21:32 / 08-11-2025
Azərbaycan xalqının çoxəsrlik tarixinə yazılan qəhrəmanlıq salnaməsi
21:26 / 08-11-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azadlığına qovuşmuş qədim Şuşa böyük quruculuq işlərinin və beynəlxalq tədbirlərin mərkəzinə çevrilib"
21:18 / 08-11-2025
Vüqar Rəhimzadə: "Azərbaycanın çoxəsrlik tarixinə qızıl hərflərlə yazılan Zəfər Günümüz növbəti zəfərlərin başlanğıcı oldu"
21:12 / 08-11-2025
Müstəqil Azərbaycanın dövlət bayrağı ən ali tribunalarda qaldırılıb-Könül Nurullayeva
18:56 / 08-11-2025
Lavrov: "Putinin 5 noyabr Təhlükəsizlik Şurasının iclasından verdiyi təlimat icra üçün qəbul edilib"
18:53 / 08-11-2025
Lavrov: "Rusiya Trampın nüvə sınaqları ilə bağlı açıqlamalarına görə heç bir izahat almayıb"
18:50 / 08-11-2025
Rusiya samboçuları Bişkekdə keçirilən Dünya Çempionatının ikinci günündə dörd qızıl medal qazandılar
18:42 / 08-11-2025
Patriarx Kirill Medvedevə "Dmitri Donskoy" ordenini təqdim etdi
18:39 / 08-11-2025
Krım yerli televiziya kanallarının haker hücumuna məruz qalması xəbərlərini təkzib edir
18:36 / 08-11-2025
Sürücü tibbi müayinədən dəfələrlə imtina etdiyinə görə həbs cəzası aldı
18:09 / 08-11-2025
Rus lazer LazerBuzz dronları yarım saniyədə məhv edir
18:07 / 08-11-2025
Bir kişi hərbi çağırış mərkəzinin pəncərəsindən yıxılıb və reanimasiyaya yerləşdirilib
18:05 / 08-11-2025
Nigeriya Trampı ölkə haqqında dediklərinə görə üzr istəməyə çağırır
18:02 / 08-11-2025
ABC News: Hökumətin bağlanması səbəbindən şənbə günü ABŞ-da 700-dən çox uçuş ləğv edildi
17:58 / 08-11-2025
Albaniya Baş naziri: "AB Rusiya ilə dialoqa girməlidir"
17:55 / 08-11-2025
Məktəbli terrorçulara kömək etdiyinə görə həbs edilib
17:52 / 08-11-2025
İsrail Netanyahunun həbs qərarını Ərdoğanın piar hərəkəti adlandırır
17:49 / 08-11-2025
Yaşlı anasını döyərək öldürüb
10:19 / 08-11-2025
Qrip peyvəndi üçün gələn elektroşoker yellədiyinə və musiqi çaldığına görə həbs edilib
10:09 / 08-11-2025
Qəzaya uğrayan vertolyot istirahət mərkəzindəki kottecin üzərinə düşdü
10:05 / 08-11-2025
Rusiya səfirliyi müğənni Abdrazakovun İtaliyadakı çıxışının ləğv edilməsindən sonra ona dəstək oldu
10:01 / 08-11-2025
Ekspert Knutov: "ABŞ Yeni START Müqaviləsinin müddəti bitdikdən sonra nüvə potensialını ikiqat artıracaq"
09:58 / 08-11-2025
Politico: "Kallas Von der Leyenin əsas düşmənini Brüsselə qaytara bilmir"
09:53 / 08-11-2025
Taylandda Maqadanlı qadının ölümündən sonra regional hakimiyyət orqanları onun uşaqlarını geri qaytarmaq üçün çalışır
09:51 / 08-11-2025
Nebenzya: "Rusiya ABŞ-ın Nüvə Sınaqlarına Hazır Olmalıdır"
23:45 / 07-11-2025
Ay işığı qazının partlaması nəticəsində üç nəfər xəsarət alıb
23:39 / 07-11-2025
Lukaşenko Jurnalistlər Çempionatında odun doğrayıb
23:34 / 07-11-2025
Təqaüdçünü xilas edərkən yanğınsöndürən həlak olub
23:30 / 07-11-2025
Kola körfəzinin sularını çirkləndirməkdə günahkar olan dənizçi Murmanskda mühakimə olunacaq
23:27 / 07-11-2025
