23:21 / 20-04-2025
Polis əməkdaşlarına qaz çiləyən şəxs güllələnib
23:13 / 20-04-2025
Məşhur jurnalist və yazıçı Arkadi Sosnov Sankt-Peterburqda dünyasını dəyişib
21:47 / 20-04-2025
Polis dağılmış "Priora"da öldürülən 3 nəfərin şəxsiyyətini müəyyən edib
21:43 / 20-04-2025
“Şaşlıqçılar” 3 avtomobili yandırıb, onlardan biri yanıb
19:48 / 20-04-2025
Kelloq: "ABŞ Ukraynada baş verənlərdən bezdi"
19:43 / 20-04-2025
Aktyor Romantsov: "I Aleksandr rolunda onun ziddiyyətli davranışını göstərmək istədim"
19:40 / 20-04-2025
İran-ABŞ nüvə texniki danışıqları aprelin 23-də keçiriləcək
19:36 / 20-04-2025
Hamilə qadın rəqibini vəhşicəsinə döyərək burnunu sındırıb
19:30 / 20-04-2025
Tramp ABŞ-ı əvvəlkindən daha dindar etmək niyyətində olduğunu bildirib
19:23 / 20-04-2025
Patriarx Kirill ümid edir ki, gələcək nəsil keşişlər kosmosa uçacaqlar
19:19 / 20-04-2025
Yanğının sahəsi 5 min kvadratmetr olub, ölən var
19:15 / 20-04-2025
“Utair” təyyarəsi sərnişinin xəstə olması səbəbindən Permdə eniş edib
11:15 / 20-04-2025
Putin Patriarx Kirili Pasxa bayramı münasibətilə təbrik edib
11:12 / 20-04-2025
Cənubi Koreya lideri ABŞ-ın tarifləri ilə mübarizə aparmaqdan imtina edir
10:45 / 20-04-2025
Sərnişini zorlamaqda təqsirləndirilən taksi sürücüsü xəstəxanasında ölüb
10:38 / 20-04-2025
Çin nüvə olmayan “hidrogen bombasını” uğurla sınaqdan keçirib
10:33 / 20-04-2025
Axtarışçılar "Mi-8" helikopterinin qəzaya uğradığı yeri tapmağa nail olublar
10:27 / 20-04-2025
Həkimlər Mixail Boyarskiyə bir ay səhnəyə çıxmamağı tövsiyə ediblər
10:22 / 20-04-2025
Hindistanın ilk qadın prezidenti ölkəsini unikal edən şeyləri açıqlayıb
10:09 / 20-04-2025
Baş nazir Modi: "Hindistanın mantrası inkişafdır"
10:01 / 20-04-2025
Amerikalı veteran Castl: "Nyu York hər şeydə Moskvaya uduzur"
09:38 / 20-04-2025
Bondarçukun keçmiş həyat yoldaşı, aktrisa Paulina Andreevanı ikiqat cərimə gözləyir
23:44 / 19-04-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
23:40 / 19-04-2025
Əlil məmur tərəfindən təhqir olunduqdan sonra prokurora şikayət ed
23:07 / 19-04-2025
Bahalı iPhone oğurlamaqda ittiham olunan qaraçı dəstəsi həbs edilib
22:02 / 19-04-2025
20-ci mərtəbədən yıxılan qız sağ qalıb
21:58 / 19-04-2025
Dzyuba “Spartak”a qol vurdu və aslanlı köynək göstərdi
21:51 / 19-04-2025
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Pasxa atəşkəsinə cavab verib
21:46 / 19-04-2025
Buzdan yıxılan uşağın meyiti tapılıb
21:43 / 19-04-2025
Belçikalı velosipedçi 9 Mayı qeyd etmək üçün Moskva vasitəsilə Şanxaya gedir
21:22 / 19-04-2025
Vüqar Rəhimzadə: " Azərbaycan dilinə dövlət dili statusunun verilməsi Ümummilli Liderin xalq qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir"
21:19 / 19-04-2025
Tümen vilayətinin 4 sakini Ukrayna əsirliyindən qayıdıb
21:08 / 19-04-2025
ABŞ və İran gələcək nüvə sazişinin məqsədləri barədə razılığa gəliblər
21:05 / 19-04-2025
Fəhləsini öldürərək cəsədi dərədə gizlədib
21:00 / 19-04-2025
Rus Pravoslav Kilsəsi Putinin elan etdiyi Pasxa atəşkəsini alqışlayır
20:56 / 19-04-2025
Vyetnam hərbçiləri Böyük Qələbə paradında iştirak edəcəklər
09:47 / 19-04-2025
Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi: Fırıldaqçılar saxta foto çəkilişlər üçün reklamlardan istifadə edərək pul oğurlayırlar
Milli Qurtuluşdan sosial-iqtisadi inkişaf və tərəqqiyə
Tarix: 10-06-2021 00:21 | Bölmə: Gündəm
Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib
