20:06 / 17-09-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azad edilmiş digər torpaqlarımız kimi, Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə də yeni inkişaf dövrünü yaşayır"
20:01 / 17-09-2025
Mariya Zaxarova Çin filmindəki rolundan danışıb
14:00 / 17-09-2025
İKI RAS: Ən böyük asteroidlərdən biri sentyabrın 18-də Yerin yaxınlığından keçəcək
13:56 / 17-09-2025
Putin Hindistanın baş naziri Modini ad günü münasibətilə təbrik edib
13:54 / 17-09-2025
Kreml komissiyası Krasnovun Ali Məhkəmənin rəhbəri vəzifəsinə namizədliyini dəstəkləyib
13:50 / 17-09-2025
Ekspert Qəzzada əməliyyatın bir neçə il çəkə biləcəyini bildirib
13:34 / 17-09-2025
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
13:24 / 17-09-2025
Estoniya Rusiya sərhədi yaxınlığında tərk edilmiş avtomobilləri oktyabr ayından satışa çıxaracaq
13:18 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb qoşunları ora göndərilsə, Ukrayna işğal olunmuş əraziyə çevriləcək"
13:15 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb dövlətlərin suveren bərabərliyini heç vaxt nəzərə almayıb"
13:12 / 17-09-2025
Boks üzrə ikiqat Avropa çempionu Viktor Ageyev vəfat edib
11:51 / 17-09-2025
Jurnalist Paşkov: "Minlərlə Qəzza sakini şəhərdən təxliyə edilib"
11:45 / 17-09-2025
Soyuducu sayəsində 2 milyon rubl dəyərində elektrik enerjisi oğurlanıb
11:40 / 17-09-2025
Həştərxanda Ukraynaya işləyən afrikalı casus saxlanılıb
11:38 / 17-09-2025
Arktikada arxeoloji ekspedisiyanın iştirakçıları qədim eskimosların silahlarını tapıblar
11:35 / 17-09-2025
Ryabkov: "Ukraynada sülhün əleyhdarları Rusiya və ABŞ arasında razılaşmaları pozurlar"
11:33 / 17-09-2025
Eteri Tutberidze Gürcüstan yığması ilə seçmə turnir üçün Pekinə gəlib
11:29 / 17-09-2025
Bu yay Avropada 24,000-dən çox insan həddindən artıq istilərdən ölüb
09:50 / 17-09-2025
Miqrantlar ticarət mərkəzinin xidmət otağında yeniyetmələri döyüblər
09:41 / 17-09-2025
Zelenski Tramp və Putinlə şərtsiz görüşməyə hazırdır, lakin Moskvada yox
09:38 / 17-09-2025
Yunanıstan, Fransa, İtaliya, İspaniya və Macarıstan ruslara viza verməyə davam edir
09:35 / 17-09-2025
İran İsrailin xeyrinə casusluqda ittiham olunan şəxsi edam edib
21:47 / 16-09-2025
"Reuters": Tramp Kiyevə Avropa tərəfindən ödənilən ilk hərbi yardım paketini təsdiqləyib
18:38 / 16-09-2025
Tramp Ukrayna sammitində iştirakına icazə verib
18:34 / 16-09-2025
Müxbir Bilibov: "Qəzza zolağının sakinləri qapalı vəziyyətdədir, onlar üçün təhlükəsiz yer yoxdur"
18:01 / 16-09-2025
"Əl Məsirə": İsrail Yəmənin Hodeydə limanını vurdu
17:58 / 16-09-2025
Qanuni oğru “Vasya Bandit” 8 il müddətinə xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsində cəza çəkəcək
17:52 / 16-09-2025
Miqrantlardan qanunsuz yolla çıxarılmış 17 kq qızıl götürüblər
17:49 / 16-09-2025
Taylandda 100-dən çox meymun uşaq bağçasından qaçıb
17:40 / 16-09-2025
"Rzeczpospolita": Polşada yaşayış binasını vuran pilotsuz uçan aparat deyil, "F-16" qırıcısının raketi olub
17:35 / 16-09-2025
İkiqat "Oskar" mükafatçısı Robert Redford vəfat edib
17:30 / 16-09-2025
Ruslar avtomobildə seks üçün dəmir barmaqlıqlar arxasına düşə bilər
17:26 / 16-09-2025
Ukrayna ordusunda 10 mindən çox məhkum xidmət edir
17:24 / 16-09-2025
