22:50 / 18-05-2024
Qızı boğmağa cəhd edib
Bütün xəbərlər
Nəzakət Teymurova: “İçiboş adamları görəndə ruhum əzilir…”
Tarix: 24-05-2018 11:08 | Bölmə: Mədəniyyət
                                          Teatrdan getmişəm,tədrislə məşğulam
Xalq artisti Nəzakət Teymrova tamaşaçıların qəlbinə yol tapan dəyərli muğam ustalarından biridir. Biz uzun illər səhnəmizin Leylisi olan bu olduqca sadə,təvazökar,səmimi insanla görüşüb sənəti və həyatı barədə söhbət etdik.

-Nəzakət xanım,söhbətə sizin bu sənətə gəlməyinizdən başlayaq.
-Qarabağlı olduğumuza görə elə Ağdamda orta məktəbdə fəaliyyətimi göstərirdim. Ağdam pioner evinə gedib gəlirdim. “Anacan”, “Ana kür” mahnılarını oxuyurdum.O vaxtı bəstəkar mahnıları, sevilib-seçilən,təsniflər ifa etmək lazım idi. Orta məktəbi bitirdikdən sonra valideynlərim icazə vermədiyiüçün Bakıda Energetika Texnikomuna daxil oldum. Texnikomda oxuyanda da müsabiqələrə gedirdim. O vaxtı Lidiya Rəsulova dedi ki, get Asəf Zeynallıya Nəriman Əliyevin sinifinə gir. Muğam sahəsini bir azda inkişaf elətdir. Məndə gəlib Nəriman müəllimin sinifinə qəbul oldum.
Həriman müəllim çox böyük müəllim idi. Vahid Abdullayev,Ağaxan Abdullayev,Səkinə İsmayılova Gülyanaq,Gülyaz Məmmədovalar,Qəzənfər Abbasov və bir çox sənətkarlar var ki, ustadın süzgəcindən keçibdi.Təbii ki, insanın özünün səsi olmalıdı inkişaf etdirməyə. Bünövrə düzəlməlidi. Nəriman müəllim Seyid Şuşinski sinifini keçmişdi. Ona görə də çox mükəmməl,tələbkar bir müəllim idi. İndiki uşaqların hərəsinin əlində bir telefon var… Nəriman müəllim o vaxtı icazə vermirdi muğamlarımızı yazaq. Deyirdi ki, beyninizə yazın. Bir Bir smestrə bir neçə muğamlar ifa edirdik. İndiki uşaqlar böyük muğamın birini öyrənsələr şükür edirik. Deyirik ki, nə yaxşı öyrəndilər. Çox tələbkar idi,amma sadə formada öyrədirdi. Deyirdi ki, muğamın bir qapısı var:girin,çıxın.Öz yaradıcılığınızı göstərin. Sonra püxtələşəcəksiniz,özünüzün sənətdə inkişafınız olacaq,ayrı cür oxuyacaqsınız. Bu skletdi sizə öyrətdiyim. İstər böyük,istərsə də kiçik muğamların hamısını Asəf Zeynallıda öyrənmişik.






















