14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
Bütün xəbərlər
Pandemiya geyim sənayesində nələri dəyişdi? - Fəxriyyə Xələfovanın DƏB PROQNOZLAR
Tarix: 12-05-2020 03:41 | Bölmə: Mədəniyyət

Pandemiya geyim sənayesində nələri dəyişdi? - Fəxriyyə Xələfovanın DƏB PROQNOZLARI


Koronavirus pandemiyasından sonra dünya əvvəlki kimi olmayacaq və istənilən sənaye sahəsi kimi, moda da yeni reallıqlara uyğunlaşmaq məcburiyyətində qalacaq. Bu barədə rəssam-modelyer, parfümer, Əməkdar incəsənət xadimi Fəxriyyə Xələfova məlumat verib. O hesab edir ki, pandemiya xanımların çoxuna alış-verişdə daha düşüncəli davranmağı və qənaətcil olmağı öyrədəcək.
Modelyer koronavirus pandemiyasının dəb aləminə təsiri və sonrakı gedişatı ilə bağlı proqnozlarını Publika.az-a danışıb.
- Hazırda dəb aləminin ilhamverici qüvvəsi nədir?
Koronavirus infeksiyasının yayılması ilə əlaqədar dünyanın üzləşdiyi qlobal problem bütün sahələrə olduğu kimi, dəb aləminə də öz təsirini göstərdi. Virusun yayılmaması üçün bütün ölkələrdə qabaqlayıcı addımlar tətbiq olunur, insanlara evdə qalmaq tövsiyə olunur. Evdə qalmaq o deməkdir ki, sosial fəaliyyətlərimizlə məşğul olmuruq, ənənəvi məşğuliyyətlərimizdən uzaqlaşmışıq, işə, ya dərsə, yaxud hansısa ticarət və əyləncə mərkəzlərinə gedə bilmirik. Bu zaman əlavə geyimin alınmasına ehtiyac qalmır. Moda ənənələrinə əsasən kolleksiyalar 2-3 ay əvvəldən təqdim olunur, sonra mağazalarda satışa çıxarılır. İndi böyük ticarət mərkəzləri bağlıdır.
Hazırda Beynəlxalq Moda Asossiasiyası qərar qəbul edib ki, bahar-yay kolleksiyalarının onlayn təqdimatı baş tutsun. Bu təqdimatın hansı formada olacağı haqqında hələ məlumat yoxdur, lakin çağırışa birinci Milan Moda Həftəsi cavab verdi. 14-17 İyul tarixləri arasında Milan Moda Həftəsi yeni kolleksiyalarını onlayn formada nümayişə çıxaracaq. Dəbsevərlər bu hadisəni səbirsizliklə gözləyir. Beynəlxalq təcrübələrdən faydalanmaq hər zaman vacibdir. Odur ki, Milan Moda Həftəsini maraqla gözləyirəm. Bu variantın Azərbaycanda keçirilməsini istərdim, beynəlxaql proseslərdən kənar qalmayaq, biz də təşkil edək.
- Hazırda dəb sahəsi 2020-ci ilin əvvəllərində proqnozlaşdırıldığı kimidir, yoxsa virusdan sonra yaranmış dəyişiklik dəbə də təsir göstərib?
Təbii ki, virus məsələsi dəbə təsir göstərdi. Pandemiya müddətində geyim əvvəlki həcmdə satılmadı, hətta demək olar ki, ümumiyyətlə alınmadı. Bütün mağazalar bağlı idi. Böyük ticarət mərkəzləri istisna olmaqla mağazalar artıq açılmağa başlayıb. Geyimə tələbat hər zaman var və olacaq, amma satışların həcmi ciddi şəkildə azalacaq.
Pandemiyaya qədər geyimin istehsalı pik həddə çatmışdı, ona görə ki, sürətli dəb prosesi başlamışdı. Geyimə tələbat getdikcə daha da çoxalırdı, insanlar geyimlərini daha tez-tez dəyişmək həvəsində idilər və müxtəlif üslublarda geyimlər əldə etməyə can atırdılar, gecə libaslarına da tələbat olduqca çox idi. İstehsal həcmi zirvəyə qalxmışdı və bu göstəricilər sürətlə və birdən-birə aşağı endi. Buunla əlaqədar olaraq fabrik və istehsal obyektləri geyim istehsalını azaltmağa qərar verib.


