20:37 / 19-09-2024
Şəhid polis Ramil Şirinovun ildönümü keçirilib
20:11 / 19-09-2024
İlham Əliyev Ağdam Sənaye Parkında görülən işlərlə tanış olub, yeni zavodların açılışlarında iştirak edib
20:06 / 19-09-2024
İlham Əliyev Ağdam rayonunun Eyvazxanbəyli kəndinin təməlqoyma mərasimində iştirak edib
19:52 / 19-09-2024
Slutski: "Avropa Parlamentinin qətnaməsi üçüncü dünya müharibəsinə gətirib çıxaracaq"
19:48 / 19-09-2024
Toyda atışma və bıçaqlanma baş verib, qonaq xəstəxanaya yerləşdirilib
19:41 / 19-09-2024
"Hizbullah" lideri: "Livan görünməmiş hücumdan sonra müharibədədir"
16:46 / 19-09-2024
Metro keçidində yeniyetmə döyülüb
16:42 / 19-09-2024
Vəkil Yarmuş Polşanın Krımı BMT mandatı altında keçirmək fikrini yersiz adlandırıb
16:37 / 19-09-2024
Von der Leyen sentyabrın 20-də Kiyevdə Zelenski ilə Ukraynanın enerji təhlükəsizliyini müzakirə edəcək
16:34 / 19-09-2024
Çeçenistanın keçmiş baş naziri Darvinin nəzəriyyəsini məktəb proqramından çıxarmağa çağırıb
16:29 / 19-09-2024
AP Kiyevə Rusiya ərazisinə zərbə endirmək üçün icazə tələb edən qətnamə qəbul edib
16:26 / 19-09-2024
Sankt-Peterburq alimləri qızıl nanohissəciklərin xərçəngin müalicəsində effektivliyini sübut ediblər
16:19 / 19-09-2024
Putin Sankt-Peterburqda dron istehsal edən zavoda baş çəkib
09:49 / 19-09-2024
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Biləsuvar rayonunda yeni inşa edilən məktəbdə olub
09:24 / 19-09-2024
Tramp Bitcoin ilə ödəniş edən ilk ABŞ prezidenti oldu
09:19 / 19-09-2024
Primorye polisi Rixard Zorgenin abidəsini ləkələyən şəxsi axtarır
09:14 / 19-09-2024
Seul Şimali Koreyanı yeni partiya zibil balonlarında ittiham edir
09:04 / 19-09-2024
Daxili İşlər Nazirliyi: Pokrovskinin “Noqu svolo”dan mahnıları Rusiya Federasiyasının milli maraqlarına ziddir
08:59 / 19-09-2024
Məktəb tikintisi zamanı bir milyard oğurlanıb
08:55 / 19-09-2024
Bankirlərin işində 2 minə yaxın brilyant həbs edilib
08:52 / 19-09-2024
Mirançuk Atlanta üçün ilk qolu vurdu və Messinin komandası ilə heç-heçə etdi
08:46 / 19-09-2024
Rusiya səfiri Londona Britaniya diplomatlarının Moskvadan çıxarılmasının səbəblərini açıqlayıb
08:44 / 19-09-2024
İraq İslami Müqaviməti pilotsuz təyyarə ilə Hayfada hədəfə hücum edib
08:39 / 19-09-2024
Harris Vaşinqtonda Zelenski ilə görüşə bilər
20:46 / 18-09-2024
İstintaq videobloger Şaynyanın qiyabi həbsini istəyib
20:42 / 18-09-2024
Sanatoriya ərazisində açıq yanma aradan qaldırılıb
20:36 / 18-09-2024
Qadın sevgilisinin 2,5 milyonunu oğurlayaraq istirahət mərkəzinə gedib
20:31 / 18-09-2024
BMT Baş Assambleyası İsraili bir il ərzində Fələstini tərk etməyə çağırıb
20:27 / 18-09-2024
Putin və Braziliya prezidenti Ukraynanı müzakirə edib və görüş barədə razılığa gəliblər
20:02 / 18-09-2024
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun ailəsini ziyarət edib
15:06 / 18-09-2024
"Walla": İsrail Hizbullahla döyüşəcəyi təqdirdə peycerləri partlatmağı planlaşdırırdı
