23:15 / 05-05-2024
Lavrov: "ABŞ-ın hər iki tərəfi Rusiyanı özlərinə düşmən hesab edir"
23:06 / 05-05-2024
Fidan: "İranın İsraillə münaqişəsi böyük müharibənin xəbərçisi ola bilər"
22:37 / 05-05-2024
"Tele Sahel": Rusiya Nigerə hərbi texnika və humanitar yardım çatdırıb
22:27 / 05-05-2024
WAM: BƏƏ-nin şimalında yeni qaz ehtiyatları aşkar edilib
22:09 / 05-05-2024
Putinin göstərişi ilə Maşa adlı qıza bir it balası verdilər
21:54 / 05-05-2024
Böyük Britaniyanın hakim partiyası regional seçkilərdə yerlərinin təxminən yarısını itirib
21:08 / 05-05-2024
HƏMAS İsraillə razılaşma əldə etməkdə maraqlı olduğunu təsdiqləyir
21:00 / 05-05-2024
Türkiyə qaz anbarının tutumunu ikiqat artırmaq niyyətindədir
20:28 / 05-05-2024
Çoxuşaqlı ailənin evində baş verən yanğında məktəbli qız ölüb
20:24 / 05-05-2024
Məktəbli qız idman dərsindən sonra reanimasiyaya yerləşdirilib
20:17 / 05-05-2024
"Axios": ABŞ İsrailə sursat tədarükünü dayandırır
20:12 / 05-05-2024
İsrail polisi "Əl-Cəzirə" ofislərinin avadanlıqlarını ələ keçirib
20:04 / 05-05-2024
Attraksionda 3 uşaq xəsarət alıb
19:59 / 05-05-2024
Keçmiş MKİ agenti Conson: "ABŞ-ın Ukraynaya müdaxiləsi üçün 700 minlik orduya ehtiyacı var"
19:49 / 05-05-2024
Ramzan Kadırov pravoslav xristianları Pasxa bayramı münasibətilə təbrik edib
19:43 / 05-05-2024
Səudiyyə Ərəbistanı Asiya üçün neftinin satış qiymətlərini artırıb
19:36 / 05-05-2024
Qahirədə Qəzza ilə bağlı danışıqlar başa çatıb
19:29 / 05-05-2024
Amherd: "İsveçrə Ukraynaya silah verməyəcək"
19:21 / 05-05-2024
Braziliyanın cənubunda daşqınlar zamanı 100-dən çox insan itkin düşüb
19:12 / 05-05-2024
Si Cinpinin Fransaya dövlət səfəri başlayır
20:43 / 04-05-2024
HƏMAS İsraillə "tədricən" tam atəşkəs razılaşmasına razılaşacaq
20:20 / 04-05-2024
Sverdlovsk vilayətində yağan qar səbəbindən 30-dan çox qatar gecikib
20:10 / 04-05-2024
Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin keçmiş rəhbəri Koval axtarılır
19:49 / 04-05-2024
Londonun hazırkı meri Sadiq Xan üçüncü dəfə seçkilərdə qalib gəlib
19:45 / 04-05-2024
Moskva-Vladivostok qatarında sərnişin bıçaqla həmkarına hücum edib
19:36 / 04-05-2024
Krımda min kvadratmetr sahəni əhatə edən anbar yanır
16:31 / 04-05-2024
Kiyevdə Bandera şərəfinə xaçın üzərinə boya tökülüb
16:24 / 04-05-2024
Qaraçılar tərəfindən mühasirəyə alınan hərbi komissarlıqda atışma səsləri eşidildi
16:18 / 04-05-2024
"Zeit": Almaniya Müdafiə Nazirliyində onlayn görüşlər haqqında məlumatlar ictimai sahədə saxlanılırdı
16:10 / 04-05-2024
Soskin: "Ukrayna heç vaxt 1991-ci il sərhədlərini geri qaytarmayacaq"
16:05 / 04-05-2024
Uşaq bağçasında müəllim uşağı sillələyib
15:58 / 04-05-2024
Rusiyaya gedən tanker Çanaqqala boğazında sıradan çıxıb
13:36 / 04-05-2024
Rusiyada 20-dən çox meşə yanğını kəndləri təhdid edir
13:27 / 04-05-2024
Zaxarova: "Rusiya Federasiyasının NATO-ya qarşı hibrid hücumları ilə bağlı bəyanatlar dezinformasiyadır"
12:59 / 04-05-2024
Qısqanc təqaüdçü rəqibini bıçaqlayaraq öldürdü
12:52 / 04-05-2024
Fransanın iqtisadiyyat naziri Parisdə velosipedçini vurub
“Kəndçilik” boyuna biçilən ADAM
Tarix: 01-04-2020 03:45 | Bölmə: Mədəniyyət
(Alim Qasımov haqqında düşüncələr)
Qosqoca karvan yolları yumaqlaya-yumaqlaya gedirdi… Karvanın sarvanları dəyişsə də, karvan gedişində idi. Sarvanlar gah oxuyur, gah şeirə oxşayan nələrsə deyirdi:
Yol gedir kannan məkana,
Yoluna uğurlar, könül…
Mən sənə uğur deyirəm,
Məni kim uğurlar, könül?
