19:13 / 29-12-2025
QIZIL ALMA
18:55 / 29-12-2025
Vüqar Əhməd yubiley medalı ilə təltif edildi
18:37 / 29-12-2025
Cənubi Koreya Prezidenti Rusiya ilə münasibətlərin tezliklə yaxşılaşa biləcəyini bildirib
18:31 / 29-12-2025
Miqrantlara taksi və iaşə xidmətində işləmək qadağan ediləcək
18:16 / 29-12-2025
Zaxarova: "Rusofobiya haqqında "Qara Kitab" Finlandiya səfirliyinə təhvil veriləcək"
18:12 / 29-12-2025
Sankt-Peterburqdakı universitetlərdən Ukrayna tərəfdarı olan bir təriqətin iki kuratoru işdən çıxarılıb
18:08 / 29-12-2025
2025-ci ildə İspaniyaya çatmağa çalışarkən 3000-dən çox miqrant həlak olub
14:04 / 29-12-2025
Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi İŞİD yaraqlıları ilə atışmadan sonra üç polis məmurunun ölümü barədə məlumat verib
14:01 / 29-12-2025
Zelenski: "Ukraynada hərbi vəziyyət təhlükəsizlik zəmanətlərindən sonra ləğv ediləcək"
13:57 / 29-12-2025
Zaporojye AES-in baş direktoru: "Stansiya döyüşlər bitdikdən 1,5 il sonra yenidən işə düşə bilər"
13:54 / 29-12-2025
Bir məmuru partlatmağa cəhd etdiyinə görə bir kişi 27 il həbs cəzasına məhkum edilib
13:50 / 29-12-2025
Təhlükəsizlik işçisi lotereyada iki dəfə udub
11:31 / 29-12-2025
İki azyaşlı oğlunu qətlə yetirməkdə şübhəli bilinən bir ana saxlanılıb
11:28 / 29-12-2025
Putin elektron tələbə şəxsiyyət vəsiqələri və qeydiyyat kitabçalarının tətbiqi haqqında qanun imzaladı
11:22 / 29-12-2025
"Fox News": Tramp-Zelenski görüşü Putinlə telefon danışığına səbəb ola bilər
11:17 / 29-12-2025
Avtobusun ön şüşəsini yumruqla sındırdığına görə saxlanılıb
11:09 / 29-12-2025
Təqaüdçü iki polis məmuruna hücum edib
10:51 / 29-12-2025
Milli birliyin və ideoloji vəhdətin təcəssümü
21:40 / 28-12-2025
Tramp Zelenskini əsas yemək otağında qəbul edəcək
21:35 / 28-12-2025
Rusiyalı şahmatçı Qoryaçkina Dünya Rapid Çempionatında qalib gəldi
21:31 / 28-12-2025
ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri Aralıq dənizindən bütün gəmilərini geri çəkib
21:27 / 28-12-2025
Tramp Putinlə yaxşı və məhsuldar telefon danışığı keçirdiyini bildirib
19:34 / 28-12-2025
Lukaşenko xokkey matçı zamanı baş verən hadisəni normal bir vəziyyət kimi qəbul etmədi
19:31 / 28-12-2025
Tramp və Zelenski Avropa liderləri ilə telefon danışığı aparacaqlar
19:29 / 28-12-2025
Məşqçi Rodionenko: "Oveçkinin Rusiyada ilin idmançısı adlandırılması tamamilə doğru deyil"
19:26 / 28-12-2025
Şikəst bir şir balasına sahib olan bloqer prokurorluğa çağırılıb
19:21 / 28-12-2025
Politoloq Evstafiyev: "Rusiya strateji proqnozlaşdırma sistemi yaratmalıdır"
19:18 / 28-12-2025
IAEA: Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası (ZNPP) ərazisində müvəqqəti atəşkəs elan edilib
19:15 / 28-12-2025
Fövqəladə Hallar Nazirliyi: Buzun altına düşən uşaqlar xizək sürürdülər
18:54 / 28-12-2025
Vüqar Rəhimzadə: “Dünya İdman Paytaxtı”nı növbəti ildə daha möhtəşəm yarışlar gözləyir
18:40 / 28-12-2025
Zelenski Trampla görüşmək üçün Mayamiyə gəlib
18:38 / 28-12-2025
"American Thinker": Tramp Zelenski ilə görüşdən heç bir fayda gözləmir
18:32 / 28-12-2025
Bir qız yanğından qaçmağa çalışarkən avtomobil təmiri sexinin pəncərəsindən yıxılıb
18:08 / 28-12-2025
"Soyuz-2.16" raketi Amur bölgəsindəki Vostoçnı kosmodromundan buraxılıb
18:03 / 28-12-2025
FPV pilotsuz təyyarəsi bir avtomobilə hücum edərək bir kişini yaralayıb
18:01 / 28-12-2025
Videoda kişinin hovuzda boğulma anı lentə alınıb
Milli Qurtuluşdan sosial-iqtisadi inkişaf və tərəqqiyə
Tarix: 10-06-2021 00:21 | Bölmə: Gündəm
Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib
