15:09 / 28-02-2021
Ağdamın bu kəndi dronla çəkildi - Video
15:05 / 28-02-2021
Argentina millisinin sabiq futbolçusu maşınla adam vurub öldürdü
15:00 / 28-02-2021
Yoluxanların sayı sağalanları ötdü - Günün statistikası
14:58 / 28-02-2021
“Qocalar evi” və sığınacağın sakinləri də vaksinasiya olunur
14:54 / 28-02-2021
Gəncədə avtoxuliqanlar həbs edildi
14:52 / 28-02-2021
Sumqayıt hadisələrindən 33 il ötür
14:46 / 28-02-2021
Müdafiə Nazirliyi Ağdamda həlak olan əsgərlə bağlı məlumat yaydı
14:44 / 28-02-2021
Hərbi qulluqçumuz şəhid oldu - Foto+Yenilənib
14:40 / 28-02-2021
Tanınmış baş həkimin qızı Türkiyədə vəfat etdi
13:19 / 28-02-2021
Hər kəs qarabağlı, hər kəs şuşalı-Məmməd Əkbərli
00:11 / 28-02-2021
İlham Əliyev ərazilərin azad olunması üzrə xüsusi əməliyyatın detallarını ukraynalı jurnalistə açıqladı
00:06 / 28-02-2021
Azərbaycanda daha bir məktəb koronavirusa görə bağlandı
23:49 / 27-02-2021
Güləşçimiz erməniyə qalib gəlib medal qazandı
23:45 / 27-02-2021
TÜRKÜN SƏSİ-QAFAROV ƏDALƏT İZZƏTOĞLU (ƏROĞLU)
20:43 / 27-02-2021
Leyla Əliyeva: "Məndə çalışacağam ki, onların etimadını doğruldum"
20:14 / 27-02-2021
Azərbaycan və ərəb ölkələri arasında diplomatik və iqtisadi əlaqələr
17:24 / 27-02-2021
“Azərbaycanda Türk Ordusunun kiçik modelini yaratmaq əzmindəyik”
17:21 / 27-02-2021
““Bura Azərbaycan torpağıdır!” deyəndə erməni polkovnik- leytenant susdu”
17:15 / 27-02-2021
“Şuşanın alınması ayrıca dastandır” - Prezident XTQ-dən danışdı
17:12 / 27-02-2021
Yoluxanların və ölənlərin sayı artdı
17:05 / 27-02-2021
“Bu amillər olan zaman istənilən münaqişə həll oluna bilər” - İlham Əliyev + Video
17:03 / 27-02-2021
“Sərin” restoranı və “Clear” hoteli cərimələndi - Siyahı
16:59 / 27-02-2021
Notariatda bu halda rüsum tutulmayacaq
16:55 / 27-02-2021
“Bu qədər küçəni eyni anda qardan təmizləmək mümkün deyil” - Eldar Əzizov + Video
16:52 / 27-02-2021
Ağ Ev Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların anonsunu verdi
14:38 / 27-02-2021
Paşinyanın getməsi, yoxsa qalması daha yaxşıdır?-VİDEO
14:25 / 27-02-2021
“Xocalıya ədalət tələb edirik” - İsrail qəzeti
14:17 / 27-02-2021
Qarabağa böyük qayıdış üzrə alt İşçi Qrup yaradıldı - Siyahı
13:57 / 27-02-2021
Gecə kafeyə gedən 4 kişi və 1 qadın həbs edildi
AQTA-nın şöbə müdiri: "Qəssabın küçədə kəsdiyi heyvan xəstəlik daşıyıcısı ola bilər" - MÜSAHİBƏ
Tarix: 28-01-2021 00:18 | Bölmə: Müsahibə
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) Heyvan sağlamlığı şöbəsinin müdiri, Respublikanın Baş Dövlət Baytarlıq Müfəttişi Qalib Əbdüləliyev "Report"a müsahibə verib. Müsahibəni təqdim edirik:
- Bir neçə gün öncə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı (OIE) Təşkilatı tərəfindən bir sıra ölkələrdə blutanq, dabaq, aueski, yüksək patogen "quş qripi", süngərvari ensefalopatiya xəstəliyinin yayılması barədə məlumat verilib. Bu xəstəliklər Azərbaycan ərazisinə keçə bilərmi?
