17:54 / 21-04-2025
Vatikan: Papanın ölümündən sonra kardinallar yığıncağı keçiriləcək
17:44 / 21-04-2025
Yeni Papa onlardan biri ola bilər - Fotolar
23:21 / 20-04-2025
Polis əməkdaşlarına qaz çiləyən şəxs güllələnib
23:13 / 20-04-2025
Məşhur jurnalist və yazıçı Arkadi Sosnov Sankt-Peterburqda dünyasını dəyişib
21:47 / 20-04-2025
Polis dağılmış "Priora"da öldürülən 3 nəfərin şəxsiyyətini müəyyən edib
21:43 / 20-04-2025
“Şaşlıqçılar” 3 avtomobili yandırıb, onlardan biri yanıb
19:48 / 20-04-2025
Kelloq: "ABŞ Ukraynada baş verənlərdən bezdi"
19:43 / 20-04-2025
Aktyor Romantsov: "I Aleksandr rolunda onun ziddiyyətli davranışını göstərmək istədim"
19:40 / 20-04-2025
İran-ABŞ nüvə texniki danışıqları aprelin 23-də keçiriləcək
19:36 / 20-04-2025
Hamilə qadın rəqibini vəhşicəsinə döyərək burnunu sındırıb
19:30 / 20-04-2025
Tramp ABŞ-ı əvvəlkindən daha dindar etmək niyyətində olduğunu bildirib
19:23 / 20-04-2025
Patriarx Kirill ümid edir ki, gələcək nəsil keşişlər kosmosa uçacaqlar
19:19 / 20-04-2025
Yanğının sahəsi 5 min kvadratmetr olub, ölən var
19:15 / 20-04-2025
“Utair” təyyarəsi sərnişinin xəstə olması səbəbindən Permdə eniş edib
11:15 / 20-04-2025
Putin Patriarx Kirili Pasxa bayramı münasibətilə təbrik edib
11:12 / 20-04-2025
Cənubi Koreya lideri ABŞ-ın tarifləri ilə mübarizə aparmaqdan imtina edir
10:45 / 20-04-2025
Sərnişini zorlamaqda təqsirləndirilən taksi sürücüsü xəstəxanasında ölüb
10:38 / 20-04-2025
Çin nüvə olmayan “hidrogen bombasını” uğurla sınaqdan keçirib
10:33 / 20-04-2025
Axtarışçılar "Mi-8" helikopterinin qəzaya uğradığı yeri tapmağa nail olublar
10:27 / 20-04-2025
Həkimlər Mixail Boyarskiyə bir ay səhnəyə çıxmamağı tövsiyə ediblər
10:22 / 20-04-2025
Hindistanın ilk qadın prezidenti ölkəsini unikal edən şeyləri açıqlayıb
10:09 / 20-04-2025
Baş nazir Modi: "Hindistanın mantrası inkişafdır"
10:01 / 20-04-2025
Amerikalı veteran Castl: "Nyu York hər şeydə Moskvaya uduzur"
09:38 / 20-04-2025
Bondarçukun keçmiş həyat yoldaşı, aktrisa Paulina Andreevanı ikiqat cərimə gözləyir
23:44 / 19-04-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
23:40 / 19-04-2025
Əlil məmur tərəfindən təhqir olunduqdan sonra prokurora şikayət ed
23:07 / 19-04-2025
Bahalı iPhone oğurlamaqda ittiham olunan qaraçı dəstəsi həbs edilib
22:02 / 19-04-2025
20-ci mərtəbədən yıxılan qız sağ qalıb
21:58 / 19-04-2025
Dzyuba “Spartak”a qol vurdu və aslanlı köynək göstərdi
21:51 / 19-04-2025
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Pasxa atəşkəsinə cavab verib
21:46 / 19-04-2025
Buzdan yıxılan uşağın meyiti tapılıb
21:43 / 19-04-2025
Belçikalı velosipedçi 9 Mayı qeyd etmək üçün Moskva vasitəsilə Şanxaya gedir
21:22 / 19-04-2025
Vüqar Rəhimzadə: " Azərbaycan dilinə dövlət dili statusunun verilməsi Ümummilli Liderin xalq qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir"
21:19 / 19-04-2025
Tümen vilayətinin 4 sakini Ukrayna əsirliyindən qayıdıb
21:08 / 19-04-2025
ABŞ və İran gələcək nüvə sazişinin məqsədləri barədə razılığa gəliblər
