05:12 / 25-09-2021
Şahmatçılarımız Avropa kubokunda bürünc medal qazandılar
04:57 / 25-09-2021
Azərbaycanlı idmançı koronavirusdan vəfat etdi
04:54 / 25-09-2021
"Azad edilmiş ərazilərin bərpası ən əsas prioritetlərindədir" - Əli Əsədov
04:40 / 25-09-2021
Baş redaktor Adil Əliyevin doğum gününü təbrik etdi
04:22 / 25-09-2021
Ermənistan işğal müddətində ərazilərimizdə ətraf mühitə qarşı genosid törədib- Sadiq Qurbanov
00:14 / 25-09-2021
Sumqayıtda 44 günlük Vətən müharibəsinə həsr edilmiş “Gənc Qalib” adlı rəsm sərgisi keçirildi
00:04 / 25-09-2021
Könül Nurullayeva: “BMT başda olmaqla bütün beynəlxalq güclər Ermənistanı sülhlə bağlı çağırışlara reaksiya verməyə məcbur etməlidir”
23:59 / 24-09-2021
Könül Nurullayeva şəhidlərimizin xatirəsinə ucaldılan abidənin açılışında iştirak etdi
23:38 / 24-09-2021
Rayona ictimai nəqliyyatla gedənlərdən COVİD-19 pasportu tələb ediləcək
23:35 / 24-09-2021
Sumqayıtda “Biznesin inkişaf yolu” mövzusunda təlim keçirildi
23:17 / 24-09-2021
Qazinin medalını oğurlayan şəxs tutuldu - Video
23:05 / 24-09-2021
Bu il nə qədər narkotik dövriyyədən çıxarılıb? - Vilayət Eyvazov açıqladı
22:57 / 24-09-2021
Uşaq əyləncə məkanları bu tarixdən açılacaq
22:55 / 24-09-2021
Teatr və kinoteatrların da fəaliyyəti bərpa edilir
18:31 / 24-09-2021
Ramin Bayramlı daha bir işindən ayrıldı
18:30 / 24-09-2021
Oktyabrın 1-dən ictimai nəqliyyat həftəsonu da işləyəcək
18:28 / 24-09-2021
Operativ Qərargah məlumat yaydı
18:26 / 24-09-2021
İlahiyyat İnstitutunda tədris ilinin başlanması ilə əlaqədar iclas keçirilib
18:00 / 24-09-2021
Bacı qardaşını şirniyyata görə başlanan mübahisədə öldürüb...
17:57 / 24-09-2021
Şəhid övladları “Xudayar təsnifi”ni Şuşada oxudu - Video
17:54 / 24-09-2021
Mehriban Əliyeva Binədə yeni inşa edilən məktəbdə - Fotolar
17:52 / 24-09-2021
Yoluxanlarla bağlı bu günə olan statistika
19:18 / 23-09-2021
Könül Nurullayeva: “Ordumuzun qəhrəmanlığı, Ali Baş Komandanın qətiyyəti ermənilərin və havadarlarının bölgədəki siyasətini iflasa uğratdı”
19:03 / 23-09-2021
142 nömrəli tam orta məktəbin I- IV sinifləri ilk dərs gününə başladı
04:55 / 23-09-2021
QHT sədrinin doğum gününü təbrik edirik!
01:50 / 23-09-2021
Polad Həşimovun anasından Şuşada təsirli çıxış - Video
01:47 / 23-09-2021
Şagirdlərlə bağlı bu tələb də ləğv olundu
“Bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam” - Nefroloq Rəşid Mahmudov
Tarix: 19-08-2021 09:47 | Bölmə: Müsahibə
Dünyada ən çox rast gəlinən xəstəliklər sırasında böyrəklə bağlı problemlər heç şübhəsiz ön sıralarda yer alır. Azərbaycanda da vəziyyət fərqli deyil. Yaxınlarımız arasında böyrək xəstəliklərindən əziyyət çəkən xeyli insan var. Mövzunun aktuallığını nəzərə alıb həkim-nefroloq Rəşid Mahmudovla söhbət apardıq.
