23:56 / 26-12-2025
Paris metrosunda bir kişi üç qadını bıçaqlayıb
23:44 / 26-12-2025
Kursantın intiharına görə məsuliyyət daşıyanlar Yeni il tətilinə çıxıblar
19:05 / 26-12-2025
Norveçli biatlonçulara Bakkenin ölümündən sonra hipoksik maska taxmaq qadağan edildi
18:59 / 26-12-2025
"Axios": Trampın Zelenski ilə qarşıdan gələn görüşü danışıqlarda irəliləyişin göstəricisidir
18:49 / 26-12-2025
Zelenski Ukraynada qoşunların yerləşdirilməsi üçün atəşkəsin zəruri olduğunu etiraf etdi
18:46 / 26-12-2025
Zelenski Trampla Donbas və Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası məsələlərini müzakirə etməyi planlaşdırır
16:09 / 26-12-2025
TWZ: Çinin "raket konteyner gəmisi" "Arli Berk" sinifli esminetslərlə müqayisə olundu
16:01 / 26-12-2025
Peskov Ukraynada seçkilərin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı suala cavab verməkdə çətinlik çəkib
15:57 / 26-12-2025
Kreml Dmitriyevin ABŞ-a səfərindən sonra onun məlumatlarını təhlil edib
15:10 / 26-12-2025
Kosaçev: "Rusiya parlamentariləri yapon həmkarları ilə dialoqu bərpa etməyə hazırdırlar"
15:06 / 26-12-2025
"Axios" jurnalisti Ravid: "Tramp Zelenski ilə 28 dekabrda Mar-a-Laqoda görüşəcək"
15:03 / 26-12-2025
Bir mənzildə ana və altı yaşlı oğlunun mumiyalanmış cəsədləri tapılıb
15:00 / 26-12-2025
Qaz borusunun təzyiqinin aşağı salınması nəticəsində iki nəfər xəsarət alıb
14:54 / 26-12-2025
Telegram messenceri böyük bir kəsinti ilə üzləşib
13:15 / 26-12-2025
Ukrayna kəşfiyyatı ilə əməkdaşlıq etdiyinə görə LPR-də futbol azarkeşi saxlanılıb
13:07 / 26-12-2025
Alim Butyaginin atası: "Ermitaj arxeoloqu müdafiə etmək üçün səfirliyə sənədlər göndərib"
13:00 / 26-12-2025
Zelenski Yeni ildən əvvəl Trampla görüşmək niyyətini təsdiqlədi
12:55 / 26-12-2025
Hakimiyyəti ələ keçirməkdə ittiham olunur
12:51 / 26-12-2025
Şimali Koreya vətəndaşını təyyarədə anafilaktik şokdan xilas etdi
12:44 / 26-12-2025
Biletdəki tək bir rəqəmi uyğunlaşdırmadan lotereyada 31 milyon rubl udub
23:24 / 25-12-2025
Braziliyanın keçmiş prezidenti Jair Bolsonaro əməliyyat olunub
23:20 / 25-12-2025
SOCIS: Budanov və Zalujnı prezident seçkilərində Zelenskini məğlub edəcəklər
20:39 / 25-12-2025
Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Onişenko: "Honkonq qripi kimi bir şey yoxdur"
20:35 / 25-12-2025
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi: İsveç "Adler" gəmisini saxlayaraq beynəlxalq hüququ pozub
20:30 / 25-12-2025
Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyi AZAL-ın qəzasının səbəbləri ilə bağlı hesabat hazırlayıb
20:24 / 25-12-2025
İtkin düşmüş keçmiş deputat tapılıb
20:20 / 25-12-2025
Filippo Durovun Makron və rəqəmsal QULAQ haqqındakı şərhlərini dəstəklədi
20:14 / 25-12-2025
Aclıqdan körpənin ölümündən sonra səhlənkarlıq işi açılıb
20:11 / 25-12-2025
Keçmiş qubernator müavini axtarışda olanlar siyahısına daxil edilib
17:23 / 25-12-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
17:21 / 25-12-2025
Rusiya Baş Prokurorluğu Polşadakı Rusiya səfirinə edilən hücumla bağlı işi məhkəməyə göndərib
17:13 / 25-12-2025
Zaxarova: "Zelenskinin AB borcunu ödəmək niyyəti yoxdur"
17:10 / 25-12-2025
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi rusiyalıları Almaniyaya səyahət etməkdən çəkinməyə çağırır
14:45 / 25-12-2025
Baş verən yanğında bir nəfər xəsarət alıb
14:42 / 25-12-2025
1,8 milyard dollarlıq lotereya cekpotunu qazandı
14:40 / 25-12-2025
Sankt-Peterburq sakini borclarını silmək vədi müqabilində başqasının "Mercedes" avtomobilini yandırdığına görə saxlanılıb
AMEA Naxçıvan Bölməsində xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar sistemli tədqiqatlar aparılır
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 641
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 641
Bölməyə aid digər xəbərlər
24-12-2025, 23:22
