16:41 / 28-11-2023
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
16:32 / 28-11-2023
Baş prokuror Sumqayıtda vətəndaşları qəbul edəcək
16:07 / 28-11-2023
Sevastopolda fırtınadan sonra sahildə raket minası tapılıb
16:04 / 28-11-2023
Çində uçan elektrik avtomobili təqdim edilib
15:53 / 28-11-2023
Messi 21-ci əsrin ən yaxşı futbolçusu seçilib
15:46 / 28-11-2023
Müəllim lövhədə svastika çəkdiyinə görə işdən uzaqlaşdırılıb
15:37 / 28-11-2023
Argentinada helikopter təhlükəli manevr nəticəsində çaya düşüb
15:31 / 28-11-2023
PSJ-nin baş məşqçisi Enrike: "Nyukasl"ın problem yarada biləcəyini bilirik
15:13 / 28-11-2023
Rusiyanın Turkudakı Baş Konsulluğunun binası söküləcək
15:02 / 28-11-2023
Peskov NATO-nun Rusiyanı məhdudlaşdıran rolunu xatırladıb
14:51 / 28-11-2023
Stoltenberq: "Ukrayna NATO-ya mümkün qədər yaxınlaşıb"
14:43 / 28-11-2023
Ornella Muti Rusiyada işləmək istədiyini etiraf edib
13:44 / 28-11-2023
Dərələyəz icması xalq qəhrəmanı Balo bəy Vəkilovun məzarını ziyarət edib
10:47 / 28-11-2023
Dərələyəz icmasının nümayəndələri Naxçıvan Xalça və İplik İstehsalı müəssisəsində olublar
10:40 / 28-11-2023
Sərnişinləri olan avtobus aşıb
10:26 / 28-11-2023
Novqorod körpüsündə baş verən kütləvi qəzada sürücü xəsarət alıb
10:22 / 28-11-2023
Ana yeni doğulan qızını sakitləşdirərkən uşağa ağır xəsarət yetirib
10:09 / 28-11-2023
Krım və Kubanda elektrik enerjisinin verilməsi bərpa edilib
09:40 / 28-11-2023
Azad edilmiş israillilərin dördüncü qrupu evlərinə yollanıb
09:34 / 28-11-2023
Üç min çeçen döyüşçü Şimal Hərbi Dairə zonasına getməyə hazırdır
09:28 / 28-11-2023
Zaxarova Borrelin Qəzzaya yardımla bağlı sözlərini “transhumanizmin üzrxahlığı” adlandırıb
09:22 / 28-11-2023
Şimali Koreyanın casus peyki ABŞ hərbi obyektlərinin görüntülərini çəkib
09:17 / 28-11-2023
Mağazada yeniyetməni bıçaqlayan şəxs həbs edilib
23:03 / 27-11-2023
HƏMAS dördüncü girov qrupunu Qırmızı Xaça təhvil verib
22:56 / 27-11-2023
Borrell deyir ki, humanitar yardım və fasilələr Qəzzada münaqişəni həll etməyəcək
22:50 / 27-11-2023
Lukaşenko köməkçisini yolverilməz davranışa görə işdən çıxarıb
22:43 / 27-11-2023
HƏMAS İsraillə atəşkəsin daha iki gün uzadıldığını elan edib
22:31 / 27-11-2023
İqor Çalik Rusiya Federasiyası Nəqliyyat Nazirliyinin rəhbərinin müavini vəzifəsindən azad edilib
14:58 / 27-11-2023
Slovakiyanın baş naziri müxalifətin rəhbəri olduğu dövrdə aparılan nəzarətdən AİHM-ə şikayət edib
14:53 / 27-11-2023
Həyat yoldaşının qətlini həblə zəhərlənmə kimi qələmə verib
14:32 / 27-11-2023
Həyat yoldaşına lüks avtomobil hədiyyə etdi
14:16 / 27-11-2023
Xarici agent Kats 50 min cərimə edildi
14:11 / 27-11-2023
Külək Ukraynanın ən böyük bayrağını cırıb
14:06 / 27-11-2023
FSB Stavropol zavodunda “gizli pivə” axtarır
13:07 / 27-11-2023
Krımda fırtına nəticəsində bir nəfər ölüb
13:02 / 27-11-2023
Karasevin komandası Ronaldo və Malkom klubları arasında keçiriləcək matça təyinat alıb
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
Tarix: 10-07-2023 19:57 | Bölmə: Ədəbiyyat

Yaşadığımız 2023-cü ildə Azərbaycan xalqının xilaskar oğlu, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 ili böyük coşqu ilə qeyd edilir. Yaşadığımız həyatın obrazlı salnaməsi hesab olunan bədii ədəbiyyatımızda da Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazı yaradılmış, nəsillərə örnək olan əməli fəaliyyəti əks etdirilmişdir. Dahi şəxsiyyətə ümumxalq məhəbbətini əks etdirən şairlərimizdən biri də Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən biri olan Ələsgər Nehrəmlidir.
