13:05 / 19-06-2025
SHOT: İran Tel-Əvivin mərkəzindəki birjaya raket zərbəsi endirib
13:02 / 19-06-2025
Vəkil Beynəlxalq İqtisadi Forumuna saxta vəsiqə üçün 1 milyon rubl ödəyib
12:59 / 19-06-2025
SEPAH: İsrail ordusu öz bazalarını tərk edərək hava hücumundan müdafiə sistemlərini yaşayış məntəqələrinə köçürüb
12:55 / 19-06-2025
Peskov: "Putinin media rəhbərləri ilə görüşü məşğul olduğu üçün gec başladı"
12:52 / 19-06-2025
ÇSKA Quarirapanın Soçiyə qayıtdığını elan etdi
12:48 / 19-06-2025
Aktyor dövlətə xəyanət və terrorizmdə ittiham olunaraq 17 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
12:40 / 19-06-2025
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Qərbin silahlarından qurtulmaq tələbinə münasibət bildirib
12:37 / 19-06-2025
Məktəblilər heyvan cəsədləri və pentaqramlardan ibarət qurbangah düzəldiblər
12:34 / 19-06-2025
Bir oğlan qısqanclıq zəminində qızı öldürüb
12:31 / 19-06-2025
Szijarto: "Macarıstan Rusiyadan 8 milyard kubmetrdən çox qaz idxal etməyi planlaşdırır"
12:28 / 19-06-2025
Jurnalist Minqote: "Media ilə görüşdə Putinin İranla bağlı cavabı əsas idi"
12:25 / 19-06-2025
"Starship" raket prototipi statik atəş sınağı zamanı partladı
12:21 / 19-06-2025
Peskov: "Putin İran və İsrail arasında vəziyyətin həllinə inanır"
12:16 / 19-06-2025
İsrailin müdafiə naziri İranın strateji hədəflərinə zərbələrin artırılması barədə göstəriş verib
12:12 / 19-06-2025
Peskov: "İsrail söz verib ki, "Buşehr" AES-də ruslar təhlükədə deyillər"
12:09 / 19-06-2025
İranın raket hücumlarına görə 5 mindən çox israilli təxliyə edilib
12:06 / 19-06-2025
Litvanın keçmiş xarici işlər naziri Landsberqis Ukrayna Silahlı Qüvvələrini Rusiyanın neft obyektlərinə hücum etməyə çağırıb
12:00 / 19-06-2025
35 qeyri-qanuni miqrant deportasiya ediləcək
11:56 / 19-06-2025
Bir adamın həyatına son qoyan atəşə görə 24 il həbs cəzası alıb
11:46 / 19-06-2025
"Zenit" 35 yaşlı Eroxinlə müqavilənin uzadıldığını açıqlayıb
23:46 / 18-06-2025
Paşinyanın Türkiyəyə ilk işgüzar səfəri iyunun 20-nə planlaşdırılıb
23:43 / 18-06-2025
Rusiyalı güləşçi SVO zonasında dünyasını dəyişib
23:34 / 18-06-2025
Qısqanclıq zəminində sevgilisini qətlə yetirən saxlanılıb
23:31 / 18-06-2025
11 qətldə şübhəli bilinən keçmiş polis zabitinin məhkəməsi başlayıb
21:05 / 18-06-2025
PUA hücumu ilə bağlı Ukraynaya qarşı iddia qaldırma proseduruna başlayıb
20:58 / 18-06-2025
Lavrov Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbərinə ruslara müttəfiqlik münasibətinə görə təşəkkür edib
20:53 / 18-06-2025
Evdə pələng balası və bəbir saxlayıb, heyvanlar götürülüb
20:13 / 18-06-2025
Tramp İrana son ultimatum verir
19:34 / 18-06-2025
Bloqerə qarşı polis əməkdaşının təhqir olunması ilə bağlı iş açılıb
19:30 / 18-06-2025
İstintaq təcridxanasının rəis müavini rüşvətə görə həbs edilib
19:23 / 18-06-2025
Şirkətin keçmiş rəhbəri dəm qazından ölümə görə 3,5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib
19:19 / 18-06-2025
Tramp deyib ki, o, Putinə Ukraynadan sonra İranla məşğul olmağı təklif edib
19:15 / 18-06-2025
Xamenei: "ABŞ-ın münaqişəyə müdaxiləsi onlar üçün düzəlməz zərərlə nəticələnəcək"
19:10 / 18-06-2025
Avtomobil təmiri sexində baş verən yanğın nəticəsində bir nəfər xəsarət alıb
19:08 / 18-06-2025
Tramp Yaxın Şərqdəki vəziyyətlə bağlı: "Gələn həftə böyük olacaq"
19:05 / 18-06-2025
Məktəb yaxınlığında insan kəlləsi və sümükləri tapılıb
18:07 / 18-06-2025
Peskov: "MDB və Qlobal Cənub agentlikləri Putinlə görüşdə iştirak edəcək"
18:04 / 18-06-2025
Polis gimnastların qədim kilsədə çəkdirdiyi fotosessiya ilə bağlı araşdırmaya başlayıb
XOCALI FACİƏSİ AZƏRBAYCANLILARA QARŞI SOYQIRIMI AKTI, XALQIMIZIN QƏHRƏMANLIQ NÜMUNƏSİDİR- Ramiz QASIMOV
Tarix: 26-02-2021 19:46 | Bölmə: Cəmiyyət
1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə erməni terror qruplaşması və rus hərbi qüvvələrinin birləşməsi əvvəlcədən planlaşdırılmış vaxt və formada Azərbaycan xalqına qarşı dəhşətli bir qanlı faciə törətmişlər. Soyqırımı aparmaq niyyəti ilə törədilən, amansızlıq və qəddarlıq faktlarına görə dünyada təkrarı olmayan Xocalı faciəsi erməni millətçilərinin növbəti xəyanət aktı idi. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi: “İnsanlığa qarşı ən qəddar və amansız kütləvi terror hadisələrindən olan Xocalı soyqırımı ... XX əsrin sonunda təkcə Azərbaycan xalqına qarşı deyil, bütün insanlığa qarşı ən ağır cinayətlərdən biridir”. Görünməmiş növbənöv amansızlıq, qəddarlıq və qətl faktları, öz miqyası və üsulları ilə Xocalıda törədilən faciə dünyada və tarix qarşısında bir daha ermənilərin xislətini bütün aydınlığı ilə ortaya qoydu. Burda törədilmiş terror üsulları və miqyasını, amansızlıq və qəddarlıqları təsvir etmək üçün söz tapmaq olmur. Ancaq erməni quduzları üçün bu insanlığa təhdid olan soyqırımı faciəsi böyük nəşə və şizofrenik istəklə həyata keçirilmişdir. Bu faciə barədə bəhs edən Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev çox doğru olaraq qeyd edirdi ki: “Xüsusi qəddarlığı ilə seçilən bu təcavüz aktı təkcə Xocalı əhalisinə deyil, bütövlükdə insanlığa qarşı misli görünməmiş cinayət idi”.
