13:59 / 10-09-2025
Von der Leyen Kiyevə Rusiya aktivləri hesabına “reparasiya krediti” verməyi təklif edib
13:56 / 10-09-2025
Senator Cabarov Polşa səmasında vurulan PUA-ların Kiyevin təxribatı olduğunu iddia edib
13:52 / 10-09-2025
Tusk: "Polşa gecə hava məkanına daxil olan 19 İHA-dan 3-nü vurdu"
13:38 / 10-09-2025
Aleksey Markov Rusiya Federasiyasının Nyu-Yorkdakı baş konsulu təyin edilib
13:24 / 10-09-2025
Tusk: "Hava məkanını pozan PUA-lar Belarusdan gəlib"
13:22 / 10-09-2025
Avropa İttifaqı Ukrayna ilə dron ittifaqına 6 milyard avro sərmayə qoymaq niyyətindədir
13:17 / 10-09-2025
FSB: Krımda hava hücumundan müdafiə məlumatlarını Ukrayna kəşfiyyatına ötürən şəxs saxlanılıb
13:14 / 10-09-2025
Fransada genişmiqyaslı etiraz aksiyaları zamanı 100-dən çox adam saxlanılıb
13:07 / 10-09-2025
Keçmiş polis zabiti məhkəmə binasında “Adıgeya” GTRK-nın jurnalistlərinə hücum edib
13:03 / 10-09-2025
Şmıxal: "Kiyev “Mirage” qırıcıları və “Patriot” hava hücumundan müdafiə sistemlərinin tədarükü barədə razılığa gəlib"
12:59 / 10-09-2025
Navroçki: "Polşa müttəfiqləri ilə NATO Müqaviləsinin 4-cü maddəsinin tətbiqini müzakirə edir"
12:51 / 10-09-2025
Suriyanın yeni səlahiyyətli nümayəndələri Moskvada Rusiya-Ərəb sammitində iştirak edəcək
12:49 / 10-09-2025
Rusiya səfirliyi Katmandunu Nepalda qeyri-sabitlik yuvası adlandırıb
12:45 / 10-09-2025
Toy mərasimindən əvvəl pulqabı oğurlayan bəy saxlanılıb
12:42 / 10-09-2025
AK İsrail Nazirlər Kabinetinə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək niyyətindədir
12:39 / 10-09-2025
XİN: Rusiya İsrailin Dohaya zərbə endirməsini beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulması hesab edir
12:30 / 10-09-2025
Belarus onlara yaxınlaşan naməlum təyyarələr barədə Polşa və Litvanı xəbərdar edib
12:28 / 10-09-2025
Gimnaziyada tavanın uçması nəticəsində qız xəsarət alıb, araşdırma aparılır
12:24 / 10-09-2025
Larisa Dolina həyatında ilk dəfə ad gününü səhnədə qeyd edəcək
12:22 / 10-09-2025
Rusiya səfirliyi Nepal Silahlı Qüvvələrinin cəmiyyətdəki nüfuzunu qeyd edib
21:36 / 09-09-2025
Kallas: "Aİ Ukraynaya təxminən 169 milyard avro yardım edib"
21:34 / 09-09-2025
Həmas liderinin oğlu və köməkçisi Dohadakı partlayışlarda həlak olub
16:32 / 09-09-2025
Maduro: "Üçüncü Dünya Müharibəsi artıq başlayıb"
16:30 / 09-09-2025
500 kq narkotik vasitə daşıyan “Qazel” saxlanılıb
16:27 / 09-09-2025
Nepalda etirazçılar Baş Prokurorluğun ofisinə və Katmandu Rayon Məhkəməsinə hücum ediblər
16:25 / 09-09-2025
Bessent bildirib ki, ABŞ Aİ-nin dəstəyi ilə Rusiyaya qarşı sərt tədbirlər görməyə hazırdır
16:22 / 09-09-2025
Lavrov Rusiyanın Ursula fon der Leyenin təyyarəsinə hücumu ilə bağlı xəbərləri cəfəngiyyat adlandırıb
16:14 / 09-09-2025
Tusk: "Polşa "Zapad-2025" təlimlərinə görə Belarusla sərhədini tamamilə bağlayacaq"
15:05 / 09-09-2025
