Bütün xəbərlər
Zemfira Qafarova:"bu etimadı daha yüksək səviyyədə doğrultmalıyam"
Tarix: 13-01-2020 18:12 | Bölmə: Müsahibə

"Müğənni olsaydım bəlkə daha çox populyar olardım"-Zemfira Qafarova

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının professoru, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının katibi Zemfira Qafarovanın Sabaha-inamla.Az-a müsahibəsi
-Zemfira xanım,bu yaxınlarda Bəstəkarlar İttifaqının X qurultayı oldu. Siz yenidən katib seçildiniz. İstərdik ki, bu barədə danışasınız.
               
                
                
-Mən 2013-cü ildə Bəstəkarlar İttifaqına katib seçilmişdim. Artıq bu illəri bizim qurultayımız oldu. Qurultaydan öncə Musiqi festivalı keçdi. Musiqi festivalında Azərbaycan bəstəkarlarının əsərləri ifa olundu. Cürbəcür fikirlər var ki, artıq Bəstəkarlar İttifaqı fəaliyyət göstərmir, bəstəkarlarımız az yazır. Yaxşı yazan bəstəkar yoxdur. Bəzən belə fikirlər eşidirik. Bu festivalda olan konsertlər onu göstərdi ki, bizim Azərbaycan bəstəkarlar məktəbi var. Və Azərbaycan bəstəkarları əsərlər yazırlar. Bu əsərlər içərisində müxtəlif janrda əsərlər var. Dörd gün ərzində bir çox bəstəkarların əsərlərini dinlədik. Bu əsərlər içərisində simfonik, kamera instrumental, vokal, xor var idi. Tofiq Bakıxanovun 6-cı simfoniyası,Dadaş Dadaşovun "Kamança" konserti bununla bərabər, orta, gənc nəsil bəstəkarlarının əsərləri səsləndi. Mən çox sevindim. Düşündüm ki,Azərbaycan bəstəkarları var, yaşayırlar və yaradırlar.Təbii ki, janrlar müxtəlifdir, hər bir əsərin dəyəri də fərqlidir. Biri daha xoş gəlir, biri daha professional yazılıb, biri öz səviyyəsinə görə yazılıb. Mən deyə bilməzdim ki, bu əsərlərin hansısa ifa olunmamalı idi. Hər bir əsərin öz önəmi var idi.
Festivaldan sonra oktyabrın 30-u qurultay oldu.
Əvvəllər bizim Bəstəkarlar İtifaqının 200 nəfərə qədər üzvü var idi. Bu müddət ərzində bir çoxları rəhmətə getdi, bir çoxları xaricdə yaşayır. Bir az sıralarımız azalıb. Hardasa 160 nəfərə yaxın üzvümüz var.  Sədr və dörd katib çalışırdıq.


Bu dəfə Firəngiz xanım çıxış etdi. Sonra nazir Əbülfəs Qarayev çıxış elədi, Bəstəkarlar İttifaqının işinə qiymət verdi və anlatdı ki, Firəngiz xanım dəyərli, dünyaşöhrətli bəstəkardı. Əsərləri bütün dünyada tanınır. Firəngiz xanım doğrudan da bir ictimai xadim, bəstəkar, icraçıpianoçu kimi mən onu tanıdım. Doğrudan da layiqli bir şəxsiyyətdir. Yekdilliklə Firəngiz xanım sədr seçildi. İyirmi nəfər idarə heyəti təklif olundu. Sonra katiblərin kim olacağı təklif olundu. Bu dəfə iki katibi saxladılar. Bəstəkar Calal Abbasov, bir də məni- Zemfira Qafarovanı. Bizim iki bəstəkarımız-Sərdar Fərəcov və Aliyyə Məmmədova seçilmədi.Ona görə yox ki, pis çalışırdılar. Sərdar Fərəcov çox dəyərli bəstəkar, Üzeyir Hacıbəyov müzeyinin müdiridir. Uzun müddətdir ki, böyük işlər görür. Xalqımız onu gözəl musiqi təbliğatçısı kimi tanıyır.
 Aliyyə Məmmədova gənc bəstəkar nəslinin nümayəndəsidir. Fərəc Qarayevin tələbəsi olub. Və Bəstəkarlar İttifaqında gənclərlə böyük iş aparıb. Onun rəhbərliyi altında gənclərə həsr olunmuş konsertlər təşkil olunub. Biz onu eşitdik. Bu onun fəaliyyətinin sübutu idi. Düşünürəm ki, sayımız az olduğu üçün iki katib qaldı. Çox sevinirəm ki, mənə etimad göstərdilər. Bu etimadı bu dəfə daha yüksək səviyyədə doğrultmalıyam.  