1993-cü il iyunun 9-da ümummilli liderimiz Heydər Əliyev xalqın çağırışına səs verərək Naxçıvandan Bakıya qayıdıb, müstəqilliyimizi və dövlətçiliyimizi xilas edib. Həmin gün ölkəmizin taleyində dönüş anı olub və böyük Qurtuluşa doğru mühüm addım atılıb. O addım suverenliyin, sabitliyin və sosial-iqtisadi inkişafın təməli olmaqla, Azərbaycanın gələcək inkişaf perspektivlərini müəyyənləşdirib, xalqımızı nicat yoluna çıxarıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iyunun 9-da - Milli Qurtuluş Günü ərəfəsində Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edərək deyib: Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi ki, “Azərbaycanın təbii sərvətləri təkcə neft və qazdan ibarət deyildir. Biz bir çox başqa yeraltı sərvətlərə də malikik... Bu sərvətlərdən də səmərəli istifadə etməliyik”. Bu gün Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında Ulu Öndərin müəllifi olduğu sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi kimi təbii sərvətlərimizdən xalqımızın rifahı və ölkəmizin inkişafı naminə səmərəli istifadə olunur. Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi də bu istiqamətdə görülən işlərin davamıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Duzdağ mədənçiliyinin qədim tarixi vardır. Hələ Eneolit dövründən başlayaraq əcdadlarımız Naxçıvanda duz çıxarılması ilə məşğul olmuş, eradan əvvəl IV minillikdə bu proses daha da genişlənmiş, duzdan tədavül vasitəsi kimi istifadə olunmuşdur. Bəzi mənbələrdə isə bu ərazidə duz çıxarılması Nuh Peyğəmbərlə əlaqələndirilir. Duz mədənçiliyinin inkişafı Duzdağ ətrafında məskunlaşmaya, icmalararası və şəhərlərarası əlaqələrin qurulmasına təkan vermiş, ticarət və sənətkarlıq inkişaf etmiş, Naxçıvanda şəhər mədəniyyəti formalaşmışdır. Dünya səyyah və coğrafiyaşünaslarının əsərlərində də Naxçıvanda duz çıxarılmasından geniş bəhs olunmuşdur. Tarixçi və coğrafiyaşünas Zəkəriyyə əl-Qəzvininin “Ölkələrin abidələri və məbudların xəbərləri” əsərində XII yüzillikdə Naxçıvanda duz çıxarılması barədə məlumat verilir. 1833-cü ildə rus tədqiqatçısı Qriqoryev tərəfindən tərtib edilmiş “Naxçıvan əyalətinin statistik təsviri” kitabında isə Naxçıvan duzu barədə yazılır: “Bu duz keyfiyyətinə görə bütün Zaqafqaziyada məşhurdur. Qarabağdan, Yelizavetpol dairəsindən, Şərurdan və Naxçıvanın bütün kəndlərindən bura karvanlar gəlir. Aprel ayından oktyabr ayınadək duz istehsalının əhatə dairəsi daha da genişlənir”. Digər bir tarixi sənəddə - Qafqaz Dağ İdarəsinin 1889-1907-ci illər üzrə hesabatında isə Naxçıvan mədənində ildə 3 min tona yaxın duz çıxarıldığı qeyd olunur.
Ali Məclisin Sədri deyib: XX əsr Naxçıvan duz mədənçiliyi tarixində yeni mərhələdir. 1917-ci ildə Duzdağda əsaslı istismar işlərinə, 1927-ci ildə isə ilk dəfə sənaye üsulu ilə duz çıxarılmasına başlanılmışdır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə birinci rəhbərliyi dövründə muxtar respublikada dağ-mədən sənayesinin inkişafına və duz istehsalının artırılmasına nail olunmuş, duz mədəninin maddi-texniki bazası gücləndirilmiş, nəticədə, ötən əsrin 80-ci illərində duz istehsalının həcmi 1940-cı illə müqayisədə 2 dəfə artmışdır. Müstəqillik illərində Naxçıvan duzunun tarixi şöhrətinin özünə qaytarılması və duz istehsalının genişləndirilməsi ilə yanaşı, Duzdağ mədəniyyəti də öyrənilmiş, arxeoloji tədqiqatlar aparılmış, beynəlxalq elmi simpozium və konfranslar keçirilmişdir. Bu gün milli sərvətimiz olan Duzdağ tarixi-mədəni dəyəri, iqtisadi əhəmiyyəti, şəfaverici xüsusiyyəti və turizm cəlbediciliyi ilə dünyaya təqdim olunur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin də dediyi kimi: “Naxçıvanın rəmzlərindən biri də təbii ehtiyatları 90 milyon ton təşkil edən Duzdağdır. Bu dağ ölkəmizdə təkcə saf və təmiz duzu ilə deyil, həm də şəfaverici xüsusiyyətlərinə görə tanınmışdır”.
