14:32 / 24-11-2024
Bakı aeroportu COP29-da - Video
14:25 / 24-11-2024
48 ton surroqat spirti müsadirə edilib
14:22 / 24-11-2024
Peskov: "ABŞ Putinin siqnallarına məhəl qoymadı və qəti addımlar atmaq lazım idi"
13:38 / 24-11-2024
Hikmət Hacıyev Berbokun ittihamlarına cavab verdi
13:24 / 24-11-2024
"Sky News": ABŞ-ın Böyük Britaniyadakı hava bazaları üzərində naməlum İHA-lar aşkarlanıb
13:20 / 24-11-2024
Primorski sakini ilə zəngə cavab verməyə gələn polis arasında baş verən dava videoya çəkilib
13:16 / 24-11-2024
Yanar materialların olduğu anbar yanır
13:13 / 24-11-2024
Rep konsertindən sonra üç yeniyetmə reanimasiyaya yerləşdirilib
13:11 / 24-11-2024
Kşilərin səfərbər olması səbəbindən minə yaxın ev istiliksiz qalıb
13:04 / 24-11-2024
"Bloomberg": Malidəki silahlılar "Wagner PMC"nin altı üzvünü öldürdülər
11:21 / 24-11-2024
Bir xəstənin reanimasiyası zamanı mənzildə yanğın başlayıb
11:18 / 24-11-2024
Rudenko: "Qərb Seulu Ukraynada şərik etmək və Pxenyana təzyiq etmək istəyir"
11:13 / 24-11-2024
Merkel: "Qərb və Ukrayna Rusiya ilə dialoqa getməlidir"
11:07 / 24-11-2024
Naməlum şəxs bıçaqla polisə hücum edib
10:55 / 24-11-2024
Müqəddəs Qəbir kilsəsinin altında tapılan Roma ziyarətgahının xarabalıqları
10:51 / 24-11-2024
Senator Qrem ABŞ müttəfiqlərini Netanyahunun həbsinə kömək etdiklərinə görə sanksiyalarla hədələyib
10:40 / 24-11-2024
12 qutu qəhvə oğurlamağa cəhd etdiyinə görə şərti cəza alıb
10:33 / 24-11-2024
WSJ: Ukrayna Silahlı Qüvvələri Rostov vilayətinə ATACMS raketləri ilə hücum edə bilər
23:05 / 23-11-2024
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya ilə Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqəsini vurub
22:44 / 23-11-2024
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
22:39 / 23-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
21:57 / 23-11-2024
"Bloomberg": Mask yenə planetin ən zəngin adamıdır
21:36 / 23-11-2024
Milli Məclisin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupu bəyanat yayıb
21:30 / 23-11-2024
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
21:26 / 23-11-2024
Litvada 2,5 mindən çox NATO əsgəri yerləşdirilib
21:17 / 23-11-2024
Karine Jean-Pierre G20 sammitində rusiyalı jurnalistlərin suallarını cavablandırmaqdan imtina edib
20:59 / 23-11-2024
"Yle": Finnair pilotların tətili səbəbindən təxminən 300 uçuşu ləğv etdi
20:54 / 23-11-2024
Zalujnı hesab edir ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2027-ci ildə cəbhəni yarıb keçəcək
20:46 / 23-11-2024
Qaz partlayışı nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
20:43 / 23-11-2024
Putin miqrantların sənədlərinin saxtalaşdırılmasına görə 60 milyon rubla qədər cərimələr haqqında qanun imzalayıb
20:34 / 23-11-2024
Fransanın xarici işlər naziri Borro: "Ukraynanın Rusiya Federasiyasına SCALP raketləri atmaq hüququ var"
20:28 / 23-11-2024
HƏMAS bildirir ki, Qəzzanın şimalında israilli girov ölüb
20:23 / 23-11-2024
Zaxarova: "Paris Kiyevi dəstəkləmir, amma bitirir"
20:20 / 23-11-2024
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
20:17 / 23-11-2024
Zelenski: Ukraynada 300-dən çox liman infrastrukturu obyekti zədələnib
20:11 / 23-11-2024
Bir qrup şəxs təltif olundu - Siyahı