1993-cü il iyunun 9-da ümummilli liderimiz Heydər Əliyev xalqın çağırışına səs verərək Naxçıvandan Bakıya qayıdıb, müstəqilliyimizi və dövlətçiliyimizi xilas edib. Həmin gün ölkəmizin taleyində dönüş anı olub və böyük Qurtuluşa doğru mühüm addım atılıb. O addım suverenliyin, sabitliyin və sosial-iqtisadi inkişafın təməli olmaqla, Azərbaycanın gələcək inkişaf perspektivlərini müəyyənləşdirib, xalqımızı nicat yoluna çıxarıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iyunun 9-da - Milli Qurtuluş Günü ərəfəsində Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edərək deyib: Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi ki, “Azərbaycanın təbii sərvətləri təkcə neft və qazdan ibarət deyildir. Biz bir çox başqa yeraltı sərvətlərə də malikik... Bu sərvətlərdən də səmərəli istifadə etməliyik”. Bu gün Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında Ulu Öndərin müəllifi olduğu sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi kimi təbii sərvətlərimizdən xalqımızın rifahı və ölkəmizin inkişafı naminə səmərəli istifadə olunur. Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi də bu istiqamətdə görülən işlərin davamıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Duzdağ mədənçiliyinin qədim tarixi vardır. Hələ Eneolit dövründən başlayaraq əcdadlarımız Naxçıvanda duz çıxarılması ilə məşğul olmuş, eradan əvvəl IV minillikdə bu proses daha da genişlənmiş, duzdan tədavül vasitəsi kimi istifadə olunmuşdur. Bəzi mənbələrdə isə bu ərazidə duz çıxarılması Nuh Peyğəmbərlə əlaqələndirilir. Duz mədənçiliyinin inkişafı Duzdağ ətrafında məskunlaşmaya, icmalararası və şəhərlərarası əlaqələrin qurulmasına təkan vermiş, ticarət və sənətkarlıq inkişaf etmiş, Naxçıvanda şəhər mədəniyyəti formalaşmışdır. Dünya səyyah və coğrafiyaşünaslarının əsərlərində də Naxçıvanda duz çıxarılmasından geniş bəhs olunmuşdur. Tarixçi və coğrafiyaşünas Zəkəriyyə əl-Qəzvininin “Ölkələrin abidələri və məbudların xəbərləri” əsərində XII yüzillikdə Naxçıvanda duz çıxarılması barədə məlumat verilir. 1833-cü ildə rus tədqiqatçısı Qriqoryev tərəfindən tərtib edilmiş “Naxçıvan əyalətinin statistik təsviri” kitabında isə Naxçıvan duzu barədə yazılır: “Bu duz keyfiyyətinə görə bütün Zaqafqaziyada məşhurdur. Qarabağdan, Yelizavetpol dairəsindən, Şərurdan və Naxçıvanın bütün kəndlərindən bura karvanlar gəlir. Aprel ayından oktyabr ayınadək duz istehsalının əhatə dairəsi daha da genişlənir”. Digər bir tarixi sənəddə - Qafqaz Dağ İdarəsinin 1889-1907-ci illər üzrə hesabatında isə Naxçıvan mədənində ildə 3 min tona yaxın duz çıxarıldığı qeyd olunur.
Ali Məclisin Sədri deyib: XX əsr Naxçıvan duz mədənçiliyi tarixində yeni mərhələdir. 1917-ci ildə Duzdağda əsaslı istismar işlərinə, 1927-ci ildə isə ilk dəfə sənaye üsulu ilə duz çıxarılmasına başlanılmışdır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə birinci rəhbərliyi dövründə muxtar respublikada dağ-mədən sənayesinin inkişafına və duz istehsalının artırılmasına nail olunmuş, duz mədəninin maddi-texniki bazası gücləndirilmiş, nəticədə, ötən əsrin 80-ci illərində duz istehsalının həcmi 1940-cı illə müqayisədə 2 dəfə artmışdır. Müstəqillik illərində Naxçıvan duzunun tarixi şöhrətinin özünə qaytarılması və duz istehsalının genişləndirilməsi ilə yanaşı, Duzdağ mədəniyyəti də öyrənilmiş, arxeoloji tədqiqatlar aparılmış, beynəlxalq elmi simpozium və konfranslar keçirilmişdir. Bu gün milli sərvətimiz olan Duzdağ tarixi-mədəni dəyəri, iqtisadi əhəmiyyəti, şəfaverici xüsusiyyəti və turizm cəlbediciliyi ilə dünyaya təqdim olunur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin də dediyi kimi: “Naxçıvanın rəmzlərindən biri də təbii ehtiyatları 90 milyon ton təşkil edən Duzdağdır. Bu dağ ölkəmizdə təkcə saf və təmiz duzu ilə deyil, həm də şəfaverici xüsusiyyətlərinə görə tanınmışdır”.
Qeyd olunub ki, muxtar respublikada duzun təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən daha rentabelli üsullarla çıxarılması, daşınması, emalı və ixracı diqqətdə saxlanılır. 2018-ci ildən etibarən Duzdağda axtarış və kəşfiyyat işləri aparılmış, duz ehtiyatı 15 milyon ton olan şaxta qazılmış, ərazidə yeni istehsal kompleksinin tikintisinə başlanmış, duz mədənləri xüsusi qorunan ərazilərin kateqoriyasına aid edilərək xəritəsi hazırlanmışdır. Yeni duz şaxtasının və istehsal kompleksinin muxtar respublika üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti vardır. Uzun illər bu şaxtadan istifadə olunacaq, Naxçıvan duzunun istehsal həcmi artacaq, daxili tələbatın ödənilməsi ilə yanaşı, həm də xarici bazarlara çıxış imkanı yaranacaqdır.
“Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi işin bir tərəfidir. Əsas məsələ mövcud duz ehtiyatından səmərəli istifadə etməkdir”,- deyən Ali Məclisin Sədri bildirib ki, İqtisadiyyat Nazirliyi bu məsələyə diqqəti artırmalı, istismar qaydalarına əməl olunmalı, mədən işlərində və istehsal prosesində itki minimum həddə saxlanılmalıdır. Vurğulanıb ki, muxtar respublikada il ərzində 6-8 min ton duz istehsal olunur. Yeni şaxta və istehsal kompleksi fəaliyyətə başladıqdan sonra isə birnövbəli iş rejimində müəssisənin illik istehsal gücü 15 min ton olacaqdır. Bu da daxili tələbatı ödəməklə yanaşı, həm də böyük ixrac potensialı deməkdir. İqtisadiyyat Nazirliyi Naxçıvan duzunun ixrac imkanlarını araşdırmalı, xarici bazarlar öyrənilməli, məhsulun çeşidi və həcmi artırılmalıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Mədəndən götürülmüş daşduzun keyfiyyət göstəriciləri yüksəkdir. Analiz nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz olduğu müəyyən edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti istehsal prosesində keyfiyyətə və texniki şərtlərə xüsusi diqqət yetirməli, standartların tələbi qorunmalıdır. Duz şaxtasında təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifədir. Ona görə də mədən işlərinə yalnız xüsusi ixtisas hazırlığı olan mütəxəssislər cəlb olunmalı, Fövqəladə Hallar Nazirliyi təhlükəsizlik qaydalarını və texnoloji rejimi mütəmadi nəzarətdə saxlamalıdır. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi şaxtanın dağ-mədən-texniki, hidrogeoloji və ekoloji vəziyyətini davamlı yoxlamalı, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi yeni istehsal kompleksinin tikintisini qısa müddətdə başa çatdırmalıdır.
Ali Məclisin Sədri qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasında hər kəsə uğurlar arzulayıb, Qurtuluş bayramı ərəfəsində yeni duz şaxtasının istifadəyə verilməsi münasibətilə kollektivi və tədbir iştirakçılarını, eləcə də bütün muxtar respublika əhalisini təbrik edib, bu işdə əməyi olanlara təşəkkürünü bildirib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat naziri Tapdıq Əliyev çıxış edərək deyib: 2017-ci ilin oktyabr ayında “Naxçıvan Duz İstehsalı” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin 1 nömrəli şaxtasında aparılan araşdırma zamanı yeraltı avadanlıqların uzun müddət istismar olunduğu, mağaradan istifadənin iqtisadi cəhətdən səmərəli olmadığı və şaxtanın istismar müddətinin başa çatdığı nəzərə alınaraq fəaliyyəti dayandırılıb. Qazma işləri yerüstü istismar üsulu ilə həyata keçirilib. 2018-ci ildə Duzdağda kəşfiyyat quyuları qazılıb, 133 metr dərinlikdəki 1 saylı quyuda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib, 2019-cu ilin dekabr ayında isə yeni şaxtanın inşasına başlanılıb. Texniki təhlükəsizlik qaydalarına tam cavab verən yeni şaxtaya ağır texnikalar daxil olaraq istənilən qədər xammalı daşıya biləcək ki, bu həm vaxt itkisinin qarşısını alacaq, həm də mədən işçilərinin əməyini xeyli yüngülləşdirəcək. Ali Məclis Sədrinin tapşırığına uyğun olaraq duzun istehsal və satış həcmini artırmaq məqsədilə yeni müəssisə də qurulur. Hazırda tikinti-quraşdırma işləri yekunlaşmaq üzrədir. Naxçıvan duzunun ölkəmizin digər regionlarında da satışını təmin etmək üçün Bərdə şəhərində baza yaradılıb. Yeni müəssisə istifadəyə verildikdən sonra Naxçıvan duzu ən müasir vasitələrlə daha keyfiyyətli istehsal olunaraq dünya bazarına çıxarılacaq.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Mayis Əliyev çıxış edərək deyib ki, müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, onun Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsinin maddi texniki imkanları tam yenilənib. İdarə üçün Culfa şəhərində ən müasir tələblərə cavab verən Geoloji Baza qurulub, müasir avadanlıqlarla təchiz edilmiş laboratoriya istifadəyə verilib. Yaradılan şərait isə Duzdağ daşduz yatağında geoloji kəşfiyyat işlərinin aparılmasına əlverişli imkan yaradıb. Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən Duzdağ yatağının Naxçıvan sahəsində yeni istismar şaxtasının yerinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə geoloji kəşfiyyat işləri aparılıb, 3 quyu layihələndirilib. Qazılmış 1 saylı axtarış quyusuna istinad edilərək Naxçıvan sahəsində yeni şaxtanın yeri müəyyən olunub. Yeni şaxtanın qazılması zamanı yatağın geoloji vəziyyəti nəzərə alınmaqla əvvəlki illərdə aparılmış axtarış, kəşfiyyat işlərinin nəticələri hərtərəfli araşdırılıb, yenidən yoxlanılıb, yatağın geoloji quruluşu öyrənilib. Mayis Əliyev bundan sonra da muxtar respublikanın yeraltı və yerüstü təbii sərvətlərinin qorunması və səmərəli istifadəsi ilə bağlı vəzifələrin layiqincə həyata keçiriləcəyini bildirib.
