20:06 / 17-09-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azad edilmiş digər torpaqlarımız kimi, Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə də yeni inkişaf dövrünü yaşayır"
20:01 / 17-09-2025
Mariya Zaxarova Çin filmindəki rolundan danışıb
14:00 / 17-09-2025
İKI RAS: Ən böyük asteroidlərdən biri sentyabrın 18-də Yerin yaxınlığından keçəcək
13:56 / 17-09-2025
Putin Hindistanın baş naziri Modini ad günü münasibətilə təbrik edib
13:54 / 17-09-2025
Kreml komissiyası Krasnovun Ali Məhkəmənin rəhbəri vəzifəsinə namizədliyini dəstəkləyib
13:50 / 17-09-2025
Ekspert Qəzzada əməliyyatın bir neçə il çəkə biləcəyini bildirib
13:34 / 17-09-2025
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
13:24 / 17-09-2025
Estoniya Rusiya sərhədi yaxınlığında tərk edilmiş avtomobilləri oktyabr ayından satışa çıxaracaq
13:18 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb qoşunları ora göndərilsə, Ukrayna işğal olunmuş əraziyə çevriləcək"
13:15 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb dövlətlərin suveren bərabərliyini heç vaxt nəzərə almayıb"
13:12 / 17-09-2025
Boks üzrə ikiqat Avropa çempionu Viktor Ageyev vəfat edib
11:51 / 17-09-2025
Jurnalist Paşkov: "Minlərlə Qəzza sakini şəhərdən təxliyə edilib"
11:45 / 17-09-2025
Soyuducu sayəsində 2 milyon rubl dəyərində elektrik enerjisi oğurlanıb
11:40 / 17-09-2025
Həştərxanda Ukraynaya işləyən afrikalı casus saxlanılıb
11:38 / 17-09-2025
Arktikada arxeoloji ekspedisiyanın iştirakçıları qədim eskimosların silahlarını tapıblar
11:35 / 17-09-2025
Ryabkov: "Ukraynada sülhün əleyhdarları Rusiya və ABŞ arasında razılaşmaları pozurlar"
11:33 / 17-09-2025
Eteri Tutberidze Gürcüstan yığması ilə seçmə turnir üçün Pekinə gəlib
11:29 / 17-09-2025
Bu yay Avropada 24,000-dən çox insan həddindən artıq istilərdən ölüb
09:50 / 17-09-2025
Miqrantlar ticarət mərkəzinin xidmət otağında yeniyetmələri döyüblər
09:41 / 17-09-2025
Zelenski Tramp və Putinlə şərtsiz görüşməyə hazırdır, lakin Moskvada yox
09:38 / 17-09-2025
Yunanıstan, Fransa, İtaliya, İspaniya və Macarıstan ruslara viza verməyə davam edir
09:35 / 17-09-2025
İran İsrailin xeyrinə casusluqda ittiham olunan şəxsi edam edib
21:47 / 16-09-2025
"Reuters": Tramp Kiyevə Avropa tərəfindən ödənilən ilk hərbi yardım paketini təsdiqləyib
18:38 / 16-09-2025
Tramp Ukrayna sammitində iştirakına icazə verib
18:34 / 16-09-2025
Müxbir Bilibov: "Qəzza zolağının sakinləri qapalı vəziyyətdədir, onlar üçün təhlükəsiz yer yoxdur"
18:01 / 16-09-2025
"Əl Məsirə": İsrail Yəmənin Hodeydə limanını vurdu
17:58 / 16-09-2025
Qanuni oğru “Vasya Bandit” 8 il müddətinə xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsində cəza çəkəcək
17:52 / 16-09-2025
Miqrantlardan qanunsuz yolla çıxarılmış 17 kq qızıl götürüblər
17:49 / 16-09-2025
Taylandda 100-dən çox meymun uşaq bağçasından qaçıb
17:40 / 16-09-2025
"Rzeczpospolita": Polşada yaşayış binasını vuran pilotsuz uçan aparat deyil, "F-16" qırıcısının raketi olub
17:35 / 16-09-2025
İkiqat "Oskar" mükafatçısı Robert Redford vəfat edib
17:30 / 16-09-2025
Ruslar avtomobildə seks üçün dəmir barmaqlıqlar arxasına düşə bilər
17:26 / 16-09-2025
Ukrayna ordusunda 10 mindən çox məhkum xidmət edir
17:24 / 16-09-2025
19 yaşlı qızın əməliyyatdan sonra ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
17:21 / 16-09-2025
RİA Novosti: Rusiyanın Bolqarıstandakı səfirliyində Qreçuşkinin saxlanması ilə bağlı məlumat yoxdur
17:18 / 16-09-2025
Ukrayna Silahlı Qüvvələri Zaporojye AES-in sənaye zonasını atəşə tutub
Səttar Bəhlulzadənin tələbəsi: " Heç bir əsərimi satmamışam,hədiyyə vermişəm"-VİDEO+FOTOLAR
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.
Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 284
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 284
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 20:01
Mariya Zaxarova Çin filmindəki rolundan danışıb
16-09-2025, 17:35
İkiqat "Oskar" mükafatçısı Robert Redford vəfat edib
16-09-2025, 15:45
Prezident İlham Əliyev və Prezident Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar
15-09-2025, 09:47
Boyarski aktyor Kirill Lavrovun əsas keyfiyyətindən danışıb
14-09-2025, 15:21
Qazmanova qarşı dələduzluq işinin təfərrüatları məlum olub
13-09-2025, 17:28
Xalq artisti Almaniyada vəfat etdi
10-09-2025, 12:24
Larisa Dolina həyatında ilk dəfə ad gününü səhnədə qeyd edəcək
8-09-2025, 16:37
Aktyor və rejissor Boris Martınov vəfat edib
7-09-2025, 10:55
Peskov deyib ki, Putin tarixi filmləri və serialları sevir
6-09-2025, 16:03
ABŞ-da "Burning Man" festivalında rusiyalı öldürülüb
5-09-2025, 12:53
Stiven Siqal rus olduğunu deyib
3-09-2025, 23:12
Aktyor Metyu Perrinin narkotik satıcısı günahını etiraf edib
3-09-2025, 11:12
Beşinci həyat yoldaşından rəsmən boşanıb
2-09-2025, 09:44
Aktyor mikrokredit borcuna görə avtomobilini itirib
30-08-2025, 12:26
Jukovun abidəsinin zədələnməsi işi üzrə təqsirləndirilən şəxslərdən biri cəzadan azad edilib
29-08-2025, 14:29
Satira Teatrının sabiq direktoru Ağayev dələduzluqda ittiham olunur
26-08-2025, 15:47
“Freydin metodu” serialının aktyoru dünyasını dəyişib
23-08-2025, 12:31
Efiopiya və Serb Respublikasının orkestrləri “Spasskaya Tover”in debütantı oldular
21-08-2025, 17:36
Sənədli kinorejissor Ella Davletşina 78 yaşında vəfat edib
20-08-2025, 12:52
Müğənni "Sevgi üçün içək" şokolad barına görə 25 min qazandı
20-08-2025, 12:47
Meşədə ölü tapılan aktrisa Şelmenkina hipotermiyadan ölmüş ola bilər
18-08-2025, 16:07
Aktrisa Poplavskaya Rodninanı pensiya ilə bağlı söylədiyi sözlərə görə tənqid edib
16-08-2025, 21:32
SHAMAN Kim Çen Inın qarşısında konsertdə çıxış edib
11-08-2025, 17:40
Yazıçı vəfat edib
8-08-2025, 13:43
"Odnoklassniki" Rusiyanın kiçik xalqlarının orijinal nağılları layihəsini təqdim edib
7-08-2025, 19:37
RİA Novosti: Francis Ford Coppola əməliyyatdan sonra Romadakı xəstəxanadan buraxılıb
5-08-2025, 19:01
Rusiyalı bloqer Timur Zbarski Tailanddan deportasiya ediləcək
4-08-2025, 12:50
Kinorejissor Eldar Şengelaya 92 yaşında vəfat edib
31-07-2025, 17:29
8 milyonluq səhifəsində Azərbaycan mahnısı ifa etdi - Video
31-07-2025, 16:34
“Zəngəzur mahnısı”na klip çəkildi - Fotolar
29-07-2025, 19:26
"Rembo 3"də oynayan israilli aktyor Abutbul Hayfa yaxınlığındakı çimərlikdə dünyasını dəyişib
28-07-2025, 22:43
İtalyan bəstəkarı Celso Valli 75 yaşında vəfat edib
26-07-2025, 21:51
Krım klubu Verka Serduçkanın mahnısına görə DJ-i işdən çıxarıb
25-07-2025, 10:46
Qaqarin abidəsi Mədəni İrs Saytlarının Reyestrinə daxil edilib
24-07-2025, 22:55
"Mosqaz" serialının aktyoru Valeri Smirnov vəfat edib
23-07-2025, 11:40
Aktyor Brüs Uillis yeriməyi və danışmağı dayandırıb
22-07-2025, 15:28
33 yaşlı balet artistinin Tailandda necə öldüyü məlum olub
22-07-2025, 08:34
Müğənni Loboda Rusiyaya girməkdə çətinlik çəkə bilər
21-07-2025, 18:57
Bloqer Şçepixin Moskvada nifrət saldığına görə mühakimə olunacaq
19-07-2025, 22:19
Müğənni Klava Koka "İntervision" musiqi yarışmasının ikinci səfiri oldu
19-07-2025, 22:01
Reper Ptaxa Mariya Zaxarova ilə trek yazıb
17-07-2025, 23:08
Mədəni İrs Beynəlxalq Ustad Məktəbinin təlim kurslarına start verilib
16-07-2025, 22:32
"Tomorrowland" festivalında səhnə yanıb