02:45 / 25-11-2024
Çiolaku və Georgesku Rumıniyada keçirilən prezident seçkilərinin ikinci turuna yüksəliblər
02:40 / 25-11-2024
Fiko: "Ukraynada münaqişənin uzanması onun zəifləməsinə gətirib çıxarır"
01:33 / 25-11-2024
Aktyor Vladimir Samoylov 80 yaşında vəfat edib
01:24 / 25-11-2024
Paytaxtın ticarət mərkəzindəki yeməkxanada kütləvi dava olub
01:20 / 25-11-2024
"Azimut": Sukhoi Superjet 100 küləyin kəsilməsi səbəbindən Antalyaya kobud eniş etdi
01:16 / 25-11-2024
"Economist": Ukrayna kəşfiyyatı Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Zaporojyeyə hücumunu gözləyir
01:10 / 25-11-2024
Müstəntiqlər Antalyada "Azimut" təyyarəsinin yanması ilə bağlı araşdırmalara başlayıb
01:07 / 25-11-2024
Zelenski: "Ukrayna və Qərb mütəxəssisləri "Oreşnik"in qalıqlarını öyrənirlər
00:49 / 25-11-2024
Amerikanın "Möcüzələr sahəsi"nin ilk aparıcısı dünyasını dəyişib
00:42 / 25-11-2024
Uolts: "Tramp xarici siyasətdə ABŞ-ın enerji resurslarından istifadə edəcək"
00:34 / 25-11-2024
Avtobusda qəbuledicinin partlaması nəticəsində sərnişin xəsarət alıb
00:29 / 25-11-2024
Tbilisi polisi müxalifətin karvanını şəhər mərkəzinə buraxmayıb
00:25 / 25-11-2024
Melnik: "Trampın andiçmə mərasimindən əvvəlki dövr Ukrayna tarixində ən çətin dövr olacaq"
22:30 / 24-11-2024
Soçi sakinləri şəhər yaxınlığında zəlzələnin baş verdiyini bildiriblər
22:26 / 24-11-2024
Bu da xatirə - Fotosu
22:17 / 24-11-2024
İlham Əliyevdən COP29-un yekunları ilə bağlı - Paylaşım
22:13 / 24-11-2024
Leyla Əliyeva Altıağacda - Fotolar
22:06 / 24-11-2024
“Sumqayıt”dan əzmkar qələbə
21:52 / 24-11-2024
Ərdoğan Putinə deyib ki, Türkiyə Rusiya ilə ticarəti artırmağı hədəfləyir
21:46 / 24-11-2024
Litva silah və elektrik generatorlarını Kiyevə köçürüb
21:28 / 24-11-2024
İranın ali dini liderinin müşaviri: "Kiyevə yardım azalacaq və Rusiya qalib gələcək"
21:24 / 24-11-2024
Bir qadın Analar Günündə metro stansiyasında uşaq dünyaya gətirib
21:19 / 24-11-2024
Bir gündə 84 nəfər İsrailin Livana endirdiyi zərbələrin qurbanı olub
21:14 / 24-11-2024
"Hizbullah" İsrailin Hayfadakı hərbi dəniz bazasına zərbələr endirib
14:32 / 24-11-2024
Bakı aeroportu COP29-da - Video
14:25 / 24-11-2024
48 ton surroqat spirti müsadirə edilib
14:22 / 24-11-2024
Peskov: "ABŞ Putinin siqnallarına məhəl qoymadı və qəti addımlar atmaq lazım idi"
13:38 / 24-11-2024
Hikmət Hacıyev Berbokun ittihamlarına cavab verdi
13:24 / 24-11-2024
"Sky News": ABŞ-ın Böyük Britaniyadakı hava bazaları üzərində naməlum İHA-lar aşkarlanıb
13:20 / 24-11-2024
Primorski sakini ilə zəngə cavab verməyə gələn polis arasında baş verən dava videoya çəkilib
13:16 / 24-11-2024
Yanar materialların olduğu anbar yanır
13:13 / 24-11-2024
Rep konsertindən sonra üç yeniyetmə reanimasiyaya yerləşdirilib
13:11 / 24-11-2024
Kşilərin səfərbər olması səbəbindən minə yaxın ev istiliksiz qalıb
13:04 / 24-11-2024
"Bloomberg": Malidəki silahlılar "Wagner PMC"nin altı üzvünü öldürdülər
11:21 / 24-11-2024
Bir xəstənin reanimasiyası zamanı mənzildə yanğın başlayıb
11:18 / 24-11-2024
Rudenko: "Qərb Seulu Ukraynada şərik etmək və Pxenyana təzyiq etmək istəyir"