Duzdağ duz mədənlərinin topoqrafik xəritəsinə və sxematik planına baxış zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Müslüm Cabbarzadə məlumat verib ki, yeni şaxtanın açılması üçün 227 hektar torpaq sahəsi ayrılaraq duz mədənlərinin ümumi ərazisi 994 hektara çatdırılıb. İstismar olunmuş və yeni şaxtanın yerləşdiyi bu ərazi tarixi-mədəni, iqtisadi, turizm-rekreasiya və təbii müalicə əhəmiyyətli ərazi kimi mühafizə olunması məqsədilə xüsusi qorunan torpaqlar kateqoriyasına daxil edilib. Duzdağda qazılmış axtarış quyularının koordinatları dəqiqləşdirilərək topoqrafik plana salınıb. Şaxtaların sxematik və əhatə etdiyi ərazilərin topoqrafik planları, Naxçıvan-Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzi turist marşrutu xəritəsi hazırlanıb, xəritə və planlar toplu şəklində nəşr olunub, həmçinin xidmətin elektron məlumat bazasına əlavə edilib. Bu xəritələrdə təkcə informasiya almaq məqsədilə deyil, həm də ərazi ilə bağlı bir çox məsələlərin həllində istifadə etmək mümkündür.
Ali Məclisin Sədri Duzdağ duz mədəni tunelinin tikintisi zamanı çəkilən fotoşəkillərə və duz mədənləri ərazisindəki şaxtaların sxematik planına da baxıb.
Sonra şaxtanın qazılmasında əməyi olanlara hədiyyələr təqdim olunub.
Şaxtaçı Ceyhun Hüseynov kollektiv adından minnətdarlıq edərək deyib: “Bu gün biz şaxtaçılar üçün çox əlamətdar bir gündür. Belə bir şaxtanın açılması Naxçıvan duzunun şöhrətini qaytarmaqla yanaşı, gələcək nəsillərin də gəlir mənbəyinə çevriləcəkdir. 20 ildir, duz mədənində çalışıram. Köhnə duz mədəni bağlandıqdan sonra yenidən şaxtada çalışacağımı xəyal edirdim. Yeni şaxta muxtar respublikamızın tarixində qalacaq ən önəmli hadisə olmaqla yanaşı, gələcəkdə burada ixtisaslı mühəndislərin, şaxtaçıların yetişməsinə şərait yaradacaqdır. Bu tarixə şahidlik etmək bizim üçün xoşbəxtlikdir. Yaradılan şəraitdən səmərəli istifadə edəcək, muxtar respublikanın inkişafı naminə var-qüvvəmizlə çalışacağıq”.
Ali Məclisin Sədri şaxtada yaradılan şəraitlə maraqlanıb, muxtar respublikada satışı həyata keçirilən duz məhsullarına, eləcə də şaxtanın istismar planına baxıb.
Yeni şaxtaya baxış zamanı məlumat verilib ki, Duzdağdakı 133 metr dərinlikdəki 1 saylı kəşfiyyat quyusunda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 2 saylı quyuda isə 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib. Ərazidə tikintisi davam etdirilən yeni duz istehsalı müəssisəsindən şaxtayadək 3 kilometr uzunluğunda yol, 3,6 kilometr uzunluğunda elektrik xətti çəkilib, işıqlandırma sistemi qurulub. Tunelin döşəmə və divarları monolit betonla möhkəmləndirilib, yük avtomobillərinin hərəkəti təmin edilib, ehtimal olunan qrunt sularının qarşısını almaq üçün drenaj çəkilib. Yeni şaxtadan götürülmüş daşduzun analizi nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz təşkil etdiyi müəyyən edilib.
Sonra Ali Məclisin Sədri idarəetmə qurğusunu işə salıb, şaxtada ilk partlayış olub və duzun çıxarılmasına başlanılıb.
Ali Məclisin Sədri muxtar respublikada tunel-qazıntı işlərinin yerli şirkətlər tərəfindən uğurla həyata keçirildiyini bildirib, təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması və işçilər üçün kursların keçirilməsi barədə tapşırıqlar verib.
