23:44 / 19-04-2025
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib FOTO
23:40 / 19-04-2025
Əlil məmur tərəfindən təhqir olunduqdan sonra prokurora şikayət ed
23:07 / 19-04-2025
Bahalı iPhone oğurlamaqda ittiham olunan qaraçı dəstəsi həbs edilib
22:02 / 19-04-2025
20-ci mərtəbədən yıxılan qız sağ qalıb
21:58 / 19-04-2025
Dzyuba “Spartak”a qol vurdu və aslanlı köynək göstərdi
21:51 / 19-04-2025
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Pasxa atəşkəsinə cavab verib
21:46 / 19-04-2025
Buzdan yıxılan uşağın meyiti tapılıb
21:43 / 19-04-2025
Belçikalı velosipedçi 9 Mayı qeyd etmək üçün Moskva vasitəsilə Şanxaya gedir
21:22 / 19-04-2025
Vüqar Rəhimzadə: " Azərbaycan dilinə dövlət dili statusunun verilməsi Ümummilli Liderin xalq qarşısında ən böyük tarixi xidmətlərindən biridir"
21:19 / 19-04-2025
Tümen vilayətinin 4 sakini Ukrayna əsirliyindən qayıdıb
21:08 / 19-04-2025
ABŞ və İran gələcək nüvə sazişinin məqsədləri barədə razılığa gəliblər
21:05 / 19-04-2025
Fəhləsini öldürərək cəsədi dərədə gizlədib
21:00 / 19-04-2025
Rus Pravoslav Kilsəsi Putinin elan etdiyi Pasxa atəşkəsini alqışlayır
20:56 / 19-04-2025
Vyetnam hərbçiləri Böyük Qələbə paradında iştirak edəcəklər
09:47 / 19-04-2025
Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi: Fırıldaqçılar saxta foto çəkilişlər üçün reklamlardan istifadə edərək pul oğurlayırlar
09:42 / 19-04-2025
Tayvan, Tayvan boğazının orta xəttini keçən 13 Çin təyyarəsini aşkar edib
09:37 / 19-04-2025
Pakistan sakini: "Günəş panelləri quraşdırdıqdan sonra onun hesabı 3 dəfə azalıb"
09:33 / 19-04-2025
10-cu mərtəbədən yıxılan tikinti torunun sayəsində sağ qalıb
09:29 / 19-04-2025
Dövlət Departamenti: Avropa başa düşməlidir ki, ABŞ Ukraynada sülh axtarışını dayandıra bilər
09:22 / 19-04-2025
Vəkil Gürol: "Türkiyə fövqəladə vəziyyətdən sonra "Azimut"dan xərclər üçün təzminat tələb edə bilər
09:08 / 19-04-2025
Yeniyetmə qayadan yıxılaraq ölüb
23:31 / 18-04-2025
Naməlum silahlı şəxslər 11 xoruz döyüşçünü güllələyiblər
23:23 / 18-04-2025
Arxiyepiskop Markellin Moldovanı tərk edərək Müqəddəs Atəş üçün Yerusəlimə getməsinə icazə verilməyib
21:06 / 18-04-2025
Belçika Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmisi Rusiya tədqiqat gəmisini izləyir
20:53 / 18-04-2025
42 yaşlı qadın ikili orqan transplantasiyasından sonra uşaq dünyaya gətirib
20:50 / 18-04-2025
Professor Fenenko hesab edir ki, amerikalılar Ukraynanı silahlandırmaqdan əl çəkməyəcəklər
20:44 / 18-04-2025
İstintaq Komitəsi: Moskvada 100 milyon rubl dəyərində keyfiyyətsiz dərmanlar müsadirə edilib
20:35 / 18-04-2025
Lisey şagirdi müəllimənin əlindən dişləyib, ona tibbi yardım lazım olub
20:32 / 18-04-2025
Narışkin: "Qərb Əfqanıstanda qeyri-sabitliyi qorumağa çalışır"
10:56 / 18-04-2025
Cənubi Qafqazın sabitliyinin təmin olunmasında Azərbaycan-Gürcüstan əlaqələrinin rolu-Səyavuş Qasımov
10:27 / 18-04-2025
Kolumbiyanın şimalında naməlum şəxslər neft boru kəmərini partladıb, sızma meydana gəlib
10:11 / 18-04-2025
Bazarda baş verən yanğında 6 nəfər xəsarət alıb
10:08 / 18-04-2025
Üç öldürülmüş uşağın atası dördüncü uşağa işgəncə verdiyinə görə həbs edilib
10:01 / 18-04-2025
Baş verən yanğında 3 nəfər xəsarət alıb
Azərbaycan tarixinin daha bir səhifəsi: Şamilqalanı kim tikdi, kimə qaldı? (FOTO)
Tarix: 28-01-2019 00:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Azərbaycanda memarlıq üslubuna görə fərqlənən qalalardan biri də Şamilqaladır.Sabaha-inamla.az bu tarixi məqaləni Trend.az-a istinadən təqdim edir.