Parisdə məscidlərin qarşısında donuz başları tapılıb
14:59 / 09-09-2025
Suriya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Dəməşqdə Rusiya nümayəndə heyəti ilə görüşüb
14:57 / 09-09-2025
Festivalda insanların kütləvi zəhərlənməsi ilə bağlı xəbərləri təkzib edib
14:53 / 09-09-2025
Məhkəmə miqrantın qondarma nikahını pozub
12:26 / 09-09-2025
Soçi meri: "İHA hücumunda zədələnmiş pilot abidəsi bərpa olunacaq"
12:24 / 09-09-2025
"Spartak"ı Qana millisinin və "Fənərbağça"nın müdafiəçisi Ciku gücləndirib
12:21 / 09-09-2025
"An-2" təyyarəsinin qəzaya uğramasından sonra araşdırmalara başlanılıb
12:18 / 09-09-2025
Volodin: "Makron nəhayət vətəndaşların etibarını itirdi və Fransanı böhrana saldı"
12:15 / 09-09-2025
Ticarət mərkəzinin şüşələrini yuyan iki işçi 4-cü mərtəbədən yıxılıb
12:11 / 09-09-2025
RS: Tramp Ukraynadakı münaqişənin həlli üçün səylərini ikiqat artırmalıdır
Milli-mənəvi dəyərlər sistemində dini dəyərlərin əhəmiyyəti
Tarix: 11-07-2019 23:46 | Bölmə: Reportaj
Bu gün öz aktuallığı ilə gündəmdə olan və ən çox müzakirə olunan məsələlərdən biri də qloballaşan dünyada baş verən sosial-iqtisadi və siyasi dəyişikliklərin insanların mövcud dəyərlər sistemi ilə bağlı fikirlərinə təsir göstərməsidir.Şübhə yoxdur ki, biz artıq kütləvi şüura görünməmiş sürətlə yönələn təsirlər nəticəsində xalqın köhnə ideoloji, əxlaqi və digər milli dəyərlərinin sıxışdırıldığı və onların başqa xalqlardan götürülən yeni dəyərlərlə əvəz olunduğu bir dövrdə yaşayırıq. Bu isə hər bir xalqın tarixi milli dəyərlərinin təhlükə altına düşməsini səciyyələndirən amillərdəndir.
Milli dəyərlər sistemini öz növbəsində iki növə ayırmaq olar: milli maddi dəyərlər və milli mənəvi dəyərlər. Milli maddi dəyərlər dedikdə burada memarlıq abidələri, salınan yollar, tikilən binalar və s.nəzərdə tutulur. Milli mənəvi dəyərlər dedikdə isə ilk növbədə dilimiz, dinimiz, tariximiz, ədəbiyyatımız, adət-ənənələrimiz, mədəniyyətimiz, incəsənətimizin bütün sahələri nəzərdə tutulur.
Milli-mənəvi dəyərlər hər bir xalqın mövcudluğunun əsas göstəricisi və onun ən qiymətli sərvəti hesab olunur. Bu səbəbdən yeniyetmə və gənclərə milli dəyərlərin, xüsusilə də milli mənəvi dəyərlərin aşılanması hər bir cəmiyyətin qarşısında duran ən mühüm vəzifələrdən biridir. Bu dəyərlər sistemində xüsusi yerə malik olan dini dəyərlər hər bir xalqın mənəviyyatının zənginliyinin göstəricisidir.Dini dəyərlər xalqın dini və mənəvi əsaslarını ifadə edir ki, bu amillər də ictimai əxlaq və mədəniyyətin təməllərindən biridir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin çıxışlarının birində vurğuladığı çox maraqlı fikir diqqəti cəlb etməyə bilməz: “Din həmişə müsbət rol oynamalıdır, xüsusən də insanın mənəvi inkişafında, insanların mənəvi tərbiyəsində və onların yüksək mənəviyyat, yüksək əxlaq prinsipləri əsasında sıx birləşməsində”.