21:05 / 19-04-2025
Fəhləsini öldürərək cəsədi dərədə gizlədib
21:00 / 19-04-2025
Rus Pravoslav Kilsəsi Putinin elan etdiyi Pasxa atəşkəsini alqışlayır
20:56 / 19-04-2025
Vyetnam hərbçiləri Böyük Qələbə paradında iştirak edəcəklər
Şərurdan başlayan sənət yolu
Tarix: 18-02-2021 11:07 | Bölmə: Mədəniyyət

Naxçıvan Muxtar Respublikasının tərkibinə daxil olan rayonların içərisində Şərur rayonunun özünəməxsus yeri vardır.Ərazisinin böyüklüyünə, torpağının münbitliyinə, barına-bəhərinə görə digər rayonlardan çox fərqlənir.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının digər rayonlarından fərqli olaraq Şərur rayonunun Azərbaycan aşıq şeirinin inkişafında da yeri ayrıcadır.Çünki ustad sənətkarımız Aşıq Ələsgərin ustadı əgər Aşıq Alı olmuşdursa, Aşıq Alının da ustadı Şərur elindən olan Ağ Aşıq Allahverdi (Qara Osman oğlu - Kosacan kəndi ) olmuşdur. “Ağır Şərili “ , “ Yüngül Şərili “ kimi saz havalarının adları da məhz bu torpaqla, bu diyarla bağlı olmuşdur.
Tarixən olduğu kimi ötən əsrimizdə də Şərur torpağında saza-sözə böyük dəyər verilmişdir.Gənclik illərimizdə yorulmadan, sevə-sevə dinlədiyimiz Aşıq Həmidin ( Danzik kəndi ), Ağ Aşığın ( Aşıq Usub- Sədərək kəndi ), Aşıq Hüseyn Arpaçaylının, Aşıq Əli Şəhriyarlının, Aşıq Əlinin ( Aralıq kəndi ), Aşıq Nəsibin ( Axaməd kəndi ) simaları göz önümüzdə canlandığı kimi, xatirələri də qəlbimizdə yaşamaqdadır.Şərur torpağında bu gün də saza-sözə böyük dəyər verilməkdədir.
Aşıq poeziyamızın, aşıq sənətinin inkişafında Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər kimi klassik kişi sənətkarlarımızla yanaşı, Aşıq Sona, Aşıq Pəri, Aşıq Həmayıl, Aşıq Bəsti kimi qadın sənətkarlarımızın da böyük rolu olmuşdur.O cür qadın sənətkarlardan biri də XX əsrdə Şərur torpağında doğulmuş və şöhrətli Azərbaycandan çox-çox uzaqlara yayılmış Aşıq Nabatdır.
Aşıq Nabat ( Nabat Paşa qızı Cavadova ) 1914-cü ildə Şərur rayonunun Parçı kəndində ( o kənd indi Xanlıqlar kəndinə birləşdirilib ) yoxsul bir ailədə dünyaya gəlmişdir.Çox erkən anasını itirən bu qız atasının himayəsində böyümüşdür.Aşıq Nabatın məlahətli və əsrarəngiz səsinin olması hər kəsin diqqətini özünə cəlb etmişdir.Dədə Qorqud timsallı nuranı ağsaqqal babaların söylədiyi ovsunlu dastanlar, ağbirçək nənələrimizin şirin-şəkər nağılları onun ruhunu saz-söz üstündə kökləmişdir və Aşıq Nabat nağılı, Aşıq Nabat dastanı da beləcə yaranmış, dildən-dilə, ağızdan-ağıza düşmüşdür.
Aşıq Nabatın ailə qurmaq sevdası onu sevmədiyi bir insana zorla vermək istədikləri üçün baş tutmamışdır.Bu hadisə ona böyük təsir etdiyindən Şərurda duruş tapa bilməyib Qarabağa getməli olur.1934-cü ildə Bərdəyə gəlir.Burada məclislərdə oxuduğu zaman Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Aşıq Musa ilə tanış olur, onunla birlikdə el məclislərində iştirak edə -edə saz-söz sənətinin sirrlərinə dərindən yiyələnir.Eyni zamanda Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov və Qurban Pirimov kimi ustadlarla bir yerdə xanəndəlik edir.