-Ölkədə aparılan islahatlar barədə nə deyərdiniz?
- Bu islahatlar məncə bizim cəmiyyətimizin xeyrinədir. Xalqın gözü çox itidir, hər şeyi çox gözəl bilir. Bu işlərin çox böyük önəmi var.  Xalqın içərisindən dəyərli şəxsləri seçmək lazımdır. Kimin yaşı ötüb deyirlər ki, onu çıxarmaq lazımdır. Elə yaşlı adamlar var ki, onların xeyri daha çoxdur, təcrübəsi var. Amma ki, gözəl gənclərimiz var. Hansı ki, onlar daha fəal çalışa bilərlər. Və onları irəli çəkmək lazımdır. Sadəcə demək ki, biz gəncləri irəli çəkirik, bu düzgün deyil. Hər bir sahədə bir neçə belə kadr seçmək lazımdır. Bunların içindən də xalq kimi lazım bilir, o adamları seçsin.

-Uzun illərdir ki, Bəstəkarlar İttifaqında çalışırsınız. Siz hansı bəstəkarların mahnılarına qulaq asırsınız?
-Elə bir bəstəkar yoxdu ki, mahnı yazmasın. Lakin elə bəstəkarlar var ki, onlar öz yaradıcılıqlarını tam mahnı janrına həsr eləyiblər. Bunlar bizim klassiklərimiz, Səid Rüstəmov, Tofiq Quliyev, Cahangir Cahangirov, Rauf Hacıyevdir. Mahnı janrı çox gözl bir janrdır. Deyə bilməzdim ki, bəsit bir janrdır. Mahnı yazmaq asan məsələ deyil. Tofiq Quliyevin, Rauf Hacıyevin hər bir mahnısı- gözəl bir simfonik poemaya, üverturaya bərabərdir. O demək deyil ki, bəstəkarlar ancaq mahnı janrı yazmalıdırlar. Və bununla da kifayətlənməlidirlər. Mahnı janrı yaxşı, normal janrdır. Amma ki, bəstəkarlar ciddi janra da müraciət etməlidirlər. Bizim ulu öndərimiz Bəstəkarlar İttifaqının plenumunda, qurultaylarında buna çox fikir verirdi. Deyirdi ki, mahnı janrı yaxşıdır, amma çox yaxşı olar ki, bəstəkarlarımız iri həcimli janrlar yazsınlar.Və o cümlədən xüsusi olaraq musiqli komediya janrını tənqid etmişdi. Və deyirid ki, musiqili komdediya janrı yaxşı vəziyyətdə deyil. Məncə bəstəkaralrımız buna ciddi fikir verməlidirlər. Çünki o janrda gözəl bir örnək-Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığı var. Üzeyir Hacıbəyli "Arşın mal alan" operettasını görün necə yazıb ki, ona nə qədər qulaq asırıq, böyük zövq alırıq. Biz yorulmuruq, belə əsərlər yazmaq lazımdır. Yaxşı yadımdadır ki, bunu demişdi.
Təbii ki, mən yaxşı mahnıya qulaq asıram. yaxşı mahnı yazan bəstəkarlar bizdə çoxdur. Tofiq Quliyev, Səid Rüstəmov, Rauf Hacıyev, Cahangir Cahangirov, Ramiz Mustafayev, Vasif Adıgözəlov.
Belə bir tendensiya var ki, biz təbliğat kanalımız ancaq eyni bəstəkarların mahnılarını təbliğ edirlər. Məsələn, Elza İbrahimova, Emin Sabitoğlu, Ramiz Mirişli. Çox yaxşı. Başqa bəstəkarlar da var. Mən eşitməmişəm ki, Cahangir Cahangirovun mahnıları təbliğ olunsun. Cahangir Cahangirov super bir bəstəkardır. Onun özünəməxsus dili var. Və yaxudda ki, Ramiz Mustafayevin, Tofiq Bakıxanovun mahnıları heç bir zaman təbliğ olunmur.