Baxış sayı: 515
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-06-2021 00:21 | Bölmə: Gündəm
1993-cü il iyunun 9-da ümummilli liderimiz Heydər Əliyev xalqın çağırışına səs verərək Naxçıvandan Bakıya qayıdıb, müstəqilliyimizi və dövlətçiliyimizi xilas edib. Həmin gün ölkəmizin taleyində dönüş anı olub və böyük Qurtuluşa doğru mühüm addım atılıb. O addım suverenliyin, sabitliyin və sosial-iqtisadi inkişafın təməli olmaqla, Azərbaycanın gələcək inkişaf perspektivlərini müəyyənləşdirib, xalqımızı nicat yoluna çıxarıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iyunun 9-da - Milli Qurtuluş Günü ərəfəsində Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edərək deyib: Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi ki, “Azərbaycanın təbii sərvətləri təkcə neft və qazdan ibarət deyildir. Biz bir çox başqa yeraltı sərvətlərə də malikik... Bu sərvətlərdən də səmərəli istifadə etməliyik”. Bu gün Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında Ulu Öndərin müəllifi olduğu sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi kimi təbii sərvətlərimizdən xalqımızın rifahı və ölkəmizin inkişafı naminə səmərəli istifadə olunur. Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi də bu istiqamətdə görülən işlərin davamıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Duzdağ mədənçiliyinin qədim tarixi vardır. Hələ Eneolit dövründən başlayaraq əcdadlarımız Naxçıvanda duz çıxarılması ilə məşğul olmuş, eradan əvvəl IV minillikdə bu proses daha da genişlənmiş, duzdan tədavül vasitəsi kimi istifadə olunmuşdur. Bəzi mənbələrdə isə bu ərazidə duz çıxarılması Nuh Peyğəmbərlə əlaqələndirilir. Duz mədənçiliyinin inkişafı Duzdağ ətrafında məskunlaşmaya, icmalararası və şəhərlərarası əlaqələrin qurulmasına təkan vermiş, ticarət və sənətkarlıq inkişaf etmiş, Naxçıvanda şəhər mədəniyyəti formalaşmışdır. Dünya səyyah və coğrafiyaşünaslarının əsərlərində də Naxçıvanda duz çıxarılmasından geniş bəhs olunmuşdur. Tarixçi və coğrafiyaşünas Zəkəriyyə əl-Qəzvininin “Ölkələrin abidələri və məbudların xəbərləri” əsərində XII yüzillikdə Naxçıvanda duz çıxarılması barədə məlumat verilir. 1833-cü ildə rus tədqiqatçısı Qriqoryev tərəfindən tərtib edilmiş “Naxçıvan əyalətinin statistik təsviri” kitabında isə Naxçıvan duzu barədə yazılır: “Bu duz keyfiyyətinə görə bütün Zaqafqaziyada məşhurdur. Qarabağdan, Yelizavetpol dairəsindən, Şərurdan və Naxçıvanın bütün kəndlərindən bura karvanlar gəlir. Aprel ayından oktyabr ayınadək duz istehsalının əhatə dairəsi daha da genişlənir”. Digər bir tarixi sənəddə - Qafqaz Dağ İdarəsinin 1889-1907-ci illər üzrə hesabatında isə Naxçıvan mədənində ildə 3 min tona yaxın duz çıxarıldığı qeyd olunur.
Ali Məclisin Sədri deyib: XX əsr Naxçıvan duz mədənçiliyi tarixində yeni mərhələdir. 1917-ci ildə Duzdağda əsaslı istismar işlərinə, 1927-ci ildə isə ilk dəfə sənaye üsulu ilə duz çıxarılmasına başlanılmışdır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə birinci rəhbərliyi dövründə muxtar respublikada dağ-mədən sənayesinin inkişafına və duz istehsalının artırılmasına nail olunmuş, duz mədəninin maddi-texniki bazası gücləndirilmiş, nəticədə, ötən əsrin 80-ci illərində duz istehsalının həcmi 1940-cı illə müqayisədə 2 dəfə artmışdır. Müstəqillik illərində Naxçıvan duzunun tarixi şöhrətinin özünə qaytarılması və duz istehsalının genişləndirilməsi ilə yanaşı, Duzdağ mədəniyyəti də öyrənilmiş, arxeoloji tədqiqatlar aparılmış, beynəlxalq elmi simpozium və konfranslar keçirilmişdir. Bu gün milli sərvətimiz olan Duzdağ tarixi-mədəni dəyəri, iqtisadi əhəmiyyəti, şəfaverici xüsusiyyəti və turizm cəlbediciliyi ilə dünyaya təqdim olunur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin də dediyi kimi: “Naxçıvanın rəmzlərindən biri də təbii ehtiyatları 90 milyon ton təşkil edən Duzdağdır. Bu dağ ölkəmizdə təkcə saf və təmiz duzu ilə deyil, həm də şəfaverici xüsusiyyətlərinə görə tanınmışdır”.
Qeyd olunub ki, muxtar respublikada duzun təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən daha rentabelli üsullarla çıxarılması, daşınması, emalı və ixracı diqqətdə saxlanılır. 2018-ci ildən etibarən Duzdağda axtarış və kəşfiyyat işləri aparılmış, duz ehtiyatı 15 milyon ton olan şaxta qazılmış, ərazidə yeni istehsal kompleksinin tikintisinə başlanmış, duz mədənləri xüsusi qorunan ərazilərin kateqoriyasına aid edilərək xəritəsi hazırlanmışdır. Yeni duz şaxtasının və istehsal kompleksinin muxtar respublika üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti vardır. Uzun illər bu şaxtadan istifadə olunacaq, Naxçıvan duzunun istehsal həcmi artacaq, daxili tələbatın ödənilməsi ilə yanaşı, həm də xarici bazarlara çıxış imkanı yaranacaqdır.
“Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi işin bir tərəfidir. Əsas məsələ mövcud duz ehtiyatından səmərəli istifadə etməkdir”,- deyən Ali Məclisin Sədri bildirib ki, İqtisadiyyat Nazirliyi bu məsələyə diqqəti artırmalı, istismar qaydalarına əməl olunmalı, mədən işlərində və istehsal prosesində itki minimum həddə saxlanılmalıdır. Vurğulanıb ki, muxtar respublikada il ərzində 6-8 min ton duz istehsal olunur. Yeni şaxta və istehsal kompleksi fəaliyyətə başladıqdan sonra isə birnövbəli iş rejimində müəssisənin illik istehsal gücü 15 min ton olacaqdır. Bu da daxili tələbatı ödəməklə yanaşı, həm də böyük ixrac potensialı deməkdir. İqtisadiyyat Nazirliyi Naxçıvan duzunun ixrac imkanlarını araşdırmalı, xarici bazarlar öyrənilməli, məhsulun çeşidi və həcmi artırılmalıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Mədəndən götürülmüş daşduzun keyfiyyət göstəriciləri yüksəkdir. Analiz nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz olduğu müəyyən edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti istehsal prosesində keyfiyyətə və texniki şərtlərə xüsusi diqqət yetirməli, standartların tələbi qorunmalıdır. Duz şaxtasında təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifədir. Ona görə də mədən işlərinə yalnız xüsusi ixtisas hazırlığı olan mütəxəssislər cəlb olunmalı, Fövqəladə Hallar Nazirliyi təhlükəsizlik qaydalarını və texnoloji rejimi mütəmadi nəzarətdə saxlamalıdır. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi şaxtanın dağ-mədən-texniki, hidrogeoloji və ekoloji vəziyyətini davamlı yoxlamalı, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi yeni istehsal kompleksinin tikintisini qısa müddətdə başa çatdırmalıdır.
Ali Məclisin Sədri qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasında hər kəsə uğurlar arzulayıb, Qurtuluş bayramı ərəfəsində yeni duz şaxtasının istifadəyə verilməsi münasibətilə kollektivi və tədbir iştirakçılarını, eləcə də bütün muxtar respublika əhalisini təbrik edib, bu işdə əməyi olanlara təşəkkürünü bildirib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat naziri Tapdıq Əliyev çıxış edərək deyib: 2017-ci ilin oktyabr ayında “Naxçıvan Duz İstehsalı” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin 1 nömrəli şaxtasında aparılan araşdırma zamanı yeraltı avadanlıqların uzun müddət istismar olunduğu, mağaradan istifadənin iqtisadi cəhətdən səmərəli olmadığı və şaxtanın istismar müddətinin başa çatdığı nəzərə alınaraq fəaliyyəti dayandırılıb. Qazma işləri yerüstü istismar üsulu ilə həyata keçirilib. 2018-ci ildə Duzdağda kəşfiyyat quyuları qazılıb, 133 metr dərinlikdəki 1 saylı quyuda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib, 2019-cu ilin dekabr ayında isə yeni şaxtanın inşasına başlanılıb. Texniki təhlükəsizlik qaydalarına tam cavab verən yeni şaxtaya ağır texnikalar daxil olaraq istənilən qədər xammalı daşıya biləcək ki, bu həm vaxt itkisinin qarşısını alacaq, həm də mədən işçilərinin əməyini xeyli yüngülləşdirəcək. Ali Məclis Sədrinin tapşırığına uyğun olaraq duzun istehsal və satış həcmini artırmaq məqsədilə yeni müəssisə də qurulur. Hazırda tikinti-quraşdırma işləri yekunlaşmaq üzrədir. Naxçıvan duzunun ölkəmizin digər regionlarında da satışını təmin etmək üçün Bərdə şəhərində baza yaradılıb. Yeni müəssisə istifadəyə verildikdən sonra Naxçıvan duzu ən müasir vasitələrlə daha keyfiyyətli istehsal olunaraq dünya bazarına çıxarılacaq.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Mayis Əliyev çıxış edərək deyib ki, müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, onun Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsinin maddi texniki imkanları tam yenilənib. İdarə üçün Culfa şəhərində ən müasir tələblərə cavab verən Geoloji Baza qurulub, müasir avadanlıqlarla təchiz edilmiş laboratoriya istifadəyə verilib. Yaradılan şərait isə Duzdağ daşduz yatağında geoloji kəşfiyyat işlərinin aparılmasına əlverişli imkan yaradıb. Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən Duzdağ yatağının Naxçıvan sahəsində yeni istismar şaxtasının yerinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə geoloji kəşfiyyat işləri aparılıb, 3 quyu layihələndirilib. Qazılmış 1 saylı axtarış quyusuna istinad edilərək Naxçıvan sahəsində yeni şaxtanın yeri müəyyən olunub. Yeni şaxtanın qazılması zamanı yatağın geoloji vəziyyəti nəzərə alınmaqla əvvəlki illərdə aparılmış axtarış, kəşfiyyat işlərinin nəticələri hərtərəfli araşdırılıb, yenidən yoxlanılıb, yatağın geoloji quruluşu öyrənilib. Mayis Əliyev bundan sonra da muxtar respublikanın yeraltı və yerüstü təbii sərvətlərinin qorunması və səmərəli istifadəsi ilə bağlı vəzifələrin layiqincə həyata keçiriləcəyini bildirib.
