21:13 / 30-07-2025
Maykl Ceksonun corabı Fransa hərracında 6200 avroya satılıb
21:10 / 30-07-2025
BMT Kamçatkadakı zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılmasına yardım təklif edib
19:39 / 30-07-2025
Futbolçu Fayzullaev ÇSKA-dan "İstanbul Başakşehir"ə keçib
19:33 / 30-07-2025
Hindistan ABŞ ilə ədalətli ticarət sazişi bağlamaq istəyir
19:30 / 30-07-2025
Üzgüçü Lifintsev: "Uğursuzluğun qəzəbi ona Sinqapurda keçirilən Dünya Çempionatında estafetdə qalib gəlməyə kömək etdi"
19:27 / 30-07-2025
Ukrayna hökuməti gənclərin cəbhəyə göndərilməsi proqramını genişləndirib
19:21 / 30-07-2025
Yaponiyada məhsul çatışmazlığı səbəbindən Matça qıt məhsula çevrilə bilər
19:17 / 30-07-2025
Bir ayda 3 uşaq zəhərlənib
19:13 / 30-07-2025
Münsiflər həkimləri körpəni öldürməkdə təqsirli biliblər
19:11 / 30-07-2025
"Reuters": Çin ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sanksiya təhdidlərinə məhəl qoymur, neft alır
19:08 / 30-07-2025
Medvedev Laos Prezidenti Sisulit ilə görüş keçirib
18:41 / 30-07-2025
Rosatom Tanzaniyada Pilot Uran Emalı Zavodunu işə salır
18:37 / 30-07-2025
Makron: "Aİ-ABŞ ticarət razılaşması Avropanın zəifliyini göstərir"
16:32 / 30-07-2025
Kamçatka yaxınlığında baş verən zəlzələdən sonra sunami Yaponiyanın Kanaqava prefekturasına çatıb
16:29 / 30-07-2025
Üç balıq zavodu su altında qalıb
16:26 / 30-07-2025
Peskov: “Rusiya ilə ABŞ arasında kosmosla bağlı dialoqun münasibətlərə təsirini şişirtməməliyik”
16:23 / 30-07-2025
Milli Enerji Təhlükəsizliyi Fondunun rəhbəri Simonov: "Trampın ultimatumu Rusiyaya deyil, Hindistana yönəlib
16:20 / 30-07-2025
Çin Xarici İşlər Nazirliyi: Pekin enerji sektorunda öz maraqlarını rəhbər tutacaq
16:18 / 30-07-2025
Soçidə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hücumunda həlak olanların ailələrinə hər birinə 500 min rubl veriləcək
16:15 / 30-07-2025
Tramp həyat yoldaşının Putinə rəğbət bəslədiyini deyib
23:34 / 29-07-2025
Səfirin Azərbaycan albomu... - Video
23:29 / 29-07-2025
Daha bir direktorun səs yazısı yayıldı - Video
23:23 / 29-07-2025
Ermənistan Prezidenti Zəngəzur dəhlizinin açılmasını istəyir
23:15 / 29-07-2025
Türkiyə "Krokus" gəmisində terror aktını törədənin qardaşı Faizovu Rusiyaya ekstradisiya edə bilər
23:06 / 29-07-2025
Tramp: "Si Cinpin" ilə görüş ilin sonuna qədər baş tuta bilər
19:29 / 29-07-2025
Yeraltı gözəllik mərkəzini idarə edən rus qadın saxlanılıb
19:26 / 29-07-2025
"Rembo 3"də oynayan israilli aktyor Abutbul Hayfa yaxınlığındakı çimərlikdə dünyasını dəyişib
19:24 / 29-07-2025
Qaraçay-Çərkəz Respublikasının dağlıq ərazilərində xəsarət alan şəxsi təxliyə ediblər
19:21 / 29-07-2025
Bank ofisinə tüstü bombası atan şəxs saxlanılıb
19:18 / 29-07-2025
Üzgüçü Kolesnikov dünya çempionatında “qocalıq demensiyasından” əziyyət çəkdiyini bildirib
19:17 / 29-07-2025
Moskva məhkəməsi TikTok-u 6 milyon rubl cərimələyib
19:13 / 29-07-2025
Tramp Nyu Yorkdakı göydələndə baş verən atışma ilə bağlı başsağlığı verib
19:10 / 29-07-2025
Ekstremist icmanın üzvü 12 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
19:06 / 29-07-2025
Fiko: "Slovakiya növbəti anti-Rusiya sanksiyalar paketini bloklayacaq"
19:02 / 29-07-2025
FHN: Çökən binanın dağıntıları altında heç kim yoxdur
17:16 / 29-07-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Qərəzli qətnamə layihəsi Fransanın ifşa olunmuş əsl simasının göstəricisidir"
09:03 / 29-07-2025
İtkin düşmüş turizm mərkəzinin əməkdaşının axtarışında "Mi-8" helikopterindən istifadə edilib
09:01 / 29-07-2025
3,4 bal gücündə zəlzələ baş verib
08:59 / 29-07-2025
Zəlzələ qeydə alınıb
Azərbaycan tarixinin daha bir səhifəsi: Şamilqalanı kim tikdi, kimə qaldı? (FOTO)
Tarix: 28-01-2019 00:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Azərbaycanda memarlıq üslubuna görə fərqlənən qalalardan biri də Şamilqaladır.Sabaha-inamla.az bu tarixi məqaləni Trend.az-a istinadən təqdim edir.
