11:45 / 16-11-2025
İsrail Müdafiə Nazirliyi: Qəzza son tunelə qədər silahsızlaşdırılacaq
11:42 / 16-11-2025
Zelenski: "Ukrayna qaz itkilərini Yunanıstandan idxal etməklə kompensasiya edəcək"
11:33 / 16-11-2025
SHOT: Oğrunu motosikletdən ataraq saxlayıb
11:27 / 16-11-2025
"The Guardian": Meksikanın Zoomer etirazı prezident sarayının ətrafındakı hasarı sökdü
11:24 / 16-11-2025
Şahin qaçaqmalçılığına cəhd etdiyinə görə altı il həbs cəzasına məhkum etdi
11:18 / 16-11-2025
"Reuters": İndoneziyanın Mərkəzi Yava əyalətində torpaq sürüşməsi nəticəsində 11 nəfər həlak olub
11:13 / 16-11-2025
"Newsweek" jurnalı Epşteynin yazışmalarında Trampa qarşı kompromat materiallarının olduğunu bildirib
11:11 / 16-11-2025
Şevçenko Nunesin UFC titul döyüşlərində qələbə rekordunu təkrarladı
10:27 / 16-11-2025
İlham Əliyev Daşkənddəki Konqres Mərkəzinə gəlib
21:30 / 15-11-2025
İlham Əliyev Daşkənddə İslam Sivilizasiyası Mərkəzi ilə tanış olub
21:27 / 15-11-2025
Bolqarıstan Prezidenti "Lukoil" aktivləri üçün xüsusi ticarət menecerinin təyin edilməsinə qarşı çıxdı
21:23 / 15-11-2025
Rusiya milli futbol komandası yoldaşlıq oyununda Çiliyə 2-0 hesabı ilə məğlub oldu
21:18 / 15-11-2025
Fotosessiya zamanı qartal az qala bir qızın gözünü çıxaracaqdı
21:08 / 15-11-2025
İlham Əliyevin Özbəkistan Prezidenti ilə təkbətək görüşü olub
15:48 / 15-11-2025
Rəsmilər konsertdə - Fotolar
15:42 / 15-11-2025
Yaşar Nurinin qızı vəfat etdi
15:36 / 15-11-2025
"One": İsrailli futbolçu rəqibinə hücum etdiyinə görə 99 il müddətinə diskvalifikasiya edildi
15:32 / 15-11-2025
Puşkov Britaniya və Şotlandiya xalqlarının sonunu proqnozlaşdırdı
15:30 / 15-11-2025
Daxili İşlər Nazirliyi 700 nəfərin qaldığı Norilsk hava limanında baş verən uçqun görüntülərini yayımlayıb
15:26 / 15-11-2025
Rus kaset bombası və qoruyucu dizaynerləri Makarovets Mükafatını aldılar
15:22 / 15-11-2025
Tramp Ukraynadakı münaqişənin tez bir zamanda həll olunmasına ümid etdiyini bildirib
15:19 / 15-11-2025
Moldovalı deputat Bessarabiyada geylərin yaranmasında Puşkini günahlandırdı
15:12 / 15-11-2025
"Yle": Ağbaşlı qazlar Finlandiyada fermaları viran qoyub
15:08 / 15-11-2025
Yaponiya Baş naziri adətən gecə yalnız iki saat yatdığını etiraf etdi
14:43 / 15-11-2025
Merkuris: "Rusiya zərbələri Zelenskini "Patriot" raketləri üçün Yunanıstana getməyə məcbur etdi"
12:07 / 15-11-2025
Tramp BBC qalmaqalı ilə bağlı Starmerə zəng etməyi planlaşdırır
12:03 / 15-11-2025
Tramp Bill Klintonun Epşteynin adasına 28 dəfə baş çəkdiyini iddia etdi
12:01 / 15-11-2025
Tramp: "İran ABŞ ilə nüvə sazişinə hazırdır"
11:58 / 15-11-2025
Tramp Venesuela ilə bağlı planlarını açıqlamadı
11:55 / 15-11-2025
Kallas Ukraynada hərbi əməliyyatların davam etdirilməsinin faydalı olduğuna inanır
11:48 / 15-11-2025
Tramp: "Səkkiz müharibəni dayandırdım və etməli olduğum tək şey Ukraynada nizamlanmaya nail olmaqdır"
23:45 / 14-11-2025
Navrotski: "Polşa Ukrayna qaçqınlarına yardımı sonuncu dəfə bir il müddətinə uzadıb"
23:05 / 14-11-2025
Şəhid Rəhman Məmmədovun anım günündən-VİDEO+FOTOLAR
21:13 / 14-11-2025
Polşa Belarusla iki sərhəd keçid məntəqəsini yenidən açacaq
21:09 / 14-11-2025
Psixoloq kimi təqdim edilən bir kişi qadın xəstələrə təcavüz edib
Qaradağlı və Xocalı soyqırımından 31 il ötür-Cəmil Quliyev
Tarix: 22-02-2023 19:10 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycan xalqı 200 il ərzində erməni millətçi–şovinistlərinin davamlı şəkildə etnik təmizləmə, soyqırım siyasətinə məruz qalıb. Tarixə qısa ekskursiya etsək,ermənilərin xalqımızın başına gətirdiyi faciələrin silsilələri üzə çıxır.