Beləcə karvan köçünü çəkirdi… Ayağıyalın uşaqlar düşmüşdülər karvanın arxasına… Deyə- gülə karvanla ayaqlaşmağa çalışırdılar. Uzaqdan suyu dumduru görünən dağ çayı düzənlikdə nəfəsini dərirdi. Çayın hələ bulanmamış suyunda bir oğlan səsini yuyurdu… Bir qədər o tərəfdə qoca dərviş yanıqlı-yanıqlı oxuyur, sözləri dərdlərinə yavanlıq eləyirdi:
Şamaxı! Ey mənim sevimli yurdum,
Mən sənin qoynunda xaniman qurdum.
İndisə acığın tutmuşdur mana,
Mən sənin qoynundan ayrılsam ana…
Əfzələddin Xaqani! Azərbaycan şeirinin bənzərsiz siması!.. Küskün-küskün gümüldənirdi… Elindən, obasından küsdürmüşdülər bu ərköyün, sözgötürməz insanı… Ana bildiyi, ana dediyi yurdundan ayrılırdı.
***
Cənnət ayaqlarının altına sərilmiş ana tək bir şiddətdən həzz alar, canına can qatılar. Bu da analıq hissini ona dadızdıran körpəsinin içində atdığı həyat təpikləridi… Bu xırda təpiklər ananın içində bir həyatın canına can qatdığının işarəti olar. Can içində böyüyən can sabahlara ümid kimi gələr. Ruhunun işığıyla sabahlara səs salar. O səsin işığı uzaqlara, uzaqlara axa-axa böyüyəcək, böyüdükcə də səs yiyəsini də böyüdəcəkdi…Səs yiyəsi də böyüyüb Mahmud ağa, Mirzə Bilal, Aşıq Abbas Cəyirli… Alim Qasımov olacqdı.
Mən Alim Qasımovun özündən qabaq səsini görmüşəm. Özündən qabaq səsinə doğru qaçmışam. Bu kəndçi balasının səsi, dağ kəndinin bulaqlarını, qayalardan atılan şırşırlarını, pıçıldayaraq açılan yarpaqları, o yarpaqlara bürünən qönçələri xatırladıb mənə. Tələbəlik illərində uzaq dağ kəndindən instituta oxumağa gəlirdik. Bakıya gələn çox olduğuna görə həmişə ayaq üstə gəlirdik. Yol bizi əzə-əzə sürüyürdü. Ömrümüz sarı rəngli, cındırından cin hürkən , tez –tez xarab olan “Paz”ın yedəyinə qoşulmuşdu. Avtobus sürünə-sürünə Ağsu dolaylarını adlayandan sonra hamı dərindən nəfəs alırdı. Buradan belə Şamaxı yolları başlayırdı. Hansısa yolqırağı çayxanada oturub çay içmək də olurdu. Və o çayxanada, maqnitofondan cavan bir səs yorğunluğumuza məlhəm gətirirdi. Alim oxuyurdu, yol əyrilirdi:
Ey müsəlmanlar, bu gün ol yari pünhan ayrılır…
Alim oxuyurdu, mən öz aləmimdə uçurdum:
Səsin yolunda can verdim,
Doğuldum avaz üstündə.
Səni qiblənüma bildim,
Tutuldum namaz üstündə.