- Azərbaycan Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının üzvü olan 182 ölkədən biridir. Buna görə də dünyada baş verən heyvan xəstəlikləri ilə əlaqədar biz mütəmadi məlumatlar alırıq. Özümüzdə olan məlumatları da müvafiq qaydalara uyğun şəkildə aşkar olunduqdan sonra 24 saat ərzində Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatına təqdim edirik. Sadaladığınız xəstəliklər barədə məlumatları da həmin təşkilat vasitəsilə əldə etmişik. Ümumiyyətlə insanların yoluxduğu bütün xəstəliklərin 60 faizindən çoxu heyvan mənşəli törədicilərdən yaranır. Eyni zamanda təhlükəli bioloji patogen kimi istifadə olunan həmin xəstəlik törədicilərinin 80 faizindən çoxu isə heyvan mənşəlidir. Bu səbəbdən dünyada vahid sağlamlıq konsepsiyası tətbiq olunur. Söhbət ondan gedir ki, xəstəlik törədən amil varsa, burada səhiyyə və baytarlıq istiqamətində görülən işlər kompleks olmalı və bir-birini tamamlamalıdır.
- Bu cür yoluxucu xəstəliklərin qarşısının alınması üçün AQTA hansı tədbirləri görür?
- Digər sadaladığınız xəstəliklər var ki, onlarla mübarizə tədbirləri və beynəlxalq aləmdə tətbiq olunan normalar Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatı tərəfindən qiymətləndirilir. Təlimatları həmin təşkilatdan alırıq. Elə xəstəlik var ki, bizim ölkəmiz üçün xarakterikdir, tarixən olub və onlara qarşı mübarizə üsulları tətbiq olunub. Elə xəstəliklər var ki, onlar ölkəmizdə yoxdur. Ona görə beynəlxalq təşkilatdan aldığımız informasiyaya görə müvafiq tədbirlər həyata keçirməliyik ki, həmin xəstəliklər ölkəmizə gəlib çıxmasın. Sizin sadaladığınız blutanq xəstəliyinə heç vaxt ölkəmizdə rast gəlinməyib. Bu qoyunların xəstəliyidir və iqtisadiyyata kəskin ziyan vurur. Amma elə xəstəliklər var ki, onlar təkcə iqtisadi ziyan vurmaqla qalmır, insanlara yoluxma təhlükəsi var. Koronavirus qədər təhlükəli olmasa da, amma ciddi xəstəliklərdən biri də "quş qripi"dir. "Quş qripi"nin elmə məlum olması, fəlakətlər törətməsi bir əsrdən çoxdur ki, məlumdur.
- Sonuncu dəfə ölkədə “Quş qripi”nə nə zaman rast gəlinib?
- Ölkəmizdə sonuncu dəfə 2006-cı ildə baş verib. Abşeron yarımadası və Mərkəzi Aran bölgəsində qeydə alındı və təəssüf ki, insan tələfatı da oldu. “Quş qripi” ilə koronavirus arasında bir neçə oxşar xüsusiyyətlər var. Hər ikisi tənəffüs yollarının infeksiyasıdır. “Quş qripi”nin törədicisi (H5N1) ölkədə yayılan zaman ciddi müzakirələr gedirdi ki, qarşısını tez almaq lazımdır. Çünki törədiciləri mutasiyaya uğraya bilər. O, mutasiya edərək insandan insana yoluxa bilərdi. Quşdan insana yoluxanda onun qarşısını almaq mümkündür, amma insandan insana yoluxma böyük fəlakət törədə bilər. Ona görə bu xəstəliklə ehtiyatlı davranmaq lazımdır.
- Bir neçə gün öncə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (OIE) məlumatına əsasən, İsveçdə, İraqda, Vyetnamda yüksək patogen "quş qripi" xəstəliyi qeydə alındığı barədə AQTA məlumat yaymışdı. Təbii ki, həmin ərazilərdən ölkəmizə quş idxalı dayandırılıb. Amma bununla bağlı əlavə olaraq profilaktik tədbirlər keçirilirmi?
- İlk tədbirlərdən biri idxalı nəzarətdə saxlamaqdır. Hazırkı vəziyyətdə AQTA-da müvafiq tədbirlər və media planı təsdiq olunub. Daha çox maarifləndirici və təbliğat xarakterli tədbirlər həyata keçirilir. Əhalinin müxtəlif sosial təbəqələrinə yönəlmiş mesajlar verilir. Biz çalışmalıyıq ki, öz təsərrüfatımızdakı quşların vəhşi və çöl quşları ilə təmasına yol verməyək. Çöl quşları qarğa, sərçə, çöl göyərçini və s. insanların məşkunlaşdığı yerdə ev quşaları ilə birgə yem yeyirlər. Buna yol vermək olmaz. Ev quşları qapalı saxlanılmalıdır ki, çöl quşları ilə təması olmasın. Bəzən quşlar qapalı yerdə saxlansa da, onların yem qabları çöl quşları ilə təmas olan yerdədir. Digər məsələ, ev quşlarının normal olmayan nəqliyyat vasitəsində pərakəndə daşınması, nəzarət olmayan yerdə açıq şəkildə satılması xəstəlik riskləri yaradır. İndiki dövrdə AQTA-nın təşəbbüsü ilə maarifləndirmə kompaniyası həyata keçirilir. Qadağalara gəldikdə isə Polşada hazırda əksəriyyət ərazilərində "quş qripi" ilə bağlı alovlanma ocaqları var. Ona görə müəyyən müddətə Polşadan quş idxalına qadağa qoyulub. Xəstəlik olan başqa yerlərin bizdə xəritələri var, həmin ocaqlardan idxala qadağa var.
