13:36 / 14-12-2025
İki kişi atəş açaraq 10 nəfəri öldürüb
13:30 / 14-12-2025
Uşakov: "ABŞ Rusiyanın ərazi məsələləri ilə bağlı mövqeyini nəinki bilir, həm də başa düşür"
13:28 / 14-12-2025
İki nəfərin olduğu avtomobil çaya düşüb
13:22 / 14-12-2025
Ali Radanın deputatı işdən çıxarılan Yermakın yenidən Zelenski ilə əlaqə saxladığını bildirib
13:16 / 14-12-2025
Uşakov: "Ukrayna və Avropanın sülh planına verdiyi töhfənin konstruktiv olma ehtimalı azdır"
13:12 / 14-12-2025
Yüngül təyyarənin qəzaya uğradığı yerdən görüntülər yayılıb
13:02 / 14-12-2025
Lavrov: "Qərb Bosniya və Herseqovinadakı yaşayış məntəqəsini "özəlləşdirməyə" çalışır"
12:59 / 14-12-2025
Peskov: "Putin maşın sürür və bundan həzz alır"
12:52 / 14-12-2025
Norveç bələdiyyələri hərbi ailələri dəstəkləmək üçün vəsait çatışmazlığından şikayətlənir
20:16 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kolun həyat yoldaşına müsahibə verdi
19:51 / 13-12-2025
"L'AntiDiplomatico": Zelenski ərazi referendumundan danışaraq dialoqu pozur
19:46 / 13-12-2025
Ruslar Darya Nepryaeva və Saveliy Korostelev 2026-cı il Olimpiadasına vəsiqə qazanıblar
19:43 / 13-12-2025
Yük qatarının relsdən çıxması nəticəsində yaranan yanacaq mazutunun dağılması 750 kvadrat metr sahəni əhatə edir
19:27 / 13-12-2025
Sübhan erməni əsilli rəqibinə qalib gəlib dünya çempionu oldu
19:20 / 13-12-2025
General Müdafiə Nazirliyində yüksək vəzifəyə - Təyin olundu
19:15 / 13-12-2025
Leyla Əliyeva Lənkərandan paylaşım etdi - Video
14:57 / 13-12-2025
Lukaşenko ABŞ-ın xüsusi elçisi Kol ilə yenidən görüşüb
14:55 / 13-12-2025
Messinin qısa müddətli çıxışından sonra azarkeşlər Kolkata stadionunda xaos yaratdılar
14:47 / 13-12-2025
Ukrayna naziri Klimenko: "Bir milyondan çox ukraynalı elektriksiz qalıb"
14:45 / 13-12-2025
Uşaq İncəsənət Məktəbi müəllimləri güzəştli pensiyalarla bağlı Putinin Birbaşa Xəttinə müraciət edib
14:41 / 13-12-2025
Potok əməliyyatında iştirak edən Ulan-Ude paraşütçüləri dövlət mükafatlarına layiq görülüblər
14:39 / 13-12-2025
Tramp Latın Amerikasındakı hədəflərə qurudan zərbələr endirəcəyini açıqladı
14:34 / 13-12-2025
Zoopark-Botanika Bağında qarlı sürüşkəndən sürüşən fili Filimon göstərdi
14:30 / 13-12-2025
Qrossi: "Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası münaqişə zamanı 12-ci dəfə bütün xarici enerji təchizatını müvəqqəti olaraq gecə ərzində kəsib"
14:26 / 13-12-2025
AB təlimatlarını şərh edən Zaxarova Brüssel üçün yeni bir şüar təklif etdi
14:19 / 13-12-2025
Moskva Zooparkı panda Katyuşanın qardan həzz aldığını göstərdi
14:16 / 13-12-2025
Yerli reperlərin iştirakı ilə yeniyetmələr üçün əyləncə məclislərinin təşkilatçıları araşdırılacaq
14:13 / 13-12-2025
Qar yağışı zamanı magistral yolda ən azı on avtomobil toqquşub
14:11 / 13-12-2025
Putin Mixaylovski Sarayını Sankt-Peterburqun memarlıq incisi adlandırdı
14:08 / 13-12-2025
Millət vəkili Qonçarenko: "Zelenskinin ofis rəhbərinin müavini Oleq Tatarov işdən çıxarılır"
14:05 / 13-12-2025
MAQATE Rusiyanın Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasına gedən mütəxəssislərinin təhlükəsizliyini təmin etmək səylərini yüksək qiymətləndirir
23:31 / 12-12-2025
Adam oğurluğu ilə bağlı istintaq başa çatıb
21:55 / 12-12-2025
Prokurorluq əməkdaşları anım günü ilə bağlı Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
19:25 / 12-12-2025
İki vəhşi qətlə görə ömürlük həbs cəzası alıb
19:21 / 12-12-2025
Vladimir Putin Aşqabadda İraq Prezidenti ilə görüşüb
19:19 / 12-12-2025
Keçmiş məhkəmə icraçısına qarşı ofisində baş verən atışma ilə bağlı cinayət işi açılıb
ƏLİ RZAZADƏ: “Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır..”