Aşıq İslam Yusifov və Aşıq Nabat(1960-cı il)
Aşıq Nabat 1937-ci ildə Yevlax şəhərinə köçür, burada Borsunlu Məzahirin aşıqlar dəstəsinə qoşulur.Sevdalı Həsən, Pərvanə Həsən, Aşıq Əsəd, Aşıq Saleh və Aşıq Teymur kimi gözəl aşıqlarla tanış olub, onlarla birlikdə məclislərə gedir.1938-ci ildə aşıqların ikinci qurultayına nümayəndə seçilir.1940-cı ildə may ayında Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə iştirak edir və sevimli şairimiz Səməd Vurğunun “ Danışaq “ adlı qoşmasını ilk dəfə burada oxuyur.Hələ 26 yaşında Kremlin səhnəsində uğurla çıxış edən Şərurun bu nəğməkar qızının səsi-sorağı Azərbaycanın sədlərini aşmış olur.1954-cü ildə “ İzvestiya “ qəzetində onun haqqında geniş məqalə yazılır və həm də şəkili verilir.
Aşıq Nabatın ecazkar səsi olduğunu görən böyük şairimiz Səməd Vurğun onu Bakıya dəvət edir.1961-ci ildə aşıqların III qurultayına nümayəndə seçilir.Həmin dövrdə otuz üç aşıq haqqında xüsusi bülleten buraxılır ki, onlardan biri də Aşıq Nabat olur.
1968- ci ildə isə böyük folklorşünas alimimiz Sədnik Paşayev
“ Azərbaycan qadını “ jurnalında onun haqqında gözəl bir məqalə ilə çıxış edir və Aşıq Nabata yüksək qiymət verir.
Aşıq ömrünün sonuna qədər Yevlax şəhərində yaşamasına baxmayaraq, Şəruru heç zaman unutmamış, onun həsrəti ilə yaşamış və 1973-cü ildə ölərkən öz vəsiyyətinə görə Şərura gətirilmiş və Siyaqut kəndində dəfn olunmuşdur.Hazırda yeganə övladı olan qızı Kəmalə xanım isə Yevlax şəhərində yaşayır.
Aşıq Nabat təkcə ifaçı aşıq olmamış, eyni zamanda , həm də yaradıcılıqla məşğul olmuşdur.Çox təəssüflər olsun ki, aşığın şeirləri sağlığında toplanmamış və çap olunmamışdır. İllər keçdikdən sonra Aşıq Nabatın 70 illiyi ərəfəsində gözəl ziyalı, qədirşünas insan olan AYB –nin üzvü, Məmməd Araz Mükafatı laureantı, şair-publisist Budaq Təhməz aşığın olduğu yerləri el-el, oba-oba gəzərək, böyük çətinliklər bahasına olsa da belə, onun irsinin çox kiçik bir hissəsini toplaya bilmişdir.Səksəninci illərdən üzü bəri isə aşığın yaradıcılığının təbliği ilə məşğul olmuşdur.Sevimli şairimiz filologiya elmlər namizədi, dosent Məhərrəm Cəfərlinin yaxından köməkliyi və redaktorluğu ilə “ Aşıq Nabat “ kitabçasını çap etdirib oxuculara ərməğan etmişdir.İstedadlı şairimiz Budaq Təhməz aşığın keşməkeşli həyatını və könül dünyasını əks etdirən “ Aşıq Nabat “ adlı lirik-romantik bir poema da yazmışdır.Bununla da o, Aşıq Nabat şəxsiyyətinə və yaradıcılığına olan sevgisini poetik bir dillə, dərin məhəbbətlə əks etdirmişdir.Şair, eyni zamanda, 1982-ci ildə Şərur rayonunun Siyaqut kənd orta məktəbində Aşıq Nabatın yubileyini təşkil edib keçirmişdir.Hətta görkəmli akademikimiz İsa Həbibbəyli də o zamanlar həmin yubileydə iştirak etmişdir.
Bir filoloq, bir ziyalı, bir şair, hər şeydən əvvəl isə, aşıq poeziyasının vurğunu olan bir oxucu kimi Aşıq Nabatın şeirlərini incələdikcə heyrətlənməyə bilmirəm.Bir daha anlayıram ki, Aşıq Nabat heç də sıradan biri olmamışdır.Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Dədə Ələsgər bulağından su içən aşıq mükəmməl söz sahibidir.Onun şeirlərindəki fikir dolğunluğu, fikrin poetik ifadə tərzi, aşıq şeirinə məxsus duruluq və axar adamı valeh etməyə bilmir.Aşığın şeirlərində yurd sevgili, yurd həsrətli hisslər daha üstünlük təşkil edir.Bu da səbəbsiz deyil.Gənclik illərindən doğulduğu Şərur torpağından ayrı düşən bir aşıqdan bundan savayı, daha nə gözləmək olardı ki?!..