- Heyvanların, quşların müxtəlif xəstəliklərdən qorunması üçün peyvəndləmə tədbirləri həyata keçirilirmi?
- Ümumiyyətlə "quş qripi"nə görə ölkəmizdə peyvəndləmə təcrübəsi yoxdur. 2006-cı ildə “quş qripi”inə yoluxma qeydə alındıqdan sonra bu sahədə geniş araşdırma və hüquqi baza yaradılması ilə bağlı iş getdi. Dövlət başçısının sərəncamı ilə müvafiq dövlət komissiyası da yaradılıb. Amma sonradan dünyada gedən tendensiyalar və araşdırmalar göstərdi ki, “quş qripi”nin 16-ya yaxın ştammı var. Elə ştammlar var ki, onlar yüksək patogen deyillər və insan üçün ciddi təhlükə törətmir. Amma quşlar arasında ölüm, yemdən istifadənin azalması, çəki itirməsi baş verir. Ona görə ölkəmizdə zəif potagen “quş qripi”nə görə vaskinasiya strategiyasının üzərində iş gedir. Nəzərdə tutulub ki, qapalı təsərrüfatlarda yoxlama kimi başlanılsın. Təsiri öyrənildikdən sonra vaksinasiya effekti olsa, tələfatların qarşısı alınsa, bu respublika miqyasında tətbiq oluna bilər.
Qalib Əbdüləliyev
- Son illər heyvanlar arasında yayılan xəstəliklər səbəbindən kütləvi tələfat olubmu?
- Son illərdə epizootik stabillik mövcuddur. Yəni həm xüsusi təhlükəli xəstəliklərin baş verməsi istiqamətində, həm də müşahidələr göstərir ki, kütləvi təlafatla nəticələnən hər hansı xəstəlik baş verməyib. Ötən iki ildə qarayara xəstəliyi baş verib. Bu xəstəliyə həm xəstə heyvandan, həm də bəzi hallarda torpaqdan yoluxmaq mümkündür. Çünki bu xəstəliyin törədicisi on illərlə torpaqda yaşaya bilir. Aparılan tədbirlər nəticəsində hələlik stabillikdir.
- Koronavirus infeksiyası, SARS-CoV-1 və MERS-CoV epidemiyalarının heyvan mənşəli viruslar vasitəsilə törədildiyi deyilir. Bəs Azərbaycanda heyvanlarda koronavirus infeksiyası aşkar edilibmi? Ümumiyyətlə Azərbaycanda belə bir test aparılırmı?
- Pandemiya başlayan vaxt məlumat verildi ki, bu, kifayət qədər öyrənilməmiş xəstəlikdir. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının təsnifatında təhlükəli xəstəliklər bölməsi var. Buna da o cür yanaşmaq lazımdır. Biz də ona uyğun tədbirlər həyata keçirdik. Getdikcə tədqiqatlar göstərdi ki, qablaşdırılmış, emal olunmuş məhsullarda xəstəliyin yayılma faizi azdır. Alınan məlumatlara görə, bəzi hallarda xəstə insanın saxladığı ev heyvanında yoluxma aşkar olundu. ABŞ-da xəstəliyə yoluxmuş zoopark işçisindən oradakı pələnglərin yoluxması halına rast gəlindi. Beləliklə heyvanların yoluxması faktları artdı. Ötən ilin sonu məlum oldu ki, su samurları, xəzli heyvanlar bu xəstəliyin daşıyıcısı ola bilir. Ona görə Danimarka, Kanada və Niderlanda çoxlu sayda heyvan məhv oldu. Bizdə su samurları saxlanılmadığı üçün bu təhlükə bizim üçün aktual deyil. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutu (AQTİ) klinikalara müayinəyə gətirilmiş heyvanlarda koronavirusla bağlı yoxlamalar aparılması üçün tədqiqatlar aparır ki, bununla müəyyən olunsun ki, evdə saxlanılan heyvanlarda yoluxma riski var ya yoxdur. Bu tədqiqatlar davam edir, amma koronavirusa yoluxma halına rast gəlinməyib.