Alim oxuyurdu. Bu səsin işığında bir ömür yol getmək istəyirdi adam:
Ağlamayım neyləyim, çün gövdədən can ayrılır.
İmprovizələri, gəzişmələri məni çox uzaqlara aparırdı… Elə indi də aparır:
Üz çevirdim dərd bilənə,
Dərdinə üstün gələnə…
Sözü gözündən ələnən
Dondu canamaz üstündə.
Alim oxuyurdu, yox yanırdı. Elə bil böyük bir sevginin çınqısı düşmüşdü canına. Bu çınqı Şikəstəyə çevrilir, ətrafı qarsa-qarsa “Segah”a dönürdü. Külək qarışdıran saç kimi qarışdırırdı ruhumuzu:
Ey sənəm,hicrin əlində naleyi-zar eylərəm,
Gözlərimdən sanasan dəryayi-ümman ayrılır.
Alim oxuyurdu, mən səsinin dalınca gedirdim:
Düşdüm səsinin dalınca,
Ac necə çapır qılınca…
Qanad gətirən qarınca
Yandı ağnağaz üstündə.
Dərviş, bacadan baxar dan,
Gecə sönər pıçıltıdan.
Qönçə oyanar yuxudan
Bir güli—Şahnaz üstündə.
Mən həmişə Alimin belə fərqli oxumalarının haradan qaynaqlandığını özümə izah eləməyə çalışmışam və həmişə də suala ilişib qalmışam. Bir qədər sonra bu məsələyə dönəcəyəm.
***
Azərbaycanın ən uzunömürlü dövləti Şirvanşahların əsası 861- ci ildə Heysəm ibn Xalid tərəfindən qoyulub. Ərəb istilaçıları istila etdikləri yerlərdə mövqelərini möhkəmləndirmək üçün oraya ərəbləri köçürürdülər. Bu köçürülmələr ağalıq siyasətinə xidmət edirdi. Ömrü 7 əsrə qədər davam edən Şirvanşahların şahları Heysəm ibn Xalidin nəslinin nümayəndələri olub. İlk vaxtlarda-- Məzyədilər dövründə Şirvanşahlar ərəblərə vergi verir, onların siyasətini müdafiə edirdilər. Professor M. Qənbərli bu dövrdə Ərəb mədəniyyətinin inkişafında “ərəb olmayan ərəblərin” böyük xidmətləri olduğunu qeyd edir. Ədəbiyyat, poeziya da bu şəxslər tərəfindən yaradılırdı. Kəsranilər dövründə ərəb xilafəti zəifləyir, özlərini Sasanilərin varisi sayan Kəsranilər sarayda fars dilində danışır, elm, ədəbiyyat və mədəniyyətin fars dilində yazılmasına çalışırdılar. Ən kiçik misal: Şivanşah Axsitan məktubla Nizamiyə müraciət edir və “Leyli və Məcnun” adlı əsər yazmasını sifariş verir. Sifariş Nizamini əsəbiləşdirir, çünki Axsitan əsərin fars dilində yazılmasını, “fars, ərəb sözləriylə ona bəzək vurulmasını” istəmişdi. Şair doğma dilinə təhqiramiz münasibətdən inciyir. Amma ki:
Qulluq halqasına düşdü qulağım,
Qan vurdu beynimə əsdi dodağım.
Nə cürətim vardı ki, evdən qaçam,
Nə də gözüm vardı xəzinə açam.
Əfzələddin Xaqaninin də Vətəni tərk etməsinin səbəbkarı Axsitan kimi əzazil, kökünə xor baxanlar idi.
Və zaman keçir, Dərbəndilər Şirvanşahlar dövlətinin başına keçirlər, özlərini Türk mədəniyyətinin yaşadanı sayan Dərbəndilər “Xan, Xaqan, Sultan “ titullarından istifadə edirdilər.Türkdilli ədəbiyyatın inkişafına şərait yaradırdılar. İstər sarayda, istər ondan kənarda Türkdilli ədəbiyyat sürətlə inkişaf edirdi.
Qəribədir… uzun zaman ərəb xilafətinə vergi verən, farslaşmaya məruz qalan ölkə özünü qorumuş, kənardan gələnləri əridib, öz içində itirmişdi... Adları yalnız kənd adlarında qalmışdı ərəb qəsbkarlarının… Bu adların saxlanması, bəlkə də, keçmişdə xalqın başına gətirilən bəlaların unudulmaması üçün idi.
