14:32 / 24-11-2024
Bakı aeroportu COP29-da - Video
14:25 / 24-11-2024
48 ton surroqat spirti müsadirə edilib
14:22 / 24-11-2024
Peskov: "ABŞ Putinin siqnallarına məhəl qoymadı və qəti addımlar atmaq lazım idi"
13:38 / 24-11-2024
Hikmət Hacıyev Berbokun ittihamlarına cavab verdi
13:24 / 24-11-2024
"Sky News": ABŞ-ın Böyük Britaniyadakı hava bazaları üzərində naməlum İHA-lar aşkarlanıb
13:20 / 24-11-2024
Primorski sakini ilə zəngə cavab verməyə gələn polis arasında baş verən dava videoya çəkilib
13:16 / 24-11-2024
Yanar materialların olduğu anbar yanır
13:13 / 24-11-2024
Rep konsertindən sonra üç yeniyetmə reanimasiyaya yerləşdirilib
13:11 / 24-11-2024
Kşilərin səfərbər olması səbəbindən minə yaxın ev istiliksiz qalıb
13:04 / 24-11-2024
"Bloomberg": Malidəki silahlılar "Wagner PMC"nin altı üzvünü öldürdülər
11:21 / 24-11-2024
Bir xəstənin reanimasiyası zamanı mənzildə yanğın başlayıb
11:18 / 24-11-2024
Rudenko: "Qərb Seulu Ukraynada şərik etmək və Pxenyana təzyiq etmək istəyir"
11:13 / 24-11-2024
Merkel: "Qərb və Ukrayna Rusiya ilə dialoqa getməlidir"
11:07 / 24-11-2024
Naməlum şəxs bıçaqla polisə hücum edib
10:55 / 24-11-2024
Müqəddəs Qəbir kilsəsinin altında tapılan Roma ziyarətgahının xarabalıqları
10:51 / 24-11-2024
Senator Qrem ABŞ müttəfiqlərini Netanyahunun həbsinə kömək etdiklərinə görə sanksiyalarla hədələyib
10:40 / 24-11-2024
12 qutu qəhvə oğurlamağa cəhd etdiyinə görə şərti cəza alıb
10:33 / 24-11-2024
WSJ: Ukrayna Silahlı Qüvvələri Rostov vilayətinə ATACMS raketləri ilə hücum edə bilər
23:05 / 23-11-2024
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri Suriya ilə Livan sərhədindəki nəzarət-buraxılış məntəqəsini vurub
22:44 / 23-11-2024
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
22:39 / 23-11-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
21:57 / 23-11-2024
"Bloomberg": Mask yenə planetin ən zəngin adamıdır
21:36 / 23-11-2024
Milli Məclisin Qərbi Azərbaycana Qayıdış üzrə Təşəbbüs Qrupu bəyanat yayıb
21:30 / 23-11-2024
Xumar Qədimovanın yeni “Ay”ı... - Video
21:26 / 23-11-2024
Litvada 2,5 mindən çox NATO əsgəri yerləşdirilib
21:17 / 23-11-2024
Karine Jean-Pierre G20 sammitində rusiyalı jurnalistlərin suallarını cavablandırmaqdan imtina edib
20:59 / 23-11-2024
"Yle": Finnair pilotların tətili səbəbindən təxminən 300 uçuşu ləğv etdi
20:54 / 23-11-2024
Zalujnı hesab edir ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2027-ci ildə cəbhəni yarıb keçəcək
20:46 / 23-11-2024
Qaz partlayışı nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
20:43 / 23-11-2024
Putin miqrantların sənədlərinin saxtalaşdırılmasına görə 60 milyon rubla qədər cərimələr haqqında qanun imzalayıb
20:34 / 23-11-2024
Fransanın xarici işlər naziri Borro: "Ukraynanın Rusiya Federasiyasına SCALP raketləri atmaq hüququ var"
20:28 / 23-11-2024
HƏMAS bildirir ki, Qəzzanın şimalında israilli girov ölüb
20:23 / 23-11-2024
Zaxarova: "Paris Kiyevi dəstəkləmir, amma bitirir"
20:20 / 23-11-2024
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
20:17 / 23-11-2024
Zelenski: Ukraynada 300-dən çox liman infrastrukturu obyekti zədələnib
20:11 / 23-11-2024
Bir qrup şəxs təltif olundu - Siyahı
20:07 / 23-11-2024
Prezidentdən elektrik enerjisi və su təchizatı ilə bağlı - Fərman
19:59 / 23-11-2024
Yüksək vəzifəyə təyin edilən Xəyyam Məmmədov kimdir?
HEYDƏR ƏLİYEV – MÜSTƏQİL AZƏRBAYCAN VƏ GÜCLÜ İQTİSADİYYAT
Tarix: 03-10-2018 19:45 | Bölmə: Sosial
3 oktyabr 1993-cü il müasir müstəqillik tarixinin qürurverici səhifəsidir. Məhz həmin gündən ölkəmizin yeni iqtisadi və siyasi şərait üçün zəruri əhəmiyyətə malik həm xilaskarlıq, həm də inkişaf dövrü başlandı. Ulu öndər böyük Heydər Əliyev bu tarixdə müstəqil Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçildi.