Duzdağ duz mədənlərinin topoqrafik xəritəsinə və sxematik planına baxış zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Müslüm Cabbarzadə məlumat verib ki, yeni şaxtanın açılması üçün 227 hektar torpaq sahəsi ayrılaraq duz mədənlərinin ümumi ərazisi 994 hektara çatdırılıb. İstismar olunmuş və yeni şaxtanın yerləşdiyi bu ərazi tarixi-mədəni, iqtisadi, turizm-rekreasiya və təbii müalicə əhəmiyyətli ərazi kimi mühafizə olunması məqsədilə xüsusi qorunan torpaqlar kateqoriyasına daxil edilib. Duzdağda qazılmış axtarış quyularının koordinatları dəqiqləşdirilərək topoqrafik plana salınıb. Şaxtaların sxematik və əhatə etdiyi ərazilərin topoqrafik planları, Naxçıvan-Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzi turist marşrutu xəritəsi hazırlanıb, xəritə və planlar toplu şəklində nəşr olunub, həmçinin xidmətin elektron məlumat bazasına əlavə edilib. Bu xəritələrdə təkcə informasiya almaq məqsədilə deyil, həm də ərazi ilə bağlı bir çox məsələlərin həllində istifadə etmək mümkündür.
Ali Məclisin Sədri Duzdağ duz mədəni tunelinin tikintisi zamanı çəkilən fotoşəkillərə və duz mədənləri ərazisindəki şaxtaların sxematik planına da baxıb.
Sonra şaxtanın qazılmasında əməyi olanlara hədiyyələr təqdim olunub.
Şaxtaçı Ceyhun Hüseynov kollektiv adından minnətdarlıq edərək deyib: “Bu gün biz şaxtaçılar üçün çox əlamətdar bir gündür. Belə bir şaxtanın açılması Naxçıvan duzunun şöhrətini qaytarmaqla yanaşı, gələcək nəsillərin də gəlir mənbəyinə çevriləcəkdir. 20 ildir, duz mədənində çalışıram. Köhnə duz mədəni bağlandıqdan sonra yenidən şaxtada çalışacağımı xəyal edirdim. Yeni şaxta muxtar respublikamızın tarixində qalacaq ən önəmli hadisə olmaqla yanaşı, gələcəkdə burada ixtisaslı mühəndislərin, şaxtaçıların yetişməsinə şərait yaradacaqdır. Bu tarixə şahidlik etmək bizim üçün xoşbəxtlikdir. Yaradılan şəraitdən səmərəli istifadə edəcək, muxtar respublikanın inkişafı naminə var-qüvvəmizlə çalışacağıq”.
Ali Məclisin Sədri şaxtada yaradılan şəraitlə maraqlanıb, muxtar respublikada satışı həyata keçirilən duz məhsullarına, eləcə də şaxtanın istismar planına baxıb.
Yeni şaxtaya baxış zamanı məlumat verilib ki, Duzdağdakı 133 metr dərinlikdəki 1 saylı kəşfiyyat quyusunda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 2 saylı quyuda isə 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib. Ərazidə tikintisi davam etdirilən yeni duz istehsalı müəssisəsindən şaxtayadək 3 kilometr uzunluğunda yol, 3,6 kilometr uzunluğunda elektrik xətti çəkilib, işıqlandırma sistemi qurulub. Tunelin döşəmə və divarları monolit betonla möhkəmləndirilib, yük avtomobillərinin hərəkəti təmin edilib, ehtimal olunan qrunt sularının qarşısını almaq üçün drenaj çəkilib. Yeni şaxtadan götürülmüş daşduzun analizi nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz təşkil etdiyi müəyyən edilib.
Sonra Ali Məclisin Sədri idarəetmə qurğusunu işə salıb, şaxtada ilk partlayış olub və duzun çıxarılmasına başlanılıb.
Ali Məclisin Sədri muxtar respublikada tunel-qazıntı işlərinin yerli şirkətlər tərəfindən uğurla həyata keçirildiyini bildirib, təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması və işçilər üçün kursların keçirilməsi barədə tapşırıqlar verib.
Baxış sayı: 515
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-04-2025, 23:44
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
14-04-2025, 22:00
Vüqar Rəhimzadə: "Zərifə xanım Əliyeva adını tarixdə əbədiləşdirən unudulmaz şəxsiyyətdir"
13-04-2025, 22:00
Leyla Əliyeva Bakıdakı yaşıllıqlarla bağlı layihənin növbəti mərhələsini başlatdı - Fotolar
12-04-2025, 10:15
Prezidentin nəvələri Ərdoğanla - Foto
11-04-2025, 23:03
Prezident ailə üzvləri ilə Antalyada - Fotolar
10-04-2025, 10:45
“Biz bu məhkəmənin qərarlarını tanımırıq” - Prezident
4-04-2025, 22:56
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib
3-04-2025, 23:43
Hikmət Hacıyevə ağır itki üz verdi
1-04-2025, 18:55
Əziz insan, doğum günün mübarək!