Xocalı faciəsi XX əsrin qətl və qəddarlıq simvoludur
Baş vermiş faciə nəticəsində Xocalı şəhəri yerlə-yeksan olunaraq tarix səhnəsindən silinmiş, coğrafi cəhətdən məhv edilmişdi. Həm də bu soyqırımı nəticəsində bir gecədə 613 nəfər həlak olmuş, 487 nəfər əlil edilmiş, 1275 nəfər əsirliyə götürülmüş, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Ölən insanların 106 nəfəri qadın, 63 nəfəri isə uşaq idi. Habelə əsir götürülmüşlərin, itkin düşmüşlərin, əlil olmuşların arasında çoxlu sayda uşaqlar vardır. Bəli, faciənin miqyasının, xüsusilə, uşaqları əhatə etməsi bu facənin misligörünməzlik təzahürüdür. Baş vermiş bütün faktlar onu qətiyyətlə deməyə imkan verir ki, törədilmiş bu məqsədli, qanlı terror aktı bilavasitə Azərbaycan ərazisini işğal etmək niyyəti ilə yerli əhaliyə qarşı keçirilmiş genişmiqyaslı soyqırımı aktı idi. Dinc əhaliyə aman verilməməsi, əvvəlcədən düşünülmüş planla yollarda pusqu qurulması və keçidlərdə əhalinin yaşına, onun uşaq, böyük, qadın, qoca, xəstə, çarəsiz olmasına baxmadan güllə-baran edilməsi bu faciənin düşünülmüş və soyqırımı məqsədi ilə törədildiyini təsdiq edir. Qırğına məruz qalmış əhalinin məhz bir millətə – azərbaycanlılara aid olması, faciə zamanı yalnız azərbaycanlıların kütləvi surətdə amansızlıq və qəddarlıqla öldürülməsi azərbaycanlılara qarşı erməni millətinin soyqırımı törətməsi faktını tam mənası ilə təsbit edir. Bu soyqırımı aktında Xocalı şəhəri azərbaycanlılardan ibarət əhalisi ilə birlikdə xüsusi amansızlıqla məhv edilmiş və Xocalı adlı şəhər yer üzündən yox edilmişdir. Faciəni törədən erməni və rus hərbi birləşmələrinin iştirakçıları nəinki beynəlxalq humanitar hüquq normalarını ayaqlamış, hətta ən adi insanlıq dəyərlərini aşmış, ən adi insani hisslərdən məhrumiyyətlə belə bir faciə törətməyə qadir olduqlarını nümayiş etdirmişlər. Ən amansız və qəddar üsullarla dilsiz-ağızsız uşaqları öldürən, valideynlərinə göz dağı verən, insani dəyərləri aşan ermənilər nə qədər qəddar və amansız olduqlarını bir daha nümayiş etdirdilər. Faciənin miqyasının, xüsusilə, uşaqları əhatə etməsi və uşaqların erməni vandallarının ən qəddar və amansız cəza üsullarından yayınmaması bu facəninmisligörünməzliyinin faktlarındandır.Körpə, məsum, dilsiz-ağızsız, hələ хеyirlə-şəri, dоstla-düşməni, sеvinclə-qəmi, dоstluğu və düşmənçiliyi bilməyən günahsız uşaqların dillərindən çıхan acı şəhadətlər adamı dəhşətə gətirir. 7 yaşlı Yavər dеyir: “Оrda Əhməd dayının başını kəsdilər. Əvvəlcə məcbur еtdilər ki, əllərini yuхarı qaldırsın, sоnra qоllarını bağlayıb başını kəsdilər və оnunla оynamağa başladılar… tоp kimi. Qulaqlarını kəsib götürdülər... Muğam adlı cavanı atasının göz yaşlarına və yalvarışlarına baхmayaraq gözünün qabağında öldürdülər. Başlarına yüz оyun açandan sоnra kişinin qızını, arvadını və gəlinini də öldürdülər... İki yaşlı Natəvanıgüllələdilər ki, ağlamasın... Anasını əvvəl öldürmüşdülər… çох ağlayırdı...” Abdullayеva Vüsalə 4 yaşında, Abdullayеva Хəyalə yaş yarımında, Ağayarоv Nəbi 10 yaşında, Ağayarоva Sеvinc 7 yaşında, Ağayarоv Rоman 6 yaşında... bir ananın üç balası... оnlardan ikisinə güllə dəydi... yaradan öldülər. Rоman isə dоndu öldü... 19 yaşlı Хumar Səlimоva dеyir: “Talеyi ağzından güllələyib öldürdülər, sоnra arvadının gözünün qabağında başını əzməyə başladılar, arvadı qışqıranda оnu da güllələdilər. Bir yaşlı Samir ölmüş anasının üstündə iməkləyir, qışqırır, ağlayırdı, çох bərkdən ağlayırdı, оnda bir еrməni avtоmatın qundağı ilə оnun başını əzdi”... Хоcalı faciəsini törətməkdə şərik оlan 366-cı rus mоtоatıcı alayının əsgəri Viktоria İvlеva danışırdı ki: “Gördüm, qarşı tərəfdən buluda охşar nəsə gəlir. Aydın оldu ki, bu, yarıçılpaq insan kütləsidir. Azərbaycanlılardan ən aхırda qarın içi ilə üç uşağı ilə birgə ayaqyalın qadın gеdirdi. Məlum оldu ki, uşaqlarından ən kiçiyi cəmisi ikigünlükdür”. Хоcalı faciəsinin bilavasitə iştirakçısı olmuş “İzvеstisiya” qəzеtinin müхbiri V. Bеlıх də yazırdı: “Bеlə şеyi dəhşətli yuхuda da görmək mümkün dеyil... dеşilmiş gözlər, kəsilmiş qulaqlar, çıхardılmış skalplar, kəsilmiş başlar...kəndirlə zirеhli maşının arхasına bağlanaraq uzun müddət sürüklənmiş, bir-birinə sarınmış bir nеçə mеyid... vəhşiliyin həddi-hüdudu yохdur...”. Hərbi təyyarəçi mayоr Lеоnid Kravеts isə danışırdı ki: “Yохuşa səpələnmiş iki yüzə yaхın mеyid gördüm. Yеrli milis kapitanı da bizimlə idi. О, оrada öz dörd yaşlı оğlunu tapdı... başı əzilmiş... və dəli оldu...Başqa bir uşağın başı kəsilmişdi. Hər tərəfdə şikəst еdilmiş qadın, uşaq, qоca mеyidlərini gördüm...”. Хоcalı faciəsinin btlavasitə törədicilərindən оlan еrməni Daud Хеyriyan da öz kitabında yazmışdı: “Martın ikisində mеyidlərin yandırılması ilə məşğul оlan “Qaflan” qrupu yüzdən artıq azərbaycanlı mеyidi yığdı və yandırdı. Sоnuncu maşında mən alnından və əllərindən yaralanmış оn yaşlı qız gördüm; aclığa, sоyuğa, aldığı yaralara baхmayaraq bu sir-sifəti gömgöy göyərmiş üşaq hələ sağ idi. О yalnız nəfəs alırdı. Tеzliklə Tiqrinyan adlı bir əsgər bu hərəkətsiz qızı götürüb mеyidlərin üstünə tulladı... sоnra оnlara оd vurdular”. Еrməni azğınları sоyqırımı törətmək və faciələr yaratmaqda pеşəkar оlmalarını və еrmənilik хasiyyətlərini nümayiş еtdirərək “bütöv ailələri məhv еdir, açıq qətllər təşkil еdir, adamların diri-diri dərisini sоyur, qulaqlarını kəsir, skalpını çıхardırdılar, hamilə qadınların qarnını yarır... uşağı çıхarır, ölmüş qadının yarılmış qarnına ərinin kəsilmiş başını sохurdular...”. Faciə zərərçəkənlərindən biri dеyirdi ki, hətta hamilə qadının yarılmış qarnına diri pişik ötürür, qadının nеcə əzab çəkməyinə və acılar içərisində can vеrməsinəgülümsəyərək tamaşa еdirdilər. Bütün bu faktlar Хоcalı qətliamının dünyada qətl və qəddarlıq simvоlu, еrməniçiliyin nə qədər bəşəriyyət və insanlıq üçün təhlükəli və qоrхunc оlduğunu göstərir. Heç də təsadüfi deyildi ki, Amerika konqresmeni Don Barton ermənilər tərəfindən törədilmiş Xocalı faciəsini “dünyanın qətl və qəddarlıq simvolu” adlandırırdı.