Şamilqala Qax rayonunun tarixi abidələrlə zəngin olan məşhur İlisu kəndində, Yazlıq dağının üstündə inşa edilib.
Yerli çay daşlarından və əhəngdən istifadə edilməklə tikilən qala iki yarusdan ibarət olub, üstü dəmir örtüklə bağlanıb. Lakin indi nə döşəmə, tavan, nə də dam örtüyü qalıb. Hərbi istehkamda iki növ mazğal var – top (birinci mərtəbədə) və tüfənglərdən (ikinci mərtəbədə) atəş açmaq üçün. Dairəvi formada olan qalanın hündürlüyü təqribən 10 metr, diametri 7.4 - 9.2 m-dir, divarlarının qalınlığı isə 1 m-ə yaxındır.
Qala strateji baxımdan çox əlverişli yerdə tikilib: buradan çox geniş əraziləri, o cümlədən İlisuya gələn bütün yolları, Dağıstan istiqamətini, Sarıbaş kəndinə və indi rayon mərkəzinə gedən yolları rahat müşahidə etmək, nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Mənzərəyə isə söz ola bilməz.
Qalanın tikilmə tarixi XIX əsrin ortalarına təsadüf edir. Şamilqalanın rus qoşunları tərəfindən inşa olunduğu bildirilir. Məqsəd dağlıların milli azadlıq hərəkatına qarşı hərbi əməliyyatlar çərçivəsində ətrafı geniş müşahidə etmək, həmçinin onların Dağıstan tərəfdən hücumlarından qorunmaq idi. Buna görə qalaya həm də gözətçi qalası deyirlər.
Lakin bəzi rus mənbələrində qalanın İlisu sultanı II Əhmədxan tərəfindən 1800-cü illərin əvvəllərində tikildiyi qeyd olunur.
1803-cü ildə əmisi Xanbaba bəyi devirərək 1830-cu ilədək İlisu sultanı olan II Əhmədxan Car-Balakən camaatlığından asılılığa son qoymaq üçün çar Rusiyasının vassallığını qəbul etmək istəyir. Bu məqsədlə sultanlığın ərazisinə qoşun yeritmək istəyən general Sisianovla sülh müqaviləsi bağlayır. İlisuda "rus qalası" adlandırılan 3 qala (Şamilqala, Qalaməhəllədəki qala və Qaxbaşdakı Həsənxan qalası) da məhz II Əhmədxan tərəfindən rus qoşunları üçün hərbi istehkam kimi ucaldılır. Söz yox ki, qalalar, xüsusən də Şamilqala inşa olunarkən o dövrün rus hərbi mühəndislərinin təcrübəsi əsas götürülüb. Elə qalaların tikintisində də yüzlərlə rus əsgəri iştirak edib.