Ulu Tanrının xalqımıza bəxş etdiyi böyük xoşbəxtliklərdən biri də ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizdə siyasi fəaliyyət göstərməsi və uğurlu strateji xəttin başladılması ilə ifadə oluna bilər. Ən mühüm iqtisadi layihələrin gerçəkləşdirilməsi, iqtisadi potensialın artırılması, müttəfiq ölkələr arasında respublikamızın ön cərgələrdə təmsil olunması, iqtisadi qüdrətin böyük göstəricilər və gerçəkliklər əsasında təminatı və digər nailiyyətlər məhz Heydər Əliyev siyasətinin İttifaq dövründə belə, dövlətimizə qazandırdığı dəyərlərdən sadəcə bir hissədir.
Milli iqtisadi quruculuq prosesləri fonunda xalq təsərrüfatının bütün sahələrində davamlı yüksəlişin əldə olunması, bütün cəhətlərlə yanaşı sanki, ölkəmizin hazırkı müstəqillik dövrü üçün də tam hazırlanmasına hesablanmışdır. Elə təsadüfi deyil ki, bu gün dillər əzbərinə çevrilən “Ulu öndər ölkəmizin müstəqil dövlətə çevrilməsini elə keçmiş İttifaq dövründən təmin etmişdir” deyimi özünün böyük təsdiqini tapmaqdadır. Buna çoxlu əsaslarımız da var. Belə ki, dahi rəhbərin ölkəmizə başçılıq etdiyi 1969-1982-ci illərdə yüzlərlə zavod, fabrik, istehsalat sahələri yaradılmış, 213 iri sənaye müəssisəsi işə salınmışdır. Bununla da bir çox mühüm istehsal sahələrinə görə Azərbaycan keçmiş Sovet İttifaqında aparıcı yerlərdən birini tutmuşdur. Respublikamızda istehsal olunan 350 adda məhsul dünyanın 65 ölkəsinə ixrac olunurdu. Bu illərdə istehsal olunan sənaye məhsulları öz həcminə görə əvvəlki 50 ilin iqtisadi inkişafına bərabər idi.
Dahi rəhbərin ölkəmizə başçılıq etdiyi həmin dövrlərdə nəhəng iqtisadi layihələr gerçəkləşdirilərək inkişaf edən bütün sahələrdə özünə kök saldı. Bu, çox çətin və əhəmiyyətli bir məsələ idi. Çünki həmin dövrdə bunları təmin etmək üçün keçmiş SSRİ rəhbərliyi ilə münasibətlər yüksək səviyyədə olmalı idi. Məhz bu idarəetmə mexanizmi yalnız Heydər Əliyev böyüklüyündə var idi. On beş müttəfiq respublika içərisində təkcə Azərbaycanın bu cür yüksək intibah dövrünü yaşaması bunu təsdiq edir. Məsələn, 1969-1982-ci illərdən ibarət uğurlu zaman kəsiyində ölkə iqtisadiyyatının mühüm aparıcı və böyük potensiala malik sahəsi olan sənayedə də, digər sahələrdə olduğu kimi yüksək nailiyyətlər əldə edilmişdir. Bu dövrdə sənaye məhsulları istehsalının real həcmi 2,7 dəfə artmışdır. Respublikanın sənayesi keçmiş İttifaqın bütün respublikaları arasında orta illik 7,9 faizlik artım göstəricisi ilə daha yüksək sürətlə inkişaf edirdi.
Böyük Heydər Əliyev elə böyük bir zirvə idi. Və rəhbərliyinə aid olan bütün zamanlarda respublikamızı da həmin zirvəyə qaldırmışdır. İttifaq rəhbərliyinin Azərbaycana hədsiz diqqətini təmin edən bu dahi rəhbər özünün siyasi çevikliyi, böyük idarəetmə bacarığı, yüksək təşkilatçılıq qabiliyyəti ilə hər addımda əvəzolunmaz nailiyyətlər ərmağan edirdi. Siyasi uğurların iqtisadi tərəqqiyə çevrilməsi Onun siyasətinin ən mühüm ünsürü idi. Bu da təbii ki, iqtisadiyyatın bütün sahələrində bərabər, tarazlı, müqavimətli, müvazinətli, davamlı və dayanıqlı inkişafın əsaslarını bərqərar etməklə, Azərbaycanın iqtisadi qüdrətinin yüksək dinamika ilə artımını təmin edirdi.
Bu bir həqiqətdir ki, respublikamızı böyük Heydər Əliyevin tikdirdiyi binaları, nəqliyyat infrastrukturunu, təmin etdiyi su potensialını, ümumiyyətlə, gerçəkləşdirdiyi iri layihələrin nəticələrini təsəvvür etmədən düşünsək, onda quru bir səhra nəzərimizdə canlanmış olar. Həmin dövrlərdə məhz uzaq gələcək üçün hesablanmış tədbirlərə start verilərək respublikanın iqtisadi potensialına çox mühüm və strateji dəstək olunurdu. İnşaat sektorunun davamlı inkişafı nəhəng tikinti meydançasını təqdim etməkdə idi. Məhsuldar qüvvələrin səmərəli bölüşdürülməsi, onlardan faydalı istifadənin təmin olunması bu sahədə də uğurlu nəticələr qazandırmaqda idi.