Ələsgər Nehrəmli daha çox lirik şeir ustasıdır. Şair lirik şeir yaradıcılığında daha çox tanınıb. Hətta şairin xalq şeiri tərzində yazdığı əsərlər ədəbiyyatşünaslar və söz adamları tərəfindən çox bəyənilib və yüksək qiymətləndirilib. Onun yaradıcılığında poemalar da əsaslı yer tutub. Bir sıra mövzulara müraciət edən şair Azərbaycanın xilaskarı və əbədi lideri Heydər Əliyevin də mənalı ömür və mübarizə yoluna həsr olunan poemalar ərsəyə gətirib. Ümumiyyətlə, Ələsgər Negrəmlinin “Heydərnamə”, “Epiloq”, “Od oğulları”, “Əhməd və Tahirə”, “Alın yazısı”, “Qum qalanın oğulları”, “İstedadın taleyi” kimi poemaları mövzu müxtəlifliyilə Naxçıvanda poema yaraıcılığının zənginləşməsinə xidmət etmişdir.
Qocaman söz adamlarından olan Ələsgər Nehrəmlinin “Heydərnamə” poeması Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 80-ci ildönümü ərəfəsində qələmə alınıb. Poemada Ulu Öndər Heydər Əliyevin misilsiz dövlətçilik xidmətləri və Azərbaycan xalqının bu görkəmli şəxsiyyətə böyük məhəbbəti başlıca yer alıb. “Proloq”, “Heydərin Vətən sevgisi”, “Heydər dühasıyla ucalır vətən”, “Xalqın sevgisinə layiqsiniz”, “Çünki öndə gedən o Heydər oldu”, “Səni çox axtardı gözü xalqımın”, “Səni qucaqladı belə Naxçıvan”, “Yaxşı ki qayıtdın Azərbaycana”, “Heydərin inamlı yüksəliş yolu”, “Heydərin İlhamlı yüksəliş yolu”, “Xalqın vuran gözüdür, Vuran ürəyi Heydər” kimi bölmələrdən ibarətdir. Eyni mövzuda və yaxın məzmunda yazılmış ayrı-yrı şeir nümunələrini xatırladır əsər. Hətta şeirlərin yazılma tarixinə diqqət etdikdə bunu daha yaxından və aydın görmək də mümkündür. Lakin şeirlərin tarixi-xronoloji ardıcıllığa malik olması, məzmun əhatəsi və ideya əlaqələnməsi poema adlanmasına xələl gətirmir. Şair Ulu Öndərin misilsiz şəxsiyyəti və əzəmətli obrazını yaradır. Mənsub olduğu ölkəsini, millətini hər cür bəlalardan xilasedən böyük xilaskar kimi Heydər Əliyev fenomenini oxucusuna təqdim və təsvir edir. Onun misislsiz xidmətləri böyük bir xilaskarlıq missiyası və mücadiləsi kimi əzəmətli yerini tapır. əsərin “Heydər dühasıyla ucalır Vətən” bölməsində müəllif Heydər Əliyev-Azərbaycan qoşalığını poetik biçimdə məharətlə ifadə etmişdir:
Azərbaycan Vətənim, namusum, qeyrətimdir,
Onu quran, yaradan öz xalqım, millətimdir.
...O, Heydər dühasıdır, sənin görən gözlərin,
Xoşbəxtliyə yol açır tükənməyən hünərin və s.
