01:03 / 26-01-2022
İraqda parlament sədrinin iqamətgahına raket atıldı
00:54 / 26-01-2022
“Gömrük sistemində islahatlar: nəticələr, perspektivlər” mövzusunda təlim yekunlaşıb
00:43 / 26-01-2022
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Fatma Səttarovanı 100 illik yubileyi münasibətilə təbrik edib
00:19 / 26-01-2022
Könül Nurullayeva AŞPA-nın plenar sessiyasında təkliflər irəli sürüb
00:09 / 26-01-2022
Şahin İsmayılov: “Bu dəyərlərin yetişən gənc nəsil arasında təbliği olduqca vacibdir”
23:48 / 25-01-2022
İlham Əliyev Zelenskiyə zəng etdi
23:45 / 25-01-2022
Kiyev Xorvatiya prezidentinin Ukrayna əleyhinə bəyanatlarına görə üzr istəməsini tələb edib
23:42 / 25-01-2022
Naxçıvan Muxtar Respublikası Güləş Federasiyasının yekun iclası keçirilib
23:37 / 25-01-2022
Bruney sultanının qızının bir həftə davam edən toyu başa çatıb
23:33 / 25-01-2022
Ağ Ev: Baydenin Ukraynaya qoşun göndərməyə nə marağı, nə də arzusu var
23:26 / 25-01-2022
Görkəmli şair Nazim Hikmətin anadan olmasının 120 illiyi qeyd edilib
23:16 / 25-01-2022
Əməkdar məşqçi koronavirusdan vəfat etdi - Foto
23:11 / 25-01-2022
Ölmüş kimi qeydiyyata alıb pensiyasını kəsdilər - Video
23:04 / 25-01-2022
Türkiyədə polis əməliyyat keçirdi - Üç azərbaycanlı qadın saxlanıldı
21:16 / 25-01-2022
Peterburqda Üzeyir Hacıbəylinin heykəli ucaldılacaq
21:15 / 25-01-2022
“Qarabağ” Antalyada heç-heçə etdi
21:12 / 25-01-2022
“Heç bir NATO üzvü Ukraynaya qoşun göndərməyə hazır deyil” - Conson
21:03 / 25-01-2022
QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin rəhbərliyinin Türkiyəyə rəsmi səfəri başlayıb
20:55 / 25-01-2022
Zakir Həsənov Baqeri ilə görüşdü - Fotolar
20:52 / 25-01-2022
Şəhriyar Məmmədyarov uduzdu
20:49 / 25-01-2022
Gömrük Sərnişin Məlumat Mərkəzinin açılışı oldu - Fotolar
20:43 / 25-01-2022
Prezidentlə Fatma Səttarovanın səmimi söhbəti - Video
20:40 / 25-01-2022
“Yoluxma sayı artır” - Əhaliyə çağırış
20:35 / 25-01-2022
Prezidentin Təhlükəsizlik Xidmətinin idarə rəisi vəfat etdi - Foto
20:31 / 25-01-2022
Masallı rayon Mərkəzi Xəstəxanasının həkim kollektivi Masallının qaziləri ilə görüş keçirib
00:48 / 25-01-2022
“Daşaltı əməliyyatı”ndan 30 il ötür
00:45 / 25-01-2022
“Vəziyyət nəzarət altındadır” - Zelenski
00:42 / 25-01-2022
“Sarkisyan istefadan 3 saat əvvəl mənə zəng etdi” - Paşinyan
00:30 / 25-01-2022
Gömrükdə yük maşınları belə yoxlanılacaq - Səfər Mehdiyev açıqladı
00:20 / 25-01-2022
Yazıçı Əbülfət Misiroğlunun izahat naməsi - Akif Əli yazır
“Bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam” - Nefroloq Rəşid Mahmudov
Tarix: 19-08-2021 09:47 | Bölmə: Müsahibə
Dünyada ən çox rast gəlinən xəstəliklər sırasında böyrəklə bağlı problemlər heç şübhəsiz ön sıralarda yer alır. Azərbaycanda da vəziyyət fərqli deyil. Yaxınlarımız arasında böyrək xəstəliklərindən əziyyət çəkən xeyli insan var. Mövzunun aktuallığını nəzərə alıb həkim-nefroloq Rəşid Mahmudovla söhbət apardıq.
