07:00 / 19-09-2025
Prokurorluq məktəblinin döyülməsi ilə bağlı araşdırmalara başlayıb
06:56 / 19-09-2025
Solodov: "Kamçatka zəlzələsi uzun müddət davam edən afterşok seriyasının bir hissəsidir"
23:12 / 18-09-2025
Azərbaycana səfərindən bu görüntüləri paylaşdı - Video
23:05 / 18-09-2025
“Pul almışam, yaxşı eləmişəm” - Daha bir direktorun səs yazısı yayıldı
22:59 / 18-09-2025
Uşağının yanında canlı yayımda qeyri-etik ifadələr işlədən ana ilə bağlı - DİN-dən açıqlama
22:51 / 18-09-2025
Vüqar Rəhimzadə: “Əsrin müqaviləsi” iqtisadi inkişafın təməl prinsiplərini müəyyən etdi"
22:43 / 18-09-2025
Fransada keçirilən etiraz aksiyalarında 500 mindən çox insan iştirak edib
22:39 / 18-09-2025
11 yaşlı uşağı güllələyən şəxs saxlanılıb
15:45 / 18-09-2025
Professor Fenenko: "Almaniya Şərqi Avropada qisas almağa susamışdır"
15:26 / 18-09-2025
"Zenit"in futbolçusu Santos uzun müddətdir ki, Braziliya millisində oynamaq arzusunda olduğunu bildirib
15:07 / 18-09-2025
Paşinyan: "Türkiyənin tələbi ilə Ağrı dağı viza möhürlərindən çıxarılmayıb"
15:04 / 18-09-2025
İkinci sinif riyaziyyat dərsliklərində dronlarla bağlı problem yaranıb
14:48 / 18-09-2025
Məhkəmə Vasili Sizikovu etimadı itirdiyinə görə vəzifəsindən kənarlaşdırıb
14:46 / 18-09-2025
Peskov Putinin fraksiya liderləri ilə bu gün görüşəcəyini təsdiqləyib
14:10 / 18-09-2025
Səfir Meşkov: "Fransanın Rusiya ilə təmaslara açıq şəkildə qadağası var"
14:07 / 18-09-2025
Məktəblilərin valideynləri hicablı şagirdlərdən hiddətlənib
11:54 / 18-09-2025
TASS: Keçmiş nazir yeni cinayət ittihamları ilə üzləşə bilər
11:49 / 18-09-2025
Üç nəfərin öldüyü Elbrus kanatının bağlanması iki il əvvəl tövsiyə olunub
11:46 / 18-09-2025
Polşanın keçmiş baş naziri Miller: "Zelenski NATO-nu Rusiya ilə müharibəyə sürükləməyə çalışır"
11:41 / 18-09-2025
Dalğıclar Amudisa gölündə batmış geoloqları daşıyan avtomobilin görüntülərini çəkiblər
11:35 / 18-09-2025
Əsaslı Təmir Fondunun keçmiş rəhbəri hava limanında saxlanılıb
11:17 / 18-09-2025
Viktor But: "Tramp Ukraynaya görə avropalıları blef edir"
11:11 / 18-09-2025
Ailə Cənubi Afrikada istirahət edərkən ölümcül malyariyaya yoluxub
11:05 / 18-09-2025
"Sektor": Antalyada rus qadın küçə gülləsinə tuş gəlib
10:59 / 18-09-2025
Neçayevanın vəkili: "Dudayevlə bağlı fikirlərinə görə Puqaçova 5 ilə qədər həbs oluna bilər"
10:56 / 18-09-2025
Politoloq Noqinski Fransadakı etirazların səbəblərini açıqlayıb
10:50 / 18-09-2025
Peskov: "Putinlə birbaşa xətt dekabrda baş tutacaq"
20:06 / 17-09-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azad edilmiş digər torpaqlarımız kimi, Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə də yeni inkişaf dövrünü yaşayır"
20:01 / 17-09-2025
Mariya Zaxarova Çin filmindəki rolundan danışıb
14:00 / 17-09-2025
İKI RAS: Ən böyük asteroidlərdən biri sentyabrın 18-də Yerin yaxınlığından keçəcək
13:56 / 17-09-2025
Putin Hindistanın baş naziri Modini ad günü münasibətilə təbrik edib
13:54 / 17-09-2025
Kreml komissiyası Krasnovun Ali Məhkəmənin rəhbəri vəzifəsinə namizədliyini dəstəkləyib
13:50 / 17-09-2025
Ekspert Qəzzada əməliyyatın bir neçə il çəkə biləcəyini bildirib
13:34 / 17-09-2025
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
13:24 / 17-09-2025
Estoniya Rusiya sərhədi yaxınlığında tərk edilmiş avtomobilləri oktyabr ayından satışa çıxaracaq
13:18 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb qoşunları ora göndərilsə, Ukrayna işğal olunmuş əraziyə çevriləcək"
13:15 / 17-09-2025
Lavrov: "Qərb dövlətlərin suveren bərabərliyini heç vaxt nəzərə almayıb"
13:12 / 17-09-2025
Boks üzrə ikiqat Avropa çempionu Viktor Ageyev vəfat edib
“Paşinyan Əliyevin bu sözlərini eşidəndə dönüb gözlərini döydü”
Tarix: 12-01-2021 14:25 | Bölmə: Siyasət
Yanvarın 11-də Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Kremldə Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş naziri ilə görüşüb.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, “Kommersant” nəşrinin xüsusi müxbiri Andrey Kolesnikov belə bir məqama diqqəti cəlb edir ki, dörd saat davam etmiş danışıqlar nəticəsində bəyanat imzalanıb, lakin danışıqlar başlayana qədər Nikol Paşinyan həmin sənədi imzalamağa hazırlaşmırdı.
Ermənistan baş nazirinin Moskvaya gələcəyinə, hətta danışıqlar günü səhər vaxtı da əminlik yox idi. Hətta onun şəxsi hazırlığı da həlledici arqument deyildi. Məsələn, Ermənistandan qırıq-qırıq məlumatlar daxil olurdu ki, bəzi təşəbbüskar ermənilər Nikol Paşinyanın mindiyi təyyarənin uçmasına mane olmağa çalışırlar.