Orban: "Bayden Ukrayna münaqişəsini başlamağa sövq etdi"
19:17 / 07-11-2025
Regional administrasiya rəhbərinin müavini yaralanıb
19:14 / 07-11-2025
RST: Rus turistlər Asiyada baş verən "Kalmaegi" tayfunu səbəbindən səyahət paketlərini geri qaytarmayıblar
19:12 / 07-11-2025
"Fokus": NATO ölkələri Rusiya ilə hərbi qarşıdurmaya hazır deyil
19:09 / 07-11-2025
Vyetnamın cənubundakı hava səyahətlərinə tayfun ciddi təsir göstərməyib
19:05 / 07-11-2025
Roman Novak və həyat yoldaşının qətlində şübhəli bilinən ikinci şəxs Sankt-Peterburqda həbs edilib
19:01 / 07-11-2025
İsveçin Baş naziri Kristersson Rusiyanın "uzunmüddətli təcridinə" çağırdı
09:54 / 07-11-2025
Mirziyoyev və Berdimuhamedov Trampla görüşdə rus dilində danışıblar
09:51 / 07-11-2025
Bir qız nənəsinin telefonundan fırıldaqçılara 180.000 rubl köçürüb
09:48 / 07-11-2025
Çin rəsmi olaraq "Fujian" təyyarə gəmisini istismara verib
ADA Universitetinin Akademik İşlər üzrə prorektoru Dr. Vəfa Kazdal Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində keçirilən “Ali Təhsil İdarəçiləri Forumu”nun yekunlarını təqdim edir
Tarix: 30-03-2022 23:19 | Bölmə: Sosial
Post-pandemiya dövründə ali təhsilin relevantlığı
Mart ayının 22-24-də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dubay şəhərində Ali Təhsil İdarəçiləri Forumu (“Higher Education Leadership Forum”) keçirildi. Forumun mövzusu “COVID-19 – dan sonra ali təhsilin yeni istiqamətləri: tələblərə və tələbata cavab verən ali təhsil ekosistemi” idi (“Re-inventing Higher Education Post-COVID-19 – Towards a Responsive Higher Education Eco-System"). Forum 50 ölkədən 400 nəfərdən çox dinləyici, 40 nəfərə yaxın təqdimatçının iştirakı ilə çıxış, debat və dəyirmi masa müzakirələri əsasında təşkil olunmuşdu.
Forumda ADA Universiteti də təmsil olunurdu. Burada təmsil olunmağımızın iki səbəbi var idi: birinci səbəb ADA Universitetinin ali təhsildə mükəmməllik mükafatı üzrə 90-dan artıq müraciət edənlər arasında seçilən üç namizəd universitetdən biri olması idi. Digər iki universitet Pakistanın Ağa Xan Universiteti və İspaniyanın dünya reytinqlərində yüksək yerlərdən birini tutan Barselona Universiteti idi. İkinci səbəb isə ADA Universitetinin hibrid təhsil ilə bağlı əldə etdiyi təcrübəni və bu istiqamət üzrə nəzərdə tutduğu növbəti hədəflərini beynəlxalq təhsil müəssisələri ilə bölüşmək idi.
Forumda ali təhsil sahəsi ilə bağlı ən aktual suallar işıqlandırıldı, verilən cavablar isə olduqca maraqlı, mühüm və konkret idi. Əminəm ki, bütün bu suallar və cavablar bizim ali təhsil ocaqları, həmçinin tələbələrimiz və onların valideynləri üçün çox maraqlı olacaqdır.
Forumda aparılan müzakirələr və əldə edilən nəticələr onu göstərdi ki, pandemiya ilə əlaqədar ali təhsildə baş verəcək dəyişikliklərlə bağlı miflər özünü doğrultmadı. Miflər ondan ibarət idi ki, pandemiya şəraiti ali təhsil sistemini radikal şəkildə dəyişdirəcək, kampuslar əhəmiyyətini itirəcək və ali təhsilin relevantlığı azalacaqdır.