19 yaşlı qızın əməliyyatdan sonra ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
17:21 / 16-09-2025
RİA Novosti: Rusiyanın Bolqarıstandakı səfirliyində Qreçuşkinin saxlanması ilə bağlı məlumat yoxdur
17:18 / 16-09-2025
Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye AES-in sənaye zonasını atəşə tutub
“Araz-Türk Cümhuriyyətinin yaranmasının tarixi əhəmiyyəti” mövzusunda açıq dərs keçirilib
Tarix: 19-11-2022 00:59 | Bölmə: Siyasət
Cəmşid Naxçıvanski Muzeyinin ekspozisiya zalında Naxçıvan
Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Naxçıvanşünaslıq Mərkəzinin təşkilatçılığı və Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun müvafiq ixtisas üzrə bir qrup tələbəsinin iştirakı ilə “Araz-Türk Cümhuriyyətinin yaranmasının tarixi əhəmiyyəti” mövzusunda açıq dərs keçirilmişdir. Diqqətə çatdırılmışdır ki, bu respublika 1918-1919-cu illərdə hal-hazırda muzeyin yerləşdiyi binada fəliyyət göstərmişdir.
Dərsi giriş sözü ilə Mərkəzin elmi katibi Nihad Tarverdiyev açaraqAzərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi, qədim mədəniyyətlərin mərkəzində dayanan Naxçıvan Muxtar Respublikasının çətin, mürəkkəb və eyni zamanda şərəfli inkişaf və tərəqqi yolu keçməsindən bəhs etmişdir. Diqqətə çatdırılmışdır ki, zəngin dövlətçilik ənənələrinə malik olan Naxçıvan milli istiqlaliyyət tariximizdə xüsusi yer tutur. XX əsrin əvvəllərində Naxçıvan ağır tarixi-siyasi şəraitdə erməni təcavüzü və soyqırım siyasəti ilə üz-üzə qalmışdı. Çox mürəkkəb ictimai-siyasi şəraitdə Naxçıvan əhalisinin təşəbbüsü ilə1918-ci ilin noyabr ayındaAraz-Türk Respublikasının yaradılması Naxçıvanın muxtariyyət statusuna atılmış tarixi adım idi. Bu respublikanın yaradılması erməni iddialarını dəf etməyə, bir tərəfdən isə həm din, həm dil cəhətdən Azərbaycanla birləşməyə cəhd göstərirdi. Araz-Türk Respublikasında bir sıra dövlət və idarəçilik orqanları yaradılmış, hökümətin tərkibi sədrdən və 6 nazirdən ibarət olmuşdur. Hökumətin sədri Əmir bəy Nərimanbəyov idi. Araz-Türk Respublikasının hüdudları Naxçıvan, Şərur-Dərələyəz qəzalarını, Ordubad mahalını, habelə Sərdarabad, Uluxanlı, Vedibasar, Qəmərli, Mehri və s. əraziləri əhatə edirdi. Araz-Türk Respublikası silahlı qüvvələrinin köməyi ilə Ermənistan daşnak hökumətinin Naxçıvanı özünə birləşdirmək istəklərinin qarşısı alınmışdır. Naxçıvanın erməni daşnaklarının əlinə keçməməsi və onun müdafiəsində Cəfərqulu xan, Rəhim xan, Kamran xan, Kəlbalı xan Naxçıvanskilər, Cabbarağa Vəzirov və digər görkəmli yerli ziyalılar çox böyük xidmətlər göstərmişlər. Araz-Türk Respublikası qısa müddətdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq bölgənin taleyində mühüm rol oynamış və respublikanın mövcudluğu dövründə əldə olunmuş nailiyyətlər təkcə o dövr üçün yox, bütövlükdə bölgənin gələcəyi üçün böyük əhəmiyyətə malik olmuşdur.Araz-Türk Cümhuriyyətinin Naxçıvan bölgəsindəki qısamüddətli siyasi-dövlət qurumunun fəaliyyətinin nəticələri və tarixi əhəmiyyətinə gəldikdə isə qeyd etmək olarki, Şimali Azərbaycan üçün çox gərgin bir dövrdə bölgənin ermənilərin əlinə keçməsinə imkan verməməklə onun toxunulmazlığını və bununla da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazi bütövlüyünü təmin etdi.