Lakin hər halda səhər saat 11 radələrində Ermənistanın baş naziri və Azərbaycan Prezidenti Moskvaya gəldilər.
Məlum olduğu kimi, Vladimir Putinlə şəxsən görüşən hər kəs bu görüşdən əvvəl hökmən karantində olmalıdır. Bu qayda cənab Əliyev və Paşinyana aid edilmədi.
Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov mənə bildirdi ki, Moskvada görüş ərəfəsində rusiyalı həkimlərdən ibarət qruplar Əliyevin və Paşinyanın yanına uçublar, lakin nə üçün uçduqlarını söyləməkdən imtina etdi, dedi ki, yanvarın 16-dək məzuniyyətdəyəm.
Hərçənd, bu həkimlərin nə üçün uçduqlarını güman etmək çətin deyil. Yəqin ki, rusiyalı mütəxəssislər erməni və azərbaycanlı həmkarlarının ustalığına və onların koronavirus ribonuklein turşusunu (RNT) və anticisimləri (xüsusən orqanizmdə virusun olub-olmamasını göstərən lgM anticisminin) aşkar etmək üçün apardıqları analizlərin nəticələrinə etibar etməyiblər. Onlar özləri analiz aparmalı idilər. Görünür, nəticələr onları qane edib.
Ermənistanın baş naziri və Azərbaycan Prezidenti Kremlin Nümayəndələr kabinetində qarşılaşarkən Rusiya Prezidentinin əlini sıxıb, amma bir-birinin əlini sıxmayıblar (doğrudan da bu lap ağ olardı). Aşkar görünürdü ki, İlham Əliyev Vladimir Putinə yaxınlaşarkən ona əl uzatmaqla kifayətlənmək istəyirdi, çünki görünür, rusiyalı həmkarının protokol qonaqpərvərliyinin həddini təsəvvür etmirdi, lakin Vladimir Putinin ona tərəf gəldiyini görəndə daha güclü təşəbbüskarlıq göstərdi və Rusiya Prezidenti ilə qucaqlaşdı. Kabinetə bir qədər sonra daxil olmuş Ermənistanın baş naziri ilə də salamlaşma eyni cür oldu.
Bu halda Azərbaycan Prezidenti Ermənistanın baş nazirinin kabinetdə olmasını görməzliyə vurmadı və lütfkarlıqla ona baxıb başını tərpətdi. Cavabında Nikol Paşinyan da salamlaşdı, amma bu dərəcədə nümayişkaranə şəkildə deyil, sanki özlüyündə salamlaşdı.
Onlar əyləşən kimi (təhlükəsiz məsafədə əyləşmişdilər, amma yəqin ki, burada əsas mülahizə sosial distansiya məsələsi deyildi) cənab Paşinyanın balaca portfelini ona gətirdilər, hələ Vladimir Putin danışmağa başlamamış Paşinyan demək olar ki, əsəbi halda portfeldən hansısa kağızları çıxarmağa başladı, görünür, o bilmirdi ki, Rusiya Prezidentinin salamlaşma sözlərindən dərhal sonra onlar qonşu otağa keçəcəklər, orada artıq süfrə açılıb və kağızları portfelə yığmaq lazım gələcək.
İlham Əliyevə heç bir kağız lazım deyildi: adətən olduğu kimi, hər şey onun başında idi. Bir də ki, məgər Dağlıq Qarabağın döyüş nəticəsində geri alınmış rayonlarının adlarını yadda saxlamaq çətin idimi? Məlum səbəblərə görə, Əliyev üçün bundan daha əhəmiyyətli heç nə ola bilməzdi.
Ondan ötrü bu danışıqların məqsədi öz qələbəsini daha fundamental şəkildə qeyd etməkdən ibarət idi.
Nikol Paşinyanın məqsədinin nədən ibarət olmasını yalnız o deyə bilərdi. Hər halda, səfərdən əvvəl özünün Ermənistandakı tərəfdarlarına və əleyhdarlarına demişdi ki, “erməni şirləri”ni Azərbaycanda əsirlikdən çıxarmaq lazımdır və bunun naminə lap şeytanla da görüşməyə hazırdır.
Bu halda çoxları belə arqumenti həmin “şeytanla” görüşə haqq qazandırmaq üçün zəif bir cəhd kimi qiymətləndirdilər. Deyirdilər ki, əslində, Nikol Paşinyan sadəcə Vladimir Putinin təklifini rədd etmək iqtidarında deyil.
Vladimir Putin izah etdi ki, həmkarlarını Moskvaya o dəvət edib, bundan əvvəl noyabr ayında onlara həmin məşhur danışıqları təklif edib:
- Biz sizinlə daim əlaqədə olmuşuq, birlikdə kompromis axtarmışıq. Məhz bizim birgə səylərimiz nəticəsində intensiv, o cümlədən xatırladığınız kimi, noyabrın 9-da gecə vaxtı telefon danışıqlarımızdan sonra üçtərəfli Bəyanat razılaşdırıldı və biz sizinlə onu imzaladıq. Məlum olduğu kimi, bu baza sənədində, hər şeydən əvvəl, hərbi əməliyyatların tamamilə dayandırılmasından, regiona Rusiya sülhməramlılarının göndərilməsindən və xüsusilə əhəmiyyətli olan odur ki, hərbi toqquşmalardan zərər çəkmiş dinc əhalinin normal həyata qayıtmasına hərtərəfli və səmərəli kömək göstərilməsindən söhbət gedir.
Rusiya Prezidenti bu həlledici danışıqlarda özünün nəyi əsas götürdüyünü izah edib:
- Bu gün məmnuniyyətlə qeyd etmək olar ki, üçtərəfli razılaşmalar ardıcıl olaraq reallaşır.
Biz əminik ki, bu, çoxdan davam edən münaqişənin ədalətli əsasda, həm erməni, həm də Azərbaycan xalqlarının mənafelərinə uyğun olaraq uzunmüddətli və tamformatlı nizamlanması üçün zəruri ilkin şərait yaradacaq.
