23:27 / 11-11-2025
Rusiya cavab olaraq 30 Yaponiya vətəndaşının ölkəyə girişini qadağan edib
23:17 / 11-11-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Hərbi parad dövlətimizin gücünün, Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan qardaşlığının əyani göstəricisi oldu"
21:38 / 11-11-2025
Dejan Stankoviç "Spartak Moskva" Futbol Klubunun baş məşqçisi vəzifəsindən ayrılıb
21:35 / 11-11-2025
17 yaşlı oğlanı qaçıran iki kişi həbs edilib
21:32 / 11-11-2025
Polşanın Müstəqillik Gününü qeyd etmək üçün Varşavada təxminən 100.000 insan yürüş etdi
21:30 / 11-11-2025
Mixeyev: "Kiyev və Qərb kəşfiyyat orqanları Avropada və ABŞ-da terror hücumları həyata keçirməyə qadirdir"
21:25 / 11-11-2025
Putin və Tokayevin Kremldə görüşü başlayıb
19:23 / 11-11-2025
Lavrov: "Britaniyalıların "MiG-31" ilə bağlı təxribat cəhdindən necə təmizlənəcəyi bəlli deyil
19:20 / 11-11-2025
Rüşvət verməyə cəhd etdiyinə görə həbs edilib.
19:15 / 11-11-2025
Türkiyə Müdafiə Nazirliyi: Gürcüstanda qəzaya uğrayan təyyarənin göyərtəsində 20 hərbçi olub
19:12 / 11-11-2025
Bir məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla hədələyərək üzünə yumruq vurub
19:10 / 11-11-2025
"Bloomberg": Avropa ölkələri "Lukoil"in aktivləri uğrunda mübarizəyə qoşulub
10:21 / 11-11-2025
Ukrayna millətçilərini maliyyələşdirən şəxs məhkəmə qarşısına çıxarılacaq
10:19 / 11-11-2025
Əl-Şaraa 11 sentyabr 2001-ci il terror hücumunda iştirakını təkzib etdi
09:55 / 11-11-2025
Eramızdan əvvəl 3-cü minilliyə aid bir ziyarətgah aşkar edilib
09:52 / 11-11-2025
FSB: Bellingcat Kiyevə "Kinjal" raketi ilə silahlanmış "MiG-31" təyyarəsini qaçırmaq cəhdində kömək edib
09:48 / 11-11-2025
FSB: "MiQ-31" təyyarəsinin qaçırılması ilə bağlı təxribat Britaniya kəşfiyyatının nəzarəti altında planlaşdırılıb
09:45 / 11-11-2025
Tokayev Rusiya ilə Qazaxıstan arasındakı tərəfdaşlığı Avrasiyada təhlükəsizlik üçün vacib amil adlandırdı
09:42 / 11-11-2025
Məktəb avtobusu yanıb; xəsarət alan yoxdur
09:39 / 11-11-2025
Politoloq Şapovalov: "NATO "MiQ-31" təyyarəsinin qaçırılması ilə bağlı təxribatı Rusiyaya qarşı istifadə edir
09:35 / 11-11-2025
Sosial mərkəz xəstəsinin əllərinin amputasiyası ilə bağlı cinayət işi açılıb
00:32 / 11-11-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Milli qürurumuz, kimliyimiz olan üçrəngli Bayrağımız"
00:25 / 11-11-2025
“Xudayar, Zəngilandayıq, salam de” - Video
23:41 / 10-11-2025
NNA: Qəddafinin oğlu 10 ildən sonra Livan həbsxanasından azadlığa buraxılıb
20:56 / 10-11-2025
Bir mülki şəxs və "Orlan" bölməsinin bir üzvü dron hücumları nəticəsində yaralanıb
20:47 / 10-11-2025
Karpin: "Barinov milli komandada oynamayacaq, Safonov isə birbaşa Sankt-Peterburqa uçacaq"
20:42 / 10-11-2025
Primorski diyarında "Nalivkin"ə qızıl abidə ucaldılıb
20:35 / 10-11-2025
Ekspert Zavyalov: "İran və Rusiya arasında Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi (BND) Süveyş Kanalına alternativ olmayacaq"
20:31 / 10-11-2025
Tramp bağlanmada iştirak etməyən hava nəqliyyatı dispetçerləri üçün 10.000 dollar bonus təklif etdi
20:27 / 10-11-2025