Görkəmli ədib Ö.F.Nemanzadə hələ 1905–ci ildə “İrşad” qəzetində yazırdı: “Ermənilər öz planlarını həyata keçirmək üçün bizi İrəvandan, Qarabağdan və Qarsdan qovmağa çalışacaqlar. Biz bilməliyik ki, ermənilər bu yolda hər bir alçaqlığa əl ata bilərlər. Onlar qəsdən müsəlmanları öz üzərlərinə qaldıracaq, onların hücumuna və özlərinin bir qədər artıq itkisinə şərait yaradacaq və beləliklə bütün Avropanın diqqətini əzabkeş bir xalq olmalarına cəlb edəcəklər. Onlar öz cinayətləri üçün tədricən planlar hazırlayır və onları həyata keçirməyə yollar axtarırlar”.
Çar Rusiyasının zamanında imperiyanın dəstəyini alan ermənilər Anadolunun və Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərindəsoyqırımlar həyata keçirdilər. XIX əsrin sonlarından Vanda, Ərdahanda vəbaşqa şəhərlərdə ermənilər türk insanlarını vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. 1905–06,1917–18–ci illərdə Bakıda, Təbrizdə, Xoyda, Şamaxıda, Qubada, Lənkəranda vəs. yerlərdə kütləvi şəkildə insanlarımızı öldürülməsi, arxiv sənədlərində öz əksini tapıb. O dövrün mənbələri və tapılan toplu məzarlıqlar subut edir ki, əsl soyqırıma məruz qalan xalq biz olmuşuq. Yaşanılan hadisələr sübut edir ki, bu gün ermənilərin özlərini saxta və qondarma soyqırıma məruz qalan millət kimi təqdim etmələri özlərini məzlum və fağır millət kimi təqdim etməkdən başqa bir şey deyil. Əsl həqiqət tarixi mənbələrdə öz əksini tapır.Azərbaycanlıların öz tarixi-etnik torpaqlarından qovulması sovet dövründə də davam edib. 1948–1953–cü illərdə Ermənistandan 150 min azərbaycanlı deportasiya olunaraq, Azərbaycanın Kür–Araz düzənliyində yerləşdirilməsi faciələrə yol açmışdı. Belə ki, minlərlə insan iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilməyib, müxtəlif xəstəliklərdən dünyalarını dəyişdilər. Həmin siyasətin davamı olaraq, 1988–ci ildə isə öz tarixi torpaqlarında yaşayan 250 min azərbaycanlı bu ərazilərdən qovularaq, bununla da Ermənistan monoetnik dövlətə çevrilmişdir. 1988–ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr erməni ideoloqlarının "dənizdən dənizə Ermənistan" adlı sərsəm bir ideyasını reallaşdırmaq cəhdi kəndlərin, şəhərlərin dağılması, on minlərə günahsız insanın ölümü, yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaqlarından didərgin düşməsi ilə nəticələndi.
Qaradağlı və Xocalı faciəsinin səbəbkarları cəzasız qalmamalıdır.Bu dəhşətli soyqırım hadisələrindən 31 il ötür. Qaradağlı və Xocalı soyqırımı Azərbaycanın müstqəllik tarixində ən dəhşətli və faciəli səhifələrdən biridir.Erməni silahlı birləşmələri Xankəndidə dislokasiya olunan 366–cı motoatıcı alayının hərbi texnikasının və canlı qüvvəsinin dəstəyi ilə 1992–ci il fevralın 15–dən başlayaraq azərbaycanlılar yaşayan Qaradağlı kəndinə hücum edib. Sakinlərin kəndi qəhrəmancasına müdafiə etməsinə baxmayaraq, fevralın 17–də qeyri–bərabər döyüşlərdə Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olundu. 118 nəfər əsir götürülənlərdən 101 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Ermənilər tərəfindən törədilən soyqırım zamanı Qaradağlı kəndində 91 nəfər, kənd sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri qətlə yetirilib. Öldürülənlərdən 21–i ahıl və qocalar, 10–u qadın, 8–i məktəbli olub. 146 uşaq yetim qalıb. İşğal nəticəsində kənddə 200 yaşayış evi, 1 mədəniyyət evi, 320 yerlik orta məktəb, 25 çarpayılıq xəstəxana binası və digər sosial obyektlər dağıdılıb. Kəndin 800–dək sakini məcburi köçkün vəziyyətinə düşüb. Erməni silahlı birləşmələri yalnız dörd gün çəkən ağır döyüşdən sonra kəndə daxil ola bildilər. Kənd Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunaraq yandırıldı, mülki əhali qırğına məruz qaldı. Qətliam aktı Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermişdir. Nəticədə xeyli sayda mülki azərbaycanlı şəxslər ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmiş, bir o qədər də əsir alınmışdır. Qətlə yetirilənlərdən bəziləri xüsusi amansızlıqla öldürülmüşdür. Məsələn, 3 kənd sakininin üzərinə dizel yanacağı tökülərək yandırılmış, 2 nəfərin isə başı kəsilmişdir. Kəndin yerdə qalan sakinləri isə dağlıq əraziləri keçərək Ağdama getmişdilər.