Qeyd olunmuşdur ki, Araz-Türk Cümhuriyyətinin müstəqillik tariximizdəki müstəsna xidmətlərini və siyasi əhəmiyyətini nəzərə alaraq, fəaliyyətinin elmi əsaslarla tədqiq edilməsi və öyrənilməsi məqsədilə Naxçıvan MR Ali Məclisinin sədri cənab Vasif Talıbov 24 sentyabr 2019-cu il tarixdə Araz-Türk Cümhuriyyətinin fəaliyyətinin tədqiq edilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.
Araz-Türk Cümhuriyyətinin yaranması zərurətindən bəhs edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri demişdir: “Böyük dövlətlərin təsiri ilə qədim Azərbaycan torpaqları olan Zəngəzurun və İrəvanın Ermənistana verilməsindən sonra Naxçıvan Muxtar Respublikasının indiki ərazisi təcrid olunmuş vəziyyətə düşmüş, Azərbaycanın əsas ərazisi ilə əlaqə kəsilmişdir. Belə bir vəziyyətdə - 1918-ci ilin noyabrında Naxçıvanda yaradılmış Araz-Türk Cümhuriyyəti Naxçıvanın Ermənistan daşnak hökuməti tərəfindən ilhaq edilməsinin qarşısını aldı və tarixi Azərbaycan torpaqlarını qoruyub saxladı”.
Sonda muzeyin bələdçisi Əfsanə Camalova tədbir iştirakçılarına muzey ekpozisiyası haqqında məlumat vermişdir.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 391
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-11-2022 00:59 | Bölmə: Siyasət
Cəmşid Naxçıvanski Muzeyinin ekspozisiya zalında Naxçıvan
Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Naxçıvanşünaslıq Mərkəzinin təşkilatçılığı və Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun müvafiq ixtisas üzrə bir qrup tələbəsinin iştirakı ilə “Araz-Türk Cümhuriyyətinin yaranmasının tarixi əhəmiyyəti” mövzusunda açıq dərs keçirilmişdir. Diqqətə çatdırılmışdır ki, bu respublika 1918-1919-cu illərdə hal-hazırda muzeyin yerləşdiyi binada fəliyyət göstərmişdir.
Dərsi giriş sözü ilə Mərkəzin elmi katibi Nihad Tarverdiyev açaraqAzərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi, qədim mədəniyyətlərin mərkəzində dayanan Naxçıvan Muxtar Respublikasının çətin, mürəkkəb və eyni zamanda şərəfli inkişaf və tərəqqi yolu keçməsindən bəhs etmişdir. Diqqətə çatdırılmışdır ki, zəngin dövlətçilik ənənələrinə malik olan Naxçıvan milli istiqlaliyyət tariximizdə xüsusi yer tutur. XX əsrin əvvəllərində Naxçıvan ağır tarixi-siyasi şəraitdə erməni təcavüzü və soyqırım siyasəti ilə üz-üzə qalmışdı. Çox mürəkkəb ictimai-siyasi şəraitdə Naxçıvan əhalisinin təşəbbüsü ilə1918-ci ilin noyabr ayındaAraz-Türk Respublikasının yaradılması Naxçıvanın muxtariyyət statusuna atılmış tarixi adım idi. Bu respublikanın yaradılması erməni iddialarını dəf etməyə, bir tərəfdən isə həm din, həm dil cəhətdən Azərbaycanla birləşməyə cəhd göstərirdi. Araz-Türk Respublikasında bir sıra dövlət və idarəçilik orqanları yaradılmış, hökümətin tərkibi sədrdən və 6 nazirdən ibarət olmuşdur. Hökumətin sədri Əmir bəy Nərimanbəyov idi. Araz-Türk Respublikasının hüdudları Naxçıvan, Şərur-Dərələyəz qəzalarını, Ordubad mahalını, habelə Sərdarabad, Uluxanlı, Vedibasar, Qəmərli, Mehri və s. əraziləri əhatə edirdi. Araz-Türk Respublikası silahlı qüvvələrinin köməyi ilə Ermənistan daşnak hökumətinin Naxçıvanı özünə birləşdirmək istəklərinin qarşısı alınmışdır. Naxçıvanın erməni daşnaklarının əlinə keçməməsi və onun müdafiəsində