Şamilqala Qax rayonunun tarixi abidələrlə zəngin olan məşhur İlisu kəndində, Yazlıq dağının üstündə inşa edilib.
Yerli çay daşlarından və əhəngdən istifadə edilməklə tikilən qala iki yarusdan ibarət olub, üstü dəmir örtüklə bağlanıb. Lakin indi nə döşəmə, tavan, nə də dam örtüyü qalıb. Hərbi istehkamda iki növ mazğal var – top (birinci mərtəbədə) və tüfənglərdən (ikinci mərtəbədə) atəş açmaq üçün. Dairəvi formada olan qalanın hündürlüyü təqribən 10 metr, diametri 7.4 - 9.2 m-dir, divarlarının qalınlığı isə 1 m-ə yaxındır.
Qala strateji baxımdan çox əlverişli yerdə tikilib: buradan çox geniş əraziləri, o cümlədən İlisuya gələn bütün yolları, Dağıstan istiqamətini, Sarıbaş kəndinə və indi rayon mərkəzinə gedən yolları rahat müşahidə etmək, nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Mənzərəyə isə söz ola bilməz.
Qalanın tikilmə tarixi XIX əsrin ortalarına təsadüf edir. Şamilqalanın rus qoşunları tərəfindən inşa olunduğu bildirilir. Məqsəd dağlıların milli azadlıq hərəkatına qarşı hərbi əməliyyatlar çərçivəsində ətrafı geniş müşahidə etmək, həmçinin onların Dağıstan tərəfdən hücumlarından qorunmaq idi. Buna görə qalaya həm də gözətçi qalası deyirlər.
Lakin bəzi rus mənbələrində qalanın İlisu sultanı II Əhmədxan tərəfindən 1800-cü illərin əvvəllərində tikildiyi qeyd olunur.
1803-cü ildə əmisi Xanbaba bəyi devirərək 1830-cu ilədək İlisu sultanı olan II Əhmədxan Car-Balakən camaatlığından asılılığa son qoymaq üçün çar Rusiyasının vassallığını qəbul etmək istəyir. Bu məqsədlə sultanlığın ərazisinə qoşun yeritmək istəyən general Sisianovla sülh müqaviləsi bağlayır. İlisuda "rus qalası" adlandırılan 3 qala (Şamilqala, Qalaməhəllədəki qala və Qaxbaşdakı Həsənxan qalası) da məhz II Əhmədxan tərəfindən rus qoşunları üçün hərbi istehkam kimi ucaldılır. Söz yox ki, qalalar, xüsusən də Şamilqala inşa olunarkən o dövrün rus hərbi mühəndislərinin təcrübəsi əsas götürülüb. Elə qalaların tikintisində də yüzlərlə rus əsgəri iştirak edib.
