21:45 / 08-07-2025
Müharibə müxbiri Razin: Kursk vilayətində düşmənin körpübaşı yoxdur
21:42 / 08-07-2025
Dağıstanlı idman şərhçisi qanunsuz silah alverinə görə şərti cəza alıb
21:39 / 08-07-2025
Moskva vilayətində güclü yağış və tennis topu boyda dolu yağıb
21:36 / 08-07-2025
Ermənistan prezidenti elektrik şəbəkələrinin milliləşdirilməsinə icazə verən qanunu imzalayıb
21:26 / 08-07-2025
Məhkəmə futbolçu Promesin həbs müddətini uzadıb
21:21 / 08-07-2025
Ulduz vizajist və stilist Dmitri Vişnevski vəfat edib
21:18 / 08-07-2025
Rusiya Silahlı Qüvvələrinin əsgəri Oper: Ukrayna Silahlı Qüvvələri KXDR-in Boqatır şəhərində ağ bayraqlı qaçqınlara atəş açıb.
21:11 / 08-07-2025
“Zoloto Ynykchana” şirkətinə məxsus An-2 təyyarəsinin sərt eniş anından görüntülər yayılıb.
21:06 / 08-07-2025
Qazaxıstan ABŞ-ın 25% ticarət tariflərinə cavab verəcəyini vəd edir
21:03 / 08-07-2025
Qırmızı dənizdə Yunanıstan yük gəmisinə hücumda Rusiya yaralanıb
20:57 / 08-07-2025
IDF Livanın Tripolisində HƏMAS-ın əsas üzvünə qarşı hücumdan xəbər verib
20:52 / 08-07-2025
Rusiyada alkoqol istehsalı 2025-ci ilin birinci yarısında 16,1% azalıb
20:47 / 08-07-2025
Krım sakini Krım körpüsünü dağıtmaq çağırışlarına görə mühakimə olunacaq
20:38 / 08-07-2025
Tramp ticarət tərəfdaşlarına yeni tariflərlə bağlı məktublar göndərməyə davam edəcək
20:33 / 08-07-2025
Viktor Tsoyun yaşadığı Sankt-Peterburqdakı ev regional abidə kimi tanınıb
20:27 / 08-07-2025
Səudiyyə Ərəbistanı öz resurslarını bütün investorlar üçün əlçatan etməyə hazırdır
20:21 / 08-07-2025
Slutski nəqliyyat naziri Nikitini sistemli adam adlandırıb
20:15 / 08-07-2025
Hər gün nömrələrin dəyişdirilməsi ilə 1,2 milyon zəng aşkarlayır
20:08 / 08-07-2025
Məhkəmə futbolçu Promesin həbsini uzadıb
20:02 / 08-07-2025
Lukaşenko gecələr tarlaları yuxuda gördüyünü paylaşıb
17:03 / 07-07-2025
Miqrantlar qızın müdafiəsinə qalxan oğlanı döyüblər
17:00 / 07-07-2025
Lavrov: "Ukraynanın demilitarizasiyası və denazifikasiyası sülh müqaviləsinə daxil edilməlidir"
16:58 / 07-07-2025
Bundestaqın keçmiş üzvü Ukraynanı silah təchizatında qara dəlik adlandırıb
16:54 / 07-07-2025
İran prezidenti İsrailin ona sui-qəsd cəhdi olduğunu deyib
14:47 / 07-07-2025
Sərnişinləri ödənişli siqaret otağına qarşı qaldırıblar
14:43 / 07-07-2025
Peskov: "Kreml əmindir ki, Rusiya və Azərbaycan müttəfiq olaraq qalmalıdır"
14:38 / 07-07-2025
Şeremet: "Tramp güclü Rusiya ilə məşğul olduğu fikrindən əsəbiləşdi"
14:35 / 07-07-2025
Xarici vətəndaş Şeremetyevodan 29 milyon rubl dəyərində silah nişanları götürməyə çalışıb
14:28 / 07-07-2025
Dörd yaşlı uşaq stomatoloqda anesteziyaya məruz qalaraq komaya düşüb
14:24 / 07-07-2025
Peskov: "BRİKS-in fəaliyyəti heç vaxt üçüncü ölkələrə qarşı yönəlməyəcək"
14:19 / 07-07-2025
Lavrov: "Rusiya Avropa ölkələrinə hücum və ya işğal etməyi planlaşdırmır"
14:13 / 07-07-2025
SHOT:Ər arvadının qollarını rəfdə qandallayıb vəhşicəsinə öldürüb
13:59 / 07-07-2025
İtkin düşən növbə işçisinin meyiti meşədə tapılıb
13:57 / 07-07-2025
SHOT: Manyak 15 il həbsdən sonra Udmurt koloniyasından azad edilib
13:37 / 07-07-2025
İri zavodun şöbə müdiri rüşvətə görə həbs edilib
13:33 / 07-07-2025
12 nəfər hazır yeməkdən salmonellyoz xəstəliyinə tutulub
13:29 / 07-07-2025
Ermənistanda həbs olunan yepiskopun müdafiəsi Paşinyanın işə qarışacağını elan edib
12:57 / 07-07-2025
Şor etiraf edib ki, ona qarşı artıq 144 sanksiya tətbiq edilib
12:54 / 07-07-2025
Naməlum şəxslər stomatoloji mərkəzə tüstü bombası atıblar
12:52 / 07-07-2025
Futbolçu iş adamının çənəsini sındırıb
Qaradağlı və Xocalı soyqırımından 31 il ötür-Cəmil Quliyev
Tarix: 22-02-2023 19:10 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycan xalqı 200 il ərzində erməni millətçi–şovinistlərinin davamlı şəkildə etnik təmizləmə, soyqırım siyasətinə məruz qalıb. Tarixə qısa ekskursiya etsək,ermənilərin xalqımızın başına gətirdiyi faciələrin silsilələri üzə çıxır.