-Ağdamdan uşaq ikən ayrılmısınız,o illəri necə xatırlayırsınız?
-O illər ağ vərəq kimi yadımda qalıbdı. Saf,təmiz,gözəl,hər şeyin gözəlini görüb gözlərim. Mənim gözümdə torpaq heç nə ilə əvəzedilməz bir dünyadı. Ona görə ki, yuxularımda görəndə də dururam,Elə bilirəm ki, hər şey real həyatdadı. Təəssüflər olsun ki, bu belə deyil. Ağdamda müasir olmaqla bərabər muğamlarımız ifa olunurdu,“Xarı bülbül festivalı olurdu. O aləmə biganə deyildik. Biz iştirak edirdik,görürdük,götürürdük. İnsanı mühit də yetişdirir. Sənətkarları görürsən. Uşaq vaxtından onlara səcdə edirsən. Mənim üçün əvəzedilməz şeylər idi. 16 il orda yaşadım. Məlum hadislərdən sonra o torpağa gedə bilmədik,ünsiyyətimiz olmadı.
-İstərdik ki, size məşhurlaşdıran Leyli rolu barədə danışasınız.Bu rolu oynamaq sizinn üçün çətin olmadı ki?
-Asəf Zeynallını qurtaranda müsabiqə yolu ilə “Opera”ya qəbul oldum. İlk rolum Leyli olubdu. Yeddi ay o rolun üzərində işləmişəm. Baş rejissor Hafiz Quliyev məni hazırlayıb. Ustadım Arif Babayev, tərəf müqabilib Mənsum İbrahimov olubdu.
Bizdə xanəndələrə aktrisalıq dərsi keçmək yoxdu. Müasir dövrdə gözəl səsin ola bilər,amma aktrisalığın yoxdursa tamaşaçı səni qəbul eləmir. Aktrisalıq tərəfdən yeddi ay ona görə çəkdi ki, mizanları,onu hiss eləyib oxumaq sənətin sevən,məsuliyyəti olan insan gərək bişsin ki, sənətdə tamaşaçıların qarşısında nə isə göstərə bilsin.
 O vaxtı Leyliyə tələb var idi. Mən də istəyirdim ki, Leylini mükəmməl şəkildə ifa edim. Deyirdim ki, gedib oynayacağam. Leylini hiss etmək üçün illər,təcrübə lazımdı. Muğam sahəsində tez əldə etmək heç nə yoxdu. Elə şeylər var ki, onu mükəmməl şəkildə ifa etmək illərlə olur. Hər il xanəndə yetişmir.
Hər insanın içində sevgi olur. Onu necə yaşıyır, necə hiss edir, hərənin öz duyğuları var. O vaxt oynadığıçm Leyli obrazı tamaşaçılar tərəfində bəyənildi, bu barədə mətbuatda da yazıldı.
İyirmi iki il Leylini səhnədə Mənsum İbrahimovla oynamışam.Təbii ki, Mənsum müəllimlə oynamaq mənim üçün rahatdı. Kimsə deyə bilər ki, mənim üçün fərqi yoxdu. Amma tərəf müqabilin böyük şərtdi səhnədə. Onun hər baxışına,hər hisslərinə qarşılıq verirsən.
-Yeri gəlmişkən,ailəniz  müğənni olmağınıza icazə vermirdi…
-Müasir dövrdə ata qızının əlindən tutb gətirir ki,mənim qızım oxusun. O vaxtı ailədə 10 nəfər olmuşuq,çətinlikləriniz də olub. Buna baxmayaraq o vaxtı valideynlər onu düşünmürdü. Deyirdlər ki, istəmirəm qızım bu sənətə getsin. Atam, qardaşlarım razı deyildi. O vaxtı sənədlərimi Asəf Zeynallıya vermək istəyəndə qardaşım məni götürüb Ukraynaya apardı…Onda da imtahanın vaxtı müəyyən müddətə qədər uzandı. Gəldim gördüm ki, hələ imtahanın vaxtı keçməyib. Müəyyən vaxtdan sonra sənədlərimi ora verdim…
-Musiqi Akademiyasında Arif Babayevin tələbəsi olmusunuz.O illəri necə xatırlayırsınız?
-Arif müəllim çox gözəl müəllim olub. Arif müəllim sənətilə,şəxsiyyəti ilə  hər kəsə örnək olubdu. Dörd il orda oxudum. Mən onda tamaşalarımı oynayırdım. Tamaşaçı,kütlə tərəfindən də tanınmağıma baxmayaraq  o da çox ciddi adam idi. Mən 2-ci,5-ci günlər onun sinifində oturmalıydım.  3 saat o insanın qarşısında oturub muğamları təkrarlamalıydım,oxumalıydım,öyrənməliydim.O baxmırdı ki, bu tanınır,uğurları var. Tələbkar insan idi. Ona görə də mən ustadımı çox istəyirəm. Allah ona can sağlığı versin,böyüklükdən əskik olmasın. O,illərdi muğamımızı yaşadır,tədris elətdirir. O,“Opera” səhnəsində öz dünyasını yaradıbdı. İstər tədrisdə,xanəndəlik sənətində mükəmməldi.






