Qeyd edək ki, çar qoşunlarının tərkibində hərbi yürüşlərdə İlisu süvarilərinə başçılıq edən, qvardiya polkovniki rütbəsinə yüksələn II Əhmədxandan fərqli olaraq oğlu, sonuncu İlisu hakimi Danyal sultan (şəkildə) Şeyx Şamilin rəhbərlik etdiyi azadlıq hərəkatına qoşulub. Düzdür, ilk illərdə atasının siyasətini davam etdirərək çar Rusiyasına xidmət edən Danyal sultan 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni ilə təltif edilmiş, general-mayor rütbəsinə yüksəlmişdi. Lakin Car üsyanı yatırılandan, Car-Balakən camaatlığının daxili muxtariyyəti məhdudlaşdırılandan sonra növbə İlisu sultanlığına da çatır. Danyal sultan isə bu şərtlərlə razılaşmır, daha sonra Qafqaz canişininin Şeyx Şamilə qarşı hərbi yürüşdə iştirak etmək tələbini rədd edir və Şamilin tərəfinə keçir, dağlıların milli azadlıq hərəkatı tənəzzülə uğrayana qədər çar Rusiyasına qarşı mübarizə aparır.
Maraqlıdır ki, bu qala sonradan Şeyx Şamilin də başçılıq etdiyi dağlıların qoşunlarına qarşı hərbi baza kimi tikilərək istifadə olunsa da, istehkamın əsasən Şamilqala adlandırılması, görünür, yerlilərin Şeyxə rəğbətindən irəli gəlirdi.
Azərbaycan tarixinin belə maraqlı, təlatümlü dövrünə şahid olmuş Şamilqalanın indiki acınacaqlı vəziyyətinə şahid olmaq isə daha ağırdır. Müşahidə məntəqəsinin ikinci mərtəbəsi, üst hissəsi dağılıb. Yalnız divarları qalan qalanın üstünə çıxmaq isə məsləhət deyil, çünki demək olar ki, ayağını qoyduğun hər daş parçası laxlayır, tökülür.
Aidiyyəti dövlət qurumlarının abidənin acınacaqlı vəziyyətini nəzərə alaraq burada bərpa-bərkitmə işlərinə başlayacaqlarına ümid edirik.
Trend.Az
Baxış sayı: 857
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-01-2019 00:12 | Bölmə: Cəmiyyət
Azərbaycanda memarlıq üslubuna görə fərqlənən qalalardan biri də Şamilqaladır.Sabaha-inamla.az bu tarixi məqaləni Trend.az-a istinadən təqdim edir.
Şamilqala Qax rayonunun tarixi abidələrlə zəngin olan məşhur İlisu kəndində, Yazlıq dağının üstündə inşa edilib.
Yerli çay daşlarından və əhəngdən istifadə edilməklə tikilən qala iki yarusdan ibarət olub, üstü dəmir örtüklə bağlanıb. Lakin indi nə döşəmə, tavan, nə də dam örtüyü qalıb. Hərbi istehkamda iki növ mazğal var – top (birinci mərtəbədə) və tüfənglərdən (ikinci mərtəbədə) atəş açmaq üçün. Dairəvi formada olan qalanın hündürlüyü təqribən 10 metr, diametri 7.4 - 9.2 m-dir, divarlarının qalınlığı isə 1 m-ə yaxındır.
Qala strateji baxımdan çox əlverişli yerdə tikilib: buradan çox geniş əraziləri, o cümlədən İlisuya gələn bütün yolları, Dağıstan istiqamətini, Sarıbaş kəndinə və indi rayon mərkəzinə gedən yolları rahat müşahidə etmək, nəzarətdə saxlamaq mümkündür. Mənzərəyə isə söz ola bilməz.
Qalanın tikilmə tarixi XIX əsrin ortalarına təsadüf edir. Şamilqalanın rus qoşunları tərəfindən inşa olunduğu bildirilir. Məqsəd dağlıların milli azadlıq hərəkatına qarşı hərbi əməliyyatlar çərçivəsində ətrafı geniş müşahidə etmək, həmçinin onların Dağıstan tərəfdən hücumlarından qorunmaq idi. Buna görə qalaya həm də gözətçi qalası deyirlər.
Lakin bəzi rus mənbələrində qalanın İlisu sultanı II Əhmədxan tərəfindən 1800-cü illərin əvvəllərində tikildiyi qeyd olunur.