Tanınmış dizayner Corcio Armani dəbin sürətlə dəyişməsi və yenilənməsini anormal adlandırmışdı. Bəs, bu mövzuda siz hansı fikirdəsiniz, saysız-hesabsız trendlərin yaranma zərurəti nədən irəli gəlirdi?
- Dəbə hədsiz həvəs yaranmışdı. Bu prosesə qədər heç birimiz təxmin edə bilməzdik ki, belə bir faktla üzləşəcəyik. Gəlin 2-3 ay əvvələ gedək. Pandemiyaya qədər müxtəlif tədbirlər, çoxsaylı yığıncaqlar, toylar, şənliklər, ziyafətlər, sammitlər, toplantılar keçirilirdi və bunların bir çoxunda ciddi-dress kod qaydalarına riayət etmək lazım idi. Turizm çox inkişaf etmişdi, turistik stil öz aktuallığını göstərirdi. Səyahətə yollanan insanlar dəbli görünməyə çalışırdı ki, foto çəkdirib sosial şəbəkələrdə paylaşsın. Müxtəlifliyə hədsiz tələbat var idi, insanlar sadəlikdən uzaqlaşmışdı. Xüsusilə xanımlar zəngin və geniş qarderobları ilə seçilirdi. Sərhədlərin açılmadığını və sonrakı proseslərin necə olacağını bilmədiyimiz üçün turizminlə bağlı nə isə proqnozlaşdırmaq çətindir. Bu o da o deməkdir ki, turistik stilə də artıq tələbat olmayacaq. Bütün bunlar dəb aləmi üçün çox ciddi dəyişikliklərdir.
Fəxriyyə xanım, koronavirus xanımları alış-verişdə daha düşüncəli davranmağa məcbur edəcək?
- Düşünürəm ki, iki variant olacaq. Şopinq həmişə antistress hesab olunub, odur ki, stressdən xilas olmaq istəyən xanımlar alış-verişə üz tutacaq. İkinci variant - qənaətcillikdir. Məncə, biz artıq qənaətcil olmağı və rasional düşüncə tərzini öyrənmişik. Məsələn, əvvəllər hesab edirdim ki, mənə iki çanta lazımdır, indi görürəm ki, bir çanta ilə də bir mövsüm keçinə bilərəm. Bu düşüncə tərzi çoxunda yaranacaq, amma şopinq terapiyadan istifadə edənlərin də sayı az olmayacaq...
Dünyada dəb sahəsində gedən bu dəyişikliklər ölkəmizə də təsir edəcək?
- Çox böyük ticarət obyektləri və geniş həcmdə geyim satışı ilə məşğul olan mağazalara pandemiya təsirsiz ötüşməyib. Təbii ki, moda evləri də kifayət qədər zərər çəkib, sifarişlərin olmaması biznesin zəifləməsinə gətirib çıxarır. Əsas sifarişlər ziyafət libaslarına və gəlinlik geyimlərinə idi. Ayın sonunda məzun günü olmalı idi. Bu günü məzunlar toplanıb təntənəli şəkildə qeyd edərdi, təbii ki, bu münasibətlə hər kəs gözəl libaslar alırdı. Bu il məzuniyyət günlərinin necə keçiriləcəyi məlum deyil...
Dəb sənayesi iqtisadi baxmdan zərər çəksə də, moda aləmi evdə qal, amma dəbdən qalma prinsipini diktə edir. Evdəyiksə, bu, o demək deyil ki, bütün gün ev geyimlərində gəzməliyik. Bu, anormal yanaşmadır. Hesab edirəm ki, biz bu mərhələyə uyğunlaşmalıyıq. Rahat və komfortlu, bir o qədər də rəngli geyimlərə üstünlük verməyi tövsiyə edirəm. Dəbli şalvar, ətək, bluz və donları evdə də istifadə etməliyik, özüm də belə edirəm. Evdə də bəzək-düzəkli görünməliyik. Pandemiya səbəbindən elan edilən karantin rejimində xüsusi günləri evdə qeyd etmək məcburiyyətindəyik. Doğum günlərini evdə keçiririksə, bunun üçün evdə də xüsusi hazırlıq görmək olar.
Gənclərin arasında yeni trend yaranıb. Sosial əbəkələrdə canlı yayım açanda və ya sadəcə söhbətləşmək üçün video görüntülü danışanda, gözəl geyimlərini geyinirlər. Onlayn ünsiyyət indiki halda zərurətdir, təbii ki, virtual olaraq kiminsə evinə qonaq oluruqsa, səliqə-sahmalı və eleqant görünmək vacib şərtdir.


