12:06 / 05-10-2024
Sumqayıtda Müəllimlər Günü qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
22:55 / 04-10-2024
108 yaşlı Böyük Vətən Müharibəsi veteranı İvan Osadçuk Voronejdə dünyasını dəyişib
22:50 / 04-10-2024
Soçidə Stavropol diyarının sakini ikiqat qətldə şübhəli bilinir
22:35 / 04-10-2024
Tacikistan Rusiyada vətəndaşlarının hüquq və azadlıqlarının pozulduğunu açıqlayıb
22:25 / 04-10-2024
Deputat Gerdt deyib ki, almanlar hakimiyyətdən qlobal müharibənin qarşısını almağı tələb edirlər
22:06 / 04-10-2024
ABŞ astronavtı Dayson Rusiya ilə çarpaz uçuşları davam etdirməyə ümid edir
17:07 / 04-10-2024
Putin hələlik MAQATE rəhbəri ilə görüş keçirməyi planlaşdırmır
17:03 / 04-10-2024
Lazarevski hovuzunda quldurluğa görə ziyarətçi həbs cəzası ilə üzləşib
17:00 / 04-10-2024
Rumıniya Ukraynadan quş əti və yumurta idxalını məhdudlaşdırmaq istəyir
16:52 / 04-10-2024
İranın ali lideri İsrailə hücumu “tamamilə qanuni” adlandırıb
16:48 / 04-10-2024
Lukaşenko: "Belarus münaqişədən sonra Ukraynaya kömək etməyə hazırdır"
16:38 / 04-10-2024
AFP: Hizbullah lideri Nəsrullah müvəqqəti olaraq gizli yerdə dəfn edilib
16:35 / 04-10-2024
“Nature”: dinozavrların ölümünə bir deyil, iki asteroidin düşməsi səbəb olub
09:59 / 04-10-2024
Cəbrayıllılar üçün əlamətdar gün-Aybəniz Rüstəmova
09:55 / 04-10-2024
Moskvada şəxsi skuterlər üçün sürət həddi məsələsi müzakirə olunur
09:52 / 04-10-2024
Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyinin əməkdaşı DPR-də yanğınsöndürən maşınına pilotsuz təyyarənin hücumundan sonra yaralanıb
09:48 / 04-10-2024
RİA Novosti: İsrailin zərbələri səbəbindən Dəməşq-Beyrut magistralında nəqliyyatın hərəkəti dayandırılıb
09:41 / 04-10-2024
"Times": İran 2025-ci ilin aprelinə qədər 10 nüvə başlığına sahib ola bilər
09:14 / 04-10-2024
ƏDƏBİYYAT ÇIRAĞI (İsa Həbibbəyli -75)
09:11 / 04-10-2024
Mavrikiya hakimiyyəti ölkənin müstəmləkəçiliyinin başa çatdığını elan etdi
08:59 / 04-10-2024
Təyyarə sərnişinin vəziyyəti ilə əlaqədar eniş edib
08:53 / 04-10-2024
"Axios": İsrail "Hizbullah"ın varisini məhv etmək üçün Beyruta hücum edib
08:50 / 04-10-2024
Rus dilində danışdığına görə az qala tərcüməçiyə hücum çəkəcəkmiş
22:52 / 03-10-2024
İlham Əliyev Zəngilan şəhərində 104 mənzilli yaşayış kompleksinin tikintisi ilə tanış olub
22:49 / 03-10-2024
İlham Əliyev Cəbrayıl şəhərində Mehdi Mehdizadə adına tam orta məktəbin binasının açılışında iştirak edib
22:38 / 03-10-2024
İlham Əliyev Cəbrayıl rayonunun Horovlu kəndində fərdi evlərin və sosial obyektlərin tikintisi ilə tanış olub
22:26 / 03-10-2024
Polis divanda kişi meyiti tapıb
21:37 / 03-10-2024
Naxçıvan Muxtar Respublikası rayonlarının tarixi kitablarının təqdimatı olub
21:27 / 03-10-2024
Finlandiya polisi Rusiya səfirliyinin ərazisində təhlükəsizliyi yoxlayır
21:24 / 03-10-2024
"Bild": İsrail Suriyadakı Rusiya bazası yaxınlığında hava zərbələri endirib
21:20 / 03-10-2024
Gimnaziyada dərs zamanı tavan uçdu
21:17 / 03-10-2024
Stoltenberq ömürlük həbsə layiq ola bilər
19:51 / 03-10-2024
Jurnalist Aleksandr Bunin vəfat edib
19:47 / 03-10-2024
Polis telefonunu avtomobildə unudan sərnişinə kredit götürən taksi sürücüsünü saxlayıb
19:37 / 03-10-2024
İslah koloniyasının binalarından birinin dam örtüyü yanıb
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
Tarix: 10-07-2023 19:57 | Bölmə: Ədəbiyyat
Yaşadığımız 2023-cü ildə Azərbaycan xalqının xilaskar oğlu, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 ili böyük coşqu ilə qeyd edilir. Yaşadığımız həyatın obrazlı salnaməsi hesab olunan bədii ədəbiyyatımızda da Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazı yaradılmış, nəsillərə örnək olan əməli fəaliyyəti əks etdirilmişdir. Dahi şəxsiyyətə ümumxalq məhəbbətini əks etdirən şairlərimizdən biri də Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən biri olan Ələsgər Nehrəmlidir.
