10:21 / 19-07-2025
Şəhid ailələri ilə görüşdən-VİDEO+FOTOLAR
22:28 / 18-07-2025
Sumqayıtın tarixi muzeyində mətbuatın 150 illik yubileyi ilə bağlı tədbir keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
20:47 / 18-07-2025
Rusiya səfirliyi: Stalinqrad bulvarının adının dəyişdirilməsi Fransanın rusofobiyasının nəticəsidir
20:43 / 18-07-2025
Simonyan: "Aİ sanksiyalarının 18-ci paketinə RT-nin bir neçə dildə nəşri daxildir"
20:37 / 18-07-2025
“The Times” Putin, Tramp və Si Cinpin arasında görüş ehtimalı ilə bağlı spekulyasiya edib
20:33 / 18-07-2025
Keçmiş tikinti naziri 4 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
20:26 / 18-07-2025
Polşa prezidenti haqqında "Debil. Case Study" kitabı mağazalardan götürülüb
20:19 / 18-07-2025
İşçilər arasında yoluxucu xəstəlik səbəbindən uşaq düşərgəsi bağlanıb
20:16 / 18-07-2025
"Bild": Kansler Merz Ursula fon der Leyeni Ukrayna siyasətini uğursuzluğa düçar etməkdə ittiham edir
20:12 / 18-07-2025
Putin Ukrayna üzrə danışıqları asanlaşdırmağa hazır olduğuna görə Ərdoğana təşəkkür edib
20:08 / 18-07-2025
WP: Avropa liderləri Trampı Zelenski ilə bağlı yumşalmağa çağırdılar
20:03 / 18-07-2025
"Maş": Yeni Moskvada alman çoban iti 6 yaşlı uşağın boynunu dişləyib
19:56 / 18-07-2025
Ukraynaya məxsus pilotsuz uçan aparat aviasiya kollecinin binasına və mağazalara ziyan vurub
09:42 / 18-07-2025
Tennisçi Andrey Rublev Los-Kabosda keçirilən turnirdə yarımfinala yüksəlib
09:37 / 18-07-2025
Su anbarında ilişib qalan 2 sığır xilas edilib
09:31 / 18-07-2025
Daşqınlardan sonra 90 yaşayış binası su altında qalıb
09:26 / 18-07-2025
15-ci övladının doğulduğu ailəyə mükafat təqdim olunacaq
09:22 / 18-07-2025
WSJ: Tramp Epsteynə çılpaq qadın şəklini verdi
09:18 / 18-07-2025
Kolumbiya prezidenti Kolumbiyalı muzdluların Ukraynaya göndərilməsi təcrübəsini pisləyib
09:14 / 18-07-2025
Baş verən yanğında bir nəfər ölüb
09:11 / 18-07-2025
"Real Madrid" futbol klubları üçün mövsümi gəlirlər üzrə rekorda imza atıb
09:08 / 18-07-2025
Neft naziri Puri: "ABŞ sanksiyaları tətbiq olunarsa, Hindistan Rusiyadan neft almadan keçinə bilər"
09:03 / 18-07-2025
Snoop Dogg Uels Futbol Klubu "Suonsi"nin ortaq sahibi oldu
23:41 / 17-07-2025
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur
23:29 / 17-07-2025
Avropa Universiteti məhkəmə ekspertlərinin ləyaqətini alçaltdığına görə cərimələnib
23:26 / 17-07-2025
Alovlu silahla adamın üzünə atəş açan yeniyetmə həbs edilib
23:22 / 17-07-2025
“Spectator” :Zelenski ABŞ səfirliyinin təzyiqi səbəbindən Budanovu işdən çıxara bilmədi
23:18 / 17-07-2025
ABŞ Ədliyyə Nazirliyi keçmiş Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktorunun qızını heç bir izahat vermədən işdən çıxarıb
23:14 / 17-07-2025
Uşağı olan qadını avarlı taxtada Finlandiya körfəzinə aparıblar
23:11 / 17-07-2025
Husilərin XİN: Batmış Eternity C gəmisindən rusiyalı sağalır
22:52 / 17-07-2025
Braziliya Xarici İşlər Nazirliyi: NATO-nun Rusiyaya görə ölkəyə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək səlahiyyəti yoxdur
22:49 / 17-07-2025
Leavitt: "Tramp 50 gün ərzində razılaşmanın və ya atəşkəsin olması lazım olduğunu açıqladı"
22:46 / 17-07-2025
Orban deyir ki, Rusiyadan Avropaya heç bir təhlükə görmür
11:21 / 17-07-2025
Səfir Barbin: "Rusiya Qrenlandiya üzərində münaqişə olacağı təqdirdə təhdidlərə cavab verəcək"
11:17 / 17-07-2025
Konor Makqreqor yenidən dopinq test hovuzuna düşüb
11:13 / 17-07-2025
Bir nəfər silahla baytarlıq klinikasına girərək həkimləri hədələyib
08:44 / 17-07-2025
İldırım vurması nəticəsində bir nəfər ölüb, 13 nəfər yaralanıb
08:41 / 17-07-2025
Min miqrantın qanunsuz leqallaşdırılması sxeminin təşkilatçıları saxlanılıb
Üzə tüpürmək asandır, yoxsa sözə?...NAMİQ HƏSƏNOV YAZIR...