***
Bakıdan Şamaxıya gedənlər, pirləri, ocaqları, övliyaları görənlər, bu yerlərin ruhunun da dərviş havalı olduğunu görərlər. Dərvişlərdə bir sərbəstlik, ötkəmlik, Tanrıya tapınmaq olur… Birdən –birə mənə Alim dərviş xeyməsində göründü. Alimin sərbəstliyi yarı dağ, yarı aran Şamaxının havasından olmasın? Adında mərəz olan Mərəzədən dövrünün loğmanlar loğmanı sayılan Kafiəddin Ömər ibn Osmanın dərdlərə məlhəm olan Məlhəminə qədər, Pir Saata, Şıx Eyyub ocağına qədər, övliyalara, dərviş xeymələrinə qədər elə ağayanalıq, sərbəstlik deyilmi? Bir də ərzin hər yerində səsini duyura bilən bir səsin yolu uzun, çox uzun, hamının istədiyi , gedə bilmədiyi yoldur:
Bütün yollar apardığı kimi
Geri qaytarır gedəni…
Qəribi qəribliyi çəkir
Vətənlini Vətəni…
Hər adamın çölündə,
İçini göstərən güzgüsü..
Heç kimi özü kimi
Duya bilməz özgəsi…
***
Alim Qasımovu heç qalstukla, klassik gyimdə oxuyan görməmişəm. Həmişə şalvarın üstündən sallanan köynək, köynəyin üstən nənələrimizin “içlik” dediyi qolsuz geymə… Bir özü, bir qavalı. Hamıdan fərqli, bardaş qurub oxuması, tez-tez ayağa duracaq kimi hərəkətləri.
Dünya duracaq yer deyil, ey can səfər eylə,
Aldanma anın alına ondan həzər eylə…
Anladır… ömrün gərdişini; gedişini, gəlişini pay verən dərvişlər kimi. Yeriyəndə səsinin kölgəsində, uyuyanda səsinin altında uyuyur. Çoxlarının onunla işi olsa da, heç kimlə işi olmaz.
***
Alim Qasımovun bəxtinə yaxşı müəllimlər düşüb. Aşığı şeş atıb.
Qaltanlı səsi ilə hamını ovsunlayan, Ağakərim Nafiz ; o Ağakərim Nafiz ki bir verilişdə “beşmərtəbənin yanıyla gedirdim, qulağım bir səs aldı. Bir arıq kişi oxuya-oxuya gedirdi. Arxasına düşüb getdim. Uzun bir yolu dayanmadan oxuya- oxuya gedirdi, mən də arxasınca… oxuduqlarını yığırdım… “ Alimin müəllimi belə müəllimdir.
Rəhmətlik Ağaxan Abdullayev, Mirələm Mirələmovu dinləyərkən: Mirələm mənim nəticəm sayılır. Alim mənim, Zabit Alimin, Mirələm Zabitin tələbəsi olub, deməli, Mirələm mənim nəticəmdir.
Və rəhmətlik Hacıbaba Hüseynov, hamının qabından nələrsə götürdüyü Hacıbaba müəllim, Bəlkə də, Alimin maqnitafon yaddaşını bildiyi üçün, hər şeyi öyrənməsinə çalışırdı. Alim Qasımov da onları “maqnitafona yazırdı”…
Hər adamla dostluq eləməzdi, amma Qədir Rüstəmovun yeri başqaydı…
Tələbələri də var. Zabit Nəbizadə… və qızı Fərqanə Qasımova…
Bu günlərdə Mirələm Mirələmov kanalların birində oxuyurdu... Yadıma rəhmətlik İslam Rzayevi və Tanrı qorumuş Alim Qasımovu saldı. Gedənlərə rəhmət, qalanlara salam olsun.
Mart 2020
Osman FƏRMANOĞLU
Modern.az
Baxış sayı: 439
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-04-2020 03:45 | Bölmə: Mədəniyyət
(Alim Qasımov haqqında düşüncələr)
Qosqoca karvan yolları yumaqlaya-yumaqlaya gedirdi… Karvanın sarvanları dəyişsə də, karvan gedişində idi. Sarvanlar gah oxuyur, gah şeirə oxşayan nələrsə deyirdi:
Yol gedir kannan məkana,
Yoluna uğurlar, könül…
Mən sənə uğur deyirəm,
Məni kim uğurlar, könül?