Ələsgər Nehrəmli daha çox lirik şeir ustasıdır. Şair lirik şeir yaradıcılığında daha çox tanınıb. Hətta şairin xalq şeiri tərzində yazdığı əsərlər ədəbiyyatşünaslar və söz adamları tərəfindən çox bəyənilib və yüksək qiymətləndirilib. Onun yaradıcılığında poemalar da əsaslı yer tutub. Bir sıra mövzulara müraciət edən şair Azərbaycanın xilaskarı və əbədi lideri Heydər Əliyevin də mənalı ömür və mübarizə yoluna həsr olunan poemalar ərsəyə gətirib. Ümumiyyətlə, Ələsgər Negrəmlinin “Heydərnamə”, “Epiloq”, “Od oğulları”, “Əhməd və Tahirə”, “Alın yazısı”, “Qum qalanın oğulları”, “İstedadın taleyi” kimi poemaları mövzu müxtəlifliyilə Naxçıvanda poema yaraıcılığının zənginləşməsinə xidmət etmişdir.
Qocaman söz adamlarından olan Ələsgər Nehrəmlinin “Heydərnamə” poeması Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 80-ci ildönümü ərəfəsində qələmə alınıb. Poemada Ulu Öndər Heydər Əliyevin misilsiz dövlətçilik xidmətləri və Azərbaycan xalqının bu görkəmli şəxsiyyətə böyük məhəbbəti başlıca yer alıb. “Proloq”, “Heydərin Vətən sevgisi”, “Heydər dühasıyla ucalır vətən”, “Xalqın sevgisinə layiqsiniz”, “Çünki öndə gedən o Heydər oldu”, “Səni çox axtardı gözü xalqımın”, “Səni qucaqladı belə Naxçıvan”, “Yaxşı ki qayıtdın Azərbaycana”, “Heydərin inamlı yüksəliş yolu”, “Heydərin İlhamlı yüksəliş yolu”, “Xalqın vuran gözüdür, Vuran ürəyi Heydər” kimi bölmələrdən ibarətdir. Eyni mövzuda və yaxın məzmunda yazılmış ayrı-yrı şeir nümunələrini xatırladır əsər. Hətta şeirlərin yazılma tarixinə diqqət etdikdə bunu daha yaxından və aydın görmək də mümkündür. Lakin şeirlərin tarixi-xronoloji ardıcıllığa malik olması, məzmun əhatəsi və ideya əlaqələnməsi poema adlanmasına xələl gətirmir. Şair Ulu Öndərin misilsiz şəxsiyyəti və əzəmətli obrazını yaradır. Mənsub olduğu ölkəsini, millətini hər cür bəlalardan xilasedən böyük xilaskar kimi Heydər Əliyev fenomenini oxucusuna təqdim və təsvir edir. Onun misislsiz xidmətləri böyük bir xilaskarlıq missiyası və mücadiləsi kimi əzəmətli yerini tapır. əsərin “Heydər dühasıyla ucalır Vətən” bölməsində müəllif Heydər Əliyev-Azərbaycan qoşalığını poetik biçimdə məharətlə ifadə etmişdir:
Azərbaycan Vətənim, namusum, qeyrətimdir,
Onu quran, yaradan öz xalqım, millətimdir.
...O, Heydər dühasıdır, sənin görən gözlərin,
Xoşbəxtliyə yol açır tükənməyən hünərin və s.