20:07 / 23-11-2024
Prezidentdən elektrik enerjisi və su təchizatı ilə bağlı - Fərman
19:59 / 23-11-2024
Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASI: 14 İYUL TARİXİNİN İŞIĞINDA TƏŞƏKKÜL TAPAN İQTİSADİ İNKİŞAF-Cavadxan Qasımov
Tarix: 14-07-2021 15:58 | Bölmə: Gündəm
Tarixi zəfərinin və ərazi bütövlüyünün təmin olunmasının tükənməz qüruru ilə qüdrətlənən Azərbaycan Respublikasında istər dövlət quruculuğu, istər iqtisadi inkişaf, istərsə də davamlı perspektivlər istiqamətində reallaşan hər bir tədbir xalqımızın ümummilli lideri böyük Heydər Əliyevin sevilən Adı və fəaliyyəti ilə bağlıdır. Onun müdrik siyasəti və həmişəyaşar ideyaları ölkəmizin həm regional, həm milli mahiyyəti artan iqtisadiyyat quruculuğunu təmin etməkdədir ki, bu da bütün dövrlərdə nəinki, Cənubi Qafqaz regionu üçün, hətta dünya iqtisadiyyatı üçün olduqca səmərəli və məhsuldar olmaqdadır. Xüsusilə, hələ keçmiş İttifaq dövründə dahi şəxsiyyətin Azərbaycana rəhbərliyinin başlandığı 14 iyul tarixi misilsiz uğurlar üçün siyasi, iqtisadi, sosial, tarixi və hüquqi başlanğıc olmaqla, elə tarixə qızıl hərflərlə yazıldı. Məhz həmin dövrdən etibarən bütövlükdə Azərbaycan miqyasında olduğu kimi, eyni zamanda, onun regionları üçün də dayanıqlı, müqavimətli və perspektivli inkişaf dinamikasının əsasları qoyuldu ki, burada da Naxçıvan Muxtar Respublikasının yerini qürurla qeyd etmək olar.
Təbii ki, hazırkı müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikasının ölkəmizin ayrılmaz tərkib hissəsi olaraq keçdiyi qətiyyətli inkişaf yolu 14 iyul tarixinin önəmini daha yaxından ifadə etməkdədir. Çünki, əldə olunan uğurlar, yaradılan etibarlı və dayanıqlı potensial və müqavimətlilik, həmçinin, uzunmüddətli perspektivlərin güclü əsasları məhz həmin iftixarlı tarixin güclü bazası əsasında mümkün olmuş, qərarlaşmışdır. Müstəqllik dövrünün modernləşmə və dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya çağırışları ölkə iqtisadiyyatının davam islahatlar fonunda keyfiyyətcə yeni mərhələyə yüksəlməsinə etibarlı zəmin yaratmış və nəticədə müəyyən olunan hədəflər daha da əlçatan olmuşdur. Əlbəttə, bu isə, ölkə iqtisadiyyatının regional mahiyyətinin yüksəlməsini stimullaşdırmışdır.
Dahi rəhbərimiz Heydər Əliyevin 1969-1982-ci qızıl illərdə ölkəmizin rəhbərliyində olduğu birinci mərhələdə hazırda əldə olunan makroiqtisadi uğurlar üçün güclü əsaslar yaradılmışdır. Elə bu mənada da qeyd edə bilərik ki, hazırda ölkəmizdə milli iqtisadi quruculuq proseslərinin davamlılığı və perspektivliliyi istiqamətində reallaşan tədbirlərin və müəyyən olunan hədəflərin qürurverici dayağı, istinad nöqtəsidir 14 iyul. Həmin tarix iqtisadiyyatın şaxələndirilməsində və rifah göstəriciləri ilə təşəkkül tapmasında əlamətdar olmuşdur.
Böyük fəxrlə birmənalı şəkildə qeyd edə bilərik ki, Azərbaycan Respublikasında, o cümlədən, onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasında müasir iqtisadi şəraitdə reallaşan islahatlar və bu əsasda əldə olunan yüksək perspektivli nəticələr Ulu Öndərin rəhbərliyinin İttifaq illərində sosial-iqtisadi siyasətin uzaqgörənliklə, məqsədyönlülüklə və dahiliklə başlandığını qətiyyətlə göstərməkdədir.
