22:23 / 19-05-2024
"Axios": Netanyahu kəşfiyyat agentliklərinə Amerika siyasətçiləri ilə əlaqə saxlamağı qadağan etdi
22:16 / 19-05-2024
Xamenei Rəisinin helikopterin sərt enişindən sağ çıxacağına ümid etdiyini bildirib
22:11 / 19-05-2024
Finlandiya qaçqınlarla bağlı qanunun qəbulundan sonra Rusiya Federasiyası ilə sərhədin açılmasına icazə verib
22:06 / 19-05-2024
Lavrov ŞƏT Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında iştirak etmək üçün Astanaya gəlib
22:02 / 19-05-2024
Monastırın ərazisində ciddi yanğın söndürülüb
21:57 / 19-05-2024
Aktyor Oleq Zimin 65 yaşında vəfat edib
21:52 / 19-05-2024
Borrell: "Aİ Malidən hərbi təlim missiyasını geri çəkdi"
21:49 / 19-05-2024
Mayakovski Teatrı Nemolyaevanın səhhətinin pis olması səbəbindən tamaşanı ləğv etdi
21:43 / 19-05-2024
"Spartak"ın kapitanı Djikiya klubdan ayrılmasından danışıb
21:34 / 19-05-2024
Kassierra RPL tarixində bir oyunda beş qol vuran ilk oyunçudur
21:31 / 19-05-2024
“Mançester Siti” ardıcıl dördüncü dəfə İngiltərə çempionu olub
21:09 / 19-05-2024
Alman ekspert Lange: "Rusiya raketlərinin NATO ərazisindən məhv edilməsi qanunidir"
21:04 / 19-05-2024
Əliyev Rəisi helikopteri insidentindən sonra İrana yardım təklif edib
20:59 / 19-05-2024
ABŞ və Aİ İran prezidentinin helikopterinin axtarışını izləyir
20:51 / 19-05-2024
Ermənistan Azərbaycanla sərhədin Kirants kəndi yaxınlığındakı hissəsini mühafizə altına almağa hazırlaşır
20:48 / 19-05-2024
“Rostov” Premyer Liqada “Baltika” ilə görüşdə qalib gəlib
20:39 / 19-05-2024
"Reuters": İran prezidenti Rəisinin həyatı risk altındadır
20:34 / 19-05-2024
Xilasedicilər qrupu Rəisi helikopterinin sərt eniş etdiyi ehtimal edilən yerə çatıb
20:28 / 19-05-2024
Ana uşaqları ilə birlikdə tüstü basmış otaqda onları tapmaq istəyərkən dünyasını dəyişib
16:51 / 19-05-2024
Kolonial sityasətə qarşı etirazlarda Azərbaycanı ittiham etmək riyakarlıqdır-Könül Nurullayeva
11:56 / 19-05-2024
Şəhid Hikmət Əliyev və Məhərrəm Əzizovun dəfnindən-FOTOLAR
00:14 / 19-05-2024
“Zamana sığmayan Lider: Heydər Əliyevin idarəçilik və varislik fəlsəfəsi” adlı monoqrafiya Azərbaycanın müstəqil inkişaf yoluna işıq salır
00:00 / 19-05-2024
Parisdə məşhur zərgərlik mağazası növbəti dəfə qarət edilib
23:54 / 18-05-2024
İlon Mask Rusiyada xarici malların böyük seçimi ilə maraqlanırdı
23:48 / 18-05-2024
Sankt-Peterburqda yanan emalatxananın damı uçub
23:40 / 18-05-2024
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Zəngilan məscidinin açılışında iştirak ediblər
23:08 / 18-05-2024
İsrail ordusu HƏMAS tərəfindən qaçırılan daha bir girovun cəsədini tapıb
23:02 / 18-05-2024
Tbilisidə etirazçılar Rusiya bayrağını yandırıblar
22:57 / 18-05-2024
Peskov: "Putinin Şimali Koreyaya səfərinə hazırlıq yaxşı gedir"
22:50 / 18-05-2024
Qızı boğmağa cəhd edib
21:11 / 18-05-2024
Leninqrad vilayətində mitinq zamanı yarış avtomobili tamaşaçını öldürüb
21:03 / 18-05-2024
Komsomolsk-na-Amurda insanları qorxudan meymun tutulub
20:58 / 18-05-2024
Gürcüstan prezidenti xarici agentlərlə bağlı qanun layihəsinə veto qoyub
20:48 / 18-05-2024
Krasnoyarska uçan təyyarə Bratskda məcburi eniş edib
20:34 / 18-05-2024
SEPAH generalı Putinin qərarının bütün dünyaya təhlükəsizlik gətirəcəyinə ümid edir
20:28 / 18-05-2024
Norilsk sakini qətliam törədib və psixonevroloji klinikaya yerləşdirilib
20:21 / 18-05-2024
Dağıstanda qızını ayaqqabı qaşığı ilə döyən qadına qarşı iş açılıb
20:00 / 18-05-2024
Fransada baget ətirli brend buraxılıb
ƏLİ RZAZADƏ: “Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır..”
