21:40 / 25-10-2025
Von der Leyen Aİ-nin Çindən xammal asılılığını azaltmaq planlarını açıqladı
21:17 / 25-10-2025
Regionda yeni nəqliyyat şəbəkələri formalaşdırılır
21:08 / 25-10-2025
Tramp Ağ Evin Bal Zalını özünün adına vermək planları ilə bağlı məlumatları təkzib edib
21:04 / 25-10-2025
Yeniyetmə həmyaşıdını bıçaqlayıb
21:01 / 25-10-2025
Deputat it dişləməsindən uşağın ölümü ilə bağlı diyarının rəhbərinə müraciət etdi
20:58 / 25-10-2025
Böyük yanğın söndürülüb
20:22 / 25-10-2025
32 il əvvəl qətl və soyğunçuluq edən şəxs Moskvada həbs edilib
20:19 / 25-10-2025
Lixaçev: "Tibb müəssisələrinin təkmilləşdirilməsi proqramına 20-dən çox nüvə şəhəri daxil edilib"
20:16 / 25-10-2025
"The New York Times" qəzeti Pentaqona 130 milyon dollar bağışlayan donorun kimliyini müəyyən edib
20:10 / 25-10-2025
Harris ABŞ prezidentliyinə ikinci namizədliyini istisna etməyib
20:08 / 25-10-2025
"Daily Mail": "Britney Spirs sükan arxasında sərxoş olaraq az qaldı dostunu vursun
20:04 / 25-10-2025
Rusiya Gimnastika Federasiyasının prezidenti Belozerov: "İdmançılarımız İndoneziyada keçirilən Dünya Çempionatında ustalıq nümayiş etdirdilər"
10:05 / 25-10-2025
İki əcnəbini saxta qeydiyyata alıb; iş açılıb
10:01 / 25-10-2025
Tramp Şimali Koreya lideri Kim Çen Inla görüşməyə hazır olduğunu açıqladı
09:59 / 25-10-2025
"Times": Trampın yeni tarifləri Rusiya-Hindistan münasibətlərini gücləndirir
09:50 / 25-10-2025
6 kvadrat kilometr tayqa ərazisi axtarılıb
09:48 / 25-10-2025
Bir qrup rus alpinist zirvədən enməyə davam etdi
09:45 / 25-10-2025
"Oboronles"in keçmiş rəis müavini 17 il həbs cəzası ilə üzləşir
23:39 / 24-10-2025
Ərdoğan: "BMT Təhlükəsizlik Şurasının sülh və təhlükəsizlik üçün islahatlara ehtiyacı var"
23:29 / 24-10-2025
Həmyerlisinin qətli ilə bağlı iki miqrant həbs edilib
23:26 / 24-10-2025
LRT: Vilnüs və Kaunas hava limanları hava şarları səbəbindən fəaliyyətini dayandırdı
23:23 / 24-10-2025
Federal Penitensiar Xidmət karvana hücum barədə məlumatları təkzib etdi
23:19 / 24-10-2025
Von der Leyen Rusiyaya təzyiqi artırmağa çağırdı
23:17 / 24-10-2025
Məsciddə baş verən yanğında iki kişi xəsarət alıb
18:28 / 24-10-2025
Dəmir yolu stansiyasında törədilən terror aktına görə 11 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
18:24 / 24-10-2025
Vilnüs hakimiyyəti Morgensternin arzuolunmaz şəxslər siyahısına əlavə edilməsini tələb edib
18:22 / 24-10-2025
Piyadanı vuran hakim Futbol Milli Liqasında (FNL) oyunları idarə etməkdən kənarlaşdırılıb
18:18 / 24-10-2025
Reperin qətlinə görə 8 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
18:15 / 24-10-2025
"Bloomberg": Vitkov Zelenskini ərazi güzəştlərinə getməyə çağırdı
18:12 / 24-10-2025
Ekspert Koltaşov: "ABŞ sanksiyalarına baxmayaraq, Rusiya neft ticarəti dayanmayacaq"
18:03 / 24-10-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan və qazax xalqlarını eyni soykökə əsaslanan çoxəsrlik dostluq, qardaşlıq birləşdirir"
17:58 / 24-10-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Qubadlının azad olunması 44 günlük Vətən müharibəsinin gedişində əhəmiyyətli dönüş nöqtəsi oldu"
17:52 / 24-10-2025
“Bu dəfə əzrayılın əlindən qaçdım...” - Abid Şərifov
Bu gün sonuncu çərşənbədir
Tarix: 17-03-2020 10:01 | Bölmə: Gündəm
Bu gün Azərbaycanda Novruz bayramının sonuncu, yəni Torpaq Çərşənbəsi qeyd olunur.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, folklorşünas Əpoş Vəliyev "Report"a bildirib ki, sonuncu çərşənbəyə həm də Yer çərşənbəsi deyilir.