Bu hadisələri təhlil etdikcə ermənilərin Xocalı şəhərində törətdikləri qeyri-insani hərəkətlərin kökündə məhz genosid - soyqırımı niyyətinin dayandığını aşkar surətdə görmək olar. Çünki soyqırımı hər hansı milli, irqi, etnik və dini əlamətlərinə görə fərqlənən xüsusi bir qrupun tamamilə və ya qismən məhv edilməsinə yönəlmiş cinayət hərəktlərinə deyilir. Soyqırımı – beynəlxalq hüququn qəbul edilmiş ümumi prinsip və normalarının, habelə insan hüquq və azadlıqlarının kobud surətdə pozulmasıdır. Soyqırımın əsas ictimai təhlükəliliyi ondan ibarətdir ki, bu cinayətin törədilməsi nəticəsində ayrıca mədəniyyəti, adətləri, ənənələri-bir sözlə yaşam tərzi olanmilli, etnik, irqi və ya dini qrup tamamilə və ya qismən öz mövcudluğunu itirə bilər. BMT-nin “Soyqırımı cinayətininqarşısının alınması və onun cəzalandırılması haqqında” 1948-ci il Konvensiyasına, BMT Baş Məclisinin 10 dekabr 1948-ci ildəqəbul etdiyi “Ümumdünya insan hüquqları” Bəyannaməsinə uyğun olaraq soyqırımı siyasəti və aktı olması haqda hüquqi əsasını tapan Xocalı hadisəsi Azərbaycan və azərbaycanlılara qarşı erməni şovinizmi və terrorizmi tərəfindən törədilmiş bir genosiddir. Necə ki ümummilli lider Heydər Əliyev də Xocalı faciəsinin xalqımızın tarixində xüsusi yeri olduğunu vurğulayaraq deyirdi: “Bir tərəfdən bu hər bir Xocalı sakininin öz torpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətinin nümunəsidir, ikinci tərəfdən də Ermənistanın millətçi, vəhşi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı edilən soyqırımıdır, vəhşiliyin görünməmiş bir təzahürüdür”.
Xocalıya ədalət!!!
Xocalı hadisələri həm də xalqımızın qəhrəmanlıq nümunəsidir. Təpədən dırnağa kimi silahlanmış və planlı hərbi müdaxiləyə qarşı mübarizədə əliyalın olmasına baxmayaraq, xocalılar qəhrəmanlıqla döyüşmüş, torpaqlarının müdafiəsi uğrunda canlarından keçmişlər. Bu qeyri-bərabər döyüşlərdə göstərdikləri rəşadətli qəhrəmanlıqlara görə Əlif Hacıyev, Ələsgər Novruzov, Tofiq Hüseynov, Araz Səlimov və Natiq Əhmədov kimi igid oğlanlar Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşlər. Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyev Xocalı faciəsi haqqında demişdir: “Xalqımızın qəhrəman, igid övladları tоrpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda vuruşaraq şəhid оlublar. Ancaq bütün bu tarixin içində Xоcalı faciəsinin xüsusi yеri var. О da оndan ibarətdir ki, bir tərəfdən bu, hər bir Xоcalı sakininin öz tоrpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətliliyinin nümunəsidir, ikinci tərəfdən də Еrmənistanın millətçi, vəhşi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı еdilən sоyqırımıdır – vəhşiliyin görünməmiş bir təzahürüdür”.
Xocalı faciəsinə ilk hüquqi-siyasi qiymət verən: “Bizim bugünkü Azərbaycan rəhbərliyinin və ölkə vətəndaşlarının qarşısında dünya siyasi dairələri və beynəlxalq ictimaiyyəti üçün Xocalı faciəsinin..., xalqımıza qarşı törədilən cinayətlərin xarakterini və miqyasını bütün çılpaqlığı ilə açıb göstərmək, məzlum, əzabkeş cildinə girmiş erməni millətçilərinin əsil simasını ifşa etmək vəzifəsi durur”, - deyən ümummilli liderimiz Heydər Əliyev olmuşdur. Ulu öndərimizin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi 1994-cü il fevralın 24-də “Xocalı soyqırımı günü haqqında” xüsusi qərar qəbul etmiş, sənəddə hadisələrin baş vermə səbəbləri, günahkarlar təfsilatı ilə açıqlanmış, eyni zamanda Xocalı faciəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, erməni qəsbkarlarının beynəlxalq müstəvidə ifşası mühüm vəzifələr kimi önə çəkilmişdir. Bundan başqa ümummilli liderimizin “Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə sükut dəqiqəsi elan edilməsi haqqında” 25 fevral 1997-ci il tarixli Sərəncamı ilə hər il fevral ayının 26-sı saat 17:00-da Azərbaycan Respublikasının ərazisində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi ehtiramla yad edilir. Son illərdə Xocalı həqiqətlərinin dünyaya tanıdılması, Ermənistanın sovet hərbi dairələrinin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi insanlıq əleyhinə cinayətinin beynəlxalq miqyasda ifşası istiqamətində xeyli işlər görülmüş, habelə xarici dillərdə kitablar, sənədlər dərc olunmuş, Xocalı genosidi müxtəlif təşkilatlarda gündəmə gətirilmiş, faciə ilə bağlı bir çox internet saytları yaradılmışdır. Bütün bəşəriyyətə qarşı ən dəhşətli cinayətlərdən sayılan Xocalı soyqırımı barədə həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində ümummilli liderimizin siyasi kursunu uğurla davam etdirən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər görülür. Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev demişdir: “Ermənistan dövlətinin və erməni millətçilərinin Qafqaz bölgəsində həyata keçirdikləri etnik separatizmin, başqa xalqlara qarşı nifrət və terror ideologiyasının bəşəriyyət üçün təhlükəsi açılıb göstərilməlidir”.