Əsərdə dahi lider Heydər Əliyevin 1969-cu il iyulun 22-də siyasi hakimiyyətə - rəhbərliyə gəlməsindən, Azərbaycanda böyük dövlətçilik mücadiləsi aparmasından, ölkənin, xalqın milli inkişafına yön verən çoxşaxəli fəaliyyətindən poetik şəkildə bəhs edilmişdir. Şairin yaradıcı məqsədi odur ki, həm müdrik liderin liderlik obrazı və fəaliyyətinin mahiyyəti açılsın, liderlik missiyasının təfərrüatı bəlli olsun, həm də Ulu Öndərin nəhəng, bənzərsiz siması və fenomenal obrazı mücəssəməsini tapsın. Dahi rəhbərin hakimiyyətə gələndən Azərbaycanda həyata keçirdiyi ardıcıl quruculuq işləri onun liderlik missiyasının konstruktiv xarakteri və səciyyəsini təqdim edir. Ulu Öndərin parlayan istedad və qurucu fəaliyyətilə öndə gedərək SSRİ kimi böyük bir ölkənin Siyasi Bürosuna qəbul edilməsi də poemada Azərbaycan xalqının böyük nailiyyəti kimi təqdim edilmiş, “Kremlə sancılan Türk Bayrağı”nın əzəmətli obrazından bəhs edilmişdir. Şair Ə.Nehrəmli bu baxımdan yazır:
Xalqın dilin, dinin, mənəviyyatın,
Çox zəngin folklorun, ədəbiyyatın,
Dünyaya səs salan mədəniyyətin,
Hər yerdə tanıdan çox səfər oldu,
Çünki öndə gedən O, Heydər oldu!
Əsərdə Azərbaycanın 80-ci illərin sonu - 90-cı illərin əvvəllərində ictimai-siyasi prosesləri, nankor və xain erməni millətçilərinin Azərbaycan ərazilərinə işğalçı hücumları konteksində müdrik liderə olan xaqlın təkidli çağırış və müraciətləri yer alaraq Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ictimai-mənəvi ehtiyacı təqdim etmişdir. Müəllif erməni şovinistlərinə “qulp tutan” ozamankı SSRİ rəhbəri M.Qorbaçovun azərbaycanlılara qarşı xain mövqeyi, Dağlıq Qarabağ və ətrafı rayonlar məsələsində erməni tərəfinə xaincə göstərdiyi dəstək, 1990-cı ilin 20 yanvarında SSRİ dövlətinə canı, qanı və hər cür zəhməti, əməyi, sərvətilə dayaq durmuş, misilsiz xidmətlər göstərmiş Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi qanlı cinayət və s. əhatəsində xalqın müdrik və uzaqgörən övladına - Heydər Əliyevə olan ümummilli ehtiyacı əks etdirmişdir. Müəllif bir tərəfdən konkret dövrün ictimai-siyasi hadisələrini əks etdirib oxucularına məlum edir, ədəbi yaddaşa daşıyır, digər tərəfdən dahi liderin şəxiyyətinə olan milli-mənəvi ehtiyac və zərurəti, daha doğrusu və dəqiqi, xalqın təkidli tələbi ilə onun siyasi hakimiyyıtı gəlişini əks etdirirdi. Dahi liderin 20 yanvar hadisələrindən sonra Azərbaycana qayıdışı, ölkəyə rəhbərlik edən satqın rəhbərlər tərəfindən bu görkəmli şəxsiyyətin vaxtilə qurub-yaratdığı ölkənin paytaxtı Bakı şəhərinə düşməsinə maneçilik törədilməsi və xalqın böyük oğlunun mübarək qədəmlərilə dos-doğma vətəni, böyüyüb boya-başa çatdığı, o dövrdə düşmənlər tərəfindən hər cür blokadaya salınmış və çətin günlər yaşayan Naxçıvana yol alması kimi tarixi hadisələr əsərdə öz əksini tapmışdır. Belə ki, xalqın böyük oğlu Naxçıvan camaatı tərəfindən böyük bayram əhval-ruhiyyəsilə qarşılanaraq qurbanlar kəsilmiş və şadyanalıq edilmişdir. Heydər Əliyev xalq-rəhbər birliyi əhatəsində doğma Naxçıvanın ən çətin sınaqlardan üzüağ çıxmasına şərait yaratmış, muxtar respublikada böyük müstəqillik hərəkatı və dövlətçilik tədbirləri həyata keçirilmişdir. Xalqın böyük əzmlə əldə etdiyi dövlət müstəqilliyinin əldən getməsi, vətəndaş qarşıdurması və ölkənin parçalanması təhlükəsi anında xalqın təkidli tələbinin Ulu Öndər Heydər Əliyevi siyasi hakimiyyətə dəvət etməsi əsərdə müəllif tərəfdən poetik ustalıqla, bədii əsərə xas poetik təhkiyə ilə təqdim edilmişdir:
Üçrəngli bayrağı ucaltdın yenə,
Müqəddəs himnimdən qabardı sinə.
