09:06 / 06-07-2025
Klublararası dünya çempionatının 1/4 finalında "Real Madrid" "Borussiya"nı məğlub edib
09:03 / 06-07-2025
"AN-2" təyyarəsinin sərt enişi nəticəsində xəsarət alanların sayı 10 nəfərə çatıb
09:00 / 06-07-2025
Çoxlu filmlərə baxaraq yol polisi ilə təqib təşkil edib
08:56 / 06-07-2025
ABŞ son bir il yarımdan sonra ilk dəfə Rusiyadan sirkonium alıb
08:54 / 06-07-2025
"Havasosyalmedya": Sudanlı Kişi 41 gündür İstanbul Hava Limanında yaşayır
08:51 / 06-07-2025
"Əl-Cəzirə": İsrailin Qəzzaya endirdiyi zərbələr nəticəsində 78 fələstinli həlak olub
08:47 / 06-07-2025
Qadın məhkəmə yolu ilə pişiyini keçmiş həyat yoldaşından geri alıb
08:44 / 06-07-2025
Daşqın nəticəsində ölənlərin sayı 50 nəfəri ötüb
23:35 / 05-07-2025
Yüngül təyyarə magistral yola enib
23:30 / 05-07-2025
PSJ "Bavariya"nı məğlub edərək Klublararası Dünya Çempionatının yarımfinalına yüksəlib
23:25 / 05-07-2025
Netanyahu girov müqaviləsini müzakirə etmək üçün dar kabinetin iclasını keçirəcək
23:22 / 05-07-2025
"Reuters": Aİ Ukraynadan taxıl və şəkər idxalını 70-80% azaldacaq
23:18 / 05-07-2025
Balkonun qadının üzərinə uçması ilə bağlı cinayət işi açılıb
23:14 / 05-07-2025
"Kommersant": "Yujuralzoloto" prezidenti Rusiyanı tərk etmək istəyərkən saxlanılıb
23:09 / 05-07-2025
6 yaşlı qız çayda boğulub
23:06 / 05-07-2025
Ronaldo mediada qalmaqal yaratmaq istəmədiyi üçün Jotanın dəfnini buraxıb
22:13 / 05-07-2025
Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyası Züqanovu yenidən Mərkəzi Komitənin sədri seçdi
22:09 / 05-07-2025
Fələstin tərəfdarları Londonda keçirilən gey paradını pozmağa cəhd ediblər
22:05 / 05-07-2025
"Bavariya"nın futbolçusu Musiala Klublararası Dünya Çempionatı çərçivəsində PSJ ilə matçda dəhşətli zədə alıb
22:02 / 05-07-2025
Çəkiliş qrupuna hücumdan sonra cinayət işi açıb
21:56 / 05-07-2025
Soçi hava limanında 25 reys təxirə salınıb
21:54 / 05-07-2025
"Sport Baza": Smolov "Kofemaniya"nın qurbanlarına bir milyon ödədi
21:30 / 05-07-2025
Taker Karlson İran prezidentindən müsahibə aldığını deyir
21:24 / 05-07-2025
Rutte: "Si Cinpin" Tayvana hücum halında Putindən kömək istəyəcək"
21:19 / 05-07-2025
"Baza": Akita İnu 9 yaşlı uşağın başını dişləyib
21:10 / 05-07-2025
"Liverpul"un futbolçusu Jota və qardaşı Portuqaliyada dəfn olunub
21:06 / 05-07-2025
Adam oğurluğuna görə üç nəfər həbs edilib
21:02 / 05-07-2025
NATO-nun baş katibi Rutte müdafiə xərclərini artırmağa və ya rus dilini öyrənməyə çağırır
20:57 / 05-07-2025
Prokuror 5 milyon rubl rüşvət işi üzrə həbs edilib
17:27 / 05-07-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Xankəndi Zirvə görüşü Azərbaycanın ECO timsalında təşəbbüskar mövqeyə malik olduğunu bir daha təsdiqlədi"
08:30 / 05-07-2025
Xızıda “Qərbi Azərbaycana Qayıdışın ideoloji əsaslarının möhkəmləndirilməsi” mövzusunda tədbir keçirilib
22:37 / 04-07-2025
"Spartak"ın sabiq futbolçusu Muxamadiyev reanimasiyadadır
22:32 / 04-07-2025
Britaniyada COVID-19 XFG-nin yeni yoluxucu ştammı yayılır
22:29 / 04-07-2025
Qasırğa nəticəsində 5 nəfər xəsarət alıb
22:25 / 04-07-2025
Kütləvi zəhərlənmədən sonra banket zalının fəaliyyəti dayandırılıb
22:21 / 04-07-2025
"Dinamo" Sergeevin transferini matç zamanı açıqlayıb
15:04 / 04-07-2025
Kriminal avtoritet Zaur Naxçıvanski saxlanılıb
AMEA Naxçıvan Bölməsində xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar sistemli tədqiqatlar aparılır
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 603
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 603
Bölməyə aid digər xəbərlər
3-07-2025, 16:03
Emin Ağalarovun konserti təxirə salınıb
2-07-2025, 19:52
Münsiflər reperə ən ağır ittihamlarla bəraət qazandırıblar