Moskva Şəhər Məhkəməsi Mixail Xaçaturyanın qızlarına qarşı cinayət törətdiyini müəyyən etdi
19:10 / 10-11-2025
Sarkozi azadlığa buraxıldıqdan sonra evə qayıdıb
19:07 / 10-11-2025
Avtomobil partlayışı nəticəsində səkkiz nəfər həlak olub
19:04 / 10-11-2025
Binada qaz partlayışında iştirak edən şəxs saxlanılıb
16:21 / 10-11-2025
Baqajında 7000 sansar quyruğu olan əcnəbi hava limanında saxlanılıb
16:18 / 10-11-2025
Sinxron üzgüçü Romaşina Rusiya milli komandasının baş məşqçisi olmaq imkanına görə minnətdarlığını bildirib
16:13 / 10-11-2025
Uşağın lift şaxtasına düşməsi videoya çəkilib
16:11 / 10-11-2025
Misir Prezidenti əs-Sisi Şoyqu ilə görüşdə Putinə salamlarını çatdırdı
16:07 / 10-11-2025
Sərnişin relslərə yıxılaraq ölüb
Naxçıvan faunasında dünya elmi üçün yeni arı növü aşkar edilib-Akif Bayramov
Tarix: 11-01-2021 19:20 | Bölmə: Digər
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən Naxçıvanın flora və fauna biomüxtəlifliyinin öyrənilməsi, nadir, nəsli kəsilmək üzrə olan bitki və heyvan növlərinin qorunması, bioresurslardan səmərəli istifadə imkanlarının araşdırılması istiqamətində tədqiqatlar aparılır.
Əməkdaşlardan İnstitutun “Zooloji tədqiqatlar” şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mahir Məhərrəmov 2004-cü ildən başlayaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası faunasının iynəli zarqanadlılarını tədqiq edir.Bacarıqlı entomoloq mütəxəssis Azərbaycan faunası üçün 300-dən artıq vəhşi arı növünü ilk dəfə göstərmiş, onları elmi ədəbiyyata daxil etmişdir. Onun uzunmüddətli araşdırmalarının nəticələridünyanın bir sıra nüfuzlu elmi dərgilərində dərc olunmuş, məqalələri bir çox tanınmış xarici ölkə alimlərinin marağına səbəb olmuşdur.
Həmin tədqiqatların nəticələri və muxtar respublikanıniynəli zarqanadlılar faunasının zənginliyi rus mütəxəssis - Rusiya Elmlər Akademiyası Uzaq Şərq Bölməsi Biomüxtəliflik Elmi Mərkəzinin əməkdaşı, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Maksim Yuryeviç Proşalıkinin diqqətini cəlb etmişdir.Belə ki, o, 2018-2019-cu illərdə Naxçıvana dəvət edilmiş vəazərbaycanlı alimlərlə birlikdə çoxsaylı elmi ekspedisiyalar həyata keçirilmişdir. Ötən müddət ərzində müəlliflərin səmərəli axtarışlarının nəticələrini özündə əks etdirən 11 elmi məqalə ingilis və rus dillərində yüksək indeksli jurnallarda dərc edilmişdir.
Aparılan gərgin araşdırmaların nəticəsi olaraq Naxçıvanın füsunkar guşələrindən olan Darıdağ və Sirabərazisindən yeni arı növü - Hoplisoides flavescens (Sarımtıl hoplisoides) dünya elmi üçün ilk dəfə qeyd edilmişdir.
Qazıcı arı cinsi olan Hoplisoides Avstraliya istisna olmaqla dünyanın bütün zoocoğrafi vilayətlərində yayılıb.Cinsin Palearktikada 10, Oriental regionda 10, Afrotropikal regionda 17, Neotropikal regionda 28,Nearktikada 9, Neotropikal-Nearktikada 8 növüolmaqla dünyada cəmi 82 növü yayılıb.Adıçəkilən arı cinsinin növləri torpaqda, xüsusilə çılpaq, qumlu torpaqda çoxhücrəli yuvalar qurur. Faydalı arı növləri kimi əsasən yarpaqyeyən böcəklərin sürfələrini ovlayıb,onların sayının bioloji tənzimlənməsində əhəmiyyətli rol oynayırlar.