Bəli, deməli dini dəyərlər insanın mənəvi tərbiyəsində, onda əxlaqi keyfiyyətlərin formalaşmasında, dünyagörüşünün inkişafında, bir sözlə şəxsiyyət kimi yetişməsində mühüm rol oynayan dəyərlərdəndir. Din həmçinin həyatın əsas mənasını təşkil edən yüksək dəyərlər,insanlar arasındaümumi inanc əsasında yaranan xüsusi mənəvi və praktiki əlaqədir.Dini dəyərlər insanın həyatdakı məqsəd və dəyərlərinin təcəssümündə çox xüsusi bir yerə malikdir.
Azərbaycan xalqının mənəviyyatının zənginləşməsində, cəmiyyətdə əxlaqi qaydaların, normaların, davranış ünsiyyətinin, mədəniyyətin formalaşması və inkişaf etdirilməsində dini dəyərlərin, xüsusilə də İslam dini dəyərlərinin böyük rolu vardır. Yaşatdığı və yaratdığı bəşəri ideyaları, adət-ənənələri, milli xüsusiyyətləri ilə özünəməxsus yeri olan Azərbaycan xalqı dünyada tolerant, multikultural dəyərlərlə zəngin bir xalq kimi tanınır. Uzun illər boyu Azərbaycan ərazisində məskunlaşmış dini-etnik qruplar, milli azlıqlar, müxtəlif dini konfessiyaların nümayəndələri azad və sərbəst şəkildə əhalinin istifadə etdiyi hüquqlardan istifadə etmiş, onlarla birgə mehribanlıq, dostluq, hətta qohumluq münasibətlərində yaşamışlar.
Mükəmməl və humanist bir din olan İslam dini tarixən yayılmış bütün ərazilərdə aid olduğu xalqın milli və mənəvi dəyərlərinə hörmətlə yanaşmışdır. İslam dini böyük mənəvi dəyərləri özündə birləşdirir, insanların bir-biri ilə mehriban yaşamasını, daim inkişaf etməyi, öyrənməyi tövsiyə edir.İslam dini Azərbaycan xalqının milli mənəvi dəyərlərinin daha da təkmilləşməsi və kamil formalaşmasına öz təsirini göstərmişdir. Belə demək olarsa, İslam dini milli dəyərlərimizlə, dəyərlərimiz isə dinimizlə bir vəhdət təşkil edir.
Beləliklə, dini dəyərlərin milli mənəvi dəyərlər sistemində olduqca əhəmiyyətli bir yeri vardır. Hər bir xalq üçün onun milli dəyərlərinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi isə vacib məsələlərdən biridir. Burada həmçinin xüsusi əhəmiyyətə malik olan məsələlərdən biri də dövlət siyasətində prioritet sahələrdən biri din siyasətinin düzgün şəkildə aparılması və xalqın, millətin mənəviyyatının yüksəldilməsi istiqamətində müvafiq işlərin görülməsidir.
Milli mənəvi dəyərlərimizin yaşadılmasında, onun təbliğində xüsusilə son dövləri əhatə edən genişmiqyaslı fəaliyyəti ilə cəmiyyətimizin rəğbətini qazanan Heydər Əliyev Fondu da bu sahədə böyük işlər görmüşdür. Belə ki, fondun prezidenti olan Mehriban xanım Əliyeva tarixi-dini, mədəni abidələrin qorunmasını və bərpasını daim diqqət mərkəzində saxlayır.Respublikamızın ərazisində olan müqəddəs ibadətgahlar, məscid və ziyarətgahlar milli mənəvi dəyərlərimizin təbliğində böyük əmək sərf edən Prezident İlham Əliyevin və Heydər Əliyev Fondunun xidmətləri sayəsində əsaslı bərpa və yenidənqurmadan sonra xalqın istifadəsinə verilmişdir.