-Rəşid bəy, öncə sizi yaxından tanıyaq. Təhsiliniz və peşə fəaliyyətinizlə bağlı məlumat verərdiniz.
-Mən Azərbaycan Tibb Universitetini bitirmişəm. Türkiyənin Ankara şəhərində, Qazi universitetində kurs keçmişəm. 12 ildir həkim nefroloq kimi böyrək xəstəlikləri, böyrək-sidik problemlərinin müayinə və müalicəsi ilə məşğul oluram.
-Azərbaycanda kimdəsə böyrək problemi olanda niyə nefroloqa deyil, adətən uroloqa müraciət olunur? Onların əsas fərqi nədədir?
-Azərbaycanda böyrək deyiləndə uroloq yada düşür, nəinki nefroloq. Çünki nefrologiya urologiya qədər tanınmayıb, inkişaf etməyib. Amma yüngülündən ən ağırına qədər hər hansı bir böyrək xəstəliyi zamanı ilk növbədə nefroloqa müraciət olunmalıdır. Nefroloqun müayinəsindən sonra əgər təcili əməliyyata göstəriş olarsa, uroloqa müraciət etmək olar. Qısa olaraq belə də ifadə etmək olar. Nefrologiya terapiyanın qoludur. Yəni müalicə prosesini özündə ehtiva edir. Urologiya isə cərrahiyyənin qoludur.
-Həkim, bir orqan kimi böyrəyi necə xarakterizə edərdiniz?
-Ümumiyyətlə böyrək onurğa sütununun yanında yerləşən retroperitoneal orqandır və piyliyin içindədir. Paranefral blokadada olan bir orqandır ki, bu blokada onu müəyyən xarici təsirlərdən qoruyur. Böyrəyin bədəndə bir çox həyati vacib funksiyaları var. Onlardan ən birincisi sidik əmələ gətirmədir. Qanın 30 %-ni böyrək verir. Bədəndə immuniteti gücləndirir. Su, duz, elektrolit, mineral balansını tamamilə normada saxlayır. Ümumiyyətlə isə çox rahat, sakit orqandır. Digər orqanların xəstəlikləri zamanı böyrək heç vaxt ağrı vermir və şübhələndirmir. Əgər böyrəyin özündə daş, kristal olmursa, ağrı verən orqan deyil.
-Necə edək ki, böyrəyimiz sağlam qalsın? Bunun üçün əsas etməli olduğumuz nələrdir?
-Böyrəyin sağlam qalması üçün ilk növbədə ayaqları soyuqdan qorumaq lazımdır və gün ərzində 2 litr, 2 litr yarım, minimum 1 litr yarım maye qəbul etmək lazımdır.
-Dünyanın bəlasına çevrilən Covid 19-u böyrəyində problem olanlar üçün xüsusilə ağır keçirir. Bu nə ilə bağlıdır?
-Ümumiyyətlə virusun böyrəyə təsiri hədsiz problemli olur. Hər hansısa bir virus (qrip, suçiçəyi, qızılca, koronavirus və s.) böyrək fəaliyyətində iltihabi proseslər yaradır, böyrəkdə zülal, leykosit çıxışı yaradır. Bunların müalicə prosesində də böyrək yüklənir. Ona görə də hətta bu xəstəliklər sağalsa belə, böyrəkdə bəzən geridönməz problemlər yarana bilir.
-Bizdə insanlar xalq təbabətini çox sevir. Xalq təbabəti ilə xəstəlik sağaltmaq doğrudurmu və hansısa təhlükəsi varmı?