-Rəşid bəy, öncə sizi yaxından tanıyaq. Təhsiliniz və peşə fəaliyyətinizlə bağlı məlumat verərdiniz.
-Mən Azərbaycan Tibb Universitetini bitirmişəm. Türkiyənin Ankara şəhərində, Qazi universitetində kurs keçmişəm. 12 ildir həkim nefroloq kimi böyrək xəstəlikləri, böyrək-sidik problemlərinin müayinə və müalicəsi ilə məşğul oluram.
-Azərbaycanda kimdəsə böyrək problemi olanda niyə nefroloqa deyil, adətən uroloqa müraciət olunur? Onların əsas fərqi nədədir?
-Azərbaycanda böyrək deyiləndə uroloq yada düşür, nəinki nefroloq. Çünki nefrologiya urologiya qədər tanınmayıb, inkişaf etməyib. Amma yüngülündən ən ağırına qədər hər hansı bir böyrək xəstəliyi zamanı ilk növbədə nefroloqa müraciət olunmalıdır. Nefroloqun müayinəsindən sonra əgər təcili əməliyyata göstəriş olarsa, uroloqa müraciət etmək olar. Qısa olaraq belə də ifadə etmək olar. Nefrologiya terapiyanın qoludur. Yəni müalicə prosesini özündə ehtiva edir. Urologiya isə cərrahiyyənin qoludur.
-Həkim, bir orqan kimi böyrəyi necə xarakterizə edərdiniz?
-Ümumiyyətlə böyrək onurğa sütununun yanında yerləşən retroperitoneal orqandır və piyliyin içindədir. Paranefral blokadada olan bir orqandır ki, bu blokada onu müəyyən xarici təsirlərdən qoruyur. Böyrəyin bədəndə bir çox həyati vacib funksiyaları var. Onlardan ən birincisi sidik əmələ gətirmədir. Qanın 30 %-ni böyrək verir. Bədəndə immuniteti gücləndirir. Su, duz, elektrolit, mineral balansını tamamilə normada saxlayır. Ümumiyyətlə isə çox rahat, sakit orqandır. Digər orqanların xəstəlikləri zamanı böyrək heç vaxt ağrı vermir və şübhələndirmir. Əgər böyrəyin özündə daş, kristal olmursa, ağrı verən orqan deyil.
-Necə edək ki, böyrəyimiz sağlam qalsın? Bunun üçün əsas etməli olduğumuz nələrdir?
-Böyrəyin sağlam qalması üçün ilk növbədə ayaqları soyuqdan qorumaq lazımdır və gün ərzində 2 litr, 2 litr yarım, minimum 1 litr yarım maye qəbul etmək lazımdır.
-Dünyanın bəlasına çevrilən Covid 19-u böyrəyində problem olanlar üçün xüsusilə ağır keçirir. Bu nə ilə bağlıdır?
-Ümumiyyətlə virusun böyrəyə təsiri hədsiz problemli olur. Hər hansısa bir virus (qrip, suçiçəyi, qızılca, koronavirus və s.) böyrək fəaliyyətində iltihabi proseslər yaradır, böyrəkdə zülal, leykosit çıxışı yaradır. Bunların müalicə prosesində də böyrək yüklənir. Ona görə də hətta bu xəstəliklər sağalsa belə, böyrəkdə bəzən geridönməz problemlər yarana bilir.
-Bizdə insanlar xalq təbabətini çox sevir. Xalq təbabəti ilə xəstəlik sağaltmaq doğrudurmu və hansısa təhlükəsi varmı?
-Böyrəyin iltihabi xəstəliklərində və böyrək daşlarının müalicəsində xalq təbabəti üsullarından istifadə etmək məsləhətdir. Zülal çıxışı və böyrək çatışmazlığında isə məsləhət deyil, hətta problemi dərinləşdirə bilər. Çünki təbii vasitələr, təbii otlar həm zülalın çıxışını artırır, həm qıcıqlanma verərək kreatinin, kaliumun miqdarını çoxaldır, Əslində isə bizə bunların göstəricilərinin aşağı olması lazımdır. Üstəlik təbii otlar kalsiumu, Vitamin D-ni sidiklə çıxarır. Beləcə xəstədə yaxşılığa doğru heç bir dəyişiklik olmur. Əksinə problem daha da dərinləşir.
