10:18 / 10-05-2025
HEYDƏR ƏLİYEV VƏ QƏRBİ AZƏRBAYCAN - Komitə sədrinin məqaləsi
00:18 / 10-05-2025
Sumqayıt şəhərində kəşfiyyatçı şəhid Nail Məmmədovun 50 illik yubileyi keçirilib-VİDEO+FOTOLAR
23:09 / 09-05-2025
Kiyev Budapeştin hərəkətlərinə cavab olaraq iki macar diplomatı ölkədən çıxaracaq
21:20 / 09-05-2025
Avstraliyalı Kasatkina Roma turnirində ukraynalı Kostyukla məğlub olub
21:10 / 09-05-2025
Şmıqal: "İtaliya, Fransa və Danimarka Ukrayna üçün 1 milyard avroya silah alacaq"
21:00 / 09-05-2025
Məşhur samboçu qıza hücum etməkdə ittiham olunur
20:56 / 09-05-2025
Fransa Müdafiə Nazirliyi hökuməti tənqid edən briqada generalları Kustu və Pellizarrini işdən çıxarıb
20:50 / 09-05-2025
Vitkoff: "ABŞ heç bir halda Putinlə dialoqdan imtina etməməlidir"
20:42 / 09-05-2025
Merz yaxın günlərdə Ukraynada atəşkəsə nail olacağına ümid edir
20:36 / 09-05-2025
Qadınlar 80 yaşlı təqaüdçünü və qızını döyüblər, cinayət işi açılıb
20:32 / 09-05-2025
Husilər Ben Qurion hava limanına hipersonik raket hücumu həyata keçirdiklərini iddia edirlər
20:29 / 09-05-2025
Dupon-Aignan: "Fransa Moskvada Qələbə Paradında iştirak etməli idi"
20:25 / 09-05-2025
Putin Misiri Rusiyanın Afrikadakı əsas tərəfdaşı adlandırıb
20:21 / 09-05-2025
Rusiyanın Londondakı səfiri Britaniyanın Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalarını acizlik adlandırıb
13:00 / 09-05-2025
İkinci Dünya Müharibəsi veteranı "T-34" tankı ilə paraddan kerçib
12:53 / 09-05-2025
Paşinyan: "Daxili təxribatlara baxmayaraq, Azərbaycanla müharibə olmayacaq"
12:49 / 09-05-2025
TOS-2 "Tosoçka" və özüyeriyən "Malva" ilk dəfə Qələbə Paradında iştirak edib
12:46 / 09-05-2025
SBU Macarıstan xeyrinə casusluq ittihamı ilə iki nəfəri həbs edib
12:43 / 09-05-2025
Putin və Si Cinpin Qələbə Paradı zamanı söz mübadiləsi aparıblar
12:19 / 09-05-2025
Tramp zənginlər üçün vergi dərəcələrini 39,6%-ə qaldırmaq istəyir
12:15 / 09-05-2025
Gürcüstan parlamenti Qələbə günü ilə bağlı mübahisəni tarixin yenidən yazılması cəhdi adlandırıb
12:12 / 09-05-2025
Rusiyanın 14 regionunda 24 saat ərzində 47 meşə yanğını söndürülüb
12:10 / 09-05-2025
17 yaşlı motosikletçinin ölümündə təqsirləndirilən şəxs saxlanılıb
12:07 / 09-05-2025
Vladimir Putinin Qələbə Paradında çıxışı 10 dəqiqəyə yaxın davam edib
10:42 / 09-05-2025
Misirdə Ümummilli Lider Heydər Əliyevə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10:35 / 09-05-2025
Professor: "Ulu Öndər Azərbaycan milli mətbuatını həmişə diqqət mərkəzində saxlayırdı"
10:29 / 09-05-2025
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi və konstitusiya quruculuğunun banisi kimi rolu əvəzsizdir
10:00 / 09-05-2025
Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində “Böyük Qələbənin varisləri” kitabının təqdimatı keçirilib