-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Arzumun biri odur ki,işğal olunmuş torpaqlarımız geri qaytarılsın.O ərəfələrdəyik ki,Novruz bayramına az qalır.  O vaxtı Novruz bayramı çox gözəl keçirilirdi. Mən evimizdən çıxandan sonra o hissləri görməmişəm. O hissləri şəhərdə yaşaya bilmirəm. Birinçi çərşəmbədən başlanırdı axır bayramımıza qədər, elə bil insanın ruhu dəyişirdi.
-Hobbiniz nədi?
-Hobbim elə sənətimdi. Məncə bizim işimiz qədər mükəmməl iş yoxdu. Sadəcə olaraq iki-üç ifaçılara görə bu sənəti korlayırlar. Bizim işimiz-gücümüz elə oxumağımızdı.
-Tələbələriniz necə oxuyurlar?
-Bizim dövrümüzdəki kimi o istəklə,arzu ilə gələn tələbələr indiki dövrdə çox azdı. Ola bilər ki, biz sənət eşqi ilə gəlirik. Onlar efirləri görür,valideynlərin basqısı altında gəlirlər. Uşaqlarını kor qoyurlar. Həmişə tələbələrimə deyirəm ki, biz oxuyanda 12 nəfər uşaq var idi. Onlardan iki nəfər çıxıb: Zabit Nəbizadə və mən. Digər tələbələr çıxıb getdilər. Onun ağırlığını daşımaq çətindi, müğənni kimi ifa edə bilərlər. Xanəndə sənəti çox çətindi. Səs açılmamış qarpızdı. Bilmirsən necə olacaq. İdmançı kimi hər zaman formada olmalıdı.Bu insan özünü,şəxsiyyətini qorumalıdı. Birdə görürsən ki, ifaçı necə gəlmişdi elə də çıxıb getdi. Bu muğam sahəsinin ağırlığına dözə bilmir.Bugünkü dövrdə tələbələrimi öz xarakterləri kimi sevirəm. Onların içində sənətə sevgisini verənləri lap çox sevirəm.























-Qızınız  sizin sənətinizi davam etdirirmi?
-Qızım Bakı Dövlət Universitetində oxuyur. Qızım sənəti sevir,sənətkarı başa düşür.Yaxşı,pis səsi seçə bilir. Uşaqlıqdan evimizdə sənətkarlar görübdü. Zövqlüdü.Sara xanım bir gözəl mahnı oxuyur,deyir ana bu nə gözəldi. Rəşid Behbudovun sənətini çox sevir. Rübabə xanımın mahnılarına diqqətlə qulaq asır. Müasir dövrdə bəzi ailələr olur ki,ustadlara,sənətkarlara qulaq asmırlar. O gün Rəşid Behbudovun “Küçələrə su səpmişəm” mahnısını tapıb gətiribdi. Bu gendən irəli gələn şeylərdi.
Mən onu musiqiçi kimi görmək istəmədim. Bir evdə bir adam bəs edər də.
-Siz özünüz hansı sənətkarlara qulaq asırsınız?
-Mən ustadlarımızdan tutmuş müasirlərə qədər-hər kəsə qulaq asıram. Dövrümüzün əvvəlindən başlayaraq Arif Babayevə,Ağaxan Abdullayevə,Alim Qasımova,Hacıbaba Hüseynova,Yaqub Məmmədova,Əbülfət Əliyevə qulaq asmışam.
-“Opera”dan birdəfəlik uzaqlaşdınız?
-Mən həmişə demişəm ki, müəyyən vaxt gələndən sonra ordan uzaqlaşacağam. Ordan çıxmışam. Tədrislə məşğulam.
Tələbələrim müsabiqələrdə iştirak edirlər. Çoxu da diplomant olublar.
-Bəzi müğənnilərə “Şöhrət”,”Şərəf” ordenləri veriblər. Sizi necə bu şərəfə nail olmaq barədə düşündünüzmü?
-Bu mükafat İllərlə bu sənəti daşıyan, bu səhnənin tozunu udan, sənətkarlığı bacaran insnalara verilməlidi. Özünü reklam edib,adlar  almağa dava etmək olmaz. Əsl sənətkara o adlar layiqdi. Onların illərlə zəhmət çəkməsinin bəhrəsidi ki, layiq görülürlər. Yəqinki nə vaxtsa bizə də vaxt çatar.