Hazırkı dövrdə də Prezident cənab İlham Əliyev tərəfindən çox zəruri və mühüm amil kimi önəm verilən insan amilinə qayğı da məhz 1969-1982-ci illərdən öz başlanğıcını götürmüşdür. Hər bir azərbaycanlının təhsil alması, sağlam olması, elmi səviyyəsinin, mədəni yüksəlişinin, intellektual qabiliyyətinin inkişafı, xalq, millət, dövlət üçün yararlılıq keyfiyyətlərinin daim diqqətdə saxlanılması, milli ruhun üstün tutularaq milli maraqlara xidmət olunması Heydər Əliyev siyasətinin ən vacib tərkib hissələrindəndir. Bu baxımdan da həmin illərdə tikilən 483,4 min şagird yerlik ümumtəhsil məktəbləri, 68,1 min yerlik məktəbəqədər uşaq müəssisələri, 13,5 min çarpayılıq xəstəxana, növbədə 13,7 min nəfər qəbul edən ambulatoriya-poliklinika müəssisələri iqtisadi potensialın ən yüksək zirvəsini təmin edirdi. 1982-ci ildə istifadəyə verilmiş xəstəxana çarpayılarının sayı 1969-cu illə müqayisədə 42,2 faiz, məktəbəqədər uşaq müəssisələrində yerlərin sayı isə 16,1 faiz artmışdır. Bütün bunlar isə söz yox ki, Heydər Əliyev siyasətinin, uzaqgörənliyinin xalqla, dövlətlə qırılmaz tellərlə bağlılığını bir daha təsdiq edirdi.
Ulu öndərimizin uğurlu iqtisadi siyasətinin əsaslarından biri kimi istinad etdiyimiz insan potensialının inkişafı, təkmilləşdirilməsi və səmərəli istifadəsi meyarlarının hazırlanmasından ibarət olan siyasət hər addımda özünün uğurlu nəticələrini göstərməkdə idi. Kadr potensialının gücləndirilməsi ilə müşayiət olunan bu proses 1969-1982-ci illərdə də diqqət mərkəzində saxlanılan ən zəruri məsələ, amil idi. Həmin illərdə iqtisadiyyatın sürətli və hərtərəfli inkişafına uyğun olaraq respublikanın ali və orta ixtisas təhsili sistemi xeyli gücləndirilmişdir. Keçmiş SSRİ-nin 170 qabaqcıl ali məktəbinə 3500 azərbaycanlı gənc göndərilirdi. Bu proses çox uğurlu istiqamətdə davam edərək, hər il təhsil almaq üçün Azərbaycandan kənara 800 tələbənin yola salınması təmin edilirdi.
Tərəddüd etmədən qeyd edə bilərik ki, hər bir ölkə özünün siyasi nailiyyətlərini yüksələn xəttlə davam etdirmək üçün iqtisadi inkişafının təminatını ana məqsədlərdən biri kimi nəzarətdə saxlayır. Yəni iqtisadi potensialın artmasını siyasi möhkəmlilik gətirən çox zəruri amillər içərisində qəbul edir. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində sağlam mühitin kök salması, iqtisadi subyektlərin səmərəli fəaliyyətinin təmin olunması, etibarlı, dayanıqlı və müqavimətli proseslərə düzgün istiqamət verilərək milli iqtisadi inkişaf üçün yönləndirilməsi 1969-1982-ci illərdə on beş müttəfiq respublika içərisində Azərbaycanın etibarını daha da möhkəmlətmiş və təbii ki, bu da Heydər Əliyev siyasətinin müdrikliyinə böyük əsaslar gətirmişdir. Şübhəsiz ki, inkişaf yolu ilə gedən heç bir ölkənin iqtisadiyyatı təksahəli ola bilməz. Bu baxımdan da iqtisadiyyatının tərəqqi, yüksəliş, intibah dövrünü yaşayan Azərbaycan dahi rəhbərin siyasi fəaliyyətinin birinci mərhələsində, yəni 1969-1982-ci illərdə iqtisadiyyatın bütün sahələrində əsrə bərabər uğurlar əldə etmişdir. Məlumdur ki, Azərbaycan iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı mühüm yer tutur. 1969-1982-ci illərdə xalq təsərrüfatının bu aparıcı sahəsində sözün həqiqi mənasında misli görünməmiş yüksək nailiyyətlər əldə edilmişdir. Həmin illərin sosial-iqtisadi inkişaf xronikasına diqqət edərkən bunu açıq şəkildə görə bilərik. 1982-ci ildə kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu 1969-cu illə müqayisədə 2,5 dəfə artmışdır. 1982-ci ildə 1211,3 min ton taxıl, 558,9 min ton pambıq, 1815,6 min ton üzüm, 916,7 min ton tərəvəz, 57,0 min ton tütün, 345,0 min ton meyvə və giləmeyvə istehsal olunmuşdur.
