Rusiya azərbaycanlıları icması, iki ölkə arasında milli münasibətlər və mədəniyyətlərarası əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Son illərdə icmanın aktiv inkişafı müşahidə olunur, bu da Azərbaycan ilə Rusiya arasında ikitərəfli əlaqələrin möhkəmlənməsi ilə əlaqədardır. Bu gün Rusiya azərbaycanlıları icması çoxsaylı ictimai təşkilatlar, mədəniyyət mərkəzləri və milli avtonomiyalarla təmsil olunur.
13-15 dekabr tarixində Moskva şəhərində, “Kosmos” mehmanxanasının “Neptun” konfrans zalında Rusiya azərbaycanlıları üçün əhəmiyyətli bir hadisə – Rusiya azərbaycanlıları ictimai birliklərinin II Forumu keçirilib. Foruma Rusiyanın 40 regionundan 70-dən çox iştirakçı qatılıb, o cümlədən milli-mədəni avtonomiyaların və ictimai birliklərin rəhbərləri, bununla da Rusiya azərbaycanlıları icmasının birliyini, həmrəyliyini və fəallığını nümayiş etdiriblər.
Xatırladaq ki, Rusiya azərbaycanlıları ictimai birliklərinin I Forumu 2022-ci il oktyabrın 22-də Moskvada, Milli Xalqlar Evinin təşkilatçılığı ilə hibrid formatda keçirilib və müxtəlif bölgələrdən olan milli-mədəni avtonomiyaların və ictimai birliklərin rəhbərləri iştirak ediblər.
Rusiya milli siyasəti kontekstində Azərbaycan icmasının inkişafı əməkdaşlıq və mədəniyyət mübadiləsi üçün yeni üfüqlər açır. Birgə layihələr və təşəbbüslər xalqlar arasında dostluq və qarşılıqlı anlaşmanın möhkəmlənməsinə kömək edir, bu da cəmiyyətin sabit və harmonik inkişafı üçün vacib amildir.
Forumun təşkilatçıları “İnkişaf” Azərbaycanlılarının Regionlararası Alyansı (MAAR) və “Rusiya Azərbaycanlılarının Milli-Mədəni Muxtariyyəti” (“AzerRoss”) İctimai Təşkilatı olub.
Forumun birinci hissəsində, iştirakçılara və qonaqlara salamlayıcı nitq söyləyən MAAR-ın sədri, “AzerRoss”ın I vitse-prezidenti Ramil Əliyev bu forumun Rusiya azərbaycanlıları icması üçün əhəmiyyətini vurğulayıb, xüsusilə bu il delegatların sayının iki dəfə artdığını, onların arasında 40 regionun rəhbərlərinin də olduğunu qeyd edib.
Ramil Əliyev bildirib ki, bu nailiyyət bütün Rusiya azərbaycanlıları icması və onun inkişafı və gələcək illərdə islahatlarına maraq göstərən hər kəs üçün böyük bir qələbədir.
Forumun iştirakçıları ilə salamlaşanlar arasında “AzerRoss”ın prezidenti Xanoğlan Əliyev və Federal Şuranın sədri, Prezidentin Millətlərarası Münasibətlər Şurasının üzvü, Rusiya Xalqları Evinin direktorunun müşaviri Mehriban Sadıqova da olub. O, həmçinin Forum iştirakçılarına Rusiya Xalqları Evinin rəhbəri Anna Polejayeva tərəfindən göndərilmiş təbrik məktubunu oxuyub. Məktubda qeyd edilib ki, bu tədbir “Azərbaycan icmasının mövqelərini və potensialını daha da möhkəmləndirmək üçün strateji yanaşmaların müzakirəsi və işlənib hazırlanması üçün bənzərsiz bir imkan təqdim edir” və Forumun işinin real nəticələr verəcəyinə ümid edildiyi, “bu nəticələrin Azərbaycan icmasının mədəni və ictimai inkişafda rolunu daha da möhkəmləndirəcəyinə” inanıldığı ifadə olunub.
Tatarstandan olan nümayəndələr də forum iştirakçılarına və hörmətli qonaqlara təbrik sözlərini çatdırıblar. Onlar, həmçinin Tatarıstan Respublikasının Leninoqorsk vilayəti İdarəsindən, Tatarıstan Xalqları Assambleyasından və RT Veteranlar İttifaqından təbrik mesajları çatdırıblar.
Forum çərçivəsində “Yeni üfüqlər: Azərbaycan icmasının Rusiya milli siyasəti kontekstində inkişafı” adlı dəyirmi masa keçirilib. Masa ətrafında Azərbaycan icmasının ölkə daxilində inkişafı ilə bağlı aktual məsələlər və perspektivlər müzakirə olunub. İştirakçılar mədəniyyət və maarifçilik, təhsil təşəbbüslərinin uğurlu həyata keçirilməsi üçün ümumi bir strategiyanın hazırlanması və səylərin koordinasiyasının vacibliyini qeyd ediblər. Xüsusilə intellektual kadrların və gənclərin bu layihələrin irəliləməsindəki roluna xüsusi diqqət yetirilib.
