23:08 / 21-04-2025
Putin: "Ukrayna Silahlı Qüvvələri Odessa yaxınlığında yeni raket sistemini sınaqdan keçirməyə cəhd edib"
23:03 / 21-04-2025
Çayda suyun səviyyəsinin qalxması səbəbindən 110-dan çox evi su basıb
23:00 / 21-04-2025
Kanoe üzrə Olimpiya çempionu Mariya Şubina vəfat edib
22:58 / 21-04-2025
Vatikan: Papa ürək tutmasına səbəb olan insultdan öldü
22:37 / 21-04-2025
Udaltsov arvadından boşanıb
22:30 / 21-04-2025
RİA Novosti: Çin ABŞ-dan avtomobil idxalını 10 illik minimuma endirib
22:26 / 21-04-2025
Jirinovskinin pasportu Sankt-Peterburqda hərraca çıxarılıb
22:22 / 21-04-2025
Vatikan: Papa Fransisk aprelin 25-dən 27-dək dəfn oluna bilər
22:18 / 21-04-2025
İki qadın əkin sahəsini yandırıb
22:12 / 21-04-2025
Gecə klubunun yaxınlığında atışma baş verib
22:08 / 21-04-2025
Tramp bildirib ki, o, Pentaqon rəhbəri haqqında mətbuatda yayılan xəbərlərə inanmır
21:23 / 21-04-2025
Peskov: "Trampın Moskvaya Qələbə paradına gəlməsi ilə bağlı söhbət yoxdur"
21:18 / 21-04-2025
Zelenskinin ofisi: Kiyev rejimi Krımı Rusiya kimi tanımaqdan imtina edir
21:06 / 21-04-2025
Peskov: "Putin Ukrayna ilə mülki obyektlərlə bağlı danışmağa hazırdır"
20:54 / 21-04-2025
Həkimlər stresdən bir neçə gün yuxuya gedən məktəbli qızı xilas ediblər
20:49 / 21-04-2025
Meşə yanğınının söndürülməsi zamanı iki xilasedici xəsarət alıb
20:40 / 21-04-2025
55 milyon cərimə: Fermer necə ailə qisasının qurbanı oldu
20:33 / 21-04-2025
Putin: "Rusiya qalib gələcək, buna heç kim şübhə etmir"
20:29 / 21-04-2025
Vatikan: Papanın ölüm səbəbi bazar ertəsi axşam məlum olacaq
20:25 / 21-04-2025
TASS: Kino tənqidçisi Yekaterina Barabaş axtarışa verilib
17:54 / 21-04-2025
Vatikan: Papanın ölümündən sonra kardinallar yığıncağı keçiriləcək
17:44 / 21-04-2025
Yeni Papa onlardan biri ola bilər - Fotolar
23:21 / 20-04-2025
Polis əməkdaşlarına qaz çiləyən şəxs güllələnib
23:13 / 20-04-2025
Məşhur jurnalist və yazıçı Arkadi Sosnov Sankt-Peterburqda dünyasını dəyişib
21:47 / 20-04-2025
Polis dağılmış "Priora"da öldürülən 3 nəfərin şəxsiyyətini müəyyən edib
21:43 / 20-04-2025
“Şaşlıqçılar” 3 avtomobili yandırıb, onlardan biri yanıb
19:48 / 20-04-2025
Kelloq: "ABŞ Ukraynada baş verənlərdən bezdi"
19:43 / 20-04-2025
Aktyor Romantsov: "I Aleksandr rolunda onun ziddiyyətli davranışını göstərmək istədim"
19:40 / 20-04-2025
İran-ABŞ nüvə texniki danışıqları aprelin 23-də keçiriləcək
19:36 / 20-04-2025
Hamilə qadın rəqibini vəhşicəsinə döyərək burnunu sındırıb
19:30 / 20-04-2025
Tramp ABŞ-ı əvvəlkindən daha dindar etmək niyyətində olduğunu bildirib
19:23 / 20-04-2025
Patriarx Kirill ümid edir ki, gələcək nəsil keşişlər kosmosa uçacaqlar
19:19 / 20-04-2025
Yanğının sahəsi 5 min kvadratmetr olub, ölən var
19:15 / 20-04-2025
“Utair” təyyarəsi sərnişinin xəstə olması səbəbindən Permdə eniş edib
11:15 / 20-04-2025
Putin Patriarx Kirili Pasxa bayramı münasibətilə təbrik edib
11:12 / 20-04-2025
Cənubi Koreya lideri ABŞ-ın tarifləri ilə mübarizə aparmaqdan imtina edir
10:45 / 20-04-2025
Sərnişini zorlamaqda təqsirləndirilən taksi sürücüsü xəstəxanasında ölüb
10:38 / 20-04-2025
Çin nüvə olmayan “hidrogen bombasını” uğurla sınaqdan keçirib
Səttar Bəhlulzadənin tələbəsi: " Heç bir əsərimi satmamışam,hədiyyə vermişəm"-VİDEO+FOTOLAR
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.
Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 205
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-05-2022 19:34 | Bölmə: Mədəniyyət
Mahirə Muradova sadə, səmimi, vətənpərvər insan və istedadlı rəssamdır. O, Səttar Bəhlulzadə, Eyyb Məmmədov kimi görkəmli rəssamların tələbəsi olub. Bu sənətin sirlərini öyrənib. Çəkdiyi əsərlər, əl işləri ilə tanış olduqdan sonra onun istedadını, peşəkar bir rəssam olduğunu gördüm. Öz doğma yurdunun rəsmlərini, İçəri şəhəri, Qəbələdəki şəlaləni, Göyçayın narlarını, keçmişdəki lampa çıraqlı zəmbillərimizi və s. əsərləri yüksək səviyyədə çəkib. Hörmətli rəssamımızla söhbət edib onun ömür yoluna nəzər saldıq.
-Mahirə xanım, zəhmət olmasa özünüzü təqdim edərdiniz?
-1954-cü ildə anadan olmuşam. Məktəb vaxtı rəsmə çox həvəsim var idi. Bu sənəti çox sevirdim. Birdə həkimliyi.Atam hərbiçi idi. O həm də rəssam idi. Hərbi ali məktəbi, bir də Rəssamlıq Akademiyasını bitirmişdi. Yəqinki ondan keçib mənə bu sənət.Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında 15 il rəssam-dekarator işləmişəm. Sonra filmlər çəkilmədi, işim bağlandı, mən 1990-cı ildə 18 saylı məktəbdə işləməli oldum. 2019-cu ilə qədər orda rəsm müəllimi kimi(1-9-cu siniflər) çalışdım. Orda sərgilərim də olurdu, məktəbdə dekorasiyaları da düzəldirdim.
-Uşaqlarla işləmək çətin deyildi ki, sizin üçün?
-Uşaqlarla işləmək çox maraqlı idi. Mən uşaqlara rənglərlə işləməyi öyrədirdim. Elə uşaqlar var idi ki, işləmək istəmirdilər, rəssamlıqdan çox uzaq idilər. Elə uşaqlar da var idi ki, həvəslə çalışırdılar.
Rənglər özləri bir nağıldı. Rəngləri bir-biri ilə qarışdıranda o qədər rənglər alınır ki. Əsas yeddi rəng var. O yeddi rəngdən yüz rəng almaq olur.
Prezidentimiz Heydər Əliyev bizim məktəbimizə gələndə bir şagirdimiz gəminin formasını düzəltmişdi. Karkaslarla,rənglərlə.Uşaq mənim adımı orda çəkdi, dedi ki, rəsm müəlliməmiz Mahirə müəllimədi. Mən həmin günü iş günüm olmadığı üçün məktəbə gəlməmişdim. Prezidentimiz onlara dedi ki, çox yaxşı olardı ki, müəllimənin özün də görərdik.
-Necə oldu ki, siz bu sənətə gəldiniz?