Bu günkü Azərbaycan öz dayaqlarını, gücünü, qüdrətini, inkişaf istiqamətlərini, yüksəliş meyarlarını, tərəqqi potensialını, intibah gerçəkliyinin məğzini məhz ulu öndərimizin siyasi fəaliyyətinin 1969-1982-ci illərdəki dövründən almaqdadır. Onun ideya və siyasi xəttindən götürməkdədir. Təbii ki, bu bizə böyük stimul verir. Dövlətimizin qazandığı hər bir uğur, cənab Prezidentin həmin siyasətə olduğu qədər sadiqliyindən və dahi rəhbərimizin görmək istədiyi miqyasdakı tətbiqindən qaynaqlanır. Heydər Əliyev siyasəti hər birimizin sevinc, iftixar rəmzimizdir. Son iyirmi ildə ölkəmizin qazandığı genişmiqyaslı, bütün sahələri əhatə edən, gələcək üçün böyük ümidlər doğuran, hər kəsin gündəlik həyatında özünü göstərməklə, dövlətimizin güc və qüdrətinə çevrilən nailiyyətlər məhz dahi şəxsiyyətin uzaqgörən siyasi fəaliyyətinin bazası əsasında mümkün olmuşdur.
Ümumiyyətlə, ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyəti ölkəmizin hərtərəfli yüksəlişinə bir neçə istiqamətdə təkan olmuşdur. Məhz 1969-1982-ci illərdən başlanan həmin dəstək sonralar müstəqillik illərini də əhatə etməklə, Onun siyasi fəaliyyətinin Naxçıvan Muxtar Respublikası dövrünü və 1993-cü ildən ölkəmiz miqyasında davamından ibarətdir. Sanki, Ulu Tanrı xalqımızı ən çətin anlardan xilas etmək üçün bu tarixi şəxsiyyəti xilaskar kimi göndərmişdir. Müstəqilliyimizin ilk illərində ölkəmizin yaşadığı ağrılı-acılı günlər yalnız Heydər Əliyev siyasətinin nəticəsində sona yetdi. Uçurumun bir addımlığından qayıdaraq davamlı yüksəliş yollarında inamlı addımlarla parlaq gələcəyə doğru irəlilədi.
Qeyd edək ki, hər bir insan öz ömrünün mənasını elinə, obasına, xalqına, dövlətinə və millətinə xidmət göstərməklə, bircə an belə sadiq olaraq xidmət etməkdə görə bilər. Böyük Heydər Əliyevin yaşadığı şərəfli ömrün mənası isə daha böyük, daha yüksək və daha qürurludur. Çünki, O, öz ömrünün nəinki bir anını, bir, on, iyirmi ilini, hətta yarım əsrə bərabər hissəsini Azərbaycan adlı dövlətimizin mövcudluğu, yaşaması və qüdrətlənməsi işinə sərf etdi.
Danılmaz faktdır ki, ölkəmzidə siyasi sabitliyin, sağlam iqtisadiyyatın, sosial ədalətin bərqərar edilməsi yüksək milli ruhun formalaşmasına münbit zəminlər yaratmış və hər kəsin firavan həyat sürməsinə geniş imkanlar yaratmışdır. Böyük Heydər Əliyev uzaqgörən siyasi xadim idi. Bu mənada da Onun həyata keçirdiyi siyasətin xalqımıza və dövlətimizə bəxş etdiyi töhvələr illər üçün deyil, əsr üçün davam etməkdədir. Müasir dövrdə yeni iqtisadi siyasətin yüksələn dinamika ilə müəyyənləşdirilməsi 1994-cü ilin “Əsrin Müqavilə”sindən başlanmaqla, 2014-2018-ci illəri əhatə edən “Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”na qədər hər bir iqtisadi uğuru özündə birləşdirmişdir. Təbii ki, bura müstəqil Azərbaycanın hərətərfli inkişafının təməl daşları kimi çıxış edəcək istənilən addım, həyata keçirilən hər cür tədbir, sosial-iqtisadi və hüquqi bazanın mövcudluğu və təkmilləşdirilməsi aiddir, daxildir.
Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev ümummilli liderin siyasi fəaliyyətinin birinci mərhələsini- “1993-2003-cü illər Azərbaycan üçün həlledici illər olub”, deyə şərh edir: “Məhz o illərdə dövlətçiliyimizin möhkəm təməli qoyulub. O illərdə Azərbaycanın istər daxili, istərsə də xarici siyasətlə bağlı strateji xətti müəyyən edilib. O illərdə Azərbaycan dünya birliyinə qovuşub, özünü tanıtdıra bilib. Çox ciddi islahatlar aparılıb. Bazar iqtisadiyyatı prinsipləri üstünlük təşkil edib. Azərbaycana böyük həcmdə investisiyaların cəlb olunması, məhz o illərə təsadüf edir. Müstəqil dövlətin Konstitusiyası qəbul edilib. Siyasi sistem möhkəmləndirilib, ölkəmizin uğurlu inkişafı üçün möhkəm zəmin yaradılıb”.