Tarix: 15-11-2017 21:42 | Bölmə: Yazarlar
Bir insan bütün ömrü boyu orta hesabla 25 min litr tüpürcək ifraz edir. Bu isə 2 hovuzu doldurmağa yetər. Deyirəm, birdəfəlik tüpürmək mümkün olsaydı, 2 hovuzluq tüpürüləsi adamı yığıb, qəşəngcə çimizdirərdik… Zarafat 2 yana, söhbət çox ciddidir…
Adam var, üzə tüpürür, adam var, sözə, adam da var, hər ikisinə. Üz müvəqqətidir, söz əbədi. İnsan sözdən dəyərsizdir… Adam da var, bir üzünə tüpürürsən, o birini çevirir. Bəziləri isə “Titanik”in okeana tüpürən qəhrəmanları kimi kimin daha uzağa tüpürməsi yarışını keçirirlər. Adam da var, küçədə tüpürə-tüpürə gəzir, şüursuzcasına tüpürür və xəstəlik yayır. Yeri gəldi, yeri getməmiş qoy bir haşiyəyə çıxım.Tüpürcək və ya ağız suyu - tüpürcək vəzilərinin ifraz etdiyi şəffaf, yapışqanvarı mayedir. İnsanın və bir çox heyvanların tüpürcəyi qarışıq olub, 3 cüt iri və çoxlu xırda tüpürcək vəzlərindən ifraz edilir. Nə isə...
Maraqlıdır ki, bəzi ölkələrdə yerə tüpürmək qadağandır. Qazaxıstanın prezidenti Nursultan Nazarbayev dəfələrlə yerə saqqız atanlara və tüpürənlərə xəbərdarlıq edib. O, “Son dəfə xəbərdarlıq edirəm, bu insanlar cəzalandırılacaq”,- deyib və bu ölkədə saqqız çeynəyib yerə atan, tüpürən, ətrafı çirkləndirən və əl-qol hərəkətləriylə ətrafdakıları narahat edənlərə 3 gün həbs və pul cəzası verilməsini təklif edib.
Eyni cəza metodları Sinqapurda da keçərlidir. Bu ölkədə də liftdən ayaqyolu kimi istifadə edən, ictimai yerdə saqqız çeynəyən, onu yerə atan, habelə yerə tüpürən şəxslər cəzalandırılır. Bu cəzanın məbləği, təxminən 50 dollara yaxındır.
Türkiyədə isə yerə tüpürmək inzibati cəza sayılır və buna görə insanlar milli valyuta ilə desək, 25 manat məbləğində cəzalandırılır.
Avstriyada xüsusi tüpürcək qutuları var – eynən zibil qutuları kimi. İnsanlar hər 50 metrdən bir bu qutularla qarşılaşır. Tüpürməyə ehtiyacı olan insanlar həmin qutudan istifadə edir.
Osmanlı tarixində ağac və kol diblərinə tüpürmək tövsiyyə edilirdi. Bəzi sivilizasiyaların tarixində isə tüpürmək üçün otaqlarda xüsusi qab olurdu. Keçmiş rus tarixində, obalarda yaşayanlar əl yuduqları qabın içinə tüpürürdülər və sonra onunla əllərini yuyurdular. Padşahların və xanların tüpürmələri üçün xüsusi qabları var idi, hətta bu qablar qızıldan, gümüşdən hazırlanırdı. Tarixdə hansısa padşaha qızıl tüpürcək qabı hədiyyə edilməsi faktına da rast gəlinir.