-Deviziniz “dializsiz həyat”dır. Amma elə xəstələr olur ki, onlar üçün dializdən başqa çıxış yolu olmur. Bəs dializə başlamış hansısa xəstəni o vəziyyətdən xilas etmək mümkündürmü?
-Əslində mümkündür. Bunu bacarmış ilk və tək həkim olmaq da ayrıca qürurvericidir. Belə ki, keçən il Lənkərandan 65 yaşında bir pasiyentimiz vardı. Deməli bu qadını 220kreatinlə dializə salmışdılar, boğazında da katetr vardı. Biz onu müayinə etdik və məndən xahiş elədi ki, onu dializdən çıxarım. Ölkədə indiyə qədər heç bir həkim xəstəni dializdən çıxarda bilməyib. Biz müalicəyə başladıq və nəticəsini də tezliklə gördük. Artıq bir ildən çoxdur ki, pasiyent dializdən azad olub. Əvvəl kreatini 500-800 arası dəyişirdisə, hazırda kreatin 160-220 arasında dəyişir, heç bir şikayəti yoxdur, çox normal sidiyə gedir, ilk gündən boğazındakı katetr də çıxarılıb. Bir sözlə, böyrək çatışmazlığı, dializ xəstəsi olduğunu tamamilə unudub. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da bildirməliyəm ki, bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam. Şüarımız və məqsədimiz də elə budur: insanlara “dializsiz həyat” bəxş etmək!
-Yeri gəlmişkən, böyrəyin düşməni və dostu olan qida məhsullarının siyahısını sizdən alaq. Nələr böyrəyə faydalıdır, nələr ziyan verir?
-Böyrəyin əsas dostu mayedir. İlıq maye. Meyvələrdən qarpız, şaftalı, ərik, kök, qara gavalı, qızıl əhmədi alması, çuğundur və digərlərinin faydası böyükdür. Maksimum dərəcədə acılı-duzlu qidalardan uzaq durmaq lazımdır. İstiot, soğan, sarımsaq kimi vasitələrin aşırı dərəcədə qəbulu böyrəyə ziyandır.
-Sonda pasiyentlərə müraciətinizi alaq. Bir həkim kimi nə demək istəyirsiniz?
-Çalışın böyrəklərinizi qoruyun. Böyrəyi qorumaq üçün iki şeydən uzaq olun: biri virus xəstəlikləridir, digəri soyuqdur. Bir də ən əsası ayağınızı isti saxlayın.
Baxış sayı: 145
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-08-2021 09:47 | Bölmə: Müsahibə
Dünyada ən çox rast gəlinən xəstəliklər sırasında böyrəklə bağlı problemlər heç şübhəsiz ön sıralarda yer alır. Azərbaycanda da vəziyyət fərqli deyil. Yaxınlarımız arasında böyrək xəstəliklərindən əziyyət çəkən xeyli insan var. Mövzunun aktuallığını nəzərə alıb həkim-nefroloq Rəşid Mahmudovla söhbət apardıq.
-Rəşid bəy, öncə sizi yaxından tanıyaq. Təhsiliniz və peşə fəaliyyətinizlə bağlı məlumat verərdiniz.
-Mən Azərbaycan Tibb Universitetini bitirmişəm. Türkiyənin Ankara şəhərində, Qazi universitetində kurs keçmişəm. 12 ildir həkim nefroloq kimi böyrək xəstəlikləri, böyrək-sidik problemlərinin müayinə və müalicəsi ilə məşğul oluram.
-Azərbaycanda kimdəsə böyrək problemi olanda niyə nefroloqa deyil, adətən uroloqa müraciət olunur? Onların əsas fərqi nədədir?