Burada mühüm söz birləşməsi “ədalətli əsasda” ifadəsi idi, yəni Putin ədalət barədə öz təsəvvürlərini əsas götürürdü: 30 il bundan əvvəl işğal ediləni geri qaytarmaq lazım idi, özgəninkini isə (yəni Dağlıq Qarabağın qalan hissəsini, sanki növbəti dəfə yaxşı ələ keçməsini istəyən hissəni, çünki başqa əllərdə tamam pis vəziyyətdədir) bu dəfə almaq lazım deyildi ki, daha 30 ildən sonra geri qaytarmaq lazım gəlməsin (Rusiya isə yenidən bütün bunları nizamlamalı olmasın).
Cənab Putin sözünə davam edərək dedi:
- Dağlıq Qarabağda təmas xəttində və Laçın dəhlizi boyunca atəşkəsə riayət edilməsinə nəzarət üçün Ermənistan və Azərbaycan tərəflərinin xahişi ilə rusiyalı sülhməramlı kontingent yerləşdirilib. Atəşkəs rejiminə riayət edilməsinin təmin olunması üçün səmərəli sistem yaradılıb. Rusiya sülhməramlılarının məsuliyyət zonasında 23 müşahidə məntəqəsi fəaliyyət göstərir, daha dörd əlavə post dəhliz boyunca hərəkətin təhlükəsizliyinə cavabdehdir. Hazırda regionda vəziyyət sakitdir. Biz məcburi köçkünlərin və qaçqınların təhlükəsiz qayıtması üçün çox iş görürük. Noyabrın 14-dən keçən müddətdə 48 mindən çox insan artıq Qarabağa qayıdıb. Əsirlər və həlak olanların cəsədləri Rusiyanın vasitəçiliyi ilə dəyişdirilib.
Sonuncu fraza sonradan belə yozula bilərdi ki, Rusiya tərəfinin fikrincə, əsirlər və həlak olanların cəsədlərinin dəyişdirilməsi başa çatıb.
.jpg)
Əslində isə hərbi əsirlər hələ çoxdur və hələ dörd saata yaxın davam edəcək danışıqlarda Nikol Paşinyan yeni mübadilələr aparılmasında israr edəcək.
Rusiya Prezidenti dolayısı ilə belə bir mövqeyi təsdiq edib:
- Fikrimcə, bu gün, ilk növbədə, ötən il 9 noyabr tarixli birgə Bəyanatda göstərilmiş əsas nizamlama istiqamətləri üzrə növbəti addımların razılaşdırılması vacib olardı. Mən Rusiya sülhməramlı kontingentinin fəaliyyəti, demarkasiya xətlərinin dəqiqləşdirilməsi, humanitar problemlərin həlli, mədəni irs obyektlərinin qorunması ilə bağlı məsələləri nəzərdə tuturam.
Yəni, Putin gündəliyi təsdiq edərkən hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi barədə heç nə demədi.
Dörd saat davam etmiş qapalı danışıqlardan sonra bu danışıqların üç iştirakçısı ... istədim yazım ki, mətbuat nümayəndələrinin qarşısına çıxıblar, amma orada mətbuatın heç bir nümayəndəsi yox idi. Yəni onlar mikrofonlara yaxınlaşdılar. Bu da maraqlı idi. Axı “Kommersant” nəşrinin məlumatına görə, erməni tərəfi hər hansı bəyanatlar verməkdən və hər hansı sənədlər imzalamaqdan qəti imtina edirdi. İndi isə məlum oldu ki, sənəd də imzalanacaq.
Bu, onu göstərirdi ki, Moskvada Nikol Paşinyanı idarə etmək o qədər də çətin deyildi.
İndi onlar, artıq heç bir distansiyaya riayət etmədən üçlükdə mikrofonların qarşısında dayanmışdılar. Bu dəfə də əvvəlcə cənab Putin danışdı (cənab Paşinyanın isə çıxışa hazırlaşarkən əsəbləşməsi aşkar görünürdü).
O dedi:
- İlk növbədə, həmkarlarıma - həm Azərbaycan Prezidentinə, həm də Ermənistanın baş nazirinə bu gün Moskvaya gəlməyə, bizim keçən ilin 9 noyabr tarixli sülh razılaşmamızın şərtlərinin icrası ilə bağlı məsələləri müzakirə etmək üçün görüşməyə razılıq verdiklərinə görə təşəkkürümü bildirmək istəyirəm. Bugünkü görüşü son dərəcə vacib və faydalı hesab edirəm, çünki razılığa gələ bildik və bölgədəki vəziyyətin inkişafına dair birgə Bəyanat imzaladıq.
Cənab Putin üçün də aşkar deyildi ki, belə bir bəyanat imzalamaq mümkün olacaq. O, sözünə davam edərək dedi:
- İqtisadi əlaqələrin qurulması, infrastruktur layihələrinin inkişafı üzrə konkret addımları nəzərdə tuturam. Bu məqsədlə üç hökumətin - Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya baş nazirləri müavinlərinin rəhbərlik edəcəyi işçi qrupu yaradılacaq. Yaxın zamanda onlar işçi ekspert alt qrupları yaradacaq, regionun nəqliyyat infrastrukturu və iqtisadiyyatının inkişafı üzrə konkret planlar təqdim edəcəklər.
İlham Əliyevin nitqi sülhpərvər idi. Bu nitqdə çoxmənalı, o cümlədən ermənilərin heysiyyətinə toxuna biləcək eyhamlar ola bilərdi və hesab edin ki, bu tipli eyhamlar olmadı.
İlham Əliyev dedi:
- Bu gün imzalanmış bəyanat bizim niyyətlərimizə dəlalət edir, ona görə ki, hərbi əməliyyatların dayandırılmasının yekunlarına dair bəyanatın bir bəndi nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpasına aid idi. Ondan ötrü bu bəyanatda əsas mövzu nəqliyyat kommunikasiyaları idi.