Naxçıvan səs saldı “Od Ölkəsinə”,
Xalqın göz yaşların silə Naxçıvan,
Səni qucaqladı belə Naxçıvan!
Poemada Heydər Əliyev siyasətinə ləyaqətlə xidmət edən və onu uğurla davam etdirən İlham Əliyevin xidmətləri də təqdim edilmişdir. Əsərin sonundakı “Xalqın görən gözüdür, vuran ürəyi Heydər” hissəsi epiloq təsirini bağışlayr və əsəri ümumiləşdirir.
Müəllifin müdrik lider Heydər Əliyevin vəfatına həsr etdiyi və “ağı” təsirini bağışlayan “Epiloq” adlandırdığı əsər də öz mövzusunda layiqli poemalardan biridir. “Əbədi yaşayır Heydər”, “Sən oldun”, “Heydər ideyası, Heydər zəkası”, “Davam edir Heydər yolu” kimi bölmələr daxilində şair bir xalqın əvəzsiz və nəhəng övladı olan Heydər Əliyev kimi görkəmli bir simanın vəfatından doğan kədəri, ona olan hədsiz sevgi, sayğı və ehtiramı bədii biçimin qüdrətilə ifadə etmişdir:
Bütün dünya tutdu acı xəbəri,
Milyonları boğdu acı bir qəhər.
Saldıq son mənzilə yola Heydəri,
Dünyasını dəyişdi O Ulu Öndər!
Poemanın girişindəki bu hiss, duyğu və kədər notları bizi orta əsrlərin böyük sərkərdəsi Cavanşirin ölümü haqda Davdağın yazdığı ağıya götürür. Hər iki əsərdə xalqın böyük və əvəzsiz övladına olan sevgisi, əvəzedilməz şəxsiyyətlərin itkisindən doğan dərin kədər və sarsıntısı əsas pafosu təşkil etmişdir.
Bu şeirin özünəməxsusluğu ondadır ki, əvvəlki poemanın davamı və hətta adına uyğun olaraq bu əsərin epiloqu təsirini bağışlayır. Həqiqətən də, “Epiloq” adlandırılan bu əsər əvvəlki poemanın tərkibinə daxil olmaqla daha çox məzmun qazanar və əsl bədii mahiyyətini tapır. Əvvəlki poemada müəllif daha çox ümummilli liderin həyat və fəaliyyət yoluna nəzər salırsa, bu əsərində görkəmli şəxsiyyətin fiziki itkisindən doğan kədəri, eləcə də mənəvi varlığı və əbədiyaşarlığını əks etdirmişdir. Həm də məhz bu struktur imkanlarında poemanın qəhrəmanı – xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin əzəmətli obrazı tam və təkmil şəkildə yaradılmış olmuşdur.
Beləliklə, Azərbaycanın xalqının xilaskar oğlu Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazının yaradıldığı çoxsaylı bədii nümunələr arasında Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən olan Ələsgər Nehrəmlinin də qiymətli əsərləri yer alır. Həmin dövrün müasirlərindən olan şair Ələsgər Nehrəmli poema və lirik əsərlərində Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqının xilası və qurtuluşu yolunda çəkdiyi min bir zəhməti, misilsiz xidmətləri və s. əks etdirmiş, müdrik və xilaskar bir şəxsiyyətin əzəmətli obrazını yaratmaqla da ədəbiyyatımızın obrazlar qalareyasını zənginləşdirmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin şöbə müdiri,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent

Baxış sayı: 220
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-07-2023 19:57 | Bölmə: Ədəbiyyat

Yaşadığımız 2023-cü ildə Azərbaycan xalqının xilaskar oğlu, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 ili böyük coşqu ilə qeyd edilir. Yaşadığımız həyatın obrazlı salnaməsi hesab olunan bədii ədəbiyyatımızda da Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazı yaradılmış, nəsillərə örnək olan əməli fəaliyyəti əks etdirilmişdir. Dahi şəxsiyyətə ümumxalq məhəbbətini əks etdirən şairlərimizdən biri də Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən biri olan Ələsgər Nehrəmlidir.