O, eyni zamanda xatırladıb ki, bölgələrdə bu, sonuncu çərşənbə olduğu üçün İlaxır Çərşənbə adı ilə də tanınır: "Torpaq Çərşənbəsinin sonuncu qeyd olunmasının səbəbi belə yozulur ki, birinci su, sonra od oyanıb təbiəti isidir. Daha sonra külək əsir, hava təzələnir və yenilənir. Beləliklə, su, od və yel birlikdə ümumilikdə torpağın oyanmasına gətirib çıxarır. Torpaq da oyanandan sonra təbiət oyanmağa başlayır - ağaclar çiçək açır, yaşıllıqlarlar yaranır və torpaq əkinçilər üçün istifadəyə tam hazır olur".
Ə.Vəliyevin sözlərinə görə, Torpaq Çərşənbəsinin ayinlərinin, ritual və adət-ənənələrinin daha çox olması, eyni zamanda digər çərşənbələrdən xüsusi qeyd olunması insanların torpağa bağlı olmasından irəli gəlir:
"Torpaqdan yaranmışıq, torpağa da qayıdacağıq" ifadəsi də buradan qaynaqlanıb. Bununla yanaşı insanlar torpaqdan qidalandıqlarının - yəni azuqələrini əkinçilikdən götürdüklərinin, torpağın üzərində məskən salıb yaşadıqlarının fərqinə varırlar. Bütün bunlara görə Torpaq Çərşənbəsi daha geniş qeyd olunur. Azərbaycanın bəzi bölgələrində sonuncu çərşənbə Novruz bayramından daha geniş qeyd olunur. Qızlar qapıpusmaya, qulaq fallarına çıxırlar. Uşaqlar qapı-qapı düşüb "şal atma" mərasimini icra edirlər. Şal atılandan sonra gizlənirlər. Bunun da xüsusi bir mənası var. Bu, dünyadan köçən ev əhlinə verilən payın nişanəsi kimi başa düşülür. Bir məsələni də vurğulayım ki, çərşənbələrdə yumurtaların rəngbərəng boyanması fəsillərə işarədir. Ağ rəng qışın, sarı rəng payızın, qırmızı rəng yayın, yaşıl rəng isə yazın rəmzidir".
Folklorşünas bildirib ki, Azərbaycanın bəzi bölgələrində İlaxır çərşənbənin səhəri günü, sübh tezdən "sulaşma" mərasimi icra olunur:
"İnsanlar dan yeri sökülməmiş yuxudan oyanıb çayın kənarına gedir və od qalayaraq üzərindən atdanırlar. Bu zaman suya yaxınlaşanların üstünə su atılır. Su atan şəxs bu ayini icra edərkən "Bayramınız mübarək" deyir, qarşı tərəf isə "Aydınlığa çıxasınız" ifadəsi ilə cavab verir. Sonra həmin su xəstələrə, uşaqlara içirdilir və evlərin həyətinə səpilir ki, ruzi-bərəkət gəlsin".
Qeyd edək ki, 2020-ci il martın 20-si, 21-i, 22-si, 23-ü, 24-ü Novruz bayramıdır. Bu il 21, 22 mart tarixləri şənbə və bazar günlərinə təsadüf etdiyi üçün Əmək Məcəlləsinə əsasən, 25, 26 mart tarixləri qeyri-iş günüdür. Eyni zamanda iş və istirahət günlərinin ardıcıl olmasını təmin etmək məqsədilə 29 mart istirahət günü ilə 27 mart iş gününün yeri dəyişdirilib. Beləliklə, bu il 20-28 mart tarixlərində (9 gün) iş olmayacaq.
