22:50 / 18-05-2024
Qızı boğmağa cəhd edib
Bütün xəbərlər
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASI: AİLƏ TƏSƏRRÜFATLARI İLİ VƏ DAHA ETİBARLI PERSPEKTİVLƏR
Tarix: 13-01-2019 00:25 | Bölmə: Reportaj

Azərbaycan Respublikasının müasir iqtisadi inkişaf şəraitində qazandığı uğurlar ölkənin bütün regionlarının davamlı tərəqqisinə stimul vermişdir. 2004-cü ildən səmərəli icra olunan regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramları hər üç mərhələdə iqtisadiyyatın sosialyönümlülüyünün artırılmasına, infrastruktur potensialının daha da gücləndirilməsinə və milli iqtisadi perspektivlərin uzunmüddətli dövrləri əhatə etməsinə səbəb olmuşdur. İqtisadiyyatın regional və milli mahiyyətinin artırılması onun dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya etməsinə səbəb olmuş, bu isə əhalinin sosial rifahının daha da yaxşılaşmasına imkanlar yaratmışdır. Artıq üçüncü mərhələsinin yekunlarına şahid olduğumuz regional inkişaf proqramları özünün sosial, iqtisadi və məntiqi davamlılığı ilə dördüncü mərhələsinin əsaslarını və bazasını yaratmışdır. Xalqımızın ümummilli lideri böyük Heydər Əliyevin həmişəyaşar ideyaları ilə inkişaf edən ölkəmiz dövlət başçısı cənab İlham Əliyevin təcrübəli rəhbərliyi ilə daha böyük uğurlara imza atmaqdadır. Bunlar:
- ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafında keyfiyyətcə yeni mərhələnin başlanmsı ilə;
- beynəlxalq mahiyyəti daha da artan nəhəng iqtisadi layihələrin reallaşdırılması ilə;
- bütün regionların fasiləsiz istehsal potensialının gücləndirilməsi ilə;
- məşğulluq imkanlarının genişləndirilməsi və sosiallaşma proseslərinin davamlı hal alması ilə;
- makroiqtisadi zəmində müəyyənləşdirilən hədəf və prioritetlərin qətiyyətlə reallaşması ilə və digər strateji amillərlə müşayiət olunmaqdadır.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev yanvar ayının 11-də Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında da bütün bu kimi uğurları yüksək qiymətləndirərək qeyd etdiyi kimi ötən il ümumi daxili məhsul 1,4 faiz artıb. Qeyri-neft sektoru 1,8, sənaye istehsalı 1,5, kənd təsərrüfatı isə 4,6 faiz artıb. Valyuta ehtiyatları 45 milyard dollara çatıb, ölkədə 118 min daimi iş yeri yaradılıb.
Təbii ki, bu potensial ölkənin bütün regionlarında məqsədyönlü və uzaq gələcək üçün güclü perspektivlərə malik etibarlılıq yaratmaqdadır. Məhz regional inkişaf proqramlarının da əsas məqsədi ölkənin bütün regionlarında davamlı sosial-iqtisadi inkişafı təmin etməkdən, o cümlədən, komunal təminatları daha da möhkəmləndirmək, infrastruktur quruculuğunun ucqar kənd yerlərini də əhatə etməsinə şərait yaratmaq, əhalinin firəvan yaşayışına xidmət edəcək iqtisadiyyatı təşkil etmək və s-dən ibarətdir. Qeyd edək ki, bütün sahələrdə olduğu kimi, bu istiqamətdə də sosial-iqtisadi inkişafı ilə daima mühüm rola malik olan Naxçıvan Muxtar Respublikası təbii, iqtisadi və soğrafi mövqeyindən səmərəli istifadə etməklə, keçən hər bir il daha yüksək inkişaf dinamikası ortaya qoymaqdadır. Ərazisinin ixtisaslaşmasına və əhalisinin yerləşməsinə görə aqrar bölgə olan muxtar respublikada kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatın aparıcı sahələrindən biri kimi strateji əhəmiyyət daşımaqdadır. Burada kənd təsərrüfatının məqsədyönlü inkişafının nəticəsidir ki, iqtisadiyyatın mezoiqtisadi əhəmiyyətliliyi təmin edilmiş bu, digər aparıcı sahə olan sənayenin mahiyyətini artırmışdır. Müasir müstəqillik illərində də muxtar respublikada kənd təsərrüfatının inkişafının əsasları ümummilli liderin siyasi fəaliyyətinin Naxçıvan dövründə uzaqgörənliklə başladılan iqtisadi (aqrar) islahatlarla müəyyən edilmişdir. Keçən müddət ərzində, xüsusən də son 23 ildən artıq dövrdə bu sahənin də inkişafı ilə bağlı islahatlar çevik şəkildə davam etdirilmiş, əlaqəli və ardıcıl tədbirlər həyata keçirilmişdir. Nəticədə isə iqtisadi və hüquqi tənzimləmələr fonunda kənd təsərrüfatının dinamik inkişafı təmin edilmiş, onun regionlar üzrə şaxələndirilməsi stimullaşdırılmışdır.
Artıq 2018-ci artan iqtisadi etibarlılıqla, yüksək sosial dayanıqlılıqla və qarşıdakı dövrlər üzrə güclü perspektivliliklə geridə qalmışdır. 2019-cu il isə məhz həmin baza üzərində daha mütərəqqi nəticələrə zəmin olacaq. Bunu sonuncu Dövlət Proqramının icrası ərzində bir-birini əvəz edən illərin 11 ayı ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikasında istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının artım dinamikası da ifadə etməkdədir.
2014-2018-ci illərin yanvar-noyabr aylarında Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsal həcmi (min manat)
Göründüyü kimi, muxtar respublikada kənd təsərrüfatının yüksək qayğı ilə əhatə olunması burada məhsul istehsalı sahəsində etibarlılıq yaratmışdır. Hesablamalar göstərir ki, 2014-2018-ci illərdə muxtar respublikada istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 1,4 dəfə artmışdır.
2019-cu il Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Ailə təsərrüfatları” ili elan olunmuşdur. Bu, qarşıdakı dövrlərdə:
- aqrar sahədə məşğulluq probleminin həllində keyfiyyətcə yeni mərhələnin əsaslarını daha da möhkəmləndirəcək;
- kənd yerlərində məskunlaşmanın stimullaşdırılmasında daha çevik mexanizmlərin işləkliyini təmin edəcək;
- kiçik və orta sahibkarlıq təşəbbüslərinin məhsuldarlığını daha da artıracaq;
- kəndlərin iqtisadi inkişafının makroiqtisadi göstəricilərə hərəkətverici təsirini daha da gücləndirəcək;
- istehsalla istehlak arasındakı proseslərin fasiləsizliyini və əlçatanlığını təmin edəcək;
- daxili bazarın yerli məhsullarla təminatını etibarlı edəcək;
- kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac potensialını daha da artıracaq və s.

Cavadxan QASIMOV,
İqtisad üzrə fəslfədə doktoru, dosent


Baxış sayı: 1 113


Bölməyə aid digər xəbərlər