Ələsgər Nehrəmli daha çox lirik şeir ustasıdır. Şair lirik şeir yaradıcılığında daha çox tanınıb. Hətta şairin xalq şeiri tərzində yazdığı əsərlər ədəbiyyatşünaslar və söz adamları tərəfindən çox bəyənilib və yüksək qiymətləndirilib. Onun yaradıcılığında poemalar da əsaslı yer tutub. Bir sıra mövzulara müraciət edən şair Azərbaycanın xilaskarı və əbədi lideri Heydər Əliyevin də mənalı ömür və mübarizə yoluna həsr olunan poemalar ərsəyə gətirib. Ümumiyyətlə, Ələsgər Negrəmlinin “Heydərnamə”, “Epiloq”, “Od oğulları”, “Əhməd və Tahirə”, “Alın yazısı”, “Qum qalanın oğulları”, “İstedadın taleyi” kimi poemaları mövzu müxtəlifliyilə Naxçıvanda poema yaraıcılığının zənginləşməsinə xidmət etmişdir.
Qocaman söz adamlarından olan Ələsgər Nehrəmlinin “Heydərnamə” poeması Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 80-ci ildönümü ərəfəsində qələmə alınıb. Poemada Ulu Öndər Heydər Əliyevin misilsiz dövlətçilik xidmətləri və Azərbaycan xalqının bu görkəmli şəxsiyyətə böyük məhəbbəti başlıca yer alıb. “Proloq”, “Heydərin Vətən sevgisi”, “Heydər dühasıyla ucalır vətən”, “Xalqın sevgisinə layiqsiniz”, “Çünki öndə gedən o Heydər oldu”, “Səni çox axtardı gözü xalqımın”, “Səni qucaqladı belə Naxçıvan”, “Yaxşı ki qayıtdın Azərbaycana”, “Heydərin inamlı yüksəliş yolu”, “Heydərin İlhamlı yüksəliş yolu”, “Xalqın vuran gözüdür, Vuran ürəyi Heydər” kimi bölmələrdən ibarətdir. Eyni mövzuda və yaxın məzmunda yazılmış ayrı-yrı şeir nümunələrini xatırladır əsər. Hətta şeirlərin yazılma tarixinə diqqət etdikdə bunu daha yaxından və aydın görmək də mümkündür. Lakin şeirlərin tarixi-xronoloji ardıcıllığa malik olması, məzmun əhatəsi və ideya əlaqələnməsi poema adlanmasına xələl gətirmir. Şair Ulu Öndərin misilsiz şəxsiyyəti və əzəmətli obrazını yaradır. Mənsub olduğu ölkəsini, millətini hər cür bəlalardan xilasedən böyük xilaskar kimi Heydər Əliyev fenomenini oxucusuna təqdim və təsvir edir. Onun misislsiz xidmətləri böyük bir xilaskarlıq missiyası və mücadiləsi kimi əzəmətli yerini tapır. əsərin “Heydər dühasıyla ucalır Vətən” bölməsində müəllif Heydər Əliyev-Azərbaycan qoşalığını poetik biçimdə məharətlə ifadə etmişdir:
Azərbaycan Vətənim, namusum, qeyrətimdir,
Onu quran, yaradan öz xalqım, millətimdir.
...O, Heydər dühasıdır, sənin görən gözlərin,
Xoşbəxtliyə yol açır tükənməyən hünərin və s.