-Mən məktəbdə oxuya-oxuya uşaqların karikaturalarını, dərsə gecikən uşaqların rəsmlərini, iki alan uşaqların qulaqlarından asılmış iki rəqəmini,eləcə də başqa şəkillər çəkirdim. Bütün məktəb də deyirdi ki, sən deyəsən rəssam olacaqsan. Mən riyaziyyat fənnini sevmirdim. Biologiya, kimyanı yaxşı, fizikanı 3-4-ə oxuyurdum. Mənə o qədər rəssam dedilər ki, axırı gedib Əzim Əzimzadə adına rəssamlıq Texnikumuna girdim. İmtahan verəndə natirmort çəkdim. Dolça, alma, yanında da göy-göyərti qoymuşdular. Biz ona baxa-baxa naturadan çəkdik. İkinci mərhələ insanların portretləri, birdə nağıllar aləmindən idi. Mən Göyçək Fatmanı çəkdim. Rəsmim xoşlarına gəldi.
-Texnikumda müəllimləriniz kim oldu?
-Mənim orda müəllimlərim Səttat Bəhlulzadə, direktorumuz Eyyub Məmmədov,Yaqub Kərimov idi.
Səttar Bəhlulzadə gəlib bizə dərs deyirdi. Biz ancaq onun xarakterini öyrənmək istəyirdik. Uzunsov sifəti, yekə dodaqları, uzun barmaqları,saçlarıvar idi. Yaşı 60 olardı.Dişləri tökülmüşdü.. Çox sadə ,saf və təmiz insan idi. Səttar müəllim o biri rəssamlardan çox seçilirdi.
Oqədər maraqlı insan idi o. O bizə öz həyatını danışırdı. Necə çətinliklə bu sənətə gəlib. Kasıb olub. Bizi İçəri şəhərə öz evinə apardı, tanış elədi. Balaca bir otağı, balca bir qabı var idi. Orda xörəyini bişirirdi. Çayını qoyurdu. Çox yeməklə arası yox idi. Amma biz çalışırdıq tələbə vaxtı onun evinə gedək. Və ona yemək aparırdıq. Evdə gəlib deyirdik ki, müəllim yemək bişirə bilmir, tək qalır.
Bütün günü o öz üzərində işləyirdi. Birdə o altı-bazar piyada gəzməyi xoşlayırdı.Deyiridi ki, bütün Azərbaycanı gəzmişəm. Elə bir insan tapılsa bütün Azərbaycanı gəzsin, xaricə getmək lazım deyil. Elə bilin ki, bütün dünyanı gəzmisiniz. O küçədən daşları, qənbərıəri yığırdı, onlar haqqında bizə məlumat verirdi.
Mən saatlarla onu dinləməyə hazır idim. O öləndə çox pis olmuşdum.Stress içindəydim.
-Sizin diplom işiniz hansı rəsm əsəri oldu?
-Diplom işim təbiət qoynunda qoca çoban qoyunlarını otarırdı, balaca uşaq ağac dibində qamışdan tütək yonurdu.Beş aldım.
-Bəs qeyri-ixtisas fənnindən necə imtahan verməyinizi xatırlayırsınızmı?
-Fizika müəllimimiz var idi.Hər bir şeyə görə üstümüzə qışqırırdı. Diplom almaq ərəfəsində, dedi ki, hamınıza iki yazacam. Heç biriniz mənim dərsimi oxumursunuz.
Bizim qurupda hamısı oğlan idi. Bir qız mən idim. Mənə uşaqlar rayondan ilan gətirmişdilər. O ilanı mən bir il saxladım. Sancan ilan deyildi. Çox gözəl rəngləri var idi. Onu özümlə gəzdirirdim. İmtahan vaxtı gəlib sinifə girdim. Dedim ki, Kərim müəllim mənə qiymət yazacaqsınız? Dedi ki, heç nə bilmirsən, çıx get, səni dindirmək istəmirəm. Dedim mən bir qızam, qiymət yazırsınız, yazın, yazmırsınız işimi bilim? Dedi ki, işini bilib nə edəcəksən?İlanı çıxarıb stolun üstünə atdım. Dedi götür burdan, dedim qoy sizi sancsın. Bu kişi doğrudan da qorxdu. Dedi ver bura kitabçanı, sən çox pis qızsan. Üç yazdı. Çıxıb bayra ilanı ötürdüm oğlanlara, dedim bunu göstərsəniz, qiyməyt verəcək. Beş-altısı elə qiymət aldı. Sonra çıxıb bayra şikayət elədi məndən.