Əsərdə dahi lider Heydər Əliyevin 1969-cu il iyulun 22-də siyasi hakimiyyətə - rəhbərliyə gəlməsindən, Azərbaycanda böyük dövlətçilik mücadiləsi aparmasından, ölkənin, xalqın milli inkişafına yön verən çoxşaxəli fəaliyyətindən poetik şəkildə bəhs edilmişdir. Şairin yaradıcı məqsədi odur ki, həm müdrik liderin liderlik obrazı və fəaliyyətinin mahiyyəti açılsın, liderlik missiyasının təfərrüatı bəlli olsun, həm də Ulu Öndərin nəhəng, bənzərsiz siması və fenomenal obrazı mücəssəməsini tapsın. Dahi rəhbərin hakimiyyətə gələndən Azərbaycanda həyata keçirdiyi ardıcıl quruculuq işləri onun liderlik missiyasının konstruktiv xarakteri və səciyyəsini təqdim edir. Ulu Öndərin parlayan istedad və qurucu fəaliyyətilə öndə gedərək SSRİ kimi böyük bir ölkənin Siyasi Bürosuna qəbul edilməsi də poemada Azərbaycan xalqının böyük nailiyyəti kimi təqdim edilmiş, “Kremlə sancılan Türk Bayrağı”nın əzəmətli obrazından bəhs edilmişdir. Şair Ə.Nehrəmli bu baxımdan yazır:
Xalqın dilin, dinin, mənəviyyatın,
Çox zəngin folklorun, ədəbiyyatın,
Dünyaya səs salan mədəniyyətin,
Hər yerdə tanıdan çox səfər oldu,
Çünki öndə gedən O, Heydər oldu!
Əsərdə Azərbaycanın 80-ci illərin sonu - 90-cı illərin əvvəllərində ictimai-siyasi prosesləri, nankor və xain erməni millətçilərinin Azərbaycan ərazilərinə işğalçı hücumları konteksində müdrik liderə olan xaqlın təkidli çağırış və müraciətləri yer alaraq Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ictimai-mənəvi ehtiyacı təqdim etmişdir. Müəllif erməni şovinistlərinə “qulp tutan” ozamankı SSRİ rəhbəri M.Qorbaçovun azərbaycanlılara qarşı xain mövqeyi, Dağlıq Qarabağ və ətrafı rayonlar məsələsində erməni tərəfinə xaincə göstərdiyi dəstək, 1990-cı ilin 20 yanvarında SSRİ dövlətinə canı, qanı və hər cür zəhməti, əməyi, sərvətilə dayaq durmuş, misilsiz xidmətlər göstərmiş Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi qanlı cinayət və s. əhatəsində xalqın müdrik və uzaqgörən övladına - Heydər Əliyevə olan ümummilli ehtiyacı əks etdirmişdir. Müəllif bir tərəfdən konkret dövrün ictimai-siyasi hadisələrini əks etdirib oxucularına məlum edir, ədəbi yaddaşa daşıyır, digər tərəfdən dahi liderin şəxiyyətinə olan milli-mənəvi ehtiyac və zərurəti, daha doğrusu və dəqiqi, xalqın təkidli tələbi ilə onun siyasi hakimiyyıtı gəlişini əks etdirirdi. Dahi liderin 20 yanvar hadisələrindən sonra Azərbaycana qayıdışı, ölkəyə rəhbərlik edən satqın rəhbərlər tərəfindən bu görkəmli şəxsiyyətin vaxtilə qurub-yaratdığı ölkənin paytaxtı Bakı şəhərinə düşməsinə maneçilik törədilməsi və xalqın böyük oğlunun mübarək qədəmlərilə dos-doğma vətəni, böyüyüb boya-başa çatdığı, o dövrdə düşmənlər tərəfindən hər cür blokadaya salınmış və çətin günlər yaşayan Naxçıvana yol alması kimi tarixi hadisələr əsərdə öz əksini tapmışdır. Belə ki, xalqın böyük oğlu Naxçıvan camaatı tərəfindən böyük bayram əhval-ruhiyyəsilə qarşılanaraq qurbanlar kəsilmiş və şadyanalıq edilmişdir. Heydər Əliyev xalq-rəhbər birliyi əhatəsində doğma Naxçıvanın ən çətin sınaqlardan üzüağ çıxmasına şərait yaratmış, muxtar respublikada böyük müstəqillik hərəkatı və dövlətçilik tədbirləri həyata keçirilmişdir. Xalqın böyük əzmlə əldə etdiyi dövlət müstəqilliyinin əldən getməsi, vətəndaş qarşıdurması və ölkənin parçalanması təhlükəsi anında xalqın təkidli tələbinin Ulu Öndər Heydər Əliyevi siyasi hakimiyyətə dəvət etməsi əsərdə müəllif tərəfdən poetik ustalıqla, bədii əsərə xas poetik təhkiyə ilə təqdim edilmişdir:
Üçrəngli bayrağı ucaltdın yenə,
Müqəddəs himnimdən qabardı sinə.
