21:56 / 26-07-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
21:51 / 26-07-2025
Krım klubu Verka Serduçkanın mahnısına görə DJ-i işdən çıxarıb
21:49 / 26-07-2025
Tramp: "Tailand və Kamboca danışıqlardan sonra atəşi dayandırmaq istəyini ifadə ediblər"
21:44 / 26-07-2025
Müsəlmanları təhqir edərək, onlara şüşə atıb
21:35 / 26-07-2025
Orban fon der Leyeni Avropa Komissiyasından istefa verməyə çağırıb
18:18 / 26-07-2025
"Orban": Aİ-yə Ukrayna Avropa ilə Rusiya arasında bufer zona kimi lazımdır
18:15 / 26-07-2025
86,5 min istehlakçı işıqsız qalıb
18:10 / 26-07-2025
STV: Şotlandiyada Trampın səfərinə etirazlar başlayıb
15:54 / 26-07-2025
Velikaya qılıncoynatma üzrə dünya çempionatının ikinci turunda məğlub olub
15:50 / 26-07-2025
Litva Ukraynaya "Patriot" hava hücumundan müdafiə sistemlərinin alınması üçün 30 milyon avroya qədər vəsait ayıracaq
12:45 / 26-07-2025
MAK: "An-24" sistemləri yerə zərbə endirənə qədər nasazlıq olmadan işləyirdi
12:42 / 26-07-2025
"Spartak"ın keçmiş futbolçusu Muxamadiev bir sıra insultlardan sonra huşunu itirib
12:39 / 26-07-2025
Rusiya hərbçiləri yaralı ukraynalı zabiti 8 km uzaqlığa aparıblar
12:36 / 26-07-2025
Növbəti zəlzələ
12:34 / 26-07-2025
Ən yeni hərbi zirehli texnikalar sınaqdan keçirilib
12:31 / 26-07-2025
4 nəfərin yanğında öldüyü daça bir həftə əvvəl alınıb
12:27 / 26-07-2025
Uşaqları soyan əcnəbi saxlanılıb
12:24 / 26-07-2025
Alaudinov çeçen Bersaevin dindirilməsinin görüntülərini nümayiş etdirdi
12:21 / 26-07-2025
Pişik yük konteynerində üzərək gedib
12:16 / 26-07-2025
"Mirror": ABŞ-da məktəbli göldə çimdikdən sonra beyin yeyən amöbdən ölüb
22:50 / 25-07-2025
Məhkəmə ömürlük həbs cəzası elan edib
22:42 / 25-07-2025
Qaz partlayışı qurbanlarının xatirəsinə matəm günü elan edilib
22:39 / 25-07-2025
BMT: 131 000-dən çox insan Taylandı, 4 000-dən çox insan Kambocanı tərk edib
22:35 / 25-07-2025
İş adamı FBK-nı maliyyələşdirdiyinə görə həbs edilib
22:32 / 25-07-2025
Çay axını ilə aparılmış iki turistin cəsədi tapılıb
17:49 / 25-07-2025
Sumqayıt şəhərində Saleh Nuriyevin mövludundan-VİDEO+FOTOLAR
17:20 / 25-07-2025
Yaşayış binasında baş verən qaz partlayışından sonra fövqəladə vəziyyət elan edilib
17:18 / 25-07-2025
Ərdoğan Putin və Trampla onların İstanbulda görüşünün mümkünlüyünü müzakirə etməyi planlaşdırır
17:15 / 25-07-2025
Məmmədov folqaçıların dünya çempionatının 1/16 finalında mübarizəni fəlakət adlandırıb
17:11 / 25-07-2025
Litva sakinləri rus dilində sərbəst ünsiyyət hüququnu xatırladıblar
17:02 / 25-07-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
12:28 / 25-07-2025
Rusları öldürməyə çağıran Krım sakini beynəlxalq axtarışa verilib
12:25 / 25-07-2025
"Ekspress": Tramp Ukraynaya qarşı ultimatum olsa da, Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyəcək
12:22 / 25-07-2025
İstehkam saxtakarlığına görə həbs edilib
10:46 / 25-07-2025
Qaqarin abidəsi Mədəni İrs Saytlarının Reyestrinə daxil edilib
ƏLİ RZAZADƏ: “Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır..”
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır.
Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 501
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır. Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 501
Bölməyə aid digər xəbərlər
22-07-2025, 11:39
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan mediası qlobal informasiya şəbəkəsinin bir hissəsinə çevrilib"
22-05-2025, 20:36
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Qazılar Şurasının iclası keçirilib
16-05-2025, 19:40
"Arzu" mərasim evi-VİDEO+FOTOLAR
15-05-2025, 09:35
Baş prokuror Kamran Əliyev Bəhruz Əhmədovu Hərbi Prokurorluğun kollektivinə təqdim edib
11-05-2025, 13:49
İlham Əliyev Ağdamın Kəngərli kəndinə köçən sakinlərlə görüşüb, onlara evlərin açarlarını təqdim edib
11-05-2025, 12:15
Prokurorluq əməkdaşları Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
9-05-2025, 10:42
Misirdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş tədbir keçirilib
9-05-2025, 10:35
Professor: "Ulu Öndər Azərbaycan milli mətbuatını həmişə diqqət mərkəzində saxlayırdı"
9-05-2025, 10:29
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi və konstitusiya quruculuğunun banisi kimi rolu əvəzsizdir
8-05-2025, 19:28
Mirzə Ələkbər Sabir Fondu media və reklamlarda dili pozuntularını monitorinq edəcək
4-05-2025, 21:40
Prokurorluq əməkdaşları "Bakı Marafonu 2025"də iştirak edib
4-05-2025, 15:16
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyevanın Naxçıvan səfəri Ordubad rayonunda davam edib - FOTOLENT
1-05-2025, 21:21
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin olundu
30-04-2025, 15:33
İlham Əliyev Qusar rayonunda bağçılıq və soyuducu anbar kompleksinin fəaliyyəti ilə tanış olub
29-04-2025, 17:19
Prezidentdən Naxçıvanla bağlı - Sərəncam
29-04-2025, 17:14
Pezeşkianın qızı da Bakıya gəlibmiş - Foto
26-04-2025, 11:26
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
26-04-2025, 08:00
Azərbaycan milli mətbuatının 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
19-04-2025, 23:44
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
14-04-2025, 22:00
Vüqar Rəhimzadə: "Zərifə xanım Əliyeva adını tarixdə əbədiləşdirən unudulmaz şəxsiyyətdir"
13-04-2025, 22:00
Leyla Əliyeva Bakıdakı yaşıllıqlarla bağlı layihənin növbəti mərhələsini başlatdı - Fotolar
12-04-2025, 10:15
Prezidentin nəvələri Ərdoğanla - Foto
11-04-2025, 23:03
Prezident ailə üzvləri ilə Antalyada - Fotolar
10-04-2025, 10:45
“Biz bu məhkəmənin qərarlarını tanımırıq” - Prezident
4-04-2025, 22:56
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib
3-04-2025, 23:43
Hikmət Hacıyevə ağır itki üz verdi
1-04-2025, 18:55
Əziz insan, doğum günün mübarək!
1-04-2025, 18:32
Baş prokuror Kamran Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Vyetnama səfər edib-VİDEO
27-03-2025, 16:36
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada bir sıra açılışlarda iştirak edib və aparılan tikinti işləri ilə tanış olublar
27-03-2025, 16:30
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdamın Sarıcalı kəndinin birinci mərhələsinin açılışında iştirak ediblər
20-03-2025, 17:36
Sumqayıt Şəhəri üzrə Maliyyə İdarəsinin kollektivi şəhid və qazi ailəsini ziyarət ediblər
18-03-2025, 20:21
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdərənin Həsənriz kəndində sakinlərlə birlikdə Novruz tonqalını alovlandırıblar
18-03-2025, 15:09
Mehriban Əliyeva Ağdərədən paylaşım etdi - Video
10-03-2025, 21:58
Azərbaycana rəsmi səfərə gəldi - Foto
7-03-2025, 17:10
Vüqar Rəhimzadə: "Qadınlarımız ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında böyük nüfuza malikdirlər"
6-03-2025, 22:58
Millət vəkili Elnarə Akimova növbəti dəfə vətəndşları qəbul edib
5-03-2025, 14:34
İlham Əliyev Türkiyəyə işgüzar səfərə gəlib
1-03-2025, 00:18
Faiq Qəniyev: "Azərbaycanda cəza siyasətinin humanistləşdirilməsi diqqət mərkəzindədir" - VİDEO
26-02-2025, 15:25
Rəsmilər “Ana harayı”nı ziyarət etdi - Fotolar
26-02-2025, 15:12
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı abidəsini ziyarət ediblər
26-02-2025, 08:55
Prezident Xocalı soyqırımı ilə bağlı paylaşım etdi