Beləcə karvan köçünü çəkirdi… Ayağıyalın uşaqlar düşmüşdülər karvanın arxasına… Deyə- gülə karvanla ayaqlaşmağa çalışırdılar. Uzaqdan suyu dumduru görünən dağ çayı düzənlikdə nəfəsini dərirdi. Çayın hələ bulanmamış suyunda bir oğlan səsini yuyurdu… Bir qədər o tərəfdə qoca dərviş yanıqlı-yanıqlı oxuyur, sözləri dərdlərinə yavanlıq eləyirdi:
Şamaxı! Ey mənim sevimli yurdum,
Mən sənin qoynunda xaniman qurdum.
İndisə acığın tutmuşdur mana,
Mən sənin qoynundan ayrılsam ana…
Əfzələddin Xaqani! Azərbaycan şeirinin bənzərsiz siması!.. Küskün-küskün gümüldənirdi… Elindən, obasından küsdürmüşdülər bu ərköyün, sözgötürməz insanı… Ana bildiyi, ana dediyi yurdundan ayrılırdı.
***
Cənnət ayaqlarının altına sərilmiş ana tək bir şiddətdən həzz alar, canına can qatılar. Bu da analıq hissini ona dadızdıran körpəsinin içində atdığı həyat təpikləridi… Bu xırda təpiklər ananın içində bir həyatın canına can qatdığının işarəti olar. Can içində böyüyən can sabahlara ümid kimi gələr. Ruhunun işığıyla sabahlara səs salar. O səsin işığı uzaqlara, uzaqlara axa-axa böyüyəcək, böyüdükcə də səs yiyəsini də böyüdəcəkdi…Səs yiyəsi də böyüyüb Mahmud ağa, Mirzə Bilal, Aşıq Abbas Cəyirli… Alim Qasımov olacqdı.
Mən Alim Qasımovun özündən qabaq səsini görmüşəm. Özündən qabaq səsinə doğru qaçmışam. Bu kəndçi balasının səsi, dağ kəndinin bulaqlarını, qayalardan atılan şırşırlarını, pıçıldayaraq açılan yarpaqları, o yarpaqlara bürünən qönçələri xatırladıb mənə. Tələbəlik illərində uzaq dağ kəndindən instituta oxumağa gəlirdik. Bakıya gələn çox olduğuna görə həmişə ayaq üstə gəlirdik. Yol bizi əzə-əzə sürüyürdü. Ömrümüz sarı rəngli, cındırından cin hürkən , tez –tez xarab olan “Paz”ın yedəyinə qoşulmuşdu. Avtobus sürünə-sürünə Ağsu dolaylarını adlayandan sonra hamı dərindən nəfəs alırdı. Buradan belə Şamaxı yolları başlayırdı. Hansısa yolqırağı çayxanada oturub çay içmək də olurdu. Və o çayxanada, maqnitofondan cavan bir səs yorğunluğumuza məlhəm gətirirdi. Alim oxuyurdu, yol əyrilirdi:
Ey müsəlmanlar, bu gün ol yari pünhan ayrılır…
Alim oxuyurdu, mən öz aləmimdə uçurdum:
Səsin yolunda can verdim,
Doğuldum avaz üstündə.
Səni qiblənüma bildim,
Tutuldum namaz üstündə.
Alim oxuyurdu. Bu səsin işığında bir ömür yol getmək istəyirdi adam:
Ağlamayım neyləyim, çün gövdədən can ayrılır.
İmprovizələri, gəzişmələri məni çox uzaqlara aparırdı… Elə indi də aparır:
Üz çevirdim dərd bilənə,
Dərdinə üstün gələnə…
Sözü gözündən ələnən
Dondu canamaz üstündə.
Alim oxuyurdu, yox yanırdı. Elə bil böyük bir sevginin çınqısı düşmüşdü canına. Bu çınqı Şikəstəyə çevrilir, ətrafı qarsa-qarsa “Segah”a dönürdü. Külək qarışdıran saç kimi qarışdırırdı ruhumuzu:
Ey sənəm,hicrin əlində naleyi-zar eylərəm,
Gözlərimdən sanasan dəryayi-ümman ayrılır.