Əvvəla, ondan başlayaq ki, pandemiya təhsil sahəsində inqilaba deyil, təkamülə səbəb oldu. Baş verən dəyişiklikləri, xüsusilə də texnoloji tərəqqi və əmək bazarında olan prioritetləri nəzərə alsaq, görərik ki, ali təhsil öz məqsədində yeni baxış yaradaraq özünü tamamilə yeniləmir, daha çox təkmilləşmə prosesindən keçir. Bu, hər zaman belə olmuşdur. Cəmiyyət, iqtisadiyyat inkişaf edib dəyişdikcə, ekosistemin bir hissəsi olan təhsil də ekosistemlə bir vahidlik təşkil etmək üçün daima dəyişib təkmilləşir. Hətta təqdimatçılardan biri təhsil səviyyələri arasında bir bütövlük və bağlılığın yaradılması məqsədilə ekosistemə orta məktəblərin də daxil olmasının nə qədər vacib olduğunu vurğuladı.
Forumun ən maraqlı hissələrindən biri pandemiyadan sonra ali təhsilin relevantlığına dair debat oldu. Debatın moderator və çıxışçıları Amerika Birləşmiş Ştatları, Avropa, Cənubi Afrika, Şimali Kipr və Qətər kimi ölkələrin ali təhsil və ali təhsil assosiasiyalarında fəaliyyət göstərən, təhsil siyəsətini formalaşdırıb inkişaf etdirən qərarverici şəxslər idi.
Bu debat zamanı əldə olunan nəticələr onu göstərdi ki, pandemiya şəraitində ali təhsil sahəsinin relevantlığı və mahiyyəti daha da qabarıq şəkildə ortaya çıxdı. Bu dövrdə ərsəyə gələn startaplar, COVID-19, eləcə də təhsil sahəsi ilə bağlı aparılan tədqiqatlar, bunların fonunda irəli sürülən təkliflər və yeniliklər ali təhsilin vaciblik və müvafiqliyinin daimi olacağının göstəricisidir.
Debatla paralel forum iştirakçıları arasında mövzu ilə bağlı interaktiv sorğu da aparılırdı. Birinci sual universitetlərin başlıca məqsədlərinin nədən ibarət olması idi. Universitetlərin ən vacib vəzifəsinin yeni sosial institutlar olaraq fəaliyyət göstərməsi və burada dəyərlərin formalaşdırılması ən çox səs toplayan cavab oldu. İkinci ən çox səs toplayan cavab isə yeni sosial era üçün insanları bir araya gətirmək və təlimləndirmək idi. Əgər bunlar universitetlərin əsas məqsədləridirsə, onda əminliklə deyə bilərik ki, ali təhsil müəssisələrinin mövcudluğu hər zaman öz aktuallığını qoruyub saxlayacaqdır. Buna görə də ali təhsil müəssisələri yeniliklərə açıq olmalı, özlərini təkmilləşdirməli, eyni zamanda gənclərə müasir dövrün tələblərinə uyğun özlərini inkişaf etdirmək və potensial bacarıqlarını reallışdırmaq imkanları yaratmalıdır.
Bu baxımdan kampuslar hər zaman öyrənmə və formalaşma prosesinin mühüm bir komponenti olaraq var olmaqdadır, lakin kampusların mövcud olma məqsədi dəyişməkdədir. Onlar bilik mərkəzlərindən (“knowledge-hub”) sosial mərkəzlərə (“social hub”) çevrilməkdədir. Belə ki, kampuslar sinif otağından daha çox sosiallaşma, əməkdaşlıq, axtarış, yaradıcılıq və eksperiment üçün açıq laboratoriya və məkan olmalıdır. Məhz bu cür kampuslara nümunə kimi sosial mərkəz konsepsiyası üzərində dizayn olunan, gələcəyə yönəlik ADA kampus modelini göstərə bilərik. Hətta bu konsepsiya ADA Universitetinin genişlənməsi ilə bağlı strateji planlarında belə öz əksini tapıb. Ümumiyyətlə, ADA Universiteti dizaynla bağlı istər hazırkı, istərsə də gələcək strategiyalarında hər zaman sinif otaqlarından çox geniş əməkdaşlıq və sosiallaşma məkanlarının qurulmasına önəm verir.
