Bütün xəbərlər
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLIKASINDA ENERGETIKANIN INKIŞAFI-Nəsrin Əliyeva
Tarix: 25-05-2022 23:45 | Bölmə: Sosial


Nəsrin Əliyeva,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin müəllimi

Hər bir ölkənin dayanıqlı inkişafında enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması ölkənin əsas inkişaf göstəricilərindən biri hesab olunur. Muxtar respublikanın əlverişli coğrafi mövqeyi və təbii iqlim şəraitinə malik olması alternativ və bərpaolunan enerji mənbələrindən istifadə üçün geniş imkanlar yaradır. Şərqin qapısı hesab olunan Naxçıvanımızda enerji təhlükəsizliyi məsələləri daima dövlət tərəfindən həyata keçirilən əsas məsələlər sırasında yer tutur. Xüsusilə, “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq muxtar respublikada bu istiqamətdə mühüm tədbirlər həyata keçirilir. Enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı görülən işlər bu sahənin hərtərəfli inkişafına imkan yaradıb və bunun nəticəsində də, muxtar respublikamız enerji idxalçısından ixracatçısına çevrilib. Qədim regionumuzun energetikasında mövcud təbii potensialdan lazımınca istifadə olunması son bir neçə ildə bərpa olunan enerji mənbələri hesabına elektrik enerjisi istehsalına imkanlar açıb və qısa zaman ərzində bu sahədə mühüm nəticələr əldə olunub. Son illər bu sahədə mühüm addımlar atılıb və yeni su və günəş elektrik stansiyalarının tikilməsi enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasına mühüm töhfələr verib.
Bu gün muxtar respublikanın inkişafının əsas hərəkətverici qüvvəsi elektrik enerjisinə olan tələbatın tamamilə yerli istehsal hesabına ödənilməsidir. Hazırda respublikamızda elektrik enerjisinə olan tələbatın 50 faizindən çoxu bərpaolunan enerji mənbələri hesabına ödənilir və bununla da, muxtar respublikada yeni tip stansiyaların quraşdırılması həm də qədim diyarda yeni layihələrin həyata keçirilməsi baxımından diqqət çəkir. Muxtar respublikada energetika sisteminin inkişafı sahəsində davamlı əhəmiyyətli tədbirlər görülür, enerji təchizatı yaxşılaşdırılır və onun modernləşdirilməsi daim diqqətdə saxlanılır. Yeni elektrik stansiyalarının istifadəyə verilməsinin və energetika təsərrüfatının müasir tələblər səviyyəsində qurulmasının nəticəsidir ki, bu gün muxtar respublikamızda daxili tələbat yerli istehsal hesabına ödənilir, istehlakçılar dayanıqlı və keyfiyyətli elektrik enerjisi ilə təmin olunurlar.
Hamımıza məlumdur ki, muxtar respublikanın təbii-cografi şəraiti burada bir sıra bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə üçün əlverişli şərait yaradır. Məsələn, günəşli günlərin sayının çox olması son zamanlarda muxtar respublikada yeni günəş elektrik stansiyalarının yaradılmasına imkan verib. İlk dəfə 2015-ci ildə Babək rayonunda 20 meqavat gücündə Naxçıvan Günəş Elektrik Stansiyasının tikilib istifadəyə verilməsi və 2017-ci ildə stansiyanın gücünün daha 2 meqavat artırılması, həmçinin 2019-cu ildə Kəngərli rayonunun Qabıllı kəndində 2 meqavat, 2020-ci ildə isə 3 meqavat gücündə Günəş elektrik stansiyalarının istifadəyə verilməsi regionumuzun etibarlı enerji təminatına səbəb olub.
Əlavə olaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunda iyun ayının 18-də yeni Külək-Günəş Hibrid Elektrik Stansiyası istifadəyə verilib. "Külək-Günəş Hibrid Elektrik stansiyaları ucuz enerji istehsalı deməkdir. Bildiyimiz kimi, külək enerjisi bərpa olunan enerji hesab olunur. Xüsusilə külək enerjisi digər alternativ enerji mənbələrindən özünün maya dəyərinə, təmizliyinə və tükənməzliyinə görə ən sərfəlisidir. Həmçinin külək qurğularının inşasına ənənəvi elektrik stansiyalarının qurulmasına nisbətən daha az vaxt sərf olunur. Bundan başqa, külək, əslində, istənilən ölkənin malik olduğu daimi təbii enerji mənbəyidir.
Bundan başqa Şərur rayonunun elektrik enerjisinə olan tələbatının ödənilməsi üçün kənd təsərrüfatına yararsız olan 7,9 hektar ərazidə Günəş Elektrik Stansiyası qurulmuşdur. Rayonun elektrik enerjisinə olan illik tələbatı 75 milyon kilovat-saata yaxındır. Bunun 10 faizini illik istehsal gücü 7,5 milyon kilovat-saat olan yeni stansiya ödəyəcək. Günəş Elektrik Stansiyasının fəaliyyətə başlaması digər maraqlı tərəfləri ilə də diqqət çəkir. Belə ki, yeni stansiya muxtar respublikanın energetika sisteminin yenilənməsində müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşmanın diqqət mərkəzində saxlanıldığını göstərir. Eyni zamanda təmiz enerji istehsal etdiyinə görə ekoloji mühitə, həmçinin əhalinin dayanıqlı və keyfiyyətli elektrik enerjisi ilə təminatına öz töhfəsini verir.
Mayın 26-da Şərur rayonunun Zeyvə kəndində 5 meqavat gücündə yeni Günəş Elektrik Stansiyası istifadəyə verilmişdir. Şərur rayonunun Zeyvə kəndində 5 meqavat gücündə olan yeni Günəş Elektrik Stansiyasının istifadəyə verilməsi də muxtar respublikada elektroenergetika sisteminin inkişafı sahəsində görülən işlərin davamıdır. İyulun 8-də isə Kəngərli rayonunda 3 meqavat gücündə yeni Günəş Elektrik Stansiyası istifadəyə verilib. Ümumilikdə, istifadəyə verilən günəş elektrik stansiyalarının ümumi gücü 27 meqavata bərabərdir.
Hazırkı dövrdə Naxçıvan enerji sistemində alternativ və bərpaolunan enerji ümumi enerji istehsalının 70 faizə qədərini təşkil edir. Muxtar respublikada bu sahədə qazanılan uğurları dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə müqayisə etmək olar və bu sahədə əldə olunan nailiyyətlər təbii amillərlə yanaşı məqsədyönlü inkişaf strategiyası ilə sıx bağlıdır.
Bu gün respublikamız enerji sahəsində həyata keçirilən uğurlu islahatlar sayəsində bütövlükdə ölkədə nümunəvi regiona çevrilib. Naxçıvanın alternativ enerji mənbələrindən səmərəli istifadəsi hətta Avropa dövlətlərinin belə diqqətini çəkir. Bir vaxtlar qonşu ölkələrdən enerji idxal edən regionumuz aparılan məqsədyönlü tədbirlərin və strateji proqramların nəticəsində indi elektrik enerjisi ixrac edən bir muxtar respublikaya çevrilib. O da faktdır ki, indi dünyada güc təkcə qüdrətli ordu və inkişaf edən iqtisadiyyatla ölçülmür. Enerji təhlükəsizliyi möhkəm və etibarlı şəkildə qurulan ölkələrin gələcəyi də parlaq hesab olunur.


Baxış sayı: 390


Bölməyə aid digər xəbərlər