Qeyd olunub ki, muxtar respublikada duzun təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən daha rentabelli üsullarla çıxarılması, daşınması, emalı və ixracı diqqətdə saxlanılır. 2018-ci ildən etibarən Duzdağda axtarış və kəşfiyyat işləri aparılmış, duz ehtiyatı 15 milyon ton olan şaxta qazılmış, ərazidə yeni istehsal kompleksinin tikintisinə başlanmış, duz mədənləri xüsusi qorunan ərazilərin kateqoriyasına aid edilərək xəritəsi hazırlanmışdır. Yeni duz şaxtasının və istehsal kompleksinin muxtar respublika üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti vardır. Uzun illər bu şaxtadan istifadə olunacaq, Naxçıvan duzunun istehsal həcmi artacaq, daxili tələbatın ödənilməsi ilə yanaşı, həm də xarici bazarlara çıxış imkanı yaranacaqdır.
“Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi işin bir tərəfidir. Əsas məsələ mövcud duz ehtiyatından səmərəli istifadə etməkdir”,- deyən Ali Məclisin Sədri bildirib ki, İqtisadiyyat Nazirliyi bu məsələyə diqqəti artırmalı, istismar qaydalarına əməl olunmalı, mədən işlərində və istehsal prosesində itki minimum həddə saxlanılmalıdır. Vurğulanıb ki, muxtar respublikada il ərzində 6-8 min ton duz istehsal olunur. Yeni şaxta və istehsal kompleksi fəaliyyətə başladıqdan sonra isə birnövbəli iş rejimində müəssisənin illik istehsal gücü 15 min ton olacaqdır. Bu da daxili tələbatı ödəməklə yanaşı, həm də böyük ixrac potensialı deməkdir. İqtisadiyyat Nazirliyi Naxçıvan duzunun ixrac imkanlarını araşdırmalı, xarici bazarlar öyrənilməli, məhsulun çeşidi və həcmi artırılmalıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Mədəndən götürülmüş daşduzun keyfiyyət göstəriciləri yüksəkdir. Analiz nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz olduğu müəyyən edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti istehsal prosesində keyfiyyətə və texniki şərtlərə xüsusi diqqət yetirməli, standartların tələbi qorunmalıdır. Duz şaxtasında təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifədir. Ona görə də mədən işlərinə yalnız xüsusi ixtisas hazırlığı olan mütəxəssislər cəlb olunmalı, Fövqəladə Hallar Nazirliyi təhlükəsizlik qaydalarını və texnoloji rejimi mütəmadi nəzarətdə saxlamalıdır. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi şaxtanın dağ-mədən-texniki, hidrogeoloji və ekoloji vəziyyətini davamlı yoxlamalı, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi yeni istehsal kompleksinin tikintisini qısa müddətdə başa çatdırmalıdır.
Ali Məclisin Sədri qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasında hər kəsə uğurlar arzulayıb, Qurtuluş bayramı ərəfəsində yeni duz şaxtasının istifadəyə verilməsi münasibətilə kollektivi və tədbir iştirakçılarını, eləcə də bütün muxtar respublika əhalisini təbrik edib, bu işdə əməyi olanlara təşəkkürünü bildirib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat naziri Tapdıq Əliyev çıxış edərək deyib: 2017-ci ilin oktyabr ayında “Naxçıvan Duz İstehsalı” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin 1 nömrəli şaxtasında aparılan araşdırma zamanı yeraltı avadanlıqların uzun müddət istismar olunduğu, mağaradan istifadənin iqtisadi cəhətdən səmərəli olmadığı və şaxtanın istismar müddətinin başa çatdığı nəzərə alınaraq fəaliyyəti dayandırılıb. Qazma işləri yerüstü istismar üsulu ilə həyata keçirilib. 2018-ci ildə Duzdağda kəşfiyyat quyuları qazılıb, 133 metr dərinlikdəki 1 saylı quyuda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib, 2019-cu ilin dekabr ayında isə yeni şaxtanın inşasına başlanılıb. Texniki təhlükəsizlik qaydalarına tam cavab verən yeni şaxtaya ağır texnikalar daxil olaraq istənilən qədər xammalı daşıya biləcək ki, bu həm vaxt itkisinin qarşısını alacaq, həm də mədən işçilərinin əməyini xeyli yüngülləşdirəcək. Ali Məclis Sədrinin tapşırığına uyğun olaraq duzun istehsal və satış həcmini artırmaq məqsədilə yeni müəssisə də qurulur. Hazırda tikinti-quraşdırma işləri yekunlaşmaq üzrədir. Naxçıvan duzunun ölkəmizin digər regionlarında da satışını təmin etmək üçün Bərdə şəhərində baza yaradılıb. Yeni müəssisə istifadəyə verildikdən sonra Naxçıvan duzu ən müasir vasitələrlə daha keyfiyyətli istehsal olunaraq dünya bazarına çıxarılacaq.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Mayis Əliyev çıxış edərək deyib ki, müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, onun Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsinin maddi texniki imkanları tam yenilənib. İdarə üçün Culfa şəhərində ən müasir tələblərə cavab verən Geoloji Baza qurulub, müasir avadanlıqlarla təchiz edilmiş laboratoriya istifadəyə verilib. Yaradılan şərait isə Duzdağ daşduz yatağında geoloji kəşfiyyat işlərinin aparılmasına əlverişli imkan yaradıb. Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən Duzdağ yatağının Naxçıvan sahəsində yeni istismar şaxtasının yerinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə geoloji kəşfiyyat işləri aparılıb, 3 quyu layihələndirilib. Qazılmış 1 saylı axtarış quyusuna istinad edilərək Naxçıvan sahəsində yeni şaxtanın yeri müəyyən olunub. Yeni şaxtanın qazılması zamanı yatağın geoloji vəziyyəti nəzərə alınmaqla əvvəlki illərdə aparılmış axtarış, kəşfiyyat işlərinin nəticələri hərtərəfli araşdırılıb, yenidən yoxlanılıb, yatağın geoloji quruluşu öyrənilib. Mayis Əliyev bundan sonra da muxtar respublikanın yeraltı və yerüstü təbii sərvətlərinin qorunması və səmərəli istifadəsi ilə bağlı vəzifələrin layiqincə həyata keçiriləcəyini bildirib.