Beləliklə, 3 oktyabr hər birimizin şəxsi və ictimai fəaliyyətimizdə çox böyük qürurverici mahiyyət daşıyan gündür. Bu gün dünyada gedən proseslər, hadisələr və gərginliklər 3 oktyabr tarixinin qədrini bilməyimiz üçün əsasdır.
Cavadxan QASIMOV,
İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 909
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 03-10-2018 19:45 | Bölmə: Sosial
3 oktyabr 1993-cü il müasir müstəqillik tarixinin qürurverici səhifəsidir. Məhz həmin gündən ölkəmizin yeni iqtisadi və siyasi şərait üçün zəruri əhəmiyyətə malik həm xilaskarlıq, həm də inkişaf dövrü başlandı. Ulu öndər böyük Heydər Əliyev bu tarixdə müstəqil Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçildi.Ulu Tanrının xalqımıza bəxş etdiyi böyük xoşbəxtliklərdən biri də ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizdə siyasi fəaliyyət göstərməsi və uğurlu strateji xəttin başladılması ilə ifadə oluna bilər. Ən mühüm iqtisadi layihələrin gerçəkləşdirilməsi, iqtisadi potensialın artırılması, müttəfiq ölkələr arasında respublikamızın ön cərgələrdə təmsil olunması, iqtisadi qüdrətin böyük göstəricilər və gerçəkliklər əsasında təminatı və digər nailiyyətlər məhz Heydər Əliyev siyasətinin İttifaq dövründə belə, dövlətimizə qazandırdığı dəyərlərdən sadəcə bir hissədir.
Milli iqtisadi quruculuq prosesləri fonunda xalq təsərrüfatının bütün sahələrində davamlı yüksəlişin əldə olunması, bütün cəhətlərlə yanaşı sanki, ölkəmizin hazırkı müstəqillik dövrü üçün də tam hazırlanmasına hesablanmışdır. Elə təsadüfi deyil ki, bu gün dillər əzbərinə çevrilən “Ulu öndər ölkəmizin müstəqil dövlətə çevrilməsini elə keçmiş İttifaq dövründən təmin etmişdir” deyimi özünün böyük təsdiqini tapmaqdadır. Buna çoxlu əsaslarımız da var. Belə ki, dahi rəhbərin ölkəmizə başçılıq etdiyi 1969-1982-ci illərdə yüzlərlə zavod, fabrik, istehsalat sahələri yaradılmış, 213 iri sənaye müəssisəsi işə salınmışdır. Bununla da bir çox mühüm istehsal sahələrinə görə Azərbaycan keçmiş Sovet İttifaqında aparıcı yerlərdən birini tutmuşdur. Respublikamızda istehsal olunan 350 adda məhsul dünyanın 65 ölkəsinə ixrac olunurdu. Bu illərdə istehsal olunan sənaye məhsulları öz həcminə görə əvvəlki 50 ilin iqtisadi inkişafına bərabər idi.
Dahi rəhbərin ölkəmizə başçılıq etdiyi həmin dövrlərdə nəhəng iqtisadi layihələr gerçəkləşdirilərək inkişaf edən bütün sahələrdə özünə kök saldı. Bu, çox çətin və əhəmiyyətli bir məsələ idi. Çünki həmin dövrdə bunları təmin etmək üçün keçmiş SSRİ rəhbərliyi ilə münasibətlər yüksək səviyyədə olmalı idi. Məhz bu idarəetmə mexanizmi yalnız Heydər Əliyev böyüklüyündə var idi. On beş müttəfiq respublika içərisində təkcə Azərbaycanın bu cür yüksək intibah dövrünü yaşaması bunu təsdiq edir. Məsələn, 1969-1982-ci illərdən ibarət uğurlu zaman kəsiyində ölkə iqtisadiyyatının mühüm aparıcı və böyük potensiala malik sahəsi olan sənayedə də, digər sahələrdə olduğu kimi yüksək nailiyyətlər əldə edilmişdir. Bu dövrdə sənaye məhsulları istehsalının real həcmi 2,7 dəfə artmışdır. Respublikanın sənayesi keçmiş İttifaqın bütün respublikaları arasında orta illik 7,9 faizlik artım göstəricisi ilə daha yüksək sürətlə inkişaf edirdi.
Böyük Heydər Əliyev elə böyük bir zirvə idi. Və rəhbərliyinə aid olan bütün zamanlarda respublikamızı da həmin zirvəyə qaldırmışdır. İttifaq rəhbərliyinin Azərbaycana hədsiz diqqətini təmin edən bu dahi rəhbər özünün siyasi çevikliyi, böyük idarəetmə bacarığı, yüksək təşkilatçılıq qabiliyyəti ilə hər addımda əvəzolunmaz nailiyyətlər ərmağan edirdi. Siyasi uğurların iqtisadi tərəqqiyə çevrilməsi Onun siyasətinin ən mühüm ünsürü idi. Bu da təbii ki, iqtisadiyyatın bütün sahələrində bərabər, tarazlı, müqavimətli, müvazinətli, davamlı və dayanıqlı inkişafın əsaslarını bərqərar etməklə, Azərbaycanın iqtisadi qüdrətinin yüksək dinamika ilə artımını təmin edirdi.