23:36 / 08-05-2025
Hindistan Silahlı Qüvvələri Pakistanın bazalarına hücum etdiyini bildirib
23:33 / 08-05-2025
Putin Kremldə qələbə və sülh üçün tost qaldırıb
23:27 / 08-05-2025
Dağıstanda 101 yaşlı veteran orden və yubiley medalı ilə təltif edilib
23:23 / 08-05-2025
Qeyts Maskı USAID-i bağlayaraq yoxsul uşaqları öldürməkdə ittiham edib
23:12 / 08-05-2025
"Azərbaycan" jurnalının kollektivi oxucularla görüşüb-VİDEO+FOTOLAR
20:20 / 08-05-2025
Şoyqu Moskvada Xəlifə Haftarla görüşüb
20:15 / 08-05-2025
Tramp Zelenski ilə gözlənilən telefon danışığını açıqlayıb
20:01 / 08-05-2025
Tramp ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin sədrini axmaq adlandırıb
19:58 / 08-05-2025
Paşinyan Qələbə bayramını qeyd etmək üçün Moskvaya gəlib
19:55 / 08-05-2025
Uralda NATO-nun avadanlıq sərgisində nəhəng Müqəddəs Georgi lenti açılıb
Qarpız alan zaman bunlara diqqət edin
Tarix: 08-07-2021 01:25 | Bölmə: Digər
İsti yay günlərində bədənin su ehtiyacını qarşılayan qarpızın 92 faizi sudan ibarətdir. Qarpız antioksidantlar, A, C, B1, B5, B6 vitaminləri, kalium və maqnezium kimi elementlərlə zəngindir. Qarpızın tərkibində olan likopen xərçəng əleyhinə güclü təsirə malikdir. Bundan əlavə qarpız ürək-damar xəstəlikləri, iltihab əleyhinə, həzm sistemi, dəri və böyrək xəstəlikləri zamanı da effektiv təsir göstərir.
Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Bitki sağlamlığı şöbəsinin mütəxəssisləri Ceyhunə Cəfərova, Tərlan Qorçiyeva və Nəzakət Mirzəzadənin hazırladığı maarifləndirici materialda qarpız istehlakı zamanı riayət edilməli vacib məqamlardan bəhs olunur.
Əvvəllər qarpız iyul-avqust aylarında yetişirdi. Lakin hazırda əkinçilik vərdişləri dəyişdiyinə, tez yetişən sortlar yaradıldığına, istixanalarda və əkin sahələrində daha müasir aqrotexniki üsullar tətbiq olunduğuna görə məhsul iyun ayında da yetişir. Qarpızın vaxtından tez yetişməsi onun keyfiyyətinin pis olması demək deyil. Burada əsas diqqət yetirilməli məqam qarpızın yetişdirilməsində gübrə və pestisidlərdən düzgün istifadə edilməsidir. Gübrə növləri və pestisidlər vaxtında və düzgün tətbiq edilməyəndə məhsulun böyüməsinə və məhsuldarlığına səmərəli təsir göstərmir. Məhsulun tərkibində nitrat, nitrit və yaxud pestisid qalıqlarının miqdarının çox toplanması qarpızın keyfiyyətinin pisləşməsinə və hətta zəhərlənmələrə də səbəb ola bilər. Qarpız kəsildikdə içərisindəki kütlənin yumşaq, damarlarının qabarıq gözəçarpan şəkildə olması nitratın miqdarının normadan artıq olmasının göstəricisidir. Bu hal istər tez, istərsə də gec yetişən məhsullarda ola bilər. Buna görə də zəhərlənmə hallarının qarşısının alınması üçün qarpızın düzgün şəkildə yetişdirilməsinə diqqət yetirmək lazımdır.