Duzdağ duz mədənlərinin topoqrafik xəritəsinə və sxematik planına baxış zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Müslüm Cabbarzadə məlumat verib ki, yeni şaxtanın açılması üçün 227 hektar torpaq sahəsi ayrılaraq duz mədənlərinin ümumi ərazisi 994 hektara çatdırılıb. İstismar olunmuş və yeni şaxtanın yerləşdiyi bu ərazi tarixi-mədəni, iqtisadi, turizm-rekreasiya və təbii müalicə əhəmiyyətli ərazi kimi mühafizə olunması məqsədilə xüsusi qorunan torpaqlar kateqoriyasına daxil edilib. Duzdağda qazılmış axtarış quyularının koordinatları dəqiqləşdirilərək topoqrafik plana salınıb. Şaxtaların sxematik və əhatə etdiyi ərazilərin topoqrafik planları, Naxçıvan-Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzi turist marşrutu xəritəsi hazırlanıb, xəritə və planlar toplu şəklində nəşr olunub, həmçinin xidmətin elektron məlumat bazasına əlavə edilib. Bu xəritələrdə təkcə informasiya almaq məqsədilə deyil, həm də ərazi ilə bağlı bir çox məsələlərin həllində istifadə etmək mümkündür.
Ali Məclisin Sədri Duzdağ duz mədəni tunelinin tikintisi zamanı çəkilən fotoşəkillərə və duz mədənləri ərazisindəki şaxtaların sxematik planına da baxıb.
Sonra şaxtanın qazılmasında əməyi olanlara hədiyyələr təqdim olunub.
Şaxtaçı Ceyhun Hüseynov kollektiv adından minnətdarlıq edərək deyib: “Bu gün biz şaxtaçılar üçün çox əlamətdar bir gündür. Belə bir şaxtanın açılması Naxçıvan duzunun şöhrətini qaytarmaqla yanaşı, gələcək nəsillərin də gəlir mənbəyinə çevriləcəkdir. 20 ildir, duz mədənində çalışıram. Köhnə duz mədəni bağlandıqdan sonra yenidən şaxtada çalışacağımı xəyal edirdim. Yeni şaxta muxtar respublikamızın tarixində qalacaq ən önəmli hadisə olmaqla yanaşı, gələcəkdə burada ixtisaslı mühəndislərin, şaxtaçıların yetişməsinə şərait yaradacaqdır. Bu tarixə şahidlik etmək bizim üçün xoşbəxtlikdir. Yaradılan şəraitdən səmərəli istifadə edəcək, muxtar respublikanın inkişafı naminə var-qüvvəmizlə çalışacağıq”.
Ali Məclisin Sədri şaxtada yaradılan şəraitlə maraqlanıb, muxtar respublikada satışı həyata keçirilən duz məhsullarına, eləcə də şaxtanın istismar planına baxıb.
Yeni şaxtaya baxış zamanı məlumat verilib ki, Duzdağdakı 133 metr dərinlikdəki 1 saylı kəşfiyyat quyusunda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 2 saylı quyuda isə 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib. Ərazidə tikintisi davam etdirilən yeni duz istehsalı müəssisəsindən şaxtayadək 3 kilometr uzunluğunda yol, 3,6 kilometr uzunluğunda elektrik xətti çəkilib, işıqlandırma sistemi qurulub. Tunelin döşəmə və divarları monolit betonla möhkəmləndirilib, yük avtomobillərinin hərəkəti təmin edilib, ehtimal olunan qrunt sularının qarşısını almaq üçün drenaj çəkilib. Yeni şaxtadan götürülmüş daşduzun analizi nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz təşkil etdiyi müəyyən edilib.
Sonra Ali Məclisin Sədri idarəetmə qurğusunu işə salıb, şaxtada ilk partlayış olub və duzun çıxarılmasına başlanılıb.
Ali Məclisin Sədri muxtar respublikada tunel-qazıntı işlərinin yerli şirkətlər tərəfindən uğurla həyata keçirildiyini bildirib, təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması və işçilər üçün kursların keçirilməsi barədə tapşırıqlar verib.