15:01 / 18-09-2024
Polis əməkdaşı uşağı bataqlıqdan xilas edib
14:58 / 18-09-2024
Ermənistan İstintaq Komitəsi inqilabçıların Rusiya Federasiyasında təlim keçdiyini bəyan etsə də, sübut təqdim etməyib
13:44 / 18-09-2024
Tver qubernatoru PUA-nın qəzaya uğramasından sonra operativ qərargahın iclasını keçirib
13:41 / 18-09-2024
Yeddinci sinif şagirdinə bıçaqla hücum edən yükləyici saxlanılıb
13:10 / 18-09-2024
Paşinyan: "KTMT Ermənistanın suverenliyinə təhdidlər yaradır"
13:03 / 18-09-2024
"Kommersant": "Rosneft"in vitse-prezidenti Şişkin şirkəti tərk edib
12:59 / 18-09-2024
Başqırdıstanda ictimai yerlərdə vap və qəlyan çəkməyə görə cərimələr tətbiq edilib
Nazirlik: Əkin yerlərini yandıranlar 6 min manata qədər cərimə olunacaq
Tarix: 06-08-2018 12:25 | Bölmə: Cəmiyyət
Bunu Trend-ə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru Cavanşir Təlai deyib.
Direktor bildirib ki, taxıl sahələrinin biçindən sonra yandırılması isə torpaqdakı üzvi maddələrin itirilməsinə, torpaq mikroflorasının məhv edilməsinə, bütövlükdə torpaq münbitliyinin kəskin surətdə azalmasına gətirib çıxarır: "Belə ki, samanı yandırdıqda bütün üzvi birləşmələr yanır və gələcəkdə bitkilərin böyümə və inkişafı üçün lazım olan və toxumanın quru maddəsinin təxminən 95 faizini təşkil edən orqanogen elementlər (C, O, H, N) qaz halında itir. Bu isə öz növbəsində torpağın münbitliyinə mənfi təsir edir. 1 qram torpaqda 2000-20000 azotobakter hüceyrələri ola bilər. Hər il orta hesabla hər hektarda 20-40 kq azot sərbəst yaşayan, 200 kq azot isə simbiotik bakteriyalar tərəfindən mənimsənilir. Samanın yandırılması nəticəsində torpağın həyat qabiliyyəti pisləşir, milyon illər ərzində formalaşmış faydalı mikroorqanizmlər məhv olur ki, onun da bərpası üçün əlavə resurslar və uzun müddət lazımdır".
C.Təlainin sözlərinə görə, biçindən sonra taxıl sahələrinin yandırılması növbəti ildə həmin sahədə becəriləcək bitkilərin məhsuldarlığını 20-30 faiz azaldır, fermer həmin sahədən əvvəlki ilə nisbətən daha az məhsul götürür: "Aparılmış təhlillər nəticəsində müəyyən edilib ki, 1 ton buğda samanında dəyəri 12 manatdan 35 manata qədər olan qida maddələri vardır. Deməli, samanı yandırmayıb, torpaqda saxlamaq iqtisadi baxımdan fermer üçün daha sərfəlidir. Samanın yandırılması qida maddəsi ilə yanaşı, qiymətli torpaq biosenozunu da məhv edir".
Sahənin yandırılmasına alternativ olaraq direktor bunu təklif edir: "Arpa və buğda biçini zamanı müasir kombaynlardan istifadə etməklə saman doğranaraq mulça şəklində sahəyə səpilməli və ya biçindən dərhal sonra saman yandırılmadan sahədən daşınaraq çıxarılmalıdır. Becəriləcək hər bitkiyə uyğun fosfor və ya kompleks gübrələr verilərək şum və ya 10-12 santimetr diskləmə, eləcə də torpağın sıfır becərməsi aparılmalı, torpaq səpin üçün hazırlanmalı və aralıq bitkilərin toxumlarının səpinləri həyata keçirilməlidir.