Evdə məni danladılar ki, birdən bu kişi sarılıq xəstəliyinə tutulardı, onda nə olardı? Utanmırsan, ayıb deyil sənə.
-İncəsənət Universitetini necə oldu ki, yarımçıq qoydunuz?
-Mən üçüncü kursdan nişanlandım. İnstitutda artıq biz natürmort işləmirdik. Çılpaq naturalar işləyirdik. İstər qadın, istər kişi.Nişanlım da bilmirdi. Bir gün gəldi,axtarıb bizim sinif otağını tapdı, qapını açdı. Gördü hamısı oğlanlardı, çılpaq natura işləyirik. Mən ona dedim ki, səni bura necə buraxıblar, sənin burda nə işin var? Dedi ki, sən çılpaq kişiləri çəkirsən? Şələ-şüləni götür, gedirik. Gedirəm sənin rəsm məsələni qaldıram.Ya mən, yada sənin rəsm məsələn.
İncəsənət Universiteti yarımçıq qaldı, nişanlım dedi icazə vermirəm.
İndiyəcən də mənim nə çəkdiyim, nə də işlədiyim yoldaşımın xoşuna gəlmir...
-Rəssamlıqla bağlı xaricə də getdiniz?
- Qonşumuzun qızı ilə əlaqə saxlayırdım. Amerikada yaşayırdı. Mən məktəbdə işləyə-işləyə öz videomu onlara göndərdim. Videoda əl işlərim var idi.O da orda deyir ki, belə bir rəssam var. Keramika qablar üzərində şəkillər çəkir, naxışlar işləyir.
Zəng edib dedilər ki, gəlin, maaşınız 1000 dollara yaxın olacaq. Yoldaşıma dedim gedim işləyim, ailəyə dayaq olaram. Yoldaşım da təqaüddə idi. Razılaşdıq. Bilirdilər ki, hansı ailədə qalacam. 2019-cu ildə getdim ora. Həmin gün yaxşı yadımdadır. Amerikanın "pasolu" məni çağıdı.Dedi ki, yol gəlmisən, 2-3 gün istirahət elə. Otağı göstərək, bir də nə iş görəcəksən onu.
Otağı, kraskaları göstərdilər mənə.Üçkünc, nazik farfor çaşkalar gətirdilər. Dedilər sındırsan, xarab olsa bir çaşka 300-400 dollardı. Çox bahalı materiallardan düzəldilib. Amma sınan çaşka deyildi.
Oranın rəssamları bu işə görə 3000-5000 dollar alırdılar.Saat 9-dan 6-ya kimi işləyirsən,işdə bir az çox qaldın əlavə maaş alırsan.
Aparatlar var idi. Çaşkalar üçün ayrıca qablar. "Knopkanı" basırdım,kisti tuturdum asta-asta işləyirdi. Amma bilməliydin hansı rəngi hara vurmaq lazımdır. Fikirləşidrim o rənglərdən bir az gətirim, bizdə farfor qablarla rəssamlar işləyir, onlarla danışaq.Amerikadan rəngləri gətirək, bizimkilər istifadə etsinlər. Həmdə bizneslə məşğul olum.
Nəlbəkiləri, çaşkaları düzəltdim, çox bəyəndilər.
Mən farforların texnolagiyasını öyrəndim, başladım balaca uşaqlara öyrətməyə.Qoymurdular ki, telefonla nəyisə çəkim göndərim. İçəri girən kimi hamının telefonları alınırdı. Heç kimlə danışmaq olmazdı. Heç kim, heç kimin otağına girə bilməzdi.