1803-cü ildə əmisi Xanbaba bəyi devirərək 1830-cu ilədək İlisu sultanı olan II Əhmədxan Car-Balakən camaatlığından asılılığa son qoymaq üçün çar Rusiyasının vassallığını qəbul etmək istəyir. Bu məqsədlə sultanlığın ərazisinə qoşun yeritmək istəyən general Sisianovla sülh müqaviləsi bağlayır. İlisuda "rus qalası" adlandırılan 3 qala (Şamilqala, Qalaməhəllədəki qala və Qaxbaşdakı Həsənxan qalası) da məhz II Əhmədxan tərəfindən rus qoşunları üçün hərbi istehkam kimi ucaldılır. Söz yox ki, qalalar, xüsusən də Şamilqala inşa olunarkən o dövrün rus hərbi mühəndislərinin təcrübəsi əsas götürülüb. Elə qalaların tikintisində də yüzlərlə rus əsgəri iştirak edib.
Qeyd edək ki, çar qoşunlarının tərkibində hərbi yürüşlərdə İlisu süvarilərinə başçılıq edən, qvardiya polkovniki rütbəsinə yüksələn II Əhmədxandan fərqli olaraq oğlu, sonuncu İlisu hakimi Danyal sultan (şəkildə) Şeyx Şamilin rəhbərlik etdiyi azadlıq hərəkatına qoşulub. Düzdür, ilk illərdə atasının siyasətini davam etdirərək çar Rusiyasına xidmət edən Danyal sultan 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni ilə təltif edilmiş, general-mayor rütbəsinə yüksəlmişdi. Lakin Car üsyanı yatırılandan, Car-Balakən camaatlığının daxili muxtariyyəti məhdudlaşdırılandan sonra növbə İlisu sultanlığına da çatır. Danyal sultan isə bu şərtlərlə razılaşmır, daha sonra Qafqaz canişininin Şeyx Şamilə qarşı hərbi yürüşdə iştirak etmək tələbini rədd edir və Şamilin tərəfinə keçir, dağlıların milli azadlıq hərəkatı tənəzzülə uğrayana qədər çar Rusiyasına qarşı mübarizə aparır.Maraqlıdır ki, bu qala sonradan Şeyx Şamilin də başçılıq etdiyi dağlıların qoşunlarına qarşı hərbi baza kimi tikilərək istifadə olunsa da, istehkamın əsasən Şamilqala adlandırılması, görünür, yerlilərin Şeyxə rəğbətindən irəli gəlirdi.
Azərbaycan tarixinin belə maraqlı, təlatümlü dövrünə şahid olmuş Şamilqalanın indiki acınacaqlı vəziyyətinə şahid olmaq isə daha ağırdır. Müşahidə məntəqəsinin ikinci mərtəbəsi, üst hissəsi dağılıb. Yalnız divarları qalan qalanın üstünə çıxmaq isə məsləhət deyil, çünki demək olar ki, ayağını qoyduğun hər daş parçası laxlayır, tökülür.
Aidiyyəti dövlət qurumlarının abidənin acınacaqlı vəziyyətini nəzərə alaraq burada bərpa-bərkitmə işlərinə başlayacaqlarına ümid edirik.