-Azərbaycanda böyrək deyiləndə uroloq yada düşür, nəinki nefroloq. Çünki nefrologiya urologiya qədər tanınmayıb, inkişaf etməyib. Amma yüngülündən ən ağırına qədər hər hansı bir böyrək xəstəliyi zamanı ilk növbədə nefroloqa müraciət olunmalıdır. Nefroloqun müayinəsindən sonra əgər təcili əməliyyata göstəriş olarsa, uroloqa müraciət etmək olar. Qısa olaraq belə də ifadə etmək olar. Nefrologiya terapiyanın qoludur. Yəni müalicə prosesini özündə ehtiva edir. Urologiya isə cərrahiyyənin qoludur.
-Həkim, bir orqan kimi böyrəyi necə xarakterizə edərdiniz?
-Ümumiyyətlə böyrək onurğa sütununun yanında yerləşən retroperitoneal orqandır və piyliyin içindədir. Paranefral blokadada olan bir orqandır ki, bu blokada onu müəyyən xarici təsirlərdən qoruyur. Böyrəyin bədəndə bir çox həyati vacib funksiyaları var. Onlardan ən birincisi sidik əmələ gətirmədir. Qanın 30 %-ni böyrək verir. Bədəndə immuniteti gücləndirir. Su, duz, elektrolit, mineral balansını tamamilə normada saxlayır. Ümumiyyətlə isə çox rahat, sakit orqandır. Digər orqanların xəstəlikləri zamanı böyrək heç vaxt ağrı vermir və şübhələndirmir. Əgər böyrəyin özündə daş, kristal olmursa, ağrı verən orqan deyil.
-Necə edək ki, böyrəyimiz sağlam qalsın? Bunun üçün əsas etməli olduğumuz nələrdir?
-Böyrəyin sağlam qalması üçün ilk növbədə ayaqları soyuqdan qorumaq lazımdır və gün ərzində 2 litr, 2 litr yarım, minimum 1 litr yarım maye qəbul etmək lazımdır.
-Dünyanın bəlasına çevrilən Covid 19-u böyrəyində problem olanlar üçün xüsusilə ağır keçirir. Bu nə ilə bağlıdır?
-Ümumiyyətlə virusun böyrəyə təsiri hədsiz problemli olur. Hər hansısa bir virus (qrip, suçiçəyi, qızılca, koronavirus və s.) böyrək fəaliyyətində iltihabi proseslər yaradır, böyrəkdə zülal, leykosit çıxışı yaradır. Bunların müalicə prosesində də böyrək yüklənir. Ona görə də hətta bu xəstəliklər sağalsa belə, böyrəkdə bəzən geridönməz problemlər yarana bilir.
-Bizdə insanlar xalq təbabətini çox sevir. Xalq təbabəti ilə xəstəlik sağaltmaq doğrudurmu və hansısa təhlükəsi varmı?
-Böyrəyin iltihabi xəstəliklərində və böyrək daşlarının müalicəsində xalq təbabəti üsullarından istifadə etmək məsləhətdir. Zülal çıxışı və böyrək çatışmazlığında isə məsləhət deyil, hətta problemi dərinləşdirə bilər. Çünki təbii vasitələr, təbii otlar həm zülalın çıxışını artırır, həm qıcıqlanma verərək kreatinin, kaliumun miqdarını çoxaldır, Əslində isə bizə bunların göstəricilərinin aşağı olması lazımdır. Üstəlik təbii otlar kalsiumu, Vitamin D-ni sidiklə çıxarır. Beləcə xəstədə yaxşılığa doğru heç bir dəyişiklik olmur. Əksinə problem daha da dərinləşir.
-Deviziniz “dializsiz həyat”dır. Amma elə xəstələr olur ki, onlar üçün dializdən başqa çıxış yolu olmur. Bəs dializə başlamış hansısa xəstəni o vəziyyətdən xilas etmək mümkündürmü?