Görkəmli ədib Ö.F.Nemanzadə hələ 1905–ci ildə “İrşad” qəzetində yazırdı: “Ermənilər öz planlarını həyata keçirmək üçün bizi İrəvandan, Qarabağdan və Qarsdan qovmağa çalışacaqlar. Biz bilməliyik ki, ermənilər bu yolda hər bir alçaqlığa əl ata bilərlər. Onlar qəsdən müsəlmanları öz üzərlərinə qaldıracaq, onların hücumuna və özlərinin bir qədər artıq itkisinə şərait yaradacaq və beləliklə bütün Avropanın diqqətini əzabkeş bir xalq olmalarına cəlb edəcəklər. Onlar öz cinayətləri üçün tədricən planlar hazırlayır və onları həyata keçirməyə yollar axtarırlar”.
Çar Rusiyasının zamanında imperiyanın dəstəyini alan ermənilər Anadolunun və Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərindəsoyqırımlar həyata keçirdilər. XIX əsrin sonlarından Vanda, Ərdahanda vəbaşqa şəhərlərdə ermənilər türk insanlarını vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. 1905–06,1917–18–ci illərdə Bakıda, Təbrizdə, Xoyda, Şamaxıda, Qubada, Lənkəranda vəs. yerlərdə kütləvi şəkildə insanlarımızı öldürülməsi, arxiv sənədlərində öz əksini tapıb. O dövrün mənbələri və tapılan toplu məzarlıqlar subut edir ki, əsl soyqırıma məruz qalan xalq biz olmuşuq. Yaşanılan hadisələr sübut edir ki, bu gün ermənilərin özlərini saxta və qondarma soyqırıma məruz qalan millət kimi təqdim etmələri özlərini məzlum və fağır millət kimi təqdim etməkdən başqa bir şey deyil. Əsl həqiqət tarixi mənbələrdə öz əksini tapır.Azərbaycanlıların öz tarixi-etnik torpaqlarından qovulması sovet dövründə də davam edib. 1948–1953–cü illərdə Ermənistandan 150 min azərbaycanlı deportasiya olunaraq, Azərbaycanın Kür–Araz düzənliyində yerləşdirilməsi faciələrə yol açmışdı. Belə ki, minlərlə insan iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilməyib, müxtəlif xəstəliklərdən dünyalarını dəyişdilər. Həmin siyasətin davamı olaraq, 1988–ci ildə isə öz tarixi torpaqlarında yaşayan 250 min azərbaycanlı bu ərazilərdən qovularaq, bununla da Ermənistan monoetnik dövlətə çevrilmişdir. 1988–ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr erməni ideoloqlarının "dənizdən dənizə Ermənistan" adlı sərsəm bir ideyasını reallaşdırmaq cəhdi kəndlərin, şəhərlərin dağılması, on minlərə günahsız insanın ölümü, yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaqlarından didərgin düşməsi ilə nəticələndi.