“AzerRoss”ın regional ictimai birliklərlə fəal əlaqəsi, Azərbaycan icmasının mövqeyinin gücləndirilməsi üçün vacib bir amil olaraq qeyd edilib. Nitq söyləyənlər, təşkilatlar arasında təcrübə və nailiyyətlərin mübadiləsinin əhəmiyyətini vurğulayaraq, həmkarları müxtəlif tədbir və müsabiqələrdə iştirak etməyə dəvət ediblər. Xüsusilə, böyük azərbaycanlı şairi və düşünürü Fizulinin 530 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq oxuma müsabiqəsi, mədəni irsin qorunması və tanıdılması işinə dəstək verir.
Digər mühüm məsələlərdən biri, milli birliklər arasında qarşılıqlı əlaqənin yaxşılaşdırılması və təcrübə mübadiləsi üçün sərbəst mühitin yaradılması olub. Dəyirmi masanın iştirakçıları birgə iş və ideya mübadiləsi aparmağa, birgə məqsədlərə nail olmaq üçün hazır olduqlarını bildiriblər. 2025-ci il üçün iş planı hazırlanıb və işgüzar səfərlər üçün bir neçə region seçilib – Maqadan, Saxa (Yakutiya), Tatarıstan Respublikası, Nijnı Novqorod və digərləri.
Dəyirmi masa iştirakçıları razılaşıblar ki, gəncləri inteqrasiya proseslərinə aktiv şəkildə cəlb etmək vacibdir, onlara iştirak etmək və təşəbbüslər irəlilətmək üçün platformalar yaratmaq lazımdır. Xüsusilə, bu Forumun hər il keçirilməsini təklif ediblər və növbəti Forumun Azərbaycan icmalarının gənclik roluna həsr olunmasını, burada gənc fəalların hərtərəfli inkişafı üçün əlverişli şəraitin yaradılması və onların regional və federal səviyyədə ictimai həyatda iştirakının stimullaşdırılması məsələlərinin müzakirə olunmasını təklif ediblər.
Forumda 2024-cü il üçün “Rusiya azərbaycanlılarının ən yaxşı ictimai təşkilatı” nominasiyası üzrə mükafatlandırma mərasimi keçirilib. Mükafatlar uğurlu və fəal ictimai fəaliyyətə görə xüsusi hazırlanmış Rusiya şəhərlərinin xəritəsi ilə bəzədilmiş heykəllərlə təqdim olundu. Hədiyyə olaraq, həmçinin yol çantaları və sənəd üçün dəri portfellər təqdim edilib.
Mükafatlar arasında Tatarıstan Respublikasının Leninoqorsk şəhəri və Leninoqorsk vilayətində Azərbaycan Milli-Mədəni Muxtariyyəti “Birlik” təşkilatına da verilib.
Mükafatlar həmçinin “AzerRoss”, MAAR, Moskva şəhəri, “Şahriyar” ədəbi-mədəni cəmiyyəti, Həştərxan, Kaluqa, Kursk, Nijnı Novqorod, Orenburq, Udmurtiya, Taqanroq, Maqadan, Kamçatka və Zabaykalya bölgələrinin milli-mədəni müxtariyyətləri və ictimai birliklərinin rəhbərlərinə təqdim olunub.
Forumda həmçinin fəal vətəndaş mövqeyinə və Rusiyada milli münasibətlərin inkişafı və harmonizasiyasına mühüm töhfə vermiş nümayəndələr də təltif olunublar. Onlara Rusiya Xalqlar Evinin rəhbərliyi adından Fəxri Fərmanlarla təltif olunublar. Təltif olunanlar arasında Leninoqorsk şəhəri və Leninoqorsk vilayətində Azərbaycan Milli-Mədəni Muxtariyyəti “Birlik” təşkilatının sədri Ramiz Məmmədov da olub.
Forumunun təşkilatçılarından olan “İnkişaf” Azərbaycanlılarının Regionlararası Alyansı iştirakçıları Təşəkkürnamələrlə təltif edib.
Fəaliyyətinin 25 illik yubileyinə görə – “AzerRoss”ın rəhbərliyinə Tatarıstan Respublikasının Leninoqorsk şəhəri və Leninoqorsk vilayətində Azərbaycan Milli-Mədəni Muxtariyyəti “Birlik” sədri Ramiz Məmmədov tərəfindən təşkilatın yenilənmiş loqotipi ilə əl işləri xalçası təqdim edilib.
Dəyirmi masa yekununda Rusiya azərbaycanlıları ictimai birliklərinin II Forumunun iştirakçıları tərəfindən Azərbaycan icmasının Rusiya cəmiyyətində inteqrasiya proseslərini dərinləşdirmək və milli birliklərlə dövlət strukturları arasında əməkdaşlığın yeni formatlarını işləyib hazırlamaq məqsədilə konkret tövsiyələr və fəaliyyət planı ilə qəbul edilmiş qətnamə imzalanıb. Bu, mədəniyyət, təhsil, sosial siyasət sahələrində daha səmərəli fəaliyyətin koordinasiyası, eləcə də Rusiya azərbaycanlıları icması arasında qarşılıqlı anlaşma və etimadın möhkəmləndirilməsinə xidmət edəcək.
Qeyd edək ki, forum iştirakçıları tərəfindən səsləndirilən bir çox istiqamətlər, Tatarıstan Respublikasında da fəal şəkildə inkişaf etdirilir və Leninoqorsk şəhəri və Leninoqorsk vilayətində “Birlik” Azərbaycan Milli-Mədəni Muxtariyyəti ictimai təşkilatının sədri, “Leninoqorsk şəhəri bələdiyyə məclisi”nin deputatı Ramiz Məmmədov tərəfindən həyata keçirilir.