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır.
Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 311
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-12-2017 09:58 | Bölmə: Gündəm
Azərbaycada əsasən sovet dövründən qalma coğrafi adların, kənd və qəsəbələrin adının dəyişdirilməsi haqda məsələ artıq bir neçə ildir ki, ortaya çıxıb. Əslən Masallı rayonunun Kalinovka kəndindən olan şərşünas –yazar Əli Rzazadənin bu haqda bildirdiyi fikri oxucular tərəfindən bir mənalı qarşılanmayıb.
“Azərbaycanda olan bəzi kənd adları vaxtilə dəyişdirilərək sovetlər dövrünün vacib şəxslərinin adı ilə adlandırılmışlar. Əlbəttəki, bundan məqsəd həmin şəxsiyyətlərin adlarını əbədləşdirmək olmuşdur. Buna misal olaraq azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərə Sovet qəhrəmanları Xanlar Səfərəliyev, Məşədi Əzizbəyov, Əli Bayramov, Qasım İsmayılovun adlarını göstəmək olar. Bu ərazilərin tarixi adını geri qaytarmaq düzgün atılan addımdır. Lakin bu prosesi bütün əraizlərə tətbiq etmək yanlışdır. Bəzi coğrafi adlar toxunulmadan saxlanılmalıdır. Məlumdur ki, Azərbaycanda uzun illər malokanların köçürüldüyü ərazilər olmuş, onlar boş ərazilərdə özlərinə yaşayış massivi, kəndlər qurub yaratmışlar. Bu kəndlərə isə elə ilk gündən öz mədəniyyətlərinə uyğun yer adları təyin etmişlər. Biz istəsək də istəməsək də bu bir tarixi hadisədir. Malokanlar və digər azsaylı xalqların
Azərbaycanda məskunlaşması bir növ xalqımızın qonqpərvərliyindən, digər dini və etnik konfessiyalara tolerant münasibətindən xəbər verən tutarlı tarixi faktdır və bu danılmazdır. Bu isti münasibətin bariz nümunələrindən biri də həmin ərazilərin öz adlarında saxlanılmasıdır. Əli Rzazadə qeyd edib ki, bu gün Azərbaycanda olan rusların kompakt yaşadıqları kəndlər, o kəndlərdə onların mədəniyyətini əks etdirən tarixi abidələr gələcəkdə bu ərazilərə turist axınını cəlb etmək üçün tutarlı vasitələrdir. Amma onları məhv etmək, adları dəyişdirmək belə bir fürsətin tamamilə əldən verməyə aparıb çıxaran düşünülməmiş addımdır. “Boya başa çatdığım Kalinovka kəndindən köçüb getmiş ruslar uzun illər keçməsinə baxmayaraq hələ də kəndlə əlqələrini kəsmirlər, ildə bir neçə dəfə Rusiyadan Azərbaycana uzun məsafəni qət edərək öz babalarının yaşadığı və dəfn olunduğu kənddə qonaq olur, malokan mədəniyyətindən qalan izləri, valideynlərinin məzarlarını ziyarət edirlər. Bu bir növ yüzillər sonra da Rusiyadan Azərbaycana turistlərin axınını təmin edə bilər. Hətta bu ərazilərdə onları əks etdirən abidələr, məzarlıqlar restavrasiya olunub təmir edilməlidir. Biz tarixi söküb dağıtmaqla, adını dəyişdirməklə heç nə əldə edə bilməyəcək, əksinə itirdiyimiz çox şey olacaq.