-Sizin gözəl səsiniz var. Bunu bir tədbirdə "Ayrılıq" mahnısını oxuyanda görmüşəm.
-Mən yaradıcı insanlar ailəsində doğulmuşam.Atam Həsən Haqverdiyev, anam xalq rəssamı Güllü Mustafayevadır. Baxmayaraq ki, rəssam idilər. Amma mən "İçərişəhər"də atamın tarını görmüşəm. Gözümü açandan görmüşəm ki,anam piano ifa edirdi. Xalq mahnılarını ifa edirdi, oxuyurdu. Anamın səsi var idi. Atam oxuyan deyildi, amma yaxşı tembirli səsi var idi. Bəlkə onlardan bizə keçib. Mənim rəhmətlik qardaşım Əli rəsamlığa başlamışdı. O, məktəbdə bədii-özfəaliyyətdə oxuyanda səsi aşkar olundu. Elə oldu ki, onu Asəf Zeynallıya dəvət elədilər. Gəldi orda oxudu. Sonra Konsrvatoriyada oxudu. Niyazi onun səsini eşitdi. Opera Teatrına dəvət elədi. Beləliklə qardaşım Əli Haxverdiyev mədəniyyətimizin tarixinə bir rəssam, bir müğənni kimi düşdü.Onun bas-bariton səsi var idi. Otuz opera partiyasını oxuyub. Bizim evdə həmişə məclislər olubdu. Mən pianoda ifa etmişəm, qardşım oxuyubdu.
Mən Konservatoriyada oxuduğum zaman həm də 2 nömrəli musiqi məktəbində dərs deyirdim. Yaxşı pianoçu olduğum üçün məni həm də konsertmeystr kimi götürmüşdülər. Mən onlarla məşğul olanda  müəlim dedi ki, sizin gözəl səsiniz var, oxumalısınız. Mənim saprano səsim var idi. Onda 17-18 yaşım vardı. Gəlib evdə dedim. Gördüm ki, mənim bu fikrim qardşımın xoşuna gəlmədi. Baxmayaraq ki, ailəmiz ziyalı ailəsiydi, evimizdən həmişə musiqi səsi gəlirdi.  Mən bunun arxasınca getmədim. Amma ailə məclislərində mahnı, romans oxuyurdum. İndi də elədir.
Zurufçu məsələsi də çox təsadüfən oldu. Mən muzeydə idim. Zurufçu orda öz kasetini təqdim edirdi. Mən də birinci sırada oturmuşdum. O, "Ayrılıq" mahnısını oxuyurdu. Birdə gördüm  əlimdən tutub ayağa qaldırdı, məndə onunla bərabər  oxunmağa başladım. Mən özümü peşəkar müğənni hesab eləmirəm. Amma oxumağı sevirəm.

-Heç düşündünüz ki, qardaşınız imkan versəydi məşhur müğənni olardınız?
-Hərdənbir peşman oluram. Müğənni olsaydım bəlkə mən daha çox populyar olardım. Bir çox nailiyyətlər əldə edə bilərdim. Bilirsiniz ki, müğənnilər bu günləri oxuyurlar, sabaları onlara ad verirlər, birisigün onlar xalq artisti olurlar. Sonra ev verirlər. Elə şeylər onlarda daha asandır. Bizim bəstəkarları tanımırlar,biz musiqişünasları heç tanımırlar.Mən bir musiqişünas kimi çalışdığım dövrdə qayda qoydum,  təklif etdim ki, bəstəkarlar haqqında kiçik kitabça çıxaraq. Bu təklifimlə bir neçə bəstəkarlar haqqında kitablar çıxarmışıq. Mən növbəti dəfə təklif etdim ki, gəlin musiqişünasları da bura daxil edək. Beləliklə ilk dəfə bir neçə musiqişünas haqqında bizm kitabçalarımız çıxdı. Qoy bilsinlər ki, musiqi haqqında yazan musiqişünaslar var.
Namiq MƏMMƏDLİ
Sabaha-inamla.Az



Baxış sayı: 2 170


Bölməyə aid digər xəbərlər