Qaradağlı və Xocalı faciəsinin səbəbkarları cəzasız qalmamalıdır.Bu dəhşətli soyqırım hadisələrindən 31 il ötür. Qaradağlı və Xocalı soyqırımı Azərbaycanın müstqəllik tarixində ən dəhşətli və faciəli səhifələrdən biridir.Erməni silahlı birləşmələri Xankəndidə dislokasiya olunan 366–cı motoatıcı alayının hərbi texnikasının və canlı qüvvəsinin dəstəyi ilə 1992–ci il fevralın 15–dən başlayaraq azərbaycanlılar yaşayan Qaradağlı kəndinə hücum edib. Sakinlərin kəndi qəhrəmancasına müdafiə etməsinə baxmayaraq, fevralın 17–də qeyri–bərabər döyüşlərdə Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olundu. 118 nəfər əsir götürülənlərdən 101 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Ermənilər tərəfindən törədilən soyqırım zamanı Qaradağlı kəndində 91 nəfər, kənd sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri qətlə yetirilib. Öldürülənlərdən 21–i ahıl və qocalar, 10–u qadın, 8–i məktəbli olub. 146 uşaq yetim qalıb. İşğal nəticəsində kənddə 200 yaşayış evi, 1 mədəniyyət evi, 320 yerlik orta məktəb, 25 çarpayılıq xəstəxana binası və digər sosial obyektlər dağıdılıb. Kəndin 800–dək sakini məcburi köçkün vəziyyətinə düşüb. Erməni silahlı birləşmələri yalnız dörd gün çəkən ağır döyüşdən sonra kəndə daxil ola bildilər. Kənd Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunaraq yandırıldı, mülki əhali qırğına məruz qaldı. Qətliam aktı Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermişdir. Nəticədə xeyli sayda mülki azərbaycanlı şəxslər ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmiş, bir o qədər də əsir alınmışdır. Qətlə yetirilənlərdən bəziləri xüsusi amansızlıqla öldürülmüşdür. Məsələn, 3 kənd sakininin üzərinə dizel yanacağı tökülərək yandırılmış, 2 nəfərin isə başı kəsilmişdir. Kəndin yerdə qalan sakinləri isə dağlıq əraziləri keçərək Ağdama getmişdilər.
1992-ci il fevralın 25–dən 26–na keçən gecə Ermənistan hərbi birləşmələri 7 min əhalisi olan Xocalı şəhərində genosid aktı həyata keçirdi.1992–ci il fevralın 25–də axşam saat 23:00 radələrində 366–cı alayla birlikdə ermənilər Xocalı şəhəri ətrafında döyüş mövqeyi tutmağa başladı. 50–dən artıq “Qrad” və “Alazan” tipli raketlərdən və tanklardan Xocalını iki saata qədər durmadan atəşə tutaraq təlafatlar törətdilər. 1–ci əsas zərbəni bədnam erməni mayoru Seyran Ohanyan (2–ci batalyon) vurdu. Onlar dərhal mayor Yevgeni Labovçixin rəhbərlik etdiyi 3–cü batalyonu Ballıca kəndində yerləşdirdilər. Çanaxçı kəndində yerləşdirilmiş batalyonun vəzifəsi isə arxa mövqeləri qorumaq idi. 366–cı alayın bütün texnikası Xocalı şəhərini uzaqdan güclü atəşə tutduqdan sonra üç istiqamətdən hücuma keçərək dinc əhaliyə divan tutdu.
Azğınlaşmış ermənilər Kətik dağı, Qarqar çayı və “Donuzçuluq ferması” deyilən yerdə Ağdamın Şelli kəndinə gedən yol istiqamətində dinc əhaliyə qarşı əsl soyqırım törətdilər. Həmin vaxt yüngül atıcı silahlarla döyüşən özünümüdafiə qüvvələri istisna olmaqla şəhər demək olar ki, müdafiəsiz qalmışdı. Şübhəsiz, bu qüvvələr ən müasir hərbi texnika ilə təchiz edilmiş, əvvəlcədən xüsusi hazırlıq keçmiş silahlı birləşmələrə müqavimət göstərməyə qadir deyildilər. Qısa müddətdə şəhəri alov bürüdü, vahiməyə düşən sakinlər evlərini tərk edib gecənin qaranlığında meşəyə tərəf üz tutdular. Qarşıda isə onları nələrin gözləməsindən tam xəbərsiz idilər. Qarqar çayı boyunca Ağdam şəhərinə üz tutan dinc əhali Naxçivanik kəndi yaxınlığında erməni yaraqlıları ilə qarşılaşdı. Gecənin zülmət qaranlığında uşaqlar, qadınlar, qocalar, əlillər şiddətli atəşə məruz qalaraq xüsusi amansızlıqlaqətlə yetirildilər.
