22:37 / 29-06-2022
Mustafa Şentop Azərbaycana gəldi
22:34 / 29-06-2022
İlahiyyat İnstitutunda antinarkotik dünyagörüşünün formalaşması məqsədilə seminar təşkil olunub
22:23 / 29-06-2022
İlahiyyat İnstitutu beynəlxalq əlaqələrinin genişləndirilməsinə xüsusi önəm verir
22:12 / 29-06-2022
Sumqayıtda qadını avtobusdan itələyən sürücü saxlanıldı
22:08 / 29-06-2022
Azərbaycanda bu idman federasiyaları ləğv olundu
22:00 / 29-06-2022
Ərdoğan ABŞ Prezidenti ilə görüşdü - Video
21:56 / 29-06-2022
Ermənistanda qadın yeni Baş prokuror seçildi
21:47 / 29-06-2022
95 “Azovstal” müdafiəçisi Rusiya əsirliyindən azad olundu
21:45 / 29-06-2022
“Qarşılıqlı fəaliyyətimizin əsasını müstəqilliyə hörmət və bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq təşkil edir”
21:42 / 29-06-2022
“Azərbaycan ölkələrimizin Xəzərdə qarşılıqlı fəaliyyətinə böyük əhəmiyyət verir” - İlham Əliyev
21:39 / 29-06-2022
“Zəngəzur dəhlizi artıq reallığa çevrilir” - Prezident
21:37 / 29-06-2022
Prezident İranla münasibətlərdən danışdı
21:33 / 29-06-2022
Azərbaycan Prezidentinin Aşqabadda Zirvə Toplantısında - Çıxışı+ Yenilənib
09:55 / 29-06-2022
Şəhid Orxan Rəhimlinin il mərasimi olub
08:43 / 29-06-2022
AZƏRBAYCAN ORDUSUNUN 104 illiyi münasibətilə tədbir keçirilib
02:34 / 29-06-2022
Boks üzrə Sumqayıt idmançılarının növbəti uğuru
02:24 / 29-06-2022
Deputatlar Gürcüstanın hakim partiyasından istefa verdilər
02:13 / 29-06-2022
Şagirdlərə dini mahnı oxudan müəllimə və məktəb direktoruna töhmət verildi - Video
02:09 / 29-06-2022
İdman gimnastikası üzrə Sumqayıt şəhər birinciliyinə yekun vuruldu
02:04 / 29-06-2022
Könül Nurullayeva: “Azad olunmuş ərazilərin bərpasına UN-HABİTAT ekspertlərinin cəlb olunması prosesi sürətləndirə bilər”
01:59 / 29-06-2022
Cüneyt Arkın nə vəsiyyət edib?
04:49 / 28-06-2022
Baş redaktor: "Tərkibində xüsusi təyinantlı qazilər olan birlikdən mükafat aldığım ücüün qürur duyuram"-Baş redaktora mükafatı deputat təqdim edib
02:05 / 28-06-2022
Ərdoğan Suriyada antiterror əməliyyatının anonsunu verdi
02:00 / 28-06-2022
“Putin qalib gəlməməlidir” - Mario Draqi
01:47 / 28-06-2022
“Baykar” Ukraynaya 3 ədəd “Bayraktar” bağışladı
17:48 / 27-06-2022
Hikmət Mirzəyev şəhid övladları ilə görüşdü - Fotolar
17:45 / 27-06-2022
“Biz tamamilə dağılmış 10 min kvadratkilometr ərazidə yeni həyat qururuq”
17:42 / 27-06-2022
“Azərbaycan türkün gücünü dünyaya göstərdi” - Çavuşoğlu
17:39 / 27-06-2022
İlham Əliyev Kəlbəcərlə bağlı göstəriş verdi
Həyat yoldaşımla tanış olan zaman mənə ilk sualı bu oldu - Əziz Səncərlə müsahibə
Tarix: 09-12-2021 10:41 | Bölmə: Müsahibə
İlk sualı bu oldu: "Türklər farsca danışırlar, yoxsa ərəbcə?”
