13:33 / 20-04-2024
Cavanşir Məmmədov vəfat etdi
12:21 / 20-04-2024
Deputat İvlev: "Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Rusiyaya zərbələri NATO tərəfindən planlaşdırılıb"
12:16 / 20-04-2024
Mağaza sahibini şahidlərin gözü qarşısında güllələyib
12:12 / 20-04-2024
Moskvada keçirilən MMA turniri kütləvi dava ilə başa çatıb
12:05 / 20-04-2024
Soçidə şortikli turisti qarlı yamacdan xilas etmək 8 saat çəkib
12:00 / 20-04-2024
Ukraynanın qərbində hərbi geyimli şəxslər nəzarət-buraxılış məntəqəsində bir polisi güllələyiblər
23:47 / 19-04-2024
“İzvestiya”nın hərbi müxbiri Semyon Eremin Şimal Hərbi Dairə zonasında ölüb
23:25 / 19-04-2024
Uspenskayanın direktoru müğənninin səhhətinin pisləşməsi ilə bağlı yayılan xəbərləri təkzib edib
23:18 / 19-04-2024
Üç İsrail raketi İraq ərazisinə düşüb
23:11 / 19-04-2024
"Monako"nun baş məşqçisi Hütter: "Qolovin əsas oyunçudur"
23:05 / 19-04-2024
WP: Ukrayna Silahlı Qüvvələri anlayır ki, səfərbərlik mərmi aclığı fonunda heç nəyi dəyişməyəcək
22:58 / 19-04-2024
Finlandiyanın Baş naziri və AK rəhbəri rusdilli sakinlərlə ünsiyyətə vaxt tapmadı
22:50 / 19-04-2024
"Üç balina" ticarət kompleksinin təsisçisi Sergey Zuev vəfat edib
22:38 / 19-04-2024
NATO-nun baş katibi Ukraynanın Rusiya Federasiyasındakı hərbi obyektlərə zərbələrini qanuni hesab edir
22:30 / 19-04-2024
UEFA "Aston Villa"nın qapıçısı Martinesi Konfrans Liqasından kənarlaşdırıb
22:23 / 19-04-2024
Rusiya hökuməti dost olmayan ölkələrdən gələn pivə üçün gömrük rüsumlarını artırıb
22:01 / 19-04-2024
Fövqəladə Hallar Nazirliyi moskvalılara güclü küləklə bağlı xəbərdarlıq edib
21:54 / 19-04-2024
ABC: İsrail İrandakı nüvə obyekti yaxınlığında hava hücumundan müdafiə radarını vurdu
12:41 / 19-04-2024
"SUMQAYIT! ƏBƏDİ YAŞA" LAYİHƏSİ mərhum şair Sabir Sarvana həsr olunmuşdu
09:32 / 19-04-2024
Rusiya Müdafiə Nazirliyi Stavropol vilayətində "Tu-22M3" təyyarəsinin qəzaya uğradığını təsdiqləyib
09:27 / 19-04-2024
“Liverpul” “Atalanta”ya qalib gəlsə də, Avropa Liqasından kənarda qalıb
09:23 / 19-04-2024
"Bayer Leverkuzen" və "Roma" Avropa Liqasının finalına çıxmaq uğrunda mübarizə aparacaq
08:15 / 19-04-2024
Robert Vud: "Fələstin BMT-nin tamhüquqlu üzvü ola bilməz"
08:09 / 19-04-2024
Kuleba Kobaxidzeni Gürcüstanın “ukraynalaşması” ilə bağlı sözlərə görə tənqid edib
08:04 / 19-04-2024
Qadın 13 yaşlı oğluna bıçaqla hücum edib
07:59 / 19-04-2024
ABŞ Argentinaya müdafiə üçün 40 milyon dollar verir
07:53 / 19-04-2024
Əlcəzair Fələstinin BMT-yə üzvlüyü perspektivinə əmindir
07:49 / 19-04-2024
Ana və azyaşlı oğul yanğın nəticəsində ölüb
07:45 / 19-04-2024
İsrail İranda bir obyektə raket zərbəsi endirib
07:40 / 19-04-2024
Qəsdən adam öldürməkdə şübhəli bilinən şəxs tutulub
22:58 / 18-04-2024
Dövlət Departamenti: ABŞ Fələstinin BMT-yə daimi üzv kimi daxil olmasını dəstəkləməyəcək
22:52 / 18-04-2024
Makron: "Ukrayna üçün İsraillə eyni hava hücumundan müdafiə sistemi qurmaq mümkün deyil"
22:41 / 18-04-2024
CNN: Çad ABŞ-ı hərbi razılaşmanı pozmaqla hədələyir
22:32 / 18-04-2024
Zaxarova: "Kosovonun Avropa Şurasına daxil olmaq hüququ yoxdur"
22:27 / 18-04-2024
Mirançuk "Liverpul"la oyunda "Atalanta"nın start heyətində yer alıb
22:18 / 18-04-2024
Krımda “Ağ kostyum” neonasist qruplaşmasının 12 üzvü saxlanılıb