Kövşənlikdə birbaşa səpinin aparılması zamanı torpaq strukturunun minimum pozulması və onun səthinin bitki qalıqları ilə örtülməsi nəticəsində torpaqqoruyucu qat yaranır ki, bu da su və külək eroziyasının qarşısını alır, torpaqda nəmliyin toplanmasına və saxlanmasına imkan verir, alaq otlarının inkişafına mane olur, torpaq mikroflorası aktivləşir və bütün bunlar torpaq münbitliyinin artmasına və kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığının yüksəldilməsinə imkan verir".
Qurum rəsmisi biçindən sonra əkin sahələrini yandıran fermerlərin nəzərinə çatdırır ki, onlar bu əməli törətməklə qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada inzibati məsuliyyət daşıyırlar: "Ötən il dekabrın 15-də “Torpaqların münbitliyi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9-cu maddəsinə edilmiş dəyişikliyə əsasən, əkin yerlərinin yandırılması qadağan edilib. Bu qadağanın tətbiqində məqsəd əkinəyararlı torpaq sahələrinin münbitliyini qorumaq, ekoloji mühitə vurulan zərərin qarşısını almaq, kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı yüksəltməkdir. İnzibati Xətalar Məcəlləsinə yeni əlavə edilmiş 244-1-ci maddəyə əsasən əkin yerini yandıran fıziki şəxslər 400 manatdan 600 manata, vəzifəli şəxslər 1500 manatdan 2000 manata, hüquqi şəxslərin isə 5000 manatdan 6000 manatadək məbləğdə cərimə ediləcəklər. Biz fermerlərə tövsiyə edirik ki, taxıl sahələrindən samanı yandırmadan çıxarın, yaxud xırdalayaraq mulça halında əkin sahələrinə verib, şum və digər torpaq becərmə əməliyyatları aparın".
Trend-in ən mühüm və maraqlı xəbərlərini "Telegram"da izləyin
Baxış sayı: 718
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-08-2018 12:25 | Bölmə: Cəmiyyət
Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsul istehsalçıları bitki qalıqları haqqında “gərəksizdir”, “səmərəsizdir” və hətta “ziyanlıdır” kimi yanlış təsəvvürlərə malikdir. Samanın və eləcə də digər bitki qalıqlarının yandırılması nəinki ciddi qanun pozuntusudur, eləcə də pulların havayı sovrulması deməkdir. Sözün hərfi mənasında, bitkinin qidalanması və inkişafı üçün lazım olan faydalı maddələrin məhv edilməsi deməkdir.
Bunu Trend-ə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun direktoru Cavanşir Təlai deyib.
Direktor bildirib ki, taxıl sahələrinin biçindən sonra yandırılması isə torpaqdakı üzvi maddələrin itirilməsinə, torpaq mikroflorasının məhv edilməsinə, bütövlükdə torpaq münbitliyinin kəskin surətdə azalmasına gətirib çıxarır: "Belə ki, samanı yandırdıqda bütün üzvi birləşmələr yanır və gələcəkdə bitkilərin böyümə və inkişafı üçün lazım olan və toxumanın quru maddəsinin təxminən 95 faizini təşkil edən orqanogen elementlər (C, O, H, N) qaz halında itir. Bu isə öz növbəsində torpağın münbitliyinə mənfi təsir edir. 1 qram torpaqda 2000-20000 azotobakter hüceyrələri ola bilər. Hər il orta hesabla hər hektarda 20-40 kq azot sərbəst yaşayan, 200 kq azot isə simbiotik bakteriyalar tərəfindən mənimsənilir. Samanın yandırılması nəticəsində torpağın həyat qabiliyyəti pisləşir, milyon illər ərzində formalaşmış faydalı mikroorqanizmlər məhv olur ki, onun da bərpası üçün əlavə resurslar və uzun müddət lazımdır".