Naxçıvan səs saldı “Od Ölkəsinə”,
Xalqın göz yaşların silə Naxçıvan,
Səni qucaqladı belə Naxçıvan!
Poemada Heydər Əliyev siyasətinə ləyaqətlə xidmət edən və onu uğurla davam etdirən İlham Əliyevin xidmətləri də təqdim edilmişdir. Əsərin sonundakı “Xalqın görən gözüdür, vuran ürəyi Heydər” hissəsi epiloq təsirini bağışlayr və əsəri ümumiləşdirir.
Müəllifin müdrik lider Heydər Əliyevin vəfatına həsr etdiyi və “ağı” təsirini bağışlayan “Epiloq” adlandırdığı əsər də öz mövzusunda layiqli poemalardan biridir. “Əbədi yaşayır Heydər”, “Sən oldun”, “Heydər ideyası, Heydər zəkası”, “Davam edir Heydər yolu” kimi bölmələr daxilində şair bir xalqın əvəzsiz və nəhəng övladı olan Heydər Əliyev kimi görkəmli bir simanın vəfatından doğan kədəri, ona olan hədsiz sevgi, sayğı və ehtiramı bədii biçimin qüdrətilə ifadə etmişdir:
Bütün dünya tutdu acı xəbəri,
Milyonları boğdu acı bir qəhər.
Saldıq son mənzilə yola Heydəri,
Dünyasını dəyişdi O Ulu Öndər!
Poemanın girişindəki bu hiss, duyğu və kədər notları bizi orta əsrlərin böyük sərkərdəsi Cavanşirin ölümü haqda Davdağın yazdığı ağıya götürür. Hər iki əsərdə xalqın böyük və əvəzsiz övladına olan sevgisi, əvəzedilməz şəxsiyyətlərin itkisindən doğan dərin kədər və sarsıntısı əsas pafosu təşkil etmişdir.
Bu şeirin özünəməxsusluğu ondadır ki, əvvəlki poemanın davamı və hətta adına uyğun olaraq bu əsərin epiloqu təsirini bağışlayır. Həqiqətən də, “Epiloq” adlandırılan bu əsər əvvəlki poemanın tərkibinə daxil olmaqla daha çox məzmun qazanar və əsl bədii mahiyyətini tapır. Əvvəlki poemada müəllif daha çox ümummilli liderin həyat və fəaliyyət yoluna nəzər salırsa, bu əsərində görkəmli şəxsiyyətin fiziki itkisindən doğan kədəri, eləcə də mənəvi varlığı və əbədiyaşarlığını əks etdirmişdir. Həm də məhz bu struktur imkanlarında poemanın qəhrəmanı – xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin əzəmətli obrazı tam və təkmil şəkildə yaradılmış olmuşdur.
Beləliklə, Azərbaycanın xalqının xilaskar oğlu Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazının yaradıldığı çoxsaylı bədii nümunələr arasında Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən olan Ələsgər Nehrəmlinin də qiymətli əsərləri yer alır. Həmin dövrün müasirlərindən olan şair Ələsgər Nehrəmli poema və lirik əsərlərində Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqının xilası və qurtuluşu yolunda çəkdiyi min bir zəhməti, misilsiz xidmətləri və s. əks etdirmiş, müdrik və xilaskar bir şəxsiyyətin əzəmətli obrazını yaratmaqla da ədəbiyyatımızın obrazlar qalareyasını zənginləşdirmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin şöbə müdiri,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 1 178
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-07-2023 19:57 | Bölmə: Ədəbiyyat
Yaşadığımız 2023-cü ildə Azərbaycan xalqının xilaskar oğlu, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 ili böyük coşqu ilə qeyd edilir. Yaşadığımız həyatın obrazlı salnaməsi hesab olunan bədii ədəbiyyatımızda da Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazı yaradılmış, nəsillərə örnək olan əməli fəaliyyəti əks etdirilmişdir. Dahi şəxsiyyətə ümumxalq məhəbbətini əks etdirən şairlərimizdən biri də Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən biri olan Ələsgər Nehrəmlidir.