Qeyd etmək olar ki, muxtar respublikamız həmin güclə, həmin ideya ilə və həmin təşəbbüslərlə 2021-ci ilin yanvar – may aylarının da sosial-iqtisadi inkişaf dövrünü geridə qoymuşdur. Müasir müstəqillik illərinin son 26 ilində möhkəm dayaqlar üzərində təşəkkül tapan uğurlar cari ilin ötən dövründə də stimullaşdırıcı mexanizmlərlə milli iqtisadi inkişafa xidmət etməkdədir. Təhlillər göstərir ki, muxtar respublikada iqtisadiyyatın sahə strukturu ölkənin milli iqtisadiyyat üzrə hədəflənən uzunmüddətli perspektivlərinə uyğun təşkilatlanıb və ona birbaşa olaraq təkan olmaqdadır. Fikrimizi 2004-cü ildən etibarən artan qərarlılıqla davam edən regional inkişaf üzrə Dövlət proqramlarının milli iqtisadiyyat üçün gətirdiyi imkanlar əsasında da ifadə edə bilərik. Elə bunun nəticəsidir ki, artıq ölkəmiz səviyyəsində istehsalın miqyası öz əhatəsini regionlara doğru genişləndirmiş, artan təlabatların qarşılanmasından, yerli məhsul istehsalından, daxili bazarın qorunmasından və digər makroiqtisadi inkişaf göstəricilərindən ibarət uğurlar isə müəyyən olunan milli – iqtisadi hədəflərin reallaşması fonunda regionlardan mərkəzə doğru irəliləmişdir. Bu isə, təbii ki, iqtisadiyyata dayanıqlılıq gətirərək, onun sosiallaşmasını və müqavimətliliyini daha da gücləndirmişdir.
Bunu əsas makroiqtisadi göstərici olan Ümum Daxili Məhsulun (ÜDM) həcmi də göstərməkdədir.
Təhlillər göstərir ki, 2021-ci ilin yanvar-may aylarında muxtar respublikada istehsal olunan ÜDM-nin həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisi ilə müqayisədə 1,3 dəfədən çox artmışdır. Bu, həm də iqtisadi islahatların səmərəliliyinin mühüm ifadəsi olaraq daha strateji mahiyyətə malikdir.
Qeyd edək ki,burada diqqət çəkən bir sevindirici məqamı vurğulamaq yerinə düşər. Naxçıvan Muxtar Respublikasında ÜDM-nin artım dinamikasına diqqət edərkən aydın olur ki, 2010-cu ildə bu göstərici bir milyard manatı ötmüş və 1 milyard 171 milyon 305 min 700 manat təşkil etmişdir. Məhz geridə qalan illərin genişmiqyaslı uğurlarla müşayiət olunmasının nəticəsidir ki, artıq cari ilin təkcə beş ayında muxtar respublikada ÜDM-nin həcmi bir milyard manatı keçmiş və 1 milyard 24 milyon 906 min 300 manata çatmışdır. Qeyd edək ki, iqtisadi göstəricilərin belə artan dinamikada təşəkkülü onun sosiallaşmasını daha da gücləndirmiş və nəticədə 2021-ci ilin yanvar-may aylarında hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2218,9 manat olmuşdur ki, bu da 2014-cü ilin yanvar-may aylarındakı (1797,3 manat) göstəricidən 1,3 dəfəyə yaxın artmışdır.
Milli iqtisadiyyat üzrə perspektivlər muxtar respublika iqtisadiyyatının təminatqabiliyyətliliyinə olduğu kimi, eyni zamanda, onun şaxələndirilməsinə də əlverişli zəminlər açmış, xüsusən də, onun sənaye əhəmiyyətinin artmasında özünü göstərmişdir. Ölkəmizdə sənayeləşmə siyasətinin səmərəli təşkili və idarə olunması sahəsindəki tədbirlər muxtar respublika iqtisadiyyatında da etibarlı dayaqlarını formalaşdırmışdır. Hazırda əsas makroiqtisadi göstərici olan ÜDM-nin strukturunda ilk yerdə təşəkkül tapan sənaye mühüm sosial əhəmiyyətli sahəyə çevrilmişdir. Kəndlərin iqtisadi inkişafı, təsərrüfat sahələrinin məhsuldarlığının artması, istehsal infrastrukturunun təşkilatlanması sənayenin də perspektivlərinin artmasına zəmin yaratmışdır.