Bütün bunlar Azərbaycan dövlətinin öz xalqının milli mənəvi dəyərlərinə xüsusi qayğısı və diqqətinin bariz nümunəsidir. Azərbaycan xalqı da öz tarixinə, milliliyinə, dininə və dilinə sadiq qalaraq bu istiqamətdə dövlət siyasətinə öz dəstəyini əsirgəməməli və bir azərbaycanlı, bir müsəlman olaraq öz əlindən gəldiyi qədər bu dəyərləri qorumalı, təbliğ etməlidir.
Elvin Talışınski
Milli Mənəvi Dəyərlərimizə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, Beynəlxalq Təhsil Akademiyasının akademiki
Nərminə Quliyeva
Milli Mənəvi Dəyərlərimizə Dəstək İctimai Birliyinin sədr müavini
Baxış sayı: 6 558
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 11-07-2019 23:46 | Bölmə: Reportaj
Bu gün öz aktuallığı ilə gündəmdə olan və ən çox müzakirə olunan məsələlərdən biri də qloballaşan dünyada baş verən sosial-iqtisadi və siyasi dəyişikliklərin insanların mövcud dəyərlər sistemi ilə bağlı fikirlərinə təsir göstərməsidir.Şübhə yoxdur ki, biz artıq kütləvi şüura görünməmiş sürətlə yönələn təsirlər nəticəsində xalqın köhnə ideoloji, əxlaqi və digər milli dəyərlərinin sıxışdırıldığı və onların başqa xalqlardan götürülən yeni dəyərlərlə əvəz olunduğu bir dövrdə yaşayırıq. Bu isə hər bir xalqın tarixi milli dəyərlərinin təhlükə altına düşməsini səciyyələndirən amillərdəndir.
Milli dəyərlər sistemini öz növbəsində iki növə ayırmaq olar: milli maddi dəyərlər və milli mənəvi dəyərlər. Milli maddi dəyərlər dedikdə burada memarlıq abidələri, salınan yollar, tikilən binalar və s.nəzərdə tutulur. Milli mənəvi dəyərlər dedikdə isə ilk növbədə dilimiz, dinimiz, tariximiz, ədəbiyyatımız, adət-ənənələrimiz, mədəniyyətimiz, incəsənətimizin bütün sahələri nəzərdə tutulur.
Milli-mənəvi dəyərlər hər bir xalqın mövcudluğunun əsas göstəricisi və onun ən qiymətli sərvəti hesab olunur. Bu səbəbdən yeniyetmə və gənclərə milli dəyərlərin, xüsusilə də milli mənəvi dəyərlərin aşılanması hər bir cəmiyyətin qarşısında duran ən mühüm vəzifələrdən biridir. Bu dəyərlər sistemində xüsusi yerə malik olan dini dəyərlər hər bir xalqın mənəviyyatının zənginliyinin göstəricisidir.Dini dəyərlər xalqın dini və mənəvi əsaslarını ifadə edir ki, bu amillər də ictimai əxlaq və mədəniyyətin təməllərindən biridir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin çıxışlarının birində vurğuladığı çox maraqlı fikir diqqəti cəlb etməyə bilməz: “Din həmişə müsbət rol oynamalıdır, xüsusən də insanın mənəvi inkişafında, insanların mənəvi tərbiyəsində və onların yüksək mənəviyyat, yüksək əxlaq prinsipləri əsasında sıx birləşməsində”.Bəli, deməli dini dəyərlər insanın mənəvi tərbiyəsində, onda əxlaqi keyfiyyətlərin formalaşmasında, dünyagörüşünün inkişafında, bir sözlə şəxsiyyət kimi yetişməsində mühüm rol oynayan dəyərlərdəndir. Din həmçinin həyatın əsas mənasını təşkil edən yüksək dəyərlər,insanlar arasındaümumi inanc əsasında yaranan xüsusi mənəvi və praktiki əlaqədir.Dini dəyərlər insanın həyatdakı məqsəd və dəyərlərinin təcəssümündə çox xüsusi bir yerə malikdir.