1-04-2025, 18:32
Baş prokuror Kamran Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Vyetnama səfər edib-VİDEO
27-03-2025, 16:36
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada bir sıra açılışlarda iştirak edib və aparılan tikinti işləri ilə tanış olublar
27-03-2025, 16:30
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdamın Sarıcalı kəndinin birinci mərhələsinin açılışında iştirak ediblər
20-03-2025, 17:36
Sumqayıt Şəhəri üzrə Maliyyə İdarəsinin kollektivi şəhid və qazi ailəsini ziyarət ediblər
18-03-2025, 20:21
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ağdərənin Həsənriz kəndində sakinlərlə birlikdə Novruz tonqalını alovlandırıblar
18-03-2025, 15:09
Mehriban Əliyeva Ağdərədən paylaşım etdi - Video
10-03-2025, 21:58
Azərbaycana rəsmi səfərə gəldi - Foto
7-03-2025, 17:10
Vüqar Rəhimzadə: "Qadınlarımız ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında böyük nüfuza malikdirlər"
6-03-2025, 22:58
Millət vəkili Elnarə Akimova növbəti dəfə vətəndşları qəbul edib
5-03-2025, 14:34
İlham Əliyev Türkiyəyə işgüzar səfərə gəlib
1-03-2025, 00:18
Faiq Qəniyev: "Azərbaycanda cəza siyasətinin humanistləşdirilməsi diqqət mərkəzindədir" - VİDEO
26-02-2025, 15:25
Rəsmilər “Ana harayı”nı ziyarət etdi - Fotolar
26-02-2025, 15:12
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Xocalı soyqırımı abidəsini ziyarət ediblər
26-02-2025, 08:55
Prezident Xocalı soyqırımı ilə bağlı paylaşım etdi
19-02-2025, 23:41
İlham Əliyev Xocalının Ballıca kəndində fərdi evlərin və infrastrukturun bərpası sahəsində görülən işlərlə tanış olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb-VIDEO
19-02-2025, 00:28
İlham Əliyev Ağdam şəhərində “Hilton Garden İnn” hotelində aparılan tikinti işləri ilə tanış olub
12-02-2025, 12:57
Somali Prezidenti Hasan Şeyx Mahmudun rəsmi qarşılanma mərasimi olub
7-02-2025, 21:12
İlham Əliyev Bakıda metronun “Gənclik” stansiyasının yaxınlığında yaradılan yeni parkın açılışında iştirak edib
3-02-2025, 21:50
Məşhur "Bouquet" brendi 10 illik yubileyini hər kəsi sevindirəcək yeniliklərlə qeyd edir!
2-02-2025, 16:45
Gənclərimizin bütün fəaliyyəti daha güclü Azərbaycan naminə yönəlib-Könül Nurullayeva
29-01-2025, 10:54
İlham Əliyev 1 saylı seçki məntəqəsində səs verib
28-01-2025, 11:51
Asif İbrahimovun yubileyini TƏBRİK EDİRİK!
21-01-2025, 10:04
20 Yanvar faciəsinin 35-ci ildönümü ilə əlaqədar prokurorluq əməkdaşları Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
20-01-2025, 23:56
Sumqayıtda 20 yanvar şəhidlərinin xatirəsi yad edilib-VİDEO+FOTOLAR
20-01-2025, 18:58
İlham Əliyev 20 Yanvar şəhidlərinin xatirəsini yad edib
16-01-2025, 15:45
Ərəb mediasında azərbaycanlı alimin 20 Yanvar faciəsi haqqında məqaləsi dərc olunub
16-01-2025, 10:39
İlham Əliyev “Franklin Templeton” şirkətinin Baş icraçı direktoru və prezidenti Cenni Consonu qəbul edib
14-01-2025, 00:40
Əbu-Dabidə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti ilə görüşü olub
7-01-2025, 23:18
İlham Əliyev yerli televiziya kanallarına müsahibə verib-VİDEO
2-01-2025, 23:58
İlham Əliyev Şahdağ Turizm Kompleksində yerləşən “Lakeside” hotelində aparılmış işlərlə və “Xizək klubu” binasının tikintisi ilə tanış olub
1-01-2025, 19:56
Bölgə qazısı Hacı Raufun doğum gününü TƏBRİK EDİRİK!
31-12-2024, 11:33
Leyla Əliyeva və Bakı Media Mərkəzinin rəhbəri Arzu Əliyeva DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzini ziyarət ediblər
29-12-2024, 20:13
İlham Əliyev Azərbaycan Televiziyasına müsahibə verib
27-12-2024, 10:22
Cənab Prezidentin tövsiyəsi Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda idmana marağı daha da artıracaq-Könül Nurullayeva
27-12-2024, 08:45
Misir-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətində xatirə guşəsi yaradılıb