Bu bir həqiqətdir ki, respublikamızı böyük Heydər Əliyevin tikdirdiyi binaları, nəqliyyat infrastrukturunu, təmin etdiyi su potensialını, ümumiyyətlə, gerçəkləşdirdiyi iri layihələrin nəticələrini təsəvvür etmədən düşünsək, onda quru bir səhra nəzərimizdə canlanmış olar. Həmin dövrlərdə məhz uzaq gələcək üçün hesablanmış tədbirlərə start verilərək respublikanın iqtisadi potensialına çox mühüm və strateji dəstək olunurdu. İnşaat sektorunun davamlı inkişafı nəhəng tikinti meydançasını təqdim etməkdə idi. Məhsuldar qüvvələrin səmərəli bölüşdürülməsi, onlardan faydalı istifadənin təmin olunması bu sahədə də uğurlu nəticələr qazandırmaqda idi.
Hazırkı dövrdə də Prezident cənab İlham Əliyev tərəfindən çox zəruri və mühüm amil kimi önəm verilən insan amilinə qayğı da məhz 1969-1982-ci illərdən öz başlanğıcını götürmüşdür. Hər bir azərbaycanlının təhsil alması, sağlam olması, elmi səviyyəsinin, mədəni yüksəlişinin, intellektual qabiliyyətinin inkişafı, xalq, millət, dövlət üçün yararlılıq keyfiyyətlərinin daim diqqətdə saxlanılması, milli ruhun üstün tutularaq milli maraqlara xidmət olunması Heydər Əliyev siyasətinin ən vacib tərkib hissələrindəndir. Bu baxımdan da həmin illərdə tikilən 483,4 min şagird yerlik ümumtəhsil məktəbləri, 68,1 min yerlik məktəbəqədər uşaq müəssisələri, 13,5 min çarpayılıq xəstəxana, növbədə 13,7 min nəfər qəbul edən ambulatoriya-poliklinika müəssisələri iqtisadi potensialın ən yüksək zirvəsini təmin edirdi. 1982-ci ildə istifadəyə verilmiş xəstəxana çarpayılarının sayı 1969-cu illə müqayisədə 42,2 faiz, məktəbəqədər uşaq müəssisələrində yerlərin sayı isə 16,1 faiz artmışdır. Bütün bunlar isə söz yox ki, Heydər Əliyev siyasətinin, uzaqgörənliyinin xalqla, dövlətlə qırılmaz tellərlə bağlılığını bir daha təsdiq edirdi.
Ulu öndərimizin uğurlu iqtisadi siyasətinin əsaslarından biri kimi istinad etdiyimiz insan potensialının inkişafı, təkmilləşdirilməsi və səmərəli istifadəsi meyarlarının hazırlanmasından ibarət olan siyasət hər addımda özünün uğurlu nəticələrini göstərməkdə idi. Kadr potensialının gücləndirilməsi ilə müşayiət olunan bu proses 1969-1982-ci illərdə də diqqət mərkəzində saxlanılan ən zəruri məsələ, amil idi. Həmin illərdə iqtisadiyyatın sürətli və hərtərəfli inkişafına uyğun olaraq respublikanın ali və orta ixtisas təhsili sistemi xeyli gücləndirilmişdir. Keçmiş SSRİ-nin 170 qabaqcıl ali məktəbinə 3500 azərbaycanlı gənc göndərilirdi. Bu proses çox uğurlu istiqamətdə davam edərək, hər il təhsil almaq üçün Azərbaycandan kənara 800 tələbənin yola salınması təmin edilirdi.
Tərəddüd etmədən qeyd edə bilərik ki, hər bir ölkə özünün siyasi nailiyyətlərini yüksələn xəttlə davam etdirmək üçün iqtisadi inkişafının təminatını ana məqsədlərdən biri kimi nəzarətdə saxlayır. Yəni iqtisadi potensialın artmasını siyasi möhkəmlilik gətirən çox zəruri amillər içərisində qəbul edir. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində sağlam mühitin kök salması, iqtisadi subyektlərin səmərəli fəaliyyətinin təmin olunması, etibarlı, dayanıqlı və müqavimətli proseslərə düzgün istiqamət verilərək milli iqtisadi inkişaf üçün yönləndirilməsi 1969-1982-ci illərdə on beş müttəfiq respublika içərisində Azərbaycanın etibarını daha da möhkəmlətmiş və təbii ki, bu da Heydər Əliyev siyasətinin müdrikliyinə böyük əsaslar gətirmişdir. Şübhəsiz ki, inkişaf yolu ilə gedən heç bir ölkənin iqtisadiyyatı təksahəli ola bilməz. Bu baxımdan da iqtisadiyyatının tərəqqi, yüksəliş, intibah dövrünü yaşayan Azərbaycan dahi rəhbərin siyasi fəaliyyətinin birinci mərhələsində, yəni 1969-1982-ci illərdə iqtisadiyyatın bütün sahələrində əsrə bərabər uğurlar əldə etmişdir. Məlumdur ki, Azərbaycan iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı mühüm yer tutur. 1969-1982-ci illərdə xalq təsərrüfatının bu aparıcı sahəsində sözün həqiqi mənasında misli görünməmiş yüksək nailiyyətlər əldə edilmişdir. Həmin illərin sosial-iqtisadi inkişaf xronikasına diqqət edərkən bunu açıq şəkildə görə bilərik. 1982-ci ildə kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu 1969-cu illə müqayisədə 2,5 dəfə artmışdır. 1982-ci ildə 1211,3 min ton taxıl, 558,9 min ton pambıq, 1815,6 min ton üzüm, 916,7 min ton tərəvəz, 57,0 min ton tütün, 345,0 min ton meyvə və giləmeyvə istehsal olunmuşdur.