Göründüyü kimi, muxtar respublikada cari ilin yanvar-may ayları ərzində istehsal olunan sənaye məhsulunun həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisindən 1,2 dəfədən çox artıq olmuşdur. Sənaye özünün inkişaf dinamikasına görə artıq makroiqtisadi siyasətin hərəkətverici qüvvəsinə çevrilmişdir. Bu gün tam qətiyyətlə demək olar ki, sənaye həmin potensialla muxtar respublikanın məşğulluq imkanlarının genişlənməsində zəruri rola malik olması ilə təşəkkül tapmışdır.
Böyük rəhbərimizin həmişəyaşar ideyaları ilə inkişaf edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyatında aparıcı sahələrdən birini də kənd təsərrüfatı təşkil etməkdədir. Çox zəruri sosial üstünlükləri ilə də güclü potensiala malik olan bu sahə bütün kənd və qəsəbələrin davamlı inkişafı sahəsində də əhəmiyyətli yerdə dayanmaqdadır. Elə bunun nəticəsidir ki, artıq muxtar respublikada ucqar kəndlərdə belə aqrar sektorun perpektivlərinin ifadəsi olmaqla istehsal müəssisələri fəaliyyət göstərir və bunlar da özündə əhali məşğulluğunun davamlılıq göstəricilərini əks etdirməkdədir.
Təcrübəli və qətiyyətli sosial-iqtisadi siyasət nəticəsində muxtar respublikada kənd təsərrüfatı müəyyən olunan hədəflərin reallaşmasında strateji önəmliliyi ilə seçilməkdədir. Hesablamalar da göstərir ki, cari ilin yanvar-may aylarında istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisi ilə müqayisədə 1,4 dəfə artmışdır. Təbii ki, bu göstərici həm də, ümumilikdə, iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən tənzimlənməsi sahəsindəki səmərəliliyin mühüm nəticəsi olaraq aktuallıq daşımaqdadır. Eyni zamanda, bu göstəricilər 2021-ci il də daxil olmaqla, qarşıdakı dövrlər üzrə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi fonunda daha məhsuldar nəticələrin əldə olunacağına təminat verəcəkdir.
İstər sənayenin, istərsə də kənd təsərrüfatının artan dinamika üzrə təşkilatlanması öz ifadəsini istehsal olunan məhsulların çoxnövlülüyündə göstərməkdədir. Artıq muxtar respublikada hər iki sahə üzrə səmərəli inteqrasiyatəmin olunaraq mühüm nəticələr əldə olunmuşdur. İqtisadi idarəetmənin, həmçinin, yaradıcı ideya və təşəbbüslərin də gerçək ifadəsi olan bu amil nəticəsində artıq muxtar respublikada 384 növdə məhsul istehsal olunmaqdadır. Həmin göstəricinin 127 növü ərzaq, 257 növü isə qeyri-ərzaq məhsullarından ibarət olmaqdadır. Qeyd edək ki, əhalinin 108-i (və ya ümumi ərzaq növü üzrə 85 faizdən artığı) ərzaq, 242-si (və ya ümumi qeyri-ərzaq növü üzrə 94 faizdən artığı) qeyri-ərzaq olmaqla 350 (və ya ümumi məhsul növü üzrə 91 faizdən artığı) növdə məhsula olan tələbatı tamamilə yerli imkanlar hesabına təmin olunur.
Beləliklə, Ulu öndərin böyük Adı və sevilən fəaliyyəti ilə 14 iyul tarixindən başlanan davamlı uğur və nailiyyətlər ölkəmizi və onun regionlarını, xüsusilə də, Naxçıvan Muxtar Respublikasını öz hədəflərinə doğru inamla çatdırmaqdadır. Burada makroiqtisadi göstəricilərin artan miqyasda təşəkkülü milli iqtisadi quruculuq proseslərində muxtar respublikanın rolunu daha da gücləndirir. Məhz yarım əsrdən artıq bir dövrdə təşəkkül tapan sosial-iqtisadi baza qarşıdakı dövrlər üzrə daha böyük uğurlar gətirəcəkdir.