Bu sözləri Publika.az-a özəl müsahibəsində UNEC İqtisadi Forumunda iştirak etmək üçün Bakıda səfərdə olan dünya şöhrətli alim, Nobel mükafatçısı Əziz Səncər bildirib.
- Dəyərli hocamız, Mardində səkkiz uşaqlı ailədə doğulmusunuz. O illərə qayıdaq?
- Doğrudur. Fermer ailəsində doğulmuşam. 8 bacı-qardaş idik. Bağçamız, tarlamız vardı. Günümüz orada keçərdi. Çox kasıb deyildik, amma ibtidai siniflərdə oxuyanda ayaqqabını ancaq məktəbə geyinərdik. Anam Atatürk sevdalısı olduğu üçün hamımızın təhsil almasından ötrü əlindən gələni etdi. Bacılarımsa yalnız ibtidai təhsil ala bildilər.
- Futbolçu olmaq istəmisiniz...
- Bəli. Çox yaxşı qapıçı idim. Mardinin özfəaliyyət komandalarında oynayırdım. Bir gün bizim aramızdan milli komandaya oyunçular seçməyə gəlmişdilər. Boyum kifayət qədər hündür olmadığı üçün növbəti mərhələyə keçə bilmədim.
- Və elm sahəsində ən uca zirvəyə çatdınız... Nobel mükafatını aldığınızı öyrənəndə bu sevinci ilk kiminlə paylaşmaq istədiniz?
- Həyat yoldaşımla. Doğrudur, o, məndən öncə artıq bilirdi. Amma Türkiyədəki doğmalarıma zəng etmədim. Çünki ağlayacaqlarını, sevincdən həyəcanlanacaqlarını bilirdim. Odur ki, xəbəri verməkçün bir neçə gün gözlədim. Ən əsası isə 96 yaşlı müəllimimlə əlaqə saxladım. İnanın, çox xoşbəxt oldu.
- Əziz hoca, bu gün istər azərbaycanlı, istərsə də türk gənclərimiz təhsil almaq üçün Avropaya, Amerikaya üz tuturlar. Lakin çox vaxt vətənə dönmürlər. Elmi fəaliyyətlərini də qürbətdə davam etdirirlər. Sizcə, onları geri qaytarmağın uğurlu formulu varmı?
- Azərbaycandakı mövcud akademik vəziyyətdən xəbərsizəm. Lakin mən Amerikada təhsilimi tamamlayıb geri dönmək istəyirdim. Bir neçə seçim arasında Diyarbakır Universiteti üzərində dayandım. Çünki Mardinə çox yaxın idi. Müəllimlərdən məsləhət aldım. Öyrəndim ki, bütövlükdə tibb fakültəsinin büdcəsi mənim Amerikadakı laboratoriyamın büdcəsindən azdır. Orada Amerika, Avropa səviyyəsində tədqiqat aparmaq, elm öyrənmək mümkün deyildi. Övladlarımızın elmi fəaliyyətlərini ölkəmizdə davam etmələrini istəyiriksə, onlara bütün imkan və şəraiti yaratmalıyıq. Türkiyəyə xarici ölkələrdən məhsul gətirmək çox çətindir. Bu problemlər aradan qalxmalıdır. Gənc alimlərin maddi və mənəvi sıxıntısı olmamalıdır.
- Qızların təhsilli olması, əmin addımlarla irəliləməsi üçün əlinizdən gələn, hətta gəlməyən hər şeyi etməyə çalışırsınız.
- Qızların oxuması çox önəmlidir. Təhsil qızlara cəsarət verir. Bu, məni çox sevindirir. Hətta sizə maraqlı əhvalat danışacam. Türkiyədə idim. Mənimlə mötəbər görüş təşkil olunmuşdu. 8-9 yaşlı qızcığaz hazırladığı layihəni mənə göstərməyə gəlmişdi. Yanımda 4 mühafizəçi vardı. Sən demə, qızı mənə yaxın gəlməyə qoymayıblar. Cüssəli cangüdənlərlə mübahisə etdi. Yenə icazə vermədilər. O, incə əlləri ilə mühafizəçilərə yumruq vurmuşdu.