Taleyin hökmüylə gələn qardaşlar,
İtirmişəm tapın ellərim mənim.
Çərxifələk saldı məni toruna,
Ağlamır, lal olub dillərim mənim --
deyən aşıq öz hisslərini, öz duyğularını nisgilli bir dillə ifadə edərək
“ Yaxşıdır “ rədifli gəraylısında son nöqtəni belə qoyur:
Qürbət eldə xan olunca,
Öz yerimdə qul yaxşıdır.
Doğulduğu torpağa varlığı ilə bağlı olan Aşıq Nabat illərlə yurd deyə-deyə yanıb yaxılır.
Taleyin hökmüdür belə,
Məni atıb eldən-elə.
Dərviş olub düşdüm dilə,
Bu dünyada, bu dünyada.
Nabat, harda qaldı elin,
Oğulsuz bükülüb belin.
Lal olub danışmır dilin,
Bu dünyada, bu dünyada.
Dərviş olub eldən-elə düşən aşığın yurd sevgisi zaman keçdikcə səngimək bilmir.
Könlüm axır Vətən sarı-deyən bu insanın həsrəti günü-gündən daha da artır, onu Vətənə sarı çəkir.
Klassik aşıq poeziyamızın ənənələri, ifadə formaları Aşıq Nabatın şeirlərində də öz bədii həllini dolğun şəkildə tapmışdır.
Al yaşıl geyinib tirmə bağlayın,
Bənzəyin qubaya-qaza, gözəllər.
Ağ buxağa gül-bənövşə düzərsiz,
Gərdən çəkib bağrın başın üzərsiz.
Sığallanıb toy-düyündə gəzərsiz,
Bu hal çox yaraşır sizə gözəllər.
Gözəllərə bu cür gözəlləmə deyən aşıq özünü də unutmur.
Həqiqət yolunda mən bir səyyadam,
Günəşli ölkəmə baxdıqca şadam.
Cəfakeşəm, yorulmamış Fərhadam,
Nabat meylin salıb saza gözəllər.
“ Açılmamış soldugüllərim mənim “ –deyən Aşıq Nabat daima taleyindən şikayətlənir.Lakin bunu elə bir formada, elə bir dillə ifadə edir ki, istər-istəməz heyrətlənməyə bilmirsən.
Dörd bir yanım qaranlıqdır, adadı,
Fələk tutub qollarımdan budadı.
Aman, qoyma, o dəryada, sudadı,
Qərq olub dəryada batan baxtımı.-
deyən aşıq sonda isə “ Paytaxtı yan üstə çönən mən oldum “ –deyir.
Bütün ustad aşıqlarımız kimi Aşıq Nabat da bayatı janrına müraciət etmiş, özünəməxsus orijinal bayatılar yarada bilmişdir.
Mən aşiqəm üz üşər,
Bu dərddən can üzüşər.
Bülbül qanad tərpədər,
Külək əsər, üz üşər.
Əziziyəm ağam, gəl,
Ölməmişəm sağam, gəl.
Boynumda qəm zənciri,
Yolunda dustağam, gəl.
Aşıq Nabatın bu kitabçada Aşıq Hüseynlə verilmiş birgə deyişməsini mən aşıq şeirimizin mükəmməl nümunələrindən biri kimi qiymətləndirərdim.
Aşıq Hüseyn Cavan
Aşıq Nabat, götür sazı deyişək,
Düz ilqardan, sədaqətdən danışaq.
Şairlərin sənətindən söz açaq,
Görünməmiş məharətdən danışaq.
Aşıq Nabat
Şair qardaş, sən qələmlə mən sazla,
Aşıq Nabatın Şərurdan başlayan sənət yolu Azərbaycanın hər bir elini, obasını, bütövlükdə Vətən torpağını qarış-qarış gəzərək dolaşdı və sonunda qəlblərə, onu sevən könüllərə köçdü və orada da yaşamaqdadır.
Di gəl ki, Aşığın adını həyatda əbədiləşdirmək, onun xatirəsini yaşatmaq üçün Şərurda onun adını daşıyacaq bir küçə, bir uşaq bağçası və ya bir məktəb olsaydı necə də gözəl olardı? Yəqin ki, bununla ilgili düşünənlər nə zamansa tapılacaqdır.
İnanıram ki, Şərurdan başlanan sənət yolunun yolçusu olan Aşıq Nabatın sazımızı yüksəklərə qaldırması Azərbaycanda qadın aşıqlarımız sırasında onun da özünə layiq yerinin olmasını göstərən ən böyük amillərdən biridir.