Baxış sayı: 570
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 10-06-2021 00:21 | Bölmə: Gündəm
1993-cü il iyunun 9-da ümummilli liderimiz Heydər Əliyev xalqın çağırışına səs verərək Naxçıvandan Bakıya qayıdıb, müstəqilliyimizi və dövlətçiliyimizi xilas edib. Həmin gün ölkəmizin taleyində dönüş anı olub və böyük Qurtuluşa doğru mühüm addım atılıb. O addım suverenliyin, sabitliyin və sosial-iqtisadi inkişafın təməli olmaqla, Azərbaycanın gələcək inkişaf perspektivlərini müəyyənləşdirib, xalqımızı nicat yoluna çıxarıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iyunun 9-da - Milli Qurtuluş Günü ərəfəsində Duzdağda yeni şaxta istifadəyə verilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edərək deyib: Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi ki, “Azərbaycanın təbii sərvətləri təkcə neft və qazdan ibarət deyildir. Biz bir çox başqa yeraltı sərvətlərə də malikik... Bu sərvətlərdən də səmərəli istifadə etməliyik”. Bu gün Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında Ulu Öndərin müəllifi olduğu sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi kimi təbii sərvətlərimizdən xalqımızın rifahı və ölkəmizin inkişafı naminə səmərəli istifadə olunur. Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi də bu istiqamətdə görülən işlərin davamıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Duzdağ mədənçiliyinin qədim tarixi vardır. Hələ Eneolit dövründən başlayaraq əcdadlarımız Naxçıvanda duz çıxarılması ilə məşğul olmuş, eradan əvvəl IV minillikdə bu proses daha da genişlənmiş, duzdan tədavül vasitəsi kimi istifadə olunmuşdur. Bəzi mənbələrdə isə bu ərazidə duz çıxarılması Nuh Peyğəmbərlə əlaqələndirilir. Duz mədənçiliyinin inkişafı Duzdağ ətrafında məskunlaşmaya, icmalararası və şəhərlərarası əlaqələrin qurulmasına təkan vermiş, ticarət və sənətkarlıq inkişaf etmiş, Naxçıvanda şəhər mədəniyyəti formalaşmışdır. Dünya səyyah və coğrafiyaşünaslarının əsərlərində də Naxçıvanda duz çıxarılmasından geniş bəhs olunmuşdur. Tarixçi və coğrafiyaşünas Zəkəriyyə əl-Qəzvininin “Ölkələrin abidələri və məbudların xəbərləri” əsərində XII yüzillikdə Naxçıvanda duz çıxarılması barədə məlumat verilir. 1833-cü ildə rus tədqiqatçısı Qriqoryev tərəfindən tərtib edilmiş “Naxçıvan əyalətinin statistik təsviri” kitabında isə Naxçıvan duzu barədə yazılır: “Bu duz keyfiyyətinə görə bütün Zaqafqaziyada məşhurdur. Qarabağdan, Yelizavetpol dairəsindən, Şərurdan və Naxçıvanın bütün kəndlərindən bura karvanlar gəlir. Aprel ayından oktyabr ayınadək duz istehsalının əhatə dairəsi daha da genişlənir”. Digər bir tarixi sənəddə - Qafqaz Dağ İdarəsinin 1889-1907-ci illər üzrə hesabatında isə Naxçıvan mədənində ildə 3 min tona yaxın duz çıxarıldığı qeyd olunur.
Ali Məclisin Sədri deyib: XX əsr Naxçıvan duz mədənçiliyi tarixində yeni mərhələdir. 1917-ci ildə Duzdağda əsaslı istismar işlərinə, 1927-ci ildə isə ilk dəfə sənaye üsulu ilə duz çıxarılmasına başlanılmışdır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə birinci rəhbərliyi dövründə muxtar respublikada dağ-mədən sənayesinin inkişafına və duz istehsalının artırılmasına nail olunmuş, duz mədəninin maddi-texniki bazası gücləndirilmiş, nəticədə, ötən əsrin 80-ci illərində duz istehsalının həcmi 1940-cı illə müqayisədə 2 dəfə artmışdır. Müstəqillik illərində Naxçıvan duzunun tarixi şöhrətinin özünə qaytarılması və duz istehsalının genişləndirilməsi ilə yanaşı, Duzdağ mədəniyyəti də öyrənilmiş, arxeoloji tədqiqatlar aparılmış, beynəlxalq elmi simpozium və konfranslar keçirilmişdir. Bu gün milli sərvətimiz olan Duzdağ tarixi-mədəni dəyəri, iqtisadi əhəmiyyəti, şəfaverici xüsusiyyəti və turizm cəlbediciliyi ilə dünyaya təqdim olunur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin də dediyi kimi: “Naxçıvanın rəmzlərindən biri də təbii ehtiyatları 90 milyon ton təşkil edən Duzdağdır. Bu dağ ölkəmizdə təkcə saf və təmiz duzu ilə deyil, həm də şəfaverici xüsusiyyətlərinə görə tanınmışdır”.
Qeyd olunub ki, muxtar respublikada duzun təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən daha rentabelli üsullarla çıxarılması, daşınması, emalı və ixracı diqqətdə saxlanılır. 2018-ci ildən etibarən Duzdağda axtarış və kəşfiyyat işləri aparılmış, duz ehtiyatı 15 milyon ton olan şaxta qazılmış, ərazidə yeni istehsal kompleksinin tikintisinə başlanmış, duz mədənləri xüsusi qorunan ərazilərin kateqoriyasına aid edilərək xəritəsi hazırlanmışdır. Yeni duz şaxtasının və istehsal kompleksinin muxtar respublika üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti vardır. Uzun illər bu şaxtadan istifadə olunacaq, Naxçıvan duzunun istehsal həcmi artacaq, daxili tələbatın ödənilməsi ilə yanaşı, həm də xarici bazarlara çıxış imkanı yaranacaqdır.