Ələsgər Nehrəmli daha çox lirik şeir ustasıdır. Şair lirik şeir yaradıcılığında daha çox tanınıb. Hətta şairin xalq şeiri tərzində yazdığı əsərlər ədəbiyyatşünaslar və söz adamları tərəfindən çox bəyənilib və yüksək qiymətləndirilib. Onun yaradıcılığında poemalar da əsaslı yer tutub. Bir sıra mövzulara müraciət edən şair Azərbaycanın xilaskarı və əbədi lideri Heydər Əliyevin də mənalı ömür və mübarizə yoluna həsr olunan poemalar ərsəyə gətirib. Ümumiyyətlə, Ələsgər Negrəmlinin “Heydərnamə”, “Epiloq”, “Od oğulları”, “Əhməd və Tahirə”, “Alın yazısı”, “Qum qalanın oğulları”, “İstedadın taleyi” kimi poemaları mövzu müxtəlifliyilə Naxçıvanda poema yaraıcılığının zənginləşməsinə xidmət etmişdir.
Qocaman söz adamlarından olan Ələsgər Nehrəmlinin “Heydərnamə” poeması Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 80-ci ildönümü ərəfəsində qələmə alınıb. Poemada Ulu Öndər Heydər Əliyevin misilsiz dövlətçilik xidmətləri və Azərbaycan xalqının bu görkəmli şəxsiyyətə böyük məhəbbəti başlıca yer alıb. “Proloq”, “Heydərin Vətən sevgisi”, “Heydər dühasıyla ucalır vətən”, “Xalqın sevgisinə layiqsiniz”, “Çünki öndə gedən o Heydər oldu”, “Səni çox axtardı gözü xalqımın”, “Səni qucaqladı belə Naxçıvan”, “Yaxşı ki qayıtdın Azərbaycana”, “Heydərin inamlı yüksəliş yolu”, “Heydərin İlhamlı yüksəliş yolu”, “Xalqın vuran gözüdür, Vuran ürəyi Heydər” kimi bölmələrdən ibarətdir. Eyni mövzuda və yaxın məzmunda yazılmış ayrı-yrı şeir nümunələrini xatırladır əsər. Hətta şeirlərin yazılma tarixinə diqqət etdikdə bunu daha yaxından və aydın görmək də mümkündür. Lakin şeirlərin tarixi-xronoloji ardıcıllığa malik olması, məzmun əhatəsi və ideya əlaqələnməsi poema adlanmasına xələl gətirmir. Şair Ulu Öndərin misilsiz şəxsiyyəti və əzəmətli obrazını yaradır. Mənsub olduğu ölkəsini, millətini hər cür bəlalardan xilasedən böyük xilaskar kimi Heydər Əliyev fenomenini oxucusuna təqdim və təsvir edir. Onun misislsiz xidmətləri böyük bir xilaskarlıq missiyası və mücadiləsi kimi əzəmətli yerini tapır. əsərin “Heydər dühasıyla ucalır Vətən” bölməsində müəllif Heydər Əliyev-Azərbaycan qoşalığını poetik biçimdə məharətlə ifadə etmişdir:
Azərbaycan Vətənim, namusum, qeyrətimdir,
Onu quran, yaradan öz xalqım, millətimdir.
...O, Heydər dühasıdır, sənin görən gözlərin,
Xoşbəxtliyə yol açır tükənməyən hünərin və s.
Əsərdə dahi lider Heydər Əliyevin 1969-cu il iyulun 22-də siyasi hakimiyyətə - rəhbərliyə gəlməsindən, Azərbaycanda böyük dövlətçilik mücadiləsi aparmasından, ölkənin, xalqın milli inkişafına yön verən çoxşaxəli fəaliyyətindən poetik şəkildə bəhs edilmişdir. Şairin yaradıcı məqsədi odur ki, həm müdrik liderin liderlik obrazı və fəaliyyətinin mahiyyəti açılsın, liderlik missiyasının təfərrüatı bəlli olsun, həm də Ulu Öndərin nəhəng, bənzərsiz siması və fenomenal obrazı mücəssəməsini tapsın. Dahi rəhbərin hakimiyyətə gələndən Azərbaycanda həyata keçirdiyi ardıcıl quruculuq işləri onun liderlik missiyasının konstruktiv xarakteri və səciyyəsini təqdim edir. Ulu Öndərin parlayan istedad və qurucu fəaliyyətilə öndə gedərək SSRİ kimi böyük bir ölkənin Siyasi Bürosuna qəbul edilməsi də poemada Azərbaycan xalqının böyük nailiyyəti kimi təqdim edilmiş, “Kremlə sancılan Türk Bayrağı”nın əzəmətli obrazından bəhs edilmişdir. Şair Ə.Nehrəmli bu baxımdan yazır:
Xalqın dilin, dinin, mənəviyyatın,
Çox zəngin folklorun, ədəbiyyatın,
Dünyaya səs salan mədəniyyətin,
Hər yerdə tanıdan çox səfər oldu,
Çünki öndə gedən O, Heydər oldu!