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır.
Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 576
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır. Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 576
Bölməyə aid digər xəbərlər
12-12-2025, 21:55
Prokurorluq əməkdaşları anım günü ilə bağlı Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
12-12-2025, 17:38
Rəsmilər Fəxri xiyabanda - Fotolar
12-12-2025, 17:07
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
5-12-2025, 22:57
Baş prokuror Sumqayıt şəhərində vətəndaşları qəbul edib
4-12-2025, 20:54
Almaniya Kansleri İlham Əliyevə zəng etdi
27-11-2025, 17:09
İlham Əliyev “AZWOOL” mineral daş yunu zavodunun açılışında iştirak edib
25-11-2025, 23:08
Baş prokuror Rumıniyada işgüzar səfərdədir
25-11-2025, 19:16
Prezident Fərman imzaladı
24-11-2025, 20:38
Leyla Əliyeva Qaradağda yeni parkın açılışında - Fotolar
21-11-2025, 20:23
“Dialoqun, əməkdaşlığın və regional həmrəyliyin təşviq edilməsi” mövzusunda D-8 Media Forumunun iştirakçılarına
20-11-2025, 12:28
Hərbi Prokurorluq Daxili Qoşunlarda dəyirmi masa keçirdi - Fotolar
18-11-2025, 23:16
Zəngəzur dəhlizi üzrə görülən işlərlə tanış oldular - Fotolar
16-11-2025, 10:27
İlham Əliyev Daşkənddəki Konqres Mərkəzinə gəlib
15-11-2025, 21:30
İlham Əliyev Daşkənddə İslam Sivilizasiyası Mərkəzi ilə tanış olub
12-11-2025, 20:01
İlham Əliyev Naxçıvanda Prezidentin yeni səlahiyyətli nümayəndəsini və bir sıra rayonların icra hakimiyyətlərinə təyin olunan başçıları qəbul edib
6-11-2025, 20:57
Ordumuz Zəfər paradına hazırdır - Video - Fotolar
4-11-2025, 17:08
Azərbaycan nümayəndə heyəti Buxarestdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin büstünü ziyarət edib
3-11-2025, 17:07
“Əminəm ki, Azərbaycan alimləri bundan sonra da ölkəmizin uğurlu inkişafına öz töhfələrini verəcəklər”
3-11-2025, 16:56
“Desəm ki, vəziyyət məni tam qane edir, əlbəttə ki, səmimi olmaram”
31-10-2025, 17:34
Hikmət Hacıyev Zəngəzur dəhlizindən son görüntüləri paylaşdı - Video
28-10-2025, 22:53
Prezidentdən Türkiyənin milli bayramı ilə bağlı paylaşım - Foto
20-10-2025, 20:00
İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfərinə gəlib
18-10-2025, 11:06
“Ölkəmizdəki sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!” - Mehriban Əliyeva
17-10-2025, 20:05
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşdü - Fotolar
16-10-2025, 23:10
Mehriban Əliyeva qızları və gəlini ilə Vatikanda açılışda - Fotolar
16-10-2025, 14:43
İlham Əliyev Misirin ölkəmizdə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
12-10-2025, 17:37
İlham Əliyev Misirə işgüzar səfərə gəlib
9-10-2025, 19:50
Düşənbədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə təkbətək görüşü olub
8-10-2025, 11:13
Leyla Əliyeva Londonda yüksəksəviyyəli iqlim dialoqunda - Fotolar
7-10-2025, 19:07
Qəbələdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirilib
7-10-2025, 18:52
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinə zəng edib
6-10-2025, 20:01
İlham Əliyev Qəbələdə Macarıstanın Baş naziri ilə görüşüb
6-10-2025, 19:40
Nazir müavini Qubada təhsil müəssisələrində oldu - Fotolar
5-10-2025, 13:46
Nazir müəllimləri təbrik etdi
27-09-2025, 16:41
Dövlət və hökumət rəsmiləri Bakıda Zəfər parkında olublar VİDEO
27-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Gəncə Memorial Kompleksinin açılışında iştirak edib
27-09-2025, 12:10
İlham Əliyev Anım Günü ilə əlaqədar Vətən müharibəsi şəhidlərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edib
27-09-2025, 10:24
Prezident Zəfər parkına əklil göndərib - Foto
27-09-2025, 10:21
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Video +Foto
24-09-2025, 21:27
Şahin Mustafayev Araz dəhlizində - Foto
24-09-2025, 20:48
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası ilə əlaqədar rəsmi qəbulda iştirak ediblər
22-09-2025, 23:12
İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında iştirak etmək üçün Nyu-Yorka səfərə gəlib
16-09-2025, 14:20
Prezidentlər İlham Əliyevin və Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyanın geniş tərkibdə görüşü olub
16-09-2025, 12:30
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
15-09-2025, 21:23
Sahibə Qafarova Çin Xalq Siyasi Məşvərət Şurasının Ümumçin Komitəsinin sədr müavini ilə görüşüb - Fotolar