-Bir müsahibənizdə demişdiniz ki,ailə ilə bağlı doğru seçim etmədim.
-Ailə qadın üçün vacibdi.Sevgi ilə olanda lap gözəl olur.Biri var ki,ağılla onu düşünüb eliyənlərdə var.  Mənim qəlbim sevgi ilə dolu olduğuna görə o vaxtı sevdiyim adamla ailə qurmuşam.
-Bəs ailədə qısqanclıq məsələləri nədən doğur?
-Bizdə qısqanclıq çox olur. Konsertlərə gedirik,evə gec gəlirik. Müəyyən şərtlər var ki,onu edə bilmirik.
Qızım təzə olmuşdu. Heç onun  qırxı çıxmamış mən səfərlərdə idim. Uşağa,evə baxa bilmirsən. O da sənətə vurğunluqdan irəli gəlir. Mən dəfələrlə Fransa,Almaniya,İsveç,Yaponiya,Koreya,Macarıstanda olmuşam. Ona görə bir ayda gələn üç təklifdən birinə getmişəm, müəyyən balansları qorumuşuq.
Bu sənətin ağırlığı mənim canıma,qanıma hopubdu. Özüm öz geyimimi idarə edirəm. Açıq-saçıqlığı çox sevmirəm. Ailədə də o şeylər qorunub.
-Nədən daxilən ruhunuz əzilir?
-İnsaniyyət görməyəndə ruhum çox əzilir. Allah-tala yaratdığı insnaları görürəm. Amma içiboş adamları görəndə əzilirəm.
-Sənət dostlarımdan gələn zərbələr çoxalır demisiniz.
-Ola bilər. Amma mən kinli insan deyiləm. Mən bağışlayıram. Allah özü bilər, bağışlayar, bağışlamaz. Ailəm mənə elə etsə, mənə çox təsir edər. Sənətkarlarla olubduki iki-üç il danışmamışam. Amma sonra münasibətimiz düzəlibdi. Mən insan adamları sevirəm. Mən qondarma adamları sevmirəm.
-Mənim üçün sevgidən başqa heç nə yoxdu bu sözlər də sizə məxsusdu.
-Onu cavanlıqda demişəm də.(Gülür).Düşünməmişəm ola bilər onu demişəm.
-Qadın bağlandığı insandan uzaq düşəndə hətta cinayətkar da ola bilər bu nə  məsələdi?
-Yəqin yuxuda danışdırıblar məni…Qadın elə bir məxluqduki öz hissləri ilə yaşayır. Kişi isə soyuqqanlıdı. Qadın sevəndə onun gözünə heç nə görünmür. Ölüm olur,itim olur. Qadın sevəndə birdə gördün bir adamı öldürdü qoydu ora. O dərəcəyə də gəlmək lazım deyil. Elə şeylər var ki, hissləri qorumaq da lazımdı.
-Xəyanət edən insnaı neçə dəfə bağışlamaq olar?
-Mən bağışlayan insanam. Neçə dəfə bağışlamışam onu bilmirəm. İstər ətrafımdakı dostlarım, istər ailə münasibəti, bağışlamışam, demişəm Allah sən özün bağışla. İkinci dəfə də o şeyləri görmüşəm. Özümü də danlayıram ki, bağışlamaq şeyləri az olaydı, belə şeylər təkrarlanmayaydı.
-Həcc ziyarətinə getməyiniz necə oldu?
-Bir çox sənətkar dostlarımla orda konsertdə idik. Özümüz də istədik ki, Məkkəyə, Mədinəyə ziyarət edək. Arzu eləmişəm ki, qızımla Həccə gedim. Qara daşı görəndə dua etmişəm ki, ya Rəbbim, ya Rəsulallah, öz torpaqlarımızı özümüzə qaytar. İkinci arzum özümə aid olan şeylərdi.
-Deyəsən mənəviyyatsız insanları görməyə gözünüz yoxdu?
-Mənəviyyatsız insnaları qəbul edə bilmirəm. Bizim müasir dövrdə artıq bir-iki yox,çoxsifətli admlar görürük. Onların düşüncələri ev yıxmaqdı,elə insanları mən xoşlamıram. İstər,qadın,istər kişi olsun, mən sözləri dürüst, şəxsiyyətli insnaları sevirəm. Sözü üzə deyən adamdan heç vaxt qorxmayın. Nə var onu deyəcək. Amma ki, gedib arxadan planlarını,sistemlərini qurandan sonra, o insnalardan qorxmaq lazımdı.