1992-ci il fevralın 25–dən 26–na keçən gecə Ermənistan hərbi birləşmələri 7 min əhalisi olan Xocalı şəhərində genosid aktı həyata keçirdi.1992–ci il fevralın 25–də axşam saat 23:00 radələrində 366–cı alayla birlikdə ermənilər Xocalı şəhəri ətrafında döyüş mövqeyi tutmağa başladı. 50–dən artıq “Qrad” və “Alazan” tipli raketlərdən və tanklardan Xocalını iki saata qədər durmadan atəşə tutaraq təlafatlar törətdilər. 1–ci əsas zərbəni bədnam erməni mayoru Seyran Ohanyan (2–ci batalyon) vurdu. Onlar dərhal mayor Yevgeni Labovçixin rəhbərlik etdiyi 3–cü batalyonu Ballıca kəndində yerləşdirdilər. Çanaxçı kəndində yerləşdirilmiş batalyonun vəzifəsi isə arxa mövqeləri qorumaq idi. 366–cı alayın bütün texnikası Xocalı şəhərini uzaqdan güclü atəşə tutduqdan sonra üç istiqamətdən hücuma keçərək dinc əhaliyə divan tutdu.
Azğınlaşmış ermənilər Kətik dağı, Qarqar çayı və “Donuzçuluq ferması” deyilən yerdə Ağdamın Şelli kəndinə gedən yol istiqamətində dinc əhaliyə qarşı əsl soyqırım törətdilər. Həmin vaxt yüngül atıcı silahlarla döyüşən özünümüdafiə qüvvələri istisna olmaqla şəhər demək olar ki, müdafiəsiz qalmışdı. Şübhəsiz, bu qüvvələr ən müasir hərbi texnika ilə təchiz edilmiş, əvvəlcədən xüsusi hazırlıq keçmiş silahlı birləşmələrə müqavimət göstərməyə qadir deyildilər. Qısa müddətdə şəhəri alov bürüdü, vahiməyə düşən sakinlər evlərini tərk edib gecənin qaranlığında meşəyə tərəf üz tutdular. Qarşıda isə onları nələrin gözləməsindən tam xəbərsiz idilər. Qarqar çayı boyunca Ağdam şəhərinə üz tutan dinc əhali Naxçivanik kəndi yaxınlığında erməni yaraqlıları ilə qarşılaşdı. Gecənin zülmət qaranlığında uşaqlar, qadınlar, qocalar, əlillər şiddətli atəşə məruz qalaraq xüsusi amansızlıqlaqətlə yetirildilər.
Ermənistan hərbi birləşmələrinin şəhərə hücumu zamanı burada yalnız 3 minə yaxın insan qalmışdı. Çünki, mühasirədə qaldığı 4 ay ərzində blokadada olduğu üçün əhalinin xeyli hissəsi şəhərdən çıxmaq məcburiyyətində qalmışdı. Xocalı soyqırımı zamanı 613 nəfər ödürüldü, 1000 nəfər müxtəlif yaşlı dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil oldu. 106 nəfər qadın, 63 azyaşlı uşaq, 70 qoca öldürüldü. 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 nəfər valideyinlərindən birini itirdi. Faciə baş verən gecə 1275 nəfər dinc sakin girov götürüldü, onlardan 150 nəfəri itkin düşmüş sayılır. Bu siyasət tarixən davamlı olaraq, xalqımıza qarşı aparılıb. 2017–ci ildə Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Rusiyada çap olunan “Erməni zindanında səkkiz gün” kitabının müəllifi, erməni əsirliyində olan Xocalı sakini, rabitəçi Dürdanə Ağayeva müsahibəsində bildirir ki, onlara işgəncə verən erməni zabitləri Monte Melkonyan, Vitali Balasanyan və Karo onlara Xoranburd kəndində əsirləri günlərlə ac və susuz saxlamışlar.Qardaşımla məni əsirlikdən qurtarmaq üçünMilli qəhrəman Allahverdi Bağırovun Vitali Balasanyanla apardığı danışıqları nəticəsində bizi azad etdilər. Eyni zamandadanışıqlar zamanı hərbi operator Seyidağa Mövsümlü və Çingiz Mustafayevin Xocalı hadisələrinin görüntülərini lentə alması mümkün olmuşdur. Allahverdi Bağırov Xocalı faciəsindən həddindən artıq çox sarsılmışdı. Xocalı qadınlarını və qızlarını görəndən sonra özünə gələ bilmirdi.Xüsusən də 9 yaşlı qız uşaqının vəhşicəsinə ölümü ona pis təsir etmişdir.1992–ci ilin 12 iyunda təcili iş üçün geri, Ağdama çağrılan Allahverdi Bağırovun olduğu maşın Naxçıvanikdən geri qayıdarkən minaya düşmüşdür.Maşında olan digər üç nəfər sağ qalsa da, Allahverdi Bağırov sürücüsü və Nizami adlı həkimlə ilə birlikdə həlak olmuşdur.