11:13 / 24-11-2024
Merkel: "Qərb və Ukrayna Rusiya ilə dialoqa getməlidir"
“Sərhədsiz” azadlıq düşüncəsi... -VƏKİL RÖVŞƏN QASIMOV
Tarix: 12-01-2020 01:42 | Bölmə: Gündəm
Bəzilərinə görə azadlıq heç bir qayda-qanun tanımamaq, mütləq mənada sərbəst olmaqdır. Dövrümüzdə bəzilərinin müdafiə elədiyi “sərhədsiz” azadlıq düşüncəsini istər İslam, istərsə də dünyəvi əqli nöqteyi-nəzərdən müdafiə etmək mümkün deyildir Müasir dövrdə belə bəzi qərb və şərq dövlətləri bir çox məsələdə vətəndaşlara azadlıq və sərbəstlik versələr də, dövlətin ideologiyasına zidd fikirlərə əsla icazə vermirlər. Düşüncə və vicdan azadlığı desələr belə mütləq bəzi məhdudiyyətlər qoyur, dövlətin mənafeyinə zidd fikirlər səsləndirildikdə qayda-qanunları işə salırlar. Bütün bunlar onu göstərir ki, mütləq azadlıq ancaq xülyalarda və yuxularda mümkündür. Qısacası, bu günə qədər dünyanın heç bir yerində insanlara sonsuz azadlıq verilməmişdir. Əslində cəmiyyətin rahatlığı və təhlükəsizliyi üçün də azadlığı məhdudlaşdıran müəyyən qayda-qanunlar olmalıdır. Əgər azadlıq bütün istəklərin sərhədsiz həyata keçməsi kimi başa düşülər və yaşanarsa, nəticədə nəsillər korlanar, ailələr dağılar və cəmiyyət məhv olar. Həmçinin müqəddəs dəyərlərə hörmətsizliyi, dini təhqir etməyi, insanların əqidəsini lağa qoymağı və s. da azadlıq adlandırmaq olmaz. Bu, bütün əxlaqi dəyərlərin məhvinə gətirib çıxarar. Mütləq mənada inancsız insan yoxdur. Hər kəs nəyə isə inanır, nəyə isə bel bağlamaq istəyir. Özündən üstün olan bir şeyə etimad edib bağlanmaq, onun hökmü altına girmək insanın fitri ehtiyacıdır. Bəzən insanın yanıldığı məqam əsl Səbəbkara – Allaha – iman etmir və sonsuz ehtiyacları üçün müxtəlif şeylərə inanmağa meyl edir, onlardan mədəd umur. Həmişə alternativ nələrisə ehtiyatda saxlayır. Allahı tapa bilməsə də güvəndiyi şeylərin fani olub, bir gün yox olacağını, əldən çıxacağını və ya qaçacağını əslində bilir. Bu cür düşünən insana “ağılsız insan” demək olmaz. Ağlı var, ancaq düzgün istiqamətdə istifadə etməyib və tapmalı olanı tapa bilməyib. Bir olana bel bağlayıb, etimad edərək iman etməli olduğu halda, müxtəlif səbəblərin qulu, köləsi olub.Bu səbəblə dövrümüzdə bəzilərinin müdafiə elədiyi “sərhədsiz” azadlıq düşüncəsini istər İslam, istərsə də əqli nöqteyi-nəzərdən müdafiə etmək mümkün deyildir. Bəziləri də hər istədiyini etmək mənasındakı bu anlayışın sadəcə heyvanlar üçün keçərli olduğunu deyirlər. Sənədli filmlərdə də göründüyü kimi heyvanlar aləminin belə özünəxas qaydaları var. Biri digərinin sərhəddini pozduğu təqdirdə dərhal müdaxilə ilə qarşılaşır. İnsan insan üçün təhlükələrin ən böyüyüdür. Sağlam düşüncə nədir? Sağlam düşüncə proqressiv təfəkkürdür. O, daim yenilənir, sabit deyil, yerində saymır. O, hər gün daha artıq bilgiylə zənginləşmək istəyindədir. Sağlam olmayan düşüncə nədir? İnsanlara və insanlığa düşmən kəsilən fikir və mühakimə performansı sərgiləmək. Zorakı davranış haqqında istənilən haşiyəyə çıxan, həqiqəti zorakılığın yanına yamayan istənilən şəxs potensial cinayətkardır. Bir olandan