- Quşçuluqla, heyvandarlıqla məşğul olan olan şəxslərə müxtəlif xəstəliklərdən qorunmaları üçün nə tövsiyə edərdiniz?
- Bizdə mənfi tendensiya olaraq bəzən heyvanın harda gəldi kəsilməsinə rast gəlinir. Bəzi insanlar yanlış olaraq onun tərəfdarıdır ki, heyvan gözünün qarşısında kəsilsin, əti etibar etdiyimiz qəssabdan alaq. Həyata keçirdiyimiz təbliğat tədbirlərinin içində bu mövzular xüsusi yer tutur, nəticə də var. Artıq insanlar dərk edir ki, onun bu vaxta kimi etibar etdiyi qəssabın küçədə kəsdiyi heyvan xəstəlik daşıyıcısı ola bilər və mümkündür ki, bundan qəssabın da xəbəri olmasın. Dünyada qəbul olunmuş qayda var ki, heyvan kəsimdən əvvəl laboratoriyada müayinədən keçirilir, qapalı məkanda kəsilir. Bundan sonra da baytarlıq-sanitariya ekspertizası aparılmalıdır. Bundan sonra ətin istehlakına icazə verilə bilər. Bu qaydaların bizdə də olması üçün vaxta ehtiyac var amma mütərəqqi standartların tərəfdarları getdikcə artır. Ümid edirəm ki, qısa vaxtda bu mövzular normal şəkildə qəbul olunacaq.
- Ölkədə, o cümlədən Bakı şəhərində heyvan kəsimi ilə bağlı hansı problemlər qalır?
- Son dövrlərdə modul, mobil və stasionar tipli kəsim məntəqələrinin yaradılmasına göstəriş verilib. Bütün təbliğat tədbirləri ilə bərabər bu məntəqələrin nümunəvi layihəsi hazırlanıb. Oradakı texnoloji sxemlər sahibkarlara təqdim olunub. Yəni sahibkar müraciət edir ki, heyvan kəsim məntəqəsi yaratmaq istəyir. Bizdə hansı potensiala uyğun məntəqə tikmək lazımdırsa, ona görə sahibkara layihələr, məsləhətlər verilir. Eyni zamanda rayonlarda nümunəvi kəsim məntəqələri yaradılması istiqamətində işlər gedir. Agentlik özü daxili imkanları hesabına bu cür məntəqələri yaradıb nümayiş etdirəcək ki, başqa sahibkarlar da o nümunədən istifadə etsin.
- Vətəndaşlara nə məsləhət görərdiniz, əti hansı tip dükanlardan almaq lazımdır?
- Ət məhsulları riskli məhsullardır. Yəni ət heyvanın sağlamlığından asılı olaraq, özü ilə müəyyən xəstəlik riski daşıyır. Eləcə də daşınmada, saxlanmada yoluxmalar baş verə bilər ki, bu da insanlar üçün təhlükə yaradar. Vətəndaşlar ətlərin harada kəsilməsinə diqqət etsələr, bu elə nəzarətin başlanğıcıdır.Onlar həmçinin ətin harada kəsilməsi, necə daşınması barədə məlumatları tələb edə bilərlər. Bununla onlar həm də AQTA-ya kömək edərlər.
Baxış sayı: 71
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-01-2021 00:18 | Bölmə: Müsahibə
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) Heyvan sağlamlığı şöbəsinin müdiri, Respublikanın Baş Dövlət Baytarlıq Müfəttişi Qalib Əbdüləliyev "Report"a müsahibə verib. Müsahibəni təqdim edirik:
- Bir neçə gün öncə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı (OIE) Təşkilatı tərəfindən bir sıra ölkələrdə blutanq, dabaq, aueski, yüksək patogen "quş qripi", süngərvari ensefalopatiya xəstəliyinin yayılması barədə məlumat verilib. Bu xəstəliklər Azərbaycan ərazisinə keçə bilərmi?
- Azərbaycan Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının üzvü olan 182 ölkədən biridir. Buna görə də dünyada baş verən heyvan xəstəlikləri ilə əlaqədar biz mütəmadi məlumatlar alırıq. Özümüzdə olan məlumatları da müvafiq qaydalara uyğun şəkildə aşkar olunduqdan sonra 24 saat ərzində Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatına təqdim edirik. Sadaladığınız xəstəliklər barədə məlumatları da həmin təşkilat vasitəsilə əldə etmişik. Ümumiyyətlə insanların yoluxduğu bütün xəstəliklərin 60 faizindən çoxu heyvan mənşəli törədicilərdən yaranır. Eyni zamanda təhlükəli bioloji patogen kimi istifadə olunan həmin xəstəlik törədicilərinin 80 faizindən çoxu isə heyvan mənşəlidir. Bu səbəbdən dünyada vahid sağlamlıq konsepsiyası tətbiq olunur. Söhbət ondan gedir ki, xəstəlik törədən amil varsa, burada səhiyyə və baytarlıq istiqamətində görülən işlər kompleks olmalı və bir-birini tamamlamalıdır.