C.Təlainin sözlərinə görə, biçindən sonra taxıl sahələrinin yandırılması növbəti ildə həmin sahədə becəriləcək bitkilərin məhsuldarlığını 20-30 faiz azaldır, fermer həmin sahədən əvvəlki ilə nisbətən daha az məhsul götürür: "Aparılmış təhlillər nəticəsində müəyyən edilib ki, 1 ton buğda samanında dəyəri 12 manatdan 35 manata qədər olan qida maddələri vardır. Deməli, samanı yandırmayıb, torpaqda saxlamaq iqtisadi baxımdan fermer üçün daha sərfəlidir. Samanın yandırılması qida maddəsi ilə yanaşı, qiymətli torpaq biosenozunu da məhv edir".
Sahənin yandırılmasına alternativ olaraq direktor bunu təklif edir: "Arpa və buğda biçini zamanı müasir kombaynlardan istifadə etməklə saman doğranaraq mulça şəklində sahəyə səpilməli və ya biçindən dərhal sonra saman yandırılmadan sahədən daşınaraq çıxarılmalıdır. Becəriləcək hər bitkiyə uyğun fosfor və ya kompleks gübrələr verilərək şum və ya 10-12 santimetr diskləmə, eləcə də torpağın sıfır becərməsi aparılmalı, torpaq səpin üçün hazırlanmalı və aralıq bitkilərin toxumlarının səpinləri həyata keçirilməlidir.
Kövşənlikdə birbaşa səpinin aparılması zamanı torpaq strukturunun minimum pozulması və onun səthinin bitki qalıqları ilə örtülməsi nəticəsində torpaqqoruyucu qat yaranır ki, bu da su və külək eroziyasının qarşısını alır, torpaqda nəmliyin toplanmasına və saxlanmasına imkan verir, alaq otlarının inkişafına mane olur, torpaq mikroflorası aktivləşir və bütün bunlar torpaq münbitliyinin artmasına və kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığının yüksəldilməsinə imkan verir".
Qurum rəsmisi biçindən sonra əkin sahələrini yandıran fermerlərin nəzərinə çatdırır ki, onlar bu əməli törətməklə qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada inzibati məsuliyyət daşıyırlar: "Ötən il dekabrın 15-də “Torpaqların münbitliyi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9-cu maddəsinə edilmiş dəyişikliyə əsasən, əkin yerlərinin yandırılması qadağan edilib. Bu qadağanın tətbiqində məqsəd əkinəyararlı torpaq sahələrinin münbitliyini qorumaq, ekoloji mühitə vurulan zərərin qarşısını almaq, kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı yüksəltməkdir. İnzibati Xətalar Məcəlləsinə yeni əlavə edilmiş 244-1-ci maddəyə əsasən əkin yerini yandıran fıziki şəxslər 400 manatdan 600 manata, vəzifəli şəxslər 1500 manatdan 2000 manata, hüquqi şəxslərin isə 5000 manatdan 6000 manatadək məbləğdə cərimə ediləcəklər. Biz fermerlərə tövsiyə edirik ki, taxıl sahələrindən samanı yandırmadan çıxarın, yaxud xırdalayaraq mulça halında əkin sahələrinə verib, şum və digər torpaq becərmə əməliyyatları aparın".