-Böyrəyin iltihabi xəstəliklərində və böyrək daşlarının müalicəsində xalq təbabəti üsullarından istifadə etmək məsləhətdir. Zülal çıxışı və böyrək çatışmazlığında isə məsləhət deyil, hətta problemi dərinləşdirə bilər. Çünki təbii vasitələr, təbii otlar həm zülalın çıxışını artırır, həm qıcıqlanma verərək kreatinin, kaliumun miqdarını çoxaldır, Əslində isə bizə bunların göstəricilərinin aşağı olması lazımdır. Üstəlik təbii otlar kalsiumu, Vitamin D-ni sidiklə çıxarır. Beləcə xəstədə yaxşılığa doğru heç bir dəyişiklik olmur. Əksinə problem daha da dərinləşir.
-Deviziniz “dializsiz həyat”dır. Amma elə xəstələr olur ki, onlar üçün dializdən başqa çıxış yolu olmur. Bəs dializə başlamış hansısa xəstəni o vəziyyətdən xilas etmək mümkündürmü?
-Əslində mümkündür. Bunu bacarmış ilk və tək həkim olmaq da ayrıca qürurvericidir. Belə ki, keçən il Lənkərandan 65 yaşında bir pasiyentimiz vardı. Deməli bu qadını 220kreatinlə dializə salmışdılar, boğazında da katetr vardı. Biz onu müayinə etdik və məndən xahiş elədi ki, onu dializdən çıxarım. Ölkədə indiyə qədər heç bir həkim xəstəni dializdən çıxarda bilməyib. Biz müalicəyə başladıq və nəticəsini də tezliklə gördük. Artıq bir ildən çoxdur ki, pasiyent dializdən azad olub. Əvvəl kreatini 500-800 arası dəyişirdisə, hazırda kreatin 160-220 arasında dəyişir, heç bir şikayəti yoxdur, çox normal sidiyə gedir, ilk gündən boğazındakı katetr də çıxarılıb. Bir sözlə, böyrək çatışmazlığı, dializ xəstəsi olduğunu tamamilə unudub. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da bildirməliyəm ki, bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam. Şüarımız və məqsədimiz də elə budur: insanlara “dializsiz həyat” bəxş etmək!
-Yeri gəlmişkən, böyrəyin düşməni və dostu olan qida məhsullarının siyahısını sizdən alaq. Nələr böyrəyə faydalıdır, nələr ziyan verir?
-Böyrəyin əsas dostu mayedir. İlıq maye. Meyvələrdən qarpız, şaftalı, ərik, kök, qara gavalı, qızıl əhmədi alması, çuğundur və digərlərinin faydası böyükdür. Maksimum dərəcədə acılı-duzlu qidalardan uzaq durmaq lazımdır. İstiot, soğan, sarımsaq kimi vasitələrin aşırı dərəcədə qəbulu böyrəyə ziyandır.
-Sonda pasiyentlərə müraciətinizi alaq. Bir həkim kimi nə demək istəyirsiniz?
-Çalışın böyrəklərinizi qoruyun. Böyrəyi qorumaq üçün iki şeydən uzaq olun: biri virus xəstəlikləridir, digəri soyuqdur. Bir də ən əsası ayağınızı isti saxlayın.
Baxış sayı: 85
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-08-2021 09:47 | Bölmə: Müsahibə
Dünyada ən çox rast gəlinən xəstəliklər sırasında böyrəklə bağlı problemlər heç şübhəsiz ön sıralarda yer alır. Azərbaycanda da vəziyyət fərqli deyil. Yaxınlarımız arasında böyrək xəstəliklərindən əziyyət çəkən xeyli insan var. Mövzunun aktuallığını nəzərə alıb həkim-nefroloq Rəşid Mahmudovla söhbət apardıq.
-Rəşid bəy, öncə sizi yaxından tanıyaq. Təhsiliniz və peşə fəaliyyətinizlə bağlı məlumat verərdiniz.
-Mən Azərbaycan Tibb Universitetini bitirmişəm. Türkiyənin Ankara şəhərində, Qazi universitetində kurs keçmişəm. 12 ildir həkim nefroloq kimi böyrək xəstəlikləri, böyrək-sidik problemlərinin müayinə və müalicəsi ilə məşğul oluram.