- Bu cür yoluxucu xəstəliklərin qarşısının alınması üçün AQTA hansı tədbirləri görür?
- Digər sadaladığınız xəstəliklər var ki, onlarla mübarizə tədbirləri və beynəlxalq aləmdə tətbiq olunan normalar Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatı tərəfindən qiymətləndirilir. Təlimatları həmin təşkilatdan alırıq. Elə xəstəlik var ki, bizim ölkəmiz üçün xarakterikdir, tarixən olub və onlara qarşı mübarizə üsulları tətbiq olunub. Elə xəstəliklər var ki, onlar ölkəmizdə yoxdur. Ona görə beynəlxalq təşkilatdan aldığımız informasiyaya görə müvafiq tədbirlər həyata keçirməliyik ki, həmin xəstəliklər ölkəmizə gəlib çıxmasın. Sizin sadaladığınız blutanq xəstəliyinə heç vaxt ölkəmizdə rast gəlinməyib. Bu qoyunların xəstəliyidir və iqtisadiyyata kəskin ziyan vurur. Amma elə xəstəliklər var ki, onlar təkcə iqtisadi ziyan vurmaqla qalmır, insanlara yoluxma təhlükəsi var. Koronavirus qədər təhlükəli olmasa da, amma ciddi xəstəliklərdən biri də "quş qripi"dir. "Quş qripi"nin elmə məlum olması, fəlakətlər törətməsi bir əsrdən çoxdur ki, məlumdur.
- Sonuncu dəfə ölkədə “Quş qripi”nə nə zaman rast gəlinib?
- Ölkəmizdə sonuncu dəfə 2006-cı ildə baş verib. Abşeron yarımadası və Mərkəzi Aran bölgəsində qeydə alındı və təəssüf ki, insan tələfatı da oldu. “Quş qripi” ilə koronavirus arasında bir neçə oxşar xüsusiyyətlər var. Hər ikisi tənəffüs yollarının infeksiyasıdır. “Quş qripi”nin törədicisi (H5N1) ölkədə yayılan zaman ciddi müzakirələr gedirdi ki, qarşısını tez almaq lazımdır. Çünki törədiciləri mutasiyaya uğraya bilər. O, mutasiya edərək insandan insana yoluxa bilərdi. Quşdan insana yoluxanda onun qarşısını almaq mümkündür, amma insandan insana yoluxma böyük fəlakət törədə bilər. Ona görə bu xəstəliklə ehtiyatlı davranmaq lazımdır.
- Bir neçə gün öncə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (OIE) məlumatına əsasən, İsveçdə, İraqda, Vyetnamda yüksək patogen "quş qripi" xəstəliyi qeydə alındığı barədə AQTA məlumat yaymışdı. Təbii ki, həmin ərazilərdən ölkəmizə quş idxalı dayandırılıb. Amma bununla bağlı əlavə olaraq profilaktik tədbirlər keçirilirmi?
- İlk tədbirlərdən biri idxalı nəzarətdə saxlamaqdır. Hazırkı vəziyyətdə AQTA-da müvafiq tədbirlər və media planı təsdiq olunub. Daha çox maarifləndirici və təbliğat xarakterli tədbirlər həyata keçirilir. Əhalinin müxtəlif sosial təbəqələrinə yönəlmiş mesajlar verilir. Biz çalışmalıyıq ki, öz təsərrüfatımızdakı quşların vəhşi və çöl quşları ilə təmasına yol verməyək. Çöl quşları qarğa, sərçə, çöl göyərçini və s. insanların məşkunlaşdığı yerdə ev quşaları ilə birgə yem yeyirlər. Buna yol vermək olmaz. Ev quşları qapalı saxlanılmalıdır ki, çöl quşları ilə təması olmasın. Bəzən quşlar qapalı yerdə saxlansa da, onların yem qabları çöl quşları ilə təmas olan yerdədir. Digər məsələ, ev quşlarının normal olmayan nəqliyyat vasitəsində pərakəndə daşınması, nəzarət olmayan yerdə açıq şəkildə satılması xəstəlik riskləri yaradır. İndiki dövrdə AQTA-nın təşəbbüsü ilə maarifləndirmə kompaniyası həyata keçirilir. Qadağalara gəldikdə isə Polşada hazırda əksəriyyət ərazilərində "quş qripi" ilə bağlı alovlanma ocaqları var. Ona görə müəyyən müddətə Polşadan quş idxalına qadağa qoyulub. Xəstəlik olan başqa yerlərin bizdə xəritələri var, həmin ocaqlardan idxala qadağa var.