Bu məqsədlə Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı siyasətinin bütün dünyada tanıdılması və erməni terrorizminin ifşa edilməsi baxımından Heydər Əliyev fondunun rəhbəri, ölkəmizin birinci xanımı Mehriban xanım Əliyevanın da xidmətləri misilsizdir. Görülən işlərin nəticəsidir ki, Xocalı soyqırımı ilə bağlı xeyli sayda sənədli filmlər və müxtəlif dillərdə zəngin kitablar ərsəyə gəlmişdir. Ölkəmizin paytaxtı Bakı şəhərində, Naxçıvan Muxtar Respublikasında və Azərbaycanındigər bölgələrində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə qoyulmuş abidələr də bu yolda böyük töhfədir. Xocalı sakinlərinin timsalında azərbaycanlıların qəhrəmanlığı, millətimizin fədakarlığı əbədiləşdirilmiş, təbliği yolunda çox mühüm işlər görülmüşdür. Bu da qeyd olunmalıdır ki, görülən işlərin nəticəsi olaraq dünyanın bir çox ölkələrində Xocalı soyqırımı qurbanlarına abidələr qoyulmuş, müxtəlif sənədlər qəbul edilmişdir. Bir sıra ölkələrdə Xocalı soyqırımı hadisəsinin Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı aktı olaraq qəbul edilməsi ilə bağlı qəbul edilən sənədlər Azərbaycan dövlətinin bu sahədəki siyasi əzminin, düzgün və peşəkar diplomatiyasının, aparılan ardıcıl və məqsədyönlü işlərinin uğurlu nəticəsidir. “Xocalıya ədalət” kampaniyası çərçivəsində aparılan işlər və əldə olunan nailiyyətlər də dövlət siyasəti sayəsində həyata keçirilən ardıcıl işlərin nəticəsi olaraq mühüm əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanlıların yaşadığı, azərbaycanlı diasporunun fəaliyyət göstərdiyi hər bir yerdə Xocalı soyqırımı qurbanlarının yad edilməsi və müxtəlif əhəmiyyətli tədbirlərin keçirilməsi də bu sahədə milli həmrəylik və iradə birliyinin əzmini nümayiş etdirir.
Vətən müharibəsində qazanılan Zəfər şəhidlərimizin ruhuna təskinlikdir!
Xalqımızın mübarizə tarixində Xocalı hadisələri faciəli olsa da, qəhrəmanlıq nümunəsi kimi xatırlanır. Bu faciədə qurban gedən hər bir xocalılı öz fədakarlığı və mübarizə əzmi ilə qəhrəmanlıq və vətənpərvərliyin nümunəsini yaratdı. Bu gün qarşımızda duran vəzifələrdən biri də vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərimizin xatirəsini yaşatmaq, onların qəhrəmanlıq və mübarizə ənənələrini, ideallarını qorumaqdan ibarətdir. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin də dediyi kimi: “Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsini yad edərkən onların qarşısında hər birimiz vicdan və vətəndaşlıq borcu haqqında düşünürük. Bu borcu ödəməyin ən yaxşı yolu Xocalı qəhrəmanlarının uğrunda öz həyatlarını qurban verdikləri idealları yaşatmaq, müstəqil Azərbaycan dövlətini qorumaq, onun sərhədlərinin toxunulmazlığını, bütövlüyünü təmin etməkdir”. Əlbəttə, hər bir azərbaycanlı bu tarixi hadisələrdən üzərinə düşən vəzifəni yaxşı bilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev deyirdi: “Düşünürəm ki, müstəqil, güclü və demokratik Azərbaycan dövlətinin mövcudluğu və getdikcə inkişaf etməsi Xocalı şəhidlərinin ruhuna təsəlli ola bilər”. Və müstəqil Azərbaycan dövləti təkcə təsəlli olmadı, həm də qayğı və mübarizəni də müvəffəqiyyətlə həyata keçirdi. Sülh məramlı siyasət yürüdən Azərbaycan dövlətinin iradəsindən fərqli olaraq Ermənistan tərəfi hələ də Azərbaycanın dinc mülki əhalisini körpə, uşaq, qoca, qadın demədən qurbana çevirirdi. Xocalı faciəsi, körpə Zəhranın və onun kimi uşaqların günahsız qətli hələ də dünya dövlətlərindən insan haqları tələbinə cavab ala bilməyib. Gəncədə, Tərtərdə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin törətdiyi terror hadisələri və həlak olan insanlar, uşaqlar, şikəst qalan vətəndaşlar, dağılan evlər humanizmə çağırış edən dövlətlərdən hələ də ədalətli qərar gözləməkdədir. Beləliklə, ikili siyasət sülhsevər, humanist, işğala məruz qalmış Azərbaycanın haqlarının bərpasına imkan vermirdi. Lakin Azərbaycan dövləti hər kəsə göstərdi ki, o öz ərazi bütövlüyünü hər an təmin etməyə qadir və qabildir. 2016-cı ilin Aprel döyüşlərində Azərbaycan Milli Ordusu Azərbaycan xalqının və dövlətinin iradəsini, əzmini uğurla nümayiş etdirərək göstərdi ki, biz bu anı hər an yaxınlaşdıra bilərik. 2018-ci ildə uğurlu Günnüt əməliyatı da sübut etdi ki, peşəkar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qələbə və zəfər üçün istənilən an Ali Baş Komandanın əmrini yerinə yetirməyə hazırdır. Və o gün uzaqda olmadı!!!...2020-ci ilin sentyabr ayında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycan ərazilərinə yenidən hərbi müdaxilə etmək cəhdləri Azərbaycanın tarixi ədaləti bəpa etmək məqsədinə zərurət yaratdı. Azərbaycan Respublikasının uzaqgörən rəhbəri, Zəfər müjdəli Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin komandanlığı altında mənfur Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə qarşı əks-hücum əməliyyatları aparmaqla düşmənə elə bir dərs verdi ki, çətin ki onlar bir daha Azərbaycan torpaqlarına tərəf baxa bilsinlər. Cəmi 44 gün çəkən bu müharibədə nəinki ermənilər geri çəkilməyə məcbur oldular, hətta Ermənistan ordusu haqqında yaradılmış mifi Azərbaycan Milli Ordusu özünün qəhrəmanlıq əzmi,döyüş məharəti, ən müasir döyüş texnikası və taktikası ilə darmadağın etdi. Ermənistan Silahlı Qüvvələri həm xeyli sayda – minlərlə canlı qüvvə, həm də ağır texnika və sursatlar itirərək darmadağın olundular.Bütöv bir ordu Azərbaycan Milli Ordusunun yalnız kiçik bir qisminin qarşısında büsbütün məhv edilərək silahlarını və döyüş bayraqlarını ataraq hərbi mövqelərini qoyub qaçmağa məcbur oldular. Ən qısa zamanda müharibə Ermənistan mifinin darmadağın olunması, Azərbaycanın möhtəşəm Zəfəri və tarixi ədaləti bərpası ilə nəticələnd:Azərbaycan işğal edilmiş ərazilərindən işğalçını çıxartmağa nail oldu, Şuşanı və digər əraziləri ilə qəhrəmanlıqla döyüşərək azad etdi, Ermənistan noyabrın 10-da biabırçı məğlubiyyətini qəbul etməyə və təslim olmağa vadar oldu. Aərbaycan Ordusunun göstərdiyi döyüş taktikası və üsulu dünyanın müharibələr tarixinə yeni, şanlı bir səhifə açdı və qızıl hərflərlə yazdırdı. Şuşa istiqamətində Azərbaycan əsgərlərinin göstərdiyi döyüş məharəti, əzm və qəhrəmanlıq nümunəsi tarixin ən misilsiz döyüş və vətənpərvərlik örnəyi olaraq hələ də xatırlanacaq, gələcək nəsillərə vətənpərvərlik və qəhrəmanlıq mirası olacaqdır. Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki zəfəri həm30 illik ağrımıza məlhəm, vətəndaşımıza qürur mənbəyi, həm də Xocalı faciəsi qurbanları və ümumən ərazi bütövlüyümüz uğrunda həlak olanların ruhuna təskinlikdir!