Yalnız bir dəfə İlham Əliyev özünü saxlaya bilmədi:
- Bütün bunlar belə əminlik yaradır ki, Vladimir Vladimiroviçin dediyi kimi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi keçmişdə qalıb...
Nikol Paşinyan bu sözləri eşidəndə dönüb gözlərini döydü. Bu ideya onun xoşuna gəlmədi. O hesab etmirdi ki, indi bütün bunlar, deməli, o cümlədən o özü də keçmişdə qalıb.
Ermənistanın baş naziri danışmağa başlamazdan əvvəl dərindən və ağır-ağır nəfəs aldı.
Ermənistanın baş naziri mızıldandı:
-...Təəssüf ki, bu münaqişə hələ nizamlanmayıb... Münaqişə qalır. Əlbəttə, biz atəşkəs rejimini təmin etməyə nail olmuşuq... Lakin hələ həll edilməli olan çox məsələ qalır. Bu məsələlərdən biri Dağlıq Qarabağın statusu məsələsidir...
İlham Əliyev üçün belə məsələ yoxdur. Nikol Paşinyan isə mızıldana-mızıldana, sanki ifadələr seçərək demək istəyirdi ki, ondan ötrü və onun ölkəsi üçün heç nə başa çatmayıb, sadəcə, - görünür müvəqqəti olaraq, - atəşi dayandırıblar.
Lakin bu sözlər daxili istifadə üçün, yəni Ermənistan üçün idi. Əslində isə bu gün onu yenə istədikləri bütün bəndlər üzrə dilə tutmuşdular.
Ermənistanın baş naziri sözünə davam edərək dedi:
- Əlbəttə... Ermənistan ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrliyi çərçivəsində, o cümlədən bu məsələyə dair danışıqları davam etdirməyə hazırdır. Təəssüf ki, bu günə qədər biz hərbi əsirlər məsələsini həll edə bilməmişik və bu, ən həssas və ağrılı məsələdir. Ona görə ki, bu, humanitar məsələdir. Biz bu istiqamətdə işi davam etdirmək barədə razılığa gəlmişik (nəhayət, o, İlham Əliyev tərəfə baxdı - A.K.). Ümidvaram ki, biz qısa müddətdə konkret qərara gələ biləcəyik. Lakin deməliyəm ki, bizim bu gün imzaladığımız bəyanat həqiqətən çox vacibdir. Gizlətmirəm, bu bəyanatdakı razılaşmaların reallaşması bizim regionun iqtisadi obrazını və simasını, sadəcə, dəyişə bilər (onların hər biri “bizim region” deyirdi, amma aşkar görünürdü ki, hər halda Dağlıq Qarabağı nəzərdə tuturdular – A.K.). İqtisadi yeniliklər təhlükəsizliyin daha etibarlı qarantiyalarına gətirib çıxara bilər və biz, əlbəttə, bu istiqamətdə konstruktiv iş aparmağa hazırıq. Lakin dediyim kimi, bütün məsələləri bir görüş ərzində həll etmək mümkün deyil. Ümidvaram ki, biz daha irəli gedəcəyik. Bir daha vurğulamaq istəyirəm, indiki məqamda bizim üçün ən başlıca məsələ humanitar məsələlər - bizim 9, yaxud 10 noyabr tarixli (indiki halda Moskva vaxtı və Ermənistan-Azərbaycan vaxtı bir gün fərqlənir – A.K.) birgə Bəyanatın 8-ci bəndi ilə nəzərdə tutulmuş hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi məsələləridir.
Öz həmvətənlərinin və özünün nəzərində hərbi əsirlər uğrunda mübarizə aparan Nikol Paşinyan bu sözləri deyəndən sonra aeroporta yola düşdü, İlham Əliyev isə Kremldə qaldı.
Bu dəfə İlham Əliyev Vladimir Putinlə təkbətək görüşdü (“Kommersant” nəşrinin məlumatına görə, bu məqam əvvəlcədən şərtləşdirilmişdi). O, heç yerə tələsmirdi. Deyəsən o, hələ də öz qələbəsindən bir daha ləzzət almaq üçün hər fürsətdən istifadə edir.
İlham Əliyev yenicə imzalanmış bəyanatın təfsilatı barədə deyib:
- Bu Bəyanat bizim regionda tamamilə yeni vəziyyət yaranmasına – nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpasına yönəlib. Bizim üçün bu, böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki beləliklə, 30 ildən artıq müddətdən sonra Azərbaycan Ermənistan ərazisindən keçən nəqliyyat kommunikasiyaları vasitəsilə Azərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə əlaqə imkanına, Ermənistan da Azərbaycan ərazisindən keçməklə Rusiyaya, İrana dəmir yolu çıxışı imkanına malik olacaq. Biz, həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindən keçməklə Türkiyə bazarına çıxış əldə edəcəyik, Türkiyənin və Rusiyanın dəmir yolu arteriyaları birləşəcək. Yəni, bu Bəyanat çox böyük perspektivlər açır!
Görünür, İlham Əliyev və Vladimir Putin hesab edirlər ki, bu bəyanatla onlar əvvəlki, 9-10 noyabr tarixli bəyanatı möhkəmlədiblər.
Bu bəyanatdan sonra artıq müharibə barədə söhbətlər, xüsusən müharibə özü ola bilməz. 30 il bundan əvvəl mövcud olan nəqliyyat arteriyalarının bərpasından və yeni nəqliyyat arteriyaları tikintisindən bəhrələnmək lazımdır.
İlham Əliyev sonda deyib:
- Ermənistan ilə Azərbaycan arasındakı vəziyyət uzun illər boyu yaranıb və nəticə etibarilə həll edilib. Mən əminəm ki, erməni tərəfi 9 noyabr tarixli Bəyanatı təftiş etmək üçün heç bir cəhd göstərməyəcək, hər iki xalq gələcək barədə və barışıq haqqında fikirləşmək üçün özündə iradə və müdriklik tapacaq.
Hər halda, bir dəfə də özünü saxlaya bilməyib.
