23:18 / 17-01-2025
16 məktəblidə norovirus aşkarlanıb
19:52 / 17-01-2025
Tramp: "Si Cinpinlə danışıqlar Çin və ABŞ üçün çox yaxşı oldu"
19:48 / 17-01-2025
Putin: "BMT öz köklərinə qayıtmalı və bütün ölkələrlə bərabər davranmalıdır"
19:43 / 17-01-2025
Polis məscidlərdən birinin camaatını yoxlayıb
16:11 / 17-01-2025
İlham Əliyev və Baş nazir İrakli Kobaxidze mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər-VİDEO
15:56 / 17-01-2025
Putin: "Rusiya və İran birgə layihələri, o cümlədən nüvə layihələrini həyata keçirməyə davam edəcəklər"
15:52 / 17-01-2025
Pezeşkian: "İranın Ali Rəhbəri Rusiya ilə əlaqələrin inkişafının vacibliyini vurğulayır"
15:48 / 17-01-2025
36 yaşlı qadın ABŞ-da yaşamaq icazəsini gizlətdiyinə görə mühakimə olunacaq
15:42 / 17-01-2025
Krasnoyarsk sanatoriyasında zəhərlənənlərə sənədsiz yemək verilib
15:38 / 17-01-2025
NBC: Bayden noyabr seçkilərindən sonra Trampı əfv etməyi planlaşdırırdı
15:34 / 17-01-2025
Dörd yaşlı qız;n uşaq bağçasında gözü zədələnib.
15:28 / 17-01-2025
Qadını zinət əşyalarına görə öldürdüyünə görə ömürlük həbs cəzasına məhkum edilib
11:27 / 17-01-2025
Samir Şərifov yeni vəzifəsində ilk onu qarşıladı - Foto
11:24 / 17-01-2025
Baş nazir Egede: "Qrenlandiya ABŞ-ın bir hissəsi olmaq istəmir, lakin əməkdaşlığa hazırdır"
11:16 / 17-01-2025
Sərxoş vəziyyətdə təcili yardım briqadasını bıçaqla hədələyib
11:10 / 17-01-2025
İnterpol tərəfindən axtarışda olan miqrant Primoryedə saxlanılıb
11:07 / 17-01-2025
Avtomobilinə toxunan pensiyaçını döyən sürücü həbs edilib
11:04 / 17-01-2025
Polis yanan evdən onlarla insanı təxliyə edib
10:58 / 17-01-2025
Bayden sui-qəsd cəhdindən qorxduğunu etiraf edib
10:51 / 17-01-2025
Qanunsuz miqrasiyanın təşkilatçıları saxlanılıb
10:46 / 17-01-2025
Uşağa işgəncə verən ögey ata hökm oxunub
10:43 / 17-01-2025
Kütləvi zəhərlənmə qurbanlarının sayı 33 nəfərə çatıb
10:39 / 17-01-2025
Şri-Lankada rusiyalı turistləri daşıyan avtobus qəzaya uğrayıb
20:04 / 16-01-2025
HƏMAS: İsrail azad etmək istədikləri girovun yerini vurdu
20:00 / 16-01-2025
IDF 2023 Nova Festivalına Hücum edən HƏMAS terrorçusunu öldürdü
16:14 / 16-01-2025
Zaxarova Çindən gələn turistləri çin dilində Moskvaya dəvət edib
16:11 / 16-01-2025
Zaxarova: "Rusiya və Türkiyə “Russkaya”ya hücuma bənzər hücumların qarşısını almaq üçün tədbirlər görəcək"
16:03 / 16-01-2025
Bloger Yelena Blinovskaya ona qarşı irəli sürülən bütün ittihamlar üzrə özünü təqsirli bilib
15:59 / 16-01-2025
Tapılan şübhəli qutuda kağız olub
15:45 / 16-01-2025
Ərəb mediasında azərbaycanlı alimin 20 Yanvar faciəsi haqqında məqaləsi dərc olunub
14:27 / 16-01-2025
HƏMAS Qəzzada atəşkəs razılaşmasına əməl edir
14:23 / 16-01-2025
Məhkəmə Krımda təsadüfən helikopteri vuran əsgərin cəzasını yumşaldıb
14:20 / 16-01-2025
Kriminal avtoritetləri müalicə edən şəfaçı öldürülüb
14:00 / 16-01-2025
Politoloq Kislitsın: "Konqres Ukrayna məsələsində Trampı dəstəkləməyə bilər"
13:56 / 16-01-2025
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi: Boqdanov və HƏMAS rəhbərliyi Qəzza zolağı ilə bağlı danışıqların nəticələrini müzakirə ediblər
12:32 / 16-01-2025
Qadın sürücünün diqqətsizliyi ucbatından avtobusdan düşüb