Qeyd edək ki, çar qoşunlarının tərkibində hərbi yürüşlərdə İlisu süvarilərinə başçılıq edən, qvardiya polkovniki rütbəsinə yüksələn II Əhmədxandan fərqli olaraq oğlu, sonuncu İlisu hakimi Danyal sultan (şəkildə) Şeyx Şamilin rəhbərlik etdiyi azadlıq hərəkatına qoşulub. Düzdür, ilk illərdə atasının siyasətini davam etdirərək çar Rusiyasına xidmət edən Danyal sultan 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni ilə təltif edilmiş, general-mayor rütbəsinə yüksəlmişdi. Lakin Car üsyanı yatırılandan, Car-Balakən camaatlığının daxili muxtariyyəti məhdudlaşdırılandan sonra növbə İlisu sultanlığına da çatır. Danyal sultan isə bu şərtlərlə razılaşmır, daha sonra Qafqaz canişininin Şeyx Şamilə qarşı hərbi yürüşdə iştirak etmək tələbini rədd edir və Şamilin tərəfinə keçir, dağlıların milli azadlıq hərəkatı tənəzzülə uğrayana qədər çar Rusiyasına qarşı mübarizə aparır.
Maraqlıdır ki, bu qala sonradan Şeyx Şamilin də başçılıq etdiyi dağlıların qoşunlarına qarşı hərbi baza kimi tikilərək istifadə olunsa da, istehkamın əsasən Şamilqala adlandırılması, görünür, yerlilərin Şeyxə rəğbətindən irəli gəlirdi.
Azərbaycan tarixinin belə maraqlı, təlatümlü dövrünə şahid olmuş Şamilqalanın indiki acınacaqlı vəziyyətinə şahid olmaq isə daha ağırdır. Müşahidə məntəqəsinin ikinci mərtəbəsi, üst hissəsi dağılıb. Yalnız divarları qalan qalanın üstünə çıxmaq isə məsləhət deyil, çünki demək olar ki, ayağını qoyduğun hər daş parçası laxlayır, tökülür.
Aidiyyəti dövlət qurumlarının abidənin acınacaqlı vəziyyətini nəzərə alaraq burada bərpa-bərkitmə işlərinə başlayacaqlarına ümid edirik.
Trend.Az
Baxış sayı: 833
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-01-2019 00:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Azərbaycanda memarlıq üslubuna görə fərqlənən qalalardan biri də Şamilqaladır.Sabaha-inamla.az bu tarixi məqaləni Trend.az-a istinadən təqdim edir.
Şamilqala Qax rayonunun tarixi abidələrlə zəngin olan məşhur İlisu kəndində, Yazlıq dağının üstündə inşa edilib.
Yerli çay daşlarından və əhəngdən istifadə edilməklə tikilən qala iki yarusdan ibarət olub, üstü dəmir örtüklə bağlanıb. Lakin indi nə döşəmə, tavan, nə də dam örtüyü qalıb. Hərbi istehkamda iki növ mazğal var – top (birinci mərtəbədə) və tüfənglərdən (ikinci mərtəbədə) atəş açmaq üçün. Dairəvi formada olan qalanın hündürlüyü təqribən 10 metr, diametri 7.4 - 9.2 m-dir, divarlarının qalınlığı isə 1 m-ə yaxındır.
Qala strateji baxımdan çox əlverişli yerdə tikilib: buradan çox geniş əraziləri, o cümlədən İlisuya gələn bütün yolları, Dağıstan istiqamətini, Sarıbaş kəndinə və indi rayon mərkəzinə gedən yolları rahat müşahidə etmək, nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Mənzərəyə isə söz ola bilməz.
Qalanın tikilmə tarixi XIX əsrin ortalarına təsadüf edir. Şamilqalanın rus qoşunları tərəfindən inşa olunduğu bildirilir. Məqsəd dağlıların milli azadlıq hərəkatına qarşı hərbi əməliyyatlar çərçivəsində ətrafı geniş müşahidə etmək, həmçinin onların Dağıstan tərəfdən hücumlarından qorunmaq idi. Buna görə qalaya həm də gözətçi qalası deyirlər.
Lakin bəzi rus mənbələrində qalanın İlisu sultanı II Əhmədxan tərəfindən 1800-cü illərin əvvəllərində tikildiyi qeyd olunur.