16:46 / 18-04-2024
Baş prokuror Çin Xalq Respublikasında işgüzar səfərdədir
16:34 / 18-04-2024
ABŞ Konqresinin üzvü Ukraynaya yardıma səs verənləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə qoşulmağa dəvət edib
16:04 / 18-04-2024
"Bild": Rusiya səfiri casusluqda şübhəli bilinənlərin həbsindən sonra Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
15:59 / 18-04-2024
“Rubin”in baş məşqçisi Rəhimov Premyer Liqada bir oyunluq cəzalanıb
Şərurdan başlayan sənət yolu
Tarix: 18-02-2021 11:07 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikasının tərkibinə daxil olan rayonların içərisində Şərur rayonunun özünəməxsus yeri vardır.Ərazisinin böyüklüyünə, torpağının münbitliyinə, barına-bəhərinə görə digər rayonlardan çox fərqlənir.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının digər rayonlarından fərqli olaraq Şərur rayonunun Azərbaycan aşıq şeirinin inkişafında da yeri ayrıcadır.Çünki ustad sənətkarımız Aşıq Ələsgərin ustadı əgər Aşıq Alı olmuşdursa, Aşıq Alının da ustadı Şərur elindən olan Ağ Aşıq Allahverdi (Qara Osman oğlu - Kosacan kəndi ) olmuşdur. “Ağır Şərili “ , “ Yüngül Şərili “ kimi saz havalarının adları da məhz bu torpaqla, bu diyarla bağlı olmuşdur.
Tarixən olduğu kimi ötən əsrimizdə də Şərur torpağında saza-sözə böyük dəyər verilmişdir.Gənclik illərimizdə yorulmadan, sevə-sevə dinlədiyimiz Aşıq Həmidin ( Danzik kəndi ), Ağ Aşığın ( Aşıq Usub- Sədərək kəndi ), Aşıq Hüseyn Arpaçaylının, Aşıq Əli Şəhriyarlının, Aşıq Əlinin ( Aralıq kəndi ), Aşıq Nəsibin ( Axaməd kəndi ) simaları göz önümüzdə canlandığı kimi, xatirələri də qəlbimizdə yaşamaqdadır.Şərur torpağında bu gün də saza-sözə böyük dəyər verilməkdədir.
Aşıq poeziyamızın, aşıq sənətinin inkişafında Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər kimi klassik kişi sənətkarlarımızla yanaşı, Aşıq Sona, Aşıq Pəri, Aşıq Həmayıl, Aşıq Bəsti kimi qadın sənətkarlarımızın da böyük rolu olmuşdur.O cür qadın sənətkarlardan biri də XX əsrdə Şərur torpağında doğulmuş və şöhrətli Azərbaycandan çox-çox uzaqlara yayılmış Aşıq Nabatdır.
Aşıq Nabat ( Nabat Paşa qızı Cavadova ) 1914-cü ildə Şərur rayonunun Parçı kəndində ( o kənd indi Xanlıqlar kəndinə birləşdirilib ) yoxsul bir ailədə dünyaya gəlmişdir.Çox erkən anasını itirən bu qız atasının himayəsində böyümüşdür.Aşıq Nabatın məlahətli və əsrarəngiz səsinin olması hər kəsin diqqətini özünə cəlb etmişdir.Dədə Qorqud timsallı nuranı ağsaqqal babaların söylədiyi ovsunlu dastanlar, ağbirçək nənələrimizin şirin-şəkər nağılları onun ruhunu saz-söz üstündə kökləmişdir və Aşıq Nabat nağılı, Aşıq Nabat dastanı da beləcə yaranmış, dildən-dilə, ağızdan-ağıza düşmüşdür.
Aşıq Nabatın ailə qurmaq sevdası onu sevmədiyi bir insana zorla vermək istədikləri üçün baş tutmamışdır.Bu hadisə ona böyük təsir etdiyindən Şərurda duruş tapa bilməyib Qarabağa getməli olur.1934-cü ildə Bərdəyə gəlir.Burada məclislərdə oxuduğu zaman Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Aşıq Musa ilə tanış olur, onunla birlikdə el məclislərində iştirak edə -edə saz-söz sənətinin sirrlərinə dərindən yiyələnir.Eyni zamanda Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov və Qurban Pirimov kimi ustadlarla bir yerdə xanəndəlik edir.