Əsərdə Azərbaycanın 80-ci illərin sonu - 90-cı illərin əvvəllərində ictimai-siyasi prosesləri, nankor və xain erməni millətçilərinin Azərbaycan ərazilərinə işğalçı hücumları konteksində müdrik liderə olan xaqlın təkidli çağırış və müraciətləri yer alaraq Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ictimai-mənəvi ehtiyacı təqdim etmişdir. Müəllif erməni şovinistlərinə “qulp tutan” ozamankı SSRİ rəhbəri M.Qorbaçovun azərbaycanlılara qarşı xain mövqeyi, Dağlıq Qarabağ və ətrafı rayonlar məsələsində erməni tərəfinə xaincə göstərdiyi dəstək, 1990-cı ilin 20 yanvarında SSRİ dövlətinə canı, qanı və hər cür zəhməti, əməyi, sərvətilə dayaq durmuş, misilsiz xidmətlər göstərmiş Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi qanlı cinayət və s. əhatəsində xalqın müdrik və uzaqgörən övladına - Heydər Əliyevə olan ümummilli ehtiyacı əks etdirmişdir. Müəllif bir tərəfdən konkret dövrün ictimai-siyasi hadisələrini əks etdirib oxucularına məlum edir, ədəbi yaddaşa daşıyır, digər tərəfdən dahi liderin şəxiyyətinə olan milli-mənəvi ehtiyac və zərurəti, daha doğrusu və dəqiqi, xalqın təkidli tələbi ilə onun siyasi hakimiyyıtı gəlişini əks etdirirdi. Dahi liderin 20 yanvar hadisələrindən sonra Azərbaycana qayıdışı, ölkəyə rəhbərlik edən satqın rəhbərlər tərəfindən bu görkəmli şəxsiyyətin vaxtilə qurub-yaratdığı ölkənin paytaxtı Bakı şəhərinə düşməsinə maneçilik törədilməsi və xalqın böyük oğlunun mübarək qədəmlərilə dos-doğma vətəni, böyüyüb boya-başa çatdığı, o dövrdə düşmənlər tərəfindən hər cür blokadaya salınmış və çətin günlər yaşayan Naxçıvana yol alması kimi tarixi hadisələr əsərdə öz əksini tapmışdır. Belə ki, xalqın böyük oğlu Naxçıvan camaatı tərəfindən böyük bayram əhval-ruhiyyəsilə qarşılanaraq qurbanlar kəsilmiş və şadyanalıq edilmişdir. Heydər Əliyev xalq-rəhbər birliyi əhatəsində doğma Naxçıvanın ən çətin sınaqlardan üzüağ çıxmasına şərait yaratmış, muxtar respublikada böyük müstəqillik hərəkatı və dövlətçilik tədbirləri həyata keçirilmişdir. Xalqın böyük əzmlə əldə etdiyi dövlət müstəqilliyinin əldən getməsi, vətəndaş qarşıdurması və ölkənin parçalanması təhlükəsi anında xalqın təkidli tələbinin Ulu Öndər Heydər Əliyevi siyasi hakimiyyətə dəvət etməsi əsərdə müəllif tərəfdən poetik ustalıqla, bədii əsərə xas poetik təhkiyə ilə təqdim edilmişdir:
Üçrəngli bayrağı ucaltdın yenə,
Müqəddəs himnimdən qabardı sinə.
Naxçıvan səs saldı “Od Ölkəsinə”,
Xalqın göz yaşların silə Naxçıvan,
Səni qucaqladı belə Naxçıvan!
Poemada Heydər Əliyev siyasətinə ləyaqətlə xidmət edən və onu uğurla davam etdirən İlham Əliyevin xidmətləri də təqdim edilmişdir. Əsərin sonundakı “Xalqın görən gözüdür, vuran ürəyi Heydər” hissəsi epiloq təsirini bağışlayr və əsəri ümumiləşdirir.