uzaqlaşan, bir çox birdən (çoxluqdan) asılı vəziyyətə düşər. Bəzən vəzifənin, bəzən vəzifədəkinin, bəzən var-dövlətin, bəzən də şan-şöhrətin və saymaqla qurta bilməyəcəyimiz şeylərin arxasınca gedərək bir çox şeyi özünə “büt” halına gətirər. Bəli, insanın həyatda əhəmiyyət verdiyi, dara düşəndə ilk müraciət etdiyi şey nədirsə, “məbudu” da odur. İnanmış kimi görünsə də, həyatın axarında qarşısına çıxan maneələrə ilişib qaldıqda həqiqət gün üzünə çıxır. Bəzən də həsəd həqiqi qulluq şüuru ilə yaşamayanların gözlərini elə örtər ki, onlar xeyir işlər görməyə, insanlara faydalı olmağa çalışanları görmək belə istəməzlər. Xeyir iş görənləri gözləri götürmədiyindən onların işlərinə mane olmaq və hədəflərindən uzaqlaşdırmaq üçün əllərindən gələni edərlər. əzilərinə görə azadlıq heç bir qayda-qanun tanımamaq, mütləq mənada sərbəst olmaqdır. Halbuki, bu günə qədər dünyanın heç yerində və heç bir sistemində (kapitalizm, kommunizm, liberalizm və s.) bu cür azadlıq mümkün olmayıb. Bütün sistemlər müəyyən mənada insan azadlığını məhdudlaşdıran qaydalar qoymuşlar. Məsələn: Kommunist ,Milliyətçı sistemlər bir çox məsələdə ortaq istifadəyə haqqı versələr də, sistemə tabe olmaq yönündən çox sərt davranmış və despotluq nümayiş etdirmişlər.
Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 649
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-01-2020 01:42 | Bölmə: Gündəm
Bəzilərinə görə azadlıq heç bir qayda-qanun tanımamaq, mütləq mənada sərbəst olmaqdır. Dövrümüzdə bəzilərinin müdafiə elədiyi “sərhədsiz” azadlıq düşüncəsini istər İslam, istərsə də dünyəvi əqli nöqteyi-nəzərdən müdafiə etmək mümkün deyildir Müasir dövrdə belə bəzi qərb və şərq dövlətləri bir çox məsələdə vətəndaşlara azadlıq və sərbəstlik versələr də, dövlətin ideologiyasına zidd fikirlərə əsla icazə vermirlər. Düşüncə və vicdan azadlığı desələr belə mütləq bəzi məhdudiyyətlər qoyur, dövlətin mənafeyinə zidd fikirlər səsləndirildikdə qayda-qanunları işə salırlar. Bütün bunlar onu göstərir ki, mütləq azadlıq ancaq xülyalarda və yuxularda mümkündür. Qısacası, bu günə qədər dünyanın heç bir yerində insanlara sonsuz azadlıq verilməmişdir. Əslində cəmiyyətin rahatlığı və təhlükəsizliyi üçün də azadlığı məhdudlaşdıran müəyyən qayda-qanunlar olmalıdır. Əgər azadlıq bütün istəklərin sərhədsiz həyata keçməsi kimi başa düşülər və yaşanarsa, nəticədə nəsillər korlanar, ailələr dağılar və cəmiyyət məhv olar. Həmçinin müqəddəs dəyərlərə hörmətsizliyi, dini təhqir etməyi, insanların əqidəsini lağa qoymağı və s. da azadlıq adlandırmaq olmaz. Bu, bütün əxlaqi dəyərlərin məhvinə gətirib çıxarar. Mütləq mənada inancsız insan yoxdur. Hər kəs nəyə isə inanır, nəyə isə bel bağlamaq istəyir. Özündən üstün olan bir şeyə etimad edib bağlanmaq, onun hökmü altına girmək insanın fitri ehtiyacıdır. Bəzən insanın yanıldığı məqam əsl Səbəbkara – Allaha – iman etmir və sonsuz ehtiyacları üçün müxtəlif şeylərə inanmağa meyl edir, onlardan mədəd umur. Həmişə alternativ nələrisə ehtiyatda saxlayır. Allahı tapa bilməsə də güvəndiyi şeylərin fani olub, bir gün yox olacağını, əldən