23:05 / 23-11-2024
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya ilə Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqəsini vurub
22:44 / 23-11-2024
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
22:39 / 23-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
21:57 / 23-11-2024
"Bloomberg": Mask yenə planetin ən zəngin adamıdır
21:36 / 23-11-2024
Milli Məclisin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupu bəyanat yayıb
21:30 / 23-11-2024
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
21:26 / 23-11-2024
Litvada 2,5 mindən çox NATO əsgəri yerləşdirilib
21:17 / 23-11-2024
Karine Jean-Pierre G20 sammitində rusiyalı jurnalistlərin suallarını cavablandırmaqdan imtina edib
20:59 / 23-11-2024
"Yle": Finnair pilotların tətili səbəbindən təxminən 300 uçuşu ləğv etdi
20:54 / 23-11-2024
Zalujnı hesab edir ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2027-ci ildə cəbhəni yarıb keçəcək
20:46 / 23-11-2024
Qaz partlayışı nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
20:43 / 23-11-2024
Putin miqrantların sənədlərinin saxtalaşdırılmasına görə 60 milyon rubla qədər cərimələr haqqında qanun imzalayıb
20:34 / 23-11-2024
Fransanın xarici işlər naziri Borro: "Ukraynanın Rusiya Federasiyasına SCALP raketləri atmaq hüququ var"
20:28 / 23-11-2024
HƏMAS bildirir ki, Qəzzanın şimalında israilli girov ölüb
20:23 / 23-11-2024
Zaxarova: "Paris Kiyevi dəstəkləmir, amma bitirir"
20:20 / 23-11-2024
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
20:17 / 23-11-2024
Zelenski: Ukraynada 300-dən çox liman infrastrukturu obyekti zədələnib
20:11 / 23-11-2024
Bir qrup şəxs təltif olundu - Siyahı
20:07 / 23-11-2024
Prezidentdən elektrik enerjisi və su təchizatı ilə bağlı - Fərman
19:59 / 23-11-2024
Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
14:26 / 23-11-2024
Şeyx Portuqaliyaya gedir
14:20 / 23-11-2024
Rusiyanın Qırğızıstandakı səfiri əmək miqrasiyası məsələsini kəskin, lakin çox vacib adlandırıb
14:16 / 23-11-2024
Abxaziya İttifaq dövlətinin vahid valyutasının sınaqdan keçirilməsini təklif edib
14:13 / 23-11-2024
"Yabloko" Şlosberqin saxlanmasının səbəbini açıqlayıb
14:08 / 23-11-2024
Peskov: "Qərbdə söz azadlığı yoxdur, son illərin hadisələri bunu göstərir"
14:03 / 23-11-2024
Ovçu silahını boşaldarkən ovçuya atəş açıb
13:57 / 23-11-2024
Həkimlər bir yeniyetmənin sidik kisəsindən 46 maqnit top çıxarıblar
13:52 / 23-11-2024
"Qazprombank" UnionPay kartlarının Türkiyədə qəbulu dayandırılıb
13:46 / 23-11-2024
Bastrıkin qızın döyülməsindən sonra cinayət işinin açılmasını əmr edib
13:40 / 23-11-2024
Qırğızıstan-Rusiya Slavyan Universiteti 15 min nəfərlik kampus tikəcək
13:37 / 23-11-2024
"Bloomberg": Avropa növbəti enerji böhranı ilə üz-üzədir, qazın qiyməti 45% artıb
13:02 / 23-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat bu səfirlikdə işləyir - Bakıya gətirildi
12:58 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ oldu
22:33 / 22-11-2024
Prezidentdən nazirlə bağlı - Sərəncam
22:20 / 22-11-2024
İsrailli nazir Bakıda Aqarunovun məzarını ziyarət etdi - Fotolar
21:58 / 22-11-2024
Laosda 6 turist metanoldan zəhərlənib
21:26 / 22-11-2024
Putin: "Oreşnik zərbəsinin təsiri strateji silahla müqayisə oluna bilər"
21:01 / 22-11-2024
Zaxarova amerikalı senatorun Hollandiyanı işğal etmək çağırışına cavab verib
20:44 / 22-11-2024
Livanın cənubundakı UNIFIL bazasına raket zərbələri endirilib, nəticədə dörd italyan sülhməramlısı yaralanıb
AMEA Naxçıvan Bölməsində xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar sistemli tədqiqatlar aparılır
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 548
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-07-2020 21:06 | Bölmə: Mədəniyyət
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamı ilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə “Tədbirlər Planı” təsdiq edilmiş və görüləcək işlər müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasının aid təşkilatları, nazirlik, komitə, təhsil müəssisələri ilə yanaşı, AMEA-nın Naxçıvan Bölməsinin də qarşısına bir sıra vəzifələr qoyulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılıq sahəsində aparılan elmi-tədqiqat işlərini sistemli şəklə salmaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyul 2018-ci il tarixli qərarı ilə Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun tərkibində Xalçaşünaslıq sektoru (keçmiş adı “Xalçaşünaslıq” elmi-tədqiqat qrupu) yaradılıb. 