Ermənistan hərbi birləşmələrinin şəhərə hücumu zamanı burada yalnız 3 minə yaxın insan qalmışdı. Çünki, mühasirədə qaldığı 4 ay ərzində blokadada olduğu üçün əhalinin xeyli hissəsi şəhərdən çıxmaq məcburiyyətində qalmışdı. Xocalı soyqırımı zamanı 613 nəfər ödürüldü, 1000 nəfər müxtəlif yaşlı dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil oldu. 106 nəfər qadın, 63 azyaşlı uşaq, 70 qoca öldürüldü. 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 nəfər valideyinlərindən birini itirdi. Faciə baş verən gecə 1275 nəfər dinc sakin girov götürüldü, onlardan 150 nəfəri itkin düşmüş sayılır. Bu siyasət tarixən davamlı olaraq, xalqımıza qarşı aparılıb. 2017–ci ildə Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Rusiyada çap olunan “Erməni zindanında səkkiz gün” kitabının müəllifi, erməni əsirliyində olan Xocalı sakini, rabitəçi Dürdanə Ağayeva müsahibəsində bildirir ki, onlara işgəncə verən erməni zabitləri Monte Melkonyan, Vitali Balasanyan və Karo onlara Xoranburd kəndində əsirləri günlərlə ac və susuz saxlamışlar.Qardaşımla məni əsirlikdən qurtarmaq üçünMilli qəhrəman Allahverdi Bağırovun Vitali Balasanyanla apardığı danışıqları nəticəsində bizi azad etdilər. Eyni zamandadanışıqlar zamanı hərbi operator Seyidağa Mövsümlü və Çingiz Mustafayevin Xocalı hadisələrinin görüntülərini lentə alması mümkün olmuşdur. Allahverdi Bağırov Xocalı faciəsindən həddindən artıq çox sarsılmışdı. Xocalı qadınlarını və qızlarını görəndən sonra özünə gələ bilmirdi.Xüsusən də 9 yaşlı qız uşaqının vəhşicəsinə ölümü ona pis təsir etmişdir.1992–ci ilin 12 iyunda təcili iş üçün geri, Ağdama çağrılan Allahverdi Bağırovun olduğu maşın Naxçıvanikdən geri qayıdarkən minaya düşmüşdür.Maşında olan digər üç nəfər sağ qalsa da, Allahverdi Bağırov sürücüsü və Nizami adlı həkimlə ilə birlikdə həlak olmuşdur.
Xüsusu vurğulayım ki, Xocalının müdafiəsi üçün son nəfəsinə qədər mübarizə aparan Milli qəhrəman kapitan Əlif Hacıyevdə fevral ayının 25–dən 26–na keçən gecə qeyrətli həmvətənləri ilə birgə qanlı döyüşlərə atılıb. Qüvvələrin qeyri–bərabər olmasından qorxmayan Əlif Hacıyev geri çəkilməyib. Aeroportdakı məxfi sənədlərin düşmən əlinə keçməməsi üçün dispetçer məntəqəsini partladıb. Düşmənin zirehli hərbi texnikaları Xocalıya girəndə Ə.Hacıyev köməksiz qalan insanları Ağdamın Şelli kəndi istiqamətinə çıxarıb və yenidən geri qayıdıb. Təslim olmaq Hacıyevin xarakterinə görə deyildi. Son gülləsinə qədər döyüşən Əlif doğulub boya–başa çatdığı Xocalı torpağında qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Qarabağın erməni işğalından azad edilməsi uğrunda başlanan Vətən müharibəsi cəmi 44 gün ərzində, necə deyərlər, ildırım sürəti və parlaq qələbəylə başa çatdı. Qalib Sərkərdə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuzun bölmələri Ermənistan ordusunun canlı qüvvəsini və onların arxalandıqları muzdluları, bir sözlə, düşmənin çoxsaylı hərbi texnikasını, 30 ildə möhkəmləndirdikləri istehkamları darmadağın etdi. Həmin şiddətli döyüşlərdə Xocalıdan olan hərbçilər və könüllülər də cəsarət və hünər nümayiş etdiriblər. İnam, inanc, güvənc yerimiz Vətəndir, onun uğrunda həlak olmaq qəhrəmanlıqdır, ona görə də ən böyük zirvəşəhidlik zirvəsi hesab olunur. Vətən müharibəsi şəhidlərinin məzarları üçrəngli bayrağımıza bürünüb. Şəhidlər hünər göstərərək bayrağımızı enməyə qoymadılar, öz qanları ilə onu əbədi ucaltdılar. Fikrimcə Qaradağlı və Xocalıdan olan şəhidlərin ruhu bugün şaddır,cünki Azərbaycan ordusun əsgəri, zabiti Müzəffər Ali Baş Komandan onların layiqli cavabını verdi.
Ulu öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı, müasir dünya siyasətindən xəbərdar olan, xüsusi bacarığa malik, hər atılacaq addımı incəliyə qədər ölçüb-biçən, tam əminliklə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərli altında Şanlı ordumuz işğal altında olan torpaqlarımızı azad etməklə Böyük Zəfərə nail olmuşdur.
44 gün sürən hərbi əməliyyatlar nəticəsində rəşadətli Azərbaycan Ordusunun dəmir yumruğu ilə Ali Baş Komandan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin bütün gedişatını çox yüksək sərkərdəlik bacarığı nümayiş etdirərək şəxsən özü idarə etdi, Azərbaycanın bütün tarixi boyu həyata keçirmək istədiyi işləri gördü və ölkəmizin yeni müasir Zəfər tarixini yazdı.
Hazırda qalib dövlət olaraq yeni müasir tariximizdə yaşamamıza baxmayaraq xalqımız o müdhiş gecəsini daim xatırlayır, bu faciəni törədənlərə öz dərin nifrətini bildirir. Qəhrəmanlığın, cəsarətin ən yüksək zirvəsi, ən ali məqam olan şəhidliyə qovuşan oğulların xatirəsi heç zaman unudulmayacaq.Xalqımızın qan yaddaşında əbədi yaşayacaq Xocalı faciəsini respublikamız hər il ümumxalq hüzn günü kimi geniş qeyd edir, şəhidlərin əziz xatirəsini hörmətlə anır.