Təhsilin bilik komponenti artıq virtual kampuslara keçərək onu hibridləşdirir və beləliklə, təlim prosesinin səmərəliliyini artırıb zənginləşdirir. Üstünlük “flipped” dərslərə və daha çox praktikaya əsaslanan, komanda şəklində aparılan kampus təcrübələrinə verilməlidir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, kampusda olan mühazirə dərslərinin onlayn şəkildə keçirilməsi heç də yenilik hesab olunmur. Bu, sadəcə olaraq bir platformadan digər platformaya keçiddir. Lakin texnologiya və pedaqogikanı gücləndirmək, öyrənənlərin marağını artırmaq, öyrənmə imkanlarını genişləndirmək – bu, yenilikdir. Bununla bağlı auditoriya belə bir sual ünvanladı: “Universitetlərin relevantlığının artırılması üçün yeniliyə daha çox harada ehtiyac var: öyrənmə və öyrətmə, innovasiya, tədqiqat və ya sosial fəaliyyətlər sahəsində?” Demək olar ki, səslərin çoxu ilk iki təklif arasında bərabər şəkildə bölüşdü.
Auditoriyanın təəccübünə səbəb olan məqamlardan biri tədqiqat komponentinin az səs toplamağı idi, çünki innovasiya və tədqiqat artıq bir anlayış kimi qəbul edilir. İnnovasiya demək olar ki, tədqiqatın nəticəsidir, belə ki, ən çox yenilik öyrənmə və öyrətmə prosesində ortaya çıxır. Öyrənmə və öyrətmə mühiti innovasiya ilə nəticələnən, startaplara gətirib çıxaran zəncirvari ardıcıllıqla yaradılmalıdır.
Doğrudan da, sürətlə dəyişən dünyada öyrənmə və öyrətməyə yanaşmada ciddi dəyişiklər baş verməlidir. Forumda tələbyönümlü təhsil məsələsinə dəfələrlə toxunuldu. Tələbyönümlü təhsildə tələbənin maraq, ehtiyac və məsuliyyətini artıran yanaşma özünü göstərir, yəni tələbə təhsil prosesinin cavabdehlik daşıyan iştirakçısına çevrilir. Dözümlülük (“resilience”) və çeviklik (“agility”) ən çox qeyd edilən və zamanın tələb edilən bacarıqları oldu. Forum boyunca bu iki bacarığı təhsilalanlara aşılamağın əhəmiyyəti ətrafında müzakirələr aparıldı. Bununla bağlı maraqlı suallardan biri o oldu ki, universitet məzunları əmək bazarına daxil olanda onlarda ən çox çatışmayan bacarıqlar hansılardır? Ən çox səsləndirilən cavablar bunlar idi: insani bacarıqlar (“human skills”) – tənqidi təfəkkür, problemi həlletmə, yaradıcı yanaşma və kommunikasiya, həmçinin biznes bacarıqları – datanın kommunikasiyası, layihə idarəetməsi, dizayn və innovasiya. Bu baxımdan dünya təcrübəsi, həmçinin ADA Universitetinin təhsil modelində olan bakalavr proqramlarının ümumi təhsil (“general education”) hissəsi öz əhəmiyyətini qoruyur və yuxarıda qeyd olunan bacarıqlar istiqamətində özünü daha da gücləndirməkdədir.
Belə ki, ali təhsil sahəsi hər zaman olduğu kimi və hətta deyə bilərik ki, daha da çox öz aktuallığını və mahiyyətini qoruyub saxlayır. Hibrid ali təhsil modeli texnologiya vasitəsilə təhsilin səmərililiyini və əlçatanlığını artırır, təhsilin beynəlmiləlləşməsi imkanlarını genişlədir və təhsilalanın tədris prosesində məsuliyyətini və cavabdehliyini çoxaldır. Bu modeldə kampus zəngin, əhatəli, sahibkarlıq bacarıqlarını formalaşdıran və inkişaf etdirən laborotoriya və sosiallaşma məkanıdır. Öyrənmə və öyrətmə yanaşmaları bu modelə müvafiq olaraq tənqidi təfəkkürün, yaradıcılıq, problemi həlletmə və sahibkarlıq kimi bacarıqların inkişafına yönəlməlidirlər.