“Duzdağda yeni şaxtanın istifadəyə verilməsi işin bir tərəfidir. Əsas məsələ mövcud duz ehtiyatından səmərəli istifadə etməkdir”,- deyən Ali Məclisin Sədri bildirib ki, İqtisadiyyat Nazirliyi bu məsələyə diqqəti artırmalı, istismar qaydalarına əməl olunmalı, mədən işlərində və istehsal prosesində itki minimum həddə saxlanılmalıdır. Vurğulanıb ki, muxtar respublikada il ərzində 6-8 min ton duz istehsal olunur. Yeni şaxta və istehsal kompleksi fəaliyyətə başladıqdan sonra isə birnövbəli iş rejimində müəssisənin illik istehsal gücü 15 min ton olacaqdır. Bu da daxili tələbatı ödəməklə yanaşı, həm də böyük ixrac potensialı deməkdir. İqtisadiyyat Nazirliyi Naxçıvan duzunun ixrac imkanlarını araşdırmalı, xarici bazarlar öyrənilməli, məhsulun çeşidi və həcmi artırılmalıdır.
Ali Məclisin Sədri deyib: Mədəndən götürülmüş daşduzun keyfiyyət göstəriciləri yüksəkdir. Analiz nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz olduğu müəyyən edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti istehsal prosesində keyfiyyətə və texniki şərtlərə xüsusi diqqət yetirməli, standartların tələbi qorunmalıdır. Duz şaxtasında təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifədir. Ona görə də mədən işlərinə yalnız xüsusi ixtisas hazırlığı olan mütəxəssislər cəlb olunmalı, Fövqəladə Hallar Nazirliyi təhlükəsizlik qaydalarını və texnoloji rejimi mütəmadi nəzarətdə saxlamalıdır. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi şaxtanın dağ-mədən-texniki, hidrogeoloji və ekoloji vəziyyətini davamlı yoxlamalı, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi yeni istehsal kompleksinin tikintisini qısa müddətdə başa çatdırmalıdır.
Ali Məclisin Sədri qarşıya qoyulan vəzifələrin icrasında hər kəsə uğurlar arzulayıb, Qurtuluş bayramı ərəfəsində yeni duz şaxtasının istifadəyə verilməsi münasibətilə kollektivi və tədbir iştirakçılarını, eləcə də bütün muxtar respublika əhalisini təbrik edib, bu işdə əməyi olanlara təşəkkürünü bildirib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat naziri Tapdıq Əliyev çıxış edərək deyib: 2017-ci ilin oktyabr ayında “Naxçıvan Duz İstehsalı” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin 1 nömrəli şaxtasında aparılan araşdırma zamanı yeraltı avadanlıqların uzun müddət istismar olunduğu, mağaradan istifadənin iqtisadi cəhətdən səmərəli olmadığı və şaxtanın istismar müddətinin başa çatdığı nəzərə alınaraq fəaliyyəti dayandırılıb. Qazma işləri yerüstü istismar üsulu ilə həyata keçirilib. 2018-ci ildə Duzdağda kəşfiyyat quyuları qazılıb, 133 metr dərinlikdəki 1 saylı quyuda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib, 2019-cu ilin dekabr ayında isə yeni şaxtanın inşasına başlanılıb. Texniki təhlükəsizlik qaydalarına tam cavab verən yeni şaxtaya ağır texnikalar daxil olaraq istənilən qədər xammalı daşıya biləcək ki, bu həm vaxt itkisinin qarşısını alacaq, həm də mədən işçilərinin əməyini xeyli yüngülləşdirəcək. Ali Məclis Sədrinin tapşırığına uyğun olaraq duzun istehsal və satış həcmini artırmaq məqsədilə yeni müəssisə də qurulur. Hazırda tikinti-quraşdırma işləri yekunlaşmaq üzrədir. Naxçıvan duzunun ölkəmizin digər regionlarında da satışını təmin etmək üçün Bərdə şəhərində baza yaradılıb. Yeni müəssisə istifadəyə verildikdən sonra Naxçıvan duzu ən müasir vasitələrlə daha keyfiyyətli istehsal olunaraq dünya bazarına çıxarılacaq.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının ekologiya və təbii sərvətlər naziri Mayis Əliyev çıxış edərək deyib ki, müstəqillik illərində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, onun Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsinin maddi texniki imkanları tam yenilənib. İdarə üçün Culfa şəhərində ən müasir tələblərə cavab verən Geoloji Baza qurulub, müasir avadanlıqlarla təchiz edilmiş laboratoriya istifadəyə verilib. Yaradılan şərait isə Duzdağ daşduz yatağında geoloji kəşfiyyat işlərinin aparılmasına əlverişli imkan yaradıb. Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən Duzdağ yatağının Naxçıvan sahəsində yeni istismar şaxtasının yerinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə geoloji kəşfiyyat işləri aparılıb, 3 quyu layihələndirilib. Qazılmış 1 saylı axtarış quyusuna istinad edilərək Naxçıvan sahəsində yeni şaxtanın yeri müəyyən olunub. Yeni şaxtanın qazılması zamanı yatağın geoloji vəziyyəti nəzərə alınmaqla əvvəlki illərdə aparılmış axtarış, kəşfiyyat işlərinin nəticələri hərtərəfli araşdırılıb, yenidən yoxlanılıb, yatağın geoloji quruluşu öyrənilib. Mayis Əliyev bundan sonra da muxtar respublikanın yeraltı və yerüstü təbii sərvətlərinin qorunması və səmərəli istifadəsi ilə bağlı vəzifələrin layiqincə həyata keçiriləcəyini bildirib.