Cavadxan Qasımov,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin dosenti,
İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
Baxış sayı: 718
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-07-2021 15:58 | Bölmə: Gündəm
Tarixi zəfərinin və ərazi bütövlüyünün təmin olunmasının tükənməz qüruru ilə qüdrətlənən Azərbaycan Respublikasında istər dövlət quruculuğu, istər iqtisadi inkişaf, istərsə də davamlı perspektivlər istiqamətində reallaşan hər bir tədbir xalqımızın ümummilli lideri böyük Heydər Əliyevin sevilən Adı və fəaliyyəti ilə bağlıdır. Onun müdrik siyasəti və həmişəyaşar ideyaları ölkəmizin həm regional, həm milli mahiyyəti artan iqtisadiyyat quruculuğunu təmin etməkdədir ki, bu da bütün dövrlərdə nəinki, Cənubi Qafqaz regionu üçün, hətta dünya iqtisadiyyatı üçün olduqca səmərəli və məhsuldar olmaqdadır. Xüsusilə, hələ keçmiş İttifaq dövründə dahi şəxsiyyətin Azərbaycana rəhbərliyinin başlandığı 14 iyul tarixi misilsiz uğurlar üçün siyasi, iqtisadi, sosial, tarixi və hüquqi başlanğıc olmaqla, elə tarixə qızıl hərflərlə yazıldı. Məhz həmin dövrdən etibarən bütövlükdə Azərbaycan miqyasında olduğu kimi, eyni zamanda, onun regionları üçün də dayanıqlı, müqavimətli və perspektivli inkişaf dinamikasının əsasları qoyuldu ki, burada da Naxçıvan Muxtar Respublikasının yerini qürurla qeyd etmək olar.
Təbii ki, hazırkı müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikasının ölkəmizin ayrılmaz tərkib hissəsi olaraq keçdiyi qətiyyətli inkişaf yolu 14 iyul tarixinin önəmini daha yaxından ifadə etməkdədir. Çünki, əldə olunan uğurlar, yaradılan etibarlı və dayanıqlı potensial və müqavimətlilik, həmçinin, uzunmüddətli perspektivlərin güclü əsasları məhz həmin iftixarlı tarixin güclü bazası əsasında mümkün olmuş, qərarlaşmışdır. Müstəqllik dövrünün modernləşmə və dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya çağırışları ölkə iqtisadiyyatının davam islahatlar fonunda keyfiyyətcə yeni mərhələyə yüksəlməsinə etibarlı zəmin yaratmış və nəticədə müəyyən olunan hədəflər daha da əlçatan olmuşdur. Əlbəttə, bu isə, ölkə iqtisadiyyatının regional mahiyyətinin yüksəlməsini stimullaşdırmışdır.
Dahi rəhbərimiz Heydər Əliyevin 1969-1982-ci qızıl illərdə ölkəmizin rəhbərliyində olduğu birinci mərhələdə hazırda əldə olunan makroiqtisadi uğurlar üçün güclü əsaslar yaradılmışdır. Elə bu mənada da qeyd edə bilərik ki, hazırda ölkəmizdə milli iqtisadi quruculuq proseslərinin davamlılığı və perspektivliliyi istiqamətində reallaşan tədbirlərin və müəyyən olunan hədəflərin qürurverici dayağı, istinad nöqtəsidir 14 iyul. Həmin tarix iqtisadiyyatın şaxələndirilməsində və rifah göstəriciləri ilə təşəkkül tapmasında əlamətdar olmuşdur.
Böyük fəxrlə birmənalı şəkildə qeyd edə bilərik ki, Azərbaycan Respublikasında, o cümlədən, onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasında müasir iqtisadi şəraitdə reallaşan islahatlar və bu əsasda əldə olunan yüksək perspektivli nəticələr Ulu Öndərin rəhbərliyinin İttifaq illərində sosial-iqtisadi siyasətin uzaqgörənliklə, məqsədyönlülüklə və dahiliklə başlandığını qətiyyətlə göstərməkdədir.