Ramiz QASIMOV,
Azərbaycan MEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 441
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 26-02-2021 19:46 | Bölmə: Cəmiyyət
1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə erməni terror qruplaşması və rus hərbi qüvvələrinin birləşməsi əvvəlcədən planlaşdırılmış vaxt və formada Azərbaycan xalqına qarşı dəhşətli bir qanlı faciə törətmişlər. Soyqırımı aparmaq niyyəti ilə törədilən, amansızlıq və qəddarlıq faktlarına görə dünyada təkrarı olmayan Xocalı faciəsi erməni millətçilərinin növbəti xəyanət aktı idi. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi: “İnsanlığa qarşı ən qəddar və amansız kütləvi terror hadisələrindən olan Xocalı soyqırımı ... XX əsrin sonunda təkcə Azərbaycan xalqına qarşı deyil, bütün insanlığa qarşı ən ağır cinayətlərdən biridir”. Görünməmiş növbənöv amansızlıq, qəddarlıq və qətl faktları, öz miqyası və üsulları ilə Xocalıda törədilən faciə dünyada və tarix qarşısında bir daha ermənilərin xislətini bütün aydınlığı ilə ortaya qoydu. Burda törədilmiş terror üsulları və miqyasını, amansızlıq və qəddarlıqları təsvir etmək üçün söz tapmaq olmur. Ancaq erməni quduzları üçün bu insanlığa təhdid olan soyqırımı faciəsi böyük nəşə və şizofrenik istəklə həyata keçirilmişdir. Bu faciə barədə bəhs edən Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev çox doğru olaraq qeyd edirdi ki: “Xüsusi qəddarlığı ilə seçilən bu təcavüz aktı təkcə Xocalı əhalisinə deyil, bütövlükdə insanlığa qarşı misli görünməmiş cinayət idi”.
Xocalı faciəsi XX əsrin qətl və qəddarlıq simvoludur
Baş vermiş faciə nəticəsində Xocalı şəhəri yerlə-yeksan olunaraq tarix səhnəsindən silinmiş, coğrafi cəhətdən məhv edilmişdi. Həm də bu soyqırımı nəticəsində bir gecədə 613 nəfər həlak olmuş, 487 nəfər əlil edilmiş, 1275 nəfər əsirliyə götürülmüş, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Ölən insanların 106 nəfəri qadın, 63 nəfəri isə uşaq idi. Habelə əsir götürülmüşlərin, itkin düşmüşlərin, əlil olmuşların arasında çoxlu sayda uşaqlar vardır. Bəli, faciənin miqyasının, xüsusilə, uşaqları əhatə etməsi bu facənin misligörünməzlik təzahürüdür. Baş vermiş bütün faktlar onu qətiyyətlə deməyə imkan verir ki, törədilmiş bu məqsədli, qanlı terror aktı bilavasitə Azərbaycan ərazisini işğal etmək niyyəti ilə yerli əhaliyə qarşı keçirilmiş genişmiqyaslı soyqırımı aktı idi. Dinc əhaliyə aman verilməməsi, əvvəlcədən düşünülmüş planla yollarda pusqu qurulması və keçidlərdə əhalinin yaşına, onun uşaq, böyük, qadın, qoca, xəstə, çarəsiz olmasına baxmadan güllə-baran edilməsi bu faciənin düşünülmüş və soyqırımı məqsədi ilə törədildiyini təsdiq edir. Qırğına məruz qalmış əhalinin məhz bir millətə – azərbaycanlılara aid olması, faciə zamanı yalnız azərbaycanlıların kütləvi surətdə amansızlıq və qəddarlıqla öldürülməsi azərbaycanlılara qarşı erməni millətinin soyqırımı törətməsi faktını tam mənası ilə təsbit edir. Bu soyqırımı aktında Xocalı şəhəri azərbaycanlılardan ibarət əhalisi ilə birlikdə xüsusi amansızlıqla məhv edilmiş və Xocalı adlı şəhər yer üzündən yox edilmişdir. Faciəni törədən erməni və rus hərbi birləşmələrinin iştirakçıları nəinki beynəlxalq humanitar hüquq normalarını ayaqlamış, hətta ən adi insanlıq dəyərlərini aşmış, ən adi insani hisslərdən məhrumiyyətlə belə bir faciə törətməyə qadir olduqlarını nümayiş etdirmişlər. Ən amansız və qəddar üsullarla dilsiz-ağızsız uşaqları öldürən, valideynlərinə göz dağı verən, insani dəyərləri aşan ermənilər nə qədər qəddar və amansız olduqlarını bir daha nümayiş etdirdilər. Faciənin miqyasının, xüsusilə, uşaqları əhatə etməsi və uşaqların erməni vandallarının ən qəddar və amansız cəza üsullarından yayınmaması bu facəninmisligörünməzliyinin faktlarındandır.Körpə, məsum, dilsiz-ağızsız, hələ хеyirlə-şəri, dоstla-düşməni, sеvinclə-qəmi, dоstluğu və düşmənçiliyi bilməyən günahsız uşaqların dillərindən çıхan acı şəhadətlər adamı dəhşətə gətirir. 7 yaşlı Yavər dеyir: “Оrda Əhməd dayının başını kəsdilər. Əvvəlcə məcbur еtdilər ki, əllərini yuхarı qaldırsın, sоnra qоllarını bağlayıb başını kəsdilər və оnunla оynamağa başladılar… tоp kimi. Qulaqlarını kəsib götürdülər... Muğam adlı cavanı atasının göz yaşlarına və yalvarışlarına baхmayaraq gözünün qabağında öldürdülər. Başlarına yüz оyun açandan sоnra kişinin qızını, arvadını və gəlinini də öldürdülər... İki yaşlı Natəvanıgüllələdilər ki, ağlamasın... Anasını əvvəl öldürmüşdülər… çох ağlayırdı...” Abdullayеva Vüsalə 4 yaşında, Abdullayеva Хəyalə yaş yarımında, Ağayarоv Nəbi 10 yaşında, Ağayarоva Sеvinc 7 yaşında, Ağayarоv Rоman 6 yaşında... bir ananın üç balası... оnlardan ikisinə güllə dəydi... yaradan öldülər. Rоman isə dоndu öldü... 19 yaşlı Хumar Səlimоva dеyir: “Talеyi ağzından güllələyib öldürdülər, sоnra arvadının gözünün qabağında başını əzməyə başladılar, arvadı qışqıranda оnu da güllələdilər. Bir yaşlı Samir ölmüş anasının üstündə iməkləyir, qışqırır, ağlayırdı, çох bərkdən ağlayırdı, оnda bir еrməni avtоmatın qundağı ilə оnun başını əzdi”... Хоcalı faciəsini törətməkdə şərik оlan 366-cı rus mоtоatıcı alayının əsgəri Viktоria İvlеva danışırdı ki: “Gördüm, qarşı tərəfdən buluda охşar nəsə gəlir. Aydın оldu ki, bu, yarıçılpaq insan kütləsidir. Azərbaycanlılardan ən aхırda qarın içi ilə üç uşağı ilə birgə ayaqyalın qadın gеdirdi. Məlum оldu ki, uşaqlarından ən kiçiyi cəmisi ikigünlükdür”. Хоcalı faciəsinin bilavasitə iştirakçısı olmuş “İzvеstisiya” qəzеtinin müхbiri V. Bеlıх də yazırdı: “Bеlə şеyi dəhşətli yuхuda da görmək mümkün dеyil... dеşilmiş gözlər, kəsilmiş qulaqlar, çıхardılmış skalplar, kəsilmiş başlar...kəndirlə zirеhli maşının arхasına bağlanaraq uzun müddət sürüklənmiş, bir-birinə sarınmış bir nеçə mеyid... vəhşiliyin həddi-hüdudu yохdur...”