Cəmil Quliyev,
LDU nəzdində Sosial və Aqrar–Texnoloji Kollecin
İctimaiyyətlə əlaqələr üzrə direktor köməkçisi, t.ü.f.d.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 403
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-02-2023 19:10 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycan xalqı 200 il ərzində erməni millətçi–şovinistlərinin davamlı şəkildə etnik təmizləmə, soyqırım siyasətinə məruz qalıb. Tarixə qısa ekskursiya etsək,ermənilərin xalqımızın başına gətirdiyi faciələrin silsilələri üzə çıxır.
Görkəmli ədib Ö.F.Nemanzadə hələ 1905–ci ildə “İrşad” qəzetində yazırdı: “Ermənilər öz planlarını həyata keçirmək üçün bizi İrəvandan, Qarabağdan və Qarsdan qovmağa çalışacaqlar. Biz bilməliyik ki, ermənilər bu yolda hər bir alçaqlığa əl ata bilərlər. Onlar qəsdən müsəlmanları öz üzərlərinə qaldıracaq, onların hücumuna və özlərinin bir qədər artıq itkisinə şərait yaradacaq və beləliklə bütün Avropanın diqqətini əzabkeş bir xalq olmalarına cəlb edəcəklər. Onlar öz cinayətləri üçün tədricən planlar hazırlayır və onları həyata keçirməyə yollar axtarırlar”.
Çar Rusiyasının zamanında imperiyanın dəstəyini alan ermənilər Anadolunun və Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərindəsoyqırımlar həyata keçirdilər. XIX əsrin sonlarından Vanda, Ərdahanda vəbaşqa şəhərlərdə ermənilər türk insanlarını vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. 1905–06,1917–18–ci illərdə Bakıda, Təbrizdə, Xoyda, Şamaxıda, Qubada, Lənkəranda vəs. yerlərdə kütləvi şəkildə insanlarımızı öldürülməsi, arxiv sənədlərində öz əksini tapıb. O dövrün mənbələri və tapılan toplu məzarlıqlar subut edir ki, əsl soyqırıma məruz qalan xalq biz olmuşuq. Yaşanılan hadisələr sübut edir ki, bu gün ermənilərin özlərini saxta və qondarma soyqırıma məruz qalan millət kimi təqdim etmələri özlərini məzlum və fağır millət kimi təqdim etməkdən başqa bir şey deyil. Əsl həqiqət tarixi mənbələrdə öz əksini tapır.Azərbaycanlıların öz tarixi-etnik torpaqlarından qovulması sovet dövründə də davam edib. 1948–1953–cü illərdə Ermənistandan 150 min azərbaycanlı deportasiya olunaraq, Azərbaycanın Kür–Araz düzənliyində yerləşdirilməsi faciələrə yol açmışdı. Belə ki, minlərlə insan iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilməyib, müxtəlif xəstəliklərdən dünyalarını dəyişdilər. Həmin siyasətin davamı olaraq, 1988–ci ildə isə öz tarixi torpaqlarında yaşayan 250 min azərbaycanlı bu ərazilərdən qovularaq, bununla da Ermənistan monoetnik dövlətə çevrilmişdir. 1988–ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr erməni ideoloqlarının "dənizdən dənizə Ermənistan" adlı sərsəm bir ideyasını reallaşdırmaq cəhdi kəndlərin, şəhərlərin dağılması, on minlərə günahsız insanın ölümü, yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaqlarından didərgin düşməsi ilə nəticələndi.
Qaradağlı və Xocalı faciəsinin səbəbkarları cəzasız qalmamalıdır.Bu dəhşətli soyqırım hadisələrindən 31 il ötür. Qaradağlı və Xocalı soyqırımı Azərbaycanın müstqəllik tarixində ən dəhşətli və faciəli səhifələrdən biridir.Erməni silahlı birləşmələri Xankəndidə dislokasiya olunan 366–cı motoatıcı alayının hərbi texnikasının və canlı qüvvəsinin dəstəyi ilə 1992–ci il fevralın 15–dən başlayaraq azərbaycanlılar yaşayan Qaradağlı kəndinə hücum edib. Sakinlərin kəndi qəhrəmancasına müdafiə etməsinə baxmayaraq, fevralın 17–də qeyri–bərabər döyüşlərdə Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olundu. 118 nəfər əsir götürülənlərdən 101 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Ermənilər tərəfindən törədilən soyqırım zamanı Qaradağlı kəndində 91 nəfər, kənd sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri qətlə yetirilib. Öldürülənlərdən 21–i ahıl və qocalar, 10–u qadın, 8–i məktəbli olub. 146 uşaq yetim qalıb. İşğal nəticəsində kənddə 200 yaşayış evi, 1 mədəniyyət evi, 320 yerlik orta məktəb, 25 çarpayılıq xəstəxana binası və digər sosial obyektlər dağıdılıb. Kəndin 800–dək sakini məcburi köçkün vəziyyətinə düşüb. Erməni silahlı birləşmələri yalnız dörd gün çəkən ağır döyüşdən sonra kəndə daxil ola bildilər. Kənd Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunaraq yandırıldı, mülki əhali qırğına məruz qaldı. Qətliam aktı Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermişdir. Nəticədə xeyli sayda mülki azərbaycanlı şəxslər ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmiş, bir o qədər də əsir alınmışdır. Qətlə yetirilənlərdən bəziləri xüsusi amansızlıqla öldürülmüşdür. Məsələn, 3 kənd sakininin üzərinə dizel yanacağı tökülərək yandırılmış, 2 nəfərin isə başı kəsilmişdir. Kəndin yerdə qalan sakinləri isə dağlıq əraziləri keçərək Ağdama getmişdilər.