1803-cü ildə əmisi Xanbaba bəyi devirərək 1830-cu ilədək İlisu sultanı olan II Əhmədxan Car-Balakən camaatlığından asılılığa son qoymaq üçün çar Rusiyasının vassallığını qəbul etmək istəyir. Bu məqsədlə sultanlığın ərazisinə qoşun yeritmək istəyən general Sisianovla sülh müqaviləsi bağlayır. İlisuda "rus qalası" adlandırılan 3 qala (Şamilqala, Qalaməhəllədəki qala və Qaxbaşdakı Həsənxan qalası) da məhz II Əhmədxan tərəfindən rus qoşunları üçün hərbi istehkam kimi ucaldılır. Söz yox ki, qalalar, xüsusən də Şamilqala inşa olunarkən o dövrün rus hərbi mühəndislərinin təcrübəsi əsas götürülüb. Elə qalaların tikintisində də yüzlərlə rus əsgəri iştirak edib.
Qeyd edək ki, çar qoşunlarının tərkibində hərbi yürüşlərdə İlisu süvarilərinə başçılıq edən, qvardiya polkovniki rütbəsinə yüksələn II Əhmədxandan fərqli olaraq oğlu, sonuncu İlisu hakimi Danyal sultan (şəkildə) Şeyx Şamilin rəhbərlik etdiyi azadlıq hərəkatına qoşulub. Düzdür, ilk illərdə atasının siyasətini davam etdirərək çar Rusiyasına xidmət edən Danyal sultan 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni ilə təltif edilmiş, general-mayor rütbəsinə yüksəlmişdi. Lakin Car üsyanı yatırılandan, Car-Balakən camaatlığının daxili muxtariyyəti məhdudlaşdırılandan sonra növbə İlisu sultanlığına da çatır. Danyal sultan isə bu şərtlərlə razılaşmır, daha sonra Qafqaz canişininin Şeyx Şamilə qarşı hərbi yürüşdə iştirak etmək tələbini rədd edir və Şamilin tərəfinə keçir, dağlıların milli azadlıq hərəkatı tənəzzülə uğrayana qədər çar Rusiyasına qarşı mübarizə aparır.Maraqlıdır ki, bu qala sonradan Şeyx Şamilin də başçılıq etdiyi dağlıların qoşunlarına qarşı hərbi baza kimi tikilərək istifadə olunsa da, istehkamın əsasən Şamilqala adlandırılması, görünür, yerlilərin Şeyxə rəğbətindən irəli gəlirdi.
Azərbaycan tarixinin belə maraqlı, təlatümlü dövrünə şahid olmuş Şamilqalanın indiki acınacaqlı vəziyyətinə şahid olmaq isə daha ağırdır. Müşahidə məntəqəsinin ikinci mərtəbəsi, üst hissəsi dağılıb. Yalnız divarları qalan qalanın üstünə çıxmaq isə məsləhət deyil, çünki demək olar ki, ayağını qoyduğun hər daş parçası laxlayır, tökülür.
Aidiyyəti dövlət qurumlarının abidənin acınacaqlı vəziyyətini nəzərə alaraq burada bərpa-bərkitmə işlərinə başlayacaqlarına ümid edirik.