Xüsusu vurğulayım ki, Xocalının müdafiəsi üçün son nəfəsinə qədər mübarizə aparan Milli qəhrəman kapitan Əlif Hacıyevdə fevral ayının 25–dən 26–na keçən gecə qeyrətli həmvətənləri ilə birgə qanlı döyüşlərə atılıb. Qüvvələrin qeyri–bərabər olmasından qorxmayan Əlif Hacıyev geri çəkilməyib. Aeroportdakı məxfi sənədlərin düşmən əlinə keçməməsi üçün dispetçer məntəqəsini partladıb. Düşmənin zirehli hərbi texnikaları Xocalıya girəndə Ə.Hacıyev köməksiz qalan insanları Ağdamın Şelli kəndi istiqamətinə çıxarıb və yenidən geri qayıdıb. Təslim olmaq Hacıyevin xarakterinə görə deyildi. Son gülləsinə qədər döyüşən Əlif doğulub boya–başa çatdığı Xocalı torpağında qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Qarabağın erməni işğalından azad edilməsi uğrunda başlanan Vətən müharibəsi cəmi 44 gün ərzində, necə deyərlər, ildırım sürəti və parlaq qələbəylə başa çatdı. Qalib Sərkərdə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuzun bölmələri Ermənistan ordusunun canlı qüvvəsini və onların arxalandıqları muzdluları, bir sözlə, düşmənin çoxsaylı hərbi texnikasını, 30 ildə möhkəmləndirdikləri istehkamları darmadağın etdi. Həmin şiddətli döyüşlərdə Xocalıdan olan hərbçilər və könüllülər də cəsarət və hünər nümayiş etdiriblər. İnam, inanc, güvənc yerimiz Vətəndir, onun uğrunda həlak olmaq qəhrəmanlıqdır, ona görə də ən böyük zirvəşəhidlik zirvəsi hesab olunur. Vətən müharibəsi şəhidlərinin məzarları üçrəngli bayrağımıza bürünüb. Şəhidlər hünər göstərərək bayrağımızı enməyə qoymadılar, öz qanları ilə onu əbədi ucaltdılar. Fikrimcə Qaradağlı və Xocalıdan olan şəhidlərin ruhu bugün şaddır,cünki Azərbaycan ordusun əsgəri, zabiti Müzəffər Ali Baş Komandan onların layiqli cavabını verdi.
Ulu öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı, müasir dünya siyasətindən xəbərdar olan, xüsusi bacarığa malik, hər atılacaq addımı incəliyə qədər ölçüb-biçən, tam əminliklə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərli altında Şanlı ordumuz işğal altında olan torpaqlarımızı azad etməklə Böyük Zəfərə nail olmuşdur.
44 gün sürən hərbi əməliyyatlar nəticəsində rəşadətli Azərbaycan Ordusunun dəmir yumruğu ilə Ali Baş Komandan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin bütün gedişatını çox yüksək sərkərdəlik bacarığı nümayiş etdirərək şəxsən özü idarə etdi, Azərbaycanın bütün tarixi boyu həyata keçirmək istədiyi işləri gördü və ölkəmizin yeni müasir Zəfər tarixini yazdı.
Hazırda qalib dövlət olaraq yeni müasir tariximizdə yaşamamıza baxmayaraq xalqımız o müdhiş gecəsini daim xatırlayır, bu faciəni törədənlərə öz dərin nifrətini bildirir. Qəhrəmanlığın, cəsarətin ən yüksək zirvəsi, ən ali məqam olan şəhidliyə qovuşan oğulların xatirəsi heç zaman unudulmayacaq.Xalqımızın qan yaddaşında əbədi yaşayacaq Xocalı faciəsini respublikamız hər il ümumxalq hüzn günü kimi geniş qeyd edir, şəhidlərin əziz xatirəsini hörmətlə anır.