Aşıq İslam Yusifov və Aşıq Nabat(1960-cı il)
Aşıq Nabat 1937-ci ildə Yevlax şəhərinə köçür, burada Borsunlu Məzahirin aşıqlar dəstəsinə qoşulur.Sevdalı Həsən, Pərvanə Həsən, Aşıq Əsəd, Aşıq Saleh və Aşıq Teymur kimi gözəl aşıqlarla tanış olub, onlarla birlikdə məclislərə gedir.1938-ci ildə aşıqların ikinci qurultayına nümayəndə seçilir.1940-cı ildə may ayında Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə iştirak edir və sevimli şairimiz Səməd Vurğunun “ Danışaq “ adlı qoşmasını ilk dəfə burada oxuyur.Hələ 26 yaşında Kremlin səhnəsində uğurla çıxış edən Şərurun bu nəğməkar qızının səsi-sorağı Azərbaycanın sədlərini aşmış olur.1954-cü ildə “ İzvestiya “ qəzetində onun haqqında geniş məqalə yazılır və həm də şəkili verilir.
Aşıq Nabatın ecazkar səsi olduğunu görən böyük şairimiz Səməd Vurğun onu Bakıya dəvət edir.1961-ci ildə aşıqların III qurultayına nümayəndə seçilir.Həmin dövrdə otuz üç aşıq haqqında xüsusi bülleten buraxılır ki, onlardan biri də Aşıq Nabat olur.
1968- ci ildə isə böyük folklorşünas alimimiz Sədnik Paşayev
“ Azərbaycan qadını “ jurnalında onun haqqında gözəl bir məqalə ilə çıxış edir və Aşıq Nabata yüksək qiymət verir.
Aşıq ömrünün sonuna qədər Yevlax şəhərində yaşamasına baxmayaraq, Şəruru heç zaman unutmamış, onun həsrəti ilə yaşamış və 1973-cü ildə ölərkən öz vəsiyyətinə görə Şərura gətirilmiş və Siyaqut kəndində dəfn olunmuşdur.Hazırda yeganə övladı olan qızı Kəmalə xanım isə Yevlax şəhərində yaşayır.
Aşıq Nabat təkcə ifaçı aşıq olmamış, eyni zamanda , həm də yaradıcılıqla məşğul olmuşdur.Çox təəssüflər olsun ki, aşığın şeirləri sağlığında toplanmamış və çap olunmamışdır. İllər keçdikdən sonra Aşıq Nabatın 70 illiyi ərəfəsində gözəl ziyalı, qədirşünas insan olan AYB –nin üzvü, Məmməd Araz Mükafatı laureantı, şair-publisist Budaq Təhməz aşığın olduğu yerləri el-el, oba-oba gəzərək, böyük çətinliklər bahasına olsa da belə, onun irsinin çox kiçik bir hissəsini toplaya bilmişdir.Səksəninci illərdən üzü bəri isə aşığın yaradıcılığının təbliği ilə məşğul olmuşdur.Sevimli şairimiz filologiya elmlər namizədi, dosent Məhərrəm Cəfərlinin yaxından köməkliyi və redaktorluğu ilə “ Aşıq Nabat “ kitabçasını çap etdirib oxuculara ərməğan etmişdir.İstedadlı şairimiz Budaq Təhməz aşığın keşməkeşli həyatını və könül dünyasını əks etdirən “ Aşıq Nabat “ adlı lirik-romantik bir poema da yazmışdır.Bununla da o, Aşıq Nabat şəxsiyyətinə və yaradıcılığına olan sevgisini poetik bir dillə, dərin məhəbbətlə əks etdirmişdir.Şair, eyni zamanda, 1982-ci ildə Şərur rayonunun Siyaqut kənd orta məktəbində Aşıq Nabatın yubileyini təşkil edib keçirmişdir.Hətta görkəmli akademikimiz İsa Həbibbəyli də o zamanlar həmin yubileydə iştirak etmişdir.
Bir filoloq, bir ziyalı, bir şair, hər şeydən əvvəl isə, aşıq poeziyasının vurğunu olan bir oxucu kimi Aşıq Nabatın şeirlərini incələdikcə heyrətlənməyə bilmirəm.Bir daha anlayıram ki, Aşıq Nabat heç də sıradan biri olmamışdır.Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Dədə Ələsgər bulağından su içən aşıq mükəmməl söz sahibidir.Onun şeirlərindəki fikir dolğunluğu, fikrin poetik ifadə tərzi, aşıq şeirinə məxsus duruluq və axar adamı valeh etməyə bilmir.Aşığın şeirlərində yurd sevgili, yurd həsrətli hisslər daha üstünlük təşkil edir.Bu da səbəbsiz deyil.Gənclik illərindən doğulduğu Şərur torpağından ayrı düşən bir aşıqdan bundan savayı, daha nə gözləmək olardı ki?!..