Məsələnin görünən tərəfləri ilə yanaşı, görünməyən, amma həkimlər tərəfindən təhlil olunan tərəfləri də var. Mütəxəssislər müəyyənləşdiriblər ki, insanın tüpürcəyində, təxminən, 600 fərqli mikrob var. 1 kub sm-lik tüpürcəkdə 250 milyon mikrob mövcuddur. Əgər tüpürcək sahibi xəstədirsə, bu zaman mikrobların sayı artır. Bahooo. Haşiyə yazıdan böyük oldu ki…Yeri getsə də, indi də haşiyəni qoyub yazıya çıxım.
Bilirəm ki, yazını oxuyub sözümə və özümə tüpürmək istəyənlər olacaq. Amma onlara balaca bir xatırlatma-Dahi Viktor Hüqo bir gün sərxoş halda evinə gələrkən böyrəkləri dözmür və evinə çatmamış divarın dibinə... Bu zaman arxadan bir nəfər onun üstünə qışqırır: “Ay eşşək, sən bilirsən, bura haradır? Bura Viktor Hüqonun evinin divarıdır...” Sonralar dahi yazıçı verdiyi müsahibələrin birində bu cümləni ömründə eşitdiyi ən gözəl kompliment adlandırmışdı. Nə isə...
Vaxtilə, qəbul edilsin deyə Tolstoyun adından oxucuya “sırıdığım” bir sözüm yadıma düşdü: “Belə getsə, sırtıq yanaqlar qızmış ütü kimi tüpürcək götürməyəcək”. Yazdım-yazdım, ortaya bir şey çıxmadı, kələfin ucunu itirdim. Keçdim sitatlara. Bəzən sitat fikri qüvvətləndirmək vasitəsi sayılır, bəzənsə acizlik. Hansından hesab edirsiniz-edin, məndən demək:
“...Nə yanğı söndürmək, nə içmək üçün –
bir qurtum su verin, tüpürmək üçün…” Bunu Salam Sarvan deyib. Ramiz Rövşən isə “...Üzündə bir sağ yer varsa,
Dünyanın tfu üzünə!..”,-deyir.
Bəs mən nə deyirəm, ay ellər?!. Mən tamam başqa şey deyirəm. Deyirəm, indi elə üzlər var ki, tüpürürsən, tüpürcəyin bumeranq kimi özünə qayıdır, elə bilirsən ki, o sənin üzünə tüpürüb. Üzünə tüpürülən qızarmır(hətta bozarır), üzə tüpürən qızarır...
Yadımdan çıxmamış bir şeyi də deyim-Mən xalq hikmətində bir şeyi başa düşmürəm: dabanına tüpürüb qaçmaq. Bu nə deməkdir, ümumiyyətlə? İmkanınız olanda bir sınayın, nəticəsini mənə də deyin ki, dabanıma tüpürüb qaçmayım.
Mətləb...Verdiyi sözə tüpürən insan var, ərinin qeyrətinə tüpürən qadın var, arvadının sevgilisinin üzünə tüpürə bilməyən kişi var, ailəsinə tüpürüb intihar edən övlad var, diplomuna tüpürüb fəhləlik edən var, gördüyü işin içinə tüpürən bərbər var(bunu qafiyə üçün dedim), şəxsiyyətinə, vicdanına, haqq-ədalətə tüpürənlər var...bunlar hər biri ayrı mövzudur, xatırlatmaqda isə məqsədim var. Gəlinunutmayaq ki, sözə tüpürmək üçün BAŞ, üzə tüpürmək üçün ... lazımdır!
Əgər kiminsə üzünə, ya da sözünə tüpürmək istəyirsinizsə, yaxud əksinə, sizə tüpürmək istəyən varsa, bu hadisə baş verməzdən qabaq tüpürcəyin tərkibindəki bəzi maddələri yada salın: Su-994q/l, zülal-1,4-6,4 q/l, selik-0,9-6,0 q/l, sidik turşusu-0,005-0,030 q/l, sidik cövhəri 140-750 mmol/1 və s.
Məndən sizə bir dənə də MƏMMƏDQULU-sözə də tüpürməyin, üzə də. Yerə tüpürmək üçün isə xüsusi qutular var. Əgər buna da əməl eləməyəcəksinizsə, onda ifadəmə görə bağışlayın, tüpürüm bu yazıya...