Sarımtıl hoplisoides bütün Palearktik növlərdən mezosomanın qarın hissəsində sarı rəngin və əsasən sarı metasomal sternanın olması ilə fərqlənir.
Qeyd etmək lazımdır ki, respublikamız Palearktikanın bir hissəsi olduğu üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində təyin olunmuş bu yeni arı növü dünya entomologiya elmi üçün dəyərli tövhədir.
Akif Bayramov,
AMEA Naxçıvan Bölməsi Bioresurslar İnstitutunun
“Zooloji tədqiqatlar” şöbəsinin müdiri,
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 490
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-01-2021 19:20 | Bölmə: Digər
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən Naxçıvanın flora və fauna biomüxtəlifliyinin öyrənilməsi, nadir, nəsli kəsilmək üzrə olan bitki və heyvan növlərinin qorunması, bioresurslardan səmərəli istifadə imkanlarının araşdırılması istiqamətində tədqiqatlar aparılır.
Əməkdaşlardan İnstitutun “Zooloji tədqiqatlar” şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mahir Məhərrəmov 2004-cü ildən başlayaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası faunasının iynəli zarqanadlılarını tədqiq edir.Bacarıqlı entomoloq mütəxəssis Azərbaycan faunası üçün 300-dən artıq vəhşi arı növünü ilk dəfə göstərmiş, onları elmi ədəbiyyata daxil etmişdir. Onun uzunmüddətli araşdırmalarının nəticələridünyanın bir sıra nüfuzlu elmi dərgilərində dərc olunmuş, məqalələri bir çox tanınmış xarici ölkə alimlərinin marağına səbəb olmuşdur.
Həmin tədqiqatların nəticələri və muxtar respublikanıniynəli zarqanadlılar faunasının zənginliyi rus mütəxəssis - Rusiya Elmlər Akademiyası Uzaq Şərq Bölməsi Biomüxtəliflik Elmi Mərkəzinin əməkdaşı, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Maksim Yuryeviç Proşalıkinin diqqətini cəlb etmişdir.Belə ki, o, 2018-2019-cu illərdə Naxçıvana dəvət edilmiş vəazərbaycanlı alimlərlə birlikdə çoxsaylı elmi ekspedisiyalar həyata keçirilmişdir. Ötən müddət ərzində müəlliflərin səmərəli axtarışlarının nəticələrini özündə əks etdirən 11 elmi məqalə ingilis və rus dillərində yüksək indeksli jurnallarda dərc edilmişdir.
Aparılan gərgin araşdırmaların nəticəsi olaraq Naxçıvanın füsunkar guşələrindən olan Darıdağ və Sirabərazisindən yeni arı növü - Hoplisoides flavescens (Sarımtıl hoplisoides) dünya elmi üçün ilk dəfə qeyd edilmişdir.
Qazıcı arı cinsi olan Hoplisoides Avstraliya istisna olmaqla dünyanın bütün zoocoğrafi vilayətlərində yayılıb.Cinsin Palearktikada 10, Oriental regionda 10, Afrotropikal regionda 17, Neotropikal regionda 28,Nearktikada 9, Neotropikal-Nearktikada 8 növüolmaqla dünyada cəmi 82 növü yayılıb.Adıçəkilən arı cinsinin növləri torpaqda, xüsusilə çılpaq, qumlu torpaqda çoxhücrəli yuvalar qurur. Faydalı arı növləri kimi əsasən yarpaqyeyən böcəklərin sürfələrini ovlayıb,onların sayının bioloji tənzimlənməsində əhəmiyyətli rol oynayırlar.
Sarımtıl hoplisoides bütün Palearktik növlərdən mezosomanın qarın hissəsində sarı rəngin və əsasən sarı metasomal sternanın olması ilə fərqlənir.
Qeyd etmək lazımdır ki, respublikamız Palearktikanın bir hissəsi olduğu üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində təyin olunmuş bu yeni arı növü dünya entomologiya elmi üçün dəyərli tövhədir.
Akif Bayramov,
AMEA Naxçıvan Bölməsi Bioresurslar İnstitutunun
“Zooloji tədqiqatlar” şöbəsinin müdiri,
biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 490
Bölməyə aid digər xəbərlər