Baxış sayı: 650
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-03-2020 10:01 | Bölmə: Gündəm
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, folklorşünas Əpoş Vəliyev "Report"a bildirib ki, sonuncu çərşənbəyə həm də Yer çərşənbəsi deyilir.
O, eyni zamanda xatırladıb ki, bölgələrdə bu, sonuncu çərşənbə olduğu üçün İlaxır Çərşənbə adı ilə də tanınır: "Torpaq Çərşənbəsinin sonuncu qeyd olunmasının səbəbi belə yozulur ki, birinci su, sonra od oyanıb təbiəti isidir. Daha sonra külək əsir, hava təzələnir və yenilənir. Beləliklə, su, od və yel birlikdə ümumilikdə torpağın oyanmasına gətirib çıxarır. Torpaq da oyanandan sonra təbiət oyanmağa başlayır - ağaclar çiçək açır, yaşıllıqlarlar yaranır və torpaq əkinçilər üçün istifadəyə tam hazır olur".
Ə.Vəliyevin sözlərinə görə, Torpaq Çərşənbəsinin ayinlərinin, ritual və adət-ənənələrinin daha çox olması, eyni zamanda digər çərşənbələrdən xüsusi qeyd olunması insanların torpağa bağlı olmasından irəli gəlir:
"Torpaqdan yaranmışıq, torpağa da qayıdacağıq" ifadəsi də buradan qaynaqlanıb. Bununla yanaşı insanlar torpaqdan qidalandıqlarının - yəni azuqələrini əkinçilikdən götürdüklərinin, torpağın üzərində məskən salıb yaşadıqlarının fərqinə varırlar. Bütün bunlara görə Torpaq Çərşənbəsi daha geniş qeyd olunur. Azərbaycanın bəzi bölgələrində sonuncu çərşənbə Novruz bayramından daha geniş qeyd olunur. Qızlar qapıpusmaya, qulaq fallarına çıxırlar. Uşaqlar qapı-qapı düşüb "şal atma" mərasimini icra edirlər. Şal atılandan sonra gizlənirlər. Bunun da xüsusi bir mənası var. Bu, dünyadan köçən ev əhlinə verilən payın nişanəsi kimi başa düşülür. Bir məsələni də vurğulayım ki, çərşənbələrdə yumurtaların rəngbərəng boyanması fəsillərə işarədir. Ağ rəng qışın, sarı rəng payızın, qırmızı rəng yayın, yaşıl rəng isə yazın rəmzidir".
Folklorşünas bildirib ki, Azərbaycanın bəzi bölgələrində İlaxır çərşənbənin səhəri günü, sübh tezdən "sulaşma" mərasimi icra olunur:
"İnsanlar dan yeri sökülməmiş yuxudan oyanıb çayın kənarına gedir və od qalayaraq üzərindən atdanırlar. Bu zaman suya yaxınlaşanların üstünə su atılır. Su atan şəxs bu ayini icra edərkən "Bayramınız mübarək" deyir, qarşı tərəf isə "Aydınlığa çıxasınız" ifadəsi ilə cavab verir. Sonra həmin su xəstələrə, uşaqlara içirdilir və evlərin həyətinə səpilir ki, ruzi-bərəkət gəlsin".
Qeyd edək ki, 2020-ci il martın 20-si, 21-i, 22-si, 23-ü, 24-ü Novruz bayramıdır. Bu il 21, 22 mart tarixləri şənbə və bazar günlərinə təsadüf etdiyi üçün Əmək Məcəlləsinə əsasən, 25, 26 mart tarixləri qeyri-iş günüdür. Eyni zamanda iş və istirahət günlərinin ardıcıl olmasını təmin etmək məqsədilə 29 mart istirahət günü ilə 27 mart iş gününün yeri dəyişdirilib. Beləliklə, bu il 20-28 mart tarixlərində (9 gün) iş olmayacaq.