Namiq Həsənov
Baxış sayı: 4 390
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-11-2017 21:42 | Bölmə: Yazarlar
Bir insan bütün ömrü boyu orta hesabla 25 min litr tüpürcək ifraz edir. Bu isə 2 hovuzu doldurmağa yetər. Deyirəm, birdəfəlik tüpürmək mümkün olsaydı, 2 hovuzluq tüpürüləsi adamı yığıb, qəşəngcə çimizdirərdik… Zarafat 2 yana, söhbət çox ciddidir… Adam var, üzə tüpürür, adam var, sözə, adam da var, hər ikisinə. Üz müvəqqətidir, söz əbədi. İnsan sözdən dəyərsizdir… Adam da var, bir üzünə tüpürürsən, o birini çevirir. Bəziləri isə “Titanik”in okeana tüpürən qəhrəmanları kimi kimin daha uzağa tüpürməsi yarışını keçirirlər. Adam da var, küçədə tüpürə-tüpürə gəzir, şüursuzcasına tüpürür və xəstəlik yayır. Yeri gəldi, yeri getməmiş qoy bir haşiyəyə çıxım.Tüpürcək və ya ağız suyu - tüpürcək vəzilərinin ifraz etdiyi şəffaf, yapışqanvarı mayedir. İnsanın və bir çox heyvanların tüpürcəyi qarışıq olub, 3 cüt iri və çoxlu xırda tüpürcək vəzlərindən ifraz edilir. Nə isə...
Maraqlıdır ki, bəzi ölkələrdə yerə tüpürmək qadağandır. Qazaxıstanın prezidenti Nursultan Nazarbayev dəfələrlə yerə saqqız atanlara və tüpürənlərə xəbərdarlıq edib. O, “Son dəfə xəbərdarlıq edirəm, bu insanlar cəzalandırılacaq”,- deyib və bu ölkədə saqqız çeynəyib yerə atan, tüpürən, ətrafı çirkləndirən və əl-qol hərəkətləriylə ətrafdakıları narahat edənlərə 3 gün həbs və pul cəzası verilməsini təklif edib.
Eyni cəza metodları Sinqapurda da keçərlidir. Bu ölkədə də liftdən ayaqyolu kimi istifadə edən, ictimai yerdə saqqız çeynəyən, onu yerə atan, habelə yerə tüpürən şəxslər cəzalandırılır. Bu cəzanın məbləği, təxminən 50 dollara yaxındır.
Türkiyədə isə yerə tüpürmək inzibati cəza sayılır və buna görə insanlar milli valyuta ilə desək, 25 manat məbləğində cəzalandırılır.
Avstriyada xüsusi tüpürcək qutuları var – eynən zibil qutuları kimi. İnsanlar hər 50 metrdən bir bu qutularla qarşılaşır. Tüpürməyə ehtiyacı olan insanlar həmin qutudan istifadə edir.
Osmanlı tarixində ağac və kol diblərinə tüpürmək tövsiyyə edilirdi. Bəzi sivilizasiyaların tarixində isə tüpürmək üçün otaqlarda xüsusi qab olurdu. Keçmiş rus tarixində, obalarda yaşayanlar əl yuduqları qabın içinə tüpürürdülər və sonra onunla əllərini yuyurdular. Padşahların və xanların tüpürmələri üçün xüsusi qabları var idi, hətta bu qablar qızıldan, gümüşdən hazırlanırdı. Tarixdə hansısa padşaha qızıl tüpürcək qabı hədiyyə edilməsi faktına da rast gəlinir.
Məsələnin görünən tərəfləri ilə yanaşı, görünməyən, amma həkimlər tərəfindən təhlil olunan tərəfləri də var. Mütəxəssislər müəyyənləşdiriblər ki, insanın tüpürcəyində, təxminən, 600 fərqli mikrob var. 1 kub sm-lik tüpürcəkdə 250 milyon mikrob mövcuddur. Əgər tüpürcək sahibi xəstədirsə, bu zaman mikrobların sayı artır. Bahooo. Haşiyə yazıdan böyük oldu ki…Yeri getsə də, indi də haşiyəni qoyub yazıya çıxım.