Taleyin hökmüylə gələn qardaşlar,
İtirmişəm tapın ellərim mənim.
Çərxifələk saldı məni toruna,
Ağlamır, lal olub dillərim mənim --
deyən aşıq öz hisslərini, öz duyğularını nisgilli bir dillə ifadə edərək
“ Yaxşıdır “ rədifli gəraylısında son nöqtəni belə qoyur:
Qürbət eldə xan olunca,
Öz yerimdə qul yaxşıdır.
Doğulduğu torpağa varlığı ilə bağlı olan Aşıq Nabat illərlə yurd deyə-deyə yanıb yaxılır.
Taleyin hökmüdür belə,
Məni atıb eldən-elə.
Dərviş olub düşdüm dilə,
Bu dünyada, bu dünyada.
Nabat, harda qaldı elin,
Oğulsuz bükülüb belin.
Lal olub danışmır dilin,
Bu dünyada, bu dünyada.
Dərviş olub eldən-elə düşən aşığın yurd sevgisi zaman keçdikcə səngimək bilmir.
Könlüm axır Vətən sarı-deyən bu insanın həsrəti günü-gündən daha da artır, onu Vətənə sarı çəkir.
Klassik aşıq poeziyamızın ənənələri, ifadə formaları Aşıq Nabatın şeirlərində də öz bədii həllini dolğun şəkildə tapmışdır.
Al yaşıl geyinib tirmə bağlayın,
Bənzəyin qubaya-qaza, gözəllər.
Ağ buxağa gül-bənövşə düzərsiz,
Gərdən çəkib bağrın başın üzərsiz.
Sığallanıb toy-düyündə gəzərsiz,
Bu hal çox yaraşır sizə gözəllər.
Gözəllərə bu cür gözəlləmə deyən aşıq özünü də unutmur.
Həqiqət yolunda mən bir səyyadam,
Günəşli ölkəmə baxdıqca şadam.
Cəfakeşəm, yorulmamış Fərhadam,
Nabat meylin salıb saza gözəllər.
“ Açılmamış soldugüllərim mənim “ –deyən Aşıq Nabat daima taleyindən şikayətlənir.Lakin bunu elə bir formada, elə bir dillə ifadə edir ki, istər-istəməz heyrətlənməyə bilmirsən.
Dörd bir yanım qaranlıqdır, adadı,
Fələk tutub qollarımdan budadı.
Aman, qoyma, o dəryada, sudadı,
Qərq olub dəryada batan baxtımı.-
deyən aşıq sonda isə “ Paytaxtı yan üstə çönən mən oldum “ –deyir.
Bütün ustad aşıqlarımız kimi Aşıq Nabat da bayatı janrına müraciət etmiş, özünəməxsus orijinal bayatılar yarada bilmişdir.
Mən aşiqəm üz üşər,
Bu dərddən can üzüşər.
Bülbül qanad tərpədər,
Külək əsər, üz üşər.
Əziziyəm ağam, gəl,
Ölməmişəm sağam, gəl.
Boynumda qəm zənciri,
Yolunda dustağam, gəl.
Aşıq Nabatın bu kitabçada Aşıq Hüseynlə verilmiş birgə deyişməsini mən aşıq şeirimizin mükəmməl nümunələrindən biri kimi qiymətləndirərdim.
Aşıq Hüseyn Cavan
Aşıq Nabat, götür sazı deyişək,
Düz ilqardan, sədaqətdən danışaq.
Şairlərin sənətindən söz açaq,
Görünməmiş məharətdən danışaq.
Aşıq Nabat
Şair qardaş, sən qələmlə mən sazla,
Aşıq Nabatın Şərurdan başlayan sənət yolu Azərbaycanın hər bir elini, obasını, bütövlükdə Vətən torpağını qarış-qarış gəzərək dolaşdı və sonunda qəlblərə, onu sevən könüllərə köçdü və orada da yaşamaqdadır.
Di gəl ki, Aşığın adını həyatda əbədiləşdirmək, onun xatirəsini yaşatmaq üçün Şərurda onun adını daşıyacaq bir küçə, bir uşaq bağçası və ya bir məktəb olsaydı necə də gözəl olardı? Yəqin ki, bununla ilgili düşünənlər nə zamansa tapılacaqdır.