Əsərdə dahi lider Heydər Əliyevin 1969-cu il iyulun 22-də siyasi hakimiyyətə - rəhbərliyə gəlməsindən, Azərbaycanda böyük dövlətçilik mücadiləsi aparmasından, ölkənin, xalqın milli inkişafına yön verən çoxşaxəli fəaliyyətindən poetik şəkildə bəhs edilmişdir. Şairin yaradıcı məqsədi odur ki, həm müdrik liderin liderlik obrazı və fəaliyyətinin mahiyyəti açılsın, liderlik missiyasının təfərrüatı bəlli olsun, həm də Ulu Öndərin nəhəng, bənzərsiz siması və fenomenal obrazı mücəssəməsini tapsın. Dahi rəhbərin hakimiyyətə gələndən Azərbaycanda həyata keçirdiyi ardıcıl quruculuq işləri onun liderlik missiyasının konstruktiv xarakteri və səciyyəsini təqdim edir. Ulu Öndərin parlayan istedad və qurucu fəaliyyətilə öndə gedərək SSRİ kimi böyük bir ölkənin Siyasi Bürosuna qəbul edilməsi də poemada Azərbaycan xalqının böyük nailiyyəti kimi təqdim edilmiş, “Kremlə sancılan Türk Bayrağı”nın əzəmətli obrazından bəhs edilmişdir. Şair Ə.Nehrəmli bu baxımdan yazır:
Xalqın dilin, dinin, mənəviyyatın,
Çox zəngin folklorun, ədəbiyyatın,
Dünyaya səs salan mədəniyyətin,
Hər yerdə tanıdan çox səfər oldu,
Çünki öndə gedən O, Heydər oldu!
Əsərdə Azərbaycanın 80-ci illərin sonu - 90-cı illərin əvvəllərində ictimai-siyasi prosesləri, nankor və xain erməni millətçilərinin Azərbaycan ərazilərinə işğalçı hücumları konteksində müdrik liderə olan xaqlın təkidli çağırış və müraciətləri yer alaraq Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ictimai-mənəvi ehtiyacı təqdim etmişdir. Müəllif erməni şovinistlərinə “qulp tutan” ozamankı SSRİ rəhbəri M.Qorbaçovun azərbaycanlılara qarşı xain mövqeyi, Dağlıq Qarabağ və ətrafı rayonlar məsələsində erməni tərəfinə xaincə göstərdiyi dəstək, 1990-cı ilin 20 yanvarında SSRİ dövlətinə canı, qanı və hər cür zəhməti, əməyi, sərvətilə dayaq durmuş, misilsiz xidmətlər göstərmiş Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi qanlı cinayət və s. əhatəsində xalqın müdrik və uzaqgörən övladına - Heydər Əliyevə olan ümummilli ehtiyacı əks etdirmişdir. Müəllif bir tərəfdən konkret dövrün ictimai-siyasi hadisələrini əks etdirib oxucularına məlum edir, ədəbi yaddaşa daşıyır, digər tərəfdən dahi liderin şəxiyyətinə olan milli-mənəvi ehtiyac və zərurəti, daha doğrusu və dəqiqi, xalqın təkidli tələbi ilə onun siyasi hakimiyyıtı gəlişini əks etdirirdi. Dahi liderin 20 yanvar hadisələrindən sonra Azərbaycana qayıdışı, ölkəyə rəhbərlik edən satqın rəhbərlər tərəfindən bu görkəmli şəxsiyyətin vaxtilə qurub-yaratdığı ölkənin paytaxtı Bakı şəhərinə düşməsinə maneçilik törədilməsi və xalqın böyük oğlunun mübarək qədəmlərilə dos-doğma vətəni, böyüyüb boya-başa çatdığı, o dövrdə düşmənlər tərəfindən hər cür blokadaya salınmış və çətin günlər yaşayan Naxçıvana yol alması kimi tarixi hadisələr əsərdə öz əksini tapmışdır. Belə ki, xalqın böyük oğlu Naxçıvan camaatı tərəfindən böyük bayram əhval-ruhiyyəsilə qarşılanaraq qurbanlar kəsilmiş və şadyanalıq edilmişdir. Heydər Əliyev xalq-rəhbər birliyi əhatəsində doğma Naxçıvanın ən çətin sınaqlardan üzüağ çıxmasına şərait yaratmış, muxtar respublikada böyük müstəqillik hərəkatı və dövlətçilik tədbirləri həyata keçirilmişdir. Xalqın böyük əzmlə əldə etdiyi dövlət müstəqilliyinin əldən getməsi, vətəndaş qarşıdurması və ölkənin parçalanması təhlükəsi anında xalqın təkidli tələbinin Ulu Öndər Heydər Əliyevi siyasi hakimiyyətə dəvət etməsi əsərdə müəllif tərəfdən poetik ustalıqla, bədii əsərə xas poetik təhkiyə ilə təqdim edilmişdir:
Üçrəngli bayrağı ucaltdın yenə,
Müqəddəs himnimdən qabardı sinə.