-Paxıllığınıızı çəkən adamlarla bağlı nə deyə bilərsiniz?
-O insan ki,özündə uğur tapmır,heç kimi günahlandırmasın. O insanın özünün fərsizliyi, çalışmamazlığıdı. Hər yerdə insan özünü görmək istəyir, amma ona layiq deyil. İstər, sənəti,istər şəxsiyyəti ilə. Bu işi bacarmıramsa gözüm niyə yuxarılarda olmalıdı?Elə insanlar var ki, sənəti yeddi-səkkiz yerə ayrılır,iddiaları çoxdu. Onlara deyirəm ki, Allah sizə ağıl versin. Düşünün ki, öz üzərinizdə işləmək lazımdı.
-Çıxışlarınız xaricdə necə qarşılanır?
-Bir sehr kimi baxırlar bizim sənətimizə. Xaricilər bir az soyuqqanlıdılar, bizim kimi emosianal deyillər. Onlar qulaq asırlar, axırda yetərincə alqış edirlər. Dəfələrlə bizi səhnəyə qaytarıblar ki, yenidən ifa edək. Ona görə biz öz muğamımıza,ustadlarımıza borcluyuq.
-Telekanallara dəvətlər çox alırsınız?
-Onundan birinə gedirəm. Çox təəssüflər olsun ki, aparıcıların səviyyəsi çox aşağıdı. Kimlə nə cür danışdıqlarını bilmirlər. Bir insan kimi aparıcıların danışıqları,hərəkətləri məndə qıcıq yaradır. Müəyyən verlişlərə heç getmirəm. Deyirəm ki, evdə oturum, amma o insanlarla əlaqədə olmayım.






























-Gələcəkdə konsert vermək planınız varmı?
-Konsert vemək arzularım həmişə olubdu. Bugünkü gündə hər şey maddiyata bağlanıb. İnşallah qismət olsa konsert verəcəyəm.
-Muğamımızı,muğam oxuyan insanları həmişə xalq saxlayıbdı. Amma ki,dövlətimizin,Mehriban xanımın layihələri muğam sahəsində həddən çoxdu. Beynəlxalq festivallar,televiziya müsabiqələri, bir çox layihələr muğamlarımızı,gənc ifaçılarımızı tamaşaçıya sevdirir. İllərlə tanınmayan adamları üç ayın ərzində tamaşaçıya çatdırır…
-Toylarla bağlı nə deyə bilərsiniz?
-Bugünkü gündə muğam ifaçılarında durğunluq var. Müəyyən insanlar var ki,o balansı,o hörməti saxlaya bilir. Toylara dəvətlər alanda alırıq. Xanəndənin repertuarı nədi onu oxuyuruq. Müəyyən qonararlar bizi qane edəndə toya gedirik.
-Səsinizi qoruyub saxlaya bilirsinizmi?
-Axır vaxtlar yayılan virislardan bizdə yan keçmirik. O səsə çox pis təsi edir. Çalışırıq qaydasına qoyaq.
-Özünüzü xoşbəxt hiss edirsinizmi?
-O anlar ki, var, onu yaşıya bilirik. İnsana həmişə özündən asılı olmayaraq narazı olur. Şükür Allaha ki, əlimiz,qolumuz var. Özümüzü idarə edirik. Bu elə xoşbəxtlikdi də.İnsanın özü həmişə narazıdır. Xoşbəxtliyində də nə isə bədbinlik axtarır. Bu insanın özünü gərək “toka” salsınlar, görsünlər ki, nə istəyir.
                      