İnanıram ki, Şərurdan başlanan sənət yolunun yolçusu olan Aşıq Nabatın sazımızı yüksəklərə qaldırması Azərbaycanda qadın aşıqlarımız sırasında onun da özünə layiq yerinin olmasını göstərən ən böyük amillərdən biridir.
Ələsgər Talıboğlu,
şair-publisist, AYB –nin üzvü,
M.Araz mükafatı laureantı
Baxış sayı: 447
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-02-2021 11:07 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikasının digər rayonlarından fərqli olaraq Şərur rayonunun Azərbaycan aşıq şeirinin inkişafında da yeri ayrıcadır.Çünki ustad sənətkarımız Aşıq Ələsgərin ustadı əgər Aşıq Alı olmuşdursa, Aşıq Alının da ustadı Şərur elindən olan Ağ Aşıq Allahverdi (Qara Osman oğlu - Kosacan kəndi ) olmuşdur. “Ağır Şərili “ , “ Yüngül Şərili “ kimi saz havalarının adları da məhz bu torpaqla, bu diyarla bağlı olmuşdur.
Tarixən olduğu kimi ötən əsrimizdə də Şərur torpağında saza-sözə böyük dəyər verilmişdir.Gənclik illərimizdə yorulmadan, sevə-sevə dinlədiyimiz Aşıq Həmidin ( Danzik kəndi ), Ağ Aşığın ( Aşıq Usub- Sədərək kəndi ), Aşıq Hüseyn Arpaçaylının, Aşıq Əli Şəhriyarlının, Aşıq Əlinin ( Aralıq kəndi ), Aşıq Nəsibin ( Axaməd kəndi ) simaları göz önümüzdə canlandığı kimi, xatirələri də qəlbimizdə yaşamaqdadır.Şərur torpağında bu gün də saza-sözə böyük dəyər verilməkdədir.
Aşıq poeziyamızın, aşıq sənətinin inkişafında Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər kimi klassik kişi sənətkarlarımızla yanaşı, Aşıq Sona, Aşıq Pəri, Aşıq Həmayıl, Aşıq Bəsti kimi qadın sənətkarlarımızın da böyük rolu olmuşdur.O cür qadın sənətkarlardan biri də XX əsrdə Şərur torpağında doğulmuş və şöhrətli Azərbaycandan çox-çox uzaqlara yayılmış Aşıq Nabatdır.
Aşıq Nabat ( Nabat Paşa qızı Cavadova ) 1914-cü ildə Şərur rayonunun Parçı kəndində ( o kənd indi Xanlıqlar kəndinə birləşdirilib ) yoxsul bir ailədə dünyaya gəlmişdir.Çox erkən anasını itirən bu qız atasının himayəsində böyümüşdür.Aşıq Nabatın məlahətli və əsrarəngiz səsinin olması hər kəsin diqqətini özünə cəlb etmişdir.Dədə Qorqud timsallı nuranı ağsaqqal babaların söylədiyi ovsunlu dastanlar, ağbirçək nənələrimizin şirin-şəkər nağılları onun ruhunu saz-söz üstündə kökləmişdir və Aşıq Nabat nağılı, Aşıq Nabat dastanı da beləcə yaranmış, dildən-dilə, ağızdan-ağıza düşmüşdür.
Aşıq Nabatın ailə qurmaq sevdası onu sevmədiyi bir insana zorla vermək istədikləri üçün baş tutmamışdır.Bu hadisə ona böyük təsir etdiyindən Şərurda duruş tapa bilməyib Qarabağa getməli olur.1934-cü ildə Bərdəyə gəlir.Burada məclislərdə oxuduğu zaman Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Aşıq Musa ilə tanış olur, onunla birlikdə el məclislərində iştirak edə -edə saz-söz sənətinin sirrlərinə dərindən yiyələnir.Eyni zamanda Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov və Qurban Pirimov kimi ustadlarla bir yerdə xanəndəlik edir.
Aşıq İslam Yusifov və Aşıq Nabat(1960-cı il)Aşıq Nabat 1937-ci ildə Yevlax şəhərinə köçür, burada Borsunlu Məzahirin aşıqlar dəstəsinə qoşulur.Sevdalı Həsən, Pərvanə Həsən, Aşıq Əsəd, Aşıq Saleh və Aşıq Teymur kimi gözəl aşıqlarla tanış olub, onlarla birlikdə məclislərə gedir.1938-ci ildə aşıqların ikinci qurultayına nümayəndə seçilir.1940-cı ildə may ayında Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə iştirak edir və sevimli şairimiz Səməd Vurğunun “ Danışaq “ adlı qoşmasını ilk dəfə burada oxuyur.Hələ 26 yaşında Kremlin səhnəsində uğurla çıxış edən Şərurun bu nəğməkar qızının səsi-sorağı Azərbaycanın sədlərini aşmış olur.1954-cü ildə “ İzvestiya “ qəzetində onun haqqında geniş məqalə yazılır və həm də şəkili verilir.