Naxçıvan səs saldı “Od Ölkəsinə”,
Xalqın göz yaşların silə Naxçıvan,
Səni qucaqladı belə Naxçıvan!
Poemada Heydər Əliyev siyasətinə ləyaqətlə xidmət edən və onu uğurla davam etdirən İlham Əliyevin xidmətləri də təqdim edilmişdir. Əsərin sonundakı “Xalqın görən gözüdür, vuran ürəyi Heydər” hissəsi epiloq təsirini bağışlayr və əsəri ümumiləşdirir.
Müəllifin müdrik lider Heydər Əliyevin vəfatına həsr etdiyi və “ağı” təsirini bağışlayan “Epiloq” adlandırdığı əsər də öz mövzusunda layiqli poemalardan biridir. “Əbədi yaşayır Heydər”, “Sən oldun”, “Heydər ideyası, Heydər zəkası”, “Davam edir Heydər yolu” kimi bölmələr daxilində şair bir xalqın əvəzsiz və nəhəng övladı olan Heydər Əliyev kimi görkəmli bir simanın vəfatından doğan kədəri, ona olan hədsiz sevgi, sayğı və ehtiramı bədii biçimin qüdrətilə ifadə etmişdir:
Bütün dünya tutdu acı xəbəri,
Milyonları boğdu acı bir qəhər.
Saldıq son mənzilə yola Heydəri,
Dünyasını dəyişdi O Ulu Öndər!
Poemanın girişindəki bu hiss, duyğu və kədər notları bizi orta əsrlərin böyük sərkərdəsi Cavanşirin ölümü haqda Davdağın yazdığı ağıya götürür. Hər iki əsərdə xalqın böyük və əvəzsiz övladına olan sevgisi, əvəzedilməz şəxsiyyətlərin itkisindən doğan dərin kədər və sarsıntısı əsas pafosu təşkil etmişdir.
Bu şeirin özünəməxsusluğu ondadır ki, əvvəlki poemanın davamı və hətta adına uyğun olaraq bu əsərin epiloqu təsirini bağışlayır. Həqiqətən də, “Epiloq” adlandırılan bu əsər əvvəlki poemanın tərkibinə daxil olmaqla daha çox məzmun qazanar və əsl bədii mahiyyətini tapır. Əvvəlki poemada müəllif daha çox ümummilli liderin həyat və fəaliyyət yoluna nəzər salırsa, bu əsərində görkəmli şəxsiyyətin fiziki itkisindən doğan kədəri, eləcə də mənəvi varlığı və əbədiyaşarlığını əks etdirmişdir. Həm də məhz bu struktur imkanlarında poemanın qəhrəmanı – xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin əzəmətli obrazı tam və təkmil şəkildə yaradılmış olmuşdur.