12:28 / 16-01-2025
Diplomat Baklanov: "İsrail öz məqsədlərindən əl çəkməli olacaq"
11:48 / 16-01-2025
2025-ci ildə Moskva vilayətində 800 yeni adaptiv işıqfor quraşdırılacaq
Dələduzluq nədir?-Vəkil Rövşən Qasımov
Tarix: 24-08-2020 02:22 | Bölmə: Cəmiyyət
Dələduzluqla mülki məsuliyyət arasında sərhədin əsas səbəbi – əvvəlcədən yaranan niyyətdir. (Dələduzların qurbanına çevrilməmək üçün pul və əmlaklarınızla bağlı sövdələşmələr zamanı diqqətli olmağınız və peşəkar vəkillər ilə məsləhətləşməyiniz tövsiyyə olunur.) Dövlət tərəfindən fundamental müdafiə tədbirləri görülməsinə baxmayaraq, mülkiyyət hüququ qanunla müdafiə olunsa da, mülkiyyət hüququnun subyektləri ümumiyyətlə cinayətkar qəsdlərdən hələ də tam xilas ola bilməmişlər. Bu baxımdan mülkiyyət əleyhinə yönəlmiş cinayətlərin ən çox yayılan növlərindən biri dələduzluqdur.İstintaq təcrübəsinə əsasən əminliklə deyə bilərik ki, dələduzluqla bağlı ibtidai araşdırma zamanı yaranmış prosessual hərci-mərcliklərin (volakitaların) yaranmasında başlıca səbəb təkcə əmələ düzgün hüquqi qiymət verilməməsi, maddi və prosessual hüquq normaların düzgün tətbiq edilməməsi deyil, həm də müstəntiqin qeyri-peşəkarlığı və konkret sahə üzrə təcrübəsizliyidir. Müstəqil araşdırmalara əsasən qətiyyətlə söyləmək olar ki, son zamanlar dələduzluqla bağlı cinayət işlərinin əksəriyyəti üzrə ittiham hökmünün çıxarılmasında kifayət qədər əngəllər yaranmışdır. Bu kateqoriya işlər üzrə məhkəmələr bəzi hallarda cinayət işini ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora(istintaqa) qaytarır, bir çox hallarda isə prokuror ittiham aktını təsdiq etməkdən imtina edir və sübutlar kifayət etmədiyindən cinayət işini müstəntiqə qaytarır və ya şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsinə dair müstəntiqin qərarını qanunsuz və əsassız hesab edərək ləğv edir və ya təqsirkar hesab etdiyi şəxsi cinayət məsuliyyətinə cəlb etməyə sanballı hüquqi əsaslar tapa bilmir və s. Hər borclu dələduz adlandırmaq olmaz. Bu gün ölkədə ibtidai araşdırma (təhqiqat və istintaq) orqanları və məhkəmələrin icraatında olan işlərin böyük əksəriyyəti dələduzluq cinayəti ilə bağlıdır.Bəs dələduzluq nədir ? Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş dələduzluq, yəni etibardan sui-istifadə və ya aldatma yolu ilə özgəsinin əmlakını ələ keçirmə və ya əmlak hüquqlarını əldə etmə o halda dələduzluq hesab edilir ki, təqsirləndirilən şəxsin niyyəti əmlakı ə lə keçirərkən və ya əmlak hüquqları əldə edərkən hər-hansı öhdəliyin yerinə yetirilməsinə deyil, özgənin əmlakını əvəzsiz və qanunsuz olaraq öz mülkiyyətinə keçirilməsinə və yaxud əmlak hüquqları əldə etməsinə yönəlmiş olsun.Dələduzluğun mənası baxımından əmlak hüquqları əldə etmə dedikdə, müxtəlif əşyalar üzərində mülkiyyət hüququ, girov hüququ, tələb hüququ və varlanmaya səbəb olan sair hüquqları qanunsuz əldə etmə başa düşülməlidir. Bu hüquqlar müqavilələr və digər öhdəliklərdən əmələ gələn müvafiq sənədlərdə (məsələn, etibarnamədə, vəsiyyətnamədə, qiymətli kağızlarda, hesablaşma və sığorta sənədlərində və s.) əks oluna bilər. Dələduzluqla bağlı bir çox şikayətlərə ibtidai araşdırma mərhələsində