Mən qaldığım ailədə ər-arvad diplomat idi.Tək qala bilməzdim. heç kimi tanımırdım.
Orda beş ay qaldım. Maaşım az idi. Deyilən məbləği vermədilər. Bu yandan da bizim azərbaycanlılar ordan çıxdı. Onların uşaqlarına rəsm dərsi də öyrədirdim.
Qonşumuzun qızının qardaşıgilə də gedirdim. Onun qardaşıın oğlu 7-ci sinifdə oxuyurdu. Biraz bu uşaqda psixoloji problem var idi. Bu rəsm ona çox yaxşı təsir edirdi. Biz bu uşaqla akvarellə, plastilinlə işləyirdik.
Hazırda mənimlə oxuyan uşaqların yarısı xaricdə çalışırlar.
-Son vaxtlar hansı mövzuda əsərlər çəkmisiniz?
-Son vaxtlar 20-30 əsər çəkdim, müxtəlif mövzularda. Natürmort, müharibə, mənzərə. Mən dənizi həddən artıq çox sevirəm.Mənzərələrim də çaydan, dənizdən ibarətdir. Portretdən janrından çox az istifadə edirəm. Heyvanlarıçəkirəm. Balıqqulağı ilə işləyirəm.
-Sata bildinizmi əsərlərinizi?
-Heç bir əsərimi satmamışam. Müəllim yoldaşlarıma, direktorumuza, uşaqlarıma, qohum-əqrabaya hədiyyə vermişəm. Hası əsərimi xoşlayıblar, demişəm götürün, aparın. İstəyirəm məndən yadigar qalsın.
Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. 20 Yanvarı mən uşaqlara da çəkdirmişəm. Necə ki, insanların yerdə qanları, ölümləri.
-Bu arada müharibə mövzusunda şəkil çəkə bildinizmi?
-20 Yanvarı,Xocalı faciəsini, qərənfilləri ağlayan zaman, ölənləri yerdə olan zaman o vaxt uşaqlarla birlikdə çəkirdik.Müharibə mənə çox pis təsir elədi, özümə qapandım. Qırmızı rəng görəndə halım dəyişirdi. Mən rənglərə baxa bilmirdim.Bir karandaş da əlimə almadım. Artıq şəhid şəkli çəkə bilmirdim.
-Bu gün uşaqlarla işləmək istərdinizmi?
-Yenə də uşaqlara dərs demək istərdim. Çünki müəllimlər özləri lazımı səviyyədə bizim uşaqlarımıza rəsm dərsi keçmir. Szi görəydiniz bu balaca uşaqlar mən sinifə girəndə necə sevinir, əl çalır. Mən o günlərim üçüm darıxıram.İçri girəndə uşaqlar elə bil ki, ən yaxın adamını görürdülər. Hər uşağın nazı ilə oynamaq,hər uşağa düzgün başa salmaq asan iş deyil. Elə uşaq var ki, almanı qoyursan, götürür qara rənglə işləyir. Mən onun albomuna balaca almanı çəkirəm deyir "kak krasiva".Deyirəm "risuy vot tak". Onu heç bir müəllim eləmir.
-Bir vətənpərvər insan, rəssam kimi Şuşaya getmək istərdinizmi?
-Sizə bir sirr açım. Mənim atamKəlbəcərdə "vaenkom" idi. Atam ev almışdı. Orda yaşayırdıq. Onda anam hamilə idi. Mən Kəlbəcərdə anadan oldum. Pasportumda elə yazılıb. Mən çox fəxr eləyirəm Kəlbəcərliyəm. Mən orda 40 gün qaldım. Ora dağlıq yer idi. Şərait çox pis idi. Çimməyə yer yox idi.
Çox çalışıram orda torpaq götürüm özümə. Axı bizim evimiz də olub orda. Atam Bakıya gələndən sonra evi vermişdilər kimsə baxırdı.Atamla anam vaxt tapanda gedirdlər ora. Biz məktəbdə oxuyurduq deyə bizi aparmırdılar.
-Kəlbəcərdə olsanız nə edərdiniz?