Forumun ən son hissəsi isə dəyirmi masa müzakirələri idi. Bizim iştirak etdiyimiz müzakirənin mövzusu təhsil mərkəzləri və onların müasir tələblərə uyğun olub-olmamasına həsr olunmuşdu. Burada bir çox Orta Şərq ölkələrində illərdir fəaliyyət göstərən beynəlxalq universitetlərin filiallarının professor və idarəetmə heyəti bu məsələnin çətinliklərini müzakirə edirdi. Onlar əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq modeli üzərində qurulan universitet modelinin daha dayanıqlı olduğunu xüsusilə vurğulayırdılar. Məhz bu səbəbdən illər əvvəl ADA Universitetinin qurulma dövründə belə müzakirələr əsnasında rektor Hafiz Paşayev uzaqgörənliyi ilə ADA-nın milli və qlobal universitet vizyonu ilə qurulmasını məqsədəuyğun hesab etmişdi.
Baxış sayı: 328
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 30-03-2022 23:19 | Bölmə: Sosial
Post-pandemiya dövründə ali təhsilin relevantlığı
Mart ayının 22-24-də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dubay şəhərində Ali Təhsil İdarəçiləri Forumu (“Higher Education Leadership Forum”) keçirildi. Forumun mövzusu “COVID-19 – dan sonra ali təhsilin yeni istiqamətləri: tələblərə və tələbata cavab verən ali təhsil ekosistemi” idi (“Re-inventing Higher Education Post-COVID-19 – Towards a Responsive Higher Education Eco-System"). Forum 50 ölkədən 400 nəfərdən çox dinləyici, 40 nəfərə yaxın təqdimatçının iştirakı ilə çıxış, debat və dəyirmi masa müzakirələri əsasında təşkil olunmuşdu.
Forumda ADA Universiteti də təmsil olunurdu. Burada təmsil olunmağımızın iki səbəbi var idi: birinci səbəb ADA Universitetinin ali təhsildə mükəmməllik mükafatı üzrə 90-dan artıq müraciət edənlər arasında seçilən üç namizəd universitetdən biri olması idi. Digər iki universitet Pakistanın Ağa Xan Universiteti və İspaniyanın dünya reytinqlərində yüksək yerlərdən birini tutan Barselona Universiteti idi. İkinci səbəb isə ADA Universitetinin hibrid təhsil ilə bağlı əldə etdiyi təcrübəni və bu istiqamət üzrə nəzərdə tutduğu növbəti hədəflərini beynəlxalq təhsil müəssisələri ilə bölüşmək idi.
Forumda ali təhsil sahəsi ilə bağlı ən aktual suallar işıqlandırıldı, verilən cavablar isə olduqca maraqlı, mühüm və konkret idi. Əminəm ki, bütün bu suallar və cavablar bizim ali təhsil ocaqları, həmçinin tələbələrimiz və onların valideynləri üçün çox maraqlı olacaqdır.
Forumda aparılan müzakirələr və əldə edilən nəticələr onu göstərdi ki, pandemiya ilə əlaqədar ali təhsildə baş verəcək dəyişikliklərlə bağlı miflər özünü doğrultmadı. Miflər ondan ibarət idi ki, pandemiya şəraiti ali təhsil sistemini radikal şəkildə dəyişdirəcək, kampuslar əhəmiyyətini itirəcək və ali təhsilin relevantlığı azalacaqdır.
Əvvəla, ondan başlayaq ki, pandemiya təhsil sahəsində inqilaba deyil, təkamülə səbəb oldu. Baş verən dəyişiklikləri, xüsusilə də texnoloji tərəqqi və əmək bazarında olan prioritetləri nəzərə alsaq, görərik ki, ali təhsil öz məqsədində yeni baxış yaradaraq özünü tamamilə yeniləmir, daha çox təkmilləşmə prosesindən keçir. Bu, hər zaman belə olmuşdur. Cəmiyyət, iqtisadiyyat inkişaf edib dəyişdikcə, ekosistemin bir hissəsi olan təhsil də ekosistemlə bir vahidlik təşkil etmək üçün daima dəyişib təkmilləşir. Hətta təqdimatçılardan biri təhsil səviyyələri arasında bir bütövlük və bağlılığın yaradılması məqsədilə ekosistemə orta məktəblərin də daxil olmasının nə qədər vacib olduğunu vurğuladı.