şəxsin və ya şəxslərin əməlində dələduzluq cinayətinin tərkibi olmadığı qənaətinə gəlinir, hesab edilir ki, tərəflər arasında mülki münasibətlərdən, öhdəliyin icra edilməməsindən irəli gələn mülki mübahisə vardır və şikayətçilərə hüquqlarının mülki mühakimə qaydasında müdafiə etmələri tövsiyyə olunur. Dələduzluq cinayəti iki üsulla (yolla) həyata keçirilə bilər: etibardan sui-istifadə etmə və ya aldatma yolu ilə. “Dələduzluq cinayətlərinə dair işlər üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 11 iyun 2015-ci il tarixli 7 saylı Qərarına (Plenumun Qərarına) əsasən, etibardan sui-istifadə etmə dedikdə, əmlakı ələ keçirmək və ya əmlaka olan hüququ əldə etmək məqsədi güdən şəxs tərəfindən əmlakın mülkiyyətçisi, bu əmlaka sahiblik edən və ya sərəncam vermək hüququ olan şəxslə yaranmış etibarlı münasibətlərdən istifadə olunması başa düşülür. Etibardan sui-istifadə etmə, həmçinin, təqsirkar şəxsin qulluq səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi, zərər çəkmiş şəxslə yaxın şəxsi və ya qohumluq münasibətlərinin olması ilə də əlaqədar ola bilər. Dələduzluq etibardan sui-istifadə yolu ilə törədildikdə təqsirləndirilən şəxsin özgə əmlakını və ya əmlaka olan hüququ ələ keçirmək niyyətinin, əmlakın və ya əmlaka olan hüququn ona etibar edildiyi ana qədər yaranması sübuta yetirilməlidir. Əmlakın geri qaytarılmaması obyektiv hallarda, yəni müflisləşmə və ya uğursuz kommersiya fəaliyyəti nəticəsində, borclunun əmlakının oğurlanması və bu kimi sair hallarla əlaqədar olmuşdursa, kreditor və borclunun qarşılıqlı münasibətləri mülki qanunvericilik əsasında tənzim olunmalıdır. Şəxsin aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə pensiya, müavinət və başqa ödənişlər şəklində dövlət vəsaitlərini alması dələduzluq yolu ilə əmlakın ələ keçirilməsi kimi qiymətləndirilməlidir. Əmlakın bu yolla ələ keçirilməsi hüquq verən və ya vəzifələrdən azad edən saxta sənədlərdən istifadə etməklə həyata keçirildikdə, əməl cinayətlərin məcmusu qaydasında CM-nin 178-ci, 320.1 və 320.2-ci maddələri ilə tövsif edilməlidir. Başqa şəxsə rüşvət verəcəyi adı ilə aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə özgəsinin əmlakını mənimsəmək üçün ələ keçirən təqsirləndirilən şəxsin əməli dələduzluq kimi tövsif edilməsini düşünürəm. Nəzərə almaq lazımdır ki, burada əmlak başqasına rüşvət vermək adı ilə ələ keçirilsə də, təqsirləndirilən şəxsin məqsədi özgənin əmlakını ələ keçirilməyə yönəldiyindən bu əməl vahid qəsdlə əhatə olunur. Belə halda əməl Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulan cinayətin tərkibini yaratdığından, onun eyni zamanda Cinayət Məcəlləsinin 31, 312-ci maddəsi ilə də tövsif edilməsinə ehtiyacolmadığını düşünürəm.. Özünü vəd etdiyi öhdəliyi yerinə yetirə biləcək vəzifəli şəxs kimi təqdim edərək, göstərəcəyi xidmət müqabilində hər hansı şəxsdən pul və ya digər qiymətli şeylər alıb, onları mənimsəyən şəxs də dələduzluğa görə məsuliyyət daşımalı olduğunu düşünürəm..Belə hərəkətlər vəzifəli şəxslər tərəfindən törədildikdə isə təqsirkarın əməli Cinayət Məcəlləsinin 178.2-3-cü maddəsi ilə tövsif edilməsi qnuna uyğun olar...Digər üsul olan aldatma – özgə əmlakını (əmlak hüququnu) ələ keçirmək niyyətində olan şəxs tərəfindən bilə-bilə yalan, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların verilməsi və ya həqiqi məlumatların gizlədilməsi (belə məlumatlar kimi, hüquqi faktlar, əmlakın dəyərinə və keyfiyyətinə, təqsirkarın şəxsiyyətinə, onun səlahiyyətlərinə və niyyətinə dair məlumatlar çıxış edə bilər), yaxud da əmlakın ələ keçirilməsinə yönəlmiş qəsdən törədilən başqa hərəkətlərin edilməsidir.Dələduzluğun törədilməsi zamanı təqsirkarın bütün hərəkətləri onun həmin əmlakın (pul və digər əşyalar) ələ keçirilməsinə yönəlmiş niyyətinin həyata keçirilməsində ifadə olunur.Dələduzluğun törədilməsi zamanı zərərçəkmiş şəxs əmlakını aldadılma və ya etibarından sui-istifadə edilmə nəticəsində özü könüllü olaraq təqsirkara verir.Bu əməl üzrə cinayət tərkibi yaranması üçün ələ keçirilən əmlakın və ya əldə edilən əmlak hüquqlarının dəyəri 500 manatdan çox olmalıdır.Ziyan 500 manatdan az olduqda şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunur.Plenumun qərarına əsasən, şəxsin əmlakın ona verilməsi ilə bağlı öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün əvvəlcədən real maliyyə imkanlarının, yaxud əmlakın idarə edilməsi üçün onun icazəsinin olmaması, əmlakı (əmlaka olan hüququ) əldə edərkən saxta sənədlərdən istifadə etməsi, başqa şəxslərə və ya kredit təşkilatlarına borcunun və ya girovda əmlakının olması haqda məlumatları gizlətməsi, əqdin bağlanması zamanı tərəflərdən biri kimi çıxış edən yalançı müəssisələr yaratması onun özgə əmlakının talanmasına yönəlmiş niyyətinin olmasına dəlalət edən hallar kimi çıxış edə bilər. Lakin bu halların da mövcud olması birmənalı olaraq şəxsin dələduzluq cinayətini törətməsi barədə nəticəyə gəlmək üçün əsas vermir və hər bir konkret işin hallarına əsaslanaraq təqsirkarın üzərinə götürdüyü öhdəlilkləri yerinə yetirmək niyyətində olmaması müəyyən edilməlidir.Eyni zamanda bütün hallarda nəzərə almaq lazımdır ki, ölkə müharibə şəraitindədir. Ölkəyə ziyan vurmaq istəyən dini ekstrimistlərdən tutmuş terrorçulara kimi, aldatma və etibardan sui-istifadə etməklə saxta sənədlərlə pul köçürmələr, maliyyə əməliyyatları və s. cinayətlər də məhz dələduzluq yolu ilə törədilir. Qanunvericilik dələduzluqla bağlı cinayət əməlindən zərər çəkmiş şəxsin mülkiyyət hüququnun digər bir təminatı kimi prosessual hüquqlar da təsbit etmişdir. Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 183-cü maddəsinin məzmun və mənasına görə, cinayət mühakimə icraatı zamanı mülki iddia cinayət təqibi başlanandan məhkəmə istintaqı başlananadək istənilən an verilə bilər. Törədilmiş cinayət haqqında ərizə və ya müvafiq şikayət verməklə mülki iddia da eyni zamanda verilə bilər. Həmin Məcəllənin 185-ci maddəsinə əsasən, cinayət mühakimə icraatı zamanı, cinayət prosesini həyata keçirən orqan mülki iddiaçının, yaxud onun nümayəndəsinin vəsatəti və ya öz təşəbbüsü ilə verilmiş, yaxud gələcəkdə verilə bilən mülki iddianın təmin edilməsi üçün tədbirlər görməyə borcludur. Göründüyü kimi mülkiyyətin dövlət tərəfindən qorunmasına Konstitusiya ilə verilən təminat hüququn başqa sahələri ilə də müdafiə olunur.
Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 1 997
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 24-08-2020 02:22 | Bölmə: Cəmiyyət
Dələduzluqla mülki məsuliyyət arasında sərhədin əsas səbəbi – əvvəlcədən yaranan niyyətdir. (Dələduzların qurbanına çevrilməmək üçün pul və əmlaklarınızla bağlı sövdələşmələr zamanı diqqətli olmağınız və peşəkar vəkillər ilə məsləhətləşməyiniz tövsiyyə olunur.) Dövlət tərəfindən fundamental müdafiə tədbirləri görülməsinə baxmayaraq, mülkiyyət hüququ qanunla müdafiə olunsa da, mülkiyyət hüququnun subyektləri ümumiyyətlə cinayətkar qəsdlərdən hələ də tam xilas ola bilməmişlər. Bu baxımdan mülkiyyət əleyhinə yönəlmiş cinayətlərin ən çox yayılan növlərindən biri dələduzluqdur.İstintaq təcrübəsinə əsasən əminliklə deyə bilərik ki, dələduzluqla bağlı ibtidai araşdırma zamanı yaranmış prosessual hərci-mərcliklərin (volakitaların) yaranmasında başlıca səbəb təkcə əmələ düzgün hüquqi qiymət verilməməsi, maddi və prosessual hüquq normaların düzgün tətbiq edilməməsi deyil, həm də müstəntiqin qeyri-peşəkarlığı və konkret sahə üzrə təcrübəsizliyidir. Müstəqil araşdırmalara əsasən qətiyyətlə söyləmək olar ki, son zamanlar dələduzluqla bağlı cinayət işlərinin əksəriyyəti üzrə ittiham hökmünün çıxarılmasında kifayət qədər əngəllər yaranmışdır. Bu kateqoriya işlər üzrə məhkəmələr bəzi hallarda cinayət işini ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora(istintaqa) qaytarır, bir çox hallarda isə prokuror ittiham aktını təsdiq etməkdən imtina edir və sübutlar kifayət etmədiyindən cinayət işini müstəntiqə qaytarır və ya şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsinə dair müstəntiqin qərarını qanunsuz və əsassız hesab edərək ləğv edir və ya təqsirkar hesab etdiyi şəxsi cinayət məsuliyyətinə cəlb etməyə sanballı hüquqi əsaslar tapa bilmir və s. Hər borclu dələduz adlandırmaq olmaz. Bu gün ölkədə ibtidai araşdırma (təhqiqat və istintaq) orqanları və məhkəmələrin icraatında olan işlərin böyük əksəriyyəti dələduzluq cinayəti ilə bağlıdır.Bəs dələduzluq nədir ? Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş dələduzluq, yəni etibardan sui-istifadə və ya aldatma yolu ilə özgəsinin əmlakını ələ keçirmə və ya əmlak hüquqlarını əldə etmə o halda dələduzluq hesab edilir ki, təqsirləndirilən şəxsin niyyəti əmlakı ə lə keçirərkən və ya əmlak hüquqları əldə edərkən hər-hansı öhdəliyin yerinə yetirilməsinə deyil, özgənin əmlakını əvəzsiz və qanunsuz olaraq öz mülkiyyətinə keçirilməsinə və yaxud əmlak hüquqları əldə etməsinə yönəlmiş olsun.Dələduzluğun mənası baxımından əmlak hüquqları əldə etmə dedikdə, müxtəlif əşyalar üzərində mülkiyyət hüququ, girov hüququ, tələb hüququ və varlanmaya səbəb olan sair hüquqları qanunsuz əldə etmə başa düşülməlidir. Bu hüquqlar müqavilələr və digər öhdəliklərdən əmələ gələn müvafiq sənədlərdə (məsələn, etibarnamədə, vəsiyyətnamədə, qiymətli kağızlarda, hesablaşma və sığorta sənədlərində və s.) əks oluna bilər. Dələduzluqla bağlı bir çox şikayətlərə ibtidai araşdırma mərhələsində şəxsin və ya şəxslərin əməlində dələduzluq cinayətinin tərkibi olmadığı qənaətinə gəlinir, hesab