Qeyd etmək olar ki, muxtar respublikamız həmin güclə, həmin ideya ilə və həmin təşəbbüslərlə 2021-ci ilin yanvar – may aylarının da sosial-iqtisadi inkişaf dövrünü geridə qoymuşdur. Müasir müstəqillik illərinin son 26 ilində möhkəm dayaqlar üzərində təşəkkül tapan uğurlar cari ilin ötən dövründə də stimullaşdırıcı mexanizmlərlə milli iqtisadi inkişafa xidmət etməkdədir. Təhlillər göstərir ki, muxtar respublikada iqtisadiyyatın sahə strukturu ölkənin milli iqtisadiyyat üzrə hədəflənən uzunmüddətli perspektivlərinə uyğun təşkilatlanıb və ona birbaşa olaraq təkan olmaqdadır. Fikrimizi 2004-cü ildən etibarən artan qərarlılıqla davam edən regional inkişaf üzrə Dövlət proqramlarının milli iqtisadiyyat üçün gətirdiyi imkanlar əsasında da ifadə edə bilərik. Elə bunun nəticəsidir ki, artıq ölkəmiz səviyyəsində istehsalın miqyası öz əhatəsini regionlara doğru genişləndirmiş, artan təlabatların qarşılanmasından, yerli məhsul istehsalından, daxili bazarın qorunmasından və digər makroiqtisadi inkişaf göstəricilərindən ibarət uğurlar isə müəyyən olunan milli – iqtisadi hədəflərin reallaşması fonunda regionlardan mərkəzə doğru irəliləmişdir. Bu isə, təbii ki, iqtisadiyyata dayanıqlılıq gətirərək, onun sosiallaşmasını və müqavimətliliyini daha da gücləndirmişdir.
Bunu əsas makroiqtisadi göstərici olan Ümum Daxili Məhsulun (ÜDM) həcmi də göstərməkdədir.
Təhlillər göstərir ki, 2021-ci ilin yanvar-may aylarında muxtar respublikada istehsal olunan ÜDM-nin həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisi ilə müqayisədə 1,3 dəfədən çox artmışdır. Bu, həm də iqtisadi islahatların səmərəliliyinin mühüm ifadəsi olaraq daha strateji mahiyyətə malikdir.
Qeyd edək ki,burada diqqət çəkən bir sevindirici məqamı vurğulamaq yerinə düşər. Naxçıvan Muxtar Respublikasında ÜDM-nin artım dinamikasına diqqət edərkən aydın olur ki, 2010-cu ildə bu göstərici bir milyard manatı ötmüş və 1 milyard 171 milyon 305 min 700 manat təşkil etmişdir. Məhz geridə qalan illərin genişmiqyaslı uğurlarla müşayiət olunmasının nəticəsidir ki, artıq cari ilin təkcə beş ayında muxtar respublikada ÜDM-nin həcmi bir milyard manatı keçmiş və 1 milyard 24 milyon 906 min 300 manata çatmışdır. Qeyd edək ki, iqtisadi göstəricilərin belə artan dinamikada təşəkkülü onun sosiallaşmasını daha da gücləndirmiş və nəticədə 2021-ci ilin yanvar-may aylarında hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2218,9 manat olmuşdur ki, bu da 2014-cü ilin yanvar-may aylarındakı (1797,3 manat) göstəricidən 1,3 dəfəyə yaxın artmışdır.
Milli iqtisadiyyat üzrə perspektivlər muxtar respublika iqtisadiyyatının təminatqabiliyyətliliyinə olduğu kimi, eyni zamanda, onun şaxələndirilməsinə də əlverişli zəminlər açmış, xüsusən də, onun sənaye əhəmiyyətinin artmasında özünü göstərmişdir. Ölkəmizdə sənayeləşmə siyasətinin səmərəli təşkili və idarə olunması sahəsindəki tədbirlər muxtar respublika iqtisadiyyatında da etibarlı dayaqlarını formalaşdırmışdır. Hazırda əsas makroiqtisadi göstərici olan ÜDM-nin strukturunda ilk yerdə təşəkkül tapan sənaye mühüm sosial əhəmiyyətli sahəyə çevrilmişdir. Kəndlərin iqtisadi inkişafı, təsərrüfat sahələrinin məhsuldarlığının artması, istehsal infrastrukturunun təşkilatlanması sənayenin də perspektivlərinin artmasına zəmin yaratmışdır.
Göründüyü kimi, muxtar respublikada cari ilin yanvar-may ayları ərzində istehsal olunan sənaye məhsulunun həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisindən 1,2 dəfədən çox artıq olmuşdur. Sənaye özünün inkişaf dinamikasına görə artıq makroiqtisadi siyasətin hərəkətverici qüvvəsinə çevrilmişdir. Bu gün tam qətiyyətlə demək olar ki, sənaye həmin potensialla muxtar respublikanın məşğulluq imkanlarının genişlənməsində zəruri rola malik olması ilə təşəkkül tapmışdır.