Duzdağ duz mədənlərinin topoqrafik xəritəsinə və sxematik planına baxış zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Müslüm Cabbarzadə məlumat verib ki, yeni şaxtanın açılması üçün 227 hektar torpaq sahəsi ayrılaraq duz mədənlərinin ümumi ərazisi 994 hektara çatdırılıb. İstismar olunmuş və yeni şaxtanın yerləşdiyi bu ərazi tarixi-mədəni, iqtisadi, turizm-rekreasiya və təbii müalicə əhəmiyyətli ərazi kimi mühafizə olunması məqsədilə xüsusi qorunan torpaqlar kateqoriyasına daxil edilib. Duzdağda qazılmış axtarış quyularının koordinatları dəqiqləşdirilərək topoqrafik plana salınıb. Şaxtaların sxematik və əhatə etdiyi ərazilərin topoqrafik planları, Naxçıvan-Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzi turist marşrutu xəritəsi hazırlanıb, xəritə və planlar toplu şəklində nəşr olunub, həmçinin xidmətin elektron məlumat bazasına əlavə edilib. Bu xəritələrdə təkcə informasiya almaq məqsədilə deyil, həm də ərazi ilə bağlı bir çox məsələlərin həllində istifadə etmək mümkündür.
Ali Məclisin Sədri Duzdağ duz mədəni tunelinin tikintisi zamanı çəkilən fotoşəkillərə və duz mədənləri ərazisindəki şaxtaların sxematik planına da baxıb.
Sonra şaxtanın qazılmasında əməyi olanlara hədiyyələr təqdim olunub.
Şaxtaçı Ceyhun Hüseynov kollektiv adından minnətdarlıq edərək deyib: “Bu gün biz şaxtaçılar üçün çox əlamətdar bir gündür. Belə bir şaxtanın açılması Naxçıvan duzunun şöhrətini qaytarmaqla yanaşı, gələcək nəsillərin də gəlir mənbəyinə çevriləcəkdir. 20 ildir, duz mədənində çalışıram. Köhnə duz mədəni bağlandıqdan sonra yenidən şaxtada çalışacağımı xəyal edirdim. Yeni şaxta muxtar respublikamızın tarixində qalacaq ən önəmli hadisə olmaqla yanaşı, gələcəkdə burada ixtisaslı mühəndislərin, şaxtaçıların yetişməsinə şərait yaradacaqdır. Bu tarixə şahidlik etmək bizim üçün xoşbəxtlikdir. Yaradılan şəraitdən səmərəli istifadə edəcək, muxtar respublikanın inkişafı naminə var-qüvvəmizlə çalışacağıq”.
Ali Məclisin Sədri şaxtada yaradılan şəraitlə maraqlanıb, muxtar respublikada satışı həyata keçirilən duz məhsullarına, eləcə də şaxtanın istismar planına baxıb.
Yeni şaxtaya baxış zamanı məlumat verilib ki, Duzdağdakı 133 metr dərinlikdəki 1 saylı kəşfiyyat quyusunda 11,6 metr qalınlığında, 101 metr dərinlikdəki 2 saylı quyuda isə 6,5 metr qalınlığında daşduz layı kəsilib. Ərazidə tikintisi davam etdirilən yeni duz istehsalı müəssisəsindən şaxtayadək 3 kilometr uzunluğunda yol, 3,6 kilometr uzunluğunda elektrik xətti çəkilib, işıqlandırma sistemi qurulub. Tunelin döşəmə və divarları monolit betonla möhkəmləndirilib, yük avtomobillərinin hərəkəti təmin edilib, ehtimal olunan qrunt sularının qarşısını almaq üçün drenaj çəkilib. Yeni şaxtadan götürülmüş daşduzun analizi nəticəsində natrium-xloridin miqdarının 97 faiz təşkil etdiyi müəyyən edilib.
Sonra Ali Məclisin Sədri idarəetmə qurğusunu işə salıb, şaxtada ilk partlayış olub və duzun çıxarılmasına başlanılıb.
Ali Məclisin Sədri muxtar respublikada tunel-qazıntı işlərinin yerli şirkətlər tərəfindən uğurla həyata keçirildiyini bildirib, təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması və işçilər üçün kursların keçirilməsi barədə tapşırıqlar verib.