(gülürük)
Bu, mənim çox xoşuma gəldi. Qızlara cəsarət verə bilirəmsə, elmə sövq edirəmsə, dünyada məndən xoşbəxti yoxdur. Amerikada qurduğumuz fond vasitəsilə oxumaq imkanı olmayan qızlarımızın təhsil haqqını ödəyirik. Hazırda yanımda 3 tələbəm var, üçü də qızdır.
- Nə gözəl! Qızlarımızn təhsilinə göstərdiyiniz doğmalıq həm də illər boyu Amerikada yaşamağınıza rəğmən, dilinizə, adətlərinizə də olan sədaqətinizdən xəbər verir. Qürbətdə günləriniz necə keçir?
- Açıq deyəcəm. Heç vaxt Amerikada özümü evimdəki kimi hiss etməmişəm. Doğrudur, həyatımın böyük hissəsi laboratoriyada keçir. Amma ailə, millət ali məfhumdur. Onun yoxluğunu daim hiss edirəm. Mədəniyyət, din, dil fərqimiz var. Bizim haqqımızda heç nə bilmirlər. Xanımım amerikalıdır. Onunla tanış olanda türk olduğumu söylədim. İlk sualı bu oldu: "Türklər farsca danışırlar, yoxsa ərəbcə?” Amma indi sizdən, məndən daha çox türkdür.
- 21-ci əsrdə - elmin, texnologiyanın bu qədər inkişaf etdiyi dövrdə pandemiya bəlasına çarə tapa bilmirik. Yəni bir yandan tərəqqi, digər tərəfdən tənəzzül...
- Pandemiya sözünü eşitməkdən bezmişik. Bir gün universitetimizin rektorundan əmr gəldi ki, bütün laboratoriyalar bağlanmalıdır. Təkcə elmi rəhbərlər gələ bilərlər. Mən assistentlərim olmadan, tək laboratoriyada nə edəcəm?! 1 il ərzində belə davam etdi. Hamımız depressiyada idik. Hətta intihar edən əməkdaşlarımız da oldu. Xüsusən də türk tələbə qızlarımız Amerikada universitetlərin yataqxanalarında qalırlar. Tanışları, dostları yoxdur. Ailələrindən çox uzaqdadırlar. Amma 1 ildir ki, şərtlər yumşalıb.
- Ümid edək ki, ən çətin günlərimiz geridə qaldı. Gələcəyin insanını necə təsəvvür, yaxud təsvir edirsiniz?
- Dəyişiklik görmürəm. Bunu çox yerdə söyləmirəm. 40 ildir Amerikada yaşayıram, xanımım amerikalıdır. Çox yaxşı dostlarım da var. Amma Amerikanın İraq, Suriya, yaxud Əfqanıstanda törətdiyi təxribatı görürsünüz. Bunu görüb "insanlıq doğru yoldadır”, "hər şey yaxşı olacaq” deyə bilmərik. Elə ermənilərin Qarabağda törətdiklərini götürək. Biz onlarla tarixən dost olmağa cəhd etmişik. Lakin onlar bizi istəmirlər. Atalarının atasının inandırdıqları yalanlara inanıblar.
- DNT-lərini dəyişə bilmərik?
- (gülür)Allah dəyişdirsin. Bizim qüvvəmiz çatmır.
- Hocam, Azərbaycana səfəriniz haqda da təəssüratlarınızı öyrənmək istərdim.
- Azərbaycan mənim vətənimdir. Bunu hər yerdə deyirəm. Dəvət üçün təşkilatçılara da dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Şuşada oldum, Allaha şükrümü ifadə etmək üçün 2 rükət namazımı da qıldım. Bundan böyük xoşbəxtlik yoxdur.
Baxış sayı: 155
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-12-2021 10:41 | Bölmə: Müsahibə
İlk sualı bu oldu: "Türklər farsca danışırlar, yoxsa ərəbcə?”
Bu sözləri Publika.az-a özəl müsahibəsində UNEC İqtisadi Forumunda iştirak etmək üçün Bakıda səfərdə olan dünya şöhrətli alim, Nobel mükafatçısı Əziz Səncər bildirib.
- Dəyərli hocamız, Mardində səkkiz uşaqlı ailədə doğulmusunuz. O illərə qayıdaq?