edilir ki, tərəflər arasında mülki münasibətlərdən, öhdəliyin icra edilməməsindən irəli gələn mülki mübahisə vardır və şikayətçilərə hüquqlarının mülki mühakimə qaydasında müdafiə etmələri tövsiyyə olunur. Dələduzluq cinayəti iki üsulla (yolla) həyata keçirilə bilər: etibardan sui-istifadə etmə və ya aldatma yolu ilə. “Dələduzluq cinayətlərinə dair işlər üzrə məhkəmə təcrübəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun 11 iyun 2015-ci il tarixli 7 saylı Qərarına (Plenumun Qərarına) əsasən, etibardan sui-istifadə etmə dedikdə, əmlakı ələ keçirmək və ya əmlaka olan hüququ əldə etmək məqsədi güdən şəxs tərəfindən əmlakın mülkiyyətçisi, bu əmlaka sahiblik edən və ya sərəncam vermək hüququ olan şəxslə yaranmış etibarlı münasibətlərdən istifadə olunması başa düşülür. Etibardan sui-istifadə etmə, həmçinin, təqsirkar şəxsin qulluq səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi, zərər çəkmiş şəxslə yaxın şəxsi və ya qohumluq münasibətlərinin olması ilə də əlaqədar ola bilər. Dələduzluq etibardan sui-istifadə yolu ilə törədildikdə təqsirləndirilən şəxsin özgə əmlakını və ya əmlaka olan hüququ ələ keçirmək niyyətinin, əmlakın və ya əmlaka olan hüququn ona etibar edildiyi ana qədər yaranması sübuta yetirilməlidir. Əmlakın geri qaytarılmaması obyektiv hallarda, yəni müflisləşmə və ya uğursuz kommersiya fəaliyyəti nəticəsində, borclunun əmlakının oğurlanması və bu kimi sair hallarla əlaqədar olmuşdursa, kreditor və borclunun qarşılıqlı münasibətləri mülki qanunvericilik əsasında tənzim olunmalıdır. Şəxsin aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə pensiya, müavinət və başqa ödənişlər şəklində dövlət vəsaitlərini alması dələduzluq yolu ilə əmlakın ələ keçirilməsi kimi qiymətləndirilməlidir. Əmlakın bu yolla ələ keçirilməsi hüquq verən və ya vəzifələrdən azad edən saxta sənədlərdən istifadə etməklə həyata keçirildikdə, əməl cinayətlərin məcmusu qaydasında CM-nin 178-ci, 320.1 və 320.2-ci maddələri ilə tövsif edilməlidir. Başqa şəxsə rüşvət verəcəyi adı ilə aldatma və ya etibardan sui-istifadə etməklə özgəsinin əmlakını mənimsəmək üçün ələ keçirən təqsirləndirilən şəxsin əməli dələduzluq kimi tövsif edilməsini düşünürəm. Nəzərə almaq lazımdır ki, burada əmlak başqasına rüşvət vermək adı ilə ələ keçirilsə də, təqsirləndirilən şəxsin məqsədi özgənin əmlakını ələ keçirilməyə yönəldiyindən bu əməl vahid qəsdlə əhatə olunur. Belə halda əməl Cinayət Məcəlləsinin 178-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulan cinayətin tərkibini yaratdığından, onun eyni zamanda Cinayət Məcəlləsinin 31, 312-ci maddəsi ilə də tövsif edilməsinə ehtiyacolmadığını düşünürəm.. Özünü vəd etdiyi öhdəliyi yerinə yetirə biləcək vəzifəli şəxs kimi təqdim edərək, göstərəcəyi xidmət müqabilində hər hansı şəxsdən pul və ya digər qiymətli şeylər alıb, onları mənimsəyən şəxs də dələduzluğa görə məsuliyyət daşımalı olduğunu düşünürəm..Belə hərəkətlər vəzifəli şəxslər tərəfindən törədildikdə isə təqsirkarın əməli Cinayət Məcəlləsinin 178.2-3-cü maddəsi ilə tövsif edilməsi qnuna uyğun olar...Digər üsul olan aldatma – özgə əmlakını (əmlak