Aşıq Nabatın ecazkar səsi olduğunu görən böyük şairimiz Səməd Vurğun onu Bakıya dəvət edir.1961-ci ildə aşıqların III qurultayına nümayəndə seçilir.Həmin dövrdə otuz üç aşıq haqqında xüsusi bülleten buraxılır ki, onlardan biri də Aşıq Nabat olur.
1968- ci ildə isə böyük folklorşünas alimimiz Sədnik Paşayev
“ Azərbaycan qadını “ jurnalında onun haqqında gözəl bir məqalə ilə çıxış edir və Aşıq Nabata yüksək qiymət verir.
Aşıq ömrünün sonuna qədər Yevlax şəhərində yaşamasına baxmayaraq, Şəruru heç zaman unutmamış, onun həsrəti ilə yaşamış və 1973-cü ildə ölərkən öz vəsiyyətinə görə Şərura gətirilmiş və Siyaqut kəndində dəfn olunmuşdur.Hazırda yeganə övladı olan qızı Kəmalə xanım isə Yevlax şəhərində yaşayır.
Aşıq Nabat təkcə ifaçı aşıq olmamış, eyni zamanda , həm də yaradıcılıqla məşğul olmuşdur.Çox təəssüflər olsun ki, aşığın şeirləri sağlığında toplanmamış və çap olunmamışdır. İllər keçdikdən sonra Aşıq Nabatın 70 illiyi ərəfəsində gözəl ziyalı, qədirşünas insan olan AYB –nin üzvü, Məmməd Araz Mükafatı laureantı, şair-publisist Budaq Təhməz aşığın olduğu yerləri el-el, oba-oba gəzərək, böyük çətinliklər bahasına olsa da belə, onun irsinin çox kiçik bir hissəsini toplaya bilmişdir.Səksəninci illərdən üzü bəri isə aşığın yaradıcılığının təbliği ilə məşğul olmuşdur.Sevimli şairimiz filologiya elmlər namizədi, dosent Məhərrəm Cəfərlinin yaxından köməkliyi və redaktorluğu ilə “ Aşıq Nabat “ kitabçasını çap etdirib oxuculara ərməğan etmişdir.İstedadlı şairimiz Budaq Təhməz aşığın keşməkeşli həyatını və könül dünyasını əks etdirən “ Aşıq Nabat “ adlı lirik-romantik bir poema da yazmışdır.Bununla da o, Aşıq Nabat şəxsiyyətinə və yaradıcılığına olan sevgisini poetik bir dillə, dərin məhəbbətlə əks etdirmişdir.Şair, eyni zamanda, 1982-ci ildə Şərur rayonunun Siyaqut kənd orta məktəbində Aşıq Nabatın yubileyini təşkil edib keçirmişdir.Hətta görkəmli akademikimiz İsa Həbibbəyli də o zamanlar həmin yubileydə iştirak etmişdir.
Bir filoloq, bir ziyalı, bir şair, hər şeydən əvvəl isə, aşıq poeziyasının vurğunu olan bir oxucu kimi Aşıq Nabatın şeirlərini incələdikcə heyrətlənməyə bilmirəm.Bir daha anlayıram ki, Aşıq Nabat heç də sıradan biri olmamışdır.Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Dədə Ələsgər bulağından su içən aşıq mükəmməl söz sahibidir.Onun şeirlərindəki fikir dolğunluğu, fikrin poetik ifadə tərzi, aşıq şeirinə məxsus duruluq və axar adamı valeh etməyə bilmir.Aşığın şeirlərində yurd sevgili, yurd həsrətli hisslər daha üstünlük təşkil edir.Bu da səbəbsiz deyil.Gənclik illərindən doğulduğu Şərur torpağından ayrı düşən bir aşıqdan bundan savayı, daha nə gözləmək olardı ki?!..
Taleyin hökmüylə gələn qardaşlar,
İtirmişəm tapın ellərim mənim.
Çərxifələk saldı məni toruna,
Ağlamır, lal olub dillərim mənim --
deyən aşıq öz hisslərini, öz duyğularını nisgilli bir dillə ifadə edərək
“ Yaxşıdır “ rədifli gəraylısında son nöqtəni belə qoyur:
Qürbət eldə xan olunca,
Öz yerimdə qul yaxşıdır.
Doğulduğu torpağa varlığı ilə bağlı olan Aşıq Nabat illərlə yurd deyə-deyə yanıb yaxılır.