-Kəlbəcərin hər bir daşına, torpağıan baxardım .Dağları, əsl torpağın rəngini,gözəl bir mənzərə çəkərdim naturadan.Məscidi çəkərdim. Çox xırdalıqlar var. Məscidin üzərində ərəb dilində yazılar yazılıb.Ordakı o yazıları, rəngləri dəqiqliklə işləyərdim.
-Rəsm çəkməyi dayandırsanız, çətin olmaz ki, sizin üçün?
-Tamam çəkməmək mənim üçün dəhşət olar. Deməli, kor olursan da.
Mənim balaca itim var, qapının ağzında saxlayırıq. İki-üç gün bundan qabaq dəniz qırağına gəldim itlə. Heç kim də yox idi. Dedim ki, gərək karandaşımı, blaknotumu götürəydim, heç olmasa çəkəcəyim şəkilin "nabruska"larını, cizgisini edərdim. Nəsə eləməliyəm, nəsə düzəltməliyəm. Parçalardan kuklalar eləyirəm. Nə qədər kuklalar bağışlamışam qaçqınların uşaqlarına. Sapları "matok" eləyirəm. Sonra onları açanda burma-burma olur. Buruq-buruq olan sapları kukulalar üçün saç eləyirəm.
-Səhv etmirəmsə, əvvəllər sifariş əsasında kuklalar düzəltmisiniz?
-Gedib bərbərxanadan saç, milli paltarlar alırdıq. Hər bölgənin kuklasının paltarı ayrı idi. Onları xaricə göndərirdik.Polad Bülbüloğlu bizim xeyli əl işlərimizi alıb. Almanlar, amerikalılar, kitaylar üçün tikirdik.Sexdə işləyirdim, baş, əl, ayaqlar, karkaslar sifariş verirdik. İçini pambıla doldururduq. Yubka, paltar tikmək üçün dərzimiz var idi. Zərli saplar alırdıq paltarların qıraqlarına naxışlar vurmağa. Mən isə onların sifətlərini düzəldirdim, saçlarını yapışdırırdım. Başına papaq,çalma qoyurdum.
-Hansı arzularla yaşayırsınız?
-Böyük arzularım yoxdur. Hamını xoşbəxyt görmək istəyirəm. İstəyirəm müharibə olmasın .Əmin-amanlıq olsun.
Qələbə xəbərini eşidən
də qızım, uşaqları, mən, üç gün küçələrdə idik. Küçədə oynayırdıq. Millətin necə qışqırmağı, sevinc içində olmağı bir xoşbəxtlik idi. 30 il az vaxt deyil. Bu günləri necə gözləyirdik. Prezidentimizlə fəxr elədik, o hər dəfə televizorda danışanda.Kaş uşaqlarımız rəhmətə getməyəydi. Qəbirstanlığa girirəm ürəyim partlayır. Cavan-cavan, gözəl-gözəl uşaqlar getdilər. Adamın bağrı çatlayır.