Ələsgər Talıboğlu,
şair-publisist, AYB –nin üzvü,
M.Araz mükafatı laureantı

Baxış sayı: 673
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-02-2021 11:07 | Bölmə: Mədəniyyət

Naxçıvan Muxtar Respublikasının digər rayonlarından fərqli olaraq Şərur rayonunun Azərbaycan aşıq şeirinin inkişafında da yeri ayrıcadır.Çünki ustad sənətkarımız Aşıq Ələsgərin ustadı əgər Aşıq Alı olmuşdursa, Aşıq Alının da ustadı Şərur elindən olan Ağ Aşıq Allahverdi (Qara Osman oğlu - Kosacan kəndi ) olmuşdur. “Ağır Şərili “ , “ Yüngül Şərili “ kimi saz havalarının adları da məhz bu torpaqla, bu diyarla bağlı olmuşdur.
Tarixən olduğu kimi ötən əsrimizdə də Şərur torpağında saza-sözə böyük dəyər verilmişdir.Gənclik illərimizdə yorulmadan, sevə-sevə dinlədiyimiz Aşıq Həmidin ( Danzik kəndi ), Ağ Aşığın ( Aşıq Usub- Sədərək kəndi ), Aşıq Hüseyn Arpaçaylının, Aşıq Əli Şəhriyarlının, Aşıq Əlinin ( Aralıq kəndi ), Aşıq Nəsibin ( Axaməd kəndi ) simaları göz önümüzdə canlandığı kimi, xatirələri də qəlbimizdə yaşamaqdadır.Şərur torpağında bu gün də saza-sözə böyük dəyər verilməkdədir.
Aşıq poeziyamızın, aşıq sənətinin inkişafında Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər kimi klassik kişi sənətkarlarımızla yanaşı, Aşıq Sona, Aşıq Pəri, Aşıq Həmayıl, Aşıq Bəsti kimi qadın sənətkarlarımızın da böyük rolu olmuşdur.O cür qadın sənətkarlardan biri də XX əsrdə Şərur torpağında doğulmuş və şöhrətli Azərbaycandan çox-çox uzaqlara yayılmış Aşıq Nabatdır.
Aşıq Nabat ( Nabat Paşa qızı Cavadova ) 1914-cü ildə Şərur rayonunun Parçı kəndində ( o kənd indi Xanlıqlar kəndinə birləşdirilib ) yoxsul bir ailədə dünyaya gəlmişdir.Çox erkən anasını itirən bu qız atasının himayəsində böyümüşdür.Aşıq Nabatın məlahətli və əsrarəngiz səsinin olması hər kəsin diqqətini özünə cəlb etmişdir.Dədə Qorqud timsallı nuranı ağsaqqal babaların söylədiyi ovsunlu dastanlar, ağbirçək nənələrimizin şirin-şəkər nağılları onun ruhunu saz-söz üstündə kökləmişdir və Aşıq Nabat nağılı, Aşıq Nabat dastanı da beləcə yaranmış, dildən-dilə, ağızdan-ağıza düşmüşdür.
Aşıq Nabatın ailə qurmaq sevdası onu sevmədiyi bir insana zorla vermək istədikləri üçün baş tutmamışdır.Bu hadisə ona böyük təsir etdiyindən Şərurda duruş tapa bilməyib Qarabağa getməli olur.1934-cü ildə Bərdəyə gəlir.Burada məclislərdə oxuduğu zaman Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Aşıq Musa ilə tanış olur, onunla birlikdə el məclislərində iştirak edə -edə saz-söz sənətinin sirrlərinə dərindən yiyələnir.Eyni zamanda Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov və Qurban Pirimov kimi ustadlarla bir yerdə xanəndəlik edir.

Aşıq Nabat 1937-ci ildə Yevlax şəhərinə köçür, burada Borsunlu Məzahirin aşıqlar dəstəsinə qoşulur.Sevdalı Həsən, Pərvanə Həsən, Aşıq Əsəd, Aşıq Saleh və Aşıq Teymur kimi gözəl aşıqlarla tanış olub, onlarla birlikdə məclislərə gedir.1938-ci ildə aşıqların ikinci qurultayına nümayəndə seçilir.1940-cı ildə may ayında Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə iştirak edir və sevimli şairimiz Səməd Vurğunun “ Danışaq “ adlı qoşmasını ilk dəfə burada oxuyur.Hələ 26 yaşında Kremlin səhnəsində uğurla çıxış edən Şərurun bu nəğməkar qızının səsi-sorağı Azərbaycanın sədlərini aşmış olur.1954-cü ildə “ İzvestiya “ qəzetində onun haqqında geniş məqalə yazılır və həm də şəkili verilir.