2018-ci il noyabrın 1-də fəaliyyətə başlayan sektorda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolunun, hazırkı vəziyyətinin öyrənilməsi və s. məsələlər başlıca vəzifələr kimi qarşıya qoyulub. Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərli bizimlə söhbətində bildirdi ki, milli mədəniyyət tariximizin öyrənilməsində mühüm yer tutan xalçaçılıq sənəti hələ ən qədim dövrlərdən Naxçıvan diyarında da meydana gəlmiş və əsaslı inkişaf yolu keçmişdir. Ərazinin təbii-coğrafi şəraiti imkan vermişdir ki, kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan heyvandarlıq inkişaf etdirilsin. Heyvandarlığın inkişafı isə zəruri qida məhsullarının təmin edilməsi ilə yanaşı, həmçinin insanların maddi məişət əşyalarına olan tələbatının da ödənilməsinə mühüm şərait yaratmışdır. Xırda buynuzlu heyvanlardan alınan yun məhsullarından toxuculuq, o cümlədən də xalçaçılıq sənəti nümunələri hazırlanmışdır ki, bu da əhalinin məişətinin, maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. Beləcə tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxan xalçaçılıq sənəti xalq sənətkarları tərəfindən əsrlər boyu yaşadılmış, inkişaf etdirilmiş, zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır deyən alim söhbətinə davam edərək qeyd etdi ki, xalça toxuculuğu Naxçıvan sənətkarlığında mühüm yer tuturdu. XIV əsrdə Azərbaycan xalçaları kütləvi şəkildə Avropaya aparılmağa başlamışdı. Bu da təsadüfi deyildi. XIII əsrdə monqol istilasının ciddi fəsadlarından sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı və mədəniyyəti yenidən dirçəlir, Avropa ilə sıx ticarət əlaqələri yaradılırdı. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycandan xarici ölkələrə çoxlu xalça və xalça məmulatı ixrac edilirdi. Tarixi qaynaqların verdiyi məlumata görə, digər sənətkarlıq sahələri ilə yanaşı, Orta əsrlər dövründə Naxçıvanda xalçaçılıq sənəti böyük şöhrət qazanmış və yüksək səviyyədə inkişaf etmişdi.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu ümummilli lider Heydər Əliyev ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında da keçmiş mədəni irsə diqqət və qayğı artmış, xalq yaradıcılığı nümunələrinin, eləcə də xalçaçılığın inkişaf etdirilməsi üçün dövlət səviyyəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu tədbirlər içərisində Naxçıvan şəhərində, muxtar respublikanın müxtəlif yaşayış yerlərində yaradılan xalçatoxuma müəssisələrini, gənclərə xalçaçılıq sənətinin incəlikləri öyrədilən kursları, dərnəkləri xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yaradıldı. “Naxçıvan xalçaları”, “Naxçıvan xalçaçılığı: ənənə və müasirlik” kitabları çap olundu.
Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin “Naxçıvan şəhərində xalça istehsalı emalatxanasının tikintisi, təchizatı və infrastrukturunun yaradılması ilə bağlı tədbirlər haqqında” 15 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalça sənətinin qorunmasına və inkişaf etdirilməsinə dair 2018-2022-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” 9 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı Naxçıvan Muxtar Respublikasında xalçaçılığın yüksək səviyyədə inkişafına öz müsbət təsirini göstərən mühüm dövlət sənədidir. Burada əsas məqsəd muxtar respublikada xalçaçılıq sahəsində maddi və mədəni irsin qorunması, davamlı inkişafı, xalçaçılığın xammal təminatının formalaşdırılması, yeni iş yerlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi, xalçaçılıq sahəsində, o cümlədən yun tədarükü və emalı, yun ipliklərin istehsalı üzrə ixtisaslı kadr hazırlığını həyata keçirmək, xalçaçılığın rəqabət qabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılması, Naxçıvanın tarixi xalçaçılıq mərkəzinə xas olan qədim çeşnilərin bərpa edilməsi, istehsalatda tətbiqi, yeni çeşnilərin hazırlanması və bu çeşnilər əsasında xalçaların toxunmasıdır. Əllə xalçatoxuma sənəti sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin, xalçaçılıqla məşğul olan sənətkarların bədii və texniki iş üsullarının, xalça çeşnilərinin bərpası və inkişaf etdirilməsi, təbliği, ipliklərin təbii boyalarla boyanması üçün müvafiq istehsal sahəsinin təşkilinin dəstəklənməsidir. Həmçinin Naxçıvan Xalçaçılıq məktəbinin elmi cəhətdən və sistemli şəkildə araşdırılması, yeni elmi nəşrlərin hazırlanması, xalçaçılıq sahəsində unudulmaqda olan ənənələrin bərpası sahəsində tədqiqatlar aparılması başlıca vəzifəsi kimi bölmə əməkdaşlarının qarşısına qoyulmuşdur.