Cəmil Quliyev,
LDU nəzdində Sosial və Aqrar–Texnoloji Kollecin
İctimaiyyətlə əlaqələr üzrə direktor köməkçisi, t.ü.f.d.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 463
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-02-2023 19:10 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycan xalqı 200 il ərzində erməni millətçi–şovinistlərinin davamlı şəkildə etnik təmizləmə, soyqırım siyasətinə məruz qalıb. Tarixə qısa ekskursiya etsək,ermənilərin xalqımızın başına gətirdiyi faciələrin silsilələri üzə çıxır.
Görkəmli ədib Ö.F.Nemanzadə hələ 1905–ci ildə “İrşad” qəzetində yazırdı: “Ermənilər öz planlarını həyata keçirmək üçün bizi İrəvandan, Qarabağdan və Qarsdan qovmağa çalışacaqlar. Biz bilməliyik ki, ermənilər bu yolda hər bir alçaqlığa əl ata bilərlər. Onlar qəsdən müsəlmanları öz üzərlərinə qaldıracaq, onların hücumuna və özlərinin bir qədər artıq itkisinə şərait yaradacaq və beləliklə bütün Avropanın diqqətini əzabkeş bir xalq olmalarına cəlb edəcəklər. Onlar öz cinayətləri üçün tədricən planlar hazırlayır və onları həyata keçirməyə yollar axtarırlar”.
Çar Rusiyasının zamanında imperiyanın dəstəyini alan ermənilər Anadolunun və Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərindəsoyqırımlar həyata keçirdilər. XIX əsrin sonlarından Vanda, Ərdahanda vəbaşqa şəhərlərdə ermənilər türk insanlarını vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. 1905–06,1917–18–ci illərdə Bakıda, Təbrizdə, Xoyda, Şamaxıda, Qubada, Lənkəranda vəs. yerlərdə kütləvi şəkildə insanlarımızı öldürülməsi, arxiv sənədlərində öz əksini tapıb. O dövrün mənbələri və tapılan toplu məzarlıqlar subut edir ki, əsl soyqırıma məruz qalan xalq biz olmuşuq. Yaşanılan hadisələr sübut edir ki, bu gün ermənilərin özlərini saxta və qondarma soyqırıma məruz qalan millət kimi təqdim etmələri özlərini məzlum və fağır millət kimi təqdim etməkdən başqa bir şey deyil. Əsl həqiqət tarixi mənbələrdə öz əksini tapır.Azərbaycanlıların öz tarixi-etnik torpaqlarından qovulması sovet dövründə də davam edib. 1948–1953–cü illərdə Ermənistandan 150 min azərbaycanlı deportasiya olunaraq, Azərbaycanın Kür–Araz düzənliyində yerləşdirilməsi faciələrə yol açmışdı. Belə ki, minlərlə insan iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilməyib, müxtəlif xəstəliklərdən dünyalarını dəyişdilər. Həmin siyasətin davamı olaraq, 1988–ci ildə isə öz tarixi torpaqlarında yaşayan 250 min azərbaycanlı bu ərazilərdən qovularaq, bununla da Ermənistan monoetnik dövlətə çevrilmişdir. 1988–ci ildən Dağlıq Qarabağ ətrafında başlayan hadisələr erməni ideoloqlarının "dənizdən dənizə Ermənistan" adlı sərsəm bir ideyasını reallaşdırmaq cəhdi kəndlərin, şəhərlərin dağılması, on minlərə günahsız insanın ölümü, yüz minlərlə azərbaycanlının öz tarixi torpaqlarından didərgin düşməsi ilə nəticələndi.
Qaradağlı və Xocalı faciəsinin səbəbkarları cəzasız qalmamalıdır.Bu dəhşətli soyqırım hadisələrindən 31 il ötür. Qaradağlı və Xocalı soyqırımı Azərbaycanın müstqəllik tarixində ən dəhşətli və faciəli səhifələrdən biridir.Erməni silahlı birləşmələri Xankəndidə dislokasiya olunan 366–cı motoatıcı alayının hərbi texnikasının və canlı qüvvəsinin dəstəyi ilə 1992–ci il fevralın 15–dən başlayaraq azərbaycanlılar yaşayan Qaradağlı kəndinə hücum edib. Sakinlərin kəndi qəhrəmancasına müdafiə etməsinə baxmayaraq, fevralın 17–də qeyri–bərabər döyüşlərdə Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olundu. 118 nəfər əsir götürülənlərdən 101 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Ermənilər tərəfindən törədilən soyqırım zamanı Qaradağlı kəndində 91 nəfər, kənd sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri qətlə yetirilib. Öldürülənlərdən 21–i ahıl və qocalar, 10–u qadın, 8–i məktəbli olub. 146 uşaq yetim qalıb. İşğal nəticəsində kənddə 200 yaşayış evi, 1 mədəniyyət evi, 320 yerlik orta məktəb, 25 çarpayılıq xəstəxana binası və digər sosial obyektlər dağıdılıb. Kəndin 800–dək sakini məcburi köçkün vəziyyətinə düşüb. Erməni silahlı birləşmələri yalnız dörd gün çəkən ağır döyüşdən sonra kəndə daxil ola bildilər. Kənd Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunaraq yandırıldı, mülki əhali qırğına məruz qaldı. Qətliam aktı Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermişdir. Nəticədə xeyli sayda mülki azərbaycanlı şəxslər ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmiş, bir o qədər də əsir alınmışdır. Qətlə yetirilənlərdən bəziləri xüsusi amansızlıqla öldürülmüşdür. Məsələn, 3 kənd sakininin üzərinə dizel yanacağı tökülərək yandırılmış, 2 nəfərin isə başı kəsilmişdir. Kəndin yerdə qalan sakinləri isə dağlıq əraziləri keçərək Ağdama getmişdilər.