- Doğrudur. Fermer ailəsində doğulmuşam. 8 bacı-qardaş idik. Bağçamız, tarlamız vardı. Günümüz orada keçərdi. Çox kasıb deyildik, amma ibtidai siniflərdə oxuyanda ayaqqabını ancaq məktəbə geyinərdik. Anam Atatürk sevdalısı olduğu üçün hamımızın təhsil almasından ötrü əlindən gələni etdi. Bacılarımsa yalnız ibtidai təhsil ala bildilər.
- Futbolçu olmaq istəmisiniz...
- Bəli. Çox yaxşı qapıçı idim. Mardinin özfəaliyyət komandalarında oynayırdım. Bir gün bizim aramızdan milli komandaya oyunçular seçməyə gəlmişdilər. Boyum kifayət qədər hündür olmadığı üçün növbəti mərhələyə keçə bilmədim.
- Və elm sahəsində ən uca zirvəyə çatdınız... Nobel mükafatını aldığınızı öyrənəndə bu sevinci ilk kiminlə paylaşmaq istədiniz?
- Həyat yoldaşımla. Doğrudur, o, məndən öncə artıq bilirdi. Amma Türkiyədəki doğmalarıma zəng etmədim. Çünki ağlayacaqlarını, sevincdən həyəcanlanacaqlarını bilirdim. Odur ki, xəbəri verməkçün bir neçə gün gözlədim. Ən əsası isə 96 yaşlı müəllimimlə əlaqə saxladım. İnanın, çox xoşbəxt oldu.
- Əziz hoca, bu gün istər azərbaycanlı, istərsə də türk gənclərimiz təhsil almaq üçün Avropaya, Amerikaya üz tuturlar. Lakin çox vaxt vətənə dönmürlər. Elmi fəaliyyətlərini də qürbətdə davam etdirirlər. Sizcə, onları geri qaytarmağın uğurlu formulu varmı?
- Azərbaycandakı mövcud akademik vəziyyətdən xəbərsizəm. Lakin mən Amerikada təhsilimi tamamlayıb geri dönmək istəyirdim. Bir neçə seçim arasında Diyarbakır Universiteti üzərində dayandım. Çünki Mardinə çox yaxın idi. Müəllimlərdən məsləhət aldım. Öyrəndim ki, bütövlükdə tibb fakültəsinin büdcəsi mənim Amerikadakı laboratoriyamın büdcəsindən azdır. Orada Amerika, Avropa səviyyəsində tədqiqat aparmaq, elm öyrənmək mümkün deyildi. Övladlarımızın elmi fəaliyyətlərini ölkəmizdə davam etmələrini istəyiriksə, onlara bütün imkan və şəraiti yaratmalıyıq. Türkiyəyə xarici ölkələrdən məhsul gətirmək çox çətindir. Bu problemlər aradan qalxmalıdır. Gənc alimlərin maddi və mənəvi sıxıntısı olmamalıdır.
- Qızların təhsilli olması, əmin addımlarla irəliləməsi üçün əlinizdən gələn, hətta gəlməyən hər şeyi etməyə çalışırsınız.
- Qızların oxuması çox önəmlidir. Təhsil qızlara cəsarət verir. Bu, məni çox sevindirir. Hətta sizə maraqlı əhvalat danışacam. Türkiyədə idim. Mənimlə mötəbər görüş təşkil olunmuşdu. 8-9 yaşlı qızcığaz hazırladığı layihəni mənə göstərməyə gəlmişdi. Yanımda 4 mühafizəçi vardı. Sən demə, qızı mənə yaxın gəlməyə qoymayıblar. Cüssəli cangüdənlərlə mübahisə etdi. Yenə icazə vermədilər. O, incə əlləri ilə mühafizəçilərə yumruq vurmuşdu.
(gülürük)
Bu, mənim çox xoşuma gəldi. Qızlara cəsarət verə bilirəmsə, elmə sövq edirəmsə, dünyada məndən xoşbəxti yoxdur. Amerikada qurduğumuz fond vasitəsilə oxumaq imkanı olmayan qızlarımızın təhsil haqqını ödəyirik. Hazırda yanımda 3 tələbəm var, üçü də qızdır.