Trend-in ən mühüm və maraqlı xəbərlərini "Telegram"da izləyin
Baxış sayı: 718
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:46
Metro keçidində yeniyetmə döyülüb
17-09-2024, 19:25
Məktəbə hücum edən şagird PDN-də qeydiyyatda olmayıb
17-09-2024, 18:41
Xəstələrin ölümündən sonra üç nəfər həbs edilib
17-09-2024, 11:36
Moskvada uşaqları vuran miqrantın yaşadığı kabinədə 3 əcnəbi tapılıb
16-09-2024, 19:59
Armavirdə yeniyetmə kütləvi qətlə hazırlaşdığı üçün 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
16-09-2024, 10:25
Göldə itkin düşən üç yaşlı qızın meyiti tapılıb
15-09-2024, 20:45
Sahibsiz it sürüsü məktəbliyə hücum edib
14-09-2024, 12:26
Xarici avtomobilin sürücüsü binaya çırpılaraq yanıb
14-09-2024, 12:11
İki həftədir ki, 12 yaşlı məktəblinin qatilini axtarırlar
13-09-2024, 19:26
Keçmiş arvadını uşağın gözü qarşısında öldürdüyünə görə Volqoqrad sakini 18 il həbs cəzası alacaq
13-09-2024, 19:14
Krımda İstintaq Komitəsi tələbə ilə müəllim arasında telefonla davanın videosunu yoxlayır
13-09-2024, 13:50
Qızın üzərinə traktordan bıçaq düşüb, onu öldürüb
13-09-2024, 10:33
Iki tələbə pəncərənin yanında çılpaq göründüyü üçün həbsxanaya düşəcək
13-09-2024, 01:22
Vəzifəli şəxsin qərarına təsir göstərmək adı ilə vətəndaşdan pul almaqda təqsirləndirilən vəkil həbs edilib
12-09-2024, 17:55
Həkimlər 14 bıçaq zərbəsi alan voronejlini xilas ediblər
11-09-2024, 12:46
Moskvada kanalizasiyada baş verən ölüm hadisələri ilə bağlı yeni müttəhimlər peyda ola bilər
11-09-2024, 12:37
İki nəfər ölüb, beş nəfər dəm qazından zəhərlənib
10-09-2024, 20:56
Mahaçqalada rinoplastika əməliyyatı zamanı tələbə ölüb
10-09-2024, 20:43
Mühafizəçi təcili yardımın gediş haqqının ödənilməsini tələb edib
10-09-2024, 20:38
Uşağı qaçırmaq cəhdi videoya düşüb
10-09-2024, 13:23
Müəssisədə kollektorun alışması nəticəsində bir nəfər ölüb
10-09-2024, 13:00
Sərxoş kişi bir qadın və üç uşağı girov götürüb
10-09-2024, 10:09
Beş qadın mövcud olmayan uşaqlar üçün ödəniş aldı
9-09-2024, 21:56
Kubanda məhkəmə kütləvi davanın 12 iştirakçısını həbs edib
9-09-2024, 21:45
Moskvada Patriarx gölündə atəş açan iki nəfər həbs edilib
9-09-2024, 11:36
Tələbə qızını bıçaqlayaraq öldürüb
8-09-2024, 17:11
Akkumulyator 9-cu mərtəbədən 6-cı sinif şagirdinin üzərinə düşüb
8-09-2024, 17:08
Çağırışçı əsgərin ölümü ilə bağlı iş xüsusi nəzarətə götürülüb
8-09-2024, 15:40
Kişi keçmiş arvadını vəhşicəsinə qətlə yetirməkdə şübhəli bilinir
8-09-2024, 12:51
Bağ evində baş verən yanğında 3 nəfər ölüb
8-09-2024, 12:30
Balıqçılar göldə bel çantasında cəsəd tapıblar
6-09-2024, 11:48
Moskvada əcnəbi üç qızı zorlamaqda şübhəli bilinib
6-09-2024, 10:55
Çantasında 6 kq narkotik vasitə gəzdirən şəxs saxlanılıb
5-09-2024, 18:46
Qızının qatilini bıçaqlamağa cəhd etdiyi üçün saxlanılıb
5-09-2024, 13:48
Ana yeni doğulmuş körpəni öldürməkdə şübhəli bilinir
5-09-2024, 13:40
Mahaçqalada qətlə yetirilən 31 yaşlı qadının meyiti tapılıb
5-09-2024, 13:31
62 yaşlı kişi uşaq istismarına görə saxlanılıb
4-09-2024, 20:39
Uşağı zorlamaqda və öldürməkdə ittiham olunub
3-09-2024, 20:04
İtkin düşən 12 yaşlı qız sağ-salamat tapılıb
3-09-2024, 09:06
Balta və oyuncaq avtomatla polisə hücum ediblər
2-09-2024, 22:16
Toy avtobusuna hücum edən 3 nəfər həbs edilib
2-09-2024, 14:12
Taksi sürücüsünü döyməkdə şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
2-09-2024, 12:14
Ayağı olmayan əlilin qan içində meyiti tapılıb