Trend.Az
Baxış sayı: 833
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 21:46
Buzdan yıxılan uşağın meyiti tapılıb
Dünən, 21:05
Fəhləsini öldürərək cəsədi dərədə gizlədib
17-04-2025, 15:37
Güllələnənlərdən birinin arvadı ölüb
16-04-2025, 23:59
Uşaq şkafın üstünə düşməsi nəticəsində ölüb
15-04-2025, 14:15
Məktəbli ögey atası ilə dava edib və evdən qaçıb
14-04-2025, 22:39
Torpaq sahəsinə görə atışma zamanı keçmiş məmurun oğlu həlak olub
14-04-2025, 22:15
Yeniyetmələr məktəbli qızı döyərək diz çökdürüblər
11-04-2025, 19:31
Həmyaşıdını döyüb zorlayan üç məktəbli həbs edilib
9-04-2025, 20:49
Məktəblini bıçaqlayaraq öldürən yeniyetmə özünə qəsdə cəhd edib
9-04-2025, 11:10
Yaşayış binasının uçması nəticəsində 2 uşaq ölüb
7-04-2025, 21:58
Dörd qadın tanışını döyərək öldürüb
6-04-2025, 23:47
Öz nəvəsini qətlə yetirməkdə ittiham olunur
6-04-2025, 11:39
Atışma bir nəfərin yaralanmasına, üç nəfərin ölümünə səbəb olub
6-04-2025, 11:31
Bir milyona yaxın borcunu ödəmək istəmədi
3-04-2025, 09:21
Moskvada Rusiya Müdafiə Nazirliyinin zabitlərini partlatmağa cəhd edən ukraynalının məhkəməsi başlayıb
2-04-2025, 13:34
Oğurlanmış əşyalar oyun avtomatının sahibinə qaytarılıb
1-04-2025, 22:07
Onunla evlənməkdən imtina etdiyi üçün qadını az qala öldürəcəkdi
1-04-2025, 16:29
Mənzilində təmir işləri apardığı qadını öldürən şəxs həbs edilib
30-03-2025, 23:13
Sərxoş şəxslər atəşfəşanlıq göstərdi
30-03-2025, 18:57
Tver vilayətində 13 yaşlı məktəblini qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən şəxs həbs edilib
30-03-2025, 18:25
Sankt-Peterburqda federal axtarışda olan şəxs saxlanılıb
26-03-2025, 13:23
Yeniyetmə izdihamı gənci döyüb öldürdü
18-03-2025, 10:34
Uşağa işgəncə verən yerli sakinə qarşı cinayət işi açılıb
18-03-2025, 10:17
TCC işçilərindən qisas almaq üçün qrup halında toplaşırlar
17-03-2025, 10:57
Kəndinin sakinləri qulduru yaxalaya bilib
16-03-2025, 23:48
Qətlin üstü 13 ildən sonra açılıb
16-03-2025, 20:24
Anasının üzərinə yanar maye tökərək onu yandırıb
15-03-2025, 21:02
Qadın alıcılar pulsuz divar kağızı üstündə dava salıb
14-03-2025, 23:55
Sərxoş vəziyyətdə bıçaqlı şəxs saxlanılıb
14-03-2025, 21:14
Bir nəfər təqaüdçünün qətlində ittiham olunub
13-03-2025, 13:03
2 yaşlı oğlunu öldürməkdə ittiham olunur
12-03-2025, 13:53
Qonağa azı 15 bıçaq zərbəsi vurub
12-03-2025, 13:46
Kirayənişini 5-ci mərtəbədən özünü atmağa məcbur edib
11-03-2025, 21:31
Pulemyotlu şəxs tələbələri hədələyib
11-03-2025, 15:25
Xəstəxanaya yerləşdirməkdən imtina etdikdən sonra oğlunun ölümünə görə məhkum edilib
10-03-2025, 13:55
12 yaşlı qızın meyiti tapılıb
10-03-2025, 12:28
Gül oğrularına qarşı cinayət işi açılıb
10-03-2025, 12:21
Bıçaq və silahla silahlanmış şəxs kafeyə basqın edib
9-03-2025, 23:28
İki uşaqla sərxoş qadın sürücü saxlanılıb
9-03-2025, 16:55
Həmkəndlisinin evini qarət edən iki gənc mühakimə olunacaq
8-03-2025, 15:59
Sparta batalyonunun komandiri Coqanın atası oğlunun ölümünə görə qisas almaq istəmədiyini etiraf etdi
8-03-2025, 13:44
Ata 6 yaşlı oğlunu qartəmizləyən maşınla vurub
8-03-2025, 12:02
Narkomaniya və məktəbli qıza qarşı korrupsiyaya görə həbs edilib
6-03-2025, 15:15
19 yaşlı oğlanı oğurlayan şəxslər saxlanılıb
6-03-2025, 11:35
Nənə bir yaşlı nəvəsini öldürməkdə təqsirli bilinib
5-03-2025, 21:43
Məktəbli yaşıdını təhqir edib
5-03-2025, 15:22
Yeniyetmə elektrik qatarının damında ölüb