Müəllifin müdrik lider Heydər Əliyevin vəfatına həsr etdiyi və “ağı” təsirini bağışlayan “Epiloq” adlandırdığı əsər də öz mövzusunda layiqli poemalardan biridir. “Əbədi yaşayır Heydər”, “Sən oldun”, “Heydər ideyası, Heydər zəkası”, “Davam edir Heydər yolu” kimi bölmələr daxilində şair bir xalqın əvəzsiz və nəhəng övladı olan Heydər Əliyev kimi görkəmli bir simanın vəfatından doğan kədəri, ona olan hədsiz sevgi, sayğı və ehtiramı bədii biçimin qüdrətilə ifadə etmişdir:
Bütün dünya tutdu acı xəbəri,
Milyonları boğdu acı bir qəhər.
Saldıq son mənzilə yola Heydəri,
Dünyasını dəyişdi O Ulu Öndər!
Poemanın girişindəki bu hiss, duyğu və kədər notları bizi orta əsrlərin böyük sərkərdəsi Cavanşirin ölümü haqda Davdağın yazdığı ağıya götürür. Hər iki əsərdə xalqın böyük və əvəzsiz övladına olan sevgisi, əvəzedilməz şəxsiyyətlərin itkisindən doğan dərin kədər və sarsıntısı əsas pafosu təşkil etmişdir.
Bu şeirin özünəməxsusluğu ondadır ki, əvvəlki poemanın davamı və hətta adına uyğun olaraq bu əsərin epiloqu təsirini bağışlayır. Həqiqətən də, “Epiloq” adlandırılan bu əsər əvvəlki poemanın tərkibinə daxil olmaqla daha çox məzmun qazanar və əsl bədii mahiyyətini tapır. Əvvəlki poemada müəllif daha çox ümummilli liderin həyat və fəaliyyət yoluna nəzər salırsa, bu əsərində görkəmli şəxsiyyətin fiziki itkisindən doğan kədəri, eləcə də mənəvi varlığı və əbədiyaşarlığını əks etdirmişdir. Həm də məhz bu struktur imkanlarında poemanın qəhrəmanı – xalqın böyük oğlu Heydər Əliyevin əzəmətli obrazı tam və təkmil şəkildə yaradılmış olmuşdur.
Beləliklə, Azərbaycanın xalqının xilaskar oğlu Heydər Əliyevin möhtəşəm obrazının yaradıldığı çoxsaylı bədii nümunələr arasında Naxçıvan ədəbi mühitinin istedadlı nümayəndələrindən olan Ələsgər Nehrəmlinin də qiymətli əsərləri yer alır. Həmin dövrün müasirlərindən olan şair Ələsgər Nehrəmli poema və lirik əsərlərində Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqının xilası və qurtuluşu yolunda çəkdiyi min bir zəhməti, misilsiz xidmətləri və s. əks etdirmiş, müdrik və xilaskar bir şəxsiyyətin əzəmətli obrazını yaratmaqla da ədəbiyyatımızın obrazlar qalareyasını zənginləşdirmişdir.
Ramiz QASIMOV,
AMEA Naxçıvan Bölməsinin şöbə müdiri,
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 1 178
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 09:14
ƏDƏBİYYAT ÇIRAĞI (İsa Həbibbəyli -75)
28-09-2024, 21:57
Onu "Türk dünyasının sevilən qızı" adlandırırdılar
28-09-2024, 21:51
Vüqar Əhməd: "Allahımızın üzü dönüb"
2-08-2024, 14:53
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu yeni layihənin icrasına başlayıb
1-08-2024, 13:22
“Cəfər Cabbarlı - ədəbiyyatımızın böyük sənət fədaisi” adlı layihənin icrasına başlanılıb
12-06-2024, 23:33
Professor Mahirə Hüseynova Turan Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib
9-06-2024, 15:53
"Zəfəri yaşadanlar” kitabının təqdimat mərasimindən-VİDEO+FOTOLAR
6-06-2024, 14:52
Sumqayıtda Mikayıl Müşfiqin anım mərasimi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
1-05-2024, 21:08
Rusiya yazıçılarının kitablarının 170-dən çox nadir nəşri Avropa kitabxanalarından yoxa çıxıb
27-04-2024, 00:42
ƏZƏL-AXIR SÖZ QALACAQ DÜNYADA
26-04-2024, 11:47
AMEA NİZAMİ GƏNCƏVİ ADINA İNSTİTUTUN 90 İLLİYİ
19-04-2024, 12:41
"SUMQAYIT! ƏBƏDİ YAŞA" LAYİHƏSİ mərhum şair Sabir Sarvana həsr olunmuşdu
17-04-2024, 21:58
ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru Mahirə Hüseynova Dünya Söz Akademiyasının fəxri akademik üzvü seçilib
28-03-2024, 23:35
ZİYALI ÖMRÜNÜN AKKORDLARI...