Forumun ən maraqlı hissələrindən biri pandemiyadan sonra ali təhsilin relevantlığına dair debat oldu. Debatın moderator və çıxışçıları Amerika Birləşmiş Ştatları, Avropa, Cənubi Afrika, Şimali Kipr və Qətər kimi ölkələrin ali təhsil və ali təhsil assosiasiyalarında fəaliyyət göstərən, təhsil siyəsətini formalaşdırıb inkişaf etdirən qərarverici şəxslər idi.
Bu debat zamanı əldə olunan nəticələr onu göstərdi ki, pandemiya şəraitində ali təhsil sahəsinin relevantlığı və mahiyyəti daha da qabarıq şəkildə ortaya çıxdı. Bu dövrdə ərsəyə gələn startaplar, COVID-19, eləcə də təhsil sahəsi ilə bağlı aparılan tədqiqatlar, bunların fonunda irəli sürülən təkliflər və yeniliklər ali təhsilin vaciblik və müvafiqliyinin daimi olacağının göstəricisidir.
Debatla paralel forum iştirakçıları arasında mövzu ilə bağlı interaktiv sorğu da aparılırdı. Birinci sual universitetlərin başlıca məqsədlərinin nədən ibarət olması idi. Universitetlərin ən vacib vəzifəsinin yeni sosial institutlar olaraq fəaliyyət göstərməsi və burada dəyərlərin formalaşdırılması ən çox səs toplayan cavab oldu. İkinci ən çox səs toplayan cavab isə yeni sosial era üçün insanları bir araya gətirmək və təlimləndirmək idi. Əgər bunlar universitetlərin əsas məqsədləridirsə, onda əminliklə deyə bilərik ki, ali təhsil müəssisələrinin mövcudluğu hər zaman öz aktuallığını qoruyub saxlayacaqdır. Buna görə də ali təhsil müəssisələri yeniliklərə açıq olmalı, özlərini təkmilləşdirməli, eyni zamanda gənclərə müasir dövrün tələblərinə uyğun özlərini inkişaf etdirmək və potensial bacarıqlarını reallışdırmaq imkanları yaratmalıdır.
Bu baxımdan kampuslar hər zaman öyrənmə və formalaşma prosesinin mühüm bir komponenti olaraq var olmaqdadır, lakin kampusların mövcud olma məqsədi dəyişməkdədir. Onlar bilik mərkəzlərindən (“knowledge-hub”) sosial mərkəzlərə (“social hub”) çevrilməkdədir. Belə ki, kampuslar sinif otağından daha çox sosiallaşma, əməkdaşlıq, axtarış, yaradıcılıq və eksperiment üçün açıq laboratoriya və məkan olmalıdır. Məhz bu cür kampuslara nümunə kimi sosial mərkəz konsepsiyası üzərində dizayn olunan, gələcəyə yönəlik ADA kampus modelini göstərə bilərik. Hətta bu konsepsiya ADA Universitetinin genişlənməsi ilə bağlı strateji planlarında belə öz əksini tapıb. Ümumiyyətlə, ADA Universiteti dizaynla bağlı istər hazırkı, istərsə də gələcək strategiyalarında hər zaman sinif otaqlarından çox geniş əməkdaşlıq və sosiallaşma məkanlarının qurulmasına önəm verir.
Təhsilin bilik komponenti artıq virtual kampuslara keçərək onu hibridləşdirir və beləliklə, təlim prosesinin səmərəliliyini artırıb zənginləşdirir. Üstünlük “flipped” dərslərə və daha çox praktikaya əsaslanan, komanda şəklində aparılan kampus təcrübələrinə verilməlidir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, kampusda olan mühazirə dərslərinin onlayn şəkildə keçirilməsi heç də yenilik hesab olunmur. Bu, sadəcə olaraq bir platformadan digər platformaya keçiddir. Lakin texnologiya və pedaqogikanı gücləndirmək, öyrənənlərin marağını artırmaq, öyrənmə imkanlarını genişləndirmək – bu, yenilikdir. Bununla bağlı auditoriya belə bir sual ünvanladı: “Universitetlərin relevantlığının artırılması üçün yeniliyə daha çox harada ehtiyac var: öyrənmə və öyrətmə, innovasiya, tədqiqat və ya sosial fəaliyyətlər sahəsində?” Demək olar ki, səslərin çoxu ilk iki təklif arasında bərabər şəkildə bölüşdü.