Baxış sayı: 570
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-12-2025, 13:51
İlham Əliyev Ağdamda 2-ci yaşayış kompleksinin açılışında iştirak edib və buraya köçən sakinlərlə görüşüb
24-12-2025, 10:46
Putin İlham Əliyevi ad günü münasibətilə təbrik etdi
23-12-2025, 13:13
Yeni reallıqlar və milli inkişaf strategiyası
21-12-2025, 12:57
Namiq MƏMMƏDLİ Prezidentin təsis etdiyi yubiley medalı ilə təltif edildi-CƏNAB PREZİDENTƏ TƏŞƏKKÜR EDİRƏM!
12-12-2025, 21:55
Prokurorluq əməkdaşları anım günü ilə bağlı Fəxri Xiyabanı ziyarət edib
12-12-2025, 17:38
Rəsmilər Fəxri xiyabanda - Fotolar
12-12-2025, 17:07
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Ümummilli Lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər
5-12-2025, 22:57
Baş prokuror Sumqayıt şəhərində vətəndaşları qəbul edib
4-12-2025, 20:54
Almaniya Kansleri İlham Əliyevə zəng etdi
27-11-2025, 17:09
İlham Əliyev “AZWOOL” mineral daş yunu zavodunun açılışında iştirak edib
25-11-2025, 23:08
Baş prokuror Rumıniyada işgüzar səfərdədir
25-11-2025, 19:16
Prezident Fərman imzaladı
24-11-2025, 20:38
Leyla Əliyeva Qaradağda yeni parkın açılışında - Fotolar
21-11-2025, 20:23
“Dialoqun, əməkdaşlığın və regional həmrəyliyin təşviq edilməsi” mövzusunda D-8 Media Forumunun iştirakçılarına
20-11-2025, 12:28
Hərbi Prokurorluq Daxili Qoşunlarda dəyirmi masa keçirdi - Fotolar
18-11-2025, 23:16
Zəngəzur dəhlizi üzrə görülən işlərlə tanış oldular - Fotolar
16-11-2025, 10:27
İlham Əliyev Daşkənddəki Konqres Mərkəzinə gəlib
15-11-2025, 21:30
İlham Əliyev Daşkənddə İslam Sivilizasiyası Mərkəzi ilə tanış olub
12-11-2025, 20:01
İlham Əliyev Naxçıvanda Prezidentin yeni səlahiyyətli nümayəndəsini və bir sıra rayonların icra hakimiyyətlərinə təyin olunan başçıları qəbul edib
6-11-2025, 20:57
Ordumuz Zəfər paradına hazırdır - Video - Fotolar
4-11-2025, 17:08
Azərbaycan nümayəndə heyəti Buxarestdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin büstünü ziyarət edib
3-11-2025, 17:07
“Əminəm ki, Azərbaycan alimləri bundan sonra da ölkəmizin uğurlu inkişafına öz töhfələrini verəcəklər”
3-11-2025, 16:56
“Desəm ki, vəziyyət məni tam qane edir, əlbəttə ki, səmimi olmaram”
31-10-2025, 17:34
Hikmət Hacıyev Zəngəzur dəhlizindən son görüntüləri paylaşdı - Video
28-10-2025, 22:53
Prezidentdən Türkiyənin milli bayramı ilə bağlı paylaşım - Foto
20-10-2025, 20:00
İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfərinə gəlib
18-10-2025, 11:06
“Ölkəmizdəki sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!” - Mehriban Əliyeva
17-10-2025, 20:05
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşdü - Fotolar
16-10-2025, 23:10
Mehriban Əliyeva qızları və gəlini ilə Vatikanda açılışda - Fotolar
16-10-2025, 14:43
İlham Əliyev Misirin ölkəmizdə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
12-10-2025, 17:37
İlham Əliyev Misirə işgüzar səfərə gəlib
9-10-2025, 19:50
Düşənbədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə təkbətək görüşü olub
8-10-2025, 11:13
Leyla Əliyeva Londonda yüksəksəviyyəli iqlim dialoqunda - Fotolar
7-10-2025, 19:07
Qəbələdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirilib
7-10-2025, 18:52
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinə zəng edib
6-10-2025, 20:01
İlham Əliyev Qəbələdə Macarıstanın Baş naziri ilə görüşüb
6-10-2025, 19:40
Nazir müavini Qubada təhsil müəssisələrində oldu - Fotolar
5-10-2025, 13:46
Nazir müəllimləri təbrik etdi
27-09-2025, 16:41
Dövlət və hökumət rəsmiləri Bakıda Zəfər parkında olublar VİDEO
27-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Gəncə Memorial Kompleksinin açılışında iştirak edib
27-09-2025, 12:10
İlham Əliyev Anım Günü ilə əlaqədar Vətən müharibəsi şəhidlərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edib
27-09-2025, 10:24
Prezident Zəfər parkına əklil göndərib - Foto
27-09-2025, 10:21
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Video +Foto
24-09-2025, 21:27
Şahin Mustafayev Araz dəhlizində - Foto
24-09-2025, 20:48
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası ilə əlaqədar rəsmi qəbulda iştirak ediblər
22-09-2025, 23:12
İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında iştirak etmək üçün Nyu-Yorka səfərə gəlib