1992-ci il fevralın 25–dən 26–na keçən gecə Ermənistan hərbi birləşmələri 7 min əhalisi olan Xocalı şəhərində genosid aktı həyata keçirdi.1992–ci il fevralın 25–də axşam saat 23:00 radələrində 366–cı alayla birlikdə ermənilər Xocalı şəhəri ətrafında döyüş mövqeyi tutmağa başladı. 50–dən artıq “Qrad” və “Alazan” tipli raketlərdən və tanklardan Xocalını iki saata qədər durmadan atəşə tutaraq təlafatlar törətdilər. 1–ci əsas zərbəni bədnam erməni mayoru Seyran Ohanyan (2–ci batalyon) vurdu. Onlar dərhal mayor Yevgeni Labovçixin rəhbərlik etdiyi 3–cü batalyonu Ballıca kəndində yerləşdirdilər. Çanaxçı kəndində yerləşdirilmiş batalyonun vəzifəsi isə arxa mövqeləri qorumaq idi. 366–cı alayın bütün texnikası Xocalı şəhərini uzaqdan güclü atəşə tutduqdan sonra üç istiqamətdən hücuma keçərək dinc əhaliyə divan tutdu.
Azğınlaşmış ermənilər Kətik dağı, Qarqar çayı və “Donuzçuluq ferması” deyilən yerdə Ağdamın Şelli kəndinə gedən yol istiqamətində dinc əhaliyə qarşı əsl soyqırım törətdilər. Həmin vaxt yüngül atıcı silahlarla döyüşən özünümüdafiə qüvvələri istisna olmaqla şəhər demək olar ki, müdafiəsiz qalmışdı. Şübhəsiz, bu qüvvələr ən müasir hərbi texnika ilə təchiz edilmiş, əvvəlcədən xüsusi hazırlıq keçmiş silahlı birləşmələrə müqavimət göstərməyə qadir deyildilər. Qısa müddətdə şəhəri alov bürüdü, vahiməyə düşən sakinlər evlərini tərk edib gecənin qaranlığında meşəyə tərəf üz tutdular. Qarşıda isə onları nələrin gözləməsindən tam xəbərsiz idilər. Qarqar çayı boyunca Ağdam şəhərinə üz tutan dinc əhali Naxçivanik kəndi yaxınlığında erməni yaraqlıları ilə qarşılaşdı. Gecənin zülmət qaranlığında uşaqlar, qadınlar, qocalar, əlillər şiddətli atəşə məruz qalaraq xüsusi amansızlıqlaqətlə yetirildilər.
Ermənistan hərbi birləşmələrinin şəhərə hücumu zamanı burada yalnız 3 minə yaxın insan qalmışdı. Çünki, mühasirədə qaldığı 4 ay ərzində blokadada olduğu üçün əhalinin xeyli hissəsi şəhərdən çıxmaq məcburiyyətində qalmışdı. Xocalı soyqırımı zamanı 613 nəfər ödürüldü, 1000 nəfər müxtəlif yaşlı dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil oldu. 106 nəfər qadın, 63 azyaşlı uşaq, 70 qoca öldürüldü. 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 nəfər valideyinlərindən birini itirdi. Faciə baş verən gecə 1275 nəfər dinc sakin girov götürüldü, onlardan 150 nəfəri itkin düşmüş sayılır. Bu siyasət tarixən davamlı olaraq, xalqımıza qarşı aparılıb. 2017–ci ildə Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Rusiyada çap olunan “Erməni zindanında səkkiz gün” kitabının müəllifi, erməni əsirliyində olan Xocalı sakini, rabitəçi Dürdanə Ağayeva müsahibəsində bildirir ki, onlara işgəncə verən erməni zabitləri Monte Melkonyan, Vitali Balasanyan və Karo onlara Xoranburd kəndində əsirləri günlərlə ac və susuz saxlamışlar.Qardaşımla məni əsirlikdən qurtarmaq üçünMilli qəhrəman Allahverdi Bağırovun Vitali Balasanyanla apardığı danışıqları nəticəsində bizi azad etdilər. Eyni zamandadanışıqlar zamanı hərbi operator Seyidağa Mövsümlü və Çingiz Mustafayevin Xocalı hadisələrinin görüntülərini lentə alması mümkün olmuşdur. Allahverdi Bağırov Xocalı faciəsindən həddindən artıq çox sarsılmışdı. Xocalı qadınlarını və qızlarını görəndən sonra özünə gələ bilmirdi.Xüsusən də 9 yaşlı qız uşaqının vəhşicəsinə ölümü ona pis təsir etmişdir.1992–ci ilin 12 iyunda təcili iş üçün geri, Ağdama çağrılan Allahverdi Bağırovun olduğu maşın Naxçıvanikdən geri qayıdarkən minaya düşmüşdür.Maşında olan digər üç nəfər sağ qalsa da, Allahverdi Bağırov sürücüsü və Nizami adlı həkimlə ilə birlikdə həlak olmuşdur.