Alim oxuyurdu, mən səsinin dalınca gedirdim:
Düşdüm səsinin dalınca,
Ac necə çapır qılınca…
Qanad gətirən qarınca
Yandı ağnağaz üstündə.
Dərviş, bacadan baxar dan,
Gecə sönər pıçıltıdan.
Qönçə oyanar yuxudan
Bir güli—Şahnaz üstündə.
Mən həmişə Alimin belə fərqli oxumalarının haradan qaynaqlandığını özümə izah eləməyə çalışmışam və həmişə də suala ilişib qalmışam. Bir qədər sonra bu məsələyə dönəcəyəm.
***
Azərbaycanın ən uzunömürlü dövləti Şirvanşahların əsası 861- ci ildə Heysəm ibn Xalid tərəfindən qoyulub. Ərəb istilaçıları istila etdikləri yerlərdə mövqelərini möhkəmləndirmək üçün oraya ərəbləri köçürürdülər. Bu köçürülmələr ağalıq siyasətinə xidmət edirdi. Ömrü 7 əsrə qədər davam edən Şirvanşahların şahları Heysəm ibn Xalidin nəslinin nümayəndələri olub. İlk vaxtlarda-- Məzyədilər dövründə Şirvanşahlar ərəblərə vergi verir, onların siyasətini müdafiə edirdilər. Professor M. Qənbərli bu dövrdə Ərəb mədəniyyətinin inkişafında “ərəb olmayan ərəblərin” böyük xidmətləri olduğunu qeyd edir. Ədəbiyyat, poeziya da bu şəxslər tərəfindən yaradılırdı. Kəsranilər dövründə ərəb xilafəti zəifləyir, özlərini Sasanilərin varisi sayan Kəsranilər sarayda fars dilində danışır, elm, ədəbiyyat və mədəniyyətin fars dilində yazılmasına çalışırdılar. Ən kiçik misal: Şivanşah Axsitan məktubla Nizamiyə müraciət edir və “Leyli və Məcnun” adlı əsər yazmasını sifariş verir. Sifariş Nizamini əsəbiləşdirir, çünki Axsitan əsərin fars dilində yazılmasını, “fars, ərəb sözləriylə ona bəzək vurulmasını” istəmişdi. Şair doğma dilinə təhqiramiz münasibətdən inciyir. Amma ki:
Qulluq halqasına düşdü qulağım,
Qan vurdu beynimə əsdi dodağım.
Nə cürətim vardı ki, evdən qaçam,
Nə də gözüm vardı xəzinə açam.
Əfzələddin Xaqaninin də Vətəni tərk etməsinin səbəbkarı Axsitan kimi əzazil, kökünə xor baxanlar idi.
Və zaman keçir, Dərbəndilər Şirvanşahlar dövlətinin başına keçirlər, özlərini Türk mədəniyyətinin yaşadanı sayan Dərbəndilər “Xan, Xaqan, Sultan “ titullarından istifadə edirdilər.Türkdilli ədəbiyyatın inkişafına şərait yaradırdılar. İstər sarayda, istər ondan kənarda Türkdilli ədəbiyyat sürətlə inkişaf edirdi.
Qəribədir… uzun zaman ərəb xilafətinə vergi verən, farslaşmaya məruz qalan ölkə özünü qorumuş, kənardan gələnləri əridib, öz içində itirmişdi... Adları yalnız kənd adlarında qalmışdı ərəb qəsbkarlarının… Bu adların saxlanması, bəlkə də, keçmişdə xalqın başına gətirilən bəlaların unudulmaması üçün idi.
***
Bakıdan Şamaxıya gedənlər, pirləri, ocaqları, övliyaları görənlər, bu yerlərin ruhunun da dərviş havalı olduğunu görərlər. Dərvişlərdə bir sərbəstlik, ötkəmlik, Tanrıya tapınmaq olur… Birdən –birə mənə Alim dərviş xeyməsində göründü. Alimin sərbəstliyi yarı dağ, yarı aran Şamaxının havasından olmasın? Adında mərəz olan Mərəzədən dövrünün loğmanlar loğmanı sayılan Kafiəddin Ömər ibn Osmanın dərdlərə məlhəm olan Məlhəminə qədər, Pir Saata, Şıx Eyyub ocağına qədər, övliyalara, dərviş xeymələrinə qədər elə ağayanalıq, sərbəstlik deyilmi? Bir də ərzin hər yerində səsini duyura bilən bir səsin yolu uzun, çox uzun, hamının istədiyi , gedə bilmədiyi yoldur:
Bütün yollar apardığı kimi
Geri qaytarır gedəni…
Qəribi qəribliyi çəkir
Vətənlini Vətəni…
Hər adamın çölündə,
İçini göstərən güzgüsü..