Kəsiləndən sonra qarpızın qaydalara uyğun saxlanmasına riayət edilməlidir. Ümumiyyətlə, qarpız və yemişin kəsilən gün istehlak olunması məsləhətdir. Kəsildikdən sonra soyuducuda müvafiq rejimdə saxlanmasına əməl edilməlidir. BMT-nin “Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı”nın (FAO) məlumatına əsasən, bütöv qarpızın 10-15 dərəcə C, xırda hissələrə doğranmış qarpızın isə ağzı kip qapaqlı qablarda +5 dərəcə C temperaturda saxlanılması məsləhət görülür. Eyni zamanda kəsilmiş qarpızın üzəri qida üçün nəzərdə tutulan plastik örtüklə kip bağlanılaraq, soyuducunun meyvə-tərəvəz üçün nəzərdə tutulan bölümündə saxlanılmalıdır. Kəsilmiş qarpız növbəti günə qaldıqda isə mütləq şəkildə həmin hissənin üst səthi nazik qat şəklində kəsilib kənarlaşdırılmalıdır. Həmçinin qarpızın alma, pomidor, banan kimi etilen qazı ifraz edən meyvələrin yanında saxlanması yolverilməzdir. Etilen qazının təsirinə məruz qalan qarpızın qabığı nazikləşir, yumşalır və nəticədə keyfiyyətini itirir.
Qarpız alarkən onun rənginə, bərkliyinə, ölçüsünə və saplağına fikir verilməlidir. Qarpızın üzərində açıq sarımtıl-yaşıl və tünd yaşıl rəngdə zolaqlar, əsasən, bərabər ölçüdə olmalı və sərhədlərlə ayrılmalıdır. Üzərindəki sarı ləkələr isə onun torpaqla təmasda olduğu yerlərdir. Qabığının hamar, səthinin parlaq olması qarpızın yetişməsinin, rənginin mat və solğunluğu isə köhnəliyinin əlaməti hesab edilir. Yaşıl rəngli saplaqlar qarpızın tam yetişmədiyini göstərir. Yetişmiş qarpızın saplağı quru, rəngi isə dəyişik olur. Ölçüsü nə kiçik, nə də böyük olmamalı, orta ölçüdə qarpız seçilməli və ələ aldıqda ağır gəlməlidir. Oval qarpız sulu, yumru qarpız isə şirin olur. Qarpızın üzərində çürümə əlamətləri və çatlar olmamalıdır. Günəş altında və yol kənarlarında satılan qarpızların alınması tövsiyə edilmir. Yerdən 20 santimetr hündürlükdə olan piştaxtaların üzərində satılan qarpızlara üstünlük verilməlidir. Kəsilmiş, doğranmış qarpızları almaq və ya satış nöqtələrində kəsdirmək məsləhət deyil. Qarpızı kəsməzdən əvvəl onu yaxşı yumaq, təmiz və quru bıçaqla kəsmək vacibdir.
Baxış sayı: 338
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 08-07-2021 01:25 | Bölmə: Digər
İsti yay günlərində bədənin su ehtiyacını qarşılayan qarpızın 92 faizi sudan ibarətdir. Qarpız antioksidantlar, A, C, B1, B5, B6 vitaminləri, kalium və maqnezium kimi elementlərlə zəngindir. Qarpızın tərkibində olan likopen xərçəng əleyhinə güclü təsirə malikdir. Bundan əlavə qarpız ürək-damar xəstəlikləri, iltihab əleyhinə, həzm sistemi, dəri və böyrək xəstəlikləri zamanı da effektiv təsir göstərir.
Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Bitki sağlamlığı şöbəsinin mütəxəssisləri Ceyhunə Cəfərova, Tərlan Qorçiyeva və Nəzakət Mirzəzadənin hazırladığı maarifləndirici materialda qarpız istehlakı zamanı riayət edilməli vacib məqamlardan bəhs olunur.