27-06-2025, 23:48
Venesiya Ceff Bezosun teleaparıcı Sançeslə toyuna etiraz edir
24-06-2025, 22:18
“Sirk” filmində qaradərili uşaq obrazını canlandıran aktyor Ceyms Patterson vəfat edib
24-06-2025, 21:17
Bloqer etnik münaqişə zəminində döyülüb
24-06-2025, 21:01
Aktrisa Rusiya Federasiyasının əməkdar artisti adını alıb
19-06-2025, 12:48
Aktyor dövlətə xəyanət və terrorizmdə ittiham olunaraq 17 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
18-06-2025, 10:23
“Mədəni irsin sosiallaşması və onun cəmiyyət üçün əhəmiyyəti” mövzusunda seminar keçirilib
14-06-2025, 16:31
Reper Ofset Moskvadakı konsertinə uça bilməyib
14-06-2025, 15:55
Teatr aktyoru faciəvi şəkildə dünyasını dəyişib
12-06-2025, 10:13
"Scarface" filminin ulduzu Harris Yulin ABŞ-da vəfat edib
11-06-2025, 21:48
“The Beach Boys” qrupunun üzvü Brayan Uilson 82 yaşında vəfat edib
10-06-2025, 21:37
Polis məşhur rəssamın mozaika şəkillərini oğurlayanları axtarır
10-06-2025, 11:06
Dram Teatrın damı və fasadı 90%-dən çox bərpa olunub
8-06-2025, 10:56
Orenburq "Ermitaj"ını 50.000-dən çox insan ziyarət edib
5-06-2025, 13:54
Yapon balerina Mayuko Fujii Rusiyada onu təəccübləndirənləri danışıb
3-06-2025, 16:25
Bəstəkar Yevgeni Doqa 88 yaşında vəfat edib
31-05-2025, 12:37
Sumqayıtda 1 İyun- Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü ilə əlaqədar “Uşaqlar dünyanın bəzəyidir” adlı tədbir
28-05-2025, 23:43
“Bu, bizim ailədədir” müsabiqəsinə 24 saat ərzində 13 mindən çox insan müraciət edib
28-05-2025, 18:32
Sumqayıtda ustad xanəndə Aqil Məlikovla görüş keçirildi-VİDEO+FOTOLAR
27-05-2025, 21:40
"Maş": Müğənni Filipp Kirkorov iki-üç həftəyə xəstəxanadan çıxacaq
27-05-2025, 11:49
Əsaslı Tikinti İdarəsinin rəisi teatr saxtakarlığına görə saxlanılıb
25-05-2025, 10:10
Valeri Meladze Rusiyada İP statusunu saxlayır
23-05-2025, 18:26
Durov Kann kinofestivalının qala gecəsinə yoldaşı Vavilova ilə qatılıb
23-05-2025, 10:16
SHOT: İki Blinovski firması zorla 2 milyon rubl yığmağa başlayıb
22-05-2025, 21:02
Sovet və rus aktyoru Aleksandr Safronov vəfat edib
22-05-2025, 12:37
Federal Vergi Xidməti Filip Kirkorovun iki şirkətini ləğv edib
19-05-2025, 16:06
Rusiyanın xalq artisti Olqa Blok-Mirimskaya vəfat edib
17-05-2025, 11:25
Aygün Səmədzadəyə vəzifə verildi
16-05-2025, 19:58
Strijenova: "Motosiklet qəzasında dünyasını dəyişən aktrisa Zemlyanikina tələbələrin yanına tələsirdi"
12-05-2025, 22:45
“Sakit hovuz” KVN komandasının üzvü Nikolay Sibirtsev Tümen vilayətində dünyasını dəyişib
12-05-2025, 12:07
“Toy üzüyü” serialının ulduzu Olqa Moxovaya vəfat edib
12-05-2025, 11:13
Rusiya nümayəndə heyəti Çində keçirilən əkizlər festivalında çıxış edib
11-05-2025, 22:22
Fəallar "Leninqrad" konsertlərinin ləğv edilməsini tələb ediblər
11-05-2025, 13:59
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdam Muğam Mərkəzinin açılışında iştirak ediblər
5-05-2025, 21:58
Teatr Boyarskinin ifa etdiyi tamaşaları dayandırıb
5-05-2025, 11:20
Aktyor və rejissor Artur Koçkanyan vəfat edib
4-05-2025, 18:55
Sənədli filmində prezidentin hansı kefir içdiyi göstərilib
4-05-2025, 15:34
Moskva metrosunda “Qələbə səsləri” kampaniyası çərçivəsində tələbələr mahnılar ifa edəcəklər
3-05-2025, 23:01
Leyla və Arzu Əliyevaların Naxçıvana səfərinin təfərrüatı - Fotolar
1-05-2025, 21:11
Elxan Cəfərova vəzifə verildi
30-04-2025, 15:44
Uşaq Filarmoniyasına yeni direktor təyin olundu
29-04-2025, 22:57
"Alarm" qrupunun solisti Mayk Peters 30 illik xərçənglə mübarizədən sonra vəfat edib
29-04-2025, 22:43
Musiqiçi Stas Namin Ermənistan vətəndaşlığını alıb
29-04-2025, 17:36
Tseretelinin nəvəsi Rusiya Rəssamlıq Akademiyasının prezidenti vəzifəsini icra edən təyin edilib