-Azərbaycanda kimdəsə böyrək problemi olanda niyə nefroloqa deyil, adətən uroloqa müraciət olunur? Onların əsas fərqi nədədir?
-Azərbaycanda böyrək deyiləndə uroloq yada düşür, nəinki nefroloq. Çünki nefrologiya urologiya qədər tanınmayıb, inkişaf etməyib. Amma yüngülündən ən ağırına qədər hər hansı bir böyrək xəstəliyi zamanı ilk növbədə nefroloqa müraciət olunmalıdır. Nefroloqun müayinəsindən sonra əgər təcili əməliyyata göstəriş olarsa, uroloqa müraciət etmək olar. Qısa olaraq belə də ifadə etmək olar. Nefrologiya terapiyanın qoludur. Yəni müalicə prosesini özündə ehtiva edir. Urologiya isə cərrahiyyənin qoludur.
-Həkim, bir orqan kimi böyrəyi necə xarakterizə edərdiniz?
-Ümumiyyətlə böyrək onurğa sütununun yanında yerləşən retroperitoneal orqandır və piyliyin içindədir. Paranefral blokadada olan bir orqandır ki, bu blokada onu müəyyən xarici təsirlərdən qoruyur. Böyrəyin bədəndə bir çox həyati vacib funksiyaları var. Onlardan ən birincisi sidik əmələ gətirmədir. Qanın 30 %-ni böyrək verir. Bədəndə immuniteti gücləndirir. Su, duz, elektrolit, mineral balansını tamamilə normada saxlayır. Ümumiyyətlə isə çox rahat, sakit orqandır. Digər orqanların xəstəlikləri zamanı böyrək heç vaxt ağrı vermir və şübhələndirmir. Əgər böyrəyin özündə daş, kristal olmursa, ağrı verən orqan deyil.
-Necə edək ki, böyrəyimiz sağlam qalsın? Bunun üçün əsas etməli olduğumuz nələrdir?
-Böyrəyin sağlam qalması üçün ilk növbədə ayaqları soyuqdan qorumaq lazımdır və gün ərzində 2 litr, 2 litr yarım, minimum 1 litr yarım maye qəbul etmək lazımdır.
-Dünyanın bəlasına çevrilən Covid 19-u böyrəyində problem olanlar üçün xüsusilə ağır keçirir. Bu nə ilə bağlıdır?
-Ümumiyyətlə virusun böyrəyə təsiri hədsiz problemli olur. Hər hansısa bir virus (qrip, suçiçəyi, qızılca, koronavirus və s.) böyrək fəaliyyətində iltihabi proseslər yaradır, böyrəkdə zülal, leykosit çıxışı yaradır. Bunların müalicə prosesində də böyrək yüklənir. Ona görə də hətta bu xəstəliklər sağalsa belə, böyrəkdə bəzən geridönməz problemlər yarana bilir.
-Bizdə insanlar xalq təbabətini çox sevir. Xalq təbabəti ilə xəstəlik sağaltmaq doğrudurmu və hansısa təhlükəsi varmı?
-Böyrəyin iltihabi xəstəliklərində və böyrək daşlarının müalicəsində xalq təbabəti üsullarından istifadə etmək məsləhətdir. Zülal çıxışı və böyrək çatışmazlığında isə məsləhət deyil, hətta problemi dərinləşdirə bilər. Çünki təbii vasitələr, təbii otlar həm zülalın çıxışını artırır, həm qıcıqlanma verərək kreatinin, kaliumun miqdarını çoxaldır, Əslində isə bizə bunların göstəricilərinin aşağı olması lazımdır. Üstəlik təbii otlar kalsiumu, Vitamin D-ni sidiklə çıxarır. Beləcə xəstədə yaxşılığa doğru heç bir dəyişiklik olmur. Əksinə problem daha da dərinləşir.