26-03-2024, 14:48
Şeirlər-İSMAYIL MƏRCANLI İMANZADƏ
7-03-2024, 23:27
VÜQAR,ƏHMƏD TÜRKSOY- UN QIZIL MEDALI İLƏ TƏLTİF OLUNUB
7-03-2024, 23:12
Kostomarov "Qanqster Peterburq" serialından mahnı oxudu
11-02-2024, 00:49
Sumqayıtda şair Sabir Yusifoğlunun xatirə gecəsi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-01-2024, 14:54
Dramaturq Aleksandr Gelmanı avtomobil vurub
26-12-2023, 20:56
Jurnalist və yazıçı Valeri Şamşurin vəfat edib
21-12-2023, 23:29
BACI İTİRMİŞƏM-VÜQAR ƏHMƏD
19-12-2023, 15:51
“Ərəb mənbələrində azərbaycanlı alim və ədiblər (VII-XVII əsrlər)” adlı kitab nəşr olunub
19-12-2023, 15:05
Təhlükəsizlik qüvvələri Akuninin kitablarını nəşr edən nəşriyyata gəlib
30-11-2023, 23:25
BİR ŞAİR YAŞAYIR MİNGƏÇEVİRDƏ...
28-11-2023, 16:41
Ankarada Sadiq Qurbanovun kitabının təqdimatı olub – FOTO
27-11-2023, 10:45
İrlandiyalı Pol Linç 2023-cü il üçün "Man Booke"r mükafatını qazandı
1-11-2023, 11:19
Buninin qardaşı qızı 100 yaşında dünyasını dəyişib
18-10-2023, 21:25
ŞAİRİN OXUCULAR QARŞISINDA POETİK HESABATI
16-10-2023, 14:46
Əlyazma kolleksiyaları oxuculara virtual təqdim olunur
15-10-2023, 22:09
Şair və rəssam Qavriil Lubnin vəfat edib
4-10-2023, 20:34
“Heydər Əliyev: tariximizdə və taleyimizdə” kitabının təqdimatı olub
24-09-2023, 20:54
AMEA Naxçıvan Bölməsində Məhəmmədhüseyn Şəhriyara həsr olunmuş konfrans
22-09-2023, 21:09
Qərbi Azərbaycan haqqında kitabın və sosioloji-tədqiqatın nəticələri ilə bağlı hesabatın təqdimatı keçirilib
13-09-2023, 15:11
Seyfəddin Dağlının “Gəcil qapısı” pomanının təqdimatı Keçirilib
10-09-2023, 00:17
“Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika elmi konfransının materialları çapdan çıxıb
3-09-2023, 22:18
YAZARLAR MƏDƏNİYYƏT İŞÇİLƏRİNİ MƏFTUN ETDİLƏR
15-08-2023, 00:28
ƏBÜLFƏT HƏSƏNOĞLU-ŞEİRLƏR
8-08-2023, 18:16
Vəfat etmiş tərcüməçi və yazıçı Leonid Volodarski
7-08-2023, 22:22
Uşaq kitablarının illüstratoru Nikolay Ustinov vəfat edib
13-07-2023, 14:50
“Naxçıvan paremioloji vahidləri: deyimlər, atalar sözləri və məsəllər” kitabının təqdimatı keçirilib
10-07-2023, 19:57
O, HEYDƏR DÜHASIDIR-Ramiz QASIMOV
7-07-2023, 22:48
QHT Azərbaycanın klassik və müasir ədəbiyyatını təbliğ edəcək
30-06-2023, 23:49
Həmişə sizinlə olan cəhənnəm-Əkbər Qoşalı
28-06-2023, 20:10
İSMAYIL İMANZADƏNİN UŞAQ ŞEİRLƏRİNDƏN İBARƏT “HƏR ÇƏMƏNDƏN BİR ÇİÇƏK” KİTABINA ÖN SÖZ-ADİLƏ NƏZƏROVA
23-06-2023, 20:44
Baş Prokurorluq tərəfindən "Özəl sektorda anti-korrupsiya standartları" mövzusuna həsr olunmuş kitab hazırlanıb