Trend.Az
Baxış sayı: 857
Bölməyə aid digər xəbərlər
25-07-2025, 22:50
Məhkəmə ömürlük həbs cəzası elan edib
24-07-2025, 19:57
Bıçaq xəsarətindən ölüb
23-07-2025, 19:05
Taksi sürücüsünü bıçaqlayaraq ona 82 bıçaq xəsarəti yetirib
22-07-2025, 07:51
Sərxoş şəxs içki içən dostlarına iki bıçaqla hücum edib
20-07-2025, 21:36
Qadınlara hücum edən yeniyetmə saxlanılıb
19-07-2025, 22:56
Sərxoş xəstə təcili yardım işçilərini döyüb
15-07-2025, 13:56
Qadını zorlayan və bıçaqlamağa cəhd edən şəxs tutulub
11-07-2025, 22:37
16 yaşlı qızı TikTok hesabını silməkdən imtina etdiyi üçün güllələyib
11-07-2025, 11:03
Təqaüdçü tanışını öldürərək onun meyitini 20 parçaya bölüb
9-07-2025, 19:02
Hava zərbəsi nəticəsində yaralanan 5 yaşlı uşaq ölüb
7-07-2025, 14:13
SHOT:Ər arvadının qollarını rəfdə qandallayıb vəhşicəsinə öldürüb
7-07-2025, 13:59
İtkin düşən növbə işçisinin meyiti meşədə tapılıb
6-07-2025, 18:37
Lisenziyası olmayan sərxoş qadın ölümlə nəticələnən qəza törədib
6-07-2025, 17:39
Tapançadan atəş açan yeniyetmə saxlanılıb
4-07-2025, 15:04
Kriminal avtoritet Zaur Naxçıvanski saxlanılıb
2-07-2025, 20:35
İşçilərin su çəninin təmiri zamanı həlak olması ilə bağlı iş açılıb
29-06-2025, 10:21
“Əbədi məşəl”də insanlara bıçaqla hücum edən şəxs saxlanılıb
28-06-2025, 21:42
İkiqat qətl törətməkdə təqsirləndirilən şəxs qurbanlarla birlikdə avtomobildə olmadığını iddia edib
27-06-2025, 09:03
Eldar Əzizov hadisə yerində - Fotolar
26-06-2025, 12:58
Diversant 23 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
25-06-2025, 19:58
İki yerli sakini öldürməkdə ittiham olunan şəxs istintaq təcridxanasına göndərilib
23-06-2025, 11:47
Zəfər Pankartı yıxıldı, polis təhqiredici axtarır
22-06-2025, 22:06
Kafe işçilərinin döyülməsi ilə bağlı cinayət işi açılıb
22-06-2025, 17:27
Yeniyetmə 10 yaşlı uşağı öldürməkdə şübhəli bilinir
21-06-2025, 12:28
Yeniyetmənin kişi və qadını döyməsi ilə bağlı araşdırma aparılır
21-06-2025, 10:42
Qonaq kafenin yaxınlığında atəş açıb, iki nəfər yaralanıb
20-06-2025, 18:39
Yeniyetmə məktəbdə kütləvi qətl hazırlamaqda təqsirli bilinib
18-06-2025, 19:30
İstintaq təcridxanasının rəis müavini rüşvətə görə həbs edilib
17-06-2025, 19:18
İki nəfər həkim onlardan birinə tibbi yardım göstərərkən onu döyüblər
15-06-2025, 10:16
Boğulmuş bir yeniyetmə tapılıb, ikincisi axtarılır
14-06-2025, 15:49
Kişi mişarla yoldan keçənə hücum edib
11-06-2025, 21:13
Kəmalə Günəşli mikrofonla toy sahibini təhqir edib - Ona bakal atdı
8-06-2025, 15:29
Gənc qadın üç saat təcili yardım gözlədikdən sonra ölüb
6-06-2025, 13:35
"Liza Alert" dəstəsinin könüllüsü keçmiş qısqanc ərinin əli ilə öldü
4-06-2025, 06:45
Sərxoş vəziyyətdə dava zamanı qadını 17 bıçaq xəsarəti ilə öldürüb
1-06-2025, 13:49
Damdan atəş açan şəxs xəstəxanada ölüb
26-05-2025, 10:22
İstintaq Komitəsi: Yeniyetmə qız həmyaşıdları tərəfindən zorla diz çökdürülüb və üzr istəməyə məcbur edilib
26-05-2025, 10:15
Narkotiklə mübarizə adı altında cinayətkar qrup insanlara hücum edir
25-05-2025, 18:36
Kişi tanışını boyun nahiyəsindən bıçaqlayıb
24-05-2025, 09:27
Məhbus svastika döyməsi ilə çılpaq ayaqlarına görə cərimə ödəyəcək
23-05-2025, 22:24
Məhkəmə qızının qətlini sifariş edən sakini həbs edib
19-05-2025, 12:15
Parkda baş verən kütləvi dava ilə bağlı cinayət işi açılıb
19-05-2025, 12:09
Gənc oğlan tanışını qətlə yetirməkdə təqsirli bilinib
16-05-2025, 08:48
Onunla birgə yaşadığını sərxoş edib və bıçaqlayaraq öldürüb
13-05-2025, 23:40
Pəncərədən yıxılaraq, kondisionerin üzərinə düşərək sağ qalıb