Xüsusu vurğulayım ki, Xocalının müdafiəsi üçün son nəfəsinə qədər mübarizə aparan Milli qəhrəman kapitan Əlif Hacıyevdə fevral ayının 25–dən 26–na keçən gecə qeyrətli həmvətənləri ilə birgə qanlı döyüşlərə atılıb. Qüvvələrin qeyri–bərabər olmasından qorxmayan Əlif Hacıyev geri çəkilməyib. Aeroportdakı məxfi sənədlərin düşmən əlinə keçməməsi üçün dispetçer məntəqəsini partladıb. Düşmənin zirehli hərbi texnikaları Xocalıya girəndə Ə.Hacıyev köməksiz qalan insanları Ağdamın Şelli kəndi istiqamətinə çıxarıb və yenidən geri qayıdıb. Təslim olmaq Hacıyevin xarakterinə görə deyildi. Son gülləsinə qədər döyüşən Əlif doğulub boya–başa çatdığı Xocalı torpağında qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Qarabağın erməni işğalından azad edilməsi uğrunda başlanan Vətən müharibəsi cəmi 44 gün ərzində, necə deyərlər, ildırım sürəti və parlaq qələbəylə başa çatdı. Qalib Sərkərdə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuzun bölmələri Ermənistan ordusunun canlı qüvvəsini və onların arxalandıqları muzdluları, bir sözlə, düşmənin çoxsaylı hərbi texnikasını, 30 ildə möhkəmləndirdikləri istehkamları darmadağın etdi. Həmin şiddətli döyüşlərdə Xocalıdan olan hərbçilər və könüllülər də cəsarət və hünər nümayiş etdiriblər. İnam, inanc, güvənc yerimiz Vətəndir, onun uğrunda həlak olmaq qəhrəmanlıqdır, ona görə də ən böyük zirvəşəhidlik zirvəsi hesab olunur. Vətən müharibəsi şəhidlərinin məzarları üçrəngli bayrağımıza bürünüb. Şəhidlər hünər göstərərək bayrağımızı enməyə qoymadılar, öz qanları ilə onu əbədi ucaltdılar. Fikrimcə Qaradağlı və Xocalıdan olan şəhidlərin ruhu bugün şaddır,cünki Azərbaycan ordusun əsgəri, zabiti Müzəffər Ali Baş Komandan onların layiqli cavabını verdi.
Ulu öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı, müasir dünya siyasətindən xəbərdar olan, xüsusi bacarığa malik, hər atılacaq addımı incəliyə qədər ölçüb-biçən, tam əminliklə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərli altında Şanlı ordumuz işğal altında olan torpaqlarımızı azad etməklə Böyük Zəfərə nail olmuşdur.
44 gün sürən hərbi əməliyyatlar nəticəsində rəşadətli Azərbaycan Ordusunun dəmir yumruğu ilə Ali Baş Komandan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin bütün gedişatını çox yüksək sərkərdəlik bacarığı nümayiş etdirərək şəxsən özü idarə etdi, Azərbaycanın bütün tarixi boyu həyata keçirmək istədiyi işləri gördü və ölkəmizin yeni müasir Zəfər tarixini yazdı.
Hazırda qalib dövlət olaraq yeni müasir tariximizdə yaşamamıza baxmayaraq xalqımız o müdhiş gecəsini daim xatırlayır, bu faciəni törədənlərə öz dərin nifrətini bildirir. Qəhrəmanlığın, cəsarətin ən yüksək zirvəsi, ən ali məqam olan şəhidliyə qovuşan oğulların xatirəsi heç zaman unudulmayacaq.Xalqımızın qan yaddaşında əbədi yaşayacaq Xocalı faciəsini respublikamız hər il ümumxalq hüzn günü kimi geniş qeyd edir, şəhidlərin əziz xatirəsini hörmətlə anır.