- Heyvanların, quşların müxtəlif xəstəliklərdən qorunması üçün peyvəndləmə tədbirləri həyata keçirilirmi?
- Ümumiyyətlə "quş qripi"nə görə ölkəmizdə peyvəndləmə təcrübəsi yoxdur. 2006-cı ildə “quş qripi”inə yoluxma qeydə alındıqdan sonra bu sahədə geniş araşdırma və hüquqi baza yaradılması ilə bağlı iş getdi. Dövlət başçısının sərəncamı ilə müvafiq dövlət komissiyası da yaradılıb. Amma sonradan dünyada gedən tendensiyalar və araşdırmalar göstərdi ki, “quş qripi”nin 16-ya yaxın ştammı var. Elə ştammlar var ki, onlar yüksək patogen deyillər və insan üçün ciddi təhlükə törətmir. Amma quşlar arasında ölüm, yemdən istifadənin azalması, çəki itirməsi baş verir. Ona görə ölkəmizdə zəif potagen “quş qripi”nə görə vaskinasiya strategiyasının üzərində iş gedir. Nəzərdə tutulub ki, qapalı təsərrüfatlarda yoxlama kimi başlanılsın. Təsiri öyrənildikdən sonra vaksinasiya effekti olsa, tələfatların qarşısı alınsa, bu respublika miqyasında tətbiq oluna bilər.
Qalib Əbdüləliyev
- Son illər heyvanlar arasında yayılan xəstəliklər səbəbindən kütləvi tələfat olubmu?
- Son illərdə epizootik stabillik mövcuddur. Yəni həm xüsusi təhlükəli xəstəliklərin baş verməsi istiqamətində, həm də müşahidələr göstərir ki, kütləvi təlafatla nəticələnən hər hansı xəstəlik baş verməyib. Ötən iki ildə qarayara xəstəliyi baş verib. Bu xəstəliyə həm xəstə heyvandan, həm də bəzi hallarda torpaqdan yoluxmaq mümkündür. Çünki bu xəstəliyin törədicisi on illərlə torpaqda yaşaya bilir. Aparılan tədbirlər nəticəsində hələlik stabillikdir.
- Koronavirus infeksiyası, SARS-CoV-1 və MERS-CoV epidemiyalarının heyvan mənşəli viruslar vasitəsilə törədildiyi deyilir. Bəs Azərbaycanda heyvanlarda koronavirus infeksiyası aşkar edilibmi? Ümumiyyətlə Azərbaycanda belə bir test aparılırmı?
- Pandemiya başlayan vaxt məlumat verildi ki, bu, kifayət qədər öyrənilməmiş xəstəlikdir. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının təsnifatında təhlükəli xəstəliklər bölməsi var. Buna da o cür yanaşmaq lazımdır. Biz də ona uyğun tədbirlər həyata keçirdik. Getdikcə tədqiqatlar göstərdi ki, qablaşdırılmış, emal olunmuş məhsullarda xəstəliyin yayılma faizi azdır. Alınan məlumatlara görə, bəzi hallarda xəstə insanın saxladığı ev heyvanında yoluxma aşkar olundu. ABŞ-da xəstəliyə yoluxmuş zoopark işçisindən oradakı pələnglərin yoluxması halına rast gəlindi. Beləliklə heyvanların yoluxması faktları artdı. Ötən ilin sonu məlum oldu ki, su samurları, xəzli heyvanlar bu xəstəliyin daşıyıcısı ola bilir. Ona görə Danimarka, Kanada və Niderlanda çoxlu sayda heyvan məhv oldu. Bizdə su samurları saxlanılmadığı üçün bu təhlükə bizim üçün aktual deyil. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutu (AQTİ) klinikalara müayinəyə gətirilmiş heyvanlarda koronavirusla bağlı yoxlamalar aparılması üçün tədqiqatlar aparır ki, bununla müəyyən olunsun ki, evdə saxlanılan heyvanlarda yoluxma riski var ya yoxdur. Bu tədqiqatlar davam edir, amma koronavirusa yoluxma halına rast gəlinməyib.
- Quşçuluqla, heyvandarlıqla məşğul olan olan şəxslərə müxtəlif xəstəliklərdən qorunmaları üçün nə tövsiyə edərdiniz?