Fəxrəddin Səfərli bildirdi ki, ölkə Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublika Ali Məclisinin Sədrinin qeyd olunan sərəncamları ilə qarşıda duran vəzifələrin yüksək səviyyədə yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar institutda Naxçıvanda xalçaçılığın yaranması, keçdiyi inkişaf yolu, hazırkı vəziyyəti ilə əlaqədar tədqiqatlar aparılır. Sərəncama uyğun olaraq təsdiq olunmuş “Tədbirlər Planı”nda institut əməkdaşlarının üzərinə qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi istiqamətində bir sıra işlər görülüb. Qeyd edək ki, xalçaçılıqla əlaqədar təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işi Dövlət Proqramına uyğun olaraq ardıcıl şəkildə yerinə yetirilir. 2019-cu ilin İş planına uyğun olaraq qədim tarixə və ənənələrə malik Naxçıvanda xalçaçılıq sənətinin meydana gəlməsi istiqamətində araşdırmalar aparılıb.
Alim qeyd etdi ki, ötən müddət ərzində əməkdaşlar tərəfindən xalçaçılıq sənəti ilə bağlı yaşlı nəsildən ənənəvi xalçaçılıq sənətinin bədii və texniki iş üsulları öyrənilib, xalçaçılıq, onun yaranması, inkişaf tarixi, xalça toxunmasında istifadə edilən naxışlar, ornamentlər, boyaqçılıq və sair ilə əlaqədar kütləvi informasiya vasitələrində çıxışlar olub və qəzet materialları, məqalələr dərc edilib. Tədqiqat materialları əsasında “Naxçıvanda xalçaçılıq: tarixdə və günümüzdə” adlı monoqrafiya çap olunub. Nəşrdə xalqımızın tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini və məişət tərzini özündə yaşadan qiymətli milli-mənəvi dəyərlərimizdən biri olan xalçaçılıq sənətinin Naxçıvanda yaranması, inkişaf yolu və bugünkü vəziyyətindən söz açılır, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər haqqında məlumat verilir. Qədim el sənətindən və xalçaçılığın ilk nümunələrindən sayılan keçəçilik, toxuculuq sənəti, xalçaçılığın inkişafında mühüm rol oynayan boyaçılıq və digərləri ilə bağlı aparılan tədqiqatlar yer alıb. Həmçinin əməkdaşlarımız “Naxçıvan xalçaçılığı: keçmişdən günümüzə” adlı konfransda iştirak edib.
Fəxrəddin Səfərlinin sözlərinə görə, 2020-ci il üzrə təsdiq edilmiş elmi-tədqiqat işinə əsasən “Naxçıvanda xalçaçılığın inkişaf tarixi” mərhələsi üzrə tədqiqatlar aparılır. Araşdırmalarda məlum olub ki, Azərbaycanın digər regionlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da toxunan xalçalar xovsuz və xovlu texnikası ilə hazırlanıb, Naxçıvan zili, şəddə, vərni kimi xalça növlərinin yaradıldığı ilk mərkəzlərdən olub.
Tədqiqat ilində əməkdaşların Türkiyə Cümhuriyyətinin Mardin şəhərində keçirilən 3-cü Beynəlxalq Mardin Artuklu Elmi Araşdırmalar Konqresinə göndərilən məruzənin tam mətni beynəlxalq tədbirin materiallarında işıq üzü görüb. Həmçinin toxuculuq sənəti ilə bağlı açıq dünya ensiklopediyası olan Vikipediyada xalçaçılıqla, xalçalar üzərində toxunan naxışlar, ornamentlər və kitabələr ilə bağlı material yerləşdirilib. “Naxçıvan memarlıq abidələri və xalça nümunələri üzərindəki ornamentlərin oxşarlığı”, “Naxçıvanda milli geyim mədəniyyətinin formalaşmasında ipəkçiliyin rolu”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki motivlər”, “Naxçıvan xalçaları üzərindəki həndəsi ornamentlər” və sair adlı məqalələr kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılıb.
Xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərini özündə yaşadan bu sənəti inkişaf etdirmək və gələcək nəsillərə çatdırmaq ümdə borcumuzdur deyən alim söhbətinin sonunda vurğuladı ki, görülən işlərlə yanaşı, Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin bundan sonra da layiqincə həyata keçirilməsi, Naxçıvanda xalçaçılığın tarixi və inkişafı ilə əlaqədar tədqiqatları genişləndirmək üçün bütün qüvvəmizi səfərbər edib səylə çalışacağıq.
Türkanə Bəylərli
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Beynəlxalq əlaqələr və informasiya şöbəsinin əməkdaşı
Baxış sayı: 548
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 21:30
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
19-11-2024, 13:16
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Video - Fotolar
18-11-2024, 23:45
Leyla Əliyeva şahzadə ilə tamaşa izlədi - Fotolar
16-11-2024, 21:51
Ukraynalı müğənni Tsibulskaya musiqiçilərinin səfərbər olması səbəbindən konsertini ləğv edib
16-11-2024, 11:50
Leyla Əliyeva sənədli film nümayişində - Fotolar
15-11-2024, 10:46
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Video - Fotolar
13-11-2024, 19:50
Karel dilində zarafat edən aktrisa Petrozavodskda teatrdan ayrılıb
13-11-2024, 19:31
VDU-nun keçmiş rektoru Endovitski porno filmlər hazırlamaqda və yaymaqda ittiham olunurdu
31-10-2024, 21:00
“Qardaş” filminin aktrisası Dorotenko psixiatrik xəstəxanaya düşüb
29-10-2024, 20:49
Loboda Rusiyanı qınamaqdan imtina etdiyi üçün İrəvandakı konsertdən bir tamaşaçı qovub
29-10-2024, 16:26
"Verilişdə etdiklərinə görə üzr istəməsələr, polisə verəcəyəm"
27-10-2024, 15:04
Nazir Opera və Balet Teatrının kollektivi ilə görüşdü - Fotolar
27-10-2024, 12:01
Aktyor Maksim Şpakovski bədbəxt hadisə nəticəsində dünyasını dəyişib
25-10-2024, 20:16
“Sınıq Fənərlər Küçələri” və “Milli Təhlükəsizlik Agenti”nin direktoru Moskvitin vəfat edib
24-10-2024, 11:40
Fransa Mədəniyyət Nazirliyi Notr Dama girişi turistlər üçün ödənişli etmək istəyir
22-10-2024, 09:44
"NBC News": Harvi Vaynşteynə sümük iliyi xərçəngi diaqnozu qoyuldu
20-10-2024, 19:26
"Balzaminovun evliliyi" film-baletinin aktyoru Anatoli Qridin vəfat edib
17-10-2024, 10:50
SARA TV-nin təsisçisi vəfat etdi
15-10-2024, 10:10
Leyla Əliyeva ICESCO-nun qərargahında - Fotolar
9-10-2024, 16:03
34 yaşı var, sərvəti 1,6 milyard dollardır
9-10-2024, 00:19
Nərgizava yaşayış yeri və nekropolu yerli əhəmiyyətli arxeoloji abidəsinin mühafizə vəziyyəti müzakirə olunub
30-09-2024, 08:43
Amerikalı müğənni və aktyor Kris Kristofferson 89 yaşında vəfat edib
30-09-2024, 08:39
BTS pop qrupunun üzvü sərxoş halda skuter sürdüyünə görə 11,4 min dollar cərimələnib
28-09-2024, 12:40
Kazan sakini “Xanım Avropa” müsabiqəsinin qalibi olub
22-09-2024, 01:53
Boris Qrebenşçikovun Nitsadakı konserti səhhətində yaranan problemlərə görə ləğv edilib
21-09-2024, 23:55
Aktrisa Antonina Aksenova vəfat edib
17-09-2024, 19:17
Polad Bülbül oğlu Başqırdıstanın xalq artisti adını alıb
17-09-2024, 12:44
TMZ: Bədnam reper Diddi Nyu Yorkda həbs edilib
11-09-2024, 12:58
Taylor Swift seçkilərdə Kamala Harrisə səs verəcəyini deyib
10-09-2024, 10:21
Məhkum olan prodüser Vaynşteyn təcili xəstəxanaya yerləşdirilib
8-09-2024, 12:21
Azərbaycanlı müğənninin anası POLİS MƏMURU İMİŞ: "... Özümü güclə saxlayıram" - FOTO
7-09-2024, 14:01
“Azərbaycanım” beynəlxalq jurnalı - 20 il - Fotolar
7-09-2024, 12:56
Sumqayıt Dram Teatrının direktoru Samir Şəfiyevi-TƏBRİK EDİRİK!
7-09-2024, 11:05
Müğənni Mariya Maksakova növbəti cinayət işi ilə üzləşib