Cəmil Quliyev,
LDU nəzdində Sosial və Aqrar–Texnoloji Kollecin
İctimaiyyətlə əlaqələr üzrə direktor köməkçisi, t.ü.f.d.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 403
Bölməyə aid digər xəbərlər
22-05-2025, 20:36
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Qazılar Şurasının iclası keçirilib
16-05-2025, 19:40
"Arzu" mərasim evi-VİDEO+FOTOLAR
15-05-2025, 09:35
Baş prokuror Kamran Əliyev Bəhruz Əhmədovu Hərbi Prokurorluğun kollektivinə təqdim edib
11-05-2025, 13:49
İlham Əliyev Ağdamın Kəngərli kəndinə köçən sakinlərlə görüşüb, onlara evlərin açarlarını təqdim edib
11-05-2025, 12:15
Prokurorluq əməkdaşları Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
9-05-2025, 10:42
Misirdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş tədbir keçirilib
9-05-2025, 10:35
Professor: "Ulu Öndər Azərbaycan milli mətbuatını həmişə diqqət mərkəzində saxlayırdı"
9-05-2025, 10:29
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi və konstitusiya quruculuğunun banisi kimi rolu əvəzsizdir
8-05-2025, 19:28
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu media və reklamlarda dili pozuntularını monitorinq edəcək
4-05-2025, 21:40
Prokurorluq əməkdaşları "Bakı Marafonu 2025"də iştirak edib
4-05-2025, 15:16
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyevanın Naxçıvan səfəri Ordubad rayonunda davam edib - FOTOLENT
1-05-2025, 21:21
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin olundu
30-04-2025, 15:33
İlham Əliyev Qusar rayonunda bağçılıq və soyuducu anbar kompleksinin fəaliyyəti ilə tanış olub
29-04-2025, 17:19
Prezidentdən Naxçıvanla bağlı - Sərəncam
29-04-2025, 17:14
Pezeşkianın qızı da Bakıya gəlibmiş - Foto
26-04-2025, 11:26
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
26-04-2025, 08:00
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
19-04-2025, 23:44
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
14-04-2025, 22:00
Vüqar Rəhimzadə: "Zərifə xanım Əliyeva adını tarixdə əbədiləşdirən unudulmaz şəxsiyyətdir"
13-04-2025, 22:00
Leyla Əliyeva Bakıdakı yaşıllıqlarla bağlı layihənin növbəti mərhələsini başlatdı - Fotolar
12-04-2025, 10:15
Prezidentin nəvələri Ərdoğanla - Foto
11-04-2025, 23:03
Prezident ailə üzvləri ilə Antalyada - Fotolar
10-04-2025, 10:45
“Biz bu məhkəmənin qərarlarını tanımırıq” - Prezident
4-04-2025, 22:56
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib
3-04-2025, 23:43
Hikmət Hacıyevə ağır itki üz verdi
1-04-2025, 18:55
Əziz insan, doğum günün mübarək!
1-04-2025, 18:32
Baş prokuror Kamran Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Vyetnama səfər edib-VİDEO
27-03-2025, 16:36
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada bir sıra açılışlarda iştirak edib və aparılan tikinti işləri ilə tanış olublar
27-03-2025, 16:30
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdamın Sarıcalı kəndinin birinci mərhələsinin açılışında iştirak ediblər
20-03-2025, 17:36
Sumqayıt Şəhəri üzrə Maliyyə İdarəsinin kollektivi şəhid və qazi ailəsini ziyarət ediblər
18-03-2025, 20:21
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdərənin Həsənriz kəndində sakinlərlə birlikdə Novruz tonqalını alovlandırıblar
18-03-2025, 15:09
Mehriban Əliyeva Ağdərədən paylaşım etdi - Video
10-03-2025, 21:58
Azərbaycana rəsmi səfərə gəldi - Foto
7-03-2025, 17:10
Vüqar Rəhimzadə: "Qadınlarımız ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında böyük nüfuza malikdirlər"
6-03-2025, 22:58
Millət vəkili Elnarə Akimova növbəti dəfə vətəndşları qəbul edib
5-03-2025, 14:34
İlham Əliyev Türkiyəyə işgüzar səfərə gəlib
1-03-2025, 00:18
Faiq Qəniyev: "Azərbaycanda cəza siyasətinin humanistləşdirilməsi diqqət mərkəzindədir" - VİDEO
26-02-2025, 15:25
Rəsmilər “Ana harayı”nı ziyarət etdi - Fotolar
26-02-2025, 15:12
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı abidəsini ziyarət ediblər
26-02-2025, 08:55
Prezident Xocalı soyqırımı ilə bağlı paylaşım etdi
19-02-2025, 23:41
İlham Əliyev Xocalının Ballıca kəndində fərdi evlərin və infrastrukturun bərpası sahəsində görülən işlərlə tanış olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb-VIDEO