1992-ci il fevralın 25–dən 26–na keçən gecə Ermənistan hərbi birləşmələri 7 min əhalisi olan Xocalı şəhərində genosid aktı həyata keçirdi.1992–ci il fevralın 25–də axşam saat 23:00 radələrində 366–cı alayla birlikdə ermənilər Xocalı şəhəri ətrafında döyüş mövqeyi tutmağa başladı. 50–dən artıq “Qrad” və “Alazan” tipli raketlərdən və tanklardan Xocalını iki saata qədər durmadan atəşə tutaraq təlafatlar törətdilər. 1–ci əsas zərbəni bədnam erməni mayoru Seyran Ohanyan (2–ci batalyon) vurdu. Onlar dərhal mayor Yevgeni Labovçixin rəhbərlik etdiyi 3–cü batalyonu Ballıca kəndində yerləşdirdilər. Çanaxçı kəndində yerləşdirilmiş batalyonun vəzifəsi isə arxa mövqeləri qorumaq idi. 366–cı alayın bütün texnikası Xocalı şəhərini uzaqdan güclü atəşə tutduqdan sonra üç istiqamətdən hücuma keçərək dinc əhaliyə divan tutdu.
Azğınlaşmış ermənilər Kətik dağı, Qarqar çayı və “Donuzçuluq ferması” deyilən yerdə Ağdamın Şelli kəndinə gedən yol istiqamətində dinc əhaliyə qarşı əsl soyqırım törətdilər. Həmin vaxt yüngül atıcı silahlarla döyüşən özünümüdafiə qüvvələri istisna olmaqla şəhər demək olar ki, müdafiəsiz qalmışdı. Şübhəsiz, bu qüvvələr ən müasir hərbi texnika ilə təchiz edilmiş, əvvəlcədən xüsusi hazırlıq keçmiş silahlı birləşmələrə müqavimət göstərməyə qadir deyildilər. Qısa müddətdə şəhəri alov bürüdü, vahiməyə düşən sakinlər evlərini tərk edib gecənin qaranlığında meşəyə tərəf üz tutdular. Qarşıda isə onları nələrin gözləməsindən tam xəbərsiz idilər. Qarqar çayı boyunca Ağdam şəhərinə üz tutan dinc əhali Naxçivanik kəndi yaxınlığında erməni yaraqlıları ilə qarşılaşdı. Gecənin zülmət qaranlığında uşaqlar, qadınlar, qocalar, əlillər şiddətli atəşə məruz qalaraq xüsusi amansızlıqlaqətlə yetirildilər.
Ermənistan hərbi birləşmələrinin şəhərə hücumu zamanı burada yalnız 3 minə yaxın insan qalmışdı. Çünki, mühasirədə qaldığı 4 ay ərzində blokadada olduğu üçün əhalinin xeyli hissəsi şəhərdən çıxmaq məcburiyyətində qalmışdı. Xocalı soyqırımı zamanı 613 nəfər ödürüldü, 1000 nəfər müxtəlif yaşlı dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil oldu. 106 nəfər qadın, 63 azyaşlı uşaq, 70 qoca öldürüldü. 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 nəfər valideyinlərindən birini itirdi. Faciə baş verən gecə 1275 nəfər dinc sakin girov götürüldü, onlardan 150 nəfəri itkin düşmüş sayılır. Bu siyasət tarixən davamlı olaraq, xalqımıza qarşı aparılıb. 2017–ci ildə Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Rusiyada çap olunan “Erməni zindanında səkkiz gün” kitabının müəllifi, erməni əsirliyində olan Xocalı sakini, rabitəçi Dürdanə Ağayeva müsahibəsində bildirir ki, onlara işgəncə verən erməni zabitləri Monte Melkonyan, Vitali Balasanyan və Karo onlara Xoranburd kəndində əsirləri günlərlə ac və susuz saxlamışlar.Qardaşımla məni əsirlikdən qurtarmaq üçünMilli qəhrəman Allahverdi Bağırovun Vitali Balasanyanla apardığı danışıqları nəticəsində bizi azad etdilər. Eyni zamandadanışıqlar zamanı hərbi operator Seyidağa Mövsümlü və Çingiz Mustafayevin Xocalı hadisələrinin görüntülərini lentə alması mümkün olmuşdur. Allahverdi Bağırov Xocalı faciəsindən həddindən artıq çox sarsılmışdı. Xocalı qadınlarını və qızlarını görəndən sonra özünə gələ bilmirdi.Xüsusən də 9 yaşlı qız uşaqının vəhşicəsinə ölümü ona pis təsir etmişdir.1992–ci ilin 12 iyunda təcili iş üçün geri, Ağdama çağrılan Allahverdi Bağırovun olduğu maşın Naxçıvanikdən geri qayıdarkən minaya düşmüşdür.Maşında olan digər üç nəfər sağ qalsa da, Allahverdi Bağırov sürücüsü və Nizami adlı həkimlə ilə birlikdə həlak olmuşdur.