İndi bu kəndin adını dəyişərək “Viləş” qoymaq hansı məntiqə uyğundur? Viləş Yardımlı rayonundna başlayaraq Xəzərə doğru hərəkət edir və yol boyu iki rayonu və onlarla kəndin içərisindən keçən bir çaydır. Və tarixin heç bir dönəmində Kalinovka kəndinin adı Viləş olmamışdır. Kəndin ilk daşı qoyulan gündən Mixailovka, Nikolayevka və daha sonra Kalinovka olmuşdur. Eyni hal İsmayıllı rayonu İvanovka kəndinə də şamildir. Əsrlərdir İvanovka köçüb gəlmiş malokanların yurduna çevrilib. Onlar İsmayıllıda azərbaycanlılarla qaynıyıb qarışmışlar.
Bu ərazilərin ruslara yaxud malokanlara məxsus olması anlamında yox, Azərbaycanın mülkiyyəti olan bu ərazilərdə sonradan köçürülmüş rusların yaşaması və illər keçsə də onlarln mədəniyyətinə ehtiramın saxlanılması anlamındadır. Eyni təcrübəyə Rusya federasiyasında da rast gəlmək olar. Rusiyanın Rostov vilayətində Aksay qəsəbəsi və Aksay adlı çay var. Mənası dilimizdəki Ağ Çay anlamındadır. Bundan əlavə Rusiya Federasiyasında, Dağıstanın qərbində yerləşən Qızlar (Kızlyar) şəhərini də göstərmək olar. Belə misalların siyahısını uzatmak mümkündür.
Qanunvericilikdə təsbit olunan yer adları ya tarixi adın, ya da yerli toponimin bərpası prinsipi ilə dəyişdirilməsi prossesi, ancaq azərbaycanlıların yaşadığı, heç bir azsaylı xalqın yaşamadığı və əzəli adı dəyişdirilmiş kəndlərə tətbiq edilməsi məqsədə müvafiqdir”
SABAHA-İNAMLA.AZ
Baxış sayı: 1 311
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 23:40
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Zəngilan məscidinin açılışında iştirak ediblər
11-05-2024, 23:36
Samir Nuriyev Xankəndidə nazirlərlə iclas keçirdi - Fotolar
10-05-2024, 12:09
Rəsmilər Heydər Əliyevi yad edir - Fotolar
10-05-2024, 11:25
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ulu Öndər Heydər Əliyevin Fəxri xiyabanda məzarını ziyarət ediblər
9-05-2024, 19:16
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva faşizm üzərində Qələbə uğrunda həlak olan Azərbaycan övladlarının xatirəsini ehtiramla anıblar
9-05-2024, 01:01
Baş Prokurorluqda Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümü qeyd edilib
8-05-2024, 23:02
Sumqayıt Cümə Məscidində Ulu öndər Heydər Əliyevə həsr olunmuş tədbir-VİDEO+FOTOLAR
30-04-2024, 22:12
XTQ HEYƏTİNİN YARANMASININ 25 İLİ TAMAM OLUR
29-04-2024, 22:38
Heydər Əliyev Fondu və Xarici ölkələrlə dostluq üzrə Çin Xalq Assosiasiyası arasında gələcək əməkdaşlıq müzakirə olundu - Fotolar
29-04-2024, 20:09
Naxçıvanda “28 Aprel - Ümumdünya əməyin mühafizəsi günü” ilə əlaqədar tədbir keçirilib
29-04-2024, 19:23
Baş prokuror TİHEK-in rəhbəri ilə görüşüb
27-04-2024, 17:01
Prezident onları təltif etdi - Siyahı
18-04-2024, 16:46
Baş prokuror Çin Xalq Respublikasında işgüzar səfərdədir
15-04-2024, 20:45
Zərifə Əliyevanın Azərbaycan oftalmologiya elminin inkişafında müstəsna xidmətləri vardır
10-04-2024, 13:39
Sumqayıt Cümə Məscidində bayram namazı qılındı-VİDEO+FOTOLAR
9-04-2024, 23:27