Böyük rəhbərimizin həmişəyaşar ideyaları ilə inkişaf edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyatında aparıcı sahələrdən birini də kənd təsərrüfatı təşkil etməkdədir. Çox zəruri sosial üstünlükləri ilə də güclü potensiala malik olan bu sahə bütün kənd və qəsəbələrin davamlı inkişafı sahəsində də əhəmiyyətli yerdə dayanmaqdadır. Elə bunun nəticəsidir ki, artıq muxtar respublikada ucqar kəndlərdə belə aqrar sektorun perpektivlərinin ifadəsi olmaqla istehsal müəssisələri fəaliyyət göstərir və bunlar da özündə əhali məşğulluğunun davamlılıq göstəricilərini əks etdirməkdədir.
Təcrübəli və qətiyyətli sosial-iqtisadi siyasət nəticəsində muxtar respublikada kənd təsərrüfatı müəyyən olunan hədəflərin reallaşmasında strateji önəmliliyi ilə seçilməkdədir. Hesablamalar da göstərir ki, cari ilin yanvar-may aylarında istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmi 2014-cü ilin eyni dövrünün göstəricisi ilə müqayisədə 1,4 dəfə artmışdır. Təbii ki, bu göstərici həm də, ümumilikdə, iqtisadiyyatın dövlət tərəfindən tənzimlənməsi sahəsindəki səmərəliliyin mühüm nəticəsi olaraq aktuallıq daşımaqdadır. Eyni zamanda, bu göstəricilər 2021-ci il də daxil olmaqla, qarşıdakı dövrlər üzrə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi fonunda daha məhsuldar nəticələrin əldə olunacağına təminat verəcəkdir.
İstər sənayenin, istərsə də kənd təsərrüfatının artan dinamika üzrə təşkilatlanması öz ifadəsini istehsal olunan məhsulların çoxnövlülüyündə göstərməkdədir. Artıq muxtar respublikada hər iki sahə üzrə səmərəli inteqrasiyatəmin olunaraq mühüm nəticələr əldə olunmuşdur. İqtisadi idarəetmənin, həmçinin, yaradıcı ideya və təşəbbüslərin də gerçək ifadəsi olan bu amil nəticəsində artıq muxtar respublikada 384 növdə məhsul istehsal olunmaqdadır. Həmin göstəricinin 127 növü ərzaq, 257 növü isə qeyri-ərzaq məhsullarından ibarət olmaqdadır. Qeyd edək ki, əhalinin 108-i (və ya ümumi ərzaq növü üzrə 85 faizdən artığı) ərzaq, 242-si (və ya ümumi qeyri-ərzaq növü üzrə 94 faizdən artığı) qeyri-ərzaq olmaqla 350 (və ya ümumi məhsul növü üzrə 91 faizdən artığı) növdə məhsula olan tələbatı tamamilə yerli imkanlar hesabına təmin olunur.
Beləliklə, Ulu öndərin böyük Adı və sevilən fəaliyyəti ilə 14 iyul tarixindən başlanan davamlı uğur və nailiyyətlər ölkəmizi və onun regionlarını, xüsusilə də, Naxçıvan Muxtar Respublikasını öz hədəflərinə doğru inamla çatdırmaqdadır. Burada makroiqtisadi göstəricilərin artan miqyasda təşəkkülü milli iqtisadi quruculuq proseslərində muxtar respublikanın rolunu daha da gücləndirir. Məhz yarım əsrdən artıq bir dövrdə təşəkkül tapan sosial-iqtisadi baza qarşıdakı dövrlər üzrə daha böyük uğurlar gətirəcəkdir.