- Bizdə mənfi tendensiya olaraq bəzən heyvanın harda gəldi kəsilməsinə rast gəlinir. Bəzi insanlar yanlış olaraq onun tərəfdarıdır ki, heyvan gözünün qarşısında kəsilsin, əti etibar etdiyimiz qəssabdan alaq. Həyata keçirdiyimiz təbliğat tədbirlərinin içində bu mövzular xüsusi yer tutur, nəticə də var. Artıq insanlar dərk edir ki, onun bu vaxta kimi etibar etdiyi qəssabın küçədə kəsdiyi heyvan xəstəlik daşıyıcısı ola bilər və mümkündür ki, bundan qəssabın da xəbəri olmasın. Dünyada qəbul olunmuş qayda var ki, heyvan kəsimdən əvvəl laboratoriyada müayinədən keçirilir, qapalı məkanda kəsilir. Bundan sonra da baytarlıq-sanitariya ekspertizası aparılmalıdır. Bundan sonra ətin istehlakına icazə verilə bilər. Bu qaydaların bizdə də olması üçün vaxta ehtiyac var amma mütərəqqi standartların tərəfdarları getdikcə artır. Ümid edirəm ki, qısa vaxtda bu mövzular normal şəkildə qəbul olunacaq.
- Ölkədə, o cümlədən Bakı şəhərində heyvan kəsimi ilə bağlı hansı problemlər qalır?
- Son dövrlərdə modul, mobil və stasionar tipli kəsim məntəqələrinin yaradılmasına göstəriş verilib. Bütün təbliğat tədbirləri ilə bərabər bu məntəqələrin nümunəvi layihəsi hazırlanıb. Oradakı texnoloji sxemlər sahibkarlara təqdim olunub. Yəni sahibkar müraciət edir ki, heyvan kəsim məntəqəsi yaratmaq istəyir. Bizdə hansı potensiala uyğun məntəqə tikmək lazımdırsa, ona görə sahibkara layihələr, məsləhətlər verilir. Eyni zamanda rayonlarda nümunəvi kəsim məntəqələri yaradılması istiqamətində işlər gedir. Agentlik özü daxili imkanları hesabına bu cür məntəqələri yaradıb nümayiş etdirəcək ki, başqa sahibkarlar da o nümunədən istifadə etsin.
- Vətəndaşlara nə məsləhət görərdiniz, əti hansı tip dükanlardan almaq lazımdır?
- Ət məhsulları riskli məhsullardır. Yəni ət heyvanın sağlamlığından asılı olaraq, özü ilə müəyyən xəstəlik riski daşıyır. Eləcə də daşınmada, saxlanmada yoluxmalar baş verə bilər ki, bu da insanlar üçün təhlükə yaradar. Vətəndaşlar ətlərin harada kəsilməsinə diqqət etsələr, bu elə nəzarətin başlanğıcıdır.Onlar həmçinin ətin harada kəsilməsi, necə daşınması barədə məlumatları tələb edə bilərlər. Bununla onlar həm də AQTA-ya kömək edərlər.
Baxış sayı: 71
Bölməyə aid digər xəbərlər
26-02-2021, 23:39
Hikmət Hacıyev İlham Əliyevin mətbuat konfransı haqqında danışdı – VİDEO
26-02-2021, 23:22
"Qondarma "DQR" rəhbərinin məsuliyyətə cəlb olunmasına nail olacağıq" - Kamran Əliyev
26-02-2021, 18:26
“Biz Xocalıya da qayıdacağıq, başqa yolu yoxdur”
26-02-2021, 17:55
Prezident Füzuli aeroportu ilə bağlı sualı cavabladı
19-02-2021, 23:25
"Minalanmış ərazilərin xəritələrinin Azərbaycana verilməməsi hərbi cinayətdir” - Sergey Markov
18-02-2021, 11:37
““Neftçi” qızıl medalları qazanmağa tam hazırdır”
16-02-2021, 14:16
“Prezidentin irəli sürdüyü vəzifələr Qarabağın inkişafı üçün milli prioritetlər kimi dəyərləndirilməlidir”
16-02-2021, 13:36
KİVDF niyə ləğv edildi? - Yeni icraçı direktor səbəbləri açıqladı
10-02-2021, 14:06
Fərhad Əliyevin oğlu: “Mənə çağırış gəlməyib, müharibəyə könüllü getmişəm” - MÜSAHİBƏ
10-02-2021, 02:45
Rusiyada gənc azərbaycanlı həkim təltif olundu - MÜSAHİBƏ