Xüsusu vurğulayım ki, Xocalının müdafiəsi üçün son nəfəsinə qədər mübarizə aparan Milli qəhrəman kapitan Əlif Hacıyevdə fevral ayının 25–dən 26–na keçən gecə qeyrətli həmvətənləri ilə birgə qanlı döyüşlərə atılıb. Qüvvələrin qeyri–bərabər olmasından qorxmayan Əlif Hacıyev geri çəkilməyib. Aeroportdakı məxfi sənədlərin düşmən əlinə keçməməsi üçün dispetçer məntəqəsini partladıb. Düşmənin zirehli hərbi texnikaları Xocalıya girəndə Ə.Hacıyev köməksiz qalan insanları Ağdamın Şelli kəndi istiqamətinə çıxarıb və yenidən geri qayıdıb. Təslim olmaq Hacıyevin xarakterinə görə deyildi. Son gülləsinə qədər döyüşən Əlif doğulub boya–başa çatdığı Xocalı torpağında qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Qarabağın erməni işğalından azad edilməsi uğrunda başlanan Vətən müharibəsi cəmi 44 gün ərzində, necə deyərlər, ildırım sürəti və parlaq qələbəylə başa çatdı. Qalib Sərkərdə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli ordumuzun bölmələri Ermənistan ordusunun canlı qüvvəsini və onların arxalandıqları muzdluları, bir sözlə, düşmənin çoxsaylı hərbi texnikasını, 30 ildə möhkəmləndirdikləri istehkamları darmadağın etdi. Həmin şiddətli döyüşlərdə Xocalıdan olan hərbçilər və könüllülər də cəsarət və hünər nümayiş etdiriblər. İnam, inanc, güvənc yerimiz Vətəndir, onun uğrunda həlak olmaq qəhrəmanlıqdır, ona görə də ən böyük zirvəşəhidlik zirvəsi hesab olunur. Vətən müharibəsi şəhidlərinin məzarları üçrəngli bayrağımıza bürünüb. Şəhidlər hünər göstərərək bayrağımızı enməyə qoymadılar, öz qanları ilə onu əbədi ucaltdılar. Fikrimcə Qaradağlı və Xocalıdan olan şəhidlərin ruhu bugün şaddır,cünki Azərbaycan ordusun əsgəri, zabiti Müzəffər Ali Baş Komandan onların layiqli cavabını verdi.
Ulu öndərin siyasi kursunun layiqli davamçısı, müasir dünya siyasətindən xəbərdar olan, xüsusi bacarığa malik, hər atılacaq addımı incəliyə qədər ölçüb-biçən, tam əminliklə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərli altında Şanlı ordumuz işğal altında olan torpaqlarımızı azad etməklə Böyük Zəfərə nail olmuşdur.
44 gün sürən hərbi əməliyyatlar nəticəsində rəşadətli Azərbaycan Ordusunun dəmir yumruğu ilə Ali Baş Komandan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin bütün gedişatını çox yüksək sərkərdəlik bacarığı nümayiş etdirərək şəxsən özü idarə etdi, Azərbaycanın bütün tarixi boyu həyata keçirmək istədiyi işləri gördü və ölkəmizin yeni müasir Zəfər tarixini yazdı.
Hazırda qalib dövlət olaraq yeni müasir tariximizdə yaşamamıza baxmayaraq xalqımız o müdhiş gecəsini daim xatırlayır, bu faciəni törədənlərə öz dərin nifrətini bildirir. Qəhrəmanlığın, cəsarətin ən yüksək zirvəsi, ən ali məqam olan şəhidliyə qovuşan oğulların xatirəsi heç zaman unudulmayacaq.Xalqımızın qan yaddaşında əbədi yaşayacaq Xocalı faciəsini respublikamız hər il ümumxalq hüzn günü kimi geniş qeyd edir, şəhidlərin əziz xatirəsini hörmətlə anır.
Cəmil Quliyev,
LDU nəzdində Sosial və Aqrar–Texnoloji Kollecin
İctimaiyyətlə əlaqələr üzrə direktor köməkçisi, t.ü.f.d.