Baxış sayı: 650
Bölməyə aid digər xəbərlər
20-10-2025, 20:00
İlham Əliyev Qazaxıstana dövlət səfərinə gəlib
18-10-2025, 11:06
“Ölkəmizdəki sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!” - Mehriban Əliyeva
17-10-2025, 20:05
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşdü - Fotolar
16-10-2025, 23:10
Mehriban Əliyeva qızları və gəlini ilə Vatikanda açılışda - Fotolar
16-10-2025, 14:43
İlham Əliyev Misirin ölkəmizdə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
12-10-2025, 17:37
İlham Əliyev Misirə işgüzar səfərə gəlib
9-10-2025, 19:50
Düşənbədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə təkbətək görüşü olub
8-10-2025, 11:13
Leyla Əliyeva Londonda yüksəksəviyyəli iqlim dialoqunda - Fotolar
7-10-2025, 19:07
Qəbələdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçıları Şurasının 12-ci Zirvə Görüşü keçirilib
7-10-2025, 18:52
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinə zəng edib
6-10-2025, 20:01
İlham Əliyev Qəbələdə Macarıstanın Baş naziri ilə görüşüb
6-10-2025, 19:40
Nazir müavini Qubada təhsil müəssisələrində oldu - Fotolar
5-10-2025, 13:46
Nazir müəllimləri təbrik etdi
27-09-2025, 16:41
Dövlət və hökumət rəsmiləri Bakıda Zəfər parkında olublar VİDEO
27-09-2025, 13:50
İlham Əliyev Gəncə Memorial Kompleksinin açılışında iştirak edib
27-09-2025, 12:10
İlham Əliyev Anım Günü ilə əlaqədar Vətən müharibəsi şəhidlərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edib
27-09-2025, 10:24
Prezident Zəfər parkına əklil göndərib - Foto
27-09-2025, 10:21
Prezidentdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - Video +Foto
24-09-2025, 21:27
Şahin Mustafayev Araz dəhlizində - Foto
24-09-2025, 20:48
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyası ilə əlaqədar rəsmi qəbulda iştirak ediblər
22-09-2025, 23:12
İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında iştirak etmək üçün Nyu-Yorka səfərə gəlib
16-09-2025, 14:20
Prezidentlər İlham Əliyevin və Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyanın geniş tərkibdə görüşü olub
16-09-2025, 12:30
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib
15-09-2025, 21:23
Sahibə Qafarova Çin Xalq Siyasi Məşvərət Şurasının Ümumçin Komitəsinin sədr müavini ilə görüşüb - Fotolar
15-09-2025, 12:12
İlham Əliyev Xocalının Badara, Daşbulaq, Seyidbəyli və Şuşakənd kəndlərinin sakinləri ilə görüşüb
15-09-2025, 12:08
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub
15-09-2025, 09:17
Azərbaycanda Bilik Günüdür
14-09-2025, 18:46
İlham Əliyev Qarabağ Universitetinin Klinikası binasının, Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinin tədris korpusunun açılışında iştirak edib
13-09-2025, 17:08
Əli Əsədov nazirlərə tapşırıqlar verdi - Fotolar
11-09-2025, 21:20
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
3-09-2025, 19:45
İlham Əliyevin Çinə işgüzar səfəri başa çatıb
2-09-2025, 18:44
Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru cənab Kamran Əliyev Türkiyə Respublikasında səfərdə olub
31-08-2025, 20:35
Tiencində dövlət və hökumət başçılarının və xanımlarının şərəfinə ziyafət verilib, konsert proqramı təqdim olunub
27-08-2025, 15:02
İlham Əliyev “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibə verib
26-08-2025, 10:08
Laçın inkişaf edən beynəlxalq mərkəzə çevrilməkdədir-Könül Nurullayeva
22-08-2025, 22:07
İlham Əliyevə “Axaltəkə” atı hədiyyə edilib
21-08-2025, 19:31
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Kəlbəcər şəhərində 4-cü yaşayış kompleksinin təməlqoyma mərasimində iştirak ediblər
20-08-2025, 18:42
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Gəncə şəhərində olublar
8-08-2025, 23:45
İlham Əliyev Ağ Evə gəldi
31-07-2025, 11:19
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan xalqı daim tarixinə, dilinə, milli-mənəvi dəyərlərinə sahib çıxan xalq kimi tanınır"
29-07-2025, 23:23
Ermənistan Prezidenti Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəyir
22-07-2025, 11:39
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycan mediası qlobal informasiya şəbəkəsinin bir hissəsinə çevrilib"
22-05-2025, 20:36
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Qazılar Şurasının iclası keçirilib