilinən ikinci şəxs İstintaq Komitəsinə təslim olub
30-09-2025, 14:45
Miqrant pensiyaçılara qarşı fiziki güc tətbiq edib
28-09-2025, 14:01
Kişi bıçaqla 8 yaşlı uşağa hücum edib
27-09-2025, 10:11
Atasının qətlində ittiham olunan qızın meyiti tapılıb
26-09-2025, 15:34
Qadını qızının gözü qarşısında vəhşicəsinə qətlə yetirdiyinə görə 17 il azadlıqdan məhrum edilib
25-09-2025, 17:41
Sərnişini zorlayan taksi sürücüsü həbs edilib
25-09-2025, 17:07
Prokurorluq Ülviyyə İlyasovanın həbsini tələb etdi - İş məhkəməyə getdi
25-09-2025, 06:44
Ərini qətlə yetirdiyinə görə 6 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
25-09-2025, 06:23
İstintaq Komitəsi: Amur vilayətinin Təbii Sərvətlər Nazirliyinin əməkdaşı külli miqdarda rüşvətə görə həbs edilib
24-09-2025, 21:44
İlhamə Elşadqızına hökm oxundu
24-09-2025, 21:32
Hakimi təhqir edən şəxs barəsində cinayət işi başlanıldı
24-09-2025, 13:17
Məktəblini alovlu tapança ilə güllələyən yeniyetmə həbs edilib
24-09-2025, 10:59
Dostuna bıçaqla hücum edib
22-09-2025, 19:44
Altayda vəfat etmiş məktəb əməkdaşına vərəm diaqnozu qoyulub