Taleyin hökmüdür belə,
Məni atıb eldən-elə.
Dərviş olub düşdüm dilə,
Bu dünyada, bu dünyada.
Nabat, harda qaldı elin,
Oğulsuz bükülüb belin.
Lal olub danışmır dilin,
Bu dünyada, bu dünyada.
Dərviş olub eldən-elə düşən aşığın yurd sevgisi zaman keçdikcə səngimək bilmir.
Könlüm axır Vətən sarı-deyən bu insanın həsrəti günü-gündən daha da artır, onu Vətənə sarı çəkir.
Klassik aşıq poeziyamızın ənənələri, ifadə formaları Aşıq Nabatın şeirlərində də öz bədii həllini dolğun şəkildə tapmışdır.
Al yaşıl geyinib tirmə bağlayın,
Bənzəyin qubaya-qaza, gözəllər.
Ağ buxağa gül-bənövşə düzərsiz,
Gərdən çəkib bağrın başın üzərsiz.
Sığallanıb toy-düyündə gəzərsiz,
Bu hal çox yaraşır sizə gözəllər.
Gözəllərə bu cür gözəlləmə deyən aşıq özünü də unutmur.
Günəşli ölkəmə baxdıqca şadam.
Cəfakeşəm, yorulmamış Fərhadam,
Nabat meylin salıb saza gözəllər.
“ Açılmamış soldugüllərim mənim “ –deyən Aşıq Nabat daima taleyindən şikayətlənir.Lakin bunu elə bir formada, elə bir dillə ifadə edir ki, istər-istəməz heyrətlənməyə bilmirsən.
Dörd bir yanım qaranlıqdır, adadı,
Fələk tutub qollarımdan budadı.
Aman, qoyma, o dəryada, sudadı,
Qərq olub dəryada batan baxtımı.-
deyən aşıq sonda isə “ Paytaxtı yan üstə çönən mən oldum “ –deyir.
Bütün ustad aşıqlarımız kimi Aşıq Nabat da bayatı janrına müraciət etmiş, özünəməxsus orijinal bayatılar yarada bilmişdir.
Bu dərddən can üzüşər.
Bülbül qanad tərpədər,
Külək əsər, üz üşər.
Əziziyəm ağam, gəl,
Ölməmişəm sağam, gəl.
Boynumda qəm zənciri,
Yolunda dustağam, gəl.
Aşıq Nabatın bu kitabçada Aşıq Hüseynlə verilmiş birgə deyişməsini mən aşıq şeirimizin mükəmməl nümunələrindən biri kimi qiymətləndirərdim.
Aşıq Hüseyn Cavan
Düz ilqardan, sədaqətdən danışaq.
Şairlərin sənətindən söz açaq,
Görünməmiş məharətdən danışaq.
Şair qardaş, sən qələmlə mən sazla,
Əlli yaşlı bu bahardan danışaq.
Min dil açıb Azərbaycan torpağı,
Tükənməyən arzulardan danışaq.
Aşıq Nabatın Şərurdan başlayan sənət yolu Azərbaycanın hər bir elini, obasını, bütövlükdə Vətən torpağını qarış-qarış gəzərək dolaşdı və sonunda qəlblərə, onu sevən könüllərə köçdü və orada da yaşamaqdadır.
Di gəl ki, Aşığın adını həyatda əbədiləşdirmək, onun xatirəsini yaşatmaq üçün Şərurda onun adını daşıyacaq bir küçə, bir uşaq bağçası və ya bir məktəb olsaydı necə də gözəl olardı? Yəqin ki, bununla ilgili düşünənlər nə zamansa tapılacaqdır.
İnanıram ki, Şərurdan başlanan sənət yolunun yolçusu olan Aşıq Nabatın sazımızı yüksəklərə qaldırması Azərbaycanda qadın aşıqlarımız sırasında onun da özünə layiq yerinin olmasını göstərən ən böyük amillərdən biridir.