Ali Məhkəmənin qərarından sonra Dolinanın ilk solo konsertində təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib
22-12-2025, 19:40
Britaniyalı müğənni Kris Ria vəfat edib
22-12-2025, 00:12
Leyla Əliyeva Nüsrət Kəsəmənlinin şeirini səsləndirdi - Video
21-12-2025, 23:53
“Qardaşlığımız əbədidir” sərgisi: İki qardaş ölkənin mədəniyyətinə sənətkar baxışı
21-12-2025, 20:29
Eysmont: "Lukaşenko Putinə hədiyyə olaraq rəsm gətirib"
16-12-2025, 16:58
Milli Qəhrəman haqqında sənədli film nümayiş etdirilib - VİDEO
16-12-2025, 16:27
Terror aktında həlak olan generalın abidəsi açılıb
13-12-2025, 14:11
Putin Mixaylovski Sarayını Sankt-Peterburqun memarlıq incisi adlandırdı
9-12-2025, 22:10
Aktyor Leonardo DiKaprio Time jurnalının "İlin sənətçisi" seçildi
30-11-2025, 19:22
Rubensin "Xaçdakı Məsih" əsəri 2,3 milyon avroya satılıb
27-11-2025, 16:45
SHOT: Meladze Moldovada xarici agent Qalkinlə eyni səhnədə çıxış etdi
26-11-2025, 20:32
Putin Qırğızıstanda milli alətdə çaldı
26-11-2025, 20:21
"Miss Estoniya" Brigitta Şabak titulundan imtina edib
26-11-2025, 19:50
Aktyor və rejissor Vsevolod Şilovski xərçəngdən vəfat etdi
25-11-2025, 18:09
TASS: "Laskovı May"ın prodüseri Andrey Razin ABŞ-da gizlənir
25-11-2025, 18:00
SHOT: Dima Bilanın musiqi leyblının prodüseri yuxusunda vəfat etdi
24-11-2025, 19:33
Teatrının ulduzu Liliya Yudina 96 yaşında vəfat etdi
24-11-2025, 13:06
Satira Teatrının aktrisası vəfat edib
23-11-2025, 17:51
Helikon Operasının skripkaçısı Nikolay Jerenkov 72 yaşında vəfat edib
20-11-2025, 23:37
Parisdə Puşkinin abidəsi açılıb
20-11-2025, 18:18
“Aysun anasının borcundan 100 min ödəyib” - Video
20-11-2025, 17:45
Aktyor uşaq pornoqrafiyası işi üzrə həbs edilib
20-11-2025, 15:06
Nonna Mordyukovanın 100 illik yubileyində: Yulian böyük aktrisanı xilas edən dostluqdan danışdı
19-11-2025, 12:33
Bəstəkar xırda xuliqanlıq etdiyinə görə 13 gün müddətinə həbs edilib
19-11-2025, 12:26
Roza Cəlilova 96 yaşında vəfat etdi
18-11-2025, 23:34
“Adi bir vətəndaş “nazir hara baxır?” yazsa, bu, başadüşüləndir”
18-11-2025, 10:56
Yaddaşlarda “Aşıq Yediyar” kimi qaldı... - Video
15-11-2025, 15:48
Rəsmilər konsertdə - Fotolar
15-11-2025, 15:42
Yaşar Nurinin qızı vəfat etdi
14-11-2025, 20:39
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan və Özbəkistanı ortaq köklər, mənəvi dəyərlər, zəngin tarixi və mədəni irs birləşdirir"
12-11-2025, 14:21
"Rus gözəli" 29 yaşında qəfildən vəfat etdi
12-11-2025, 14:17
Suriya Milli Muzeyindən Qədim Roma heykəlləri oğurlanıb
11-11-2025, 09:55
Eramızdan əvvəl 3-cü minilliyə aid bir ziyarətgah aşkar edilib
10-11-2025, 20:42
Primorski diyarında "Nalivkin"ə qızıl abidə ucaldılıb
10-11-2025, 10:24
Rəqs İdmanı Federasiyasının prezidenti:"Rusiya breykdansı fəal şəkildə inkişaf etdirir"
9-11-2025, 19:16
Kişinyovda Lobodanın konsertində ukraynalılar dava salıb
8-11-2025, 10:05
Rusiya səfirliyi müğənni Abdrazakovun İtaliyadakı çıxışının ləğv edilməsindən sonra ona dəstək oldu
6-11-2025, 20:24
Colinin Ukraynaya səfəri qadağan olunmuş LGBT icması ilə əlaqəli bir QHT tərəfindən maliyyələşdirilib
4-11-2025, 20:33
Məşhur klub rusdilli musiqi səbəbindən bağlanıb
2-11-2025, 17:42
Sualtı çəkilişlər üçün unikal kinostudiya açılacaq
2-11-2025, 16:55
Reper Aysgergert Moskva prokurorluğuna çağırılıb
31-10-2025, 16:30
"Limp Bizkit" qrupunun bas gitaristi Sem Rivers evində ölü tapılıb
30-10-2025, 18:38
SHOT: Müğənni Lyubov Uspenskaya Rusiyadakı biznesini bağlayır
28-10-2025, 17:35
Britaniyalı aktrisa və "Fawlty Towers" serialının ulduzu Prunella Scales vəfat edib
27-10-2025, 20:17
Rusiyalı müğənni Akmalın Qazaxıstandakı konsertləri ləğv edilib
26-10-2025, 17:06
Putin Nikita Mixalkovun rol aldığı "Moskva küçələrində gəzinti" filminə olan sevgisini açıqladı
25-10-2025, 20:08
"Daily Mail": "Britney Spirs sükan arxasında sərxoş olaraq az qaldı dostunu vursun