. Hərbi təyyarəçi mayоr Lеоnid Kravеts isə danışırdı ki: “Yохuşa səpələnmiş iki yüzə yaхın mеyid gördüm. Yеrli milis kapitanı da bizimlə idi. О, оrada öz dörd yaşlı оğlunu tapdı... başı əzilmiş... və dəli оldu...Başqa bir uşağın başı kəsilmişdi. Hər tərəfdə şikəst еdilmiş qadın, uşaq, qоca mеyidlərini gördüm...”. Хоcalı faciəsinin btlavasitə törədicilərindən оlan еrməni Daud Хеyriyan da öz kitabında yazmışdı: “Martın ikisində mеyidlərin yandırılması ilə məşğul оlan “Qaflan” qrupu yüzdən artıq azərbaycanlı mеyidi yığdı və yandırdı. Sоnuncu maşında mən alnından və əllərindən yaralanmış оn yaşlı qız gördüm; aclığa, sоyuğa, aldığı yaralara baхmayaraq bu sir-sifəti gömgöy göyərmiş üşaq hələ sağ idi. О yalnız nəfəs alırdı. Tеzliklə Tiqrinyan adlı bir əsgər bu hərəkətsiz qızı götürüb mеyidlərin üstünə tulladı... sоnra оnlara оd vurdular”. Еrməni azğınları sоyqırımı törətmək və faciələr yaratmaqda pеşəkar оlmalarını və еrmənilik хasiyyətlərini nümayiş еtdirərək “bütöv ailələri məhv еdir, açıq qətllər təşkil еdir, adamların diri-diri dərisini sоyur, qulaqlarını kəsir, skalpını çıхardırdılar, hamilə qadınların qarnını yarır... uşağı çıхarır, ölmüş qadının yarılmış qarnına ərinin kəsilmiş başını sохurdular...”. Faciə zərərçəkənlərindən biri dеyirdi ki, hətta hamilə qadının yarılmış qarnına diri pişik ötürür, qadının nеcə əzab çəkməyinə və acılar içərisində can vеrməsinəgülümsəyərək tamaşa еdirdilər. Bütün bu faktlar Хоcalı qətliamının dünyada qətl və qəddarlıq simvоlu, еrməniçiliyin nə qədər bəşəriyyət və insanlıq üçün təhlükəli və qоrхunc оlduğunu göstərir. Heç də təsadüfi deyildi ki, Amerika konqresmeni Don Barton ermənilər tərəfindən törədilmiş Xocalı faciəsini “dünyanın qətl və qəddarlıq simvolu” adlandırırdı.
Bu hadisələri təhlil etdikcə ermənilərin Xocalı şəhərində törətdikləri qeyri-insani hərəkətlərin kökündə məhz genosid - soyqırımı niyyətinin dayandığını aşkar surətdə görmək olar. Çünki soyqırımı hər hansı milli, irqi, etnik və dini əlamətlərinə görə fərqlənən xüsusi bir qrupun tamamilə və ya qismən məhv edilməsinə yönəlmiş cinayət hərəktlərinə deyilir. Soyqırımı – beynəlxalq hüququn qəbul edilmiş ümumi prinsip və normalarının, habelə insan hüquq və azadlıqlarının kobud surətdə pozulmasıdır. Soyqırımın əsas ictimai təhlükəliliyi ondan ibarətdir ki, bu cinayətin törədilməsi nəticəsində ayrıca mədəniyyəti, adətləri, ənənələri-bir sözlə yaşam tərzi olanmilli, etnik, irqi və ya dini qrup tamamilə və ya qismən öz mövcudluğunu itirə bilər. BMT-nin “Soyqırımı cinayətininqarşısının alınması və onun cəzalandırılması haqqında” 1948-ci il Konvensiyasına, BMT Baş Məclisinin 10 dekabr 1948-ci ildəqəbul etdiyi “Ümumdünya insan hüquqları” Bəyannaməsinə uyğun olaraq soyqırımı siyasəti və aktı olması haqda hüquqi əsasını tapan Xocalı hadisəsi Azərbaycan və azərbaycanlılara qarşı erməni şovinizmi və terrorizmi tərəfindən törədilmiş bir genosiddir. Necə ki ümummilli lider Heydər Əliyev də Xocalı faciəsinin xalqımızın tarixində xüsusi yeri olduğunu vurğulayaraq deyirdi: “Bir tərəfdən bu hər bir Xocalı sakininin öz torpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətinin nümunəsidir, ikinci tərəfdən də Ermənistanın millətçi, vəhşi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı edilən soyqırımıdır, vəhşiliyin görünməmiş bir təzahürüdür”.
Xocalıya ədalət!!!
Xocalı hadisələri həm də xalqımızın qəhrəmanlıq nümunəsidir. Təpədən dırnağa kimi silahlanmış və planlı hərbi müdaxiləyə qarşı mübarizədə əliyalın olmasına baxmayaraq, xocalılar qəhrəmanlıqla döyüşmüş, torpaqlarının müdafiəsi uğrunda canlarından keçmişlər. Bu qeyri-bərabər döyüşlərdə göstərdikləri rəşadətli qəhrəmanlıqlara görə Əlif Hacıyev, Ələsgər Novruzov, Tofiq Hüseynov, Araz Səlimov və Natiq Əhmədov kimi igid oğlanlar Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşlər. Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyev Xocalı faciəsi haqqında demişdir: “Xalqımızın qəhrəman, igid övladları tоrpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda vuruşaraq şəhid оlublar. Ancaq bütün bu tarixin içində Xоcalı faciəsinin xüsusi yеri var. О da оndan ibarətdir ki, bir tərəfdən bu, hər bir Xоcalı sakininin öz tоrpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətliliyinin nümunəsidir, ikinci tərəfdən də Еrmənistanın millətçi, vəhşi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı еdilən sоyqırımıdır – vəhşiliyin görünməmiş bir təzahürüdür”.