-Deviziniz “dializsiz həyat”dır. Amma elə xəstələr olur ki, onlar üçün dializdən başqa çıxış yolu olmur. Bəs dializə başlamış hansısa xəstəni o vəziyyətdən xilas etmək mümkündürmü?
-Əslində mümkündür. Bunu bacarmış ilk və tək həkim olmaq da ayrıca qürurvericidir. Belə ki, keçən il Lənkərandan 65 yaşında bir pasiyentimiz vardı. Deməli bu qadını 220kreatinlə dializə salmışdılar, boğazında da katetr vardı. Biz onu müayinə etdik və məndən xahiş elədi ki, onu dializdən çıxarım. Ölkədə indiyə qədər heç bir həkim xəstəni dializdən çıxarda bilməyib. Biz müalicəyə başladıq və nəticəsini də tezliklə gördük. Artıq bir ildən çoxdur ki, pasiyent dializdən azad olub. Əvvəl kreatini 500-800 arası dəyişirdisə, hazırda kreatin 160-220 arasında dəyişir, heç bir şikayəti yoxdur, çox normal sidiyə gedir, ilk gündən boğazındakı katetr də çıxarılıb. Bir sözlə, böyrək çatışmazlığı, dializ xəstəsi olduğunu tamamilə unudub. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da bildirməliyəm ki, bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam. Şüarımız və məqsədimiz də elə budur: insanlara “dializsiz həyat” bəxş etmək!
-Yeri gəlmişkən, böyrəyin düşməni və dostu olan qida məhsullarının siyahısını sizdən alaq. Nələr böyrəyə faydalıdır, nələr ziyan verir?
-Böyrəyin əsas dostu mayedir. İlıq maye. Meyvələrdən qarpız, şaftalı, ərik, kök, qara gavalı, qızıl əhmədi alması, çuğundur və digərlərinin faydası böyükdür. Maksimum dərəcədə acılı-duzlu qidalardan uzaq durmaq lazımdır. İstiot, soğan, sarımsaq kimi vasitələrin aşırı dərəcədə qəbulu böyrəyə ziyandır.
-Sonda pasiyentlərə müraciətinizi alaq. Bir həkim kimi nə demək istəyirsiniz?
-Çalışın böyrəklərinizi qoruyun. Böyrəyi qorumaq üçün iki şeydən uzaq olun: biri virus xəstəlikləridir, digəri soyuqdur. Bir də ən əsası ayağınızı isti saxlayın.
Baxış sayı: 85
Bölməyə aid digər xəbərlər
20-09-2021, 17:16
Fədayə Laçın: “İki ay evdən çıxmayan adam necə yaşamalı idi?..”
19-09-2021, 20:12
“Əsrin müqavləsi”ni eyni zamanda ölkəmizin gələcəyi üçün necə önəmli olduğunu aydın şəkildə görə bilərik
18-09-2021, 01:49
“Ermənistan Azərbaycana dörd dəfə “İskəndər” atıb” - Erməni ekspert
1-09-2021, 13:03
Əcəllə döyüşən həkim - “Güllə alnından girib, arxadan çıxmışdı, amma o döyüşə qayıtdı...” MÜSAHİBƏ
20-08-2021, 13:05
Vaksin olunan müəllimlər daha çox maaş alacaqlar - RƏSMİ
19-08-2021, 09:47
“Bunu ölkədə ilk edən mən olmuşam” - Nefroloq Rəşid Mahmudov
15-08-2021, 00:26
“Ermənistanı silahlandırmaq heç bir məntiqə sığmır” - İlham Əliyev
14-08-2021, 23:52
İlham Əliyevin “CNNTürk” telekanalına müsahibəsi - Video
13-08-2021, 15:01
“İnternational Azerbaijani Ladies Club” rəhbəri Kamalia Ceylinova Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun qonağı olub
7-08-2021, 02:11
“Onunla görüşmürəm, buna layiq deyil” - Rafael Ağayev
5-08-2021, 14:00
“Həmin silahı alıb atama qaytaracam” - Olimpiya mükafatçımız
4-08-2021, 20:47
“43 min nəfərin narazı olması normaldır” - Emin Əmrullayev
4-08-2021, 20:26
Sinifdə şagird sıxlığı ilə bağlı nazirdən - Açıqlama
29-07-2021, 12:57
“Oxu sürətləri çox aşağıdır, düşünürlər ki, suallar çətin olub”
25-07-2021, 17:05
Şəhid xanımı: “Kiminsə payından kəsərək şəhid ailəsinə vermək ...”