Baxış sayı: 443
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-01-2021 14:25 | Bölmə: Siyasət
“Paşinyan Əliyevin bu sözlərini eşidəndə dönüb gözlərini döydü”
Yanvarın 11-də Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Kremldə Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş naziri ilə görüşüb.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, “Kommersant” nəşrinin xüsusi müxbiri Andrey Kolesnikov belə bir məqama diqqəti cəlb edir ki, dörd saat davam etmiş danışıqlar nəticəsində bəyanat imzalanıb, lakin danışıqlar başlayana qədər Nikol Paşinyan həmin sənədi imzalamağa hazırlaşmırdı.
Ermənistan baş nazirinin Moskvaya gələcəyinə, hətta danışıqlar günü səhər vaxtı da əminlik yox idi. Hətta onun şəxsi hazırlığı da həlledici arqument deyildi. Məsələn, Ermənistandan qırıq-qırıq məlumatlar daxil olurdu ki, bəzi təşəbbüskar ermənilər Nikol Paşinyanın mindiyi təyyarənin uçmasına mane olmağa çalışırlar.
Lakin hər halda səhər saat 11 radələrində Ermənistanın baş naziri və Azərbaycan Prezidenti Moskvaya gəldilər.
Məlum olduğu kimi, Vladimir Putinlə şəxsən görüşən hər kəs bu görüşdən əvvəl hökmən karantində olmalıdır. Bu qayda cənab Əliyev və Paşinyana aid edilmədi.
Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov mənə bildirdi ki, Moskvada görüş ərəfəsində rusiyalı həkimlərdən ibarət qruplar Əliyevin və Paşinyanın yanına uçublar, lakin nə üçün uçduqlarını söyləməkdən imtina etdi, dedi ki, yanvarın 16-dək məzuniyyətdəyəm.
Hərçənd, bu həkimlərin nə üçün uçduqlarını güman etmək çətin deyil. Yəqin ki, rusiyalı mütəxəssislər erməni və azərbaycanlı həmkarlarının ustalığına və onların koronavirus ribonuklein turşusunu (RNT) və anticisimləri (xüsusən orqanizmdə virusun olub-olmamasını göstərən lgM anticisminin) aşkar etmək üçün apardıqları analizlərin nəticələrinə etibar etməyiblər. Onlar özləri analiz aparmalı idilər. Görünür, nəticələr onları qane edib.
Ermənistanın baş naziri və Azərbaycan Prezidenti Kremlin Nümayəndələr kabinetində qarşılaşarkən Rusiya Prezidentinin əlini sıxıb, amma bir-birinin əlini sıxmayıblar (doğrudan da bu lap ağ olardı). Aşkar görünürdü ki, İlham Əliyev Vladimir Putinə yaxınlaşarkən ona əl uzatmaqla kifayətlənmək istəyirdi, çünki görünür, rusiyalı həmkarının protokol qonaqpərvərliyinin həddini təsəvvür etmirdi, lakin Vladimir Putinin ona tərəf gəldiyini görəndə daha güclü təşəbbüskarlıq göstərdi və Rusiya Prezidenti ilə qucaqlaşdı. Kabinetə bir qədər sonra daxil olmuş Ermənistanın baş naziri ilə də salamlaşma eyni cür oldu.
Bu halda Azərbaycan Prezidenti Ermənistanın baş nazirinin kabinetdə olmasını görməzliyə vurmadı və lütfkarlıqla ona baxıb başını tərpətdi. Cavabında Nikol Paşinyan da salamlaşdı, amma bu dərəcədə nümayişkaranə şəkildə deyil, sanki özlüyündə salamlaşdı.
Onlar əyləşən kimi (təhlükəsiz məsafədə əyləşmişdilər, amma yəqin ki, burada əsas mülahizə sosial distansiya məsələsi deyildi) cənab Paşinyanın balaca portfelini ona gətirdilər, hələ Vladimir Putin danışmağa başlamamış Paşinyan demək olar ki, əsəbi halda portfeldən hansısa kağızları çıxarmağa başladı, görünür, o bilmirdi ki, Rusiya Prezidentinin salamlaşma sözlərindən dərhal sonra onlar qonşu otağa keçəcəklər, orada artıq süfrə açılıb və kağızları portfelə yığmaq lazım gələcək.
İlham Əliyevə heç bir kağız lazım deyildi: adətən olduğu kimi, hər şey onun başında idi. Bir də ki, məgər Dağlıq Qarabağın döyüş nəticəsində geri alınmış rayonlarının adlarını yadda saxlamaq çətin idimi? Məlum səbəblərə görə, Əliyev üçün bundan daha əhəmiyyətli heç nə ola bilməzdi.
Ondan ötrü bu danışıqların məqsədi öz qələbəsini daha fundamental şəkildə qeyd etməkdən ibarət idi.
Nikol Paşinyanın məqsədinin nədən ibarət olmasını yalnız o deyə bilərdi. Hər halda, səfərdən əvvəl özünün Ermənistandakı tərəfdarlarına və əleyhdarlarına demişdi ki, “erməni şirləri”ni Azərbaycanda əsirlikdən çıxarmaq lazımdır və bunun naminə lap şeytanla da görüşməyə hazırdır.
Bu halda çoxları belə arqumenti həmin “şeytanla” görüşə haqq qazandırmaq üçün zəif bir cəhd kimi qiymətləndirdilər. Deyirdilər ki, əslində, Nikol Paşinyan sadəcə Vladimir Putinin təklifini rədd etmək iqtidarında deyil.
Vladimir Putin izah etdi ki, həmkarlarını Moskvaya o dəvət edib, bundan əvvəl noyabr ayında onlara həmin məşhur danışıqları təklif edib:
- Biz sizinlə daim əlaqədə olmuşuq, birlikdə kompromis axtarmışıq. Məhz bizim birgə səylərimiz nəticəsində intensiv, o cümlədən xatırladığınız kimi, noyabrın 9-da gecə vaxtı telefon danışıqlarımızdan sonra üçtərəfli Bəyanat razılaşdırıldı və biz sizinlə onu imzaladıq. Məlum olduğu kimi, bu baza sənədində, hər şeydən əvvəl, hərbi əməliyyatların tamamilə dayandırılmasından, regiona Rusiya sülhməramlılarının göndərilməsindən və xüsusilə əhəmiyyətli olan odur ki, hərbi toqquşmalardan zərər çəkmiş dinc əhalinin normal həyata qayıtmasına hərtərəfli və səmərəli kömək göstərilməsindən söhbət gedir.