Cəfərqulu xan, Rəhim xan, Kamran xan, Kəlbalı xan Naxçıvanskilər, Cabbarağa Vəzirov və digər görkəmli yerli ziyalılar çox böyük xidmətlər göstərmişlər. Araz-Türk Respublikası qısa müddətdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq bölgənin taleyində mühüm rol oynamış və respublikanın mövcudluğu dövründə əldə olunmuş nailiyyətlər təkcə o dövr üçün yox, bütövlükdə bölgənin gələcəyi üçün böyük əhəmiyyətə malik olmuşdur.Araz-Türk Cümhuriyyətinin Naxçıvan bölgəsindəki qısamüddətli siyasi-dövlət qurumunun fəaliyyətinin nəticələri və tarixi əhəmiyyətinə gəldikdə isə qeyd etmək olarki, Şimali Azərbaycan üçün çox gərgin bir dövrdə bölgənin ermənilərin əlinə keçməsinə imkan verməməklə onun toxunulmazlığını və bununla da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazi bütövlüyünü təmin etdi.
Qeyd olunmuşdur ki, Araz-Türk Cümhuriyyətinin müstəqillik tariximizdəki müstəsna xidmətlərini və siyasi əhəmiyyətini nəzərə alaraq, fəaliyyətinin elmi əsaslarla tədqiq edilməsi və öyrənilməsi məqsədilə Naxçıvan MR Ali Məclisinin sədri cənab Vasif Talıbov 24 sentyabr 2019-cu il tarixdə Araz-Türk Cümhuriyyətinin fəaliyyətinin tədqiq edilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.
Araz-Türk Cümhuriyyətinin yaranması zərurətindən bəhs edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri demişdir: “Böyük dövlətlərin təsiri ilə qədim Azərbaycan torpaqları olan Zəngəzurun və İrəvanın Ermənistana verilməsindən sonra Naxçıvan Muxtar Respublikasının indiki ərazisi təcrid olunmuş vəziyyətə düşmüş, Azərbaycanın əsas ərazisi ilə əlaqə kəsilmişdir. Belə bir vəziyyətdə - 1918-ci ilin noyabrında Naxçıvanda yaradılmış Araz-Türk Cümhuriyyəti Naxçıvanın Ermənistan daşnak hökuməti tərəfindən ilhaq edilməsinin qarşısını aldı və tarixi Azərbaycan torpaqlarını qoruyub saxladı”.
Sonda muzeyin bələdçisi Əfsanə Camalova tədbir iştirakçılarına muzey ekpozisiyası haqqında məlumat vermişdir.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 391
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 13:34
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
16-09-2025, 17:21
RİA Novosti: Rusiyanın Bolqarıstandakı səfirliyində Qreçuşkinin saxlanması ilə bağlı məlumat yoxdur
16-09-2025, 17:02
Vüqar Rəhimzadə: "2023-cü ilin sentyabrında Azərbaycan dövlət suverenliyini bütün ərazilərində tam bərpa etdi"
16-09-2025, 16:57
Dövlət Suverenliyi Günü – Azərbaycanın müstəqilliyinin rəmzi zəfəri- Zenfira Nurullayeva
16-09-2025, 10:10
RİA Novosti: Aİ Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiyalar paketinin müzakirəsini gündəmdən çıxarıb
15-09-2025, 21:10
Vüqar Rəhimzadə: "Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dünyanın ən gözəl bölgələrindən birinə çevrilir"
15-09-2025, 09:35
Rüstəm Minnixanov Tatarıstan seçkilərində 88,22 faiz səs toplayıb
14-09-2025, 19:22
Xarici işlər naziri Sikorski Polşa üzərində vurulan bütün pilotsuz təyyarələri mankenlər adlandırıb
14-09-2025, 19:14
Argentinanın səfiri Vieira: "Moskva ən kapitalist şəhərdir"
13-09-2025, 11:09
Ekspert Novinski: "Hakimiyyət mübarizəsi Nepal rəhbərliyinin ölkəni inkişaf etdirməsinə mane olur"
13-09-2025, 00:14
Müxalifətçiliyi xəyanətlə səhv salanlar...