Yeri gəlmişkən, sizin karantin günləriniz necə keçir? Hansı planlarınızı təxirə saldı?
- Müəllimlik fəaliyyətim tam şəkildə davam edir, onlayn varianta keçmişik, tələbələrimə motivasiyaedici video roliklər çəkib göndərirəm. Eyni zamanda ATV kanalında yayımlanan “Zövqə doğru” verilişinin layihə rəhbəriyəm.Verilişin formatını tamamilə dəyişdik. Həyat tərzi və sağlamlıqlıq barədə tamaşaçılara faydalı məsləhətlər veririk.
Ətir istehsalımla bağlı layihə qaldı, yəqin ki, bu prosesə sonra qayıdaram. O cümlədən yay kolleksiyasının təqdimatı təxirə düşdü. Kolleksiyaların nümayişini onlayn formada həyata keçirmək olar. Milan Moda Həftəsinin yeni keçirilmə qaydası ilə tanış olduqdan sonra bu istiqamətdə işlər aparacam. Əvvəllər modapərəstlər kolleksiyaları canlı izləyirdi, indi bütün təəssüratları onlayndan almaq məcburiyyətindəyik, bu da yeni emosiyalardır...
              
- Koronavirusun dəb aləminə gətirdiyi maska yeniliyini necə qiymətləndirirsiniz?
Ən çevik reaksiya dəb aləmindən gəldi. Bütün brendlər istehsalı dəyişdi və maska hazırlamaq prosesinə başladı, bir çoxu xəstəxanalara təmənnasız paylayırdı. Maskanın hazırlanma qaydasını lentə alıb izləyicilər üçün paylaşdım, tələbələrimə də yolladım ki, tikib öz yaxınlarına paylasınlar. Onsuz da karantin qaydaları yumşalandan sonra daha çox maska zərurəti yaranacaq. Məlumatlardan oxuyuruq ki, metro və nəqliyyat vasitələrinə maskasız girmək qadağan olacaq. Tələbat birə-beş artacaq. Getdiyim yerdən asılı olmayaraq, hər zaman maskadan istifadə edirəm. Məni heç kim maskasız görə bilməz. Maraqlıdır ki, ciddi tövsiyələrə bəzi insanlar çox biganə yanaşır. Bunu mənfi hal kimi dəyərləndirirəm. Bütün verilən tövsiyələrə mütləq qaydada məsuliyyətli yanaşmaq, xüsusilə maska taxmaq lazımdır. Maska bu dönəmin zərurətidir, qoruyucu vasitədir.
- Ümumiyyətlə, müsbət tərəfdən yanaşsaq, pandemiya insanlara sizcə, hansı dərsi verdi?
Uşaqlar və gənclər dərk etməsə də, məsuliyyəti öz çiynində olan insanların artıq həyata baxışı və münasibəti dəyişib. Anladılar ki, həm vaxtın qədrini bilmək, həm də peşəkarlıq üzərində işləmək lazım idi. Pandemiya göstərdi ki, peşəkarlığı yüksək səviyyədə olan insanlara istənilən vaxt tələbat var.
Fikrimcə, pandemiya, öa ayaqları üstündə dura bilməyən, kaprizli və eqoist insanlar üçün xüsusilə çətin oldu. İnsan xarakterik xüsusiyyətlərinin və keyfiyyətlərinin üzərində işləməlidir. Hazırkı situasiya bir çox məsələləri qabartdı. İradə, dözüm, səbir kimi keyfiyyətlərə malik olan insanlar situasiyadan çıxacaq və növbəti mərhələyə adaptasiya olacaqlar.




Baxış sayı: 828


Bölməyə aid digər xəbərlər