Namiq (MƏMMƏDLİ)MƏMMƏDOV
Sabaha-inamla.az
Baxış sayı: 1 205
Bölməyə aid digər xəbərlər
20-04-2025, 19:43
Aktyor Romantsov: "I Aleksandr rolunda onun ziddiyyətli davranışını göstərmək istədim"
20-04-2025, 10:27
Həkimlər Mixail Boyarskiyə bir ay səhnəyə çıxmamağı tövsiyə ediblər
20-04-2025, 09:38
Bondarçukun keçmiş həyat yoldaşı, aktrisa Paulina Andreevanı ikiqat cərimə gözləyir
16-04-2025, 14:37
"Mash": Müğənni Ani Lorak Ukrayna pasportunu gizlicə yeniləyib
15-04-2025, 13:47
Nijni Novqorod məhkəməsi müğənni Şarlottaya qarşı hökmü qüvvədə saxlayıb
11-04-2025, 11:00
Milli Məclisin deputatı: "Azərbaycanda kitabların təbliği və yayılması mühüm amilə çevrilir"
9-04-2025, 10:18
Mixail Efremov koloniyanı tərk edərək Moskvaya getdi
7-04-2025, 21:53
"Viy" rejissoru rüşvətxorluğa görə 4 il sərt rejim alıb
7-04-2025, 15:17
Yeni rəis o oldu - Foto
6-04-2025, 15:27
Malı Teatrının aktrisası Moskvanın mərkəzindəki yanğında ölüb
5-04-2025, 21:23
Semyon Losev 79 yaşında dünyasını dəyişib
5-04-2025, 20:51
Rusiyanın əməkdar artisti Liliya Bokareva 99 yaşında vəfat edib
5-04-2025, 19:44
Naibə Allahverdiyevaya ağır itki
4-04-2025, 23:11
Bu teatrlarda yeni təyinatlar - Foto
4-04-2025, 10:30
İsveçrəli rejissor Jan-Lui Porşe ad günündən sonra intihar edib
4-04-2025, 09:02
Məşhur bas gitara ifaçısı vəfat edib
3-04-2025, 11:35
Banqkok Kral Simfonik Orkestri Moskvada çıxış edəcək
31-03-2025, 15:19
Boyarski "Zenit"in Rusiya futbol çempionu olacağı təqdirdə şlyapasını yeməyə söz verdi
29-03-2025, 23:23
İlham Əliyev Şəfiqə Məmmədovaya “İstiqlal” ordenini təqdim edib
29-03-2025, 10:38
"Mirotvorets" məlumat bazasına daxil olan 14 yaşlı aktrisa Yekaterina Temnovanı "Artek"də gözləyirlər
27-03-2025, 12:46
Moskva məhkəməsi serb musiqiçi Martiçin Rusiyadan deportasiyası haqqında qərarı ləğv etdi
26-03-2025, 09:56
Yakut müğənnisi "Kit Jah" parti zamanı bıçaqlanıb
25-03-2025, 14:39
Aktyor həbsxanada təxminən 235 min rubl qazanıb
22-03-2025, 19:47
Valentin Samarin 97 yaşında vəfat edib
22-03-2025, 10:44
Depardye rüsumları ödəmədiyi üçün Rusiya Federasiyası Kinematoqrafçılar İttifaqından xaric edilə bilər
17-03-2025, 23:41
Hakimiyyət şikayətlərdən Sonra Diana Arbeninanın Orenburqdakı konsertini ləğv etdi
12-03-2025, 10:51
SHOT : Aktrisa Valentina Talızina xərçəng xəstəliyinə tutulub
10-03-2025, 12:38
SHOT: Larisa Dolina çiynindən ciddi zədə aldı
9-03-2025, 17:46
Leyla və Arzu Əliyevalar sərgidə - Fotolar
8-03-2025, 23:57
Avstriyanın "Tərəvəz orkestri" 344 konsertdən sonra Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb
8-03-2025, 08:43
Verilişinə köhnə sevgilisini çağırdı - Gündəm oldu
4-03-2025, 14:06
Moskvada Heydər Əliyevin abidəsi qoyulub
27-02-2025, 22:23
Amerikalı müğənni Keti Perri Bezosun kosmik gəmisi ilə kosmosa uçacaq
25-02-2025, 19:36
Xalq artisti vəfat edib
25-02-2025, 16:10
Krımlı Yuliya Pavlikova "Miss Europe 2025"in qalibi olub
22-02-2025, 10:36
Şvıdkoy: "Gedən sənətçilər qayıtdıqdan sonra kollektiv amnistiya gözləməməlidirlər"
22-02-2025, 09:40
Komediya aktyoru xarici agent statusunu ləğv etdirmək istəyir
20-02-2025, 15:22
“Leyla”nı gizli çəkib, anasını da hədələdilər
16-02-2025, 23:08
Yura Borisov BAFTA mükafatını almadı
10-02-2025, 12:32
“İbrahim Nisəyə deyib ki, gəl evlənək, Türkiyədə qal…” - Video
9-02-2025, 16:56
"Mash": "Boombox" qrupunun rus dilində oxuması qadağan edilib