Beləliklə, Azərbaycanın xalqının xilaskar oğlu Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazının yaradıldığı çoxsaylı bədii nümunələr arasında Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən olan Ələsgər Nehrəmlinin də qiymətli əsərləri yer alır. Həmin dövrün müasirlərindən olan şair Ələsgər Nehrəmli poema və lirik əsərlərində Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqının xilası və qurtuluşu yolunda çəkdiyi min bir zəhməti, misilsiz xidmətləri və s. əks etdirmiş, müdrik və xilaskar bir şəxsiyyətin əzəmətli obrazını yaratmaqla da ədəbiyyatımızın obrazlar qalareyasını zənginləşdirmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin şöbə müdiri,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent

Baxış sayı: 220
Bölməyə aid digər xəbərlər
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski
7-08-2023, 22:22
Uşaq kitablarının illüstratoru Nikolay Ustinov vəfat edib
13-07-2023, 14:50
“Naxçıvan paremioloji vahidləri: deyimlər, atalar sözləri və məsəllər” kitabının təqdimatı keçirilib
10-07-2023, 19:57
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
7-07-2023, 22:48
QHT Azərbaycanın klassik və müasir ədəbiyyatını təbliğ edəcək
30-06-2023, 23:49
Həmişə sizinlə olan cəhənnəm-Əkbər Qoşalı
28-06-2023, 20:10
İSMAYIL İMANZADƏNİN UŞAQ ŞEİRLƏRİNDƏN İBARƏT “HƏR ÇƏMƏNDƏN BİR ÇİÇƏK” KİTABINA ÖN SÖZ-ADİLƏ NƏZƏROVA
23-06-2023, 20:44
Baş Prokurorluq tərəfindən "Özəl sektorda anti-korrupsiya standartları" mövzusuna həsr olunmuş kitab hazırlanıb
22-06-2023, 22:44
TANINMIŞ ALİMİN “HEYDƏR ƏLİYEV SİYASƏTİ: TARİX VƏ MÜASİRLİK” MONOQRAFİYASI NƏŞR EDİLİB-Ramiz Qasımov
22-06-2023, 22:37
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
10-06-2023, 20:04
AMEA-nın Naxçıvan Bölməsində kitab təqdimatı olub
27-05-2023, 22:21
Detektiv yazar Elbrus Kəlbiyevlə görüş keçirilib
24-05-2023, 00:22
Qərbi Azərbaycanın mədəni-ədəbi mühitinə həsr edilmiş elmi konfrans olub
19-05-2023, 19:17
Nizami Gəncəvi Dühası-Anar Rzayev
18-05-2023, 20:14
“Axtarışlar” jurnalının yeni nömrəsi nəşrdən çıxıb
17-05-2023, 19:52
“Naxçıvanın əlyazmalar xəzinəsi” kitabı nəşr olunub
16-05-2023, 21:02
Yeni nəşr olunmuş iki monoqrafiyanın təqdimatı olub
5-05-2023, 21:54
Əhliman Ərəfsəli doğma kəndində yad edilib
5-05-2023, 21:38
“Elmi əsərlər”in yeni nömrəsi çapdan çıxıb
5-05-2023, 20:34
Əhməd Cavadın Vətən idealı-Ramiz QASIMOV
1-05-2023, 21:21
KAMAL CAMALOV TƏDQİQATÇILIQ VƏ NATİQLİK MƏHARƏTİİLƏ SEÇİLƏN TƏDQİQATÇI ALİMDİR-Əbülfət Pələngov
28-04-2023, 22:44
Vüqar Əhmədi- İbrahim Yusifoğlu
26-04-2023, 21:13
“Şərur rayonunun tarixi” monoqrafiyası nəşr olunub
18-04-2023, 20:48
Gülbəniz Babayeva: "40 ilə yaxın zəngin və məhsuldar yaradıcılıq yolu keçib Vüqar Əhməd"- VÜQAR ƏHMƏD-60
16-04-2023, 01:19
GETMİŞDİM, YENƏ GƏLDİM,,,-İSMAYIL İMANZADƏ MƏRCANLI
9-04-2023, 01:02
MÜSABİQƏ UĞURLA SONA ÇATDI- HEYDƏR ƏLİYEV-100
5-04-2023, 02:27
Yeni monoqrafiya təqdim olunub
1-04-2023, 19:55
Erməni vandalizmindən bəhs edən toplu çapdan çıxıb
29-03-2023, 22:25
QİSAS - hekayə-Rəna Abdullayeva
29-03-2023, 20:09
Həyat çəkib çox sınağa, gah alqışa, gah qınağa, dönüb sözü nur, çırağa...-VÜQAR ƏHMƏD – 60
28-03-2023, 22:45
İlahiyyat İnstitutu növbəti dərsliyini nəşr etdirib
26-03-2023, 21:36
Aqata Kristinin kitabları senzuraya məruz qalıb
15-03-2023, 00:01
85 yaşı tamam olan Anar: “105 il yaşamaq istəyirəm”
14-03-2023, 08:19
Bakıda Mehmet Akif Ersoyun yubileyi keçirildi
8-03-2023, 23:55
Yazıçı Daria Dontsova ərini itirdi
5-03-2023, 02:49
Qənirə Paşayeva tanınmış şair-tərcüməçi İbrahim İlyaslı ilə görüşüb,onu yubileyi münasibəti ilə təbrik edib