Rusiya Prezidenti bu həlledici danışıqlarda özünün nəyi əsas götürdüyünü izah edib:
- Bu gün məmnuniyyətlə qeyd etmək olar ki, üçtərəfli razılaşmalar ardıcıl olaraq reallaşır.
Biz əminik ki, bu, çoxdan davam edən münaqişənin ədalətli əsasda, həm erməni, həm də Azərbaycan xalqlarının mənafelərinə uyğun olaraq uzunmüddətli və tamformatlı nizamlanması üçün zəruri ilkin şərait yaradacaq.
Burada mühüm söz birləşməsi “ədalətli əsasda” ifadəsi idi, yəni Putin ədalət barədə öz təsəvvürlərini əsas götürürdü: 30 il bundan əvvəl işğal ediləni geri qaytarmaq lazım idi, özgəninkini isə (yəni Dağlıq Qarabağın qalan hissəsini, sanki növbəti dəfə yaxşı ələ keçməsini istəyən hissəni, çünki başqa əllərdə tamam pis vəziyyətdədir) bu dəfə almaq lazım deyildi ki, daha 30 ildən sonra geri qaytarmaq lazım gəlməsin (Rusiya isə yenidən bütün bunları nizamlamalı olmasın).
Cənab Putin sözünə davam edərək dedi:
- Dağlıq Qarabağda təmas xəttində və Laçın dəhlizi boyunca atəşkəsə riayət edilməsinə nəzarət üçün Ermənistan və Azərbaycan tərəflərinin xahişi ilə rusiyalı sülhməramlı kontingent yerləşdirilib. Atəşkəs rejiminə riayət edilməsinin təmin olunması üçün səmərəli sistem yaradılıb. Rusiya sülhməramlılarının məsuliyyət zonasında 23 müşahidə məntəqəsi fəaliyyət göstərir, daha dörd əlavə post dəhliz boyunca hərəkətin təhlükəsizliyinə cavabdehdir. Hazırda regionda vəziyyət sakitdir. Biz məcburi köçkünlərin və qaçqınların təhlükəsiz qayıtması üçün çox iş görürük. Noyabrın 14-dən keçən müddətdə 48 mindən çox insan artıq Qarabağa qayıdıb. Əsirlər və həlak olanların cəsədləri Rusiyanın vasitəçiliyi ilə dəyişdirilib.
Sonuncu fraza sonradan belə yozula bilərdi ki, Rusiya tərəfinin fikrincə, əsirlər və həlak olanların cəsədlərinin dəyişdirilməsi başa çatıb.
Əslində isə hərbi əsirlər hələ çoxdur və hələ dörd saata yaxın davam edəcək danışıqlarda Nikol Paşinyan yeni mübadilələr aparılmasında israr edəcək.
Rusiya Prezidenti dolayısı ilə belə bir mövqeyi təsdiq edib:
- Fikrimcə, bu gün, ilk növbədə, ötən il 9 noyabr tarixli birgə Bəyanatda göstərilmiş əsas nizamlama istiqamətləri üzrə növbəti addımların razılaşdırılması vacib olardı. Mən Rusiya sülhməramlı kontingentinin fəaliyyəti, demarkasiya xətlərinin dəqiqləşdirilməsi, humanitar problemlərin həlli, mədəni irs obyektlərinin qorunması ilə bağlı məsələləri nəzərdə tuturam.
Yəni, Putin gündəliyi təsdiq edərkən hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi barədə heç nə demədi.
Dörd saat davam etmiş qapalı danışıqlardan sonra bu danışıqların üç iştirakçısı ... istədim yazım ki, mətbuat nümayəndələrinin qarşısına çıxıblar, amma orada mətbuatın heç bir nümayəndəsi yox idi. Yəni onlar mikrofonlara yaxınlaşdılar. Bu da maraqlı idi. Axı “Kommersant” nəşrinin məlumatına görə, erməni tərəfi hər hansı bəyanatlar verməkdən və hər hansı sənədlər imzalamaqdan qəti imtina edirdi. İndi isə məlum oldu ki, sənəd də imzalanacaq.
Bu, onu göstərirdi ki, Moskvada Nikol Paşinyanı idarə etmək o qədər də çətin deyildi.
İndi onlar, artıq heç bir distansiyaya riayət etmədən üçlükdə mikrofonların qarşısında dayanmışdılar. Bu dəfə də əvvəlcə cənab Putin danışdı (cənab Paşinyanın isə çıxışa hazırlaşarkən əsəbləşməsi aşkar görünürdü).
O dedi:
- İlk növbədə, həmkarlarıma - həm Azərbaycan Prezidentinə, həm də Ermənistanın baş nazirinə bu gün Moskvaya gəlməyə, bizim keçən ilin 9 noyabr tarixli sülh razılaşmamızın şərtlərinin icrası ilə bağlı məsələləri müzakirə etmək üçün görüşməyə razılıq verdiklərinə görə təşəkkürümü bildirmək istəyirəm. Bugünkü görüşü son dərəcə vacib və faydalı hesab edirəm, çünki razılığa gələ bildik və bölgədəki vəziyyətin inkişafına dair birgə Bəyanat imzaladıq.
Cənab Putin üçün də aşkar deyildi ki, belə bir bəyanat imzalamaq mümkün olacaq. O, sözünə davam edərək dedi:
- İqtisadi əlaqələrin qurulması, infrastruktur layihələrinin inkişafı üzrə konkret addımları nəzərdə tuturam. Bu məqsədlə üç hökumətin - Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya baş nazirləri müavinlərinin rəhbərlik edəcəyi işçi qrupu yaradılacaq. Yaxın zamanda onlar işçi ekspert alt qrupları yaradacaq, regionun nəqliyyat infrastrukturu və iqtisadiyyatının inkişafı üzrə konkret planlar təqdim edəcəklər.
