12:55 / 26-11-2024
Bu dərmanlar pulsuz verilə bilər - Müsahibə - Video
12:51 / 26-11-2024
Sabiq rəis həbs edilib
23:49 / 25-11-2024
Uşaqlar mənzili yandırıblar
23:38 / 25-11-2024
NYP: Cənubi Koreyada çağırışçı orduya getməmək üçün 102 kq çəki qazandı
23:31 / 25-11-2024
Cozef Priqojin İsveçrədə daçasının olduğunu təsdiqləyib
23:27 / 25-11-2024
Polşada 12 milyon rubl dəyərində nadir sikkələr tapılıb
23:20 / 25-11-2024
Olaf Şolts Almaniya kansleri seçkilərində SPD-nin namizədi olacaq
22:51 / 25-11-2024
Azərbaycanlı sərnişinin igidliyi
19:58 / 25-11-2024
İran SWIFT-in analoqunu - ACUMER ödəniş sistemini yaradıb və istifadə edir
19:54 / 25-11-2024
Lavrov: "10 ildir ABŞ-a xəbərdarlıq edirik ki, Ukraynadan istifadə etməsin"
19:45 / 25-11-2024
Tunelə girən metro sərnişini saxlanılıb
19:40 / 25-11-2024
Moskvanın cənubunda baş verən yanğının sahəsi 3 min kvadratmetrə çatıb
19:37 / 25-11-2024
Paylaşılan avtomobillərdən ehtiyat hissələri oğurlayan miqrantlar tutulub
19:12 / 25-11-2024
Sülh quruculuğu təşəbbüslərinə dair Beynəlxalq Gənclər Forumu keçirildi
19:08 / 25-11-2024
COP29-da əldə olunan razılaşmalar maliyyə əlçatanlığını təmin edəcək-Könül Nurullayeva
02:45 / 25-11-2024
Çiolaku və Georgesku Rumıniyada keçirilən prezident seçkilərinin ikinci turuna yüksəliblər
02:40 / 25-11-2024
Fiko: "Ukraynada münaqişənin uzanması onun zəifləməsinə gətirib çıxarır"
01:33 / 25-11-2024
Aktyor Vladimir Samoylov 80 yaşında vəfat edib
01:24 / 25-11-2024
Paytaxtın ticarət mərkəzindəki yeməkxanada kütləvi dava olub
01:20 / 25-11-2024
"Azimut": Sukhoi Superjet 100 küləyin kəsilməsi səbəbindən Antalyaya kobud eniş etdi
01:16 / 25-11-2024
"Economist": Ukrayna kəşfiyyatı Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Zaporojyeyə hücumunu gözləyir
01:10 / 25-11-2024
Müstəntiqlər Antalyada "Azimut" təyyarəsinin yanması ilə bağlı araşdırmalara başlayıb
01:07 / 25-11-2024
Zelenski: "Ukrayna və Qərb mütəxəssisləri "Oreşnik"in qalıqlarını öyrənirlər
00:49 / 25-11-2024
Amerikanın "Möcüzələr sahəsi"nin ilk aparıcısı dünyasını dəyişib
00:42 / 25-11-2024
Uolts: "Tramp xarici siyasətdə ABŞ-ın enerji resurslarından istifadə edəcək"
00:34 / 25-11-2024
Avtobusda qəbuledicinin partlaması nəticəsində sərnişin xəsarət alıb
00:29 / 25-11-2024
Tbilisi polisi müxalifətin karvanını şəhər mərkəzinə buraxmayıb
00:25 / 25-11-2024
Melnik: "Trampın andiçmə mərasimindən əvvəlki dövr Ukrayna tarixində ən çətin dövr olacaq"
22:30 / 24-11-2024
Soçi sakinləri şəhər yaxınlığında zəlzələnin baş verdiyini bildiriblər
22:26 / 24-11-2024
Bu da xatirə - Fotosu
22:17 / 24-11-2024
İlham Əliyevdən COP29-un yekunları ilə bağlı - Paylaşım
22:13 / 24-11-2024
Leyla Əliyeva Altıağacda - Fotolar
22:06 / 24-11-2024
“Sumqayıt”dan əzmkar qələbə
21:52 / 24-11-2024
Ərdoğan Putinə deyib ki, Türkiyə Rusiya ilə ticarəti artırmağı hədəfləyir
21:46 / 24-11-2024
Litva silah və elektrik generatorlarını Kiyevə köçürüb
21:28 / 24-11-2024
İranın ali dini liderinin müşaviri: "Kiyevə yardım azalacaq və Rusiya qalib gələcək"
21:24 / 24-11-2024
Bir qadın Analar Günündə metro stansiyasında uşaq dünyaya gətirib
21:19 / 24-11-2024
Bir gündə 84 nəfər İsrailin Livana endirdiyi zərbələrin qurbanı olub
Səttar Bəhlulzadənin tələbəsi: " Heç bir əsərimi satmamışam,hədiyyə vermişəm"-VİDEO+FOTOLAR
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.
Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 094
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 094
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 01:33
Aktyor Vladimir Samoylov 80 yaşında vəfat edib
23-11-2024, 21:30
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
19-11-2024, 13:16
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Video - Fotolar
18-11-2024, 23:45
Leyla Əliyeva şahzadə ilə tamaşa izlədi - Fotolar
16-11-2024, 21:51
Ukraynalı müğənni Tsibulskaya musiqiçilərinin səfərbər olması səbəbindən konsertini ləğv edib
16-11-2024, 11:50
Leyla Əliyeva sənədli film nümayişində - Fotolar
15-11-2024, 10:46
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Video - Fotolar
13-11-2024, 19:50
Karel dilində zarafat edən aktrisa Petrozavodskda teatrdan ayrılıb
13-11-2024, 19:31
VDU-nun keçmiş rektoru Endovitski porno filmlər hazırlamaqda və yaymaqda ittiham olunurdu
31-10-2024, 21:00
“Qardaş” filminin aktrisası Dorotenko psixiatrik xəstəxanaya düşüb
29-10-2024, 20:49
Loboda Rusiyanı qınamaqdan imtina etdiyi üçün İrəvandakı konsertdən bir tamaşaçı qovub
29-10-2024, 16:26
"Verilişdə etdiklərinə görə üzr istəməsələr, polisə verəcəyəm"
27-10-2024, 15:04
Nazir Opera və Balet Teatrının kollektivi ilə görüşdü - Fotolar
27-10-2024, 12:01
Aktyor Maksim Şpakovski bədbəxt hadisə nəticəsində dünyasını dəyişib
25-10-2024, 20:16
“Sınıq Fənərlər Küçələri” və “Milli Təhlükəsizlik Agenti”nin direktoru Moskvitin vəfat edib
24-10-2024, 11:40
Fransa Mədəniyyət Nazirliyi Notr Dama girişi turistlər üçün ödənişli etmək istəyir
22-10-2024, 09:44
"NBC News": Harvi Vaynşteynə sümük iliyi xərçəngi diaqnozu qoyuldu
20-10-2024, 19:26
"Balzaminovun evliliyi" film-baletinin aktyoru Anatoli Qridin vəfat edib
17-10-2024, 10:50
SARA TV-nin təsisçisi vəfat etdi
15-10-2024, 10:10
Leyla Əliyeva ICESCO-nun qərargahında - Fotolar
9-10-2024, 16:03
34 yaşı var, sərvəti 1,6 milyard dollardır
9-10-2024, 00:19
Nərgizava yaşayış yeri və nekropolu yerli əhəmiyyətli arxeoloji abidəsinin mühafizə vəziyyəti müzakirə olunub
30-09-2024, 08:43
Amerikalı müğənni və aktyor Kris Kristofferson 89 yaşında vəfat edib
30-09-2024, 08:39
BTS pop qrupunun üzvü sərxoş halda skuter sürdüyünə görə 11,4 min dollar cərimələnib
28-09-2024, 12:40
Kazan sakini “Xanım Avropa” müsabiqəsinin qalibi olub
22-09-2024, 01:53
Boris Qrebenşçikovun Nitsadakı konserti səhhətində yaranan problemlərə görə ləğv edilib
21-09-2024, 23:55
Aktrisa Antonina Aksenova vəfat edib
17-09-2024, 19:17
Polad Bülbül oğlu Başqırdıstanın xalq artisti adını alıb
17-09-2024, 12:44
TMZ: Bədnam reper Diddi Nyu Yorkda həbs edilib
11-09-2024, 12:58
Taylor Swift seçkilərdə Kamala Harrisə səs verəcəyini deyib
10-09-2024, 10:21
Məhkum olan prodüser Vaynşteyn təcili xəstəxanaya yerləşdirilib
8-09-2024, 12:21
Azərbaycanlı müğənninin anası POLİS MƏMURU İMİŞ: "... Özümü güclə saxlayıram" - FOTO
7-09-2024, 14:01
“Azərbaycanım” beynəlxalq jurnalı - 20 il - Fotolar
7-09-2024, 12:56
Sumqayıt Dram Teatrının direktoru Samir Şəfiyevi-TƏBRİK EDİRİK!