Bilirəm ki, yazını oxuyub sözümə və özümə tüpürmək istəyənlər olacaq. Amma onlara balaca bir xatırlatma-Dahi Viktor Hüqo bir gün sərxoş halda evinə gələrkən böyrəkləri dözmür və evinə çatmamış divarın dibinə... Bu zaman arxadan bir nəfər onun üstünə qışqırır: “Ay eşşək, sən bilirsən, bura haradır? Bura Viktor Hüqonun evinin divarıdır...” Sonralar dahi yazıçı verdiyi müsahibələrin birində bu cümləni ömründə eşitdiyi ən gözəl kompliment adlandırmışdı. Nə isə...
Vaxtilə, qəbul edilsin deyə Tolstoyun adından oxucuya “sırıdığım” bir sözüm yadıma düşdü: “Belə getsə, sırtıq yanaqlar qızmış ütü kimi tüpürcək götürməyəcək”. Yazdım-yazdım, ortaya bir şey çıxmadı, kələfin ucunu itirdim. Keçdim sitatlara. Bəzən sitat fikri qüvvətləndirmək vasitəsi sayılır, bəzənsə acizlik. Hansından hesab edirsiniz-edin, məndən demək:
“...Nə yanğı söndürmək, nə içmək üçün –
bir qurtum su verin, tüpürmək üçün…” Bunu Salam Sarvan deyib. Ramiz Rövşən isə “...Üzündə bir sağ yer varsa,
Dünyanın tfu üzünə!..”,-deyir.
Bəs mən nə deyirəm, ay ellər?!. Mən tamam başqa şey deyirəm. Deyirəm, indi elə üzlər var ki, tüpürürsən, tüpürcəyin bumeranq kimi özünə qayıdır, elə bilirsən ki, o sənin üzünə tüpürüb. Üzünə tüpürülən qızarmır(hətta bozarır), üzə tüpürən qızarır...
Yadımdan çıxmamış bir şeyi də deyim-Mən xalq hikmətində bir şeyi başa düşmürəm: dabanına tüpürüb qaçmaq. Bu nə deməkdir, ümumiyyətlə? İmkanınız olanda bir sınayın, nəticəsini mənə də deyin ki, dabanıma tüpürüb qaçmayım.
Mətləb...Verdiyi sözə tüpürən insan var, ərinin qeyrətinə tüpürən qadın var, arvadının sevgilisinin üzünə tüpürə bilməyən kişi var, ailəsinə tüpürüb intihar edən övlad var, diplomuna tüpürüb fəhləlik edən var, gördüyü işin içinə tüpürən bərbər var(bunu qafiyə üçün dedim), şəxsiyyətinə, vicdanına, haqq-ədalətə tüpürənlər var...bunlar hər biri ayrı mövzudur, xatırlatmaqda isə məqsədim var. Gəlinunutmayaq ki, sözə tüpürmək üçün BAŞ, üzə tüpürmək üçün ... lazımdır!
Əgər kiminsə üzünə, ya da sözünə tüpürmək istəyirsinizsə, yaxud əksinə, sizə tüpürmək istəyən varsa, bu hadisə baş verməzdən qabaq tüpürcəyin tərkibindəki bəzi maddələri yada salın: Su-994q/l, zülal-1,4-6,4 q/l, selik-0,9-6,0 q/l, sidik turşusu-0,005-0,030 q/l, sidik cövhəri 140-750 mmol/1 və s.
Məndən sizə bir dənə də MƏMMƏDQULU-sözə də tüpürməyin, üzə də. Yerə tüpürmək üçün isə xüsusi qutular var. Əgər buna da əməl eləməyəcəksinizsə, onda ifadəmə görə bağışlayın, tüpürüm bu yazıya...
Namiq Həsənov
Baxış sayı: 4 390
Bölməyə aid digər xəbərlər
24-09-2023, 01:27
Heydər Əliyev və gömrük sistemində islahatlar-Namiq MƏMMƏDOV
7-09-2023, 23:28
Baydenin yerini tutmağa hazır olduğunu dedi
4-04-2020, 02:34
"Kaş insanın rastına həmişə bu cür alicənab dostlar çıxa"-JURNALİST ƏMRAH FƏQANOĞLU YAZIR
25-11-2017, 14:07
Vaxt itkisi - Qalib İBRAHİMOĞLU
15-11-2017, 21:42
Üzə tüpürmək asandır, yoxsa sözə?...NAMİQ HƏSƏNOV YAZIR...
15-11-2017, 09:46
Mətanət ƏLİYEVA - Bakı və Cocuq Mərcanlı
14-11-2017, 16:59
Qalib İBRAHİMOĞLU - Döyülən zamin - Qalib İBRAHİMOĞLU