Azərbaycan xalqının mənəviyyatının zənginləşməsində, cəmiyyətdə əxlaqi qaydaların, normaların, davranış ünsiyyətinin, mədəniyyətin formalaşması və inkişaf etdirilməsində dini dəyərlərin, xüsusilə də İslam dini dəyərlərinin böyük rolu vardır. Yaşatdığı və yaratdığı bəşəri ideyaları, adət-ənənələri, milli xüsusiyyətləri ilə özünəməxsus yeri olan Azərbaycan xalqı dünyada tolerant, multikultural dəyərlərlə zəngin bir xalq kimi tanınır. Uzun illər boyu Azərbaycan ərazisində məskunlaşmış dini-etnik qruplar, milli azlıqlar, müxtəlif dini konfessiyaların nümayəndələri azad və sərbəst şəkildə əhalinin istifadə etdiyi hüquqlardan istifadə etmiş, onlarla birgə mehribanlıq, dostluq, hətta qohumluq münasibətlərində yaşamışlar.
Mükəmməl və humanist bir din olan İslam dini tarixən yayılmış bütün ərazilərdə aid olduğu xalqın milli və mənəvi dəyərlərinə hörmətlə yanaşmışdır. İslam dini böyük mənəvi dəyərləri özündə birləşdirir, insanların bir-biri ilə mehriban yaşamasını, daim inkişaf etməyi, öyrənməyi tövsiyə edir.İslam dini Azərbaycan xalqının milli mənəvi dəyərlərinin daha da təkmilləşməsi və kamil formalaşmasına öz təsirini göstərmişdir. Belə demək olarsa, İslam dini milli dəyərlərimizlə, dəyərlərimiz isə dinimizlə bir vəhdət təşkil edir.
Beləliklə, dini dəyərlərin milli mənəvi dəyərlər sistemində olduqca əhəmiyyətli bir yeri vardır. Hər bir xalq üçün onun milli dəyərlərinin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi isə vacib məsələlərdən biridir. Burada həmçinin xüsusi əhəmiyyətə malik olan məsələlərdən biri də dövlət siyasətində prioritet sahələrdən biri din siyasətinin düzgün şəkildə aparılması və xalqın, millətin mənəviyyatının yüksəldilməsi istiqamətində müvafiq işlərin görülməsidir.
Milli mənəvi dəyərlərimizin yaşadılmasında, onun təbliğində xüsusilə son dövləri əhatə edən genişmiqyaslı fəaliyyəti ilə cəmiyyətimizin rəğbətini qazanan Heydər Əliyev Fondu da bu sahədə böyük işlər görmüşdür. Belə ki, fondun prezidenti olan Mehriban xanım Əliyeva tarixi-dini, mədəni abidələrin qorunmasını və bərpasını daim diqqət mərkəzində saxlayır.Respublikamızın ərazisində olan müqəddəs ibadətgahlar, məscid və ziyarətgahlar milli mənəvi dəyərlərimizin təbliğində böyük əmək sərf edən Prezident İlham Əliyevin və Heydər Əliyev Fondunun xidmətləri sayəsində əsaslı bərpa və yenidənqurmadan sonra xalqın istifadəsinə verilmişdir.
Bütün bunlar Azərbaycan dövlətinin öz xalqının milli mənəvi dəyərlərinə xüsusi qayğısı və diqqətinin bariz nümunəsidir. Azərbaycan xalqı da öz tarixinə, milliliyinə, dininə və dilinə sadiq qalaraq bu istiqamətdə dövlət siyasətinə öz dəstəyini əsirgəməməli və bir azərbaycanlı, bir müsəlman olaraq öz əlindən gəldiyi qədər bu dəyərləri qorumalı, təbliğ etməlidir.