Heç kimi özü kimi
Duya bilməz özgəsi…
***
Alim Qasımovu heç qalstukla, klassik gyimdə oxuyan görməmişəm. Həmişə şalvarın üstündən sallanan köynək, köynəyin üstən nənələrimizin “içlik” dediyi qolsuz geymə… Bir özü, bir qavalı. Hamıdan fərqli, bardaş qurub oxuması, tez-tez ayağa duracaq kimi hərəkətləri.
Dünya duracaq yer deyil, ey can səfər eylə,
Aldanma anın alına ondan həzər eylə…
Anladır… ömrün gərdişini; gedişini, gəlişini pay verən dərvişlər kimi. Yeriyəndə səsinin kölgəsində, uyuyanda səsinin altında uyuyur. Çoxlarının onunla işi olsa da, heç kimlə işi olmaz.
***
Alim Qasımovun bəxtinə yaxşı müəllimlər düşüb. Aşığı şeş atıb.
Qaltanlı səsi ilə hamını ovsunlayan, Ağakərim Nafiz ; o Ağakərim Nafiz ki bir verilişdə “beşmərtəbənin yanıyla gedirdim, qulağım bir səs aldı. Bir arıq kişi oxuya-oxuya gedirdi. Arxasına düşüb getdim. Uzun bir yolu dayanmadan oxuya- oxuya gedirdi, mən də arxasınca… oxuduqlarını yığırdım… “ Alimin müəllimi belə müəllimdir.
Rəhmətlik Ağaxan Abdullayev, Mirələm Mirələmovu dinləyərkən: Mirələm mənim nəticəm sayılır. Alim mənim, Zabit Alimin, Mirələm Zabitin tələbəsi olub, deməli, Mirələm mənim nəticəmdir.
Və rəhmətlik Hacıbaba Hüseynov, hamının qabından nələrsə götürdüyü Hacıbaba müəllim, Bəlkə də, Alimin maqnitafon yaddaşını bildiyi üçün, hər şeyi öyrənməsinə çalışırdı. Alim Qasımov da onları “maqnitafona yazırdı”…
Hər adamla dostluq eləməzdi, amma Qədir Rüstəmovun yeri başqaydı…
Tələbələri də var. Zabit Nəbizadə… və qızı Fərqanə Qasımova…
Bu günlərdə Mirələm Mirələmov kanalların birində oxuyurdu... Yadıma rəhmətlik İslam Rzayevi və Tanrı qorumuş Alim Qasımovu saldı. Gedənlərə rəhmət, qalanlara salam olsun.