Auditoriyanın təəccübünə səbəb olan məqamlardan biri tədqiqat komponentinin az səs toplamağı idi, çünki innovasiya və tədqiqat artıq bir anlayış kimi qəbul edilir. İnnovasiya demək olar ki, tədqiqatın nəticəsidir, belə ki, ən çox yenilik öyrənmə və öyrətmə prosesində ortaya çıxır. Öyrənmə və öyrətmə mühiti innovasiya ilə nəticələnən, startaplara gətirib çıxaran zəncirvari ardıcıllıqla yaradılmalıdır.
Doğrudan da, sürətlə dəyişən dünyada öyrənmə və öyrətməyə yanaşmada ciddi dəyişiklər baş verməlidir. Forumda tələbyönümlü təhsil məsələsinə dəfələrlə toxunuldu. Tələbyönümlü təhsildə tələbənin maraq, ehtiyac və məsuliyyətini artıran yanaşma özünü göstərir, yəni tələbə təhsil prosesinin cavabdehlik daşıyan iştirakçısına çevrilir. Dözümlülük (“resilience”) və çeviklik (“agility”) ən çox qeyd edilən və zamanın tələb edilən bacarıqları oldu. Forum boyunca bu iki bacarığı təhsilalanlara aşılamağın əhəmiyyəti ətrafında müzakirələr aparıldı. Bununla bağlı maraqlı suallardan biri o oldu ki, universitet məzunları əmək bazarına daxil olanda onlarda ən çox çatışmayan bacarıqlar hansılardır? Ən çox səsləndirilən cavablar bunlar idi: insani bacarıqlar (“human skills”) – tənqidi təfəkkür, problemi həlletmə, yaradıcı yanaşma və kommunikasiya, həmçinin biznes bacarıqları – datanın kommunikasiyası, layihə idarəetməsi, dizayn və innovasiya. Bu baxımdan dünya təcrübəsi, həmçinin ADA Universitetinin təhsil modelində olan bakalavr proqramlarının ümumi təhsil (“general education”) hissəsi öz əhəmiyyətini qoruyur və yuxarıda qeyd olunan bacarıqlar istiqamətində özünü daha da gücləndirməkdədir.
Belə ki, ali təhsil sahəsi hər zaman olduğu kimi və hətta deyə bilərik ki, daha da çox öz aktuallığını və mahiyyətini qoruyub saxlayır. Hibrid ali təhsil modeli texnologiya vasitəsilə təhsilin səmərililiyini və əlçatanlığını artırır, təhsilin beynəlmiləlləşməsi imkanlarını genişlədir və təhsilalanın tədris prosesində məsuliyyətini və cavabdehliyini çoxaldır. Bu modeldə kampus zəngin, əhatəli, sahibkarlıq bacarıqlarını formalaşdıran və inkişaf etdirən laborotoriya və sosiallaşma məkanıdır. Öyrənmə və öyrətmə yanaşmaları bu modelə müvafiq olaraq tənqidi təfəkkürün, yaradıcılıq, problemi həlletmə və sahibkarlıq kimi bacarıqların inkişafına yönəlməlidirlər.
Forumun ən son hissəsi isə dəyirmi masa müzakirələri idi. Bizim iştirak etdiyimiz müzakirənin mövzusu təhsil mərkəzləri və onların müasir tələblərə uyğun olub-olmamasına həsr olunmuşdu. Burada bir çox Orta Şərq ölkələrində illərdir fəaliyyət göstərən beynəlxalq universitetlərin filiallarının professor və idarəetmə heyəti bu məsələnin çətinliklərini müzakirə edirdi. Onlar əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq modeli üzərində qurulan universitet modelinin daha dayanıqlı olduğunu xüsusilə vurğulayırdılar. Məhz bu səbəbdən illər əvvəl ADA Universitetinin qurulma dövründə belə müzakirələr əsnasında rektor Hafiz Paşayev uzaqgörənliyi ilə ADA-nın milli və qlobal universitet vizyonu ilə qurulmasını məqsədəuyğun hesab etmişdi.