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 463
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:27
İlham Əliyev Daşkənddəki Konqres Mərkəzinə gəlib
12-11-2025, 20:01
İlham Əliyev Naxçıvanda Prezidentin yeni səlahiyyətli nümayəndəsini və bir sıra rayonların icra hakimiyyətlərinə təyin olunan başçıları qəbul edib
6-11-2025, 20:57
Ordumuz Zəfər paradına hazırdır - Video - Fotolar
4-11-2025, 17:08
Azərbaycan nümayəndə heyəti Buxarestdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin büstünü ziyarət edib
3-11-2025, 17:07
“Əminəm ki, Azərbaycan alimləri bundan sonra da ölkəmizin uğurlu inkişafına öz töhfələrini verəcəklər”
3-11-2025, 16:56
“Desəm ki, vəziyyət məni tam qane edir, əlbəttə ki, səmimi olmaram”
31-10-2025, 17:34
Hikmət Hacıyev Zəngəzur dəhlizindən son görüntüləri paylaşdı - Video
28-10-2025, 22:53
Prezidentdən Türkiyənin milli bayramı ilə bağlı paylaşım - Foto
20-10-2025, 20:00
İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfərinə gəlib
18-10-2025, 11:06
“Ölkəmizdəki sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!” - Mehriban Əliyeva
17-10-2025, 20:05
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşdü - Fotolar
16-10-2025, 23:10
Mehriban Əliyeva qızları və gəlini ilə Vatikanda açılışda - Fotolar
16-10-2025, 14:43
İlham Əliyev Misirin ölkəmizdə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
12-10-2025, 17:37
İlham Əliyev Misirə işgüzar səfərə gəlib
9-10-2025, 19:50
Düşənbədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə təkbətək görüşü olub
8-10-2025, 11:13
Leyla Əliyeva Londonda yüksəksəviyyəli iqlim dialoqunda - Fotolar
7-10-2025, 19:07
Qəbələdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirilib
7-10-2025, 18:52
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinə zəng edib
6-10-2025, 20:01
İlham Əliyev Qəbələdə Macarıstanın Baş naziri ilə görüşüb
6-10-2025, 19:40
Nazir müavini Qubada təhsil müəssisələrində oldu - Fotolar
5-10-2025, 13:46
Nazir müəllimləri təbrik etdi
27-09-2025, 16:41
Dövlət və hökumət rəsmiləri Bakıda Zəfər parkında olublar VİDEO
27-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Gəncə Memorial Kompleksinin açılışında iştirak edib
27-09-2025, 12:10
İlham Əliyev Anım Günü ilə əlaqədar Vətən müharibəsi şəhidlərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edib
27-09-2025, 10:24
Prezident Zəfər parkına əklil göndərib - Foto
27-09-2025, 10:21
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Video +Foto
24-09-2025, 21:27
Şahin Mustafayev Araz dəhlizində - Foto
24-09-2025, 20:48
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası ilə əlaqədar rəsmi qəbulda iştirak ediblər
22-09-2025, 23:12
İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında iştirak etmək üçün Nyu-Yorka səfərə gəlib
16-09-2025, 14:20
Prezidentlər İlham Əliyevin və Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyanın geniş tərkibdə görüşü olub
16-09-2025, 12:30
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
15-09-2025, 21:23
Sahibə Qafarova Çin Xalq Siyasi Məşvərət Şurasının Ümumçin Komitəsinin sədr müavini ilə görüşüb - Fotolar
15-09-2025, 12:12
İlham Əliyev Xocalının Badara, Daşbulaq, Seyidbəyli və Şuşakənd kəndlərinin sakinləri ilə görüşüb
15-09-2025, 12:08
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub
15-09-2025, 09:17
Azərbaycanda Bilik Günüdür
14-09-2025, 18:46
İlham Əliyev Qarabağ Universitetinin Klinikası binasının, Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinin tədris korpusunun açılışında iştirak edib
13-09-2025, 17:08
Əli Əsədov nazirlərə tapşırıqlar verdi - Fotolar
11-09-2025, 21:20
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
3-09-2025, 19:45
İlham Əliyevin Çinə işgüzar səfəri başa çatıb
2-09-2025, 18:44
Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru cənab Kamran Əliyev Türkiyə Respublikasında səfərdə olub
31-08-2025, 20:35
Tiencində dövlət və hökumət başçılarının və xanımlarının şərəfinə ziyafət verilib, konsert proqramı təqdim olunub
27-08-2025, 15:02
İlham Əliyev “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibə verib
26-08-2025, 10:08
Laçın inkişaf edən beynəlxalq mərkəzə çevrilməkdədir-Könül Nurullayeva
22-08-2025, 22:07
İlham Əliyevə “Axaltəkə” atı hədiyyə edilib