Elvin Talışınski
Milli Mənəvi Dəyərlərimizə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, Beynəlxalq Təhsil Akademiyasının akademiki
Nərminə Quliyeva
Milli Mənəvi Dəyərlərimizə Dəstək İctimai Birliyinin sədr müavini
Baxış sayı: 6 558
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-07-2025, 17:49
Sumqayıt şəhərində Saleh Nuriyevin mövludundan-VİDEO+FOTOLAR
18-07-2025, 22:28
Sumqayıtın tarixi muzeyində mətbuatın 150 illik yubileyi ilə bağlı tədbir keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
13-07-2025, 20:43
Sumqayıtda Tovuz döyüşləri və Qubadlı şəhidlərinin anım günü keçirilib
14-06-2025, 21:33
Milli qəhrəman Şükür Həmidovun oğlu məzun oldu-FOTOLAR
26-05-2025, 12:38
Sumqayıt şəhərində XTQ-nin giziri, "Qarabağ" ordenli şəhid Şəhriyar Quliyevin 35 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
23-05-2025, 00:23
Birinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi Səyavuş Məmmədovun ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
10-05-2025, 00:18
Sumqayıt şəhərində kəşfiyyatçı şəhid Nail Məmmədovun 50 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
26-04-2025, 09:17
Sumqayıtda şəhid Elvin Həsənovun mövludu-VİDEO+FOTOLAR
14-04-2025, 11:01
Sumqayıt şəhərində 1-ci Qarabağ şəhidi Əli Quliyevin 50 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
2-04-2025, 11:12
44 günlük Vətən müharibəsinin şəhidi Novruz Məmmədovun mövluduna həsr olunmuş “Bu dünyadan bir qəhrəman Novruz keçdi” adlı tədbir
29-03-2025, 11:33
Şəhid ailələri və qazilər iftar süfrəsində-VİDEO+FOTOLAR
13-03-2025, 21:27
Sumqayıtda şəhid Rüfət Mustafayevin mövludu qeyd olunub-VİDEO+FOTOLAR
11-03-2025, 23:45
Sumqayıtda şəhid Abdulla Əhmədovun mövludu keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
16-02-2025, 16:40
Şəhid anası: "Bugünkü tədbiri keçirən millət vəkilimizə minnətdaram, bizim kimi anaların yanar ürəyinə su səpdi"
3-02-2025, 21:04
Sumqayıtda şəhid Qubad Əliyevin mövludu keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-11-2024, 20:43
Sumqayıtda 1-ci Qarabağ Müharibəsi şəhidlərinin baralyefinin açılışı olub-VİDEO+FOTOLAR
29-11-2024, 22:37
Sumqayıt şəhərində şəhid Aydın Əliyevin ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
26-11-2024, 20:29
Xudatda şəhid Fəxrəddin Fərəcovun ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
15-11-2024, 21:39
Sumqayıtda şəhid Rəhman Məmmədovun ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
11-11-2024, 23:45
Sumqayıtda şəhidlərin ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
6-11-2024, 23:12
Sumqayıt şəhərində "Qarabağ" ordenli şəhid Vüsal Allahyarovun ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
30-10-2024, 23:33
Sumqayıt şəhərində şəhid kəşfiyyatçı mayor Taleh Kərimovun ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
24-10-2024, 14:45
Sumqayıt şəhərində "Qarabağ" ordenli şəhid Şəhriyar Quliyevin ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
20-10-2024, 15:02
Sumqayıt şəhərində şəhid Eldar Abdullayevin anım gününə həsr olunmuş tədbir-VİDEO+FOTOLAR
19-10-2024, 23:56
Sumqayıtda Saleh Nuriyevin ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
17-10-2024, 21:33
Şəhidlərin ildönümü keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
3-10-2024, 12:30
Sumqayıtda şəhid Abdulla Əhmədovun ildönümü keçirilib
22-09-2024, 03:01
Şəhid leytenant Cavid Mirzəyevin ildönümü keçirilib
20-09-2024, 18:59
Sumqayıtda şəhid polis Asim Camalzadənin ildönümü keçirilib
19-09-2024, 20:37
Şəhid polis Ramil Şirinovun ildönümü keçirilib
13-09-2024, 00:43
Sumqayıtda şəhid Səbuhi Əhmədovun ildönümü keçirilib
15-07-2024, 09:05
Şəhidə həsr olunmuş “Unutmadıq... tarix yazdınız!” adlı tədbir keçirilib-Video+FOTOLAR