Ələsgər Talıboğlu,
şair-publisist, AYB –nin üzvü,
M.Araz mükafatı laureantı
Baxış sayı: 447
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:33
Cavanşir Məmmədov vəfat etdi
Dünən, 23:25
Uspenskayanın direktoru müğənninin səhhətinin pisləşməsi ilə bağlı yayılan xəbərləri təkzib edib
14-04-2024, 20:00
Leps konsertdə bir tamaşaçının əlindən telefonu çıxarıb
13-04-2024, 08:41
Rejissor və operator Elinor Koppola vəfat edib
12-04-2024, 21:29
Kianu Rivz "Uğur" filminin çəkilişləri zamanı dizini sındırıb
11-04-2024, 19:29
Alman aktyor Til Şvaygerin ayağı amputasiya oluna bilər
8-04-2024, 22:08
Olqa Budina Harri Potter haqqında kitabların təhlükələrindən danışıb
4-04-2024, 13:56
Polis "Pornofilmlər"in müğənnisinin ifadələrində Rusiya Silahlı Qüvvələrini gözdən salan izlər aşkar edib
2-04-2024, 20:47
RSFSR-in xalq artisti Tatyana Konyuxova vəfat edib
29-03-2024, 23:31
Aktyor Aleksandr Tereşko dünyasını dəyişib
29-03-2024, 21:45
Şvartsenegger ürək əməliyyatından sonra çəkilişlərə qayıtmağa hazır olduğunu bildirib
28-03-2024, 21:08
Burunov etiraf edib ki, konsertə gecikməsi onu “Krokus”da terror aktından xilas edib
27-03-2024, 21:33
Aktrisa Svetlana Svetliçnaya xəstəxanaya yerləşdirilib
26-03-2024, 21:48
200 rol oynayan hindistanlı aktyor Partxa Sarati Deb vəfat edib
25-03-2024, 15:31
Sankt-Peterburqda “Piknik” qrupunun konserti terror aktı qurbanlarının xatirəsinə həsr olunacaq
23-03-2024, 13:08
Emindən ilk - Reaksiya
22-03-2024, 23:21
Lev Leşçenko tezliklə səhnəni tərk edə biləcəyini söylədi
19-03-2024, 13:59
Valeri Leontyev səhnəni tərk etmək qərarına gəlib
17-03-2024, 13:37
Lyubov Uspenskaya Rusiya pasportu alıb: “Arzum gerçəkləşdi”
15-03-2024, 23:10
Müğənni MakSim karyerasının dayandırılması ilə bağlı iddiaları rədd edir
13-03-2024, 21:35
Bred Pitt məhkəmədə Ancelina Coli üzərində növbəti qələbəsini qazanıb
13-03-2024, 20:58
"Bi-2" qrupu Kəmərdə beş günlük festivalın ləğvini təsdiqləyib
10-03-2024, 23:24
Morqunovanın ölümünə səbəb qan laxtalanması olub
9-03-2024, 20:37
Kristina Orbakaitenin Kremldəki çıxışı ləğv edilib
9-03-2024, 20:31
Aktyor Anatoli Vasilyev aldığı xəsarətlə xəstəxanaya yerləşdirilib
9-03-2024, 18:09
"Vəhşi mələk"in ulduzu Estrela Novais vəfat edib
6-03-2024, 15:36
Müğənni Stas Mixaylov heç vaxt borc götürmədiyini etiraf edib
5-03-2024, 21:34
“Gizli yarmarka” və “Moskva uğrunda döyüş” filmlərinin aktyoru Valeri Yurçenko vəfat edib
3-03-2024, 20:46
“Titanik” filmindən qapı və sükan fraqmentləri hərraca çıxarılıb
3-03-2024, 20:05
Kirkorov sosial şəbəkələrdə Puqaçovanın yeni mahnısını yayımlayıb
1-03-2024, 22:36
"Zoopark" qrupunun sonuncu üzvü Valeri Kirilov dünyasını dəyişib
1-03-2024, 17:22
Alla Puqaçova 16 ildən sonra ilk dəfə yeni albom çıxarıb
28-02-2024, 12:17
Dziuba kino debütünü yüksək qiymətləndirdi
27-02-2024, 09:59
ABŞ-ın ilk "Miss" titulunun sahibi Ceki Lokeri vəfat edib
26-02-2024, 16:43
"Captain Marvel" filminin aktyoru Kennet Marvel vəfat edib
25-02-2024, 10:43
Kristofer Nolanın Oppenheimer filmi üç Ekran Aktyorları Gildiyası Mükafatını qazandı
22-02-2024, 22:48
Britaniyalılar qiymətlərin artması səbəbindən musiqi festivallarını ləğv etmək məcburiyyətində qalıblar
22-02-2024, 21:25
Müğənni Zivert ağır xəstəliyə görə konsertlərini yarımçıq qoyub
19-02-2024, 20:07
Türkiyədə "Bi-2" konsertləri ləğv edilib
18-02-2024, 21:39
Fransa kinosunda ən yaxşı Dartanyanı hesab edilən Jerar Barre vəfat edib
18-02-2024, 15:17
Naxçıvanda Heydər Əliyev Muzeyinin yaradılmasından 25 il ötür
18-02-2024, 15:01
Həmvətənimiz ilin ən yaxşı bəstəkarı seçilib
17-02-2024, 23:08
Vladimir Jirinovski rolunu Nikita Koloqrivi canlandıracaq