çıxacağını və ya qaçacağını əslində bilir. Bu cür düşünən insana “ağılsız insan” demək olmaz. Ağlı var, ancaq düzgün istiqamətdə istifadə etməyib və tapmalı olanı tapa bilməyib. Bir olana bel bağlayıb, etimad edərək iman etməli olduğu halda, müxtəlif səbəblərin qulu, köləsi olub.Bu səbəblə dövrümüzdə bəzilərinin müdafiə elədiyi “sərhədsiz” azadlıq düşüncəsini istər İslam, istərsə də əqli nöqteyi-nəzərdən müdafiə etmək mümkün deyildir. Bəziləri də hər istədiyini etmək mənasındakı bu anlayışın sadəcə heyvanlar üçün keçərli olduğunu deyirlər. Sənədli filmlərdə də göründüyü kimi heyvanlar aləminin belə özünəxas qaydaları var. Biri digərinin sərhəddini pozduğu təqdirdə dərhal müdaxilə ilə qarşılaşır. İnsan insan üçün təhlükələrin ən böyüyüdür. Sağlam düşüncə nədir? Sağlam düşüncə proqressiv təfəkkürdür. O, daim yenilənir, sabit deyil, yerində saymır. O, hər gün daha artıq bilgiylə zənginləşmək istəyindədir. Sağlam olmayan düşüncə nədir? İnsanlara və insanlığa düşmən kəsilən fikir və mühakimə performansı sərgiləmək. Zorakı davranış haqqında istənilən haşiyəyə çıxan, həqiqəti zorakılığın yanına yamayan istənilən şəxs potensial cinayətkardır. Bir olandan uzaqlaşan, bir çox birdən (çoxluqdan) asılı vəziyyətə düşər. Bəzən vəzifənin, bəzən vəzifədəkinin, bəzən var-dövlətin, bəzən də şan-şöhrətin və saymaqla qurta bilməyəcəyimiz şeylərin arxasınca gedərək bir çox şeyi özünə “büt” halına gətirər. Bəli, insanın həyatda əhəmiyyət verdiyi, dara düşəndə ilk müraciət etdiyi şey nədirsə, “məbudu” da odur. İnanmış kimi görünsə də, həyatın axarında qarşısına çıxan maneələrə ilişib qaldıqda həqiqət gün üzünə çıxır. Bəzən də həsəd həqiqi qulluq şüuru ilə yaşamayanların gözlərini elə örtər ki, onlar xeyir işlər görməyə, insanlara faydalı olmağa çalışanları görmək belə istəməzlər. Xeyir iş görənləri gözləri götürmədiyindən onların işlərinə mane olmaq və hədəflərindən uzaqlaşdırmaq üçün əllərindən gələni edərlər. əzilərinə görə azadlıq heç bir qayda-qanun tanımamaq, mütləq mənada sərbəst olmaqdır. Halbuki, bu günə qədər dünyanın heç yerində və heç bir sistemində (kapitalizm, kommunizm, liberalizm və s.) bu cür azadlıq mümkün olmayıb. Bütün sistemlər müəyyən mənada insan azadlığını məhdudlaşdıran qaydalar qoymuşlar. Məsələn: Kommunist ,Milliyətçı sistemlər bir çox məsələdə ortaq istifadəyə haqqı versələr də, sistemə tabe olmaq yönündən çox sərt davranmış və despotluq nümayiş etdirmişlər.Vəkil Rövşən Qasımov
Baxış sayı: 649
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:13
Leyla Əliyeva Altıağacda - Fotolar
23-11-2024, 22:44
COP29-da İtki və Zərər Fondunun tam fəaliyyətə başlamasını təmin edən qərar qəbul olunub
23-11-2024, 22:39
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Bakıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
23-11-2024, 14:26
Şeyx Portuqaliyaya gedir
22-11-2024, 22:20
İsrailli nazir Bakıda Aqarunovun məzarını ziyarət etdi - Fotolar
21-11-2024, 22:01
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak etdi - Fotolar
19-11-2024, 22:08
Samir Nuriyev görüş keçirdi - Fotolar