-Əslində mümkündür. Bunu bacarmış ilk və tək həkim olmaq da ayrıca qürurvericidir. Belə ki, keçən il Lənkərandan 65 yaşında bir pasiyentimiz vardı. Deməli bu qadını 220kreatinlə dializə salmışdılar, boğazında da katetr vardı. Biz onu müayinə etdik və məndən xahiş elədi ki, onu dializdən çıxarım. Ölkədə indiyə qədər heç bir həkim xəstəni dializdən çıxarda bilməyib. Biz müalicəyə başladıq və nəticəsini də tezliklə gördük. Artıq bir ildən çoxdur ki, pasiyent dializdən azad olub. Əvvəl kreatini 500-800 arası dəyişirdisə, hazırda kreatin 160-220 arasında dəyişir, heç bir şikayəti yoxdur, çox normal sidiyə gedir, ilk gündən boğazındakı katetr də çıxarılıb. Bir sözlə, böyrək çatışmazlığı, dializ xəstəsi olduğunu tamamilə unudub. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da bildirməliyəm ki, bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam. Şüarımız və məqsədimiz də elə budur: insanlara “dializsiz həyat” bəxş etmək!
-Yeri gəlmişkən, böyrəyin düşməni və dostu olan qida məhsullarının siyahısını sizdən alaq. Nələr böyrəyə faydalıdır, nələr ziyan verir?
-Böyrəyin əsas dostu mayedir. İlıq maye. Meyvələrdən qarpız, şaftalı, ərik, kök, qara gavalı, qızıl əhmədi alması, çuğundur və digərlərinin faydası böyükdür. Maksimum dərəcədə acılı-duzlu qidalardan uzaq durmaq lazımdır. İstiot, soğan, sarımsaq kimi vasitələrin aşırı dərəcədə qəbulu böyrəyə ziyandır.
-Sonda pasiyentlərə müraciətinizi alaq. Bir həkim kimi nə demək istəyirsiniz?
-Çalışın böyrəklərinizi qoruyun. Böyrəyi qorumaq üçün iki şeydən uzaq olun: biri virus xəstəlikləridir, digəri soyuqdur. Bir də ən əsası ayağınızı isti saxlayın.
Baxış sayı: 145
Bölməyə aid digər xəbərlər
24-01-2022, 12:36
“Stolüstü tennisin inkişafı məqsədilə xüsusi strategiya hazırlanır”
16-01-2022, 18:58
90 yaşlı akademik: "Akademiyanın heç bir imtiyazından istifadə etməyən yeganə insanam" - MÜSAHİBƏ
12-01-2022, 22:30
“Ürəyimdə dediyim sözləri ola bilsin ki, nə vaxtsa dilə gətirəcəyəm”
12-01-2022, 22:05
Prezidentin müsahibəsinin - Tam mətni
6-01-2022, 20:59
Banklar vətəndaşlara niyə yalançı SMS-lər göndərir? - AÇIQLAMA
5-01-2022, 17:04
Vılayət Quliyev: 1823-cü ildə Şuşada əhalinin dörddə üç hissəsini Azərbaycan türkləri təşkil edirdi
5-01-2022, 16:46
“Şuşa ili” bu unikal mədəniyyət mərkəzinin Azərbaycana məxsus olmasını bir daha dünyaya çatdırır”
4-01-2022, 20:50
“Lazım olmadığı halda 2-3 çörək alırlar, amma istifadə etmirlər”
27-12-2021, 14:34
Vüqar Əhməd: “Kəramət Böyükçölə o statusu mən sildirdim” – Müsahibə
26-12-2021, 20:33
Ziyalılar ermənilərlə görüşdə nədən danışıb?
23-12-2021, 23:59
Nazir məktəbə görə pul yığılması məsələsinə - Aydınlıq gətirdi
23-12-2021, 23:00
Telman İsmayılovun siyasi sığınacaq aldıqdan sonra - İlk müsahibəsi
22-12-2021, 14:32
“Azərbaycanla münasibətləri daha da inkişaf etdirmək niyyətindəyik”
18-12-2021, 19:22
Aİ niyə Ermənistana 2 milyard, Azərbaycana isə 140 milyon avro yardım ayırıb? - Prezidentdən cavab
18-12-2021, 19:12
“Ermənistanın dərhal həyata keçirəcəyi fəaliyyətə dair mühüm qərarlar qəbul edildi” - Video
15-12-2021, 17:30
Prezident İspaniya qəzetinə müsahibə verdi - Tam mətn
12-12-2021, 18:16
“Bəzi deputatlarımız gömrüyün şəffaf işləməyə başladığına inana bilmir” - Səfər Mehdiyev
28-11-2021, 23:28
“Bundan sonra İran-Azərbaycan əlaqələri yüksələn xətlə inkişaf edəcək”
25-11-2021, 02:26
“Bayraktar”la necə mübarizə aparacağımızı bilmirdik” - Erməni spiker
20-11-2021, 10:28
Səfər Mehdiyev: Gömrük Komitəsi biznes-gömrük əlaqələrinin tam elektronlaşdırılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirəcək
18-11-2021, 00:46
Şəhidin oğlu: "Atam 9-cu sinifdən vətənpərvər idi"-VİDEO+FOTOLAR
11-11-2021, 00:22
Hacı Sahib Məmmədov: "Sevincimizdən ağlayırdıq ki, belə bir günü Allah bizə qismət elədi, yaşatdı"
7-11-2021, 21:17
Şəhidin əmisi: "Vüsal deyirdi ki, bir şeyin sonu şəhidlikdirsə siz ondan niyə qorxursunuz?"