23-07-2021, 02:02
Misirin Azərbaycana çox böyük marağı var- MÜSAHİBƏ
20-07-2021, 21:15
Elnur Məmmədli: "Kəramətə demişəm ki..."
18-07-2021, 03:16
Cavanşir Quliyev Azərbaycana gəldi
15-07-2021, 02:44
“Yaralandığını gizlətmişdi...” - Polad Həşimovun xanımı ilə müsahibə
14-07-2021, 02:24
“Patı” Azərbaycanda necə yayılır? - DİN APA TV-nin suallarını “Yerində” cavablandırır
11-07-2021, 02:05
Hikmət Hacıyev xarici diplomatların işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfərlərinin təşkilinin məqsədini açıqlayıb - MÜSAHİBƏ
7-07-2021, 15:26
Biz Azərbaycan media mühitinin “qecəqondu” saytlardan təmizlənməsini istəyirik – Rüstəm Əhmədov
1-07-2021, 13:24
Vaksindən sonra niyə ağrılar olur? - TƏBİB sədrindən açıqlama
29-06-2021, 13:39
"Testə düşən bəzi suallar bizi narahat edir" - Nazir
27-06-2021, 15:53
Ağdamın azad olunmasını Prezidentə məruzə edən zabit: "48 saat ərzində 21 erməni mövqeyi götürdük"
20-06-2021, 14:02
Şuşa Bəyannaməsinin Azərbaycan və türk diasporlarına təsiri... - Fuad Muradovla MÜSAHİBƏ
16-06-2021, 01:51
“Bu addım bizi bir-birimizə daha da yaxınlaşdıracaq” - Ərdoğan
16-06-2021, 01:33
Prezidentlərin çıxışlarının - Tam mətni + Yenilənib
12-06-2021, 11:08
Mədəni bitkilərin genetik ehtiyatlarının mühafizəsi və səmərəli istifadəsi istiqamətində işlər davam etdirilir
3-06-2021, 16:06
"Evdə anamın sözü keçir" - Elməddinin oğlu
29-05-2021, 15:40
“Yol boyu insanlar mənə pul təklif edirdilər” - Video
26-05-2021, 00:49
DSX rəsmisi Ermənistanla sərhəddə mövcud vəziyyəti açıqladı
25-05-2021, 03:11
“Bəzi futbolçular gözüyaşlı idi”
20-05-2021, 22:26
“Məni tuta-tuta gəlib polis rəisi olanların hamısı ilə dostam” - Video
17-05-2021, 13:24
Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı: "İki il məni hərbçi olmaq fikrindən daşındırmağa çalışdılar"
17-05-2021, 00:18
Ramiz Quliyevin səfər təəssüratları: “Şuşadan doymaq olmur” - MÜSAHİBƏ
13-05-2021, 14:17
QMİ sədrindən dəfn və yas mərasimlərinə icazə ilə bağlı - Açıqlama
12-05-2021, 13:30
"Neftçi"nin legioneri: "Hər şeyi "Barselona"dan öyrənmişəm" - MÜSAHİBƏ
11-05-2021, 22:26
Prezident Naxçıvanda mühüm mesajlar verdi - RƏY
11-05-2021, 22:09
Naxçıvan bu gün özünün inkişaf dövrünü yaşayır - Deputat
10-05-2021, 01:59
Niyaməddin Paşayev: "Radik İsayev məğlubiyyətə görə üzr istədi"