hüququnu) ələ keçirmək niyyətində olan şəxs tərəfindən bilə-bilə yalan, həqiqətə uyğun olmayan məlumatların verilməsi və ya həqiqi məlumatların gizlədilməsi (belə məlumatlar kimi, hüquqi faktlar, əmlakın dəyərinə və keyfiyyətinə, təqsirkarın şəxsiyyətinə, onun səlahiyyətlərinə və niyyətinə dair məlumatlar çıxış edə bilər), yaxud da əmlakın ələ keçirilməsinə yönəlmiş qəsdən törədilən başqa hərəkətlərin edilməsidir.Dələduzluğun törədilməsi zamanı təqsirkarın bütün hərəkətləri onun həmin əmlakın (pul və digər əşyalar) ələ keçirilməsinə yönəlmiş niyyətinin həyata keçirilməsində ifadə olunur.Dələduzluğun törədilməsi zamanı zərərçəkmiş şəxs əmlakını aldadılma və ya etibarından sui-istifadə edilmə nəticəsində özü könüllü olaraq təqsirkara verir.Bu əməl üzrə cinayət tərkibi yaranması üçün ələ keçirilən əmlakın və ya əldə edilən əmlak hüquqlarının dəyəri 500 manatdan çox olmalıdır.Ziyan 500 manatdan az olduqda şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunur.Plenumun qərarına əsasən, şəxsin əmlakın ona verilməsi ilə bağlı öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün əvvəlcədən real maliyyə imkanlarının, yaxud əmlakın idarə edilməsi üçün onun icazəsinin olmaması, əmlakı (əmlaka olan hüququ) əldə edərkən saxta sənədlərdən istifadə etməsi, başqa şəxslərə və ya kredit təşkilatlarına borcunun və ya girovda əmlakının olması haqda məlumatları gizlətməsi, əqdin bağlanması zamanı tərəflərdən biri kimi çıxış edən yalançı müəssisələr yaratması onun özgə əmlakının talanmasına yönəlmiş niyyətinin olmasına dəlalət edən hallar kimi çıxış edə bilər. Lakin bu halların da mövcud olması birmənalı olaraq şəxsin dələduzluq cinayətini törətməsi barədə nəticəyə gəlmək üçün əsas vermir və hər bir konkret işin hallarına əsaslanaraq təqsirkarın üzərinə götürdüyü öhdəlilkləri yerinə yetirmək niyyətində olmaması müəyyən edilməlidir.Eyni zamanda bütün hallarda nəzərə almaq lazımdır ki, ölkə müharibə şəraitindədir. Ölkəyə ziyan vurmaq istəyən dini ekstrimistlərdən tutmuş terrorçulara kimi, aldatma və etibardan sui-istifadə etməklə saxta sənədlərlə pul köçürmələr, maliyyə əməliyyatları və s. cinayətlər də məhz dələduzluq yolu ilə törədilir. Qanunvericilik dələduzluqla bağlı cinayət əməlindən zərər çəkmiş şəxsin mülkiyyət hüququnun digər bir təminatı kimi prosessual hüquqlar da təsbit etmişdir. Azərbaycan Respublikası Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 183-cü maddəsinin məzmun və mənasına görə, cinayət mühakimə icraatı zamanı mülki iddia cinayət təqibi başlanandan məhkəmə istintaqı başlananadək istənilən an verilə bilər. Törədilmiş cinayət haqqında ərizə və ya müvafiq şikayət verməklə mülki iddia da eyni zamanda verilə bilər. Həmin Məcəllənin 185-ci maddəsinə əsasən, cinayət mühakimə icraatı zamanı, cinayət prosesini həyata keçirən orqan mülki iddiaçının, yaxud onun nümayəndəsinin vəsatəti və ya öz təşəbbüsü ilə verilmiş, yaxud gələcəkdə verilə bilən mülki iddianın təmin edilməsi üçün tədbirlər görməyə borcludur. Göründüyü kimi mülkiyyətin dövlət tərəfindən qorunmasına Konstitusiya ilə verilən təminat hüququn başqa sahələri ilə də müdafiə olunur.
Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 1 997
Bölməyə aid digər xəbərlər
16-01-2025, 14:20
Kriminal avtoritetləri müalicə edən şəfaçı öldürülüb
16-01-2025, 12:32
Qadın sürücünün diqqətsizliyi ucbatından avtobusdan düşüb
16-01-2025, 11:15
Məktəblilər 3 ildir ki, sinif yoldaşını döyürlər
15-01-2025, 21:18
Kişi şənlik zamanı məktəbli qızı bıçaqlayıb, tanışını isə yaralayıb
15-01-2025, 14:57
Taksi sürücüsünün qatili 23 ildən sonra tutulub
13-01-2025, 23:35
Özünü sehrbaz kimi göstərən qadına qarşı qabaqlayıcı tədbir seçilib
13-01-2025, 19:18
İstintaq Komitəsi bir nəfərin insanlara hücumunun motivlərini araşdırır
13-01-2025, 13:43
Kişi arvadını və uşağını öldürüb
13-01-2025, 13:33
Sərxoş şəxs bıçaqla mağaza işçilərinə və müştərilərinə hücum edib
13-01-2025, 13:13
Avtomobilə bərkidilmiş boruya minərkən ölüb
12-01-2025, 15:51
Taksi ilə elektrik qatarının toqquşması nəticəsində qadın ölüb
12-01-2025, 15:29
Yaşayış binalarının girişlərini yandıranlar həbs ediliblər
12-01-2025, 12:52
Ata və oğul kişini vəhşicəsinə döyməkdə şübhəli bilinir
12-01-2025, 12:33
Qonşular itlər, pnevmatik silahlar və qaz balonları ilə dava ediblər
11-01-2025, 09:11
Yakutiya rəhbəri əlbəyaxa döyüşdə ukraynalı əsgəri öldürən həmyerlisinə yeni bıçaq hədiyyə edib
10-01-2025, 13:18
Həkimlər 19-cu mərtəbədən yıxılan gəncin həyatı üçün mübarizə aparır
10-01-2025, 13:01
Evli cütlük bazarda 18 milyon rubl pul mənimsəyiblər
10-01-2025, 12:46
Yeniyetmə məktəbi yandırmağa cəhd edib, o, saxlanılıb
9-01-2025, 22:33
Keçmiş həyat yoldaşından 12 banka qara kürü oğurlayıb
9-01-2025, 19:48
Sahibsiz itlərin hücumuna məruz qalan pensiyaçı xəstəxanaya aparılıb
9-01-2025, 19:45
Bir miqrant yandırma və soyğunçuluğa görə beş il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
9-01-2025, 12:19
Dörd uşağını öldürməkdə təqsirləndirilən şəxs xəstəxanada ölüb
8-01-2025, 21:50
Buzun arasından yıxılan üç yaşlı qızı xilas edib
8-01-2025, 19:09
Kişi gəlininin başını kəsib
8-01-2025, 13:56
Kuryer 9 milyona görə özünü oğurlatmışdı
7-01-2025, 14:21
Bir nəfər bankda girov götürülüb
7-01-2025, 12:26
Yaşayış binasında baş verən yanğın iki nəfərin həyatına son qoyub
6-01-2025, 12:43
Sokolov dəhşətli yanğında həlak olanların vəziyyətindən danışıb
5-01-2025, 19:50
Başqırdıstanda bir neçə uşaqlı ailə tətildə zəhərlənib
5-01-2025, 18:26
Yerli sakini bıçaqlayaraq öldürən qatili axtarırlar
4-01-2025, 13:22
“Vkusvil”də yolkanın altında qaz balonu qoyub
3-01-2025, 22:51
40 gündən çox əvvəl yoxa çıxan qardaş və bacının cəsədlərini tapmaq üçün Boğaz bağlandı
2-01-2025, 09:22
On nəfərin qatili intihar edib
2-01-2025, 09:06
Partlamış "Cybertruck"da benzin qutuları tapılıb
1-01-2025, 12:18
Tozsoranın alışması nəticəsində iki nəfər ölüb
30-12-2024, 11:31
Avtomobil körpüdən aşaraq çaya düşüb
29-12-2024, 20:25
Uşaqlarını suda boğan 29 yaşlı ana nəzarətə götürülüb
28-12-2024, 01:46
Qız ad günündə 9-cu mərtəbədən yıxılıb
28-12-2024, 01:16
Sığın cəsədini oğurladıqları üçün 3 nəfər mühakimə olunacaq
28-12-2024, 01:09
Ərini qətlə yetirdiyinə görə 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
28-12-2024, 00:51
Kirayəçi bir adamı öldürüb və meyiti xalçada aparıb
28-12-2024, 00:38
Küçədə yıxılaraq dünyasını dəyişən tarixçi dəfn edilib