6-11-2021, 01:15
Şəhid Müşfiq Bəktiyev və Ənvər İmanovun anım günündən-VİDEO+FOTOLAR
3-11-2021, 14:06
Şəhidlərimizi ziyarət edən qazi, döyüş yoldaşı Raqub Orucovun məzarı başında Zəfər Günü ilə bağlı çıxış edib-VİDEO
2-11-2021, 09:01
Hikmət Mirzəyev ilk dəfə Şuşa döyüşlərindən danışdı - Video
2-11-2021, 07:58
Rəşad Nəbiyevdən federasiya prezidenti kimi ilk - Açıqlama
29-10-2021, 23:11
Gömrük generalı: “Narkotik vasitələr Əfqanıstandan İrana, daha sonra Azərbaycana daşınır”
29-10-2021, 22:54
Salyanda şəhid Səməndər İmanovun ildönümü mərasimi keçirilib-VİDEOLAR-Sabaha-inamla.az-da
29-10-2021, 09:41
Şəhidin döyüş yoldaşları:" Çiyin-çiyinə çox döyüşmüşük,onunla fəxr edirik"-VİDEO-Sabaha-inamla.az-da
28-10-2021, 15:48
Salyan-Xalac kəndi: Şəhid baş leyetenant Tərlan Gülüşovun ildönümü mərasimindən-Video
25-10-2021, 21:59
Şəhid kapitanın anası: "Oğlum bütün həyatını vətənə həsr elədi, bizi, uşaqlarını düşünmədi"-VİDEO -Şəhidlərin valideynlərinin müsahibəsi
24-10-2021, 23:24
Müəllimə:"Şəhidləri ziyarət etmək, yeni nəslə tanıtmaq borcumuzdur"-VİDEO-Sabaha-inamla.az-da
10-10-2021, 19:08
Prezidentin Tuğ kəndində ictimaiyyət nümayəndələri ilə - Söhbəti+Video
9-10-2021, 02:16
Sumqayıtda şəhid Emil Əliyevin ildönümü mərasimi keçirilib-Şəhidin atasının müsahibəsi-VİDEO
8-10-2021, 05:43
“Elə oğullar şəhid verdik ki, analarının əllərindən öpürəm” - Tehran Mənsimov+Video
4-10-2021, 01:01
Sumqayıtda şəhid Niyaməddin Ələkbərovun ildönümü qeyd olundu-Şəhidin atasının müsahibəsi-VİDEO
2-10-2021, 06:27
Maisə Həsənquliyeva: "Evimin çırağı söndü"-VİDEO
20-09-2021, 17:16
Fədayə Laçın: “İki ay evdən çıxmayan adam necə yaşamalı idi?..”
19-09-2021, 20:12
“Əsrin müqavləsi”ni eyni zamanda ölkəmizin gələcəyi üçün necə önəmli olduğunu aydın şəkildə görə bilərik
18-09-2021, 01:49
“Ermənistan Azərbaycana dörd dəfə “İskəndər” atıb” - Erməni ekspert
1-09-2021, 13:03
Əcəllə döyüşən həkim - “Güllə alnından girib, arxadan çıxmışdı, amma o döyüşə qayıtdı...” MÜSAHİBƏ
20-08-2021, 13:05
Vaksin olunan müəllimlər daha çox maaş alacaqlar - RƏSMİ