Xocalı faciəsinə ilk hüquqi-siyasi qiymət verən: “Bizim bugünkü Azərbaycan rəhbərliyinin və ölkə vətəndaşlarının qarşısında dünya siyasi dairələri və beynəlxalq ictimaiyyəti üçün Xocalı faciəsinin..., xalqımıza qarşı törədilən cinayətlərin xarakterini və miqyasını bütün çılpaqlığı ilə açıb göstərmək, məzlum, əzabkeş cildinə girmiş erməni millətçilərinin əsil simasını ifşa etmək vəzifəsi durur”, - deyən ümummilli liderimiz Heydər Əliyev olmuşdur. Ulu öndərimizin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi 1994-cü il fevralın 24-də “Xocalı soyqırımı günü haqqında” xüsusi qərar qəbul etmiş, sənəddə hadisələrin baş vermə səbəbləri, günahkarlar təfsilatı ilə açıqlanmış, eyni zamanda Xocalı faciəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, erməni qəsbkarlarının beynəlxalq müstəvidə ifşası mühüm vəzifələr kimi önə çəkilmişdir. Bundan başqa ümummilli liderimizin “Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə sükut dəqiqəsi elan edilməsi haqqında” 25 fevral 1997-ci il tarixli Sərəncamı ilə hər il fevral ayının 26-sı saat 17:00-da Azərbaycan Respublikasının ərazisində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi ehtiramla yad edilir. Son illərdə Xocalı həqiqətlərinin dünyaya tanıdılması, Ermənistanın sovet hərbi dairələrinin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi insanlıq əleyhinə cinayətinin beynəlxalq miqyasda ifşası istiqamətində xeyli işlər görülmüş, habelə xarici dillərdə kitablar, sənədlər dərc olunmuş, Xocalı genosidi müxtəlif təşkilatlarda gündəmə gətirilmiş, faciə ilə bağlı bir çox internet saytları yaradılmışdır. Bütün bəşəriyyətə qarşı ən dəhşətli cinayətlərdən sayılan Xocalı soyqırımı barədə həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində ümummilli liderimizin siyasi kursunu uğurla davam etdirən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər görülür. Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev demişdir: “Ermənistan dövlətinin və erməni millətçilərinin Qafqaz bölgəsində həyata keçirdikləri etnik separatizmin, başqa xalqlara qarşı nifrət və terror ideologiyasının bəşəriyyət üçün təhlükəsi açılıb göstərilməlidir”.
Bu məqsədlə Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı siyasətinin bütün dünyada tanıdılması və erməni terrorizminin ifşa edilməsi baxımından Heydər Əliyev fondunun rəhbəri, ölkəmizin birinci xanımı Mehriban xanım Əliyevanın da xidmətləri misilsizdir. Görülən işlərin nəticəsidir ki, Xocalı soyqırımı ilə bağlı xeyli sayda sənədli filmlər və müxtəlif dillərdə zəngin kitablar ərsəyə gəlmişdir. Ölkəmizin paytaxtı Bakı şəhərində, Naxçıvan Muxtar Respublikasında və Azərbaycanındigər bölgələrində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə qoyulmuş abidələr də bu yolda böyük töhfədir. Xocalı sakinlərinin timsalında azərbaycanlıların qəhrəmanlığı, millətimizin fədakarlığı əbədiləşdirilmiş, təbliği yolunda çox mühüm işlər görülmüşdür. Bu da qeyd olunmalıdır ki, görülən işlərin nəticəsi olaraq dünyanın bir çox ölkələrində Xocalı soyqırımı qurbanlarına abidələr qoyulmuş, müxtəlif sənədlər qəbul edilmişdir. Bir sıra ölkələrdə Xocalı soyqırımı hadisəsinin Azərbaycanlılara qarşı soyqırımı aktı olaraq qəbul edilməsi ilə bağlı qəbul edilən sənədlər Azərbaycan dövlətinin bu sahədəki siyasi əzminin, düzgün və peşəkar diplomatiyasının, aparılan ardıcıl və məqsədyönlü işlərinin uğurlu nəticəsidir. “Xocalıya ədalət” kampaniyası çərçivəsində aparılan işlər və əldə olunan nailiyyətlər də dövlət siyasəti sayəsində həyata keçirilən ardıcıl işlərin nəticəsi olaraq mühüm əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanlıların yaşadığı, azərbaycanlı diasporunun fəaliyyət göstərdiyi hər bir yerdə Xocalı soyqırımı qurbanlarının yad edilməsi və müxtəlif əhəmiyyətli tədbirlərin keçirilməsi də bu sahədə milli həmrəylik və iradə birliyinin əzmini nümayiş etdirir.
Vətən müharibəsində qazanılan Zəfər şəhidlərimizin ruhuna təskinlikdir!
Xalqımızın mübarizə tarixində Xocalı hadisələri faciəli olsa da, qəhrəmanlıq nümunəsi kimi xatırlanır. Bu faciədə qurban gedən hər bir xocalılı öz fədakarlığı və mübarizə əzmi ilə qəhrəmanlıq və vətənpərvərliyin nümunəsini yaratdı. Bu gün qarşımızda duran vəzifələrdən biri də vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərimizin xatirəsini yaşatmaq, onların qəhrəmanlıq və mübarizə ənənələrini, ideallarını qorumaqdan ibarətdir. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin də dediyi kimi: “Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsini yad edərkən onların qarşısında hər birimiz vicdan və vətəndaşlıq borcu haqqında düşünürük. Bu borcu ödəməyin ən yaxşı yolu Xocalı qəhrəmanlarının uğrunda öz həyatlarını qurban verdikləri idealları yaşatmaq, müstəqil Azərbaycan dövlətini qorumaq, onun sərhədlərinin toxunulmazlığını, bütövlüyünü təmin etməkdir”. Əlbəttə, hər bir azərbaycanlı bu tarixi hadisələrdən üzərinə düşən vəzifəni yaxşı bilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev deyirdi: “Düşünürəm ki, müstəqil, güclü və demokratik Azərbaycan dövlətinin mövcudluğu və getdikcə inkişaf etməsi Xocalı şəhidlərinin ruhuna təsəlli ola bilər”. Və müstəqil Azərbaycan dövləti təkcə təsəlli olmadı, həm də qayğı və mübarizəni də müvəffəqiyyətlə həyata keçirdi. Sülh məramlı siyasət yürüdən Azərbaycan dövlətinin iradəsindən fərqli olaraq Ermənistan tərəfi hələ də Azərbaycanın dinc mülki əhalisini körpə, uşaq, qoca, qadın demədən qurbana çevirirdi. Xocalı faciəsi, körpə Zəhranın və onun kimi uşaqların günahsız qətli hələ də dünya dövlətlərindən insan haqları tələbinə cavab ala bilməyib. Gəncədə, Tərtərdə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin törətdiyi terror hadisələri və həlak olan insanlar, uşaqlar, şikəst qalan vətəndaşlar, dağılan evlər humanizmə çağırış edən dövlətlərdən hələ də ədalətli qərar gözləməkdədir. Beləliklə, ikili siyasət sülhsevər, humanist, işğala məruz qalmış Azərbaycanın haqlarının bərpasına imkan vermirdi. Lakin Azərbaycan dövləti hər kəsə göstərdi ki, o öz ərazi bütövlüyünü hər an təmin etməyə qadir və qabildir. 2016-cı ilin Aprel döyüşlərində Azərbaycan Milli Ordusu Azərbaycan xalqının və dövlətinin iradəsini, əzmini uğurla nümayiş etdirərək göstərdi ki, biz bu anı hər an yaxınlaşdıra bilərik. 2018-ci ildə uğurlu Günnüt əməliyatı da sübut etdi ki, peşəkar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qələbə və zəfər üçün istənilən an Ali Baş Komandanın əmrini yerinə yetirməyə hazırdır. Və o gün uzaqda olmadı!!!...2020-ci ilin sentyabr ayında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycan ərazilərinə yenidən hərbi müdaxilə etmək cəhdləri Azərbaycanın tarixi ədaləti bəpa etmək məqsədinə zərurət yaratdı. Azərbaycan Respublikasının uzaqgörən rəhbəri, Zəfər müjdəli Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin komandanlığı altında mənfur Ermənistan Silahlı Qüvvələrinə qarşı əks-hücum əməliyyatları aparmaqla düşmənə elə bir dərs verdi ki, çətin ki onlar bir daha Azərbaycan torpaqlarına tərəf baxa bilsinlər. Cəmi 44 gün çəkən bu müharibədə nəinki ermənilər geri çəkilməyə məcbur oldular, hətta Ermənistan ordusu haqqında yaradılmış mifi Azərbaycan Milli Ordusu özünün qəhrəmanlıq əzmi,döyüş məharəti, ən müasir döyüş texnikası və taktikası ilə darmadağın etdi. Ermənistan Silahlı Qüvvələri həm xeyli sayda – minlərlə canlı qüvvə, həm də ağır texnika və sursatlar itirərək darmadağın olundular.Bütöv bir ordu Azərbaycan Milli Ordusunun yalnız kiçik bir qisminin qarşısında büsbütün məhv edilərək silahlarını və döyüş bayraqlarını ataraq hərbi mövqelərini qoyub qaçmağa məcbur oldular. Ən qısa zamanda müharibə Ermənistan mifinin darmadağın olunması, Azərbaycanın möhtəşəm Zəfəri və tarixi ədaləti bərpası ilə nəticələnd:Azərbaycan işğal edilmiş ərazilərindən işğalçını çıxartmağa nail oldu, Şuşanı və digər əraziləri ilə qəhrəmanlıqla döyüşərək azad etdi, Ermənistan noyabrın 10-da biabırçı məğlubiyyətini qəbul etməyə və təslim olmağa vadar oldu. Aərbaycan Ordusunun göstərdiyi döyüş taktikası və üsulu dünyanın müharibələr tarixinə yeni, şanlı bir səhifə açdı və qızıl hərflərlə yazdırdı. Şuşa istiqamətində Azərbaycan əsgərlərinin göstərdiyi döyüş məharəti, əzm və qəhrəmanlıq nümunəsi tarixin ən misilsiz döyüş və vətənpərvərlik örnəyi olaraq hələ də xatırlanacaq, gələcək nəsillərə vətənpərvərlik və qəhrəmanlıq mirası olacaqdır. Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki zəfəri həm30 illik ağrımıza məlhəm, vətəndaşımıza qürur mənbəyi, həm də Xocalı faciəsi qurbanları və ümumən ərazi bütövlüyümüz uğrunda həlak olanların ruhuna təskinlikdir!