Bu günkü Azərbaycan öz dayaqlarını, gücünü, qüdrətini, inkişaf istiqamətlərini, yüksəliş meyarlarını, tərəqqi potensialını, intibah gerçəkliyinin məğzini məhz ulu öndərimizin siyasi fəaliyyətinin 1969-1982-ci illərdəki dövründən almaqdadır. Onun ideya və siyasi xəttindən götürməkdədir. Təbii ki, bu bizə böyük stimul verir. Dövlətimizin qazandığı hər bir uğur, cənab Prezidentin həmin siyasətə olduğu qədər sadiqliyindən və dahi rəhbərimizin görmək istədiyi miqyasdakı tətbiqindən qaynaqlanır. Heydər Əliyev siyasəti hər birimizin sevinc, iftixar rəmzimizdir. Son iyirmi ildə ölkəmizin qazandığı genişmiqyaslı, bütün sahələri əhatə edən, gələcək üçün böyük ümidlər doğuran, hər kəsin gündəlik həyatında özünü göstərməklə, dövlətimizin güc və qüdrətinə çevrilən nailiyyətlər məhz dahi şəxsiyyətin uzaqgörən siyasi fəaliyyətinin bazası əsasında mümkün olmuşdur.
Ümumiyyətlə, ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyəti ölkəmizin hərtərəfli yüksəlişinə bir neçə istiqamətdə təkan olmuşdur. Məhz 1969-1982-ci illərdən başlanan həmin dəstək sonralar müstəqillik illərini də əhatə etməklə, Onun siyasi fəaliyyətinin Naxçıvan Muxtar Respublikası dövrünü və 1993-cü ildən ölkəmiz miqyasında davamından ibarətdir. Sanki, Ulu Tanrı xalqımızı ən çətin anlardan xilas etmək üçün bu tarixi şəxsiyyəti xilaskar kimi göndərmişdir. Müstəqilliyimizin ilk illərində ölkəmizin yaşadığı ağrılı-acılı günlər yalnız Heydər Əliyev siyasətinin nəticəsində sona yetdi. Uçurumun bir addımlığından qayıdaraq davamlı yüksəliş yollarında inamlı addımlarla parlaq gələcəyə doğru irəlilədi.
Qeyd edək ki, hər bir insan öz ömrünün mənasını elinə, obasına, xalqına, dövlətinə və millətinə xidmət göstərməklə, bircə an belə sadiq olaraq xidmət etməkdə görə bilər. Böyük Heydər Əliyevin yaşadığı şərəfli ömrün mənası isə daha böyük, daha yüksək və daha qürurludur. Çünki, O, öz ömrünün nəinki bir anını, bir, on, iyirmi ilini, hətta yarım əsrə bərabər hissəsini Azərbaycan adlı dövlətimizin mövcudluğu, yaşaması və qüdrətlənməsi işinə sərf etdi.
Danılmaz faktdır ki, ölkəmzidə siyasi sabitliyin, sağlam iqtisadiyyatın, sosial ədalətin bərqərar edilməsi yüksək milli ruhun formalaşmasına münbit zəminlər yaratmış və hər kəsin firavan həyat sürməsinə geniş imkanlar yaratmışdır. Böyük Heydər Əliyev uzaqgörən siyasi xadim idi. Bu mənada da Onun həyata keçirdiyi siyasətin xalqımıza və dövlətimizə bəxş etdiyi töhvələr illər üçün deyil, əsr üçün davam etməkdədir. Müasir dövrdə yeni iqtisadi siyasətin yüksələn dinamika ilə müəyyənləşdirilməsi 1994-cü ilin “Əsrin Müqavilə”sindən başlanmaqla, 2014-2018-ci illəri əhatə edən “Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”na qədər hər bir iqtisadi uğuru özündə birləşdirmişdir. Təbii ki, bura müstəqil Azərbaycanın hərətərfli inkişafının təməl daşları kimi çıxış edəcək istənilən addım, həyata keçirilən hər cür tədbir, sosial-iqtisadi və hüquqi bazanın mövcudluğu və təkmilləşdirilməsi aiddir, daxildir.
Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev ümummilli liderin siyasi fəaliyyətinin birinci mərhələsini- “1993-2003-cü illər Azərbaycan üçün həlledici illər olub”, deyə şərh edir: “Məhz o illərdə dövlətçiliyimizin möhkəm təməli qoyulub. O illərdə Azərbaycanın istər daxili, istərsə də xarici siyasətlə bağlı strateji xətti müəyyən edilib. O illərdə Azərbaycan dünya birliyinə qovuşub, özünü tanıtdıra bilib. Çox ciddi islahatlar aparılıb. Bazar iqtisadiyyatı prinsipləri üstünlük təşkil edib. Azərbaycana böyük həcmdə investisiyaların cəlb olunması, məhz o illərə təsadüf edir. Müstəqil dövlətin Konstitusiyası qəbul edilib. Siyasi sistem möhkəmləndirilib, ölkəmizin uğurlu inkişafı üçün möhkəm zəmin yaradılıb”.
Beləliklə, 3 oktyabr hər birimizin şəxsi və ictimai fəaliyyətimizdə çox böyük qürurverici mahiyyət daşıyan gündür. Bu gün dünyada gedən proseslər, hadisələr və gərginliklər 3 oktyabr tarixinin qədrini bilməyimiz üçün əsasdır.
Cavadxan QASIMOV,
İqtisad üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 909
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 14:32
Bakı aeroportu COP29-da - Video
Dünən, 20:20
Bir nəfər yaşıl metro xəttinin üzərinə yıxılıb
Dünən, 12:58
Azərbaycanda zəlzələ oldu
22-11-2024, 20:13
Bir şagirdin telefonu dərs zamanı yanıb
22-11-2024, 18:56
Qırğızıstanda elektron siqaretlərin çəkilməsi qadağan edilib
22-11-2024, 17:42
Zenden ayaqqabılar şəbəkəsinin təsisçisi istintaqla əməkdaşlıq edəcək
22-11-2024, 10:26
Xabarovsk diyarının qubernatoru Demeşin: "Regionda 576 həkim çatışmır"
21-11-2024, 22:14
SHOT: Qasırğa nəticəsində dörd nəfər xəsarət alıb
21-11-2024, 20:49
Rusiya Federasiyasının Konstitusiya Məhkəməsi 65 yaşına çatmayanlara görə demobilizasiyadan imtinanı təsdiqləyib
21-11-2024, 19:46
Yuri Lukyançenko özünə köhnə butulkalardan ev tikib
21-11-2024, 15:33
“Yaşıl dünya naminə inklüzivlik” adlı tədbir keçirilib
21-11-2024, 12:46
Millət vəkili vətəndaşlarla növbəti dəfə görüş keçirib
20-11-2024, 23:16
Papa Fransisk gələcək dəfn mərasimini sadələşdirib
20-11-2024, 19:40
“Vətəndaş A” serialına görə İTV-yə - Rəsmi xəbərdarlıq
20-11-2024, 19:12
Putin Patriarx Kirili ad günü münasibətilə təbrik edib
20-11-2024, 12:24
Kamçatkadan baqajda 10 kq-dan çox kürü ixracı qadağan ediləcək
19-11-2024, 20:10
Yaroslavlda əcnəbi sözlərlə küçə lövhələrinin asılması qadağan edilib
19-11-2024, 16:16
İtkin düşən hicablı məktəbli qız tapılıb
19-11-2024, 13:59
Nazir deputatın qaldırdığı məsələyə cavab verdi
19-11-2024, 13:28
Sərhəddə Almaniya vətəndaşından 23 milyon rubl dəyərində markalı çantalar götürülüb
18-11-2024, 22:42
COP29 – “El bir olsa”- Yaşıl dünya naminə ağac əkmə aksiyası keçirildi
18-11-2024, 21:28
Iki dişli oğlan uşağı dünyaya gəlib
17-11-2024, 13:34
Türkiyədən Rusiyaya geyim idxalı demək olar ki, iki dəfə azalıb
16-11-2024, 12:51
Pravoslav universitetinin rektoru məktəbə kilsə slavyan dilinin daxil edilməsini zəruri hesab edir
15-11-2024, 19:19
Deputatla görüşə narkotik gətirib
15-11-2024, 19:14
İki məktəbli qız beş yaşlı uşağı xilas edib
15-11-2024, 17:46
Çuvaşiyada 129 uşaq plov və balıq şorbasından zəhərlənib
15-11-2024, 11:28
Rusiyanın ilk hərtərəfli İnsult Monitorinq Mərkəzi Başqırdıstanda açılıb
14-11-2024, 19:37
Beş Tümen sakini bu il lotereyada udmaq sayəsində milyonçu olub
14-11-2024, 16:36
Səməd Vəkilovun kitabının təqdimatı keçirilib
12-11-2024, 19:43
İlham Əliyev deyib ki, AK Azərbaycan qazının Avropaya nəqlini xahiş edib
12-11-2024, 18:59
Əməkdar müəllimi TƏBRİK EDİRİK!
11-11-2024, 17:00
12 bankı qarət etdiyinə görə 8 ilə yaxın həbs cəzası alıb
9-11-2024, 19:15
Sənaye və Ticarət Nazirliyi: Rusiya 2023-cü ildə Afrikaya 72 milyon dollar dəyərində dərman göndərib
9-11-2024, 16:45
Almaniyadan olan mühacir rus arvadı ilə kosmosa uçmaq istəyir