İlham Əliyevdən Ramazan bayramı ilə bağlı paylaşım - Foto
8-04-2024, 23:24
Ordu haqda dezinformasiya yayanlar onlar imiş
8-04-2024, 15:27
Şeyx bayram vaxtını və fitrənin məbləğini açıqladı
6-04-2024, 23:38
Baş prokuror Neftçala rayonunda vətəndaşları qəbul edib
4-04-2024, 20:53
Bakıda Xəzəryanı dövlətlərin Baş Prokurorluqlarının beştərəfli görüşü təşkil edilib
2-04-2024, 16:00
Kamran Əliyev: Hüquq-mühafizə orqanlarında şəffaflığın artırılması istiqamətində işlər görülür
29-03-2024, 00:11
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
27-03-2024, 22:50
Ramazan ayının 18-ci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
18-03-2024, 23:50
Prezident xalqı təbrik etdi
18-03-2024, 00:21
İlham Əliyevin NATO-nun Baş katibi ilə şam yeməyi əsnasında geniş tərkibdə görüş olub
5-03-2024, 15:47
Baş prokuror Cəlilabad rayonunda vətəndaşları qəbul edib
1-03-2024, 11:09
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 10-cu və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 2-ci iclasları keçirilib
26-02-2024, 16:53
İlham Əliyev Xocalıda soyqırımı memorialının təməlini qoyub və rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşüb
26-02-2024, 13:06
Rəsmilər Xocalı abidəsini ziyarət etdilər - Fotolar
26-02-2024, 12:53
Baş Prokurorluğun rəhbərliyi "Ana harayı" abidəsini ziyarət edib
25-02-2024, 11:32
İlham Əliyevdən Ərdoğana yubiley təbriki
23-02-2024, 23:37
Xocalı soyqırımı qurbanları anıldı
21-02-2024, 19:43
Prezident yeni icra başçısı təyin etdi
21-02-2024, 11:30
Kamilin Ermənistanın sorğusu ilə tutulduğu təsdiqləndi - Yenilənib
20-02-2024, 21:20
Keniyanın Baş prokuroru ölkəmizə işgüzar səfərə gəlib
20-02-2024, 13:32
"Tuttosport": "Yuventus" Alleqri ilə əməkdaşlığı dayandıra bilər
19-02-2024, 22:15
Azərbaycan-Türkiyə prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
19-02-2024, 19:58
Qahirədə Azərbaycanın tanıtımı ilə bağlı tədbir təşkil olunub
19-02-2024, 11:56
İlham Əliyev Ankarada Anıtqəbiri ziyarət edib
17-02-2024, 21:10
İlham Əliyev ilə ABŞ-nin Dövlət katibi Antoni Blinkenin görüşü olub 17 fevral 2024, 17:59
17-02-2024, 20:45
İlham Əliyev ilə Ukrayna Prezidentinin görüşü olub
16-02-2024, 20:46
İlham Əliyevin Bundestaqın Almaniya-Cənubi Qafqaz parlament qrupunun sədri ilə görüşü olub
15-02-2024, 22:24
Mehriban Əliyeva akademik Arif Paşayevin yubileyini təbrik etdi - FOTO
15-02-2024, 21:51
Baş Prokuror 5 ailə üzvünün qətlə yetirilməsindən danışdı - “Müəyyən boşluqlar olub”
14-02-2024, 13:50
İlham Əliyev Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib
14-02-2024, 12:15
İlham Əliyevin andiçmə mərasimi keçirilib
13-02-2024, 16:12
Baş prokuror Kamran Əliyev BMT-nin Azərbaycandakı rezident əlaqələndiricisini qəbul edib
10-02-2024, 16:01
Rauf Məmmədovun prokuror atası vəfat etdi
10-02-2024, 15:48
İlham Əliyev və oğlu Heydər Əliyev Hərbi Hava Qüvvələrinin hərbi obyektlərində olublar
8-02-2024, 13:41
Putin Əliyevi qələbə münasibətilə təbrik edib