- Nə gözəl! Qızlarımızn təhsilinə göstərdiyiniz doğmalıq həm də illər boyu Amerikada yaşamağınıza rəğmən, dilinizə, adətlərinizə də olan sədaqətinizdən xəbər verir. Qürbətdə günləriniz necə keçir?
- Açıq deyəcəm. Heç vaxt Amerikada özümü evimdəki kimi hiss etməmişəm. Doğrudur, həyatımın böyük hissəsi laboratoriyada keçir. Amma ailə, millət ali məfhumdur. Onun yoxluğunu daim hiss edirəm. Mədəniyyət, din, dil fərqimiz var. Bizim haqqımızda heç nə bilmirlər. Xanımım amerikalıdır. Onunla tanış olanda türk olduğumu söylədim. İlk sualı bu oldu: "Türklər farsca danışırlar, yoxsa ərəbcə?” Amma indi sizdən, məndən daha çox türkdür.
- 21-ci əsrdə - elmin, texnologiyanın bu qədər inkişaf etdiyi dövrdə pandemiya bəlasına çarə tapa bilmirik. Yəni bir yandan tərəqqi, digər tərəfdən tənəzzül...
- Pandemiya sözünü eşitməkdən bezmişik. Bir gün universitetimizin rektorundan əmr gəldi ki, bütün laboratoriyalar bağlanmalıdır. Təkcə elmi rəhbərlər gələ bilərlər. Mən assistentlərim olmadan, tək laboratoriyada nə edəcəm?! 1 il ərzində belə davam etdi. Hamımız depressiyada idik. Hətta intihar edən əməkdaşlarımız da oldu. Xüsusən də türk tələbə qızlarımız Amerikada universitetlərin yataqxanalarında qalırlar. Tanışları, dostları yoxdur. Ailələrindən çox uzaqdadırlar. Amma 1 ildir ki, şərtlər yumşalıb.
- Ümid edək ki, ən çətin günlərimiz geridə qaldı. Gələcəyin insanını necə təsəvvür, yaxud təsvir edirsiniz?
- Dəyişiklik görmürəm. Bunu çox yerdə söyləmirəm. 40 ildir Amerikada yaşayıram, xanımım amerikalıdır. Çox yaxşı dostlarım da var. Amma Amerikanın İraq, Suriya, yaxud Əfqanıstanda törətdiyi təxribatı görürsünüz. Bunu görüb "insanlıq doğru yoldadır”, "hər şey yaxşı olacaq” deyə bilmərik. Elə ermənilərin Qarabağda törətdiklərini götürək. Biz onlarla tarixən dost olmağa cəhd etmişik. Lakin onlar bizi istəmirlər. Atalarının atasının inandırdıqları yalanlara inanıblar.
- DNT-lərini dəyişə bilmərik?
- (gülür)Allah dəyişdirsin. Bizim qüvvəmiz çatmır.
- Hocam, Azərbaycana səfəriniz haqda da təəssüratlarınızı öyrənmək istərdim.
- Azərbaycan mənim vətənimdir. Bunu hər yerdə deyirəm. Dəvət üçün təşkilatçılara da dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Şuşada oldum, Allaha şükrümü ifadə etmək üçün 2 rükət namazımı da qıldım. Bundan böyük xoşbəxtlik yoxdur.