9-02-2021, 17:08
Əsmər Nərimanbəyova: "Azərbaycan rəssamlarının əsərlərini dünyaya tanıtdırmaqdan zövq alıram"
6-02-2021, 01:27
Millət vəkili: “İdman zalları mütləq açılmalıdır”
5-02-2021, 13:09
Araikin azərbaycanlı sinif yoldaşının - Müsahibəsi
3-02-2021, 22:42
İnsan hansı vəzifədə olmasından asılı olmayaraq əmanətə xəyanət etməməlidir - Deputat
3-02-2021, 14:04
“Əvvəllər duyğularımı idarə edirdim” - Teymur Rəcəbov
3-02-2021, 13:51
“İnsanların vaksinlərə qarşı münasibəti ürəkaçan deyil”
2-02-2021, 00:33
"Əgər Prezident konkret adlar çəkirsə, deməli…” – Vahid Əhmədov
1-02-2021, 20:54
Prezident müsahibə verdi - Yenilənib
29-01-2021, 18:56
DSMF-nin İdarə Heyətinin sədri: “Son iki ildə 570 milyon manat həcmində vəsait dövlət büdcəsinə geri qaytarılıb” - MÜSAHİBƏ - FOTO
28-01-2021, 23:29
Şuşa siyasi, ideoloji fikir mərkəzlərimizdən biridir - Deputat
28-01-2021, 16:48
“Şuşa, səni dirçəldəcəyik!” deyən Ali Baş Komandan vədini reallığa çevirir Vüqar Rəhimzadə
28-01-2021, 00:18
AQTA-nın şöbə müdiri: "Qəssabın küçədə kəsdiyi heyvan xəstəlik daşıyıcısı ola bilər" - MÜSAHİBƏ
26-01-2021, 12:15
“Bəziləri çox pul yatırdılar, amma heç nə alınmadı”
22-01-2021, 23:40
Emin Əmrullayev: “Fikirlərim təhrif olunub”
22-01-2021, 18:57
"Sumqayıt"ın baş məşqçisi: "Bu gün başqa cür oyun gözləyirdim"
21-01-2021, 21:57
“Bu memorandum Azərbaycanın əhəmiyyətini daha da artıracaq”
20-01-2021, 14:35
Bülbüloğlu: “Azərbaycan xalqı bu günü heç vaxt unutmayacaq”
20-01-2021, 14:31
“İşğaldan azad olunmuş Qarabağı görməyi çox istəyirəm” - Türk futbolçu
20-01-2021, 02:33
Sovet rəhbərliyi 20 yanvar faciəsini törətməklə Azərbaycan xalqının qürurunu sındırmaq istəyirdi - Arzu Nağıyev - VİDEO
19-01-2021, 16:21
20 yanvar tariximizin şərəf günüdur -MÜNASİBƏT
16-01-2021, 23:27
Heydər Əliyev məktəbinin, İlham Əliyev idarəçiliyinin yetişdirdiyi gənclər bizə Zəfər yaşatdı - Deputat
16-01-2021, 21:29
Şahmar Möhsümov: "Zərərçəkmiş sahələrdə çalışanlara yardım heç vaxt dayandırılmayıb"
16-01-2021, 18:41
"Prezidentin Şuşaya səfəri dosta və düşmənə mesaj oldu" - Deputat
13-01-2021, 19:06
Medianın inkişafı üçün hansı istiqamətlər müəyyən edilib? - AÇIQLAMA
12-01-2021, 20:02
Tikinti sektorunda yenilik - Türkiyə modelinə keçirik
8-01-2021, 02:05
“Əyilib sağ əlimlə yerdən qolumu götürdüm və uzaqlaşdım”
7-01-2021, 13:58
Tənhalığı xoşlayan, mühafizəkar olan, dəbdəbəni sevməyən Teymur Rəcəbovla bağlı MARAQLI FAKTLAR - Niyə tez evlənibmiş?
1-01-2021, 13:51
Ukraynalı ekspert: “İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə təxribat cəhdləri bir neçə ay davam edə bilər”
28-12-2020, 21:11
“UNESCO rəhbərliyi bu siyasətdən əl çəkməlidir” - Hikmət Hacıyev
11-12-2020, 13:18
Ərdoğan: "Qarabağ zəfəri ilə Qafqazın tarixində yeni bir səhifə açılıb"
9-12-2020, 22:34
Sabahkı paradın maraqlı detalları AÇIQLANDI
9-12-2020, 22:19
“Oğlum 15 gündən sonra komadan ayıldı, bir neçə aya ata olacaq”
9-12-2020, 22:07
Ekspert: “Rüşvətxor məmurlar cəzanın ən sərt üzünü görməlidirlər”
7-12-2020, 01:36
Deksametazon, antibiotiklər əvəzinə bunları edin - Koronavirusdan sağalan deputatdan tövsiyə