Aşıq Nabatın ecazkar səsi olduğunu görən böyük şairimiz Səməd Vurğun onu Bakıya dəvət edir.1961-ci ildə aşıqların III qurultayına nümayəndə seçilir.Həmin dövrdə otuz üç aşıq haqqında xüsusi bülleten buraxılır ki, onlardan biri də Aşıq Nabat olur.
1968- ci ildə isə böyük folklorşünas alimimiz Sədnik Paşayev
“ Azərbaycan qadını “ jurnalında onun haqqında gözəl bir məqalə ilə çıxış edir və Aşıq Nabata yüksək qiymət verir.
Aşıq ömrünün sonuna qədər Yevlax şəhərində yaşamasına baxmayaraq, Şəruru heç zaman unutmamış, onun həsrəti ilə yaşamış və 1973-cü ildə ölərkən öz vəsiyyətinə görə Şərura gətirilmiş və Siyaqut kəndində dəfn olunmuşdur.Hazırda yeganə övladı olan qızı Kəmalə xanım isə Yevlax şəhərində yaşayır.
Aşıq Nabat təkcə ifaçı aşıq olmamış, eyni zamanda , həm də yaradıcılıqla məşğul olmuşdur.Çox təəssüflər olsun ki, aşığın şeirləri sağlığında toplanmamış və çap olunmamışdır. İllər keçdikdən sonra Aşıq Nabatın 70 illiyi ərəfəsində gözəl ziyalı, qədirşünas insan olan AYB –nin üzvü, Məmməd Araz Mükafatı laureantı, şair-publisist Budaq Təhməz aşığın olduğu yerləri el-el, oba-oba gəzərək, böyük çətinliklər bahasına olsa da belə, onun irsinin çox kiçik bir hissəsini toplaya bilmişdir.Səksəninci illərdən üzü bəri isə aşığın yaradıcılığının təbliği ilə məşğul olmuşdur.Sevimli şairimiz filologiya elmlər namizədi, dosent Məhərrəm Cəfərlinin yaxından köməkliyi və redaktorluğu ilə “ Aşıq Nabat “ kitabçasını çap etdirib oxuculara ərməğan etmişdir.İstedadlı şairimiz Budaq Təhməz aşığın keşməkeşli həyatını və könül dünyasını əks etdirən “ Aşıq Nabat “ adlı lirik-romantik bir poema da yazmışdır.Bununla da o, Aşıq Nabat şəxsiyyətinə və yaradıcılığına olan sevgisini poetik bir dillə, dərin məhəbbətlə əks etdirmişdir.Şair, eyni zamanda, 1982-ci ildə Şərur rayonunun Siyaqut kənd orta məktəbində Aşıq Nabatın yubileyini təşkil edib keçirmişdir.Hətta görkəmli akademikimiz İsa Həbibbəyli də o zamanlar həmin yubileydə iştirak etmişdir.
Bir filoloq, bir ziyalı, bir şair, hər şeydən əvvəl isə, aşıq poeziyasının vurğunu olan bir oxucu kimi Aşıq Nabatın şeirlərini incələdikcə heyrətlənməyə bilmirəm.Bir daha anlayıram ki, Aşıq Nabat heç də sıradan biri olmamışdır.Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Dədə Ələsgər bulağından su içən aşıq mükəmməl söz sahibidir.Onun şeirlərindəki fikir dolğunluğu, fikrin poetik ifadə tərzi, aşıq şeirinə məxsus duruluq və axar adamı valeh etməyə bilmir.Aşığın şeirlərində yurd sevgili, yurd həsrətli hisslər daha üstünlük təşkil edir.Bu da səbəbsiz deyil.Gənclik illərindən doğulduğu Şərur torpağından ayrı düşən bir aşıqdan bundan savayı, daha nə gözləmək olardı ki?!..
Taleyin hökmüylə gələn qardaşlar,
İtirmişəm tapın ellərim mənim.
Çərxifələk saldı məni toruna,
Ağlamır, lal olub dillərim mənim --
deyən aşıq öz hisslərini, öz duyğularını nisgilli bir dillə ifadə edərək
“ Yaxşıdır “ rədifli gəraylısında son nöqtəni belə qoyur:
Qürbət eldə xan olunca,
Öz yerimdə qul yaxşıdır.