Ramiz QASIMOV,
Azərbaycan MEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Baxış sayı: 441
Bölməyə aid digər xəbərlər
17-06-2025, 19:18
İki nəfər həkim onlardan birinə tibbi yardım göstərərkən onu döyüblər
15-06-2025, 10:16
Boğulmuş bir yeniyetmə tapılıb, ikincisi axtarılır
14-06-2025, 15:49
Kişi mişarla yoldan keçənə hücum edib
11-06-2025, 21:13
Kəmalə Günəşli mikrofonla toy sahibini təhqir edib - Ona bakal atdı
8-06-2025, 15:29
Gənc qadın üç saat təcili yardım gözlədikdən sonra ölüb
6-06-2025, 13:35
"Liza Alert" dəstəsinin könüllüsü keçmiş qısqanc ərinin əli ilə öldü
4-06-2025, 06:45
Sərxoş vəziyyətdə dava zamanı qadını 17 bıçaq xəsarəti ilə öldürüb
1-06-2025, 13:49
Damdan atəş açan şəxs xəstəxanada ölüb
26-05-2025, 10:22
İstintaq Komitəsi: Yeniyetmə qız həmyaşıdları tərəfindən zorla diz çökdürülüb və üzr istəməyə məcbur edilib
26-05-2025, 10:15
Narkotiklə mübarizə adı altında cinayətkar qrup insanlara hücum edir
25-05-2025, 18:36
Kişi tanışını boyun nahiyəsindən bıçaqlayıb
24-05-2025, 09:27
Məhbus svastika döyməsi ilə çılpaq ayaqlarına görə cərimə ödəyəcək
23-05-2025, 22:24
Məhkəmə qızının qətlini sifariş edən sakini həbs edib
19-05-2025, 12:15
Parkda baş verən kütləvi dava ilə bağlı cinayət işi açılıb
19-05-2025, 12:09
Gənc oğlan tanışını qətlə yetirməkdə təqsirli bilinib
16-05-2025, 08:48
Onunla birgə yaşadığını sərxoş edib və bıçaqlayaraq öldürüb
13-05-2025, 23:40
Pəncərədən yıxılaraq, kondisionerin üzərinə düşərək sağ qalıb
13-05-2025, 17:29
Qarajda iki uşaq və onların anasının meyiti tapılıb
12-05-2025, 22:35
Cəsədi hasarın üstündə tapılan qız öldürülməyib
11-05-2025, 23:56
Bir nəfəri döyərək kəsən 3 xuliqan saxlanılıb
10-05-2025, 21:08
Tanışını öldürməkdə şübhəli bilinən şəxs həbs edilib
10-05-2025, 20:59
Polis bir kişinin üstünə cuman itlərin sahiblərini müəyyən edib
9-05-2025, 20:36
Qadınlar 80 yaşlı təqaüdçünü və qızını döyüblər, cinayət işi açılıb
9-05-2025, 12:10
17 yaşlı motosikletçinin ölümündə təqsirləndirilən şəxs saxlanılıb
3-05-2025, 17:06
Fırıldaqçılara işləməkdə şübhəli bilinən şəxsi saxlayıblar
1-05-2025, 16:03
Əri üçün qatil tutmuş qadın həbs edilib
29-04-2025, 11:44
3 kişi 18 yaşlı əlil qızı zorlayıb
27-04-2025, 11:13
Bar ziyarətçisi içəri buraxılmadıqdan sonra atəş açıb
25-04-2025, 10:31
2,5 milyon rubl oğurlamaq üçün özünə qarşı soyğunçuluq edib
24-04-2025, 09:49
5 il əvvəl bir yaşlı oğlunu qətlə yetirən valideynlər saxlanılıb
23-04-2025, 22:53
Stadionda davada yeniyetmə mədəsindən bıçaqlanıb
23-04-2025, 21:27
3 yaşlı qızını döyərək öldürən həbs edilib
21-04-2025, 20:40
55 milyon cərimə: Fermer necə ailə qisasının qurbanı oldu
20-04-2025, 21:47
Polis dağılmış "Priora"da öldürülən 3 nəfərin şəxsiyyətini müəyyən edib
20-04-2025, 19:36
Hamilə qadın rəqibini vəhşicəsinə döyərək burnunu sındırıb
19-04-2025, 23:07
Bahalı iPhone oğurlamaqda ittiham olunan qaraçı dəstəsi həbs edilib
19-04-2025, 21:46
Buzdan yıxılan uşağın meyiti tapılıb
19-04-2025, 21:05
Fəhləsini öldürərək cəsədi dərədə gizlədib
17-04-2025, 15:37
Güllələnənlərdən birinin arvadı ölüb
16-04-2025, 23:59
Uşaq şkafın üstünə düşməsi nəticəsində ölüb
15-04-2025, 14:15
Məktəbli ögey atası ilə dava edib və evdən qaçıb
14-04-2025, 22:39
Torpaq sahəsinə görə atışma zamanı keçmiş məmurun oğlu həlak olub
14-04-2025, 22:15
Yeniyetmələr məktəbli qızı döyərək diz çökdürüblər
11-04-2025, 19:31
Həmyaşıdını döyüb zorlayan üç məktəbli həbs edilib