12-09-2025, 16:16
Zaxarova: "Rusiya İrəvan və Bakının “3+3” görüşünü əlaqələndirmək üçün addımlar atacağını gözləyir"
11-09-2025, 21:11
Vaşinqton görüşü regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması baxımından tarixi dönüş nöqtəsi oldu
11-09-2025, 12:14
Hikmət Hacıyev Konqresdə sülh gündəliyindən danışdı - Fotolar
10-09-2025, 12:49
Rusiya səfirliyi Katmandunu Nepalda qeyri-sabitlik yuvası adlandırıb
9-09-2025, 12:02
Azarov “istəklilər koalisiyasının” Ukraynaya qoşun yeritmək vədini qeyri-ciddi hesab edir
9-09-2025, 11:47
“İlham Əliyevin Vaşinqton səfəri tarixi əhəmiyyətə malikdir”
8-09-2025, 16:30
Hakimlərin Yüksək İxtisaslı Kollegiyası (HQCJ) sentyabrın 15-də Krasnovun Ali Məhkəmənin sədri vəzifəsinə namizədliyinə baxacaq
8-09-2025, 16:26
Medvedev: "Finlandiya aqressiv "anti-Rusiya"ya çevrilib"
7-09-2025, 17:56
Zaxarova Kallası rus texnologiyaları haqqında dediyi sözlərə görə savadsız adlandırıb
7-09-2025, 16:18
Lavrov "Labubu"nu Putinin Çin iqamətgahında tapmayıb
6-09-2025, 16:20
Bloqer Lebedev ölkəni tərk edən rusların hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına qarşı çıxış edib
5-09-2025, 12:32
Zaxarova Putinin Kiyevin şişirdilmiş tələblərini qiymətləndirərkən nəzakətli olması barədə zarafat edib
5-09-2025, 12:24
Stiven Siqal Putinin Şərq İqtisadi Forumunun plenar sessiyasındakı çıxışını yüksək qiymətləndirib
4-09-2025, 13:37
"National Interest": ABŞ Rusiya və Çinin Antarktika resurslarına çıxışının qarşısını almalıdır
4-09-2025, 13:33
Medvedev Rusiyanın Kiyevə verdiyi aktivləri Ukrayna torpaqları ilə kompensasiya etməyi təklif edib
4-09-2025, 12:25
FSB Xerson vilayətində SBU agentinin saxlanması və dindirilməsinin görüntülərini nümayiş etdirir
3-09-2025, 16:39
Vüqar Rəhimzadə: "3 sentyabr 1991-ci il Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin şanlı səhifəsidir"
3-09-2025, 11:15
Uşakov ümid edir ki, Trampın Rusiya Federasiyası, Çin və KXDR-in “sui-qəsdi” ilə bağlı sözləri ironikdir
2-09-2025, 12:30
Estoniyanın müdafiə naziri Pevkur etiraf edib ki, Avropa Ukraynadakı münaqişədən yorulub
2-09-2025, 10:11
Polis "Moldovanın ürəyi" partiyasının fəallarında axtarış aparır
2-09-2025, 09:22
Azərbaycan Prezidentinin “ŞƏT plyus”da iştirakı ölkəmizin nüfuzundan xəbər verir-Könül Nurullayeva