Mart 2020
Osman FƏRMANOĞLU
Modern.az
Baxış sayı: 439
Bölməyə aid digər xəbərlər
2-05-2024, 13:54
Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu qlobal və əhəmiyyətli platformaya çevrilib-Könül Nurullayeva
29-04-2024, 22:14
Təcavüz iddiasında saxlanılan Depardye həbsdən azad edilib
20-04-2024, 18:43
Aktyor Yuri Omelçenko 49 yaşında vəfat edib
20-04-2024, 13:33
Cavanşir Məmmədov vəfat etdi
19-04-2024, 23:25
Uspenskayanın direktoru müğənninin səhhətinin pisləşməsi ilə bağlı yayılan xəbərləri təkzib edib
14-04-2024, 20:00
Leps konsertdə bir tamaşaçının əlindən telefonu çıxarıb
13-04-2024, 08:41
Rejissor və operator Elinor Koppola vəfat edib
12-04-2024, 21:29
Kianu Rivz "Uğur" filminin çəkilişləri zamanı dizini sındırıb
11-04-2024, 19:29
Alman aktyor Til Şvaygerin ayağı amputasiya oluna bilər
8-04-2024, 22:08
Olqa Budina Harri Potter haqqında kitabların təhlükələrindən danışıb
4-04-2024, 13:56
Polis "Pornofilmlər"in müğənnisinin ifadələrində Rusiya Silahlı Qüvvələrini gözdən salan izlər aşkar edib
2-04-2024, 20:47
RSFSR-in xalq artisti Tatyana Konyuxova vəfat edib
29-03-2024, 23:31
Aktyor Aleksandr Tereşko dünyasını dəyişib
29-03-2024, 21:45
Şvartsenegger ürək əməliyyatından sonra çəkilişlərə qayıtmağa hazır olduğunu bildirib
28-03-2024, 21:08
Burunov etiraf edib ki, konsertə gecikməsi onu “Krokus”da terror aktından xilas edib
27-03-2024, 21:33
Aktrisa Svetlana Svetliçnaya xəstəxanaya yerləşdirilib
26-03-2024, 21:48
200 rol oynayan hindistanlı aktyor Partxa Sarati Deb vəfat edib
25-03-2024, 15:31
Sankt-Peterburqda “Piknik” qrupunun konserti terror aktı qurbanlarının xatirəsinə həsr olunacaq
23-03-2024, 13:08
Emindən ilk - Reaksiya
22-03-2024, 23:21
Lev Leşçenko tezliklə səhnəni tərk edə biləcəyini söylədi
19-03-2024, 13:59
Valeri Leontyev səhnəni tərk etmək qərarına gəlib
17-03-2024, 13:37
Lyubov Uspenskaya Rusiya pasportu alıb: “Arzum gerçəkləşdi”
15-03-2024, 23:10
Müğənni MakSim karyerasının dayandırılması ilə bağlı iddiaları rədd edir
13-03-2024, 21:35
Bred Pitt məhkəmədə Ancelina Coli üzərində növbəti qələbəsini qazanıb
13-03-2024, 20:58
"Bi-2" qrupu Kəmərdə beş günlük festivalın ləğvini təsdiqləyib
10-03-2024, 23:24
Morqunovanın ölümünə səbəb qan laxtalanması olub
9-03-2024, 20:37
Kristina Orbakaitenin Kremldəki çıxışı ləğv edilib
9-03-2024, 20:31
Aktyor Anatoli Vasilyev aldığı xəsarətlə xəstəxanaya yerləşdirilib
9-03-2024, 18:09
"Vəhşi mələk"in ulduzu Estrela Novais vəfat edib
6-03-2024, 15:36
Müğənni Stas Mixaylov heç vaxt borc götürmədiyini etiraf edib
5-03-2024, 21:34
“Gizli yarmarka” və “Moskva uğrunda döyüş” filmlərinin aktyoru Valeri Yurçenko vəfat edib
3-03-2024, 20:46
“Titanik” filmindən qapı və sükan fraqmentləri hərraca çıxarılıb
3-03-2024, 20:05
Kirkorov sosial şəbəkələrdə Puqaçovanın yeni mahnısını yayımlayıb
1-03-2024, 22:36
"Zoopark" qrupunun sonuncu üzvü Valeri Kirilov dünyasını dəyişib
1-03-2024, 17:22
Alla Puqaçova 16 ildən sonra ilk dəfə yeni albom çıxarıb
28-02-2024, 12:17
Dziuba kino debütünü yüksək qiymətləndirdi
27-02-2024, 09:59
ABŞ-ın ilk "Miss" titulunun sahibi Ceki Lokeri vəfat edib
26-02-2024, 16:43
"Captain Marvel" filminin aktyoru Kennet Marvel vəfat edib
25-02-2024, 10:43
Kristofer Nolanın Oppenheimer filmi üç Ekran Aktyorları Gildiyası Mükafatını qazandı
22-02-2024, 22:48
Britaniyalılar qiymətlərin artması səbəbindən musiqi festivallarını ləğv etmək məcburiyyətində qalıblar
22-02-2024, 21:25
Müğənni Zivert ağır xəstəliyə görə konsertlərini yarımçıq qoyub
19-02-2024, 20:07
Türkiyədə "Bi-2" konsertləri ləğv edilib
18-02-2024, 21:39
Fransa kinosunda ən yaxşı Dartanyanı hesab edilən Jerar Barre vəfat edib