Cavadxan Qasımov,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin dosenti,
İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
Baxış sayı: 718
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:44
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
Dünən, 14:26
Şeyx Portuqaliyaya gedir
22-11-2024, 22:20
İsrailli nazir Bakıda Aqarunovun məzarını ziyarət etdi - Fotolar
21-11-2024, 22:01
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak etdi - Fotolar
19-11-2024, 22:08
Samir Nuriyev görüş keçirdi - Fotolar
14-11-2024, 15:53
İlham Əliyev İslam İnkişaf Bankının prezidenti ilə görüşüb
14-11-2024, 00:33
Heydər Əliyev Fondunun nəşri təqdim olundu - Fotolar+Video
9-11-2024, 10:22
Sumqayıtda 8 noyabr Zəfər Günü qeyd olunub-VİDEO+FOTOLAR
7-11-2024, 09:43
Sumqay;tda Zəfər Günü ilə əlaqədar “Zəfər nəğməli Azərbaycan” adlı tədbir keçirildi-VİDRO+FOTOLAR
4-11-2024, 19:17
Dini Liderlərin Qlobal Sammitinin iştirakçıları Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
31-10-2024, 08:37
Bayden iki uşağı dişləyib
28-10-2024, 19:42
“Şəhid Vətən Müharibəsi Qəhrəmanları” adlı kitabın təqdimatı olub
25-10-2024, 19:25
Ukrayna hərbçiləri təsadüfən özünün "Hawk" pilotsuz təyyarəsini vurub
17-10-2024, 10:52
Prezidentdən Füzuli ilə bağlı paylaşım - Video
15-10-2024, 04:13
Sumqayıtda "Mənim oğlum qəhrəmandır" layihəsi-VİDEO+FOTOLAR
8-10-2024, 16:17
İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə görüşü olub
5-10-2024, 12:06
Sumqayıtda Müəllimlər Günü qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
3-10-2024, 22:38
İlham Əliyev Cəbrayıl rayonunun Horovlu kəndində fərdi evlərin və sosial obyektlərin tikintisi ilə tanış olub
28-09-2024, 22:48
Beynəlxalq Prokurorlar Assosiasiyasının İcraiyyə Komitəsinin 58-ci iclası keçirilib
27-09-2024, 23:47
Baş Prokurorluğun rəhbər heyəti Zəfər Parkında olub
27-09-2024, 17:56
Sumqayıtda 27 sentyabr – Anım Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
27-09-2024, 11:16
İlham Əliyev Zəfər parkında olub
25-09-2024, 22:26
Adil Əliyevin doğum gününü TƏBRİK EDİRİK!
25-09-2024, 11:26
İlham Əliyevə çoxməqsədli JF-17C təyyarələri təqdim olunub
24-09-2024, 23:34
İlham Əliyev “ADEX-2024” və “Securex Caspian” sərgiləri ilə tanış olub
24-09-2024, 11:07
Qarabağ Universitetində yaşanan qürurlu gün-Kamal Paşazadə
23-09-2024, 20:17
İlham Əliyev yeddinci çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclasında iştirak edib
20-09-2024, 09:31
İlham Əliyev Şuşada Bayraq Meydanının açılışında iştirak edib
19-09-2024, 21:03
İlham Əliyev Ağdam şəhərində İmarət Kompleksinin bərpadan sonra açılışında iştirak edib
18-09-2024, 20:02
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun ailəsini ziyarət edib
16-09-2024, 20:35
ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
15-09-2024, 10:52
XİN-dən Bakının azad edilməsi ilə bağlı - Paylaşım
14-09-2024, 15:22
Prezident İlham Əliyev Fatma Səttarovanın vəfatı ilə əlaqədar onun ailəsinə və yaxınlarına başsağlığı verib
14-09-2024, 11:48
İlham Əliyev “Xaqani” bağında və ətraf ərazilərdə aparılmış abadlıq-yenidənqurma işlərindən sonra yaradılan şəraitlə tanış olub
13-09-2024, 01:44
Heydər Əliyev Fondunun Vatikanda Müqəddəs Yubiley İlinə töhfəsi- VİDEO
10-09-2024, 19:17
Lamiyə və Orxana “Şöhrət” ordeni verildi
6-09-2024, 12:11
İlham Əliyev Beynəlxalq Çernobbio Forumunda “Yeni geosiyasi şəraitdə Azərbaycanın rolu” adlı sessiyada çıxış edib
6-09-2024, 11:40
İlham Əliyev Milan şəhərinə gəlib
4-09-2024, 21:06
Baş prokuror Rusiyada işgüzar səfərdədir
2-09-2024, 22:25
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Kəlbəcərdəki Xudavəng monastır kompleksində olublar
2-09-2024, 13:20
Onları parlamentdə ilk dəfə görəcəyik