Doğulduğu torpağa varlığı ilə bağlı olan Aşıq Nabat illərlə yurd deyə-deyə yanıb yaxılır.
Taleyin hökmüdür belə,
Məni atıb eldən-elə.
Dərviş olub düşdüm dilə,
Bu dünyada, bu dünyada.
Nabat, harda qaldı elin,
Oğulsuz bükülüb belin.
Lal olub danışmır dilin,
Bu dünyada, bu dünyada.
Dərviş olub eldən-elə düşən aşığın yurd sevgisi zaman keçdikcə səngimək bilmir.
Könlüm axır Vətən sarı-deyən bu insanın həsrəti günü-gündən daha da artır, onu Vətənə sarı çəkir.
Klassik aşıq poeziyamızın ənənələri, ifadə formaları Aşıq Nabatın şeirlərində də öz bədii həllini dolğun şəkildə tapmışdır.
Al yaşıl geyinib tirmə bağlayın,
Bənzəyin qubaya-qaza, gözəllər.
Ağ buxağa gül-bənövşə düzərsiz,
Gərdən çəkib bağrın başın üzərsiz.
Sığallanıb toy-düyündə gəzərsiz,
Bu hal çox yaraşır sizə gözəllər.
Gözəllərə bu cür gözəlləmə deyən aşıq özünü də unutmur.
Günəşli ölkəmə baxdıqca şadam.
Cəfakeşəm, yorulmamış Fərhadam,
Nabat meylin salıb saza gözəllər.
“ Açılmamış soldugüllərim mənim “ –deyən Aşıq Nabat daima taleyindən şikayətlənir.Lakin bunu elə bir formada, elə bir dillə ifadə edir ki, istər-istəməz heyrətlənməyə bilmirsən.
Dörd bir yanım qaranlıqdır, adadı,
Fələk tutub qollarımdan budadı.
Aman, qoyma, o dəryada, sudadı,
Qərq olub dəryada batan baxtımı.-
deyən aşıq sonda isə “ Paytaxtı yan üstə çönən mən oldum “ –deyir.
Bütün ustad aşıqlarımız kimi Aşıq Nabat da bayatı janrına müraciət etmiş, özünəməxsus orijinal bayatılar yarada bilmişdir.
Bu dərddən can üzüşər.
Bülbül qanad tərpədər,
Külək əsər, üz üşər.
Əziziyəm ağam, gəl,
Ölməmişəm sağam, gəl.
Boynumda qəm zənciri,
Yolunda dustağam, gəl.
Aşıq Nabatın bu kitabçada Aşıq Hüseynlə verilmiş birgə deyişməsini mən aşıq şeirimizin mükəmməl nümunələrindən biri kimi qiymətləndirərdim.
Aşıq Hüseyn Cavan
Düz ilqardan, sədaqətdən danışaq.
Şairlərin sənətindən söz açaq,
Görünməmiş məharətdən danışaq.
Şair qardaş, sən qələmlə mən sazla,
Əlli yaşlı bu bahardan danışaq.
Min dil açıb Azərbaycan torpağı,
Tükənməyən arzulardan danışaq.
Aşıq Nabatın Şərurdan başlayan sənət yolu Azərbaycanın hər bir elini, obasını, bütövlükdə Vətən torpağını qarış-qarış gəzərək dolaşdı və sonunda qəlblərə, onu sevən könüllərə köçdü və orada da yaşamaqdadır.
Di gəl ki, Aşığın adını həyatda əbədiləşdirmək, onun xatirəsini yaşatmaq üçün Şərurda onun adını daşıyacaq bir küçə, bir uşaq bağçası və ya bir məktəb olsaydı necə də gözəl olardı? Yəqin ki, bununla ilgili düşünənlər nə zamansa tapılacaqdır.
İnanıram ki, Şərurdan başlanan sənət yolunun yolçusu olan Aşıq Nabatın sazımızı yüksəklərə qaldırması Azərbaycanda qadın aşıqlarımız sırasında onun da özünə layiq yerinin olmasını göstərən ən böyük amillərdən biridir.