-Sənət aləmindəki qalmaqallara sizə necə baxırsınız?
-İllərlə bu sənətə qulluq edən insanlar gərək bu davalara çəkilməsin. Söhbət olanda çalışsınlar onu bir qıraqda çözsünlər. Bunu efirə daşımaq,informsiyaya çıxarmaq, sənətkarı bir az ucuzlaşdırır.
-Bəzi sənətkarlar gözəl görünmək üçün əməliyyat elətdirirlər. Siz də plastic əməliyyat etdirdinizmi?
-Vaxtı gələndə eliyərik. Amma hələ özümdə o şeyləri hiss etmirəm. Bugünkü dövrdə evdə oturan xanımlar o qədər işlərlə məşğuldu ki, azından müğənnilər onu eləmir. Gözdə biz oluruq deyə,onu topa,atəşə tuturlar. Mənim tanıdığım ev qadlnları var ki, hər bir estetik əməliyyatlardan çıxır. Onu az görürlər. Buna normal baxıram. Bunun da çərçivəsi var da. Bir də görürsən ki 60-70 yaşında qadını pis günə qoyuralr. Hər yaşın öz cizgiləri olmalıdı.
                      
-Qızınız yenə sizdən küsür. Deyəsən ona qayğı göstərməyə vaxt tapmırsınız?
-O baxımdan məndə həmişə problem yaranır. O gəncdi, teatra,kinoya getmək istəyir. Deyirəm ki, öz dostlarınla, tələbə yoldaşlarınla get. Mənim öz oturduğum yerlər var. O haylı-küylü yerləri xoşlayır. Mən sakitliyi sevən insanam. Bu məsələlərdə bir az qızımla fikirlərimiz üstüstə düşmür.
-Yaxın vaxtlarda hansı kitabları oxumusunuz?
-Axırıncı dəfə Şuşa haqqında bir kitab oxumuşam.Bir az gözüm zəifləyibdi. Bir neçə qəşəng kitab veriblər mənə. Yataq otağında üstüstə bir neçə kitab var. Yayda onları oxuyacağam. Kitab oxumağa vaxt çatmır.
                          
-Tamaşalarla aranız necədi?
-Bir ildi tamaşalara getmirəm. Tamaşaları sevirəm. Qəhrəmani filmləri, tarixi filmləri çox sevirəm.
-İdmanla məşğul olursunuz?
-Gündəlik mənim rejimim var. Yarım saat,qırx dəqiqə küçədə gəzməliyəm. Saatlarla trenajorda yox,havada olmağı çox sevirəm.
                   
-Hansı yeməkləri bişirirsiniz və sevirsiniz?
-Bizim özümüzün gözəl yeməkləriniz var: aş,dolma,çığırtma,dovğa.Hər həftə evdə belə şeylər olur.
-Çox əsəbiləşdirirlər sizi,onda nə edirsiniz?
-Hər kəs kimi biz az danışıram,yoruluram. Dərdimi çox insanlarla bölüşməyi xoşlamıram. Müəyyəninsanlar var ki, bəzi söhbətlərimi onlara danışa bilərəm.
                          
-Konpilimentlərlə aranız necədi?
-Xoşuma gələni də olur, gəlməyəni də. Şitini çıxaranda, o şeyləri sevməyən bir insanam.
                          
-Səhvsiz insan var ki, həyatda? Başın ora-bura dəyə-dəyə formalaşırsan. Heç nə beşdə- beş olmur. O şeylər var ki, məndə istəməzdim eliyəm,amma eləmişəm. Məndə istəməzdim ki, kimnənsə ünsiyyətdə olmayım,kiməsə o sözü deməyim. İnsan elə yaranıb o şeylər üçün:olar,olmaz. Kaşkilər adama kömək eləmir…Gərək insan hər şeydən nəticə çıxarsın. Bir adam səhv bir iş görəndə onu özümə dərs hesab edirəm. Formalaşmağım üçün qeyd edirəm ki, mən bunu eləmərəm.
Namiq Məmmədli


Baxış sayı: 1 847


Bölməyə aid digər xəbərlər
23-03-2024, 13:08 Emindən ilk - Reaksiya