Baxış sayı: 328
Bölməyə aid digər xəbərlər
7-11-2025, 19:14
RST: Rus turistlər Asiyada baş verən "Kalmaegi" tayfunu səbəbindən səyahət paketlərini geri qaytarmayıblar
7-11-2025, 09:51
Bir qız nənəsinin telefonundan fırıldaqçılara 180.000 rubl köçürüb
6-11-2025, 20:51
Firudin Qurbanov konfransda iştirak etdi - Fotolar
6-11-2025, 20:45
Sektor müdirinə töhmət verildi - Yenilənib
6-11-2025, 20:21
Keçmiş səhiyyə naziri şərti olaraq azadlığa buraxıldı
6-11-2025, 20:15
"Kommersant": Rusiyada donuz ətinin qiyməti düşür
6-11-2025, 20:09
Üç nəfər dəm qazından zəhərlənərək ölüb
6-11-2025, 20:00
Putin həmişə cüdo, sambo və güləşdən həzz aldığını bildirib
6-11-2025, 19:53
ABŞ Çin idxalına tarifləri bir il müddətinə təxirə salıb
5-11-2025, 21:33
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib - FOTO
5-11-2025, 20:55
Taikonautlar ilk dəfə orbitdə barbekü bişirdilər
5-11-2025, 20:05
Litva Baş naziri: "Vilnüs Minsklə yük maşınlarının geri qaytarılması ilə bağlı danışıqlar aparmaq istəyir"
5-11-2025, 19:59
Rosatom: Macarıstan "Paks II" Atom Elektrik Stansiyasının tikintisi üçün lisenziya verib
5-11-2025, 18:14
100 milyon rubl zərərlə nəticələnən fırıldaqçılıq sxemində şübhəli bilinənlər saxlanılıb
4-11-2025, 23:20
Uşaqları daşıyan avtobus qəzaya uğrayıb; bir nəfər yaralanıb
4-11-2025, 21:00
Putin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin əsgərinin oğluna kursant olmaq arzusunu gerçəkləşdirəcəyinə söz verdi
4-11-2025, 15:24
Xəzər sahilində tapılan suitilərin ölüm səbəbi infeksiya ola bilər
4-11-2025, 14:58
MEDİA Agentliyində Türkiyənin Qars, Ərzurum və İğdır vilayətlərində fəaliyyət göstərən bir qrup media nümayəndəsi ilə görüş keçirilib
4-11-2025, 12:37
Moskvanın Uşaq Hüquqları üzrə Ombudsmanı məktəb tətillərinin qısaldılması ilə bağlı şərhlərini izah edib
4-11-2025, 12:04
Könül Nurullayeva növbəti vətəndaş qəbulunu keçirib
4-11-2025, 11:49
Dayanıqlı inkişaf və texnologiya
3-11-2025, 23:57
Zelenski: "Ukraynanın qaz tədarükü boşluğunu bağlamaq üçün daha 750 milyon dollara ehtiyacı var"
2-11-2025, 16:58
"Mash": Lift 12-ci mərtəbədən düşüb, zərərçəkən var
1-11-2025, 16:08
İki məktəbli terrorizm işlərində ittiham olunub
1-11-2025, 15:01
Sağ olan atasının ölüm şəhadətnaməsini saxtalaşdırdığına görə həbs cəzası ilə üzləşib
31-10-2025, 22:46
İcra başçısının sabiq müavininə hökm oxundu
31-10-2025, 22:41
Leyla Əliyeva Yaradıcılıq Mərkəzində püstə ağacı əkdi - Fotolar+Video
31-10-2025, 17:45
"Elbrus" Kurortu Rusiyada ilk xizək yolu açacaq
31-10-2025, 16:56
İtkin düşən altı məktəbli tapılıb
30-10-2025, 18:42
Təmizlik robotları bir neçə məktəblərə gəlib
30-10-2025, 17:44
Yeddi kollec tələbəsi kafedə zəhərlənib
30-10-2025, 10:18
Fövqəladə Hallar Nazirliyi: "İl-76" təyyarəsi daşqından zərər çəkmiş Vyetnama humanitar yardım çatdırdı
29-10-2025, 19:41
Stubb Qazaxıstandan gələn enerji resurslarını Rusiya enerji resurslarına alternativ adlandırdı
28-10-2025, 22:31
"Wired": Amerikalı kişi donuz böyrək transplantasiyası ilə təxminən doqquz ay sağ qalıb
28-10-2025, 11:23
Prokurorluq küçə təmizliyinin zəif aparılmasına görə merin adına bildiriş göndərib