Ələsgər Talıboğlu,
şair-publisist, AYB –nin üzvü,
M.Araz mükafatı laureantı

Baxış sayı: 673
Bölməyə aid digər xəbərlər
16-04-2025, 14:37
"Mash": Müğənni Ani Lorak Ukrayna pasportunu gizlicə yeniləyib
15-04-2025, 13:47
Nijni Novqorod məhkəməsi müğənni Şarlottaya qarşı hökmü qüvvədə saxlayıb
11-04-2025, 11:00
Milli Məclisin deputatı: "Azərbaycanda kitabların təbliği və yayılması mühüm amilə çevrilir"
9-04-2025, 10:18
Mixail Efremov koloniyanı tərk edərək Moskvaya getdi
7-04-2025, 21:53
"Viy" rejissoru rüşvətxorluğa görə 4 il sərt rejim alıb
7-04-2025, 15:17
Yeni rəis o oldu - Foto
6-04-2025, 15:27
Malı Teatrının aktrisası Moskvanın mərkəzindəki yanğında ölüb
5-04-2025, 21:23
Semyon Losev 79 yaşında dünyasını dəyişib
5-04-2025, 20:51
Rusiyanın əməkdar artisti Liliya Bokareva 99 yaşında vəfat edib
5-04-2025, 19:44
Naibə Allahverdiyevaya ağır itki
4-04-2025, 23:11
Bu teatrlarda yeni təyinatlar - Foto
4-04-2025, 10:30
İsveçrəli rejissor Jan-Lui Porşe ad günündən sonra intihar edib
4-04-2025, 09:02
Məşhur bas gitara ifaçısı vəfat edib
3-04-2025, 11:35
Banqkok Kral Simfonik Orkestri Moskvada çıxış edəcək
31-03-2025, 15:19
Boyarski "Zenit"in Rusiya futbol çempionu olacağı təqdirdə şlyapasını yeməyə söz verdi
29-03-2025, 23:23
İlham Əliyev Şəfiqə Məmmədovaya “İstiqlal” ordenini təqdim edib
29-03-2025, 10:38
"Mirotvorets" məlumat bazasına daxil olan 14 yaşlı aktrisa Yekaterina Temnovanı "Artek"də gözləyirlər
27-03-2025, 12:46
Moskva məhkəməsi serb musiqiçi Martiçin Rusiyadan deportasiyası haqqında qərarı ləğv etdi
26-03-2025, 09:56
Yakut müğənnisi "Kit Jah" parti zamanı bıçaqlanıb
25-03-2025, 14:39
Aktyor həbsxanada təxminən 235 min rubl qazanıb
22-03-2025, 19:47
Valentin Samarin 97 yaşında vəfat edib
22-03-2025, 10:44
Depardye rüsumları ödəmədiyi üçün Rusiya Federasiyası Kinematoqrafçılar İttifaqından xaric edilə bilər
17-03-2025, 23:41
Hakimiyyət şikayətlərdən Sonra Diana Arbeninanın Orenburqdakı konsertini ləğv etdi
12-03-2025, 10:51
SHOT : Aktrisa Valentina Talızina xərçəng xəstəliyinə tutulub
10-03-2025, 12:38
SHOT: Larisa Dolina çiynindən ciddi zədə aldı
9-03-2025, 17:46
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Fotolar
8-03-2025, 23:57
Avstriyanın "Tərəvəz orkestri" 344 konsertdən sonra Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb
8-03-2025, 08:43
Verilişinə köhnə sevgilisini çağırdı - Gündəm oldu
4-03-2025, 14:06
Moskvada Heydər Əliyevin abidəsi qoyulub
27-02-2025, 22:23
Amerikalı müğənni Keti Perri Bezosun kosmik gəmisi ilə kosmosa uçacaq
25-02-2025, 19:36
Xalq artisti vəfat edib
25-02-2025, 16:10
Krımlı Yuliya Pavlikova "Miss Europe 2025"in qalibi olub
22-02-2025, 10:36
Şvıdkoy: "Gedən sənətçilər qayıtdıqdan sonra kollektiv amnistiya gözləməməlidirlər"
22-02-2025, 09:40
Komediya aktyoru xarici agent statusunu ləğv etdirmək istəyir
20-02-2025, 15:22
“Leyla”nı gizli çəkib, anasını da hədələdilər
16-02-2025, 23:08
Yura Borisov BAFTA mükafatını almadı
10-02-2025, 12:32
“İbrahim Nisəyə deyib ki, gəl evlənək, Türkiyədə qal…” - Video
9-02-2025, 16:56
"Mash": "Boombox" qrupunun rus dilində oxuması qadağan edilib
7-02-2025, 13:06
SHOT: 95 yaşlı aktyor Oleq Strijenov beyin infarktı keçirdi