14-11-2024, 15:53
İlham Əliyev İslam İnkişaf Bankının prezidenti ilə görüşüb
14-11-2024, 00:33
Heydər Əliyev Fondunun nəşri təqdim olundu - Fotolar+Video
9-11-2024, 10:22
Sumqayıtda 8 noyabr Zəfər Günü qeyd olunub-VİDEO+FOTOLAR
7-11-2024, 09:43
Sumqay;tda Zəfər Günü ilə əlaqədar “Zəfər nəğməli Azərbaycan” adlı tədbir keçirildi-VİDRO+FOTOLAR
4-11-2024, 19:17
Dini Liderlərin Qlobal Sammitinin iştirakçıları Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
31-10-2024, 08:37
Bayden iki uşağı dişləyib
28-10-2024, 19:42
“Şəhid Vətən Müharibəsi Qəhrəmanları” adlı kitabın təqdimatı olub
25-10-2024, 19:25
Ukrayna hərbçiləri təsadüfən özünün "Hawk" pilotsuz təyyarəsini vurub
17-10-2024, 10:52
Prezidentdən Füzuli ilə bağlı paylaşım - Video
15-10-2024, 04:13
Sumqayıtda "Mənim oğlum qəhrəmandır" layihəsi-VİDEO+FOTOLAR
8-10-2024, 16:17
İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə görüşü olub
5-10-2024, 12:06
Sumqayıtda Müəllimlər Günü qeyd olundu-VİDEO+FOTOLAR
3-10-2024, 22:38
İlham Əliyev Cəbrayıl rayonunun Horovlu kəndində fərdi evlərin və sosial obyektlərin tikintisi ilə tanış olub
28-09-2024, 22:48
Beynəlxalq Prokurorlar Assosiasiyasının İcraiyyə Komitəsinin 58-ci iclası keçirilib
27-09-2024, 23:47
Baş Prokurorluğun rəhbər heyəti Zəfər Parkında olub
27-09-2024, 17:56
Sumqayıtda 27 sentyabr – Anım Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
27-09-2024, 11:16
İlham Əliyev Zəfər parkında olub
25-09-2024, 22:26
Adil Əliyevin doğum gününü TƏBRİK EDİRİK!
25-09-2024, 11:26
İlham Əliyevə çoxməqsədli JF-17C təyyarələri təqdim olunub
24-09-2024, 23:34
İlham Əliyev “ADEX-2024” və “Securex Caspian” sərgiləri ilə tanış olub
24-09-2024, 11:07
Qarabağ Universitetində yaşanan qürurlu gün-Kamal Paşazadə
23-09-2024, 20:17
İlham Əliyev yeddinci çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclasında iştirak edib
20-09-2024, 09:31
İlham Əliyev Şuşada Bayraq Meydanının açılışında iştirak edib
19-09-2024, 21:03
İlham Əliyev Ağdam şəhərində İmarət Kompleksinin bərpadan sonra açılışında iştirak edib
18-09-2024, 20:02
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun ailəsini ziyarət edib
16-09-2024, 20:35
ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
15-09-2024, 10:52
XİN-dən Bakının azad edilməsi ilə bağlı - Paylaşım
14-09-2024, 15:22
Prezident İlham Əliyev Fatma Səttarovanın vəfatı ilə əlaqədar onun ailəsinə və yaxınlarına başsağlığı verib
14-09-2024, 11:48
İlham Əliyev “Xaqani” bağında və ətraf ərazilərdə aparılmış abadlıq-yenidənqurma işlərindən sonra yaradılan şəraitlə tanış olub
13-09-2024, 01:44
Heydər Əliyev Fondunun Vatikanda Müqəddəs Yubiley İlinə töhfəsi- VİDEO
10-09-2024, 19:17
Lamiyə və Orxana “Şöhrət” ordeni verildi
6-09-2024, 12:11
İlham Əliyev Beynəlxalq Çernobbio Forumunda “Yeni geosiyasi şəraitdə Azərbaycanın rolu” adlı sessiyada çıxış edib
6-09-2024, 11:40
İlham Əliyev Milan şəhərinə gəlib
4-09-2024, 21:06
Baş prokuror Rusiyada işgüzar səfərdədir
2-09-2024, 22:25
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Kəlbəcərdəki Xudavəng monastır kompleksində olublar