Baxış sayı: 155
Bölməyə aid digər xəbərlər
23-06-2022, 01:26
“Maaşım yüksəkdir, amma gilas ala bilməmişəm” - Fəzail Ağamalı
10-06-2022, 22:43
Beyin şişlərinin səbəbləri, növləri, əlamətləri, diaqnostikası və müalicə taktikası - Toğrul Cavadov açıqladı
8-06-2022, 01:58
Zeynəb Məmmədyarova: "Nazir qarşıma konkret tapşırıqlar qoyub"
16-05-2022, 01:28
Firəngiz Mütəllimova: "Məni şantaj etmək istəyirdilər" - MÜSAHİBƏ
25-04-2022, 21:34
Niyamdan Aynura: “Mənimlə bir yataqda yatmayacaqsansa, MƏNİ DOLAMA” - ÖZƏL AÇIQLAMA
23-04-2022, 21:58
“Gizlənmək utancvericidir, mən hər gün bunu yaşayıram” - Zelenskaya
15-04-2022, 14:03
Hacıbaba Bağırovun həyat yoldaşı: “Hacının dostu mənə evlilik təklif etdi” - Müsahibə
21-03-2022, 22:25
Vladimir Kliçko müharibədən danışıb: "Bu, mənim həyatımın döyüşüdür"
19-03-2022, 16:15
“Həm Ukrayna, həm də Azərbaycan uğrunda ölməyə hazıram” - Oleq Krapivin
18-03-2022, 19:55
““Qara gün” üçün pul yığdığımızı deyirdik, o an gəlib çatıb”
11-02-2022, 12:29
“Bunun üçün, ilk növbədə, sülhməramlılar Qarabağdan getməlidir” - Professor İlham Rəhimov
31-01-2022, 13:47
““Omicron” digərlərinə nisbətən ağciyərlərə daha az yayılır”
29-01-2022, 23:50
"Azərbaycan əsgəri "mifik" erməni əsgərindən üstün olduğunu göstərdi" - Deputatla MÜSAHİBƏ
24-01-2022, 12:36
“Stolüstü tennisin inkişafı məqsədilə xüsusi strategiya hazırlanır”
16-01-2022, 18:58
90 yaşlı akademik: "Akademiyanın heç bir imtiyazından istifadə etməyən yeganə insanam" - MÜSAHİBƏ
12-01-2022, 22:30
“Ürəyimdə dediyim sözləri ola bilsin ki, nə vaxtsa dilə gətirəcəyəm”
12-01-2022, 22:05
Prezidentin müsahibəsinin - Tam mətni
6-01-2022, 20:59
Banklar vətəndaşlara niyə yalançı SMS-lər göndərir? - AÇIQLAMA
5-01-2022, 17:04
Vılayət Quliyev: 1823-cü ildə Şuşada əhalinin dörddə üç hissəsini Azərbaycan türkləri təşkil edirdi
5-01-2022, 16:46
“Şuşa ili” bu unikal mədəniyyət mərkəzinin Azərbaycana məxsus olmasını bir daha dünyaya çatdırır”
4-01-2022, 20:50
“Lazım olmadığı halda 2-3 çörək alırlar, amma istifadə etmirlər”
27-12-2021, 14:34
Vüqar Əhməd: “Kəramət Böyükçölə o statusu mən sildirdim” – Müsahibə
26-12-2021, 20:33
Ziyalılar ermənilərlə görüşdə nədən danışıb?
23-12-2021, 23:59
Nazir məktəbə görə pul yığılması məsələsinə - Aydınlıq gətirdi
23-12-2021, 23:00
Telman İsmayılovun siyasi sığınacaq aldıqdan sonra - İlk müsahibəsi
22-12-2021, 14:32
“Azərbaycanla münasibətləri daha da inkişaf etdirmək niyyətindəyik”
18-12-2021, 19:22
Aİ niyə Ermənistana 2 milyard, Azərbaycana isə 140 milyon avro yardım ayırıb? - Prezidentdən cavab
18-12-2021, 19:12
“Ermənistanın dərhal həyata keçirəcəyi fəaliyyətə dair mühüm qərarlar qəbul edildi” - Video
15-12-2021, 17:30
Prezident İspaniya qəzetinə müsahibə verdi - Tam mətn
12-12-2021, 18:16
“Bəzi deputatlarımız gömrüyün şəffaf işləməyə başladığına inana bilmir” - Səfər Mehdiyev
28-11-2021, 23:28
“Bundan sonra İran-Azərbaycan əlaqələri yüksələn xətlə inkişaf edəcək”
25-11-2021, 02:26
“Bayraktar”la necə mübarizə aparacağımızı bilmirdik” - Erməni spiker
20-11-2021, 10:28
Səfər Mehdiyev: Gömrük Komitəsi biznes-gömrük əlaqələrinin tam elektronlaşdırılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirəcək
18-11-2021, 00:46
Şəhidin oğlu: "Atam 9-cu sinifdən vətənpərvər idi"-VİDEO+FOTOLAR