Əvvəllər qarpız iyul-avqust aylarında yetişirdi. Lakin hazırda əkinçilik vərdişləri dəyişdiyinə, tez yetişən sortlar yaradıldığına, istixanalarda və əkin sahələrində daha müasir aqrotexniki üsullar tətbiq olunduğuna görə məhsul iyun ayında da yetişir. Qarpızın vaxtından tez yetişməsi onun keyfiyyətinin pis olması demək deyil. Burada əsas diqqət yetirilməli məqam qarpızın yetişdirilməsində gübrə və pestisidlərdən düzgün istifadə edilməsidir. Gübrə növləri və pestisidlər vaxtında və düzgün tətbiq edilməyəndə məhsulun böyüməsinə və məhsuldarlığına səmərəli təsir göstərmir. Məhsulun tərkibində nitrat, nitrit və yaxud pestisid qalıqlarının miqdarının çox toplanması qarpızın keyfiyyətinin pisləşməsinə və hətta zəhərlənmələrə də səbəb ola bilər. Qarpız kəsildikdə içərisindəki kütlənin yumşaq, damarlarının qabarıq gözəçarpan şəkildə olması nitratın miqdarının normadan artıq olmasının göstəricisidir. Bu hal istər tez, istərsə də gec yetişən məhsullarda ola bilər. Buna görə də zəhərlənmə hallarının qarşısının alınması üçün qarpızın düzgün şəkildə yetişdirilməsinə diqqət yetirmək lazımdır.
Kəsiləndən sonra qarpızın qaydalara uyğun saxlanmasına riayət edilməlidir. Ümumiyyətlə, qarpız və yemişin kəsilən gün istehlak olunması məsləhətdir. Kəsildikdən sonra soyuducuda müvafiq rejimdə saxlanmasına əməl edilməlidir. BMT-nin “Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı”nın (FAO) məlumatına əsasən, bütöv qarpızın 10-15 dərəcə C, xırda hissələrə doğranmış qarpızın isə ağzı kip qapaqlı qablarda +5 dərəcə C temperaturda saxlanılması məsləhət görülür. Eyni zamanda kəsilmiş qarpızın üzəri qida üçün nəzərdə tutulan plastik örtüklə kip bağlanılaraq, soyuducunun meyvə-tərəvəz üçün nəzərdə tutulan bölümündə saxlanılmalıdır. Kəsilmiş qarpız növbəti günə qaldıqda isə mütləq şəkildə həmin hissənin üst səthi nazik qat şəklində kəsilib kənarlaşdırılmalıdır. Həmçinin qarpızın alma, pomidor, banan kimi etilen qazı ifraz edən meyvələrin yanında saxlanması yolverilməzdir. Etilen qazının təsirinə məruz qalan qarpızın qabığı nazikləşir, yumşalır və nəticədə keyfiyyətini itirir.
Qarpız alarkən onun rənginə, bərkliyinə, ölçüsünə və saplağına fikir verilməlidir. Qarpızın üzərində açıq sarımtıl-yaşıl və tünd yaşıl rəngdə zolaqlar, əsasən, bərabər ölçüdə olmalı və sərhədlərlə ayrılmalıdır. Üzərindəki sarı ləkələr isə onun torpaqla təmasda olduğu yerlərdir. Qabığının hamar, səthinin parlaq olması qarpızın yetişməsinin, rənginin mat və solğunluğu isə köhnəliyinin əlaməti hesab edilir. Yaşıl rəngli saplaqlar qarpızın tam yetişmədiyini göstərir. Yetişmiş qarpızın saplağı quru, rəngi isə dəyişik olur. Ölçüsü nə kiçik, nə də böyük olmamalı, orta ölçüdə qarpız seçilməli və ələ aldıqda ağır gəlməlidir. Oval qarpız sulu, yumru qarpız isə şirin olur. Qarpızın üzərində çürümə əlamətləri və çatlar olmamalıdır. Günəş altında və yol kənarlarında satılan qarpızların alınması tövsiyə edilmir. Yerdən 20 santimetr hündürlükdə olan piştaxtaların üzərində satılan qarpızlara üstünlük verilməlidir. Kəsilmiş, doğranmış qarpızları almaq və ya satış nöqtələrində kəsdirmək məsləhət deyil. Qarpızı kəsməzdən əvvəl onu yaxşı yumaq, təmiz və quru bıçaqla kəsmək vacibdir.
Baxış sayı: 338
Bölməyə aid digər xəbərlər