İlham Əliyevin nitqi sülhpərvər idi. Bu nitqdə çoxmənalı, o cümlədən ermənilərin heysiyyətinə toxuna biləcək eyhamlar ola bilərdi və hesab edin ki, bu tipli eyhamlar olmadı.
İlham Əliyev dedi:
- Bu gün imzalanmış bəyanat bizim niyyətlərimizə dəlalət edir, ona görə ki, hərbi əməliyyatların dayandırılmasının yekunlarına dair bəyanatın bir bəndi nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpasına aid idi. Ondan ötrü bu bəyanatda əsas mövzu nəqliyyat kommunikasiyaları idi.
Yalnız bir dəfə İlham Əliyev özünü saxlaya bilmədi:
- Bütün bunlar belə əminlik yaradır ki, Vladimir Vladimiroviçin dediyi kimi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi keçmişdə qalıb...
Nikol Paşinyan bu sözləri eşidəndə dönüb gözlərini döydü. Bu ideya onun xoşuna gəlmədi. O hesab etmirdi ki, indi bütün bunlar, deməli, o cümlədən o özü də keçmişdə qalıb.
Ermənistanın baş naziri danışmağa başlamazdan əvvəl dərindən və ağır-ağır nəfəs aldı.
Ermənistanın baş naziri mızıldandı:
-...Təəssüf ki, bu münaqişə hələ nizamlanmayıb... Münaqişə qalır. Əlbəttə, biz atəşkəs rejimini təmin etməyə nail olmuşuq... Lakin hələ həll edilməli olan çox məsələ qalır. Bu məsələlərdən biri Dağlıq Qarabağın statusu məsələsidir...
İlham Əliyev üçün belə məsələ yoxdur. Nikol Paşinyan isə mızıldana-mızıldana, sanki ifadələr seçərək demək istəyirdi ki, ondan ötrü və onun ölkəsi üçün heç nə başa çatmayıb, sadəcə, - görünür müvəqqəti olaraq, - atəşi dayandırıblar.
Lakin bu sözlər daxili istifadə üçün, yəni Ermənistan üçün idi. Əslində isə bu gün onu yenə istədikləri bütün bəndlər üzrə dilə tutmuşdular.
Ermənistanın baş naziri sözünə davam edərək dedi:
- Əlbəttə... Ermənistan ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrliyi çərçivəsində, o cümlədən bu məsələyə dair danışıqları davam etdirməyə hazırdır. Təəssüf ki, bu günə qədər biz hərbi əsirlər məsələsini həll edə bilməmişik və bu, ən həssas və ağrılı məsələdir. Ona görə ki, bu, humanitar məsələdir. Biz bu istiqamətdə işi davam etdirmək barədə razılığa gəlmişik (nəhayət, o, İlham Əliyev tərəfə baxdı - A.K.). Ümidvaram ki, biz qısa müddətdə konkret qərara gələ biləcəyik. Lakin deməliyəm ki, bizim bu gün imzaladığımız bəyanat həqiqətən çox vacibdir. Gizlətmirəm, bu bəyanatdakı razılaşmaların reallaşması bizim regionun iqtisadi obrazını və simasını, sadəcə, dəyişə bilər (onların hər biri “bizim region” deyirdi, amma aşkar görünürdü ki, hər halda Dağlıq Qarabağı nəzərdə tuturdular – A.K.). İqtisadi yeniliklər təhlükəsizliyin daha etibarlı qarantiyalarına gətirib çıxara bilər və biz, əlbəttə, bu istiqamətdə konstruktiv iş aparmağa hazırıq. Lakin dediyim kimi, bütün məsələləri bir görüş ərzində həll etmək mümkün deyil. Ümidvaram ki, biz daha irəli gedəcəyik. Bir daha vurğulamaq istəyirəm, indiki məqamda bizim üçün ən başlıca məsələ humanitar məsələlər - bizim 9, yaxud 10 noyabr tarixli (indiki halda Moskva vaxtı və Ermənistan-Azərbaycan vaxtı bir gün fərqlənir – A.K.) birgə Bəyanatın 8-ci bəndi ilə nəzərdə tutulmuş hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi məsələləridir.
Öz həmvətənlərinin və özünün nəzərində hərbi əsirlər uğrunda mübarizə aparan Nikol Paşinyan bu sözləri deyəndən sonra aeroporta yola düşdü, İlham Əliyev isə Kremldə qaldı.
Bu dəfə İlham Əliyev Vladimir Putinlə təkbətək görüşdü (“Kommersant” nəşrinin məlumatına görə, bu məqam əvvəlcədən şərtləşdirilmişdi). O, heç yerə tələsmirdi. Deyəsən o, hələ də öz qələbəsindən bir daha ləzzət almaq üçün hər fürsətdən istifadə edir.
İlham Əliyev yenicə imzalanmış bəyanatın təfsilatı barədə deyib:
- Bu Bəyanat bizim regionda tamamilə yeni vəziyyət yaranmasına – nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpasına yönəlib. Bizim üçün bu, böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki beləliklə, 30 ildən artıq müddətdən sonra Azərbaycan Ermənistan ərazisindən keçən nəqliyyat kommunikasiyaları vasitəsilə Azərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə əlaqə imkanına, Ermənistan da Azərbaycan ərazisindən keçməklə Rusiyaya, İrana dəmir yolu çıxışı imkanına malik olacaq. Biz, həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindən keçməklə Türkiyə bazarına çıxış əldə edəcəyik, Türkiyənin və Rusiyanın dəmir yolu arteriyaları birləşəcək. Yəni, bu Bəyanat çox böyük perspektivlər açır!
Görünür, İlham Əliyev və Vladimir Putin hesab edirlər ki, bu bəyanatla onlar əvvəlki, 9-10 noyabr tarixli bəyanatı möhkəmlədiblər.
Bu bəyanatdan sonra artıq müharibə barədə söhbətlər, xüsusən müharibə özü ola bilməz. 30 il bundan əvvəl mövcud olan nəqliyyat arteriyalarının bərpasından və yeni nəqliyyat arteriyaları tikintisindən bəhrələnmək lazımdır.
İlham Əliyev sonda deyib:
- Ermənistan ilə Azərbaycan arasındakı vəziyyət uzun illər boyu yaranıb və nəticə etibarilə həll edilib. Mən əminəm ki, erməni tərəfi 9 noyabr tarixli Bəyanatı təftiş etmək üçün heç bir cəhd göstərməyəcək, hər iki xalq gələcək barədə və barışıq haqqında fikirləşmək üçün özündə iradə və müdriklik tapacaq.
Hər halda, bir dəfə də özünü saxlaya bilməyib.
Baxış sayı: 443
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 22:51
Vüqar Rəhimzadə: “Əsrin müqaviləsi” iqtisadi inkişafın təməl prinsiplərini müəyyən etdi"
Dünən, 10:50
Peskov: "Putinlə birbaşa xətt dekabrda baş tutacaq"
17-09-2025, 20:06
Vüqar Rəhimzadə: "Azad edilmiş digər torpaqlarımız kimi, Xankəndi, Xocalı, Xocavənd, Ağdərə də yeni inkişaf dövrünü yaşayır"
17-09-2025, 13:50
Ekspert Qəzzada əməliyyatın bir neçə il çəkə biləcəyini bildirib
17-09-2025, 13:34
“Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?”
17-09-2025, 11:35
Ryabkov: "Ukraynada sülhün əleyhdarları Rusiya və ABŞ arasında razılaşmaları pozurlar"
17-09-2025, 09:41
Zelenski Tramp və Putinlə şərtsiz görüşməyə hazırdır, lakin Moskvada yox
17-09-2025, 09:38
Yunanıstan, Fransa, İtaliya, İspaniya və Macarıstan ruslara viza verməyə davam edir
16-09-2025, 17:21
RİA Novosti: Rusiyanın Bolqarıstandakı səfirliyində Qreçuşkinin saxlanması ilə bağlı məlumat yoxdur
16-09-2025, 17:02
Vüqar Rəhimzadə: "2023-cü ilin sentyabrında Azərbaycan dövlət suverenliyini bütün ərazilərində tam bərpa etdi"
16-09-2025, 16:57
Dövlət Suverenliyi Günü – Azərbaycanın müstəqilliyinin rəmzi zəfəri- Zenfira Nurullayeva
16-09-2025, 10:10
RİA Novosti: Aİ Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiyalar paketinin müzakirəsini gündəmdən çıxarıb
15-09-2025, 21:10
Vüqar Rəhimzadə: "Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dünyanın ən gözəl bölgələrindən birinə çevrilir"
15-09-2025, 09:35
Rüstəm Minnixanov Tatarıstan seçkilərində 88,22 faiz səs toplayıb
14-09-2025, 19:22
Xarici işlər naziri Sikorski Polşa üzərində vurulan bütün pilotsuz təyyarələri mankenlər adlandırıb
14-09-2025, 19:14
Argentinanın səfiri Vieira: "Moskva ən kapitalist şəhərdir"
13-09-2025, 11:09
Ekspert Novinski: "Hakimiyyət mübarizəsi Nepal rəhbərliyinin ölkəni inkişaf etdirməsinə mane olur"
13-09-2025, 00:14
Müxalifətçiliyi xəyanətlə səhv salanlar...
12-09-2025, 16:16
Zaxarova: "Rusiya İrəvan və Bakının “3+3” görüşünü əlaqələndirmək üçün addımlar atacağını gözləyir"
11-09-2025, 21:11
Vaşinqton görüşü regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması baxımından tarixi dönüş nöqtəsi oldu
11-09-2025, 12:14
Hikmət Hacıyev Konqresdə sülh gündəliyindən danışdı - Fotolar
10-09-2025, 12:49
Rusiya səfirliyi Katmandunu Nepalda qeyri-sabitlik yuvası adlandırıb
9-09-2025, 12:02
Azarov “istəklilər koalisiyasının” Ukraynaya qoşun yeritmək vədini qeyri-ciddi hesab edir
9-09-2025, 11:47
“İlham Əliyevin Vaşinqton səfəri tarixi əhəmiyyətə malikdir”
8-09-2025, 16:30
Hakimlərin Yüksək İxtisaslı Kollegiyası (HQCJ) sentyabrın 15-də Krasnovun Ali Məhkəmənin sədri vəzifəsinə namizədliyinə baxacaq
8-09-2025, 16:26
Medvedev: "Finlandiya aqressiv "anti-Rusiya"ya çevrilib"
7-09-2025, 17:56
Zaxarova Kallası rus texnologiyaları haqqında dediyi sözlərə görə savadsız adlandırıb
7-09-2025, 16:18
Lavrov "Labubu"nu Putinin Çin iqamətgahında tapmayıb
6-09-2025, 16:20
Bloqer Lebedev ölkəni tərk edən rusların hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına qarşı çıxış edib
5-09-2025, 12:32
Zaxarova Putinin Kiyevin şişirdilmiş tələblərini qiymətləndirərkən nəzakətli olması barədə zarafat edib
5-09-2025, 12:24
Stiven Siqal Putinin Şərq İqtisadi Forumunun plenar sessiyasındakı çıxışını yüksək qiymətləndirib
4-09-2025, 13:37
"National Interest": ABŞ Rusiya və Çinin Antarktika resurslarına çıxışının qarşısını almalıdır
4-09-2025, 13:33
Medvedev Rusiyanın Kiyevə verdiyi aktivləri Ukrayna torpaqları ilə kompensasiya etməyi təklif edib
4-09-2025, 12:25
FSB Xerson vilayətində SBU agentinin saxlanması və dindirilməsinin görüntülərini nümayiş etdirir
3-09-2025, 